DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
binnenland.
No. 17.
Honderd en tiende jaargang.
1908
DINSDAG
21 JANUARI.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
De Kabinetscrisis.
Een gevaarlijke muur.
De club de Bienfaisance.
Brand.
De drank.
Uit de Schermeer.
Door een kip.
Schoolspaarbank Sint Pancras.
Uit de Egmonden.
ALKMAARSCHE COURANT.
tlAVlt
ALKMAAR, 21 Januari.
Het- Pruisische Ifuis van afgevaardigden heeft Za
terdagmiddag het wetsontwerp tot versterking
van het Duitscke bestanddeel in Polen in derde lezing
aangenomen. De oudste afgevaardigde, zelf een Pool,
heeft tevergeefs zijn stem daartegen doen hooren. Hij
hield een treffend betoog, dat aldus luidde:
„Tegenover een wetsontwerp als dit, dat in strijd is
met de grondwet en de rechtsbeginselen in Pruisen en
in het Duitsche rijk en tot een meedoogenlooze over
wel digi n g van de Poolsche bevolking in Pruisen leidt;
dat die bevolking in hare verhevenste en edelste ge
voelens van aanhankelijkheid aan den plek van hare ba
kermat ten diepste en gevoeligste treft en krenkt;
dat de eerste rechten van de burgersamenleving en de
grondslagen van elke maatschappelijke orde en van el
ken geordenden staat schokt en ondermijnt; weige
ren wij, verder aan de beraadslaging deel te nemen.
„Wij verheffen hier en voor de gansche beschaafde
wereld plechtig onze stem en teekenen plechtig verzet
aan tegen de gewelddaad, die in dit wetsontwerp beli
ohaamd is. liet bittere en onmeedoogende onrecht, dat
de regeering en de meerderheid van dit huis op het
punt staan, een weerlooze minderheid in dezen staat
aan te doen, zal en moet zich aan zijne geestelijke va
ders en bevorderaars van zelf wreken. Wij zullen, met
ongete.mden moed, den thans aang-ekondig-den strijd
voor onzen vaderlijken grond, waarin het gebeente van
onze vaderen rust en waaraan de herinneringen van
ons geschiedkundig verleden verbonden zijn, aanvaar
den. Het bewustzijn van voor een goed, edele en recht
vaardige zaak te strijden en het vertrouwen op het be
stier van een goddelijke Voorzienigheid, welke boven
de machthebbers dezer wereld staat, zullen ons kracht
en moed schenken, om ook dezen nieuwen rampspoed
zegenrijk te overwinnen. Wat wij als volk zijn, willen
en zullen wij blijven."
Ook andere afgevaardigden keerden dezen maat re
gel tegen de Polen ten sterkste af, maar het heeft niet
mogen baten: de conservatieven en de nationaal-libe-
ralen hebben de meerderheid, zij waren vóór het ont
werp en wilden zelfs niet ingaan op een voorstel van
een centrum-afgevaardigde die merkwaardigerwijs
Marx heet om de stemming drie weken uit te stel
len. Deze spreker durfde het ontwerp zelfs een schen
ding van zeer belangrijke bepalingen van de grondwet
noemen.
