DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Kadaster.
UL
t
No. 29.
Honderd en tiende jaargang.
1908
DINSDAG
4 FEBRUARI.
Stedelijk Museum.
Jaarlij ksclie Oproeping'
Pe Koningsmoord.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door tiet geheele Rijk f 1,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Groote
Telefoonnummer 3.
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat,
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. CQSTER ZOON, Voordam C 9.
van gegadigden naar de betrekking van arbeider
bij de Gemeente-Reiniging.
h
c
De kabinetscrisis.
S. D. A. P. en Openbaar Onderwijs.
Kalkzandsteen.
Ziekteverzekering.
Doodslag.
Knoeierij in boter- en kaashandel.
Ontsporing.
De nestor der wethouders overleden.
Zwendel.
In 't vuur gevallen.
ALRMAARSCHE COURANT.
De BURGEMEESTER der gemeenteALKMAAR brengt
ter algemeene kennis, dat ter gemeente-secretarie, ge
durende 30 dagen na heden, ter inzage is nedergelegd
eene opgave van uitkomsten, bedoeld in de artt.
15, 23 en 43 der wet van 26 Mei 1870 (Staatsblad
No. 82) waarvan, ter voldoening aan art. 15, 2e lid
der Wet, bij deze afkondiging geschiedt.
Alkmaar, De Burgemeester voornoemd,
3 Febr. 1908.G. RIPPING.
JAARKAARTEN h f 1 voor 1908, toegang gevende
voor den houder, zijne huisgenooten en logé's, kunnen
aangevraagd worden ter secretarie dezer gemeente.
Zijdie wenschen in aanmerking te komen voor
de betrekking van arbeider bij den Gemeentelijken
Reinigingsdienst, kunnen zich daartoe aanmelden
ter Gemeente-Secretarieten einde zich te doen in-
schrijven op een daarvoor aangelegde lijst.
Gegadigden moeten gedurende minstens twee achter
eenvolgende jaren, onmiddellijk voorafgaande aan
hunne aanmelding, binnen deze gemeente hebben ge
woond, niet ouder zijn dan 30 jaren en in het
bezit zijn van een gezond lichaamsgestel.
Zij, die zich vroeger reeds opgaven, hebben zich
opnieuw aan te melden.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
4 Febr. 1908. DONATH, Secretaris.
ALKMAAR, 4 Februari.
Nog altijd is niet opgehelderd, waarom en d o o r
wie de Koninklijke familie in Portugal gedeeltelijk
is uitgemoord, al schijnt het, dat eenige republikeinen
een aantal anarchisten tot het bedrijven van deze ver
schrikkelijke misdaad hebben aangezet. Wel kan men
zich uit de uitvoeriger telegrammen der buitenlandsche
bladen een voorstelling maken van de wijze, waarop de
ze dubbele Koningsmoord heeft plaats gehad. Wij la
ten hier èen geregeld relaas volgen en voegen ter ver
duidelijking hieraan een klein schetskaartje toe.
Een vreeselijke kreet van schrik rees uit de menigte
op. Het volk stoof als waanzinnig uiteen. Vrouwen en
kinderen vielen op den grond en raakten onder den
voet. De koningin bleef ongedeerd, zoo zegt de een,
maar een ander correspondent meldt, dat zij een
schampschot zou hebben bekomen. De infant Manuel
werd zooals men weet, door twee kogels getroffen.
Graaf Francius Fiqueira, de ordonnans-officier van
den koning, die naast het rijtuig reed, schoot onmiddel
lijk een der moordenaars neer; een politieagent doodde
een tweede. Omtrent de identiteit van deze beide ge-
dooden bestaat nog geen zekerheid.
Toen de koning naar het arsenaal vervoerd werd.
sloeg hij nog even de oogen op, met matte s,tem vroeg
hij naar de koningin. „Zij leeft," antwoordde iemand
en toen stierf de vorst. Vijf minuten later stierf de
Kroonprins. De Koningin zond hog om een geestelijke,
maar het was te laat. De lijken werden met een Pov-
tugeesehe vlag bedekt. Toen de geneesheeren het
bloed afwaschben, kwam de Koningin-moeder. Zij om
helsde het lijk van haren zoon en viel toen in onmacht.
