DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Kadaster. (Grondbelasting)
No. 32.
Honderd en tiende jaargang
V R IJ D A G
7 FEBRUARI.
Jaarlijksche Oproeping
Hinderwet.
Stedelijk Museum.
Arme gemeenten.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
van gegadigden naar de betrekking van arbeider
bij de Gemeente-Reiniging.
Hofrouw.
Begrafenis Prof. Gallee.
Spaar- en voorschotbanken.
De secretaris der gemeente.
GEMENGD NIEUWS.
De sabotage-quaestie.
Een abattoir te Zevenaar.
aïTv VI
Zijdie wenschen in aanmerking te komen vo
de betrekking van arbeider bij den Gemeentelijke J
Reinigingsdienst, kunnen zich daartoe aanmelde
ter Gemeente-Secretarieten einde zich te doen in11
schrijven op en daarvoor aangelegde lijst.
Gegadigden moeten gedurende minstens twee achter
eenvolgende jaren, onmiddellijk voorafgaande aan
hunne aanmeldingbinnen deze gemeente hebben ge
woond, niet ouder zijn dan 30 jaren en in het
bezit zijn van een gezond lichaamsgestel.
Zijdie zich vroeger reeds opgavenhebben zich
opnieuw aan te melden.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar, 5 Februari 1908.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat heden op
de gemeente-secretarie ter visie zijn gelegd de aan
hen ingediende verzoeken met bijlagen van
10. J. DE GROOT aldaar, om vergunning tot het uit
breiden van zijne herstelplaats voor rijwielen, door
het plaatsen van een gasmotor van 2 P.K., tot het
in beweging brengen van een draaibank en een
boormachine, in het perceel Ridderstraat Wijk A,
No. 18;
2°. C. KAAL aldaar, om vergunning tot het oprichten
van eene kuiperij met brandplaats voor kuipwerk
op de openbare straat, in het perceel, Achter-
dam Wijk C No. 21.
Bezwaren tegen deze uitbreiding en oprichting kunnen
worden ingediend ten raadhuize dezer gemeente, monde
ling op Woensdag 19 Februari a.s., 's voormiduags te
elf uur en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende
drie dagen vóór gemelden dag kan de verzoeker en
hij, die bezwaren heeft ingebracht, op de secretarie
dezer gemeente van de ter zake ingekomen schrifturen
kennis nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
6 Febr. 1908. DONATH, Secretaris.
De BURGEMEESTER der gemeenteALKMAAR brengt
ter algemeene kennis, dat ter gemeente-secretarie, ge
durende 80 dagen na heden, ter inzage is nedergelegd
eene opgave van uitkomsten, bedoeld in de artt.
15, 28 en 43 der wet van 26 Mei 1870 (Staatsblad
No. 82) waarvan, ter voldoening aan art. 15, 2e lid
der Wet, bij deze afkondiging geschiedt.
Alkmaar, De Burgemeester voornoemd,
5 .Febr. 1908. G. RIPPING.
JAj ARKAARTEN k f 1 voor 1908, toegang gevende
voor dt H houder, zijne huisgenooten en logé's, kunnen
aangevra '*ü?d worden ter secretarie dezer gemeente.
De beide n Opporren van de subcommissies van de
oorspronkelijke' Staatscommissie voor de Gemeentefi-
nanciën die als' aanhangsels van het rapport zijn uit
gegeven', geven zeker allerminst een aangename lec
tuur. Zij zijn g< ibaseerd op uit den aard der zaak on
volledige en inde. rjiaast bij elkaar gebrachte gegevens.
Bovendien is noch de taal noch de wijze van bewerking
aangenaam of nat twkeurig. hn toch verdienen zij
meer belangstelling dan zij tot nu toe hebben weten te
trekken. Want wel zegt de staatscommi 3 zelve dat
de rapporten niet ze er actueele cijfers Ir ben en niet
nader zijn gecontrole erd. Maar wij heb] i dan toch
hier eenig feitenmatt ïriaal, dat ons eei dein begrip
geeft van de moeilijkh leden, die bij een ede regeling
van de gemeentefinan. eiën zullen zijn overwinnen.
