No. Ui
Honderd en negende jaargang.
4907.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EI OMSTREKEN.
Groote Veemarkten
Groote Paardenmarkt
De Ziekte der Eeuw.
Prijs d«r gewtns advertentie
W O R -%< S Xü A Cr
16 OCTOBER.
te JUkmaar
op Maandag 4 en Woensdag 20
November 1907.
Woensdag 13 November 1907.
FEUILLE TON.
B ÏN HENL A ND
Deze Courant wordt aSkeri aviüdbehalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor AJjKMAAB f 0,80franco door bet gteheele Kijk f
Aimmderlijke nummers 3 Cents.
Telefooïmnwer 3,
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N.|V. Boek- en Handelsdrukkerij
v|h. HERMs, OOSTER Sb ZOONYoordam O 9.
Alkmaar, 16 October,
De telegr; mmen hebben ons de laatste dagen op
de hoogte gehouden van den gezondheidstoestand
van den keizer-koning der Doraumonarohie. Frans
Jozef heeft bronchitis en hevige koortsen. Direct
gevaar schijnt er vo'gens de laatste berichten niet
te zijn, maar de bevolking is bang, dat het gestel
van den ouden vorst ni't meer bestand is tegen
zulke koortsen. In elk geval moet het wel een
maand duren, alvorens de keizer geheel hersteld de
ziekenkamer zal kunnen verlaten. Dat is een leelijk
ding, voor den vorst zoowel als voor de beide landen,
waarover hij regeert. Keizer Frans Jozel toch is
ondanks zijn hoogen leeftijd een werker. Hij heeft
veel te doen en hij doet het graag. Het hoogste
gezag en de uitvoerende macht berusten bij hem
niet enkel volgens de grondwet van '67 en in naam,
maar ook inderdaad. Er wordea geen staatszaken
in Oostenrijk en in Hongarije behandeld zonder dat
hij erin gekend is en zijn goedkeuring daaraan heeft
gehecht. Over groote en kleine, belangrijke en on
belangrijke zaken beslist de monarch zelf. Met
den last der jaren is voor hem ook de last van de
zaken gestegen. Zijn werk is in de laatste veertig
jaren aanzienlijk toegenomen een gewoon ambte
naar zou in zulk een geval minstens tractements-
verdubbeling gevraagd en gekregen hebben. De
staatsrechterlijke inrichting van Oostenrijk-Hongarije
is niet bijzonder geschikt, om den vorst het werk
te verlichten. Hij kan de meeste zaken niet mon
deling afdoen, maar moet den meer tijdroovenden
Echriftelijken weg volgen. Deed hij dat niet, dan
zou hij zijn Oostenrijksche ministers, die in Weenen
wonen, bevoorrechten boven zijn Hongaarsche, die
niet ten allen tijde van uit Boedapest ten hove
kunnen verschijnen.
Alleen voor de gemeenschappelijke ministers van
buitenlandsche zaken, oorlog en financiën, kan hij
een uitzondering maken en dat doet hij dan ook.
De nderen moeten hun voorstellen steeds schriftelijk
indienen.
De Weensche bladen, die zich tegenwoordig in
het bjjzondor met den keizer bezighouden, prijzen
de nauwgezetheid waarmede hij die voorstellen
onderzoekt. Hij bepaalt zich zeggen zij niet
tot de kennismaking met den tekst, maar gaat wel
degelijk de bjjlagen en de voorloopige ontwerpen na.
Dikwijls verbetert hij onnauwkeurigheden, welke
aan de waakzame oogen op de departementen zijn
ontsnapt. En ook blijkt het wel, dat hij de zaken beter
kent dan zijn ministers en dat zijn geheugen hem
DOOR
LOUISE STRATENUS.
6)
»Wslnu, oom, gjj zult mjj toch, hoop ik, niet ver
denken van het plan, jaar op jaar misbruik te maken
van eene gastvrijheid, die u ook nog geldelijke cfters
kost.c
»Gjj zult tot onzen dood tos bü ons bljjvenc, haastte
mevrouw van Oostburg zich, op gebiedenden toon, te
zeggen.
