DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
No. 59
Honderd en tiende jaargang
1908
DINSDAG
10 MAART.
Hinderwet.
Huishoud- en Industrieschool.
ALKIAA R.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
HINDERWET.
Verhooging Hoofdstuk Justitie 1907.
Eindexamens Hoogere" Burgerscholen In
Noord-Holland.
Mislukte proeven.
Stop gezet.
Telefoonnummer 3.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat heden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan
hen ingediende verzoek met bijlagen van
J. W. SPEUDEL .om vergunning tot het oprichten
van een zuiggasmotor van 20 P.K. voor het in be
weging brengen van 2 maalsteenen, ten behoeve eener
graanmalerij in het perceel Luttik-Oudorp, Wijk 0,
No. 96.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden in
gediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op
Maandag 23 Maart e.k., 's voormiddags te elf uur en
schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie dagen
vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die be
zwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer ge
meente van de ter zake ingekomen schrifturen kennis
nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
9 Maart 1908. DONATH. Secretaris.
HINDERWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen, ingevolge art. 8 der Hinderwet ter
algemeene kennis, dat zij bij besluit van 5 Maart 1.1.
vergunning hebben verleend aan A. RUITER aldaar,
tot het oprichten van een moffeloven in het perceel
Koningsweg Wijk B No. 58.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
9 Maart 1908. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen, ingevolge art. 8 der Hinderwet, tel
algemeene kennis, dat zij bij besluit van heden onder
voorwaarden vergunning hebben verleend aan
A. F. THOMSEN aldaar, tot het verplaatsen van
den bestaanden gasmotor van 1 P.K. en kookketels,
ten behoeve zijner honingzoetfabriek, naar den te maken
bijbouw achter het perceel Luttik-Oudorp, wijk C, Nos.
44-45
H. A. A. DE GROOT te Gouda, tot het oprichten
van een gasmotor van 8 P.K., in het perceel Verdron-
kenoord, wijk D, No. 48.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter,
10 Maart 1908. DONATH, Secretaris.
AANGIFTE van LEERLINGEN voor den nieuwen
CURSUS, aanvangende Mei 1908, opiederen werk
dag van 9—4 uur, gedurende de maand Maart en April
De leeftijd van 12 jaar moet bereikt zijn.
Schoolgeld, Huishoudklasse f 15 per jaar,
en Industrieklasse f 25
Onvermogenden kosteloos.
Nadere inlichtingen geeft gaarne de Directrice
M. W. ARBEITER.
ALKMAAR, 10 Maart.
Zooals men weet heeft het Engelsche Jingoblad de
„Times" dezer dagen een proefbalonnetje opgelaten.
De Duitsche Keizer zou zich bemoeid hebben met de
Engelsche marinepolitiek. Hij had een brief geschre-
ven aan lord Tweedmouth, het hoofd van het Engel
sche ministerie van marine. De Times, of liever haar
militaire medewerker vernam van het bestaan van dien
brief en daar ging het Times-ballonnetje de hoogte in.
Door welken Koning wordt Engeland eigenlijk gere
geerd? Wat heeft de Duitsche Keizer zich te bemoeien
niet de Engelsche aangelegenheden? Waarom is de
zaak tot heden zoo geheim gehouden? Vooruit, voor
den dag er mee, openbaar maken heeren van de regee-
ringstafel. En nauwelijks hadden verschillende Engel
sche bladen dit Times-balonnetje zien zweven of zij
begonnen zoo krachtig mogelijk mee te blazen, Daily
News, Daily Chronicle, Morning Post, Standard, Dai
ly Express zij allen riepen: openbaarmaking. Heel
zwak werd deze ballontocht tegengewerkt door bladen
als Daily Telegraph en Daily Mail, en natuurlijk de
liberale bladen.
De Duitsche pers zei niet zoo heel veel. Bladen, die
hun orders in den regel direct uit het ministerie van
buitenlandsche zaken ontvangen zwegen, schreven dat
ze den inhoud van den brief des Keizers en het ant
woord van lord Tweedmouth niet kenden. De opposi
tie-bladen mopperden. Wat weerga, waarom liet de
heer Von Bülow den Keizer toch altijd maar schrijven!
