DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
No
63
Honderd en tiende jaargang.
1908
ZATERDAG
14 MAART.
Stemming maken.
BINNENLAND,
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
II (Slot
De toestand der zeevisscherij.
Snoepzucht.
Een zonderling heerschap.
Van den Langedijk.
Uit Bergen.
Op het punt van stemming' maken nu kunnen wij
werkelijk nog veel van het buitenland loeren. En een
heel mooi voorbeeld vinden wij b. v. in de Duitscho
Vlootvereeniging.
Die vereerd ging wil in Duitschland de vloot popu-
lair maken. Uitgaand van de meening, dat Duitsch
land voor üijn buitenlandsche politiek een groote vloot
noodig had, heeft die vereeniging de taak aanvaard
om in een volk, dat in zijn geheel '«iet een zeevarend
volk is, belangstelling voor de vloot te wekken, meele-
ve met. de vloot, trots op haar inrichting, eerbied voor
haar prestaties.
Hoe moest die propaganda gemaakt worden*
Onze bovenbedoelde briefschrijver zou gezegd heb
ben: door colleges te geven over het zeewezen en de
geschiedenis der marine. Door nauwkeurige bizonder-
heden te publiceeren en boeken over marine-taktiek en
marine-strategie te verspreiden.
De Duitsche vereeniging heeft het anders en beter
begrepen. Zij heeft veel comité's opgericht en veel
populaire plaatsjes en boekjes verspreid. En zij heeft
modellen van de booten verspreid, zij heeft het met
beneden zich geacht de leveranciers van kinderspeel
goed in den arm te nemen en zij heeft op vijvers spie
gelgevechten laten houden, die in het klein een getron
we copie van werkelijke zeeslagen waren. Deze midde
len hebben uitstekend succes gehad. Vooral de resul
taten van die spiegelgevechten waren enorm. En zoo
heeft de vereeniging met echte reclamemiddelen be
reikt, wat zij met „geleerde voordrachten" en „belang
wekkende monografieën" nooit had kunnen bereiken,
dat de vlóot in Duitschland op weg is bijna even popu
lair te worden als het leger.
Welnu iets dergelijks staat ons voor den geest
ten aanzien van onze koloniën. Het moge den echten
Indiër vreemd in de ooren klinken, wie de kaart van
ons land werkelijk kent (en niet uitsluitend den Haag,
Amsterdam en een paar mooie buitensteden) zal moe
ten toegeven, dat er aan de belangstelling in de Indi
sche zaken nog heel wat ontbreekt. Dagelijks kan men
ervaren, dat de groote massa stof, die enkele groote
bladen over Indiö brengen, alleen voor oud-Indiërs
eenige waarde heeft. Vlugge, opgewekte beschrijvin
gen van Indië zijn er maar heel weinig. Wat men uit
Indië hoort, het zijn krakeelstemmen, ellenlange be
schouwingen over regeersystemen, een massa persoon
lijkheden en eindelooze rapporten over actie hier en
actie daar.
En geen wonder. Het zou het budget van de mees
te van onze bladen in het algemeen verre overschrij
den, indien zij beroeps journalisten of beroepspublicis
ten naar Indië wilden zenden om het land en het leven
enz. te beschrijven. Men moet het dus doen met nu
eens een occasional, dan met iemand die op een plaats
vast zit en weinig voeling heeft met zijn lezers en dan
weer met Indische journalisten, die er ook een zeer
bizondere manier van schrijven op na houden, welke in
ons land niet zeer wordt gegouteerd.
In deze verhouding zou alleen verbetering, kunn.n
komen, indien de inkomsten der verschillende bladen
eens plotseling met groote bedragen toenamen. Dan
zou men er over kunnen gaan denken om den be-
schaafdsten verslaggever, wiens verslagen door het pu
bliek gaarne gelezen werden, naar Indië te doen gaan
met de opdracht in een honderdtal brieven zijn indruk
ken over land, volk en regeering in een aangenamen
vorm mede te deelen.
