DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. O. L. B. No. 33. Honderd en tiende jaargang. 1908 ZATERDAG 8 FEBRUARI. BINNENLAND. Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1, Afzonderlijke nummers 3 Cents. Prijs der gewone advertentiën: Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. De Kabinetscrisis. Atjeh. Onderzoek van water voor het vee. Een dienstorder. De groeivijvers in Noord-Holland. Wreede postzegelliefhebbers. Door speculatiezucht Oudheden. Uit Venhuizen. Uit Purmerend. ALKMAARSCHE COURANT. Lap i a. vij Telefoonnummer 3. In Juni en Juli 1906 hebben wij, nadat de heer J. F. T. A. in dit blad een artikel had geschreven naar aan leiding van een bezoek aan de Openbare Leeszaal en Boekerij te Dordrecht, mede op verzoek van enkele le zers een serie van zeven artikelen over deze instelling geschreven. In het laatste artikel werd, om te geraken tot de oprichting eener Openbare Leeszaal en Boekerij hier ter stede de wensehelijkheid betoogd van het in stellen eener commissie, terwijl wij den belangstellen den lezers verzochten hun naamkaartjes met de letters O. L. B. op het couvert in te zenden, him namen op tc geven aan ons bureau of ons op andere wijze te doen weten dat de besproken zaak hun niet onverschillig was. „Mocht ér bijv. aldus schreven wij zich hier een voorloopig'e commissie vormen, dan weet zij, waar het denkbeeld sympathie ondervindt en welke personen tot een vergadering zouden kunnen worden opgeroepen." liet aantal namen dat wij ontvingen was niet zooals wij hoopten, „verrassend groot," maar zij zijn bewaard gebleven, de dragers en draagsters z ij n tot het bij wonen eener vergadering uitgenoodigd en er is, zooaïs bekend is, staande die vergadering een vereeniging tot oprichting en instandhouding van een Openbare Lees zaal en Boekerij te Alkmaar opgericht. Wij mogen dus zeggen dat er hier ter stede een ern stige poging wordt gedaan om een Openbare Leeszaal en Boekerij te krijgen. Kan die poging slagen Wij zouden niet weten, waarom niet. Maar dan moet zij den steun vinden, dien het streven verdient. Dan moet het aantal leden der vereeniging zeer groot zijn. En dat is mogelijk: het minimum van een jaarlijksche bijdrage is zoo gering 0.50), dat dit voor n i o- m a n (1 een beletsel behoeft te zijn. Wie heeft er niet één cent per week te missen? Och als wij al onze le zers in de stad eens lid konden maken voor 50 etsDe vereeniging had dan niet alleen een zéér uitgebreid le dental, maar bezat een bron van inkomsten, welke haar in slaat zou stellen op onbekrompen wijze te werk te gaan. Doch ook bij deze goede maar hier nieuwe zaak heeft men tegenstand te overwinnen. In de eerste plaats zijn er velen, die vreezen dat de neutraliteit niet zal worden behartigd, dat de eene richting op het een of ander gebied zal worden bevoordeeld boven een andere. Dezulken juist moesten beginnen met toe te treden, om te toonen, dat, zij inder daad belangstellen in het beoogde doel. Door hun steun en door hun voorlichting zullen zij de goede zaak hel pen bevorderen, zullen zij juist tegen elke schending van de neutraliteit (alzijdigheid) kunnen waken, er voor kunnen zorgen,, dat geen enkele richting wordt bevoordeeld boven een andere. Wanneer om een voorbeeld te noemen er eens een werk is aangeschaft dat hun richting bestrijdt, dan zullen zij naar het aan- vraagboek kunnen grijpen zoodra er een bestrijding van dat werk is verschenen, het bestuur verzoeken ook die bestrijding in de inrichting neer te leggen en daar door éénzijdige voorlichting voorkomen, naast het hoor, het wederhoor doen klinken. Zij kunnen het bestuur een