STADSNIEU Wa
Opening Oeineenteslachthuis.
GEMENGD NIEUWS.
Uit Schermerhorn.
Alweer de inktwerper
Internationale tentoonstelling te 's-Gravenhage.
De toestand in de diamant.
Levensverzekering-Maatschappij „Haarlem."
De Inbreker-uitbreker Richter.
„Zanglust."
Nationale Bond van Handels- en Kantoor
bedienden „Mercurius."
„Kunst zij ons doel."
Kinderkleeding en kindervoeding.
„Alcmaria."
blik en geen voorbode van reactie.
De heer Duymaer van Twist (a.-r. Steenwijk) deed
aanhalingen uit de brochure van den heer Thomson
ten betooge, dat deze tien jaren geleden sterk gekant
was tegen een korten oefeningstijd.
De heer Thomson repliceerde, dat zijn verblijf in
Transvaal hem zijn vooroordeelen van beroepsmilitair
uit Atjeh heeft ontnomen.
De Regeering verdedigde vervolgens het ontwerp.
De noodwet betreffende het blijvend gedeelte is aan
genomen met 51 tegen 41 stemmen.
De Yereeniging „Schermerhorn's Belang," welke het
vorig jaar zoo weinig voldoening had van den boom-
aanplant op het verbreede straatgedeelte bij de Herv.
Kerk heeft, thans tien nieuwe iepenboomen doen
planten. Deze boomen zijn minder zwaar dan de
vorige, terwijl de grond thans goed met zand is ver
mengd, zoodat beter slagen verwacht mag worden. Het
lijdt geen twijfel of het aanzien van het kerkplein
zal zeer veel verbeterd zijn, indien deze boomen een
maal flink in het blad zullen zitten.
Gisteravond omstreeks halftwaalf is na afloop eenet
voorstelling in den Stadsschouwburg een dame uit de
Jan Luijkenstraat tot de ontdekking gekomen, dat
haar witte kleed met groote blauwe vlekken bezoe
deld was.
Gedurende de maanden Juli, Augustus en Septem
ber van dit jaar zal eene Groote Internationale Ten
toonstelling gehouden worden te 's Gravenhage, welke
belooft een enorm succes te hebben. Alle takken van
Handel, Nijverheid, Wetenschappen, Schoone kunsten,
enz. zullen vertegenwoordigd zijn. Meer speciaal zal
de tabak-industrie, de distilleerderij, de Zuivelproductie,
de Brouwerij, speciale afdeelingen vormen. Ten einde
deze Handelsmanifestatie behulpzaam te zijn hebben
de Direction der Staatsspoorwegen en H. S. M eene
korting van 50 0/0 toegestaan op hunne gewone ta
rieven, voor alle goederen voor deze Tentoonstelling
bestemd. Deze welwillende beschikking zal zeker door
alle Tentoonstellers worden goedgekeurd en strekt die
maatschappijen tot lof. Voor inlichtingen betreffende
deze Tentoonstelling kan men zich wenden tot het
secretariaat, Nieuwe Haven 13, 's Gravenhage.
In de diamant-industrie wordt de toestand steeds
slechter. De werkloosheid heeft nu veroorzaakt het
opzeggen van de loonsovereenkomsten door de Juwe-
liers-Vereeniging aan den Algemeenen Ned. Diamant-
bewerkersbond.
Door de juweliers is Woensdagavond de volgende
motie aangenomen die gisteren aan den Diamantbe-
werkersbond bekend gemaakt werd.