En het is goed, dat v rij die moeilijkheden onder de
oogen zien, om zoodoeuide tot een juist besef te geraken
van wat er op het geibie.d van de vergelijkende studie
der gemeentefinanciën nog gedaan moet worden om
een betere basis te krijgen voor de definitieve regeling,
die -naar de staatscommissie zelve meent door
haar in haar voorstellen tot verruiming van liet belas
tinggebied der gemeenten nog niet gegeven is. En van
hoeveel belang' het voor den belastingbetaler zou zijn,
dat er een middel gevonden werd om de al te groote
verschillen tusschen den belastingdruk in de verschil
lende gemeenten te verminderen, zal toch wel aan
iedereen duidelijk zijn, die in onze gemeentehuishoudens
niet ten eenenmale een vreemdeling is. Het hoofdrap
port van de staatscommissie herinnert er nog eens aan
wanneer het spreekt van een heffingspercentage, dat
tot 5.25 in Amsterdam, tot 5 in Zwolle, tot 5.7
in Middelburg stijgt, dat in Groningen en Leeuwar
den achtereenvolgens kan klimmen tot 8.03 en 6.45
en dat in doorsnede is in Winschoten ruim 8 in
Sneek ruim 5 in Baarderadeel nagenoeg- 6 enz.
Inderdaad de staatscommissie mag hier wel spre
ken van een hoogen athmospherischen druk, van water
dat tot de lippen komt.
In de bovenbedoelde rapporten der subcommissies
vindt men nog een anderen maatstaf ter vergelijking-
van den ongelijkmatige!! druk, die door de gemeentebe
lastingen op de inwoners van verschillende plaatsen
v/ordt uitgeoefend. Do commissies hebben uitgerekend
hoeveel opcenten in 1902 in enkele grootere gemeenten
op de vermogens- en bedrijfsbelasting zouden moeten
zijn geheven om te komen tot het bedrag, dat aan plaat
selijke directe belastingen (niet „personeel") door de
verschillende gemeenten worden getrokken. En nu zien
wij dat dan in Helmond maar 41, in Tilburg slechts 44
opeenten zouden moeten worden geheven. Volgen den
Haag met 54, Venlo met 60 en Hilversum met 62 op
centen en al spoedig komen Maastricht (69), den
Bosch (79), Nijmegen (90), Apeldoorn (95), Utrecht
(97) en Arnhem (104).
Ziedaar dus zeven steden, die behooren tot de mooi
ste en aangenaamste van Nederland; den Haag, Hil
versum, Maastricht, Nijmegen, Apeldoorn, Utrecht en
Arnhem, waar de plaatselijke belastingen laag zijn.
Niet alleen de aangename, mooie omgeving en de vele
grootestads geriefelijkheden, maar (bij enkelen) ook
uitstekende onderwijsinrichtingen, een hoogeschool in
de stad zelf of in de onmiddellijke nabijheid, trekken
iedereen, die niet door beroep of betrekking aan een
andere gemeente gebonden is, daarheen. En nu komen
lage belastingen die gemeenten als woonplaats nog veel
aantrekkelijker maken, met het dubbele gevolg, dat de
groote aandrang van vermogende renteniers daar het
belastingpercentage laag houdt, terwijl de uittocht van
diezelfde renteniers uit hun minder aangenaam gelegen
vroegere plaatsen daar het belastingpercentage omhoog
drijft.
Wij zijn hier dus met. de werking aan ons tegen
woordig gemeente-belastingstelsel in een vicieusen cir
kel. Want als wij nu nagaan waar de bedoelde opcen
ten op vermogens- en bedrijfsbelastingen het hoogst
moeten zijn om overeen te komen met het bedrag der
plaatselijke directe belastingen, door de gemeenten ge
vraagd, dan vinden wij inderdaad de namen van steden,
die niet algemeen als woonplaats gezocht zijn en waar
veel van de aangename zijden en geriefelijkheden van
het leven in de bovenbedoelde, zeer in trek zijnde plaat
sen ontbreken.
