DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 28 Honderd en tiende jaargang. 1908 MAANDAG 3 FEBRUARI. Afgesloten rijweg. Het drama in Portugal. BINNENLAND. Uit Hof- en Hoofdstad. Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1, Afzonderlijke nummers 3 Cents. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentiën: Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. Burgemeester en Wethouders van ALKMAAR brengen ter algemeene kennisdat de weg langs de Kenne- mersingelgracht bij het z.g. land van Holtz voor het rijtuigverkeer ZAL ZIJN AFGESLOTEN tot nadere aankondiging Hollandsche werklieden in Duitschland. Een deurwaarder in het nauw. Inbraak. Uit Beverwijk. ALKMAARSCHE COURANT f Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. Alkmaar, 1 Februari 1908. ALKMAAR, 3 Februari, Bij neergelaten scherm is er een bedrijf afgespeeld van het Portugeesehe drama, waarvan wij, toeschou wers, met spanning den afloop verwachtten. Een enkel scheurtje in een doek, een enkele knal op het tooneel deden vermoeden, dat er iets vreeselijks zou gebeuren. Maar wie had zekerheid? Totdat. ineens. met één haal het scherm om hoog wordt gerukt en de toeschouwers met ontzetting staren op het tooneel: de Koning. dood, de Kroon prins. dood, infant Manuel gewond. .En heroïsch als de Koningin in het drama, als de Moeder in dit drama van Koningswee staat daar nog Koningin Ame lia, die tevergeefs getracht heeft met haar lichaam den Kroonprins te beschermen. Op den achtergrond komt opdagen een achttienjarige knaap, tenger, het hoofd met doeken omwonden, en kondigt zich zelf aan als Don Manuel IT, en nog verder op den achtergrond komt heel eventjes 'n verarmd Oostenrijksch officier uit de coulissen, terwijl eindelijk boven de Portugeesehe kroon een oogenblik een roode vrijheidsmuts zweeft. Dan zakt weer het schermEn wij, toeschouwers in de wereldzaal, blijven sprakeloos achter, onder den mach tigen indruk van het zoo-evengeziene, kunnen ous niet voorstellen, dat dit geen verbeelding is, maar werkelijk heid, dat in onze eeuw van beschaving en ontwikkeling ineens een vorstelijke familie ten deele van het staatstooneel wordt weggevaagd. Doch laten we allereerst een geregelde beschrijving geven van hetgeen er Zaterdag te Lissabon is gebeurd. Even na vijven waren de leden der Koninklijke fami lie van hun verblij 1* op de villa Vicosa teruggekeerd naar de .residentie. Op het oogenblik, dat het gesloten hofrijtuig van het Handelsplein de Arsenaalstraat zou inrijden, loste een zestal mannen, gewapend met kara bijnen en revolvers, betaald door politieke agitatoren, vijanden der regeering, eenige schoten op den Koning on den Kroonprins. De Koningin stond onmiddellijk op, om den Kroonprins met haar lichaam te bescher men, maar het mocht niet baten. De Koning en de Kroonprins werden beiden door drie kogels getroffen. Beiden werden stervend het Marine-arsenaal binnen gedragen, waar zij weldra den geest gaven. Het stoffe lijk overschot van den Koning en dat van den Kroon prins werden in twee hofrijtuigen naar het Koninklijk paleis gebracht, begeleid door de gemeentelijke cavale rie. De infant Manuel werd licht gewond, de Konin gin bleef ongedeerd. Op het plein schoot de politie drie der moordenaars dood. Onder de gedooden was een Franschman, in wiens gordel men geld vond, waarschijnlijk het loon voor den moord. Een der anderen moet een Spanjaard zijn. 