De algemeene vergadering van de Amsterdamsche
Juweliers-Yereeniging, gehouden op 25 Maart 1908
in het American-Hotel
„overwegende dat door het bestuur reeds van 5
November 1907 af bij den A. N. D. B. is aangedrongen
op het doen eindigen der ongewenschte eigenwerk
makerij
„overwegende dat, ondanks door den A. N. D. B.
de noodzakelijkheid van het beëindigen daarvan is
erkend, door hem niets kon gedaan worden dan het
houden vau eindelooze beraadslagingen, terwijl van
eenige ernstige daad geen sprake is geweest
„overwegende, nu den leden gebleken is, dat de
arbeidsovereenkomsten tusschen de beide organisaties
gesloten, door de werklieden tot groote schade der
industrie, thans met hetzelfde gemak worden ontdoken
als zij i.j gunstige omstandigheden werden genegeerd
om hoogere loonen af te dwingen
„besluit %lle met don A. N. D. B. gesloten loon-
overeenkomsten op te zeggen, met dien verstande dat
van heden af de leden der A. J. V. dezelfde vrijheid
van handelen verkrijgen ten opzichte dier loonovereen-
komsten, als de werklieden zich hebben veroorloofd te
nemen."
Uit de door den Directeur der Levensverzekering-
Maatschappij „Haarlem" opgemaakte en door Commis
sarissen goedgekeurde rekening en verantwoording
over 1907, is weder gebleken dat die Maatschappij
zich in steeds toenemenden bloei mag verheugen.
In dat jasr werd ontvangen aan premiën f 106820.235
en aan renten van belegde gelden en huishuren
f 22564.435. De uitkeeringen wegens overlijden, af
koop, afloop en lijfrenten bedroegen f 47624,925. Het
getal verzekerden is vermeerderd met 1804 en bedro- g
ai zoo op 31 Dec. jl. 43169 met een verzekerd kapitaal
van f 3.546494.235, terwijl het kapitaal der Maat
schappij is toegenomen met f 46927,425 en alzoo ge
klommen is tot f 552928,48. De wiskundige balans
toont aan een actief van f 552928,48, tegenover een
passief van f 375.106,38 en eene extra reserve van
f 177822,10.
Inbraken.
Gisternacht is te Den Haag op twee plaatsen inge
broken.
Bij een wijnhandelaar in de Annastraat is door
middel van breekijzers de straatdeur geforceerd. Ver
volgens hebben de nachtelijke bezoekers zich toegang
verschaft tot bet kantoor en daar getracht de brand
kast open te breken. Zij I ebben daartoe de kast ge
ka teld en zijn aan de achterzijde er van aan het
boren gegaan. Het is hun echter niet gelukt, hun
doel te bereikenwant hoewel de achterzijde sporen
van beschadiging draagt, heeft het metaal aan de
aangewende pogingen weerstand geboden. De inbrekers
hebben verder blijkbaar niets van hun gading gevon
den althans er wordt niets vermist.
Een rijwielhand-laar in de Pieterstraat kwam er
minder goed af. Daar het ft men, vermoedelijk door
middel van een valschen sleutel, ingebroken in de
werkplaats. Door een zijdeur zijn de inbrekers in den
winkel gekomen en hebben daar uit den uitstalkast
een nieuw rijwiel genomen. Ook uit den winkel namen
zij een nieuwe fiets mee en uit de werkplaats een
tweetal gebruikte rijwielen, zoodat in het geheel een
viertal fietsen zijn ontvreemd.
De inbreker-uitbreker Richter is jaar Haarlem ge
bracht voor het uitzitten van zijn straftijd, f
Deze zangschool, bestaande uit leerlingen van den
heer J. F. de Haas, vindt bij hare uitvoeringen steeds
een groot en dankbaar publiek.
Gisteravond was het 't derde concert. Een uitge-
breid programma een en twintig nummers werd
"""met veel ambitie afgewerkt. Onder die nummers
wartea. liederen door klasse A en klasse B gezongen,
solo's vWr zang en voor viool, een duet voor zang en
een klaviersolo. 't Was er dus op toegelegd, veel af
wisseling in dat programma te brengen, en het publiek
heeft dan ook zeer genoten. Bijna alle jeugdige solisten
moesten een toegiftje geven; ook van een koornummer
„Het Angelus" van Catb. van Rennes werd een h
haling verlangd en verkregen.