»En indien ik eens zwak gencèg ware dat te doe»,
iaate*, hernam Hé ène, nog altjjd even rustig ïU en
ztt beiden nog jong en sterk. Ik zou tot mjjn
vijftigste jaar, misschien langer, tot uw last blijven en
op eens zoo goed als onverzorgd alleen op de wereld
staan. Wat wil men met vierhondeid gulden beginnen 7
Op dien leeftjjd zou het te laat zijn naar een werkkring
te gaan zoeken. Ik wist vooraf, dat gij 015 veroordeelen
zoudt; maar mag ik aejj daardoor wel laten weer
houden, waar mjjn gansche toekomst op het spel staat
Denk eens aan het lot van Lnte's vriendin, freule van
Haven !r
»Zjj is zoo gelukkig als maar zijn kan It riep Mevrouw
van Oostburg uit»Zjj heeft een allerliefst kamertje
ik zend haar eens of tweemaal per jaar een muntje 6n
ik weet zeker dat tante Mini haar no? met Sin*-Nico
laas een kadetje stuurde, waarin zjj een rijksdaalder
t.' bakken. Ook de neven vergeten haar niet.c
»En van al die muntjes en rijksdaalders moet zjj
leven«, sprak Hé'ène, meewarig he: hoofd schuddend:
»aan duizend angsten ten prooi, dat zulke giften eens
bij toeval zullen worden overgeslagen of ophouden.
Twee van de neven stier en dezen winterdat zijn twee
tientjes minder. Men heeft mü verteld, dat zij sedert
zelden in den steek laat. Hij is een goed criticus.
Zijn beslissingen zijn steeds kort omschreven, maar
zijn motieven raken dan kern der zaak en zij zijn
gewoonlijk niet te weerleggen npch1aan te vallen.
Ei bij moge te Iscbl, te Weenen, of to Boedapest
vertoeven, altijd zorgt hij dat de staatszaken warden
afgedaan. Een „achterstand" zooals er bijv. bij
verschillende rechterlijke college's hier te lande
wordt gevonden kent hij niet. Evenals in onzen
staat zijn de ministers „verantwoordelijk. Maar geen
Oostem ijksch of Hongaarsch minister zal het wagen
tegenover het parlement een verantwoordelijkheid
op zich te aemen, als hij'niet persoonlijk gedekt is
door de toe temming van den Keizer of den Koning.
De groote invloed die Frans Jozef uitoefent op
alle regeeringszaken, heeft natuurlijk ten gevolge,
dat de staatsmachine niet geregeld kan doorwerken
als do bestuurder ziek is. Dit geval doet zich thans
voor. De portefeuilles, waarin den monarch eiken
ochtend de ministerieele voorstellen worden gebracht,
blijven achterwege of bevatten het allernoodzake
lijkste, dat geen uitstel kan lijden. De lijfartsen
zijn onverbiddelijk de Keizer moet absolute rust
hebben. Hij volgt het bevel niet geheel en al op,
maar! spaart zich toch zooveel mogelijk, houdt zich
slechts bezig met zaken zooals het Oostenrijksch-
Hongaarsch vergelijk waar bij haast is. Zijn
krachten nemen toe en de doctoren zeggen dat hij
vooruitf gaat. Maar toch zou het wel eens kunnen
gebeuren, dat in deze maand van weinig werken er
een groote berg paparassen ontstaat, wolke zelfs de
arbeidzame grijsaard niet of slechts met te groote
krachtsinspanning zou kunnen wegwerken.
Sc reis van het ^Daitsehe Keizerlijke pur.
Gemeld wordt dat hef Duitsche keizerlijke paar van
plan is. voor het bezoek aan Engeland met het keizerljjke
jacht Hohenzoliorn vau B tlssbnttal te vertrekken, Mocht
bat w*ê: evenwel tegen des 8iten Novsmber slecht wor
den, dan sal bet ksizerljjk jacht naar Vlissinge» ve trekken
en het keizerljjk paar de reis tot Vlissingen over land
doen enï dear j dan 10 November aan boord vas de
Hohenzoliern gaan, om naar Engeland (Port Victoria)
over te steken.
Men schrjjft nit Vliesinges
Als argument, waa*om het mogelijk is dat de Daitache
keizer en do k-izsim jbjj het bezoek aan ons land met
het jacht Hohenxollermg;ia [plaats van te Vlisaïagsn te
IJmuiden [zullen biBSsnloopap, wordt in het bericht van
het Hftagscho correspondentie bureau genoemd het resds
in de tweede helft van November vergevorderd nsjaars-
seizoen.
