DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 43.
Honderd en tiende jaargang.
1908
DONDERDAG
20 FEBRUARI.
Hinderwet.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Verordeningen op het heffen en invorde
ren van rechten voor diensten door den
gemeente-reinigingsdienst bewezen,
welke verordeningen, heden afgekondigd, gedurende
drie maanden ter gemeente-secretarie ter lezing zijn
nedergelegd en aldaar tegen betaling van f 0.10 in
afdruk zijn verkrijgbaar gesteld.
Minister Idenburg.
Minister Kraus en de posterijen.
Kamerverkiezing voor Tietjerksteradeel.
Vacature Rheden.
Teraardebestelling oud-minister Six.
Vrije Universiteit en Gereformeerde Kerken.
Bond van lichamelijke opvoeding.
Mr. A. F. de Savornin Lohman.
Mludenstandsvertegenwoordiging.
Bestrijding van den woeker.
Tuinbouw en Plantkunde.
Vreemd geval.
Een schadepost.
Een oude stakker 1
Een inval.
Uit de diamantnijverheid.
Uit Beemster.
ALKMAARSCHE COURANT.
LHiaVÜ
Telefoonnummer 3.
HINDERWET.
BURGEMEESTEE en WETHOUDERS van A1 k-
m a a r brengen, ter algemeene kennis, dat zij bij be
sluit van 15 dezer, hunne beslissing op het verzoek
van B. J. SMIT, aldaar, tot het oprichten van een
herstelplaats voor rijwielen met moffeloven, hebben
verdaagd, omdat deze zaak nog niet voldoende is
voorbereid.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
18 Febr. 1908. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennisdat in het
Gemeenteblad van Alkmaar, No. 251, is opgenomen
het besluit van den Raad dier gemeente van 2 Oc
tober 1907, waarbij zijn vastgesteld
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar G. RIPPING, Voorzitter.
19 Febr. 1908. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat heden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan
hen ingediende verzoek met bijlagen van
J. KORVERaldaar, om vergunning tot het op
richten van eene vleeschrookerij, achter het perceel
St. Annastraat, Wijk C, No. 11.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden in
gediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op
Woensdag 4 Maart e.k., 's voormiddags te elf uur en
schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie dagen
vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die be
zwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer ge
meente van de ter zake ingekomen schrifturen kennis
nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
19 Febr. 1908. DONATH, Secretaris.
ALKMAAR, 20 Februari.
Een groote strijd tusschen Kapitaal en Arbeid is er
thans ontbrand in Engeland, in het scheepsbouwbedrijf
aan de Noord-Oost-kust.
Ook in dit bedrijf heerscht sinds eenigen tijd slapte
vaii werk. De bestellingen waren schaarsch en dien
tengevolge zagen de directies zie.i genoodzaakt de loo-
nen van hare werklieden te verlagen en wel met 1.20
per weekloon en 5 procent van het stukloon. De hout
bewerkers wilden van die verlaging niet weten: zij leg
den het werk neer.
De directies waren hiermede niet tevreden en zij ver
klaarden dat zij tot e£n algemeene uitsluiting zouden
overgaan, zoo niet de vierduizend stakers weder den
arbeid hervatten. Maar de nog arbeidende werklieden
verklaarden dat ook zT] zouden staken, indien de moge
lijkheid van een uitsluiting bestend, vóórdat de onder
handelingen waren afgeloopen. Tusschen de machine-
werkers en de directies werd n.l. nog altijd onderhan
deld. Dit geschiedde door een te Londen gevestigde
commissie, welke bestaat uit vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers en welke heeft te beslissen
over geschillen die moeielijk plaatselijk op te lossen
zijn. De werkgevers hadden do loonsverlaging ver
minderd tot de helft, maar de vertegenwoordigers der
werklieden konden zich hiermede niet vereenigen en zij
besloten daarom aan de machine, werkers de beslissing-
te laten, of deze de loonsverlaging met een werkstaking
wilden beantwoorden. Met 6140 tegen 1307 stemmen
werd besloten tot staking over te gaan. Gisteren is de
staking begonnen. Zij zal waarschijnlijk gevolgd wor
den door een uitsluiting van alle werklieden, die in dit
district op de scheepswerven, de machinefabrieken en
de herstelplaatsen voor schepen verbonden zijn. In nor
male omstandigheden bedraagt het aantal van dezen
■50.000 man. In verband met de heerschende slapte
wordt het aantal thans op 83.000 man geraamd. Men
negrijpt welk een groote beteekenis deze strijd tusschen
Kapitaal en Arbeid heeft, welk ten schatten er èn aan
kapitaal èn aan arbeid verloren zullen gaan. Het is
geenszins onmogelijk dat de strijd niet beperkt blijft tot
het Noord-Oostelijk Tynedistrict, maar ook overslaat
tot andere districten, bijv. in het Noord-Westelijk dis
trict van de rivier de Clyde, waar de directies en de
werkliedenvereenigingen in September een overeen
komst sloten, volgens welke er in de eerste zes maan
den die nu welhaast zijn verstreken geen veran
dering in de loonen zou worden gebracht.