Immers beginnen wij nu aan de andere zijde van de
lijst der in de bedoelde bijlagen genoemde gemeenten,
afdalend van het hoogste getal opcenten, dan krijgen
wij Winschoten (316), Delft (235), Sneek (222), Har-
lingen (219), Leeuwarden (198), Bergen op Zoom
(194), Groningen (184), Vlissingen (182), Meppel
(175), Amsterdam (173), Gouda (172), Assen (169),
Zwolle (164), Middelburg (159), Schiedam (153),
Hoorn (151), den Helder (146), Dordrecht(141) en
Haarlem (140.) Overigens teekenen wij nog aan: Alk
maar (108) en Kampen (niets).
Neemt men bij de berekening van de opcenten ook
het „personeel" in aanmerking, dan krijgen wij in
hoofdzaak dezelfde verhouding. Sneek en Harlingen
komen dan achter Meppel en ook overigens komen er
eenige wijzigingen, doch tot de best gesitueerde ge
meenten hoorep weer behalve enkele kleine, zuidelijke
gemeenten, Maastricht, Arnhem .Nijmegen, Den Haag
en Hilversum. Utrecht en Apeldoorn zijn dan iets min
der goed uit, alhooren zij ook hier nog steeds onder
de gemeenten met den lichtsten belastingdruk.
Over het geheel en behoudens de (betrekkelijke) uit
zonderingen van Leeuwarden, Groningen en Amster
dam enz. bevestigen dus deze cijfers, wat wij boven
schreven: dat de mooie, aangename gemeenten met la
ge belastingcijfers de minder gezochte gemeenten leeg
pompen en dat het gevolg van de werkzaamheid dezer
pomp is, dat de toestanden in de minder aantrekkelij
ke gemeenten steeds ongunstiger worden, terwijl zij in
de meer aangename verblijfplaatsen goed blijven. De
voordeelen, die de natuur en het groote stadsleven aan
zekere gemeenten in ons land gegeven hebben, worden
dus door den" gemeente-wetgever niet alleen niet ver
zacht. maar zelfs nog verscherpt. En in het rapport
van de staatscommissie voor de gemeente-financiën
moge deze zijde van de zaak al niet uit het oog zijn ver
loren, dat verruiming van het gemeentelijk belasting
gebied, gelijk de staatscommissie die voorstelt, aan bet
hier geschilderde, trouwens reeds lang bekende en be
sproken euvel een einde zou maken of daarvan veel zou
wegnomen, zal toch zeker ook door de commissie niet
worden verondersteld. Het is waar, de bedrijfswinsten
van uitwonenden zullen beter kunnen worden aange
slagen en uitwonende landeigenaren zullen kunnen
worden getroffen, indien de voorstellen der commissie
wet worden en de gemeenten van die wetswijziging een
goed gebruik maken. Doch zal dat voor de genoemde
gemeenten die in den put zitten het vlak des blauwen
hemels veel grooter maken? Wij betwijfelen het. En
inmiddels blijven de pompen aan het werk en tappen
geregeld de mooie, luxe-gemeenten van haar minder ge
zegende zusters het beste bloed af. En de Asschepoes-
gemeenten moeten toezien hoe de anderen haar de kaas
van het brood afeten.
Wegens het overlijden van den koning van Por
tugal gaat het Hof een week in halve, twee weken
in lichte rouw.
Het Atjeh-onderzoek.
De correspondent van de N. B. Ct. te Batavia seint
De Locomotief spreekt, in een eerste artikel over
het Atjeh-onderzoek, daar een hoogst ongunstig oor
deel over uit. Het persoonlijke optreden van den
gouverneur-generaal heeft, volgens het blad, het aan
zien van gouverneur van Daal en onherstelbaar geknakt.
De punten van onderzoek waren, hoe de meening
van de hoofden en de bevolking is over de| belasting
en de heerendienstenten tweede de stand der ge
wassen, en algemeene klachten.
Er is toezegging gedaan de haven van Segli niet
te sluiten.