's Avonds bevatte een supplement van het Staatsblad een proclamatie van Koning Manuel IT, die, den Aan slag veroordeelend, zeide, dat nu hij door de grondwet was aangewezen, om de behingen van het koninkrijk voor te staan, hij alle krachten zal inspannen voor '1 welzijn des vaderlanjjghij zwoer den Katholieken eere- dienst te zullen handhaven en de grondwet voor oogen te houden en voor oogen to stellen; hij verklaarde te vens, dat het hem behaagde, het tegenwoordig ministe rie te behouden. De proclamatie was geteokond Don Manuel 11 en ook de ministers hadden haar van hun handteekenin- gen voorzien. Alvorens over te gaan tot den nieuwen toestand, een enkel woord over het verleden. Koning Oarlos was 28 September 1863 te Lissabon geboren. II ij was de zoon van Koning Lodewijk I, die vele hervormingen tot stand bracht (reorganisatie i an het leger, aanleg van een spoorwegnet, invoering van een nieuw straf- en een burgerlijk wetboek, uitbrei ding van het kiesrecht. Nadiens dood kwam Koning Oarlos in 1889 aan de regeering. Uitdrukkelijk ver klaarde hij, dat hij de wegen, die zijn vader had inge slagen, zou vervolgen. Zijn regeering- werd geken merkt door verzet tegen Engeland, maar tenslotte, heeft Portugal het onderspit Inoeten delven wij herinne ren slechts aan den Boeren oorlog, toen Portugal zich neutraal verklaard had, maar niet kon verhinderen dat Engeland over de Portugeesehe havenplaatsen Beira en Mozambique beschikte alsof het er heer en meester was. Een moeielijke zaak was de verbetering der fi- nanciën, maar in den loop der jaren slaagde de regee- ring erin een klein beetje meer orde te brengen in den wanhopigen financiëelen toestand. Met beslistheid, gematigdheid en waardigheid trad de Koning steeds op tegen revolutionnaire plannen. Er zijn tijdens zijn re geering herhaaldelijk vrij ernstige betoogingen van re- publikeinsch gezinden gehouden, maar anti-dynastieke plannen werden steeds verijdeld. In het vorige jaar is di Koning evenwel krachtiger opgetreden. Hij heeft het roer van het -schip van staat overgegeven aan Joan Franco, die elf Mei de volksvertegenwoordiging naar huis zond, zonder dat er werd bepaald wanneer er nieu we verkiezingen zouden plaats hebben de minister president verklaarde dat Portugal nog niet rijp was voor een parlementaire regeering 'en regeerde zelf en alleen. Ten slotte hoeft do dictator in zooverre toege geven, dat de Kamerverkiezingen werden bepaald op 5 April deze toezegging was het Kerstgeschenk ia Portugal, fntussehen werd de dictatuur hoe langer hoe ondragelijker en de regeoring nam steeds krasser maatregelen, waarop natuurlijkerwijze verzet volgde* Toch ilebben wij vooral in den laatsten tijd den indruk gekregen uit de losse berichten, dat de revolutionnaire denkbeelden niet waren verbreid onder het volk, maar onder haar partijleiders en enkele anderen. De wijze, waarop deze Koningsmoord is gepleegd, pleit voor deze opvatting. Hij is geen uiting van een volkswil en van een revolutie schijnt geen sprake. Het leger heeft zijn plicht gedaan, het volk is kalm gebleven. De jeugdige Manuel zal gekroond worden en zeer waarschijnlijk blijven onder den machtigen in vloed van den sterken Franco, die waarschijnlijk kan rekenen op het beschermende Engeland en het naburige Spanje. Don Miquel de Braganza, thans Oostenrijksch officier aan wiens vader de kroon werd ontnomen, zal g'< en kans hebben hij moet voor den driemaal jonge ren wettigen troonopvolger wijken. Dat Portugal een republiek zou worden lijkt in het geheel niet aanneme lijk. En zoo kómen we tot de slotsom, dat deze Konings moord onlogisch is, slechts de onbesuisde daad van en kelen. Heen Verandering van regeeringsstelsel, geen verandering van dynastie voor een ouderen Koning komt een jongere in de plaats, geleid door denzelfdeu sterken manJoan Franco De Kabinetscrisis. De Haagsche correspondent van De Tijd schrijft Het staat nu zóó met de crisis. Voor alle departe menten zijn de titularissen gevonden, uitgezonderd voor Oorlog en Buitenlandsche Zaken. Dat wil zeggen, dat voor deze departementen het overleg met de be trokkenen nog niet is geëindigd. Voor beide functies heeft men uitnemende mannen op het oog. Oorlog zal in geen geval door een burger bezet worden. Dat er nog eenige vertraging is, staat niet in verband met een medisch advies omtrent de gezondheid van een der voor een portefeuille aangezochte heeren, zooals het Correspondentie-bureau gisteren melddemaar vindt zijn oorzaak in het buitenlandsch verblijf van den aangezochte. Alles hij elkaar genomen wordt in bevoegde kringen waarschijnlijk geacht, dat het nog een veertien dagen zal duren, eer het definitief Mi nisterie zal worden bekend gemaakt. De Credietwet voor Oorlog zal dan ook in Tweede en Eerste Kamer door den demissionairen Minister worden verdedigd. Ook het Centrum deelt mede, dat de besprekingen over de portefeuille van Oorlog en Buitenlandsche Zaken nog voortduren. yoorts bericht dit blad nog, dat ook een Chr.