De lijken werden te negen uur naar het paleis gebracht
en op twee bedden in een zaal neergelegd. Daartussclien
nam de Koningin plaats, een hand leggend op elk lijk;
stom en zonder een traan te storten zat zij daar den
langen nacht
men zien dat het buitengewone middel, waartoe ik mijn
toevlucht moest-nemen, het beste was."
Helaas de Koning heeft ongelijk gekregen. En
gelijk kreeg de republikeinsche leider Alfonso Costa,
toen hij op 21 November in de Kamer den Koning waar
schuwde en o. a. zeide: „Voor minder dan wat Koning
C'arlos heeft gedaan is het hoofd van Lodewijk X I
op liet schavot gerold."
Wat nu?
Koning is de jeugdige Manuel II. De eerste Portu-
geesche Koning van dien naam (hij regeerde van 1495
-1521) is in de geschiedenis bekend als Manuel de
Groote of de Gelukkige. Dat is geen slecht voortee
ken. Maar hoe de toestand op het oogenblik in Por
tugal is, valt niet té zeggen.
Het gerucht over revolutie in Oporto is weinig ge
loofwaardig. De betrouwbaarder Köln. Ztg. verzekert,
dat er in het land volkomen rust, groote rouw en diepe
verontwaardiging lieerschen.
En zoo lijkt het ons ook niet waarschijnlijk dat de
rol van Franco zou zijn uitgespeeld, dat hij, zooals le
Temps meldt, zijn ontslag zou hebben aangevraagd en
Portugal gisteravond zou moeten verlaten. Heeft Ko
ning- Manuel niet verklaard alle ministers te zullen be
houden
Wij moeten nadere berichten afwachten, als de cen
suur opgeheven is.
Stad
huis.
Mini-1
sterie.l
Arsenaalstraat.
Ministerie van Oorlog.
Handels
plein.
<L>
Rivier de Taag.
Op deze plek had de moord plaats.
De koninklijke familie keerde Zaterdagmiddag te
vijf uur van een uitstapje in de hoofdstad terug. Bij de
landingsplaats aan de rivier De Taag wachtte een
dichte menigte, onder wie tal van autoriteiten, de vor
stelijke personen op, die na aankomst plaats namen in
een,open rijtuig, dat hen naar het paleis zou brengen.
De Koning en de Koningin namen plaats op de ach
terbank, de Kroonprins en prins Manuel op de voor
ste bank. Tal van rijtuigen met hoogwaardigheidsbe
kleeders volgden het Koninklijke rijtuig.
Nauwlijks was dit over het Handelsplein gereden
langs de ministeries van Oorlog en Marine, het post
kantoor-, de ministeries varr Openbare Werken en 1- i-
nanciën en was 't den hoek omgeslagen, de Arsenaul
straat in, toen van af den vluchtheuvel, tegenover het
stadhuis, die zich rechts van lret rijtuig bevond, eerr
nog jong individu, er uitziend als een werkman, voor
uit sprong. In zijn nabijheid bevonden zich mannen,
die gehuld waren in lange mantels. De jonge marr loste
twee schoten op den links irr het rijtuig gezeten Ko
ning.
De Koning bemerkte lret gevaar en stond op, viel
echter dadelijk achterover en zonk door drie kogels
doorboord ineen. Een der kogels trof de halsslagader.
De Kroonprins werd door vijf kogels in hoofd en hals
getroffen en viel voorover op zijrr moedor die zich over
hem heenboog.
Er is vrijwel eenstemmigheid irr de,, verschillende
oordeelvellingen over den Koning, die Tret slachtoffer-
is geworden van zulk eerr krankzinnige daad. Koning
Carlos en zijrr zoon behoorden niet tot de tyran-
nen, wier daden tot weerwraak prikkelden, wier vergie
ten van bloed dikwijls met hmr eigen bloed wordt be
taald. Als men het portret 'maar ziet varr dezerr Ko
ning, darr krijgt men reeds deu indruk, dat deze corpu
lente, gemoedelijke man met zijn kleine, vriendelijke
oogerr, geen Caligula en geen Nero was. Maar hij had
die éérre eigenschap nret vele leden van het huis Bra-
ganza gemeengeldgebrek. Hij was niet verkwistend,
maar hij voelde zich toch ook Koning. Als hij Ko
ninklijk bezoek kreeg, wilde hij Koninklijk ontvarrgerr.