Bedolven onder bloemen, is gisteren Prof. Gallee
op de Nieuwe Begraafplaats te Utrecht ter aarde
besteld.
In de breede rij van omstanders werden opgemerkt
o. a. de commissaris der Koningin, de waarnemende
burgemeester met een der wethouders, de Academische
Senaat en de Corps-Senaat, hoofdbestuurders en afdee-
lingsbestuur van het Ned. Tooneelverbond, deputatiën
van studentenvereenigingen, enz.
Gesproken werd door prof. Volgraff, mede namens
den Senaatdoor den oud-hoogleeraar Van der
Wijck, als vriend door den heer Janning. prorector
van het Corps en door den heer Eelsink namens
de Letterkundige Faculteit der Studenten.
Een broeder van den overledene dankte, ook namens
de hoogbejaarde schoonoudors.
Kindersterfte.
In verband met de groote kindersterfte o.a. te
's-Gravenhage werd door de Haagsche afdeeling van
de Mij. tot bevordering der Geneeskunst besloten een
commissie uit te noodigen, een onderzoek in te stellen
naar de oorzaken van de in verhouding tot andere
gemeenten in ons land groote sterfte te 's-Gravenhage
onder de kinderen beneden het jaar, en zoo mogelijk
middelen aan te geven tot verbetering.
Deze commissie zal nu, in samenwerking met een
daartoe ook door de gezondheidscommissie benoemde
subcommissie, trachten na te gaan van elk in 1908
geboren en te 's-Gravenhage of Scheveningen woon
achtig kind, hoe het gevoed wordt en welke de om
standigheden zijn, waaronder het leeft, of wel sterft,
in den loop van het eerste levensjaar.
Uit de diamant-industrie.
Henri Polak schrijft in het Weekblad van den A. N.
D. B. een artikel over de werkloozenuitkeering.
„Het staat bij mij vast," zoo schrijft hij, „dat geen
centime meer voor de werkloozenuitkeering uit de
bondskas genomen zal worden, dan het bepaalde be
drag. Ook al acht de voorzitter het onmogelijk het is
bij mij absoluut zeker, dat het bestuur tegen dien tijd
den leden zal hebben aan te toonen, dat we, als
organisatie, niet verder mogen gaan, niet straffeloos
onze weerkracht mogen verslappen. In de positie,
waarin de voorzitter-redacteur staat, mag hij niet
zeggen, ook al is naar zijn meening een principieel
verkeerd besluit genomen, dat noodwendig gegeven
zal moeten worden, zoolang er geld is en honger ge
leden wordt."
Dit is den vakgenooten een koekje beloven.
„Mochten er, wat ik niet hoop, stemmen opgaan,
om maar toch met bondsgeld de uitkeeringen voort
te zetten, dan kunnen we met gerustheid en in het
volle besef van gedaan te hebben, wat we in de ge
geven omstandigheden konden doen, den vakgenooten
in het belang der organisatie toeroepen een tot hiertoe
en niet verder.
Het is onze en vooral des voorzitters taak en plicht,
dit vooruit zoo duidelijk mogelijk te maken, opdat
niet later noodelooze oppositie en verbittering worden
gekweekt."
Uit het overzicht der uitkeering blijkt, dat over de
week 20 Januari tot 1 Februari in het geheel aan
2872 personen een bedrag van f 15.627.25 werd uit
gekeerd.
Totaal aantal werkloozen 4500, tegen 4486 in de
vorige week.
Door een commissie, door de Vereen, van Neder-
landsche Patroons „Boaz" benoemd om te onderzoeken
de mogelijkheid van oprichting van spaar- en voor
schotbanken, waartoe het initiatief door „Boaz" te
nemen, is een rapport uitgebracht, waarin de vraag,
of het oprichten van „Boaz" spaar- en voorschotbanken
mogelijk is, bevestigend wordt beantwoordt. Men
is overtuigd, dat op veel plaatsen met verlangen naar
de oprichting van zulk een instelling tegemoet wordt
gezien. Ook meent zij te mogen voorspellen dat, neemt
Boaz het initiatief, de medewerking op vele plaatsen
verkregen zal worden. Een Centrale Bank zou er op
gericht moeten worden, waar men storten en binnen
zekere grenzen halen kan. Zij geeft echter den raad
deze Bank in het begin zoo eenvoudig mogelijk in te
richtennaarmate de plaatselijke aangesloten banken
toenemen, zou dan het hoofdkantoor met een staf er
varen ambtenaren uitgebreid kunnen worden.