Particuliere correspondentie van den Keizer? Maar de
Keizer is geen particulier, wanneer hij zich in buiten
landsche aangelegenheden moeit. Men denke maar
eens aan het befaamde Kruger-telegram. Als de ge
schiedenis er- is om uit haar lessen voor het heden te
trekken, dan had de verantwoordelijke staatsman het
tot zijn plicht moeten rekenen kennis te nemen van de
correspondentie van den Keizer met den eersten lord
der Britsche admiraliteit, en moeten onderzoeken of
die correspondentie wel in overeenstemming was met
de belangen van het Duitsche rijk.
Overigens betoogden de Duitsche bladen en zeer
terecht dat het de anti-Duitsche pers in Engeland
erom te doen was, den sluimerenden haat tegen alles
wat Duitseh is opnieuw aan te wakkeren. Bovendien
hoopte de „Times" de liberale Engelsche regeering ee.i
Slag te kunnen toebrengen. Een dubbele speculatie
derhalve op het licht ontvankelijke gemoed van den
patriottischen Engelschman. Vandaar dat het blad
hetwelk naar men beweert een foto van de brieven in
zijn bezit had aandrong op bespreking in het En
gelsche parlement. Die bespreking heeft gisteren
plaats gehad en heeft naar was te voorzien, niets opge
leverd. Tot openbaarmaking van ©en brief is vergun
ning noodig van den afzender zoowel als van den ont
vanger en door geen van beiden was in dit geval ver
gunning gegeven, wijl er in de brieven een paar per
soonlijkheden voorkwamen aan het adres van een En
gelsch staatsman, lord Esher, die zich nog al vaak
met openbare aangelegenheden bemoeit en van wien,
volgens een bericht, de Duitsche Keizer moet hebben
geschreven dat hij beter deed zich bezig te houden met
de waterleiding van het kasteel Windsor dan met ma
rinezaken.
In het Hoogerhuis antwoordde lord Tweedmouth
zelf. Hij zeide een brief van den Keizer te hebben
ontvangen en dezen te hebben beantwoord en voegde
hieraan toe
Ik verzoek het Huis de verzekering te mogen geven,
dat ik vast g-eloof, dat de door mij gevolgde weg goed
was en dat die er toe moest leiden, te bereiken, wat wij
allen zoo innig wenschen, n.l. alles wat in ons vermo
gen is te doen om de goede verstandhouding tusschen
het Duitsche rijk en ons te versterken.''
De oppositie was nog al kalm. Zij kwam aan het
woord bij monde van lord Lansdowne die verklaarde
dat men lord Tweedmouth niet wilde dwingen af te
wijken van zijn voornemen om de briefwisseling irit t
openbaar te maken.
Allen, die wenschten, even ernstig als lord Tweed
mouth dit wenschte, dat de betrekkingen tusschen E i-
geland en Duitschland van zoo vriendschappelijk mo
gelijken aard zijn, moeten, zeide hij, het in hooge mate
betreuren, dat dit voorval er toe geleid heeft de open
bare meening te prikkelen en te verontrusten. De op
positie aldus ging hij voort wenschte niets to
doen noch te zeggen om die geprikkeldheid te vererge
ren of de verlegenheid, waarin deze gebeurtenis de re
geering moet hebben gebracht, te vermeerderen.
Vervolgens kwam lord Roseberry den spot drijven
met de Times-beweging en daarmede was de zaak in
het Hoogerhuis afgedaan.
In het Lagerhuis verklaarde de heer Asquitli als
minister-president optredend, dat Tweedmouth onmid
dellijk toen hij 's Keizers brief ontvangen had en voor
dien te beantwoorden, dien brief aan Sir Edward Grey
had laten zien, die 't met lord Tweedmouth eens was,
dat die brief geen officiëel karakter droeg en behan
deld moest worden als een particuliere mededeeling.
En hiermede was ook in dit lichaam de zaak afge
handeld.
Het proefballonnetje van de Times is dus niet
opgegaan.
Arme Times!
En het zwak-staande blad zou juist in zijn financi-
ëele-krisis-dagen zoo goed een succesje kunnen hebben
gebruiken.
Berichten uit Indië.
De correspondent van de N. R. C. te Batavia seint
aan dat blad
Stafkapitein Baerveldt is met 4 brigades marechaus
sees naar Nias vertrokken ter verkenning en pacificatie."