Men heeft den Polen hun rechten ontnomen m
onzen gezegeuden tijd van recht, rechtvaardigheid en
waarheid geven de toonaangevende mogendheden
prachtige voorbeelden
Het is haast niet te begrijpen, dat eeu volk van
Duitschers zoo iets zou kunnen willen, en de toekomst
zal leeren of Pruisen wel oen verstandige daad gedaan
heeft met aldus op te treden. De Polen laten zich niet
gemakkelijk germaniseeren. Het is nu al op velerlei
wijzen beproefd: door het bevorderen van gemengde
(Poolsch-Duitsche) huwelijken, door het invoeren van
de Duitsche taal in Poolsche scholen en kerken, doo
het aankoopen van Poolsch grondgebied, waarvoor mil
lioenen zijn uitgegeven. Niets mocht evenwel baten
en daarom zal thans het meest krasse middel toegepast
worden: dwang onteigening, d. w. z. de Polen kunnen
gedwongen worden afstand te doen van den grond, in
dien een Duitscher deze wil koopen. Derhalve ieder
I'oolsch grondbezitter kan elk oogenblik genoodzaakt
worden zijn grondgebied af te staan en nooit zullen de
Polen het mogen terugkoopen
Alle Pruisische burgers zijn gelijk voor de wet --
maar de Polen staan er buiten. Terecht wordt van
zulk een mishandeling Schande gesproken. Zij is eigen
lijk door niets gemotiveerd. Er wordt in Pruisen wel
veel gesproken van hot „Poolsche gevaar," maar het
is niet recht duidelijk, wat men er mee bedoelt. Wat
zonden de enkele millioenen Polen kunnen uitrichten
tegen de vele millioenen Pruisen?
Deze periode van vijf jaren is thans voor nagenoeg
alle commissiën verstreken en de regeering heeft
door bemiddeling der hoofdinspecteurs van de volks
gezondheid een onderzoek laten instellen naar de toe
neming der bevolking binnen den kring der commis
siën. Het blijkt, dat bij een vrij groot aantal het max
imum getal van 40.000 inwoners is overschreden. Het
is echter hoogst moeielijk deze commissiën binnen
dit kader der wet terug te brengen. Het zou toch
meestal niet aangaan eenvoudig ééne gemeente van
de eene commissie af te nemen en bij eene andere
te voegen, die nog geen 40.000 inwoners onder zich
heeftwant niet zelden zou ook deze alsdan te om
vangrijk worden. Allerlei verschikkingen zullen dik
wijls moeten plaats vinden ten einde het in den
eenen kring te groi/t aantal bij een andere commissie
te voegen, die nog niet voltallig is, tenzij men er toe
kon geraken om een deel van verschillende naast
elkaar werkende commissiën tot een nieuwe tusschen-
gelegene commissie bijeen te voegen. Ook hieraan
zullen echter groote bezwaren verbonden zijn, omdat
het nog pas sedert enkele jaren bestaande en samen
werkende moet uiteengerukt en nieuwe administra
tieve regelingen getroffen moeten worden.
Rijksverzekeringsbank.
Het Vad. maakt melding van twee besluiten van
de directie der;Rijksverzekeringsbank, welke het uit
muntend prijst, vooral omdat zij gaan in de goede
richting der decentralisatie.
Tot nu toe kwamen al de rapporten der controlee
rend-geneeskundigen op de Medische afdeeling, waar
zij werden nagekeken en dienden tot het uitbrengen
van een advies aan het bestuur omtrent het te nemen
besluit. Deze geheele schakel is nu verdwenen. Be
rapporten der medische ambtenaren dienen nu direct
als basis van het bestuursbesluit.
De tweede gewichtige maatregel brengt de corres
pondentie der behandelende geneeskundigen, die tot
nu toe via het Jbestuur moest gaan, regelrecht naar
de controleerende geneeskundigen.
Beide maatregelen zullen groote vereenvoudiging en
bespoediging in het nemen van beslissingen brengen,
waarvoor het bestuur de grootste lof toekomt.
Wel is de taak en de verantwoordelijkheid der
contro eerend-geneeskundigen door deze besluiten bij
zonder verzwaard, maar in deze beslissing ligt tevens
het vertrouwen van het bestuur, dat de tegenwoordige
medische ambtenaren die uitbreiding van ambtsbe
voegdheid ten volle waardig zijn.
GEMENGD NIEUWS.
Aanranding.