zeer gewaardeerden bijstand verleenen in de uitoe fening van zijn zware en verantwoordelijke taak. Blij ven zij daarentegen verre, steunen noch bezoeken ze de inrichting, dan juist werken ze het gevaar in de hand, dat zij vreezen, maar dat het bestuur gaarne zoo krach tig mogelijk zal keeren. In de tweede plaats zijn er, die zeggenzoo'n ding is niets voor Alkmaar. Waarom niet Staat het peil der ontwikkeling hier zoo hoog, dat een dergelijke nut tige instelling hier niet noodig is? Dat zullen deze tegenstanders zelf niet durven beweren. Hun voor naamste argument is gewoonlijk: „er wordt hier al zoo veel gevraagd. Juist maar zou daarom een klei nigheid, zoo nuttig besteed, er nog niet. bij kunnen? Zou er niet een paar honderd gulden kunnen worden bijgedragen voor het onderwijs, de ontwikkeling en de geestelijke uitspanning van allen boven de achttien .laar, waar er hier ter stede duizenden guldens jaarlijks worden uitgegeven voor het onderwijs (openbaar en bij zonder) van kinderen beneden dien leeftijd? Zouden juist die enkele honderden guldens de duizen den niet veel beter besteed maken, zou met andere woorden, het onderwijs niet veel schooner vruchten af werpen, wanneer allen in de gelegenheid werden gesteld, daarvan op Interen leeftijd te profiteeren dan thans geschied? Is het niet vreemd, dat de overheid fundamenten legt, zonder voldoende gelegenheid té bieden om voort te houwenOp fundamenten alléén kan men niet wo nen - en Lager Onderwijs alléén is niet voldoende voor (le door bijna allen zoo zeer gewenschte volksontwikke ling. Heeft naast het voortgezet- en naast het herlia- hngsonderwijs niet in elke stad, dus ook in Alkmaar, een „voortzettingscursus" voor de zeer velen, die na de bovenstaande inrichtingen door de praktijk van het le ven in beslag genomen zijn en geen middel hebben om zich gedeeltelijk te ontwikkelen of geestol'jk te ontspan nen recht van bestaan Ieder, die van nabij den invloed van een Openbare Leeszaal en Boekerij op het geestelijke leven eener ge meente heeft leeren kennen, die zelf uren in de instel ling' heeft doorgebracht, alleen 0111 te zien wie ei ko men en wat ze lezen, weet hare beteekenis naar juiste waarde te schatten. Of meent ge dat de heeren, die van Dordrecht naar Groningen verhuisden, anders het initiatief zouden hebben genomen om ook in de stad in het hoogc Noorden een inrichting' te verkrijgen? Dat in s 'raveullage liet begin is gemaakt door een vroegeren inwoner van Dordrecht Dat van uit Groningen de op richting te Leeuwarden krachtig is bevorderd? Dat er te Zutfen een vereeniging als hier in Alkmaar is op gericht, nadat een oud-bestuurslid der Dordrechtsche, thans bestuurslid der Groningsche instelling, daarvoor propaganda had gemaakt? Dat te Zwolle in de volgen de week precies hetzelfde zal geschieden? Ongeloovig schudden sommige meer-bezittenden of meer-ontwikkelden het hoofd, wanneer er wordt ge zegd, dat ook zij van de instelling zullen kunnen profi teeren. Maar men moet begrijpen, dat een Openbare Leeszaal en Boekerij de leemten aanvult, die zelfs in de boekenverzamelingen van particulieren noodzakelijk moeten bestaan, dat zij dikwerf een toelichting kan verschaffen bij onbegrepen couranten- en tijdschriftar tikels of studiewerken. Men kijke maar eens in een catalogus van een Openbare Leeszaal en Boekerij en men zal de waarheid van deze stelling zien aangetoond. Elke Openbare Leeszaal en Boekerij wordt als van zelf een geestelijke centrale in de gemeente, welke niet al leen de actualiteit in de. lectuur biedt, maar waarin ook de boekenschatten worden bijeengebracht, die elders als dood kapitaal