Dammen.
De „Nationale Dambond" heeft besloten een wed
strijd tusschen de aangesloten vereenigingen uit te
schrijven, echter met de bepaling, dat de erkend sterke
hoofdklassespelers uit het „Vereenigd Amsterdamsch
Damgenootschap" en „Constant" van Rotterdam niet
mogen mededingen. Er zal in 3 groepen worden ge
speeld, van iedere groep komt de eerstaaukomende
uit in den eindstrijd, waar 3 medailles alsmede diplo
ma's worden beschikbaar gesteld. Reeds hebben zich
opgegeven in groep IV. A. D., Damclub „Haarlem",
„Aris de Heer", Beemster, Damclub Wormerveer".
Groep II„Constant" Rotterdam, „Excelsior" Wad
dingsveen, D. I. O. 's-Hage, Utrechts Damgen., Danig
club „Woerden". Groep IIIDamclub „Wieringer-
waard", „Alkmaar" en „Zijpe", te zamen 12 vereeni
gingen.
Verder heeft de Nationale Dambond uitgeschreven
een wedstrijd om het kampioenschap van Nederland.
Deze zal plaats vinden en verdeeld worden in Voor-
wedstrijd gedurende MaartApril en Mei a.s. Eind
ronden gedurende den Pinkstertijd te 's-Hage op
Zaterdag 31 Mei en Zondag 1 Juni a.s.verder Za
terdag, Pinkster-Zondag en Maandag, 6, 7 en 8 Juni
a.s. De inleg bedraagt voor leden van den Bond f 2.50,
niet-leden f 4. Voor prijzen worden medailles uitge
loofd ter gezamenlijke waarde van f 100. Inschrij
vingen voor dezen kampioen wedstrijd kunnen ge
schieden bij den bondssecretaris, den heer H. J. v. d.
Broek, Hondiusstraat 26, Rotterdem.
UIT DE PERS.
In „Gemeentebelangen" bespreekt de heer C. D.
Donath, een der redacteuren van dat tijdschrift, het be
kende incident in den Leidschen gemeenteraad. Hij
;i stelt naar aanleiding van dat voorval de vraag of de
jl tijd niet is aangebroken dat art. 101 der gemeentewet
(„de secretaris is den Raad, Burg. en Wethouders»
den Burgemeester en den commissiën van den Raad in
alles, wat het hun opgedragen bestuur aangaat, behulp
zaam"), dient te worden gewijzigd. De secretaris
van een gezondheidscommissie is de gelijkwaardige van
de leden en den voorzitter, de secretaris van de Ka
mer van Koophandel en fabrieken, die geen lid dei-
Kamer kan zijn en dus in hetzelfde geval verkeert als
de secretaris, die geen lid van het gemeentebestuur is,
heeft bij de beraadslagingen der Kamer een raadgeven
de stem en dus de bevoegdheid aan de beraadslagin
gen deel te nemen. In den raad wordt vastgehouden
aan cle theorie, volgens welke de secretaris niet mag
deelnemen aan de beraadslagingen, in de vergaderin
gen van het dagelijkseh bestuur en van de raadscom-
missiën geeft hij echter adviezen en maakt opmerkin
gen, neemt, deel aan de beraadslagingen, kortom ge
draagt hij zich, als ware hij medebestuurder, mederaads-
man, die tegelijk de penvoerder der vergadering is. In
den raad zit hij om te hooren en te zien hoe zijn ernsti
ge arbeid" na alvorens door burg. en weth. en soms
door de raadscommissiën te zijn goedgekeurd aan
critiek onderworpen, niet zelden afgetakeld wordt.
daar zit hij om dat te hooren en te zien. en te zwij
gen. Zelfs vragen, die meer in het bijzonder den secre
taris betreffen, al zit hij nevens den voorzitter, worden
door dezen laatsten beantwoord.