De werkliedenvereenigingen hebben goede weer-
standskassen. De organisatie der machinewerkers
heeft 9.720.000 gulden in kas en ook de kassen der an
dere werkliedenvereenigingen moeten er goed voor
staan. Maar dat mag ook welzoowel in het machine
als in het scheepsbouwbedrijf heerscht vrij wat werk
loosheids Als een typisch staaltje van dit laatste werd
dezer dagen gemeld, dat te Sunderland het gemeente
bestuur den aanvoer van electrieiteit afsneed, omdat
de firma, wegens gebrek aan werk en daardoor ont
staan te kort in kas, niet in staat was de electrici-
tcitsrekening te voldoen!
Hieruit kan blijken, dat aan vele patroons de alge-
hecle stilstand van het werk niet ongelegen komt. Zij
zullen liever niet dan met schade werken. Dit maakt
de kans der werklieden om de loonsverlaging te keeren,
natuurlijk niet grooter. En aan den anderen kant zul
len de weerstandskassen niet alleen voor de stakers en
uitgc-slotenen maar zeker ook voor de werkloozen wor
den aangesproken.
Met spanning zal de afloop van dezen reuzenstrijd,
zooals er na 1896 in Engeland niet is voorgekomen in
deze industrie worden verwacht. Moge hij met kalm
gemoed aan weerszijden worden gestreden!
Bij Kon. Besl. van 18 dezer is aan den heer A. W.
F. Idenburg, Gouverneur van Suriname, met ingang
van den dag waarop hij de kolonie zal verlaten, wegens
redenen van gezondheid, buitenlandsch verlof verleend
tot 20 Mei e.k.
De minister Kraus achtte het, naar wij vernemen,
den laatsten tijd van zijn bewind gewenscht, ambtenaren
van post en telegrafie bij zich te ontbieden ter inlichting,
buiten den directeur-generaal om.
Enkele weken geleden werd aan alle ambtenaren
van het hoofdbestuur der posterijen en telegrafie door
den directeur-generaal een gedrukte door hem onder-
teekende circulaire uitgereikt, waarin hun werd gelast,
van zulk een ontbieding bij den minister onmiddellijk
aan den directeur-generaal kennis te geven en na afloop
van het onderhoud onmiddellijk verslag te komen doen.
Een kwartier nadat de circulaires waren rondge
bracht werden zij alle zorgvuldig weder teruggehaald.
Land en Volk.)
Het grostal der candidaten van de S. D. A. P. in
het district Tietjerksteradeel bestaat uit de heeren
A. H. Gerhard te Amsterdam, ds. Van der Heide te
Britswerd, mr. Mendels te Utrecht en W. H. Vliegen
te Amsterdam.
Zooals reeds gemeld, heeft mr. Mendels bedankt
ook ds. Van der Heide moet geen candidatuur wenschen.
In de gisteren gehouden vergadering der R. K.
kiesvereeniging te Didam, onder presidium van den
heer B. Welling, is met algemeene stemmen tot can
did aat uitgeroepen voor de Tweede Kamer, jhr J. W.
J. C. M. van Nispen tot Sevenaer te 's-Gravenhage.
(Centrum).
Groot was gisteren het aantal belangstellenden bij
de ter aarde bestelling te Den Haag van jhr. M. W.
Six, oud-minister van Binnenlandsche Zaken.
Nadat de kist in den grafkelder was neergelaten,
voldeed een broeder van den ontslapene aan diens uit-
drukkelijken wensch, schriftelijk nagelaten, en las
eenige aanhalingen voor uit den Bijbel, door den
overledene uit het hem zoo dierbare boek zelf opge-
teekend en bracht hem, namens de nagelaten betrek
kingen, een afscheidsgroet, waarbij zich aansloot een
der zoons, die ook namens de hoogbejaarde moeder
on verdere verwanten, zijn diepgevoelde erkentelijkheid
betuigde aan de ter plaatse aanwezigen voor de stille
hulde aan zijn dierbaren vader betoond.