Zaterdag- keerde de heer O., stoker-machinist op de
staatsmijn „Wilhelmina," welke voor zaken te Heerlen
was geweest, huiswaarts en werd in 't Caumerveld, pl.
m. 50 M. voor de bewoonde omgeving, door een viertal
Duitschers aangesproken, met „Heb je geld bij je?" C
antwoordde hierop „nog geen vijf mark." Een der aan
randers vergde van hem twintig mark. Toen C. hierop
met inging, ontving hij eensklaps een messteek, welke
gelukkig geen levensgevaarlijke verwonding veroor
zaakte. In de worsteling, welke toen met drie hunner
volgde een persoon stond op den uitkijk heeft 0.
zijn aanranders genoegzaam werk gegeven. Het ge
lukte ziju mes uit den zak te krijgen, waarmede hij
zijne aanranders tlink bewerkt heeft. Eén der brutale
kerels werd aan den pols verwond. Een tweetal bekwam
met het mes een slag in den schouder. Doch O is
eveneens met gescheurde kleeren en bebloed aangezicht
thuis gearriveerd.
Het X. v. N. ontving van de heeren Holkema en Wa-
rendorf op een vraag omtrent de juistheid van het be
richt over het contract tusschen hen en dr. Kuyper
gisteren door ons aan de „Midd. Ct." ontleend, ten'
antwoord: \Y,j kunnen u niets mededeelen omtrent
den na id ot den inhoud van ons contract met dr Kuy
per; maar dat is ook niet noodig, want. hel bericht
is niét waar.
a a £"euwe Gezondheidscommissit!n.
Art. 26 van de Gezondheidswet zegtEene Gezoud-
■•ids-commiasie wordt ingesteld V00r elke door
m r' AA aan te- W^,zen vereeniging van twee of
meer |m ééne provincie gelegen gemeenten, gezamen-
lt)k Biet meer dan 40.000 inwoners hebbende. In eene
dienovereenkomstig vastgestelde regeling wordt op
grond van wpziging in de bevolkingscijfers geen ver-
U~n"ng gfbra^t. voordat die regeling gedurende vijf
jaren van kracht is geweest.
ie Arnhem werd de heer v. O., wonende Velper-
weg, hoek Hoflaan, door een agent van politie ge
waarschuwd, dat de muur om den tuin zwak begon
te staan en dus maatregelen moesten genomen worden.
Gelukkig dat de politie de wacht hield en de voor
bijgangers waarschuwde, want 's middags omstreeks
haltéen stortte een pl.m. 15 M. lang stuk muur met
donderend geraas in. Terstond werd door eenige ont
boden metselaars het andere gedeelte gestut en wat
nog gevaar opleverde afgebroken. Door de oplettend
heid der politie kwamen er geen ongelukken voor.
Het O. Ministerie te Amsterdam eischte gisteren
tegen Politzer f 400 boete, tegen de overige medeleden
van het comité der club de Bienfaisance f 200 boete
Het zeide aangetoond te hebben, dat de club en de
combinatie één waren en dat de vereeniging niet
hoofdzakelijk bedoelde het uitoefenen van weldadig
heid, doch het geven van gelegenheid tot hazardspel,
tT. J n ia bij art. 140 strafwetboek,
liet Hdbl. meldt over Politzer het volgende
Samuel Politzer eerste beklaagde in het speelbank
proces tegen de Club de Bienfaisance in de Vondel-
straat te Amsterdam, de beklaagde, want de
anderen met hun uitheemsche namen lijken niet veel
meer dan zijn welgedrilde sujetten, die naar huis en
naar bed worden gedirigeerd als ze te handig willen
lumVi zitting en daardoor gevaarlijk worden,
to.dat ten slotte alleen de oude Fransche grijsbaard
Galmen mag blijven, die weinig of niets zegt en met
zijn eerwaardig uiterlijk voor bewaarder van het
grootzegel-der-deftigheid van de club kan doorgaan.
Samuel Politzer, de beklaagde, is 'n man van den
dag en verdient in deze rubriek beschreven te worden
Beschreven Hm, ja, 'n leven als dat vat, den heer
l ohtzer leent zich nu juist niet tot exacte biographie
llflt.18 er interessant genoeg voor! Maar de ga tui
er van is niet zoo gemakkelijk te volgen.