Nias is een groot eiland ten Westen van Sumatra's
Noordkust gelegen. Het terrein is voor militair op
treden niet gunstig, daar het eiland vele steile heuvels
heeft en ook voor een goed deel bergachtig is. Het
wegennet is niet al te goed in orde, maar den laat-
sten tijd is krachtig naar verbetering gestreefd. In
1669 sloot de Oost-Indische Compagnie reeds een ver
bond met de hoofden van 33 dorpen, een verbond, dat
in 1693. werd bekrachtigd en door de toetreding van
de overige dorpen werd uitgebreid. In 1825 vernieuw
den de Niassers hun contracten met het Nederlandsche
gouvernemet. De vijandige houding, door de Niassers
in 1846 aangenomen was de naaste aanleiding tot een
militaire expeditie naar Lagoendi onder bevel van
luitenant-kolonel Van der Hart. In Februari 1856 ging
er onder bevel van luitenant A. W. F. Heijligers
weder een expeditie heen en in 1857 werd Nias door
het Ned. gouvernement in bezit genomen.
De laatste jaren bepaalde ons optreden zich hoofd
zakelijk tot bemiddeling bij de veelvuldige onderlinge
oorlogjes.
Bij Gouvernementsbesluit van 1 December 1906
No. 1 werd de residentie Tapanoeli, waaronder Nias
ressorteert opnienw ingedeeld. Nias werd toen een
afdeeling dier residentie onder een controleur met
Goenoeng Sitoli als standplaats.
In het begin van de vorige maand bleek uit een
rapport van den controleur van Nias, dat bij het
doortrekken van Sifalage, het centrum der koppen
snellers, tegenstand werd geboden. De flinke houding
van de pradjoerits redde den toestand, en een goed
gelukte omtrekking maakte aan het verzet een einde
zonder verliezen onzerzijds.
Het zal echter gebleken zijn, dat zonder militaire
hulp de zaken op Nias niet in het reine zijn te brengen,
weshalve thans de kapitein van den generalen staf
J. F. Baerveldt, chef van den gewestelijken staf te
Padang, met 4 brigades marechaussees derwaarts is
gezonden.
Do correspondent van de N. R. Ct. te Batavia seint
verder
„Luitenant van Loenen is met 4 brigades mare
chaussees naar de Mentaweieilanden vertrokken."
Het verzet, dat men hier te breken heeft, schijnt
ernstiger te zijn dan men aanvankelijk vermoedde,
zoodat versterking moest worden gezonden. Door de
nu gezonden vier brigades marechaussees beschikt
men op de Mentawei-eilanden thans over een 150 man.
Ten slotte seinde dezelfde correspondent te Batavia
aan het blad:
„Eerst gisterennacht is een bende van 60 man ons
etablissement te Idi binnengedrongen om wapens te
rooven. De bende liet 4 dooden en 4 gewonden achter.
Wij leden geen verliezen."
Het op de Oostkust gelegen Idi, waar de staf en
een detachement van het 3e garnizoensbataljon van
Atjeh en Onderhoorigheden, ter sterkte van 4 officie
ren en 74 man, is gelegerd, achtte men te behooren
tot de vrij wel rustige streken. Wel zijn daar nog
eenige bendehoofden aan het werk, maar de bevolking
begon reeds tot die benden behoorende personen uit
te leveren. Het stukje door de bende, waai van dit
telegram spreekt, uitgehaald, is dus een leelijke tegen
valler.
Prov. Staten van Noord-Holland.
Gisteren had te Weesp de verkiezing plaats voor
een lid van de Prov. Sta' en (vacature mr. Th. Heems
kerk). Candidaat werden gesteld de heeren D. J. van
Houten (lib.), V. H. Rutgers (ant.-rev.) en A. N. Veen,
gesteld door de nieuwe partij der erfgooiers.
Kath. Sociale Week.
Naar de Maasbode meldt, zal de dit jaar te Rotter
dam te houden Sociale Week uitsluitend gewijd zijn
aan de behandeling der „Sociale Gemeente-politiek"
welk vraagstuk door diverse sprekers in al zijn onder-
deelen zal worden beschouwd.
Ingediend is een wetsontwerp tot verhooging der
posten subsidiën aan vereenigen, stichtingen of in
stellingen, die van regeeringswege zijn belast met de
verpleging van ter beschikking der regeering gestelde
minderjarigen of met de voogd\j zijn belast over min-
derjar gen, wier ouders beiden of een van beiden van
de ouderlijke macht of van de voogdij zijn ontheven
of ontzeten de toelage aan de voogdijraden ter be
strijding van de uitgaven door hen te doen, benevens
reis- en verblijfkosten der leden en secretarissen en
jaarwedden van laatstgenoemden. De eene post wordt
verhoogd met f 75000 en de andere met f 10000.