Het N. v. d. D. meldt, dat het onlangs vermelde
rapport over het verband der theologische faculteit
aan de Vrije Universiteit met de Gereformeerde
Kerken in Nederland te behandelen op de Generale
Synode te Amsterdam ook gunstig ontvangen is
door de voorstanders van de Theologische School te
Kampen. Zij noemen het rapport juist, doch zouden
tot geen prijs willen dat hunne school zou opgaan in
de theologische faculteit der Vrije Universiteit.
De commissie die met zooveel succes de jongste
militaire gymnastiek- en sportwedstrijden te Breda
heeft georganiseerd, heeft zich geconstitueerd tot een
voorloopig hoofdbestuur van een „Nederlandsche Mi
litaire Bond voor Lichamelijke opvoeding".
De Bond is ontstaan uit het bewijstzijn dat de licha
melijk ontwikkeling van de Nederlandsche jongeling
schap veel, zeer veel te wenschen laat en stelt zich
blijkens art. 8 der ontwerp-statuten ten doel, „de
lichamelijke opvoeding van het volk in al zijn lagen
te helpen bevorderen" door (art. 4) „a. het bevorderen
van lichaamsoefeningen b. het houden van wedstrij
den in lichaamsoefeningenc. het verbreiden door
woord en geschrift van gezonde begrippen omtrent de
lichamelijke opvoeding".
In de „Vrije Socialist" komt een ingezonden stuk
voor van den heer A. F. de Savornin Lohman, naar
aanleiding van het verslag dat genoemd blad gaf van
de rede des Heeren Lohman, te Almelo dezer dagen
gehouden. De volgende zinsneden zijn daaraan ontleend
„Ik heb, door gebruik te maken van de mij door
den Schepper verleende talenten, mes gewerkt om het
lijden van honger door anderen te voorkomen, en ik
had dat in veel mindere mate kunnen doen, indien
ik, inplaats van die talenten te gebruiken, mijn geld
had afgestaan aan anderen, en mij daardoor in de
noodzakelijkheid had gebracht, door handenarbeid in
het onderhoud van mij en de mijnen te voorzien. Iets
verdienstelijks steekt niet in dien door mij ten bate
van anderen verrichten arbeid, omdat het slechts de
vervulling is van de door mijnen Schepper opgelegde
verplichtingen.
Is er eenige verdienste, dan alleen deze, dat ik mij
liever gevoegd heb naar de mij gestelde verordening,
dan in hoogmoed en eigenwaan de wereldsche ordening
op andere grondslagen te willen grondvesten."
De Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel
heeft, blijkens de N. Ii. Ct., een schrijven gericht tot
de commissarissen der Koningin in de provincies, met
de bedoeling, meer maatregelen te nemen, ten einde
te onderzoeken hoeveel personen,ij onder *de kiezers
voor de Kamers van Koophandel, moeten geacht^wor
den te behooren tot den middenstand.
Het bestuur van de Nationale Vereeniging/tot be
strijding van den woeker, heeft van het departement
van Binnenlandsche Zaken een door tusschenkomst
van het departement van Buitenlandsche Zaken bij
eengebrachte zeer volledige verzameling ontvangen
van gegevens omtrent wettelijke bepalingen|tot be
strijding van den woeker en regeling van het bedrijf
der pandjes-huishouders in de vei schillende* landen,
ten behoeve van de door genoemde vereenigingvnder-
nomen studie van het vraagstuk eener zoodanige wet
geving voor Nederland.
De"„Nederlandsche Maatschappij voor Tuinbouw en
Plantkunde" hield te Utrecht gisteren'onder leiding van
den onder-voorzitter, Jhr. G. F. van Tets, uit Zeist, eene
buitengewone algemeene vergadering,* bepaaldelijk be
legd tot het verkiezen van een voorzitter.
De heer Van Tets opende de bij eenkomst "met een
warm woord van hulde aan den heer Wentholt, den
afgetreden voorzitter. Spreker betreurde het ten
zeerste, dat de heer Wentholt-door/een ernstige on
gesteldheid genoodzaakt, is geweest zijn functie neder
te leggen. Met groote idealen heeft de heer Wentholt
een jaar geleden het voorzitterschap aanvaard. Als
onvermoeid werker en overtuigd optimist zou hij on
getwijfeld veel tot stand hebben kunnen brengen.
Met diep leedwezen zegt spreker hebben wij
den heer Wentholt zien vertrekken, en het is zeker
de wensch van de algemeene vergadering, dat de af
getreden voorzitter spoedig en volledig herstelle. (Luid
applaus).