Ovze saves k*a echter volgers verklaring van des
kundigen, bjj alle weergesteldheid -— mist natuurljjk
uitgezonderd met het jacht* worde.* binnengevaren,
(men deaki sleoh's aan dn geregelde aas komst ?aa de
ma'Jbeotea der Maatschap; jj Zealand, bij welkj;i,oo-waer
ook) iets wat van IJmuideu rist geveld ka® worden.
Mfct e n Noordwester Novemberstorm is h'.t'bifinenkomes
dsar, zoo niet onm-gelgk, toch Terre van gemakkelijk.
Tweede Kuiter.
Aan da arde was giste ren het wetsontwerp tot in
stelling van een fends tet spoedige afwerking vas de
Amsterdam;ohe Stelling.
naar bad gaat zoodra het donker word*, om licht uit
te sparen en slechts aanmaal per week meer van den
kok eet. Daar lacht de wereld nog om. En dat noemt
mes fatsoenlijke arisoede l« ging zij bjjna heftig voort
»Ik niet, ik noem het lafïa armosde; want freule van
Haven beschikte even goed als ik over werkkrachten;
maar rij liet zich door hare familie overtuigen, dat het
beneden haar stand was die aan te wenden en het
scheen wel met haar stand overeen te komen te leven
van aalmoezen. Legt mjj een dergeljjk lot niet opwant
ik zou het niet dragsn. Ik wil leven, het volle, vrjje
leven, zonder smet of blaam, maar onafhankelijk vsn
ieder. Ik wil ook kunnen geven, niet ontvangen en,
al is het slechts op het doek, een spoor achterlaten
van mjjn bestaan
»En zoo wij het u verbieden vroeg de voogd
dreigend.
»Dan zal ik mjj herinneren dat ik meerderjarig ben,
klonk het fier.
Er vo'gden stormschtige dagen; maar ook zjj ver
streken ten slotte es Hé'ène vertrok met haar kapitaaltje
en de '.aaista beminnelijke verklaring dat, zoo zjj tot
armoede verviel, door hare grenzenlooze dwaasheid,
zjj op geen steun van hare bloedverwanten behoefde ts
rekenen* Haar tante had haar voorspeld, dat zjj zich
zelve in het verderf stortte.
Ook daarover waren drie jaren verloope». Hél ène had
zoozeer gewerkt in hare ochtenduren, dat een en iel
jaar studie haar voldoende was om haar kunst volkomen
machtig te worden. Een paar portretten, op verschilhnde
exposities tentoongesteld, bezorgden haar daarna een
of twee bestellingen en haar naam werd reeds mat
bewondering genoemd.
Zjj had zich te Apeldoorn gevestigd, in eene kleine
villa, dicht bjj die van de Calmpthout's en al spoedig
het verzoek ontvangen Annie's portret te schilderen,
wat de vriendschap der beide zoozeer van karakter
verschillende meisjes ten gevolge had gehad*
Van haar bezoek aan haar buurvrouwtje teruggekeerd,
wierp zj haar wandeltoilet af, trok een sierljjke kamer
japon aan, waarin zjj grwoon wrs te arbeiden, en nam
nog eens het briefje ter hand, waarin van Brenkem
De Voorzitter verklaarde bet in ove-leg mot
da Regeeriag vooralsnog niet neoüg te achten, dat dit
ontwerp in comité-genera 1 moet worden behandeld,
Iadien de loop der beraadslaging dit wenschelijk maakt,
dan kan daartoe alsnog worden overgegaan. Da Voor
zitter vertrouwde echter, dat de leden zioh zullen
onthouden van in bijzonderheden te treden, welke
nadeelig kunnen zijn voor bet landsbelang.