In 1858 werd Samuel Politzer uit Europeesche
ouders geboren te San Giorgio in Brazilië. Dat staat
vast. Maar overigens werd hem de gansche wereld
tot vaderland, werd hem alle centra van mondain en
demi-mondain leven tot even zoovele woonplaatsen
Rio Janeiro, Londen, Parijs, Lissabon, Monte Carlo,
Berlijn, Spa, Moskou, Amsterdam Leerde hij een
dozijn talen en meer spreken en verstaan Duitsch,
Hollandsch, Fransch, Engelsch, Spaansch, Italiaanseh..!
Bewoog hij zich het grootste deel van zijn 49 jaren
nu eens arm, dan Veer rijk, maar altijd vol goed
vertrouwen in de fortuin, in 't woeligst midden van
een kring van min of meer bekende, min of meer
„Salon--' en SatisfactionsfShige" persoonlijkheden van
elke nationaliteit, die zich tot levensdoel stellen „de
chercher ou de forcer la fortune et le plaisir d'une
manière ou d autre" Werden hem race-courses
en casino's tot permanent terrein van werkzaamheid
Vormde hij zichzelf in een harde levensschool tot het
forsche, parvenuïg-joviale, welbespraakte, maar bovenal
slimme type-wereldburger dit woord genomen in
zijn meest omvattende beteekenis dat we nu al
dagen achtereen zien plaats nemen in den uitersten
hoek van de beklaagdenbank in de strafkamer der
Rechtbank alhier.
Samuel Politzer.... Vierkant-geschouderde athle-
tenfiguur, waarop de naar boven spits toeloopende kop
klein lijkt, schoon die 't werkelijk niet is.
De schuin naar achter gekamde donker-bruine kuif,
rechts naast de onberispelijke scheiding, laat het hooge
wijkende voorhoofd vrij, waaronder te weerszijden van
den forscli gewortelden neus de kleine diepgezonken
oogen van onder zware wenkbrauwen dreigen. Een
rosse borstelknevel boven den beweeglijken mond. Dan
een kleine, scherpbelijnde kuilkin, zich voortzettend
in onderkinnen, die over 't altijd nieuw-glanzende
boord vallen in welgedane rondingen.
Herr Politzer verschijnt voor „dem löblichen
Tribunal' steeds „tiré k quatre épingles"keurig
gekleede ^jas, hoed eh pels laat hij bij den bode
achter, eiken dag een ander, maar immer zwaar
goud-beketend fantaisie-vest, kleurige das, pantalon met
„Bügelfalte' Maar bij zijn vierkante cheviot-jas
met zijden rsvers, draagt „Herr Politzer" rose over
hemd en manchetten. Ook drinkt hij bij zijn lunch
ostentarief Rijnwijn, en likeur bij zijn koffie'. En hij
rookt guldens-sigaren mét de bandjes
In den nacht van Zondag [op Maandag te 2 uur,
werd de brandweer te Amsterdam gealarmeerd voor
een zwaren uitslaanden brand op het Spiegelplein bij
de Spiegelgracht. De brand was ontstaan op de eerste
verdieping, bewoond door de familie P. C. Meijer.
Het sousterrein is ingenomen door een schaftkelder
van Meijer, een huis met verlof tot verkoop van alco
holvrijen drank. Daarboven bevinden zich een zit- en
slaapkamer en keuken. Vermoed wordt, dat de brand,
die zeer heftig gewoed heeft, ontstaan is in het keu
kentje. Wij schrijven, dat dit een vermoeden is, wijl
de oorzaak tot dusver onbekend is gebleven.
loen de brandweer toesnelde, meenden de buren,
dat de bewoners, twee oudjes, zich nog in het bran
dende huis bevonden. Echter bij nader onderzoek
bleek, dat wat anders nooit geschiedde de
bewoners afwezig waren.
Reeds gistermorgen werd een begin van brand
gebluscht in een kattebak.