Waarom, zoo vraagt de schrijver, waar burgemeester
en secretaris in het algemeen gesproken intellectueel
op één lijn mogen worden gesteld, waar beiden gelijke
lijk geroepen zijn de gemeentebelangen naar hun beste
vermogen te behartigen den één in den raad zóóveel
overwicht gegeven over den ander? Is het niet dwaas
den secretaris langer de bevoegdheid te onthouden in
den raad zijn meening te zeggen over onderwerpen en
zaken, waarvan hij studie heeft gemaakt, die hij heeft
bewerkt, waarvan hij soms de auctor intellectualis is?
De heer Donath wijst er op, dat oudstijds de pensio
naris, vroeger clerc en in de steden van West-Friesland
secretaris geheeten, de voornaamste ambtenaar der stad
was, die de regeering als raadsman en redenaar dien
de. De secretaris van thans worde niet opnieuw de re
denaar van liet gemeentebestuur - het tegenwoordig
geslacht der raadsleden, kan hem als zoodanig ontberen
en telt waarlijk redenaars genoeg. Maar wat gevraagd
wordt is uitbreiding van artikel 101 der Gemeentewet
met deze woorden„Bij de beraadslagingen v. (L raad,
burgemeester en wethouders en de raadscommissiën
heeft hij een raadgevende stem."
Voor de ongeveer 400 gemeenten, aldus besluit de
schrijver zijn lezenswaardig artikel, waarvan we hier
slechts een kort uittreksel geven, waar de ambten van
burgemeester en secretaris in één persoon vereenigd
zijn, kan daartegen geen enkel bezwaar bestaan. Voor
de overige gemeenten zou door de wet slechts worden
bevestigd, wat de practijk sedert lang als noodzakelijk
heeft aangegeven en wat feitelijk reeds plahts heeft
voor zooveel aangaat het college van B. en W. en de
raadscommissiën. Slechts zou in die gemeenten de
raad niet langer geheel onnoodig verstoken zijn van het
advies van den man zijner keuze, die in zaken betref
fende de huishouding der gemeente voor het minst mag
geacht worden deskundiger adviezen te kunnen uit
brengen dan vele zijner wisselende leden.
De sigarenfabriek der heeren Kalker en Co. (v. d.
Tack en Co.) te Eindhoven is gistermiddag weder voor
alle werklieden opengesteld en allen zijn weer aan
den arbeid. De dader der sabotage heeft zich niet
aangemeld. Besturen der organisaties hadden vooraf
eene door den heer K. verlangde verklaring onder
teekend, waarin zij verklaren, dat niemand der werk
lieden gezien heeft, dat om 12 uur bij het uitgaan
der fabriek de stukken nog op het gas stonden.
Gevaarlijke pannekoeken.
Ten huize van zekeren A. Venmans te Tilburg zijn
na het gebruik van pannekoek de vrouw des huizes
cn vier der kinderen ongesteld geworden. Een 7-jarig
meisje is ondanks geneeskundige hulp reeds bezweken.
De overigen verkeeren nog in levensgevaar. Twee
kinderen van een der buren die ook van de koek ge
geten hebben, zijn eveneens ongesteld geworden. De
politie deed de noodige inbeslagnemingen voor een
scheikundig onderzoek.
Naar wij vernemen, zijn er plannen in voorbereiding
tot oprichting van een gemeentelijk abatoir te Zeve
naar, hetgeen voor de vele exportslachterijen voor var
kens in de kom dezer gemeente, een ware uitkomst zon
zijn.
Door liet afloopende water uit genoemde exportslach
ter ij on is de oude gracht, die achter langs de erven
loopt, zoo totaal vervuild, dat zij een walgelijke, on
houdbare lucht verspreidt, die aanleiding kan geven tot
allerlei epidemieën van besmettelijke ziekten; de medici
verwonderen zich steeds, dat zulks er nog niet het ge
volg van geworden is. („Amh. Ct.")