Toen hij den Koning van Engeland irr zijn residentie
begroette, had hij de straten, welke de stoet passeerde,
op zijrr eigen kosten laten plaveiërr, zelf had hij de il
luminatie betaald en vierentwintig prachtige paarden
uit Engeland laten komen. Hierdoor vermeerderde
z>jn schuld en dat is zijn ongeluk geworden. Het is
hem gegaan als zoo menig- braaf burgerman, die, een
maal in schulden geraakt en niet de uiterste zuinigheid
betrachtend, dieper en dieper zinkt en eindelijk nridde
len te baat neemt, welke hij liever niet zou gebruiken,
en welke voor hem noodlottig worden. Om de firranci
ën van het land err de finarrciën van zijn huis te her
stellen, heeft hij Joao Franco te hulp geroepen. Eerr
diplomaat, eergisteren uit Portugal te Hamburg aan
gekomen, schetste den minister-president aldus„De
magere ongeveer 50-jarige rrran met zijn geelachtige ge
laatskleur en doordringende dweepzieke oogen heeft
iets terugstootends. Hij heeft met zijne politiek geen
stoffelijke voordeden gezocht, wel echter bevrediging
van een orrverzadiglijke heerschzucht. Het is niet te be
twisten, dat hij zijne macht gebruikt heeft, om ernsti
ge misbruiken in het bestuur weg te ruimen. Maar de
afschaffing van tal varr overbodige posten bezorgde
hem onder de ambtenaren vele vijanderr. Bij het leger
had hij daarentegen, omdat hij de vrceger zeer schrale
officierstraktementen verhoogde, talrijke aanhangers
wat niet zorrder beteekenis was, omdat bij de land
macht en rrog meer bij de zeemacht veel aan politiek
wordt gedaan. De heer Franco heeft den Koning stel
lig in nauwere betrekkirrg- tot het leger gebracht, door
hem b.v. aatr te sporen inspecties en parades bij te wo
nen, wat derr zwaarlijvigen Koning niet bijster aatr
stond."
Toen de heer Franco zag, dat hij irr de Kamer geen
meerderheid meer had bood hij zijrr ontslag aan. Maar-
de Koning nam het niet aan, doch zeide: „Herinner
je je den grenadier van Potsdam. De groote Koning
had hem op een oogenblik aangetroffen waarop hij
de grenadier wilde vluchten en hij riep hem toe: „Wij
gaan morgen sartrert vechten en als wij het verliezen
gaarr wij samen vluchten."
De heer Franco is aangebleven ert de Koning dacht
dat de zaken goed gingen. Niet zoo lre^l lang geleden
verklaarde hij aan een vertegenwoordiger varr het Fran
sche blad „le Temps
„Ik ken mijn latrd. Ik kerr de politieke verhoudingen
en heb achttien jaren tijd gehad om ze grondig te lee
ren kennen. Portugal heeft behoefte aan rust en kalm
te. Het wil dat de orde zal bewaard blijven om te kun
non werken. Ik reis veel en ik weet dat mijn volk met
mij is. Als de verkiezingen ons een goede meerderheid
zullen hebben bezorgd, waaraan ik niet twijfel, kunnen
wij tot den normalen toestand terugkeeren en dan zal
desondanks de invoer van onze kaas in Duitschland be
langrijk is toegenomen, en dat onder bet nieuwe tarief
hetzelfde kan worden geconstateerd, Intusschen zal «le
minister gaarne nieuwe stappen doen bij de Duitseho
egeering, als zich daartoe een geschikte gelegenheid
voordoet.
Ten slotte kwam in behandeling een voorstel van het
bestuur om een krediet toe te staan van 200 voor het
uitschrijven van een prijsvraag ter verkrijging van een
beknopte handleiding voor de bereiding van Goudsclie
kaas uit niet afgeroomde melk ten behoeve van vee-
houders-kaasbereiders.
Tn zijn toelichting wees de voorzitter erop, dat de
vereeniging sinds 1903 bezig is de gebreken in kaas
handel en industrie te bestrijden. De qualiteit van het
product laat veel te wenschen over, vooral van de kaas
uit volle melk, gemaakt op de boerderijen.