Doch het is niet denkbaar, dat aan een, laat staan
verscheiden dagbladredacties dit fortuintje te beurt
valt. En dus zenden zij niemand naar Indië. En dus
zal alles blijven zooals het is tenzij de regeering in-
grijpt.
En deze behoort in te grijpen. Eerst wanneer zij in
grijpt wordt dit plan uitvoerbaar. Zij alleen is in staat
vrije overtocht voor een twintigtal menschen te bekos
tigen en in Indië een boot te charteren om deze be
schrijvers van plaats te doen gaan.
Zal nu een dergelijke perstocht het verwachte resul
taat hebben, zullen deze heeren' er in slagen zooveel
belangstelling op te wekken, dat wij werkelijk wat
meer gaan meeleven niet Indië, dat ons groote pu
bliek meer informatie en meer berichten over Indië
verlangt, dan die nu geëischt worden, dat de akker
wordt omgewoeld en de meer algemeene, diepere stu
die een aanvang kan nemen, waarnaar onze brief
schrijver terecht verlangt* En zal dan de allerbe
langrijkste vraag ook de kapitalist, de jonge bezit
ter van werkkracht meer voor Indië gaan gevoelen?
Het is niet mogelijk, daarop een beslissend antwoord
te geven. Wij hebben voorbeelden te over van goed
geslaagde perscampagnes. En aan die campagnes was
dan nog vaak een politiek bijsmaakje. Wij hebben voor
beelden, dat een reeks artikelen in één blad de belang
stelling van het geheele publiek op één bepaald punt
gevestigd hebben. Waarom zou dan deze campagne,
zonder eenige bijbedoelingen, en voorkomend uit een
streven, dat door iedereen goedgekeurd moet worden,
waarom zou zulk een campagne niet den stoot geven
tot een algemeene verlevendiging van belangstelling?
Men denke toch niet gering over het aantal menschen,
dat dan week aan week goed gestelde beschrijvingen
van Indië zou lezen. Zette men slechts betrekkelijk
weinig goede journalisten aan den arbeid, dan zou het
met onmogelijk zijn een zeer groot gedeelte van de
Nederlandsche mannen en vrouwen iedere week te be
reiken.
En zou zulk een reclame voor ons Indië geen vruch
ten dragen? Zou het een slechte „zaak" zijn voor het
gouvernement om die reclame te betalen met de reis-
on verblijfkosten van een tien of twintig personen.
Wij kunnen het niet gelooven. En als wij ons tot
cijferen zetten komen wij ook uit een zuiver zaken-
standpunt tot een zeer bevredigend resultaat.
Nu zijn er veel bezwaren. Het zal niet gemakkelijk
zijn de bladen aan te wijzen en men zal natuurlijk al
gauw gaan spreken van pressie van regeeringswege.
Doch zijn dat onoverkomelijke bezwaren. Tijdens de
kroningsfeesten heeft de regeering, hebben de gemeen
ten toch ook heel wat direct en indirect, uitgegeven
om de buitenlandsche pers te onthalen en overal te
brengen en te introduceeren. En heeft men hier ooit
gehoord van pressie?
En de goede naam van de Nederlandsche pers en
van haar beste meewerkers is ook vergeleken met
de buitenlandsche pers toch wel zóó, dat men het
aan de onpartijdigheid en objectiviteit der verslagge-'
vers zal kunnen overlaten om betrouwbare verslagen
te verkrijgen.
Verwachten wij dus voor dit stemming maken heel
veel van een dergelijken perstocht, ook van de andere
door ons aangegeven methodes om stemming voor In
dië in Nederland te maken, kunnen op den duur goede
resultaten worden verwacht. En waar het maken van
zulk een stemming noodzakelijk moet voorafgaan aan
een meer intensief koloniaal bestuur van Indië door
Nederland, daar gelooven wij het een zaak van het
grootste gewicht, dat onmiddellijk van uit den Haag
wordt ingegrepen om nu dan toch eindelijk Indië voor
het moederland te ontdekken.
Tweede Kamer.