Het keukentje en het voorvertrek brandden geheel
uit. En vele stukken vermolmd huisraad, lappen en
papier lagen in een onoogelijke chaos over de straat
verspreid, 't Is zeker weer aan het spoedig optreden
der brandweer te danken, dat de brand alleen tot de
beneden-verdieping beperkt bleef. Bij de bovenburen
waren alleen de ruiten gesprongen, terwijl in de schaft
kelder door waterschade alles onbruikbaar is geworden.
De arme oudjes zijn thans bijna alles kwijt, want
hun inboedeltje was niet verzekerd.
Zaterdagavond werden te Arnhem, naar de A. C.
meldt, onder een grooten volksoploop naar het politie
bureau gebracht H. v. L. en H. E. W., die in kennelij-
ken staat van dronkenschap verkeerden. Beiden zijn
verslaafd aan de jenever en toen zij geen geld meer
hadden, verkochten zij de kleeren, die zij even konden
missen. Broek, kousen, schoenen en onderbroek werden
door hen aan een opkooper verkocht. Slechts gekleed
in een hemd en jas liepen zij door Amhem's straten,
dusdanig door den drank bedwelmd, dat ze geen koude
meer voelden.
Ie regelen, zoo meldt de Geld., werd tijdens de
strenge koude in den laats ten tijd een gezin op straat
zi t. Lenige belhamels, onder dcn_ invloed van ster
ken drank, kwamen de ellende der menschen nog ver-
hoogen door hun boeltje in brand te steken. Dienst
vaardige buren bluschten de vlammen. De marechaus
sees stelden een onderzoek in, dat leidde tot aanhou
ding- van drie personen, nl. J. W., T. II. en J. B.
door een raam dat gedeeltelijk kon neergeschoven
worden. Een antieke brandkast, waarin ongeveer f 50,
was de buit, doch ook de boeken der administratie
achtten de dieven gewichtig genoeg om mee te nemen.
Ann den opstal werd nogal schade toegebracht. De
fabriek werd niet bewoond. Verzekering bij „Mer-
curius" dekt de schade.
Aanvaring.
Gistermorgen omstreeks 9 uur heeft er te Amsterdam
een aanvaring plaats gehad in het open havenfront
voor den Oostertoegang, tusschen een z.g. hobbel
schuit met aardappelen geladen en de sleepboot
Schuttevaer," van den heer Bergman. De schuit
zonk. Een boot van den havendienst heeft haar leeg
gepompt en de aardappelen op de kade gebracht.
Verbrand.
Zondagmorgen bemerkte men te Haarlem rook,
komend uit de roef van een schuit. Bij onderzoek
bleek, dat in bewusteloozen toestand daarin lag de
30-jarige schoorsteenveger Potsen. Zijn beenen waren
nagenoeg verkoold, kolen vuur lagen naast een om
gevallen pot. De ongelukkige is nog ademend naar
het gasthuis overgebracht. Men vermoedt, dat de man
in de schuit nachtverblijf zocht en tegen de kou een
pot met gloeiende kolen heeft meegenomen, die hij
later, bedwelmd door den damp, omwierp.
Verdelging van rupseneieren.
Vanwege den dienst der stadsbeplantingen te Am
sterdam is men ijverig in de weer met het afzoeken
der boomen naar de bekende eierringetjes der ringel-
rupsen.
Eiken dag zijn er 20 man mede bezig en worden
ruim 1000 ringetjes verzameld. Op het oogenblik zijn
er in 't geheel ongeveer 22,000 van die eierringetjes
uit de boomen verwijderd en als men rekent dat ieder
ringetje 200 en meer eitjes bevat, komt men tot de
wetenschap dat er alvast een kleine vijf millioen
rupsen onschadelijk gemaakt zijn.
lederen dag knetteren de kachels op de Stadskwee-
kerij in de Watergraafsmeer van de toekomstige
boomenvernielers, die aan het vuur worden prijsge
geven.