-his- torische in het Kabinet zal zitting nemen. Kiesrecht-rapport. Het Centrum meldt, dat het R.-K. kiesrecht-rapport in de a.s. Mei-vergadering van den Algemeenen Bond van R.-K. Kiesvereenigingen zal behandeld worden. Onderzoek naar zuigelingensterfte. De gezondheidscommissie te Rotterdam heeft na overleg en in samenwerking met de afdeeling' s-Gra- venhage en omstreken der maatschappij ter bevorde ring der Geneeskunde, besloten een onderzoek in te stellen -te s-Gravenhage en Scheveningen naar de oorzaken der zuigelingensterfte in verband met de voedingswijze en de sociale' omstandigheden. Zij heeft daartoe eene commissie benoemd, bestaande uit drie leden der gezondheidscommissie en elf andere personen, welke commissie zich reeds heeft geconsti tueerd. Uitvaart van Jhr. Repelaer. Met een extra-trein van de Hollandsche Spoorweg maatschappij werd Zaterdagmiddag van Den Haag naar Dordrecht overgebracht om aldaar te worden ter aarde besteld, het stoffelijk overschot van jhr. P. J. J. Repelaer, in leven voorzitter van de Hollandsche Maatschappij van Landbouw. Vele mannen van naam op landbouwgebied, onder meer de heeren Lovink, directeur-generaal van Land bouw, Löhnis, inspecteur van het landbouwonderwijs, Van den Bosch, hoofdinspecteur van het Rundvee stamboek, Kortewey, algemeen secretaris van de Holl. Maatsch. van Landbouw, Von Franck, secretaris van het Landbouw-comité, Bos, zuivelconsulent voor Zuid- Holland, en vertegenwoordigers van de melkinrichting „De Landbouw," welke mede met steun van den thans ontslapene destijds in het belang van de veehouders is opgericht, gingen met denzelfden trein mede, om hij de begrafenis tegenwoordig te zijn. Onder de vele kransen waren er van de evenge noemde melkinrichting. Aan den geopenden grafkelder werd het woord gevoerd namens het hoofdbestuur der Holl. Mij. van Landbouw, door den directeur van het Ned. Rund veestamboek, door den heer D. H. Jas als voorzitter van het Oranjefonds te Dubbeldam, en door ds. Coolsma namens kerkeraad en kerkbestuur van Dubbeldam. Aan de Haagsche kroniek van de JV. Gron. Ct. is het volgende ontleend „Als ik van schitterend spreek komt me de Culli- nan diamant, de reusachtige Engelsche kroondiamant in de gedachte die thans te Amsterdam, in de werk plaatsen van de heeren Asscher in bewerking, voor drie millioen gulden is verzekerd. Behalve hetgeen omtrent dit uiterst kostbaar edelgesteente reeds in de bladen is vermeld, is mij van goede zijde nog meege deeld, dat een zeer bekend vakman, de diamantslijper de heer de Koe, met het moeilijk werk van het slijpen (.van dezen steen is belast, terwijl de heer Slijper (eigenaardigen naam voor dit gevaleen der chefs van de fabriek Asscher op het kloven en slijpen het toezicht zal houden. Hoeveel het bewerken van den kostbaren steen wel kosten zal, is niet bekend, maar 't zal een reusachtige som zijn mijn zegsman ver moedde, dat de heer de Koe, een artist in zijn vak, misschien met den arbeid, die hem een jaar zal bezig houden, evenveel zal verdienen als de president directeur van de Nederlandsche Bank als salaris en tantième per jaar gemiddeld geniet. Het verschil tus- schen den artist-diamantslijper en den bankdirecteur ligt alleen hierin dat de eerste niet altijd Cullinan werk heeft en de laatste steeds zijn hooge inkomsten geniet. Steeds is intusschen ook maar betrekkelijk want ook de directeuren der Ned. Bank verwisselen van tijd tot tijd. En zoo is mij van betrouwbare zijde j uist het gerucht ter oore gekomen, dat de heer N. P. van den Bergh, de tegenwoordige titularis, het voor nemen heeft eerlang zijn betrekking te