Steeds toenemend toch zijn de bedragen der van
regeeringswege toegekende subsidiën, waar steeds meer
vereenigingen zich voor de verpleging van minderjari
gen, ingevolge de Kinderwetten, aangeven.
Met de vermeerdering van uitgaven wegens subsi
diën houdt die der voogdijraden gelijken tred.
De komende regeeringsverklaring.
De speciale Haagsche correspondent van de „Leeuw.
Ct." schrijft
Naar ik heden, van doorgaans welingelichte zijde
verneem, zou het nieuwe Kabinet bij het eerste ont
moeten der Kamer in hare verklaring zich principieel
zuiver aanmelden als een rechts Kabinet, zonder
echter voor de nog loopende zittingsperiode een zekere
concentratie-politiek den weg af te snijden.
Grondwetsherziening zal in uitzicht worden gesteld
met huismanskiesrecht als grondslag. Wetsvoorstellen,
waarin een en ander geformuleerd, zouden de Kamer
eerst tegen het afloopen der 4-jarige periode bereiken
en den feitelijken inzet vormen voor de „groote"
verkiezingen. Tot dat tijdstip zou het Kabinet haar
taak afbakenen tot arbeid, welke een conciliante
samenwerking der velschillende partijgroepen niet
onmogelijk maakt, en het regeeringsprogram van een
rechts Kabinet niet in het gedrang kan worden ge
bracht.
Midden Europeesche tijd.
De Nederlandsche Bond van Vereenigingen van den
Handeldrij venden en Industrieelen Middenstand, ge
vestigd te Utrechtheeft een adres gericht aan de
verschillende Kamers van Koophandel in Nederland,
verzoekende adhaesiebetuiging op een adres aan de
regeering tot invoering van den Midden-Europeeschen
tijd, waarvan volgens den Bond de voordeelen van
geldelijken, liygiënischen en socialen aard ook voor
Nederland onbetwistbaar zijn.
Middenstandsbanken.
De benoemde commissie tot oprichting van een
centrale credietinstelling voor den middenstand in de
noordelijke provinciën, heeft besloten op verschillende
plaatsen in het noorden van Friesland, te beginnen
met Leeuwarden, Sneek en Heerenveen, coöperatieve
hulpbanken op te richten.
Handels- en Kantoorbedienden.
Door het hoofdbestuur van den Nationalen Bond
van Handels- en Kantoorbedienden „Mercurius" zal
op de algemeene bondsvergadering, 4 April te Utrecht
te houden, het volgende werkprogram worden voor
gesteld
a. enquête naar den maatschappelijken staat der
leden, ter samenstelling van een statistisch bureau
en ter voorbereiding van een verzekering tegen wer
keloosheid van handels- en kantoorbedienden
b. uitvoering der instelling van registers van goede
en slechte kantoren in de afdeelingen van den Bond
c. actie ter verkrijging van een algemeene invoering
eener jaarlijksche vacantie van minstens 8 achtereen
volgende dagen
d. uitgave en doelmatige verspreiding van het rap
port der commissie tot het ontwerpen eener model
arbeidsovereenkomst van handels- en kantoorbedien
den. In verband met dit punt zal het bondsbestuur
voorstellen, dat de 'afdeelingen, voor zoover noodig,
oprichten een bureau voor arbeidsrecht, terwijl hetzelf
een zoodanige instelling in het leven roepe, in 't bij
zonder ten behoeve der~algemeene leden.
Verkiezing~voor Tietjerksteradeel.
Kerkvoogden der Herv. Gemeente te Nijega (district
Tietjerksteradeel) hebben besloten het kerkgebouw
aldaar, met het oog op de verkiezing voor de Tweede
Kamer, voor sprekers der verschillende politieke par
tijen open te stellen, mits met'behoorlijk vrij debat
en de noodige orde.
Men meldt aanghet Hbld., dat mr. P. Rink in
de drie hoofdplaatsen van het district spreekt en dat
zijn candidatuur verder verdedigd wordt door de hee
ren A. Roodhuyzen, D. de Klerk, H. Smeenge en Van
Santen.