Ingevolge machtiging van de Koningin zijn inge
trokken door den Minister van FinanciënHet
wetsontwerp tot bekrachtiging van den onderhandschen
verkoop van een deel van het zoogenaamde „Eiland"
te Vlissingen aan de Koninklijke Maatschappij „De
Schelde" aldaar en door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel: het wetson werp tot verhooging
der begrooting van zijn Departement voor 1907, met
betrekking tot lo. den veeartsenijkundigen dienst, 2o.
den aankoop van grond ter afgronding of uitbreiding
van domeinbezit en 3o. onderzoek en navorsching
ten behoeve van de visscherijen.
De afdeelingen van de Tweede Kamer hebben
benoemd tot rapporteurs over het wetsontwerp tot
goedkeuring van het protocol betrekkelijk de suikerbe
lasting de heeren Patijn, Van Citters, TydemaD, Van
Yuuren en Plate over dat betrekkelijk de Schepenwet,
de heeren Dolk, De Vries, Smeenge, Lely en Hubrecht
en over die betrekkelijk de vereenvoudigde berechting
van strafzaken voor den kantonrechter, houdende
voorschriften voor de toepassing der algemeene akte
van Algeciras en verschillende naturalisatie-ontwerpen
de heeren Van Styrum, De Savornin Lohman,
Schokking, Van Veen en Limburg.
Het College voor de Zeevisscherijen verzamelt ge
gevens omtrent den toestand van de zeevisscherijen
in ons land. Het heeft den daarbij betrokken burge
meesters verzocht voor dat doel inlichtingen te ver
strekken ten opzichte van de regeling der loonen, de
huisvesting aan boord, de hygiëne en de voeding aan
boord, de reddingsmiddelen, de bekwaamheid in het
zwemmen, cfc deserlie, de verdiensten des winters, de
bijverdiensten, den arbeid van vrouwen en kinderen,
het gebruik van sterken drank bij het werk, de uit
betaling van loonen in kroegen, de bedrijfsongelukken,
de voorziening in den toestand van nagelaten betrek
kingen, de bestaande ondersteuningsfondsen, de be
handeling van ziekte en ongevallen aan boord en den
arbeidsduur.
Zending in Indië.
Het comité tot bevordering der zending in Ned.-Indië
te 's-Gravenhage hield gisteren een tweede samen
komst in het Paleis op den Kneuterdijk, welke thans
werd bijgewoond door H. M. de Koningin-Moeder en
door een niet minder talrijk gehoor van belangstel
lenden werd bezocht als j.l. Dinsdag de eerste bijeen
komst.
De heer ds. J. W. Gunning sprak over „de betee-
kenis van de Christelijke zending voor onze koloniën".
Na een krachtige opwekking om de zending te
steunen, zegt spr. H. M. dank voor de hem verleende
eer, in Hare tegenwoordigheid het woord te mogen
voeren, en zijn gehoor voor de hem welwillend ver
leende aandacht.
Het door den tweeden spreker, dr. N. Adriani, ge
zegde, zich aansluitende aan de woorden van den heer
Gnnning, hield eenige mededeelingen van het zen-
dingsveld in Midden-Celebes.
De Ifezing was tegtn 5 uur geëindigd eu zal ook als
bewijs van werkzaamheid van het Zendingcomité veel
bijdragen tot het vermeerderen en verspreiden van de
kennis van het zendingswerk in onze koloniën.
Rijksverzekeringsbank.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken te Haar
lem heeft, in verband met het ingediende wetsontwerp
tot invoeging van een nieuw artikel in de Ongevallenwet
1901, strekkende om in een gebleken leemte te
voorzien, en wel tot vrijwaring voor schade zoo van
de risico dragende naamlooze vennootschappen en
vereenigingen, als van de bij dezen verzekerde werk
gevers in geval door wettelijke bepalingen de geldelijke
verplichtingen van eerstgenoemden ten aanzien dei-
Rijksverzekeringsbank wijziging ondergaan, een adres
aan de Tweede Kamer gezonden, waarin hij zegt, te
meenen, dat de voorgestelde bepaling, opnieuw onnoo-
digen omslag zal veroorzaken, en ten onrechte niet
aan belanghebbenden overlaat de beslissing of de
schade van genoegzaam belang is om van de door de
wet gewilde vrijwaring gebruik te maken, en waarin
zij de Kamer in overweging geeft, het daarheen te
leiden, dat het nieuwe in de wet op te nemen artikel
luide als volgt
„De overeenkomsten tusschen de naamlooze vennoot
schappen en vereenigingen aan welke het risico,
bedoeld in art. 52, is overgedragen en de werkgevers
zijn steeds van weerszijden na afloop telkens van een
jaar opzegbaar."