onder stof bedolven liggen. Iemand schreef dezer dagen aan het bestuur dat hij, waar hij zelf het gemis van een Openbare Leeszaal en Boekerij reeds herhaaldelijk had gevoeld, gaarne bereid was een dergelijke instelling financiëal te steunen. Werd dat gemis maar wat meer gevoeld en werd er onder den indruk daarvan maar een bijdrage toegezegd! Sommigen meenen helaas, dat de geheele beweging, om zulk een inrichting hier ter stede te krijgen slechts een mode-gril is, bestemd, als elke mode-gril, om even S-nel te verdwijnen als zij verschenen is. Maar dat is zij zeer beslist niet. Wij durven gerust verklaren, dat zij, die het initiatief namen, dit deden uit volle over tuiging, niet uit zucht tot nadoen, omdat het elders ook bestaat, maar wijl zij warm zijn voor het beginsel, waarop de instelling steunt, wijl zij haar zegenrijken invloed hebben leeren erkennen. Er zijn weer anderen, die beweren, dat de Openbare Leeszaal en Boekerij de uithuizigheid zal bevorderen. Wie dit zegt, blijft in gebreke in de praktijk dit theo retisch bezwaar aan te toonen. Niemand, die van nabil een instelling heeft gevolgd, zal in het algemeen kun nen getuig'en, dat dit. bezwaar inderdaad bestaat. Dat iemand, die bijv. in vele besturen van veieeni- gingen zit en daardoor tal van vergaderingen moet bij wonen, uithuizig wordt, spreekt van zelf. Hij is in den regel g-ebonden en in alle opzichten gebonden van acht uur tot elf uur. Maar iemand die een Openbare Leeszaal en Boekerij bezoekt, is volmaakt vrij, hij kan komen en gaan wanneer hij wil. Die inrichting maakt niet uithuizig, maar hun, die toch uithuizig zijn, geeft zij gelegenheid den geest te verrijken en te veredelen. Zij houdt de joiigemenschen van de straat en jongeren zoowel als ouderen uit de kroeg. Waar vinden velen anders een plaatsje waar zij rustig en gratis een boek of een courant kunnen lezen? Zou het niet juist strekken tot verhooging van het peil der gesprekken in vele huisgezinnen, wanneer een of meer leden gebruik maken van een Openbare Leeszaal en Boekerij? Een predikant hier in de omgeving (te W.) schreef ons zeer terecht„Ik zou het voor de algemeene volks ontwikkeling en volksbeschaving óók tot bestrijding van herberg-loopen en andere volkszonden hoogst wenschelijk achten als er een gelegenheid werd geopend om den ledigen tijd nuttig te besteden." En hij had er aan kunnen toevoegen, dat die gelegenheid ook dient tot aankweeking van verdraagzaamheid en gemeen schapszin. Tenslotte zijn er de la uwen die wel voelen voor het denkbeeld, maar er niet toe komen hun bijdragen in te zenden, die wel willen steunen, maar wachten tot de inrichting er staat. Zij vormen dikwijls de ergste be-* lemmeringen. Mogen zij zich gedrongen gevoelen, dit maal eens een uitzondering te maken zieh zelf als lid aan te geven, toezegging van een jaarlijksche contribu tie of een gift ineens te doen en daardoor de oprichting te bevorderen voor de instandhouding zijn wij niet bevreesd. En laten zij, die gaarne een Openbare Lees zaal en Boekerij te Alkmaar tot stand zouden zien ko men, die warm zijn*voor het denkbeeld, laten zij hun best doen; propaganda maken, misverstand uit den weg ruimen, sympathie wekken en leden werven, wat des te gemakkelijker gaat, omdat het hier geldt een algemee ne zaak. Het bestuur heeft zich gewend tot besturen van vereeuigingen en personen, met het verzoek in schrijvingsbiljetten te verspreiden. Maar een ieder, die voor zich zelf of voor een vereeniging' dergelijke biljet ten wenseht ot die weet, dat andere personen als lid willen toetreden of een gift in eens wenschen tc geven, behoeft zich