verlaten en.... men heeft mij reeds zijn opvolger genoemd. Doch dat vertel ik niet verder." Uit de Amstelstad schrijft in de Opr. Haarl. Crt. Valerius „Schooner is liet in den stillen vrede van het Begijn hof ie Amsterdam - dat stuk levende historie van ge heel oud-Amsterdam, de herinnering aan pastoor Mari- us en Vondel, aan het vrome leven der klopjes en aan zoo veel wakker roepende - schooner is het in den stil lende vrede van den hof nooit geweest dan op den avond van den dag der ten einde spoedende week, dat de trouwe wachter van den hof, monseigneur B. II. Klönne, zijn 25-jarig pastoorschap herdacht. Vrome zielen hadden op dien avond zacht feestlicht voor de glazen van haar woningen ontstoken. De hof, die in den schemer zoo vredig-geheimzinnig zich opdoet, en tot vrede stemt, had nu bij het zachte, kwijnende licht, iets verhevens, iets gewijds. De blijde avondstemming va u den hof was een zachte overgang van de teere, ge wijde stei>.iing van den geheelen dag, van de ernstige, blij-dankbare feeststemming. In zulk eene rustige, ge wijde stemming past monseigneur M. B. Klönne. Als hij met zijn verheven uiterlijk, met zijn grijze haren, in liet priesterkleed, statig voortschrijdt, gaat er hooge're stemming van hem uit, wekt hij eerbied, liefde en ver trouwen. in de 2;> jaren, dat monseigneur Klönne het priester schap bekleedde, heeft hij een groote en blijvende plaats in de harten der Roomsch-Katholieken gewonnen. Maar ook in de harten van andersdenkenden. Want wie ook met hem in aanraking kwamen, boezemde hij eer bied in. Nog anderen titel tot dankbaarheid won hij al- trouwe wachter van het Begijnhof, en vele titels van waardeering voor zijn wotensehappelijken zin, voor zijn liefde tot en kennis van de al-oude stad. Af enig nieuw licht over de historie der stad heeft hij ontstoken uit lang vergeelde papieren, onder zijn berusting. Wanneer de stadsregeering dreigde aan de rechten van het Be gijnhof tekort te doen, trad liij op om die te béschcr- nien, gezag puttend uit brieven, zegelen en wetten. Er is ecu boek, zijn werk, sprekend en getuigend van zijn groote kennis van het oude'Amsterdam. De blijdschap huwde zich aan de vreugde bij allen, di' in den morgen, in den middag of den avond deelna- j| men aan de plechtige viering van monseigneurs feest. eene blijdschap en vreugde ook blijkend uit de schoone versiering der kerk en het uitsteken der vaderiandsche j laggen uit de woningen der vrome bewoonsters. Hei zegel op de schoonheid van liet feest was de groote be- jj langstelling van zoo velen, was bovenal de erkenning van Hare Majesteit Wilhelmina, Koningin der Neder- i landen, die den eerbiedwaardigen geestelijke verhief j' tot officier in de Orde van Oranje-Nassau. Aller dank loste zieli op in den feestzang, des mor- g' lis, na de II. Mis, door de feestelingen aangeheven, in welke enkele verzen doelen op zijne waakzaamheid op liet Begijnhof, en op zijn zin voor wetenschap en kunst. Stond hij kloek als Wachter daar, Middelpunt van heil'gen vrede, Dies verkondt nu 't gansche Flof Vol van geestdrift Vaders lof. Man van wetenschap en kunst Vorschend in liet grijs verleden. Vroeg hij reeliten slechts, geen gunst, En met moed heeft hij gestreden, 't Toevertrouwde heilig pand Was bij hem in veil'ge hand. GEMENGD NIEUWS. Dr. P. A. Klap schrijft in de Tel.: Mede om te onderzoeken, of het nog mogelijk was, ar beiders op behoorlijke voorwaarden in Duitschland aan werk te helpen, bracht ik pas geleden een bezoek aan een der Duitsche nijverheidsdistricten. Meenende, dat werklieden niet liet minst met werkliedentoestanden be kend zijn, heb ik getracht zooveel mogelijk ook arbei ders te ontmoeten. Doch ook andere personen, geheel buitende kwestie staande, werden door ons (de lieer G. van Zanten, Ringkade 14, heeft mede het onderzoek in gesteld) gehoord. Wat wij te zien en te hooren kregen, gaf ons den volgenden indruk. Tn tal van plaatsen is er nog voor Hollandsche ar beiders werk te vindennatuurlijk hier meer, daar min