Bij de algemeene beraadslagingen verklaarde de heer
Eland (U. L. Arnhem) zich vóór het on'werp. Zioh
geheel plaatsende op het standpunt, dat indertijd deer
hem als Minister werd ingenomen, betoogde spreker
do rood zakelijkheid der Amaterdaraaohe Stolling Met
wederlegging van de opmerking der bestrijders, oordeelde
spreker, dat het ten eeaenmale onjuist is van een
„muizenval" te spreken. Aan hen, die alleen geld
willen besteden voer verbetering van de strijdmachten,
deed spreker opmerken, dat doode en levende weer
middelen niet tegenover elkaar, maar naast elkander
staan. Spreker wees hierbij ep het voorbeeld van het
buitenland en trad daarbij in vele technische bijzonder
heden. Ook hoopte hij, dat ook in ons land het vraag
stuk der bestuurbare luchtvaart spcedig ter hand zal
werden genemen. Wat hst vraagatnk der approvian-
doering betreft, merkte spreker ep, dat de duur eener
belegering afhangt van allerlei omstandigheden. Vast
staat echter, dat de Amsterdamsoha Stelling in den
bestaanden toestand zou moeten vallen zender dat de
honger daartce dwingt.
De heer Van Bylamdt (Chr.-H. Apeldoorn) vroeg
of het «aar is, dat de Minister de Hellandscha Water
linie van kanonnen wil entbleoten ten bats van de
Amsterdam sohe Stalling. Veer!s of er veer de kanonnen
voldoende munitie is, en cf, indien de S'-ellin j compleet
is, «r neg een tweede perfort bij IJmuideu moodig is.
De heer T h a m s 9 n (U. L. Leeuwarden) bestreed
het ontwerp, dat ean brokstuk biedt, waarbjj in het
geheel geen rekening wordt gehouden met de mtwik-
kelieg van het krijgswezen. Een permanent verdedigd
Amsterdam is neg noeit van invloed geweest voer het
behoud van onze onafhankelijkheiddit leert de ge
schiedenis, Een volk, dat zichzelf bewust is zoekt
seen veiligheid achter muren. Spreker beschouwde het
ontwerp in beginsel als een misgreep Bovendien criti-
seerde spr jfcer hetgeen wordt voorgesteld als onlogisch,
en oordeelde hij dat het ontwerp onware verwachtingen
opwek*. Spreker trad daarbij in verschillende technische
bijzonderheden; hij voerspalde, dat met de Stelling
nog millioenen zullen gemoeid zijn, en oordeelde ove
rigens, dat do voltooiing van de Stelling gerust kan
wachten totdat wjj een waarborg hebben voor een leger
waaraan wij met volkomen vertrouwen de landsverde
diging kunnen opdragen.
De heer Van K 01 (S -D. Enschedé) hoopte te
kunnen aantaoren, dat de vele millioenen, die aan de
stelling van Amsterdam zijn uitgegeven, veel beter
hadden kunnen werden besteed. De minister vraagt nu
opnieuw geld, als het ware een blance-erediet, maar
veorlocpig 8 millioen. Spreker en do zijnen verzetten
zich daartegen.
Hij lag [zeer in de breeds der motieven Jaarveer
na. üi geschiedenis van dan Nederlandschen vesting
bouw zou, als men ze een humorist g* f, sttf opleveren
voor sas kluchtspel van de meest grappige seert. Spr.
haalde daarvoor nieuwe Rtaaltjes aan uit de jongste
nota van den minister en betoogde, dat door de stelling
van Amsterdam de verdediger gebonden is en de terug
tocht van te voren aan den vijand bekend. Hij waakte
het, dat in genoemde meta niets voorkomt ever onze
kustdefensie, terwijl onlangs nog gebleken is, hoe zwak
die iz. De minister heeft in z'n nota den ouden Laenidas
er neg bjj gehaald. (Gelach). Hij had neg liever
haar et voornemen van de vorst aankondigde; Zjj
peinsde geruimee Ijjd over dat portret* Het kon prachtig
worden, indien de prins er in toestemde zich ten voeten
uit te laten schilderen* De klead*ag der Britsch-Iadische
vorsten is verblindend v n pracht en de meesten hunner
waren even sehoon.