slechts tot een der leden van het bestuur te wenden om zoovele -biljetten te ontvangen als hij of zij, want. vrouwen kunnen in dit opzicht ook veel doen verlangt. Deze methode is gevolgd om zooveel mogelijk het maken van onkosten te vermijden. Laat eerst het aantal aangevraagde en daarna dat der inge vulde bilje tten bewijzen dat er in alle kringen der Alk maarsche bevolking gedaan is wat kan worden gedaan! auneer dit geschiedt, dan k r ij g t Alkmaar een Openbare Leeszaal en Boekerij, dan kan er al dadelijk goede wetenschappelijke en technische lectuur worden aangeschaft voor de aanzienlijke gift, die is geschonken onder voorwaarde dat Alkmaars burgerij voldoende steun bijdraagt om zulk een instelling op te richten. Eerste Kamer. Op voorstel van den voorzitter is gisteren in de Eerste Kamer besloten de Minister van Buitenlandsche Zaken uit te noodigen aan de Portugeesche Regeering te vertolken de gevoelens van smart en afschuw der Kamer [over de droeve gebeurtenis in Portugal voor gevallen, en de gevoelens van deelneming nut de overblijvende leden der koninklijke familie. Naar aanleiding eener ingekomen missive van den minister vau Landbouw, waarin deze mededeelt, dat, aangezien de voorzitter van den Mijnraad de vergun ning weigert tot openbaarmaking, zelfs in het geheim voor de Kamerleden, van een privé schrijven inzake de aanstelling van een driehoofdig mijnbestuur, hij de overlegging van -het verder dossier, dat onvolledig zijn zou, ongewenscht acht, las de heer Re go ut (kath., Limburg) een door hem aan den minister ge richt schrijven voor, waarin hij constateert, dat de mijnraad geheel deelt zijne beschouwingen, tegen een meer hoofdig mijnbestuur in de Kamer geuit, en waarin hij, volhoudende de juistheid dier beschou wingen, den minister attent maakt op eenige van diens uitlatingen, welke op een misverstand moeten berusten. Om minder gewenschte gevolgen te voorkomen ziet schrijver echter onder de bestaande omstandigheden af van het aandringen op het overleggen van het dossier. Men meldt ook aan de N. Tilb. Ct., dat in het ministerie Heemskerk naar alle waarschijnlijkheid als Minister van Buitenlandsche Zaken zal optreden jhr. mr. R. de Marees van Swinderen, thans buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Hij is reeds met zijn familie in Den Haag aangekomen. Ook is volgens dat blad de mogelijkheid niet uitgesloten, dat een der leden van het demissionnaire Kabinet in het nieuwe ministerie zijn portefeuille zal behouden. De Zeeuw, het anti-rev. dagblad voor Zeeland, ver neemt, dat het nieuwe ministerie Maandag wel in de Staatscourant zal staan. Het is zoogoed als zeker, dat de volgende vijf heeren er zitting in zullen hebben mr. T. Heemskerk, Binnenlandsche ZakenA. S. Talma, Landbouwmr. J. G. S. S. Bevers, Water staat mr. M. J. M. C. Kolkman, Financiën mr. J. Nelissen, Justitie. Voor Koloniën treedt waarschijnlijk op de heer idenburgvoor Buitenlandsche Zaken jhr. mr. R. de Marees van Swinderen, gezant te Washington. Voor Oorlog en Marine berust de be slissing bij de geneesheeren, die te beoordeelen hebben of de voor die functie aangezochte titularissen al of niet mogen aannemen. De correspondent van de N. R. Ct. te Batavia seint in aanvulling op zijn telegram van gisteren: „De schrijver.in de „Locomotief" wijt den janboel aan het tusschenbestuur van den generaal-majoor jhr. J. C. van der Wjjek. Hij bepleit generaal Van Daalen als gouverneur van Atjeh te handhaven; deze hield oprui ming met strenge hand, terwijl de pacificatie van Atjeh voor de enquête op den goeden weg was. De Erfgooiers en de Prov. Staten. Aan de Tel. wordt