Zelfs uit normale grondstof blijken sommigen geen
goed product te kunnen vervaardigen. Qualiteitsverbe-
toring is dringend noodig. De vorige vergadering be
sloot reeds bij de regeering aan te dringen dat in het
leven zal worden geroepen een gelegenheid tot het ge
ven vaii vakonderwijs. De regeering overweegt dit ver
zoek, maar in afwachting van het antwoord kan men
reeds nu tot het verspreiden van de beknopte handlei
ding overgaan. Noodig zal zijn de benoeming van een
commissie van beoordeeling.
Uit de vergadering gingen verschillende stemmen
op, die twijfelden aan het nut van een boekje ter ver
betering van de practijk. Daartegenover werd aange
voerd dat de brochure de fabricage kan aanvullen en
corrigeeren, evenals de zuivelleeraars dit trachten te be-
eiken door hunne voordrachten.
Het bestuursvoorstel werd daarna bij acclamatie aan
genomen.
Volgens de Stand, had het Haagsche corresponden
tie-bureau met zijn bericht, omtrent de vertraging in
de oplossing der crisis gelijk en wordt deze weldege
lijk ook veroorzaakt door een medisch advies gegeven
aan een van de voor een portefeuille aangezochte
heeren.
Op [voorstel van het bestuur der federatie Amster
dam van de S. D. A. P. betreffende een actie tegen
de verschijnselen van verclericaliseering van het open
baar onderwijs, werd Zaterdag door het bestuur dier
partij besloten niet in te gaan. Den tijd voor een actie
achtte men nog niet gekomen.
De Minister van landbouw, nijverheid en handel
heeft ingesteld eene commissie met opdracht de eigen
schappen van de hier te lande voortgebrachte kalk
zandsteen aan een onderzoek te onderwerpen, en zich
uit te spreken over de vraag, voor welke toepassingen
dit materiaal wel, en voor welke het niet geschikt is,
dit in verband met de eischen, die aan het materiaal
voor verschillende doeleinden in het algemeen belang
zijn te stellen.
Het departement Amsterdam van de Maatschappij
van Nijverheid heeft een circulaire aan de leden
rondgezonden om alsnog hun meening te hooren om
trent de proeve van een wetsontwerp-ziekteverzekering,
door het departement Haarlem aan de Maatschappij
aangeboden.
Het bestuur schrijft o. m.
„Hoewel de wettelijke ziekteverzekering reeds zeer
lang op de agenda staat van alle partijen, en zoowel
door het ministerie-Kuyper als door het ministerie-De
Meester daaromtrent een ontwerp-regeling werd inge
diend, laat zich nog niet berekenen het tijdstip, waarop
in welken vorm dan ook, die verzekering een feit zal
worden.
Toch mag dit allerminst een reden zijn om stil te
zitten. Het geldt hier te groote sociale en economische
belangen, dan dat men zich hierbij aan het inzicht
van enkelen kan toevertrouwen. Daarbij komt, dat
omtrent dit onderwerp geenszins eenstemmigheid van
geyoelen bestaat, integendeel omtrent zeer principieele
punten groot verschil van meening wordt gevonden
Eu misschien is geen oogenblik meer geschikt dan
het onderhavige, om invloed te oefenen in deze materie
op den wetgever."
GEMENGD NIEUWS.
Spoorwegdrama.
Zaterdagavond tegen halfnegen vertrok de goederen-
tx-ein no. 1640 als gewoonlijk met vier remmers van
het station S.S. Den Haag in de richting Gouda.
Daar aangekomen miste men een der remmers, den
22-jarigen Da J. Onmiddellijk rapporteerde de hoofd
conducteur, zooals gebruikelijk is, het feit aan den
chef. Bij het vertrek uit Den Haag had hij geconsta
teerd dat de vermiste zich op den trein bevond en
dus was er aanleiding tot de ergste vermoedens. Er
werd geseind naar Den Haag, vanwaar alle baan
wachters van het traject werden gealarmeerd om den
weg af te zoeken, en er ging een boodschap naar het
huis van den vermiste. Intusschen was het nacht ge
worden. Zijn moeder, bij wie de jonge remmer woonde,
wist van niets. Op het gewone uur was haar zoon de
dsur uitgegaan.