Nadat hij den heer J. C. de Lange, uit Rotterdam,
gelukgewenscht had met diens 25-jarig jubileum, ver
klaarde de voorzitter de vergadering geopend.
Allereerst kwam aan de orde het voorstel van het
hoofdbestuur
„De algemeene vergadering machtige het hoofdbe
stuur toe te treden tot eene te stichten centrale tuin-
bouw-organisatie, welker statuten de algeheele zelf
standigheid der Maatschappij waarborgen, en welke
zich uitsluitend bezig zal houden met algemeene tuin-
bouwbelangen, zonder te treden op het terrein der
Maatschappij, terWijl de te betalen contributie de
krachten der Maatschappij niet te boven zal gaan."
Na eenige bespreking werd dit voorstel mbt alge
meene stemmen aangenomen.
Intusschen was de stemming voor een voorzitter
gehouden. De uitslag daarvan was, dat tot voorzitter
is gekozen de heer G. baron de Sen^rclens de Grancy,
uit Vucht, oud-voorzitter, en wel met algemeene
(124) stemmen.
De heer De Grancy, ter vergadering aanwezig, ver
klaarde, onder luid applaus, de benoeming aan te nemen.
Hierna werd pauze gehouden.
In de middagvergadering sprak allereerst de heer P.
van Hoek, inspecteur van het Landbouwonderwijs. Spr.
deed uitkomen, Jat het landbouwerslag aanleiding gaf
te veronderstellen, dat de tuinbouw niet veel beteeken-
de, wat door een graphische voorstelling werd duidelijk
gemaakt. De tuinbouw is echter van grooten invloed.
Hij levert J/7 van den uitvoer. .Eerst in den laatsten
tijd heeft men begrepen, dat de tuinbouw wat beteeken-
de. Spr. lichtte met een aantal voorbeelden toe, hoe
hoog noodig goed onderwijs voor den tuinbouw is. Spr.
ging in den breede na de organisatie van het tumbouw-
onderwijs.
Spr. deed verschillende mededcelingen over het getal
en het bezoek op de verschillende scholen en lichtte een
en ander met interessante graphische voorstellingen
toe, welke ter vergadering aanwe. ig waren.
Uit het medegedeelde bleek dat er op tuinbouwonder-
wijs nog veel ia te doen. Spr. zegt dat het tuinbouw
onderwijs wordt gegeven door 54 onderwijzers en 56 er
varen practici. Spr. ried aan, kalm door te gaan op
den ingeslagen weg. Wat is echter op 't oogenblik
noodig? Spr. zegt een wettelijke regeling van ons
land- en tuinbouwonderwijs, opdat dit stabiel worde.
Dan kan ook gezorgd worden, nat er altijd personeel
is. Het is een wensch van spr., dat onze hoogste schooi
worde een Hoogeschool; het getal tuinbouwwintercur-
sussen moet worden uitgebreid, minstens een in het
bloembollendistrict. Ook moeten voor de vakonderwij
zers cursussen worden opgericht, terwijl het getal tuin-
bouwleeraren moet worden uitgebreid. Ook moet voor
lien die de wiutercursussen bezoeken, voor beter voor
bereidend onderwijs gezorgd worden, zoodat zij het toch
zoo eenvoudige onderwijs kunnen volgen. Spr. riep den
steun in van de vereenigingen en de Maatschappij, op
dat zij door het oprichten van commissies, voor het
tuinbouwonderwijs kunnen werken.
De afgevaardigde van Groningen, de heer Meijer,
bepleitte de noodzakelijkheid van het hebben van een
i.uiiibouwleeraar te Groningen.
De heer J. G. Hazeloop, Rij k3 tui nbo u wieera ar voor
Noord-Holland, sprak hierna over „De uitvoer van on
ze tuinbouwproducten." Spr. deelt mede dat in 1905
aan groenten 160 millioen Kg. werden uitgevoerd. Voor
aardappelen was dit 200 millioen Kg., voor vruchten
285 millioen Kg., voor levende planten 121/3 millioen
Kg., voor bloembollen 11V2 millioen Kg.
Tegenwoordig is de jaarlijksche uitvoer van onze
minbouwartikelen te zamen 20 millioen gulden. Eén
tak van den tuinbouw, n.l. de blcembollenkweekerij, is
voor den uitvoer van geen beteekenis. Wat zijn hiervan
de oorzaken? Hiertoe heeft bijgedragen de wijze
waarop 't kweeken geschied. Een gevolg daarvan is,
dat daardoor de maatschappelijke beteekenis van het
bloemkweekersvak van geringere beteekenis is, dan de
overige van de tuinbouwvakken.