Van liberale zijde zijn 14 vergaderingen belegd, van
antirevolutionaire zijde 6.
Ongevallenwet.
De Amsterdamsche Expediteursvereeniging, de Ver
eeniging van werkgevers op scheepvaartgebied, de
Vereeniging van werkgevers in het veembedrijf en
de Schuitenvoerders-patroonsvereeniging, allen te Am
sterdam, hebben zich, in aansluiting bij de bekende
motie der Vereeniging van Nederlandsche werkgevers,
bij uitvoerig adres gewend tot den minister van land
bouw met het verzoek een commissie te,.benoemen
van onpartijdige desdundigen buiten het bestuur der
Rijksverzekeringbank, ten einde een onderzoek in te
stellen naar de uitvoering en werking der geheele
Ongevallenwet en op grond van den uitslag"van dat
onderzoek voorstellen te doen tot verbetering]van alles
wat in de practijk verkeerd is gebleken.
De eindexamens der H.B.S. met 5-jarigen cursus
zullen in deze provincie dit jaar worden gehouden te
Haarlem en te Zaandam. De Westelijke commissie te
Haarlem zal hebben te examineeren de candidaten af
komstig van H.B.S. te Haarlem, te Alkmaar, te Hoorn
en te Den Helder en de Oostelijke commissie te
Zaandam die, afkomstig van de H. B. S. te Amster
dam, te Zaandam en te Hilversum. De candidaten,
die niet het volledig onderwijs aan een H. B. S.
met 5-jarigen cursus in deze provincie hebben gevolgd,
zullen zich hebben aan te melden bij den voorzitter
der Oostelijke commissie te Zaandam.
In de commissie te Haarlem zijn benoemd
a. tot voorzitter, tevens lid der commissie, dr. H.
Brongersma, directeur der gemeentelijke H.B.S. te
Haarlem
b. tot ledendr. G. Nolst Trenité, leeraar aan de
H. B. S. te Haarlem, H. T. van Goor, te idem, A. H.
Günther, te idem, en H. J. de Vries, te idem, dr. H.
A. Naber, leeraar aan de H. B. S. te Hoorn, dr. W.
0. L. Bronsveld, directeur der H. B. S. te idem, dr.
D. A. Kerkhoff, directeur der Rijks H. B. S. te Den
Helder, I. G. de la Fontaine Verwey, leeraar aan de
H. B. S. te idem, H. L. Bouwman, leeraar aan de
H. B. S. te idem, dr. J. J. Hallo, leeraar aan de
gemeente H. B. S. te 's-Gravenhage, dr. A. C. Antusch,
directeur der Rijks H. B. S. te Alkmaar, H. Selle-
mans, E. M. van Soest en H. L. Ziek, leeraren aan
de Rijks H. B. S. te Alkmaar en G. M. de Jongh
Schiffer, leeraar aan de gemeente H. B. S. te Hoorn.
GEMENGD NIEUWS.
Onder toezicht van eenige waterstaatsautoriteiten
heeft men te Hoek van Holland met de stoomredding-
boot een proef genomen met oliestorting bij boei No.
2, binnen het Noorder hoofd.
Behalve een flink met olie gevulde tank had men
ook nog eenige bussen olie meegenomen.
Hoewel men al de olie stortte, behaalde men toch
niet het verlangde succes, daar de zee niet ruw ge
noeg was en al de olie in zee dreef.
Een kippendief gevat.
Een sluwe kippendief, zekere J. K., uit Losser,
bijgenaamd Blauwbaard, is door de maréchaussées te
Glanerbrugge aangehouden en naar Almelo overge
bracht. Deze maakte er werk van in de omliggende
plaatsen kippen te stelen, verkocht ze dan aan parti
culieren, waarbij hij de inrichting der hokken meteen
naging en stal ze dan weer terug.
Vergiftiging van drinkwater.
Te Winschoten is gevankelijkbinnengebracht de
23-jarige wees Helena Johanna Pragt, van Weerdin-
germond (Gron.), verdacht van het vergiftigen van
twee waterputten aldaar. Beklaagde heeft bekend.
Gistermiddag is de machinale stoomtimmerfabriek
De Snelheid, van de firma Van Wijngaarden en Co. te
Weesp stop gezet, waardoor weder een 50 werklieden
werkloos zijn.
JUAV