GEMENGD NIEUWS.
In strijd met de wet.
I)e secretaris der gemeenten Montfoort en Willes-
kop heeft de tusschenkomst ingeroepen van Gedepu
teerde Staten, om Koninklijke vernietiging te verkrij
gen, wegens strijd met de wet, van het besluit van den
Raad der gemeente Willeskop, waarbij hem bij zijne
instructie nieuwe kantooruren worden voorgeschreven.
(U. D.)
Een loopjongen heeft in dienst van den melkverkoo-
per J. J. G. wonende in de Meubelstraat te Rotter
dam, zich schuldig gemaakt aan verduistering van een
bedrag van 18,. welk geld door hem bij 24 klanten was
geïnd en met andere jongens versnoept.
Aanhoudingen
Gistermiddag zijn door de politie te Amsterdam twee
vrouwen aangehouden, die op de Nieuwmarkt aldaar
van verschillende uitstallingen stukken lint en lappen
stof hadden ontvreemd.
In een café op het Groote Kerkplein te Rotterdam
hebben agenten van den vreemdelingendienst aange
houden den 21-jarige kantoorbediende C. L. uit Han
nover, verdacht van verduistering van een bedrag van
3000 mark ten nadeele van zijn patroon aldaar. Hij
trachtte hier op valsche papieren te monsteren, maat
is nu in afwachting van zijn uitlevering naar het huis
van bewaring overgebracht.
Te Amsterdam is aangehouden een kantoorbediende
van de Bates-rijwielbandenfabriek, die met een Haar
lemmer, handelaars in rijwielen en onderdeelen, op
lichterijen ten nadeele der fabriek heeft gepleegd.
Meer dan 70 gestolen banden zijn reeds in beslag ge-
Donderdagavond keerde een 40-tal studenten van
het gymnasium te Zenderen onder leiding van een
hunner leeraren van het voetbalveld naar huis terug.
Een onbekende fietsrijder, komende uit de richting
Zenderen, komt hen te gemoet. Toen hij het laatste
drietal wilde passeeren, springt hij eensklaps van de
fietsmet zijn eenen voet op den trapper, haalt hij een
revolver voor den dag en mikkend op den geestelijke,
lost hij a bout portant, zonder een woord te spreken,
zes schoten, die echter geen doel troffen. Alleen den
student Staarman ging een kogel door jas en broek en
veroorzaakte een onbeduidend schampschot je in het
bovenbeen. De aanrander sprong daarna op zijn fiets
en verdween in de richting van Almelo. Uit een der
gevonden kogels is op te maken dat de revolver van
zwaar kaliber is geweest. De politie stelt een onder
zoek in. Van den dader is tot heden geen spoor be
kend.
Inbraak.
De chef van de coöperatieve broodbakkerij en ver-
bruiksvereeniging Vooruitgang te Rotterdam kwam
gisterochtend te 8 uren tot de ontdekking, dat er op
het kantoor der vereeniging, gelegen achter den win
kel, was ingebroken. Vermoedelijk heeft men zich over
het viaduct van de Zuid-Hollandsche Electrische
Spoorwegmaatschappij of van af de achterzijde over
een schutting' van een binnenplaats toegang verschaft.