Haar roem zou er ook in den vreemde door gevestigd
worden. In lang bad zjj zich niet zoo gelukkig gevoeld*
»Die goede Alfred l« fluisterde zjj, nog eens op het
briefje aedarblikkesdealk ben overtuigd, dat hjj mjj
dankbaar is gebleven niet zelfzuchtig genoeg geweest
te zjjn zijne carrière te bederven, door een huweljjk
met eene arme vrouw. Ik kon niet weten, dat zjjn
vader reeds twee jaar daarna zou sterven
En zjj zag hem weder voor zich verrjjze», den
eleganten jongen man, met het ernstig gelaat, zooals
hjj in de oranjerie der van Haven's vo.r haar had
gestaan, haar vragende zjjne bruid te worden. Zjj had
Haar toen geantwoord zich uitsluitend aan de kunst te
wilbn wjjden en hjj had niet aangedrongen, in de
meening dat dit slechts eene kiescbe wjj ze was hem te
bewjjzas, dat zjj zjjne liefde niet dealen kon; maar in
haar binnenste had het dien avond gebloed, de wond
schrjjnde nog maanden voot, tot zjj ten slotte was
genezen onder de liefderijke hand van den tjjd.
Hélène glimlachte bjj de gedachte aan de woede
barer tante, indien zjj ooit van dit aanzoek had kunnen
weten. Maar niemand vernam hst ooit. Zjj beschouwde
het als Afred's geheim en het hare.
Arme tanteZjj had vernomen hoezeer deze gebelgd
was over haar succes. Zjj bad zelfs verklaard, dat het
thans de ondeugd was, die beloond werd hier op aarde.
Maar de jonge schilderes geroot nu vreugden, die haai
over dergeljjke speldenprikken konden troosten. Niet
alleen was zjj volkomen onafhankelijkmaar met hare
eenvoudige smaken, hield zjj genoeg over, om tal van
lieden gelukkig te maken. De oude freule van Haven
kon niet alleen weer licht branden des avonds; maar
zich zelfs de weelde van eene dienstbode veroorloven,
zonder te vermoeden wie de anonieme geefster was, die
haar alle drie maanden geregeld eene vaste som deep
toekomen.
Claudius Civilis kuisen noemen. (Gelach). Spreker
betoogde op verschillende militair technische gronden,
dat de stelling van Amsterdam in haar details onvol-
d onde is, als geheel niet deugt en in het stelsel omier
defensie bepaald nadeelig is. Het bezoek aan de forten
heeft bij spreker zeer groots teleurstelling gewekt.
Njgmaals bstoogda spr. dat wij er met het toestaan
?aa d; zu gevraagde 8 aa llioen nog niet zjja en weldra
weer nieuwa mill'oeaen gevraagd snilea worden* Ten
slotte wraakte hjj hst stelsel om zooveel geld uit te
geren *oor de diode wssrmiddelen ten koste va* da
Irveeda strjjdkrcoVi.en. Zoodrs de vjjend onze grens
gepasseerd he-dt, is Nederland verloren. Ean verdrag
om elk ar bjj te staan in geval van schending der neu
traliteit met Bslg'ö, sou aanbeveling verdienen. Herzie
ning van de ve ting wet is noodig, omdat het resultaat
geheel aaders is giwssst dan men hetft gedacht. Spr.
geeft in overweging eene commissie te beeosmea die
vle v aagstukkea, het vestingstelsel betreffend, onder de
ooren ta zien heeft sn de Kamer volledig kan inlichten,
Wjj kannen niet volgens eer en geweten deze millioenen
gsvm, zoader voldoende te zjjn ing-lick'. Sp. was het eens
m;t het blad De Standaarddat zulk een fonds niet mag
worden gesticht en stelde mitsdien da volgende motie
voor
»ds Kamer overwagende dat haar de noodige gegayets
on'brekan om te beslissen of ve'dere afwerking va* de
stali ng Amsterdam in den geest als tot heden gssahiedda
watschalgk is, besluit de behandeling van het onderhavig
wstsontwsrp te schorsen cn inmiddels nit haar midden
een commissie ta benoemen die een rapport bjj de Kamer
iadien*.»
De beraadslaging over deze motie werd geopsad en
ismidïtls ds beraadslaging over het wetsontwerp ge
schorst.
D j heer Van Kol trok sjjse mono voorloopig weer
in. (Ramoer.)