der. Niet alleen mensehen, die in en op de mijnen wil len werken, worden gevraagd, ook wel andere krachten worden soms gezocht. Zoo werd mij in Diisseldorf ver zekerd, dat daar weldra menschen in fabrieken plaat sing zullen vinden, omdat dan vaklieden, tijdelijk in de fabriek lyerkzaam, deze gaan verlaten, om hun eigenlijk vak te kunnen uitoefenen. Doch voor toekomstige mijn werkers is het gemakkelijkst arbeid te vinden. Wij ont moetten nog enkele Hollanders, die in de mijn gegaan waren (ai die ons hunne tevredenheid te kennen gaven. In eqn gezin werkten vader en zoon in de mijn; zij ver dienden ieder 4 mark per dag, dus 48 mark samen per week, terwijl nog een jongen van 14 jaar, op de mijn werkzaam, 9 mark per week inbracht. - Natuurlijk zijn aan de emigratie bezwaren verbonden.' Af ij kunnen het ons indenken, dat menigeen er tegen opziet, om te verhuizen. Natuurlijk ligt het geld in Duitschland maar niet op straat, om door den eersten den besten voorbijganger opgenomen te worden. Maar is het dan zoo aangenaam, hier werkloos weken en maanden rond te loopen Doch voor iemand, die wer ken wil en over wat doorzettingskracht te beschikken heeft, zal in den vreemde allicht meer plaats zijn dan hier. Men moet zich ook eenigen tijd gunnen, om daar te gewennen, en niet na twee of drie dagen zeggen: „Het bevalt mij niet." Ik heb er lieden gesproken, die niet meer naar Holland terugwildenen ik heb er ge sproken, die wel naar hun vaderland Verlangden, doch die er terstond bijvoegden, dat het vooralsnog in Duitschland beter voor hen was. Niemand ga er echter heen, dan nadat hij verzekerd is, daar terstond aan het werk te kunnen komen. En een commissie uit de burgerij, die het emigreeren be vorderen wil, doe dit niet anders, dan met de grootste omzichtigheid; zij moet zeer kieskeurig zijn in het uit kiezen van menschen, die zij in het gaan naar Duitsch land wil helpen. Ik weet ooit, dat consuls en andere officiëele perso nen, zich tegen de emigratie verklaard hebben. En ik kan me dit van hun standpunt zeer wel begrijpen. Het Hollandsch element staat in den vreemde allesbehalve goed aangeschreven; er zijn wel patroons, die voorloo- pig geen Hollanders willen aannemen. Ook consuls en anderen hebben hoogst onaangename ervaringen met emigranten gehad, zoodat zij natuurlijk bevreesd wor den \oor grooteren toeloop, en^nii eene waarschuwende stem doen hooren. Een goed ingericht emisratieplan, dat verstandig ten uitvoer wordt gebracht, kan prachtige resultaten hebben, óok al zullen teleurstellingen niet uitblijven. In t laatst van December werd wegens belasting schuld een inboedeltje in beslag genomen op een eerste bovenhuis van een perceel in de Jacob van Campen- straat te Amsterdam en de verkoop bepaald op 8 Januari. De weduwe hoorde er echter verder niets van. Donderdagavond 9 uur kwam de inwonende zoon thuis. Hij werd op den voet gevolgd door een persoon, die hem zeide deurwaarder te zijn en maande hem aan nu eindelijk toch eens de achterstallige belasting penningen te betalen. Zoowel de wijze van optreden als het late, hij de wet onveroorloofde uur. waren voor den zoon redenen, den zich noemenden deurwaarder te verdenken. Hij pakte hem zonder veel omslag bij den kraag en bracht hem naar het politiebureau in de Ferdinand Bolstraat waar het werkelijk bleek, dat de op zoo'n zonderlinge wijze gearresteerde, de deurwaarder was, wien nu te kennen werd gegeven, voortaan bij daglicht maar zijn belastingdiensten te vervullen. Hierna kon de man gaan. (Tel.) Zaterdagnacht werd ingebroken bij de firma Van Beest en Zoon, meelhandelaren aan de Noordschans te Oud-Delftshaven, te Rotterdam. De brandkast bleek met koevoeten geforceerd, terwijl een bedrag van f 500 gestolen is. Volle Vijf-en-twintig jaar Woont hij in de Heil'ge Stede, Het bestuur der vrijz.-dem. kiesvereeniging is in zijn geheel afgetreden wegens te weinig medewerking der leden. Een nieuw bestuur werd gekozen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1908 | | pagina 1