Op het kantoor is een kastje van een schrijftafel open
gebroken, doch daarin vonden de dieven niets van liun
gading. In den winkel heeft men uit het kasregister
een bedrag van 8.19 ontvreemd en uit het kantoor 60
zeemlederen lappen. De brandkast, daar geplaatst,
heeft men onaangeroerd gelaten, althans er zijn geen
sporen van braak zichtbaar, zooals op verschillende
plaatsen in de winkels, waardoor vrij groote schade
door vernieling is aangericht.
Op een koffiemolen heeft een van de inbrekers, op
een stuk papier, tot den winkel behoorende, geschre
ven „Wij zele u wel op anderen manier krijgen." Op
de binnenplaats achter de winkels, waarin zij op hun
gemak bezig- zijn geweest, hebben zij zakken klaar ge
legd om het gerucht van vallen van scherven te verdoo-
ven.
Op het kantoor der peekoffiefahriek van de firma
Mattheeussens en Zonen te Ossendrecht is inbraak ge
pleegd. I)e inbrekers hebben de brandkast medegeno
men. Deze bevatte ongeveer 3000 aan geldswaarde en
voor J 1000 aan waardepapieren. Vermoedelijk zijn de
inbrekers Belgen, die met hun buit de grenzen over
zijn.
Ongelukken.
Gisterochtend is in de Aert van Nesstraat op den
hoek der Nadorststraat te Rotterdam door een rijtuig
overreden de 82-jarige E. F. De man kreeg een der
wielen over beide beeneti, tengevolge waarvan het rech
ter brak en het linker ernstig gekwetst werd. Hij is
naar het Ziekenhuis vervoerd.
Gisterenavond had een zoontje van G. v. F. te
Dinteloord de onvoorzichtigheid een lucifer te werpen
in een voor een klein gedeelte met benzine gevuld vat,
met het ongelukkig gevolg, dat het met een hevigen
knal uit elkaar sprong en het ventje deerlijk verwond
werd. De knal was zóó hevig, dat heel de gemeente op
de beenkwam.
Gisteren is op de werf „De Schelde" te Vlissin
gen een werkman door het breken eener hulpkraan
verpletterd.
-Donderdagavond ontstond door een stoof met
vuur een begin van brand bij vrouw Dirks, wonende
op een werf in de Vijf Zinnenstraat te Gorinchem. De
oude vrouw was alleen thuis. Haar kleeren waren in
aanraking gekomen met het vuur en daar de vrouw
slecht ter been was, bemerkte men eerst dat er onraad
was, toen de ongelukkige reeds hevige brandwonden
bekomen had, waaraan zij gisternacht is gestorven.
Het brandje had overigens niets te beteekenen.
Het Hoofdbestuur der Tuinbouw- en Handelsveree-
niging „Langedijk en Omstreken" benevens de bestu
ren van de vereenigingen „Groentencultuur" te Broek
op Langedijk, „Landbouwbelang" te Noordscharwoude
en „De Eendracht," te Oudkarspel, hebben een gecom
bineerde bijeenkomst gehouden.
Vooraf hield bovengenoemd Hoofdbestuur eene al
gemeene bespreking, over de besluiten van Je vergade
ring van 26 Febr. 1.1., waarbij aan het dagelijksch best.
werd opgedragen, de statuten en reglementswijzigin
gen in orde te maken.
In de gecombineerde bijeenkomst werd ten eerste be
handeld, het aanleggen van proeftuinen, waarbij door
den heer J. G. Hazeloop, Rijkstuinbouwleeraar te Alk
maar, die op deze bijeenkomst was uitgenoodigd, wel
willend inlichtingen werden gegeven.
De besturen van de vereenigingen „Groentencul
tuur" en „Landbouwbelang" konden niet meegaan om
samen te werken tot bet aanleggen van twee proeftui
nen, zooals er oorspronkelijk vijf door de Tuinbouwver-
eeniging waren ontworpen in overleg met den hr. Ha
zeloop, de vereeniging „De Eendracht" zal alzoo met
deze twee proeftuinen met de Tuinbouwvereeniging
„Langedijk en Omstreken" samenwerken.
Verder zullen in algemeene samenwerking kleine
particuliere proefveldjes worden aangelegd, voor de
teelt van augurken, komkommers enz., aan elke afdee-
ling en vereeniging zal hiervoor medewerking wor
den gevraagd.