bericht, dat bij de zeer wel moge lijke vacature in de Staten van Noord-Holland, als n.l. de heer mr. Th. Heemskerk, die thans voor 't district eesp zitting heeft, minister wordt, de erfgooiers der niéuwe partij plan hebben, weder een erfgooier voor de Staten tot eandidaat te proclameeren. De directeur-generaal van den Landbouw heeft ter kennis gebracht van belanghebbenden, dat door de rijksseruminrichting met ingang van 15 Februari de gelegenheid wordt opengesteld gratis onderzoekingen te laten doen van water, bestemd voor vee als anders zins. Men heeft slechts een monster van het water op te zenden en een gedrukt formulier in te vullen, die daarvoor beschikbaar worden gesteld. Ernstig wordt hierbij gewaarschuwd tegen het doen gebruiken van verontreinigd water door vee. Als verontreinigd water moet worden beschouwd wa ter afkomstig uit pompen en putten van geringe diep te, gelegen in de onmiddellijke nabijheid van slooten, privaten, koestallen, begraafplaatsen van dieren enz. enz., water afkomstig uit vijvers, poelen, slooten, enz., verontreinigd door lijken van dieren en zoo meer. Door de melk verspreiden de ziektekiemen zich alom en veroorzaken zij tal van ziekten. In Land en Volk wordt medegedeeld, dat de directeur-generaal der posterijen en telegrafie kort ge leden de volgende dienstorder zou hebben uitgevaar digd: Aangezien geen redenen bestaan een voorschrift uit te vaardigen, waarbij den ambtenaren wordt gelast zien bij verkiezingen niet op den voorgrond te plaatsen, om dat zij het algemeen belang moeten dienen en ook om geen ergernis te verwekken of hun dienst te veronacht zamen, laat ik het aan de Directeuren en Inspecteurs over op te treden, indien een ambtenaar dat wèl doet. Staatspensionneering. De Provinciale Federatie van afdeelingen van den „Bond voor Staatspensionneering in Noord-Holland" heeft te Purmerend een algemeene vergadering ge houden, onder voorzitterschap van den heer B. Kanis, uit Amsterdam. Vertegenwoordigd waren afgevaardigden van 16 af deelingen. Uit de mededeeliugen van den secretaris bleek, dat reeds 27 afdeelingen in Noord-Holland zich defiuitief hebben aangesloten bij de federatie. Daarna volgde eene bestuursverkiezing, welke tot uitslag had, dat gekozen werden de heerenB. Kanis, te Amsterdam G. Kleuver, te VelsenJ. Wentholt, te Haarlem K. Frugte, te Nieuw-Vennep ds. P. A. Vis, te Beemster; F. Haringhuizen, te Wieringer- waard en K. Tol, te Beverwijk. De eerstgenoemde drie heeren worden aangewezen om 't dagelijksch bestuur te vormen, respectievelijk als voorzitter, secretaris en penningmeester. Een ingekomen voorstel ter plaatsing op den be schrijvingsbrief voor de aanstaande jaarvergadering van den bond luidde„Voor de afdeelingen, welke niet meer contributie van hare leden kunnen heffen dan f 0.60 per jaar en per lid, worde de uitkeering aan de hoofdkas bepaald op 40 pCt. harer jaarlijksche inkomsten." Na breedvoerige bespreking werd dit voorstel met groote meerderheid aangenomen. Besloten werd aan liet hoofdbestuur te verzoeken om eene tegemoetkoming van f 100, ter bestrijding van de verschillende kosten voor de propaganda. Ook werd na eenige bespreking besloten in samen werking met de afdeeling Kolhorn een groote propa- gauda-vergadering te beleggen te Barsingerhorn, op Maandag 17 Februari, waarin dan zal optreden de heer Verbeek, uit Haarlem, hoofdbestuurslid en bonds- spreker. De volgende vergadering zal gehouden worden te Alkmaar. Eindelijk na vele vruchtelooze pogingen is het, dank zij de ijverige bedoelingen van den heer Ruseh, bosch wachter bij het Staatsboschbeheer en lid der afdeeling Schoorl en