Allereerst wordt geconstateerd dat wij onder den in
vloed van de export meer en meer daarvan afhankelijk
worden. Er wordt echter door Je tuinbouwers te wei
nig aandacht aan den export geschonken, zooals spr.
aantoonde.
Vervolgens sprak de heer Jac. P. Thijsse over het vo
gel vraagstuk voor den tuinbouw. Spreker zette in een
interessante voordracht de wenschelijkheid uiteen van
lescherming onzer in het wild levende vogels.
Spreker is voor bescherming der vogels en acht een
betere wet dan de tegenwoordige wenschelijk en wel een
waarbij alle vogels beschermd worden, met dien ver
stande, dat de autoriteiten voor zekere gevallen onthef
fing kunnen vérleenen.
Baron Snouckaert van Schauburg, voorzitter der Or
nithologische Vereeniging, acht de tegenwoordige wet
i oldoende en hoopt dat deze niet verscherpt zal wor
den.
Prof. dr. Ritzema Bos meende dat algeheel verbod
wel aanbeveling zou verdienen, natuurlijk echter met
de bepaling, dat de bevoegde autoriteiten bij noodzake-
'iikheid daarvan ontheffing van het verbod kunnen ver-
Ie enen.
De heer G. Steen van Amsterdam besprak daarna de
wenschelijkheid van meerdere samenwerking tusschen
patroons en leeraren ten opzichte van de tuinbouwwin-
tercursussen.
De vergadering werd hierop gesloten.
GEMENGD NIEUWS.
Vreesdijk leven.
In de gemeente Leeuwarderadeel huist sedert No
vember een ruim 30jarig man in een schapenhok, dat
op het open veld staat. Ook bij de strenge vorst in
dezen winter vertoefde hij er.
Uit een officieele dagvaarding: „ter zake,
dat hij zoo luidkeels op een mondharmonica heeft
gespeeld, dat de nachtrust der aldaar in de nabijheid
wonende kon verstoord worden." N. v. d. D.
Bij de firma Joh. Enschedé en Zoon te Haarlem is
ontdekt dat een speciegieter sedert 2!/2 jaar tot een
belangrijk bedrag aan tinnen staven ontvreemd heeft
en ook geknoeid heeft met de door hem gegoten specie,
waardoor letters van minder gehalte gemaakt zijn.
Sedert 20 October werd te Arnhem vermist een
81-jarige man, die als oppasser van eenige paarden
naar Duitschland was gereisd en sedert dien niet meer
van zich had laten hooren. Groot was de vreugde van
zijn echtgenoote, met wien hij reeds 45 jaren gehuwd
is, toen hij gisteren te Arnhem terugkeerde. De man
moet als armlastige eerst een tijd in de gevangenis
en daarna ten gevolge van ziekte in een gasthuis in
Duitschland eenigen tijd doorgebracht hebben.
Door de rijksveldwacht te Maastricht is een inval
gedaan in een woning in de Stokstraat, waar twee
broeders een winkel hielden van louter gestolen goe
deren, voornamelijk paardentuig, zweepen, fietsbanden
en lederwaren. Verder werd nog in beslag genomen
een nieuwe hondenkar en een aantal inbrekerswerk
tuigen. De beide houders van den winkel zij n gearres
teerd. Het zijn do gebroeders P., die verdacht worden
zich zoowel in Nederland als in België aan diefstallen
te hebben schuldig gemaakt.
In het gebouw d'Geelvinck werd gistermiddag, zoo
als wij gisteren reeds meldden, een vergadering ge
houden van diamantbewerkers, leden van den A. N.
D. B., die wegens twee weken contributieschuld van
de werkloozenuitkeering zijn uitgesloten. Van de
ongeveer duizend werklieden, die in dat geval ver
keerden, waren er slechts een honderdtal opgekomen.
Door den heer Goubitz werd voorgesteld zich tot het
bondsbestuur te wenden met verzoek, alsnog op het
besluit terug te komen.
De voorzitter gaf in overweging zich te richten tot
de Amsterdamsche Juweliersvereeniging. Besloten
werd een commissie van vijf leden te benoemen, welke
zich allereerst zal wenden tot den Bond.
Tot hoofdingelanden van het waterschap Beemster
zijn gekozen de heeren R. A. Laan, P. Hartog en B.
C. van Merlen.