Op Vrijdag 3 April a. s. zullen het Hoofdbestuur
der Tuinbouwvereeniging benevens de voorzitters der
andere vereenigingen aan den Langedijk met den heer
Hazeloop, weder een samenkomst houden bij A. Kist
te Zuidscharwoude, waar dan de aangevraagde parti
culiere proefveldjes zullen worden besproken en de
twee groote proeftuinen zullen worden bepaald, om een
en ander dan in bepaalden vorm op te maken, voor het
eventueel aanvragen van Rijkssubsidie.
Hierna werd besproken het punt vallers en draaihar-
ten in de kool, besprekingen met het oog op de daar
voor uitgeloofde premie in de algemeene vergadering
der Tuinbouwvereeniging op 26 Febr. 1.1.
De vereeniging „Landbouwbelang'' heeft zich al
reeds uitgesproken om, wanneer een aangegeven mid
del drie jaar proefondervindelijk blijkt afdoende te
zijn, aan de premieuitkeering proportioneel bij te dro
gen. „Groentencultuur" en „De Eendracht" hebben
zich hierin nog niet uitgesproken, maar op hunne sa
menwerking wordt in deze gerekend.
Voor een bestrijdingsmiddel tegen de omvallers wa
ren een drietal brieven bij het Hoofdbestuur ingeko
men, doch de gecombineerde bijeenkomst was algemeen
van oordeel, om deze middelen voor kennisgeving aan
te nemen en er niet op in te gaan.
Den heer P. Kooy van Zuidscharwoude heeft een
middel bekend gemaakt ter bestrijding van draaiharten
in de kool, waarover reeds overleg is gepleegd met
Prof. Ritzema Bos en waar ook deze vergadering op
is ingegaan.
Voor het aanleggen van plantenbanen wordt in elke
vereeniging en de afdeelingen al werk gemaakt. Op
3 April zal deze zaak geheel'contractueel worden gere
geld met den heer Kooy.
Bepaalde banen en velden zullen dan onder deskun
dige leiding worden genomen, waarop dan de uitkom
sten officieel kunnen worden geconstateerd.
Hierna werd deze samenkomst door den voorzitter
gesloten.
Een niet onaardig spaarduitje, indien wij dit al
thans zoo mogen noemen, ontvangt de Bergermeer
jaarlijks voor pacht van de z. g. loterijlanden. Jaar op
jaar wordt de pacht hooger. Bij de verpachting dezer
dagen is de opbrengst weder met eenige honderden gul
dens vermeerderd. Ook de Bergerweg was in des» ver
pachting opgenomen en bracht niet minder dan 151
op. Gerustelijk kunnen we de Bergermeer een „rijke
polder" noemen. De spaarpot wordt steeds zwaarder,
althans moet steeds zwaarder worden want van be
langrijke uitgaven hooren we nooit, van inkomsten
daarentegen jaarlijks. Allé zeilen worden echter bij
gezet. Zoo vernemen we dat een 2-tal veehouders die
noodzakelijkerwijze van een dam, een polderdani mee
nen we, gebruik moeten maken om den openbaren weg
te bereiken, hiervoor voortaan een vrij hoog bedrag
moeten betalen. Wanneer men overweegt dat hiervoor
nimmer iets werd betaald, dan is het begrijpelijk dat
deze personen hierover minder te spreken zijn. De zui
nigheid schijnt de laatste jaren ter dege in praktijk te
worden gebracht. Dit nu is op zich zelf goed, zelfs
zeer prijzenswaardig, maar we hopen dat het niet tot
overdrijving leide. De zuinigheid mag de wijsheid niet
bedriegen.
Mej. A. M. C. Wienker alhier slaagde gisteren
te Utrecht voor het examen nuttige handwerken.
Uit Schagen.
Door de afdeelingen Schagen van den Bond en Ge
nootschap is een adres aan Gedeputeerde Staten ver
zonden, waarin adhaesie betuigd wordt met het inge-