van den heer Pennekamp, opzichter der Heidemaatschappij, aan dezen mogen gelukken een terrein te vinden, dat niet alleen aan de gestelde ver- eischten voor karperbroedgroeivijver in alle opzichten voldoet, maar, en dit is ook een zeer belangrijk punt, tevens billijk hetzij in eigendom hetzij in pacht te verkrijgen is. Dit terrein, groot 8 H.A. 70 Are, was het, waar Vrijdag 31 Januari de afgevaardigden der afdeelingen Schoorl, Geestmerambacht, Ursem en Westerkoggo bijeenkwamen om het te bezichtigen. De afdeeling De Vier Noorder Koggen, wier bestuur ook voornemens was mede te doen, was niet vertegen woordigd, daar op eene ledenvergadering dit voorstel geen meerderheid van stemmen kon verwerven. Na afloop der bezichtiging van het terrein werd door de afgevaardigden vergaderd in het op een half uur af- stands gelegen café van den heer Timmerman te Schoorl. Deze vergadering werd ook bijgewoond door den heer Pennekamp, die over alles wat met deze onderneming in verband staat, de uitvoerigste inlich tingen versterkte, o. a. over koop- of huurprijs van het land, waterstand, aanlegkosten ('grondwerk, duikers), broed vij vers, aankoop teeltvisch, toezicht, enz., en ook over de baten, die bij een matig slagen zijn te be halen. De heer Pennekamp verklaarde, dat een aantal van 70,000 stuks éénjarige edelkarpers zeer gemakke lijk op dit terrein konden worden geteeld. Dat het zelfs geen wonder zou zijn, wanneer er op dit vrucht bare weiland de eerste twee jaren 100.000 stuks wer den groot gebracht. Rekent men dan ieder exemplaar op 3 cent en de matige opbrengst van 70,000 stuks, dan zouden deze een waarde vertegenwoordigen van f 2100. Met deze inlichtingen zijn de afgevaardigden huis waarts gekeerd om hierover met hunne medeleden te vergaderen, waarna op 15 Febr. a.s. te Alkmaar in het hotel „De Nachtegaal" de eind vergadering zal plaats hebben van de besturen der genoemde afdee lingen, in tegenwoordigheid van den heer Pennekamp. Op deze vergadering zal dan een besluit genomen worden, of het plan doorgaat of niet. (Onze Zoetwatervisscherij.) GEMENGD NIEUWS. Vader komt diep ernstig thuis en wil zijn zoons van den schandelijken moordaanslag in Lissabon verhalen. „Jongens, er is iets vreeselijks gebeurd. De koning en de kroonprins van Portugal zijn vermoord Jongens, opgetogen: „Heerlijk, heerlijk!" Vader verontwaardigd „Maar, jongens, schaam je je niet! Waarom vindt je dat heerlijk?" Jongens, ijverige postzegelscharrelaars „Maar vader, dan komen er weer nieuwe postzegels van Portugal Vader af. (Hist.) Op een der reclameborden, welke na den verkoop van „De Cloese" langs den bergrand werden geplaatst, heeft iemand de volgende ontboezeming in dichtmaat neergeschreven Oh, jammer! Lochem's schoone dreven Gedoemd door speculatiezucht te sneven, 't Begint, als Huunen's woeste horden, Een inval van reclameborden, Dan hak- en timmerwoed gedreven Waar is de stilte van uw bosch gebleven, Waar kalme eenvoud van de streek? - Het al voor speculatiezucht bezweek. Te Epe (Veluwe) zijn bij de bewerking van het middenschip in de Hervormde kerk overblijfselen van vroeger schilderwerk, uit twee tijdperken, gevonden. Ofschoon zij verbleekt en eenigszins geschonden zijn, hoopt men toch enkele gedeelten uit de eerste periode te kunnen behouden Aannemer van den bouw eener R.Kath. school te Westerblokker (N-H.) is geworden do heer Verberne, te Venhuizen, voor f 26.777, Tot ambtenaar der gemeente-secretarie werd benoemd "na vergelijkend examen, de heer J. Rijpstra, ambte- tenaar ter secretarie te Ferwerderadeel.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1908 | | pagina 1