Dr heer Vaa Kamebeak (L. Utrecht I) vond
uit een teohaisoh financed oogpunt dit wetsontwerp
aanbevelen*waardig en boter dan het druppelsgewijze af-
wmkan dar stelling als die noodig is. Als leek kon hjj
daarors? niet oor doelen, maar gehoord de deskundigen
an griet op de grschisdenis, is bp van meening, dat wjj
altgd een sterks linie noodig zullen hebben, maar de
vraag iswaar zal die linie moeten zjj» Spreker is
rasds lang van oo'de 1 dat die linie zal moeten zjjn onze
nituwa Hollandsohe waterlinie; niettemin zullen wjj
esna reduitstelüvg niet kunnen missen. Aas deu minis
ter vroeg spreker hos do toestand an dio nieuwe Hol-
landsohe waterlinie op d't oogenbtik is en cfzjj geschikt
is voor het doel waarvoor spr. haar gebruiken wil. Zou
het[im?s'ohien niet -9' draam zjjn eerst een deel van het
fonis ta bsstemmoa voor da nieuwe Hollaudscha water-
Ha ie aa dan over te g*su tot efwerking van ds reduit-
stelling van Amsterdam,
Ds haar Marchand V. D. Davantar) waas op da
moe'.ljjkheid voor dsn kek om hier een oordeel uit ta
spreken. Wanneer men advies vraagt aan een minister,
die reeds partjj heeft gekozen voor een spoedige af
werking der stelling geljjk deze minister, dan is zulk
een advbs niet twijfelachtig, maar opmerkeljjk is dat
andere deskundigen uit militaire kringen tegen dit
ontwerp zjjn. Het oordeel dat spreker over deAmster-
damsche stelling had. is bevestigd door hetgeen hjj er
parsoonljjk onder de verdienstelijke leiding van generaal
Eland van heeft gezien, naweljjk dat een gedeelte van
die stelling is een sterk verdedigingsmiddel. Zullen nu
de 8 millioen, die men er nog aan besteden wil, goed
besteed zjjn Voor een groot deel zullen die 8 millioen
bestemd zjjn voor fort"n maar met of zonder die
bomvrjje forten is de stelling even sterk. In die forten
of bomvrjje kazernen zullen ongeveer 160 mannen
Wast alaffec armoede deed toch ook Ijjden, meende
de kunstenares.
Zjj ging slechts zelden uit. Haar werk veroorloofde
haar geen tjjd verlies; maar toch zonderde zjj zich niet
af van de wereld. De kennissen, die zjj hier had, waren
vrjjer van veroordeelen dan hare bloedverwanten en
zoo onder hen nog moeders schuilden, wier hart er
zich over verheugde, dat zjj hare dochter niet wat,
allen ontvingen haar even gaarne bjj zichwant geen
sterveling had ooit iets op haar gedrag aan te merken
gevonden en waar Héléne was, kon men ook zeker zjjn,
dat er een aangename, vrcoljjke toon zou heerschen.
Wjj leefden nu eenmaal in een zonderlingen tjjd. Men
moest bjj de kinderen der eeuw iets door de vingers
zien en het zelfs dulden, dat een meisje van allereerste»
huize haar brood verdiende.
Hare onafhankelijke positie, het bewustzjjn alles aan
eigen inspanning te danken te hebban, verleenden het
jonge meisje eene schoonheid, die zjj voorheen nooit be
zeten had* De vroeger wal eens spotachtige, nu en dan
zelfs bittere glimlach was nu wei guitig, maar kon ook
iets heel zachts verkijjgen. Dat kleine voorhoofd, tus-
schen den schat van donkere lokken, was nooit meer
gerimpeld, maar tften als dat van een kind, haar blik
kon wonderbaar rustig zjjn, de mond had zjjn sarcas
tisch trekje verloren, haar blik was nog moed'g doch
nimmer uitdagend meer. Het jongensachtige uit haar
houding rn gebaren, dat alleen geborm war uit een
gevoel van opstand tegen manschen en toestanden was
verdwenen, zjj was thins heel vrouweljjk en kon, meer
dan ooi*, betooverend zjjn, nu eens ongekunsteld vroo-
ijjk, als iemand die denkbaar is voor al de» zonneschijn
des levens, dan weder ernstig als een die weet hoe
weinig er toe noodig is met eigen hand een gordjjn
van wolken voor dien heerlijken gloed te trekken*
Niet allen verstonden haar, maar bjjna allen hadden
haar lief.
Wordt vervolgd.)
ALKIHIAARSCHE COURANT