De seintoestellen tokkeldende telegraafdraden
trilden. En langs den spoorbaan van hier tot Gouda
zochten de baanwachters angstig, ieder oogenblik op
schrikkend, langs de glimmende railsstaven.
Zij vonden niets. Toen, tegen halftwee, stuurde Den
Haag zekerheidshalve nog eens iemand naar de
woning van den remmer, en die vond daar De J.
hartelijk lachend bij de kachel. Hij was, toen de
goederentrein even het station uit was, van zijn wagen
gesprongen, omdat hij zijn geld gebeurd had en omdat
hij zijn meisje beloofd had met haar uit te gaan.
Diep in den nacht suisden nog de telegrammen.
De deserteur zal wel niet het laatste lachen. (N. Ct.)
Zekere A. van Dalen, visscher te Hedel, vader van
een talrijk gezin, is Zondagavond even buiten de ge
meente, vermoedelijk door inwoners van Driel, zoo
danig mishandeld, dat hij gistermorgen aan de gevolgen
is overleden. (,,'s-Hert. Ct.")
Deurwaarders.
Naar het Hdbl. verneeemt moet in beginsel besloten
zijn bij eventueele vacatures de betrekkingen van
deurwaarder bij 's rijks belastingen te plattelande op
te dragen aan de commiezen bij dien tak van dienst.
Gistermiddag werd te Amsterdam onder leiding van
aar voorzitter den heer F. Middelbeek, gehouden de
algemeens vergadering van de Vereeniging tot bestrij
ding van knoeierijen in den boter- en kaashandel.
De voorzitter bracht bij den aanvang der vergade
ring hulde aan de nagedachtenis van twee bestuursle
den dieder vereeniging in het afgeloopen jaar door
den dood ontvielen, nl. de heeren H. F. Bultman, vice-
voorzitter en J. A. Bos, seci-etaris-peimingmeester.
Blijkens het jaarverslag van den secretaris, den heer
J. Mesdag, heeft de poging, (op verzoek der vereeni
ging, door den minister van buitenlandsche zaken in
Het werk gesteld), om van de Duitsche regeering ge
lijkstelling in tarifieering te krijgen van de Nederland-
sein kaas met de Zwitsersche en Italiaansche, geen
gunstige gevolgen gehad. De minister wijst in zijn ant
woord op de omstandigheid, dat reeds onder het oude
tarief het Nederlandsch product was achtergesteld, dat
Zondagmorgen ontspoorden met rangeeren te Lage
Zwaluwe drie goederenwagens waardoor de lijn Lage-
Zwaluwe's Hertogenbosch werd versperd en de rei
zigers tusschen Zevenbergsche Hoek en Lage-Zwaluwe
moesten overstappen. Daar wegens den Zondag geen
goederentreinen liepen, ondervond de dienst niet veel
vertraging.
De oudste wethouder van Nederland, de heer L.
Schippers te Hekelingen, is Zondag in den ouderdom
van 95 jaar overleden.
De heer Schippers was gedurende 52 jaar onafge
broken wethouder zijner gemeente.
Voetbal-ongerief.
Bij het voetbalspel te Delft werd de twaalfjarige
M. Zondag door een kameraad zoodanig tegen het
scheenbeen geschopt, dat hij in Bethel moest verbon
den worden.
Te Denekanxp heeft een persoon de voornaamste
ingezetenen bezocht. Hij zei dat de Z.E.W. heer pas
toor F., vroeger kapelaan aldaar, hem had aangeraden
daar de ingezetenen te bezoeken. Hij bood sigaren te
koop aan en zei dat de pastoor dezen zeer aanbeval.
Ook een ander achtenswaardig persoon noemde hij,
die hem aanbeval. Velen kochten sigaren. Later bleek
dat deze zeer slecht waren en dat de verkooper mis
bruik had gemaakt van den naam van pastoor F.
Donderdag had S., uit Hengelo, het ongeluk te
Doetinchem achterover in het vuur te vallen. Met
ernstige brandwonden aan rug en armen werd hij in
het Ziekenhuis aldaar opgenomen, alwaar hij Zaterdag
avond na vreeselijk lijden is overleden.