Het werk is echter nog lang niet klaarSchoon
zijn nu het Muiderkwartier, de Plantage, de N. Heeren
gracht, Mauritskade, Singel en Voorburgwal, terwijl
deze week een begin wordt gemaakt met de grachten
en het overige oude stadsgedeelte.
Hoewel natuurlijk hier en daar wel een enkel
ringetje aan de speurende blikken der zoekers zal
ontsnappen, is vrees voor een rupsenpljjag als verleden
jaar vermoedelijk buitengesloten.
Verdronken.
De arbeider L. S., te Groningen, is gisteravond,
toen hij met eenige confrères op de leuning van de
Bontebrug zat te praten, achterovergevallen in het
Winschoterdiep. Twee uur later werd zijn lijk met
behulp van een dreg gevonden en naar zijn woning
overgebracht. (Prov. Gr. Ct.)
Ondanks tal van waarschuwingen bleef de 14-
jarige A. van M., te Rotterdam gisternamiddag voort
gaan met het springen van schots op schots, drijvende
in den Coolsingel. Plotseling viel en verdween hij
onder het ijs. Hij is ongeveer 8 minuten later dooi
de politie met een dreg opgehaald en in een winkel
op den Coolsingel binnengebracht. Daar heeft men
geruimen tijd getracht de levensgeesten op te wekken,
doch te vergeefs slechts de dood kon worden gecon
stateerd. Het lijk is naar de woning der ouders gebracht.
Door de directie van het Schermer veefonds zijn in
1907 afgekeurd 31 runderen waarvoor aan vergoeding
tegen 3/4 der waarde en aan bijkomende kosten is
uitbetaald f 5124,65. Voor de goedgekeurde dieren
werd ontvangen f 2124,48l/2, zoodat "de te vergoeden
schade beliep een som van f 3000,46i/2. Door 90 deel
hebbers waren per kwartaal gemiddeld 1456 stuks vee
verzekerd en de omslag per rund bedroeg f 2.06.
Gistermorgen is de woning van A. v. B. te Malden
verbrand, omdat een kip een lantaarn omvloog-. Een
geit is gered. De geheele inboedel is verbrand Alles
is verzekerd.
Inbraken.
Gisternacht is ingebroken in de nikkkelwarenfabriek
er I. H. Wentzel aan de Leeuwenstraat
te Hilversum. Door de dieven, die zich door het
verbreken van een ruit toegang hebben verschaft, is
medegenomen een partij drijfriemen ter waarde van
ongeveer f 200.
l T? VeIp is iu den nacht van Zaterdag op Zondag
ingebroken in de N.V. Melk- en Zuivelfabriek aan den
Beekhmzerweg. De dieven kwamen in de fabriek
In het jaar 1906 werd in de vier kwartalen, in de
spaarbank der openbare lagere school te St. Pancras,
ingelegd f 418.94, terwijl in het jaar 1907 in het
geheel werd gespaard f 296,97l/2. Alzoo een mindere
inleg van f 121,96l/2.
Uit Winkel.
Alhier is beroepen ds. J. M. Natzijl te Bergen.
Uit den Helder.
Alhier is beroepen ds. J. L. Faber uit Marssum.
Uit De Rijp.
In de Zaterdag jl. gehouden ledenvergadering der
afslag vereeniging „Rijp en Omstreken" zijn tot be
stuursleden herkozen de heeren K. de Vries en D.
Dekker. Volgens 't overgelegde verslag van den boek-
houder-betaalmeester bleek, dat in 1907 was omgezet
f 13183.50. Met 't oog op ingekomen klachten, werd
de boete, bij te kort gewicht, gesteld op f 0.25 per
zak, welk bedrag na aftrek der vergoeding aan de
koopers, in de kas moet worden gestort. Verder werd
nog besloten in den herfst, een- ot tweemaal een vei
ling van voerbieten te houden.
-^8^ Egmond aan Zee hebben enkele baldadige
jongens in een drinkwaterput petroleum gesmeten.
Moeilijk zal het echter zijn deze belhamels te achter
volgen.