De klavierbegeleiding dier solo's werd door eenige
jongedames vervuld.
Ondanks dit lange programma was de uitvoering
toch niet te laat geëindigd.
De afdeeling Alkmaar van bovengenoemden bond
hield Woensdagavond eene drukbezochte vergadering
in het hotel „Wijnkamp" aan de Paardenmarkt.
De nieuwe leden, op 2 na tegenwoordig, werden
met een toepasselijk woord door den voorzitter geïn
stalleerd en hem werd dank gebracht voor de opkomst.
Het verslag van den op 15 Februari 11. gehouden
feestavond vond algemeenen bijval.
Tot afgevaardigde naar de bondsvergadering die op
4 en 5 April a.s. te Utrecht "gehouden wordt,'werd
gekozen de secretaris G. W. Kortenschijl en tot diens
plaatsvervanger"J. Th. Haasbroek Jr.
Besloten werd "om "een wandeltocht te organiseeren
op Hemelvaartsdag; 't doePvan den tocht zal nader
worden bekend gemaakt.
Ten slotte hield de secretavis'eene causerie over de
Bedriifsbelasting,s"waarna de gezellige vergadering door
den Voorzitter werd gesloten met eene opwekking tot
bijwoning van de lezing, die Zaterdagavond wordt ge
houden door den heer Jean II. Odink van Amsterdam.
Zondagmiddag van D/g tot"41/2*uur bestaat er ge
legenheid voor belangstellenden om op de bovenzalen
van „de Unie" de tentoonstelling van teekeningen
uit ile portefeuille Veluvensis "en kunstknipwerk te
bezichtigen. Door verschillende personen in en buiten
de stad zijn schilderijen, letters en voorwerpen van
kunstknipwerk s afgestaan', voor deze tentoonstelling,
die zeker een bezoek overwaard is.
Predikbeurten.
29 Maart 1908.
Groote Kerk10 puur, Ds. Vinke. Bevestiging van
nieuwe leden.
Kapel, 10 uur, geen dienst, 6 uur, Ds. Verwaal,
Woensdagavond 6 uur, Ds. van Leeuwen, Voorberei
ding voer het II. Avondmaal.
Evang.-Luth. Kerk, 101/2 uur, geen dienst, avond
71/2 uur, voordracht van Gewijde' Poëzie.
Doopsgezinde Kerk, 10?uur, Ds. Glasz.
Geen godsdienstoefening voor jongelieden.
Rem.-Geref. Kerk, 101/2 "uur," Dr. A. II. Ilaentjes,
Rem. pred. te Haarlem.
Gereform. Kerk, 10 uur,-Ds. Wechgelaer, Avond
6 uur, Ds. Wechgelaer catech. Zondag 38.
Chr. Ger. Gem. Gebouw „Reboboth", Koningsweg.
Voormiddag 10 uur en 's avonds 6 uur'godsdienst
oefening.
Gebouw Waakt en Bidt, Laat, Zondagmiddag^ van
31/o5 uur, Vergadering van de Christel. Jongelings-
vereeniging „Zacheus", voor jongelingen boven 16 jaar.
Zondagmiddag 51/27 uur Vergadering van de
Christel. Knapenvereeniging „Timothetls", voor knapen
van 1216 jaar.
Hersteld Apostolische Gemeente, Schoolstraat, no. 6.
Voorm. 10 uur en avond 5 uur en Donderdagavond
8 uur godsdienstoefening.
Hervormde Gemeente - te 'Oudorp, 10 uur, Ds.
Pool. Afscheidswoord.
Herv. Gem. te Stompetoren, Ds. Werner.
Herv. gemeente te Bergen, Ds. Natzijl.
Gisteravond om 8 uur werd ten stadhuize eene alge
meene vergadering gehouden van de vereeniging voor
kinderkleeding en kindervoeding. Na opening door de
presidente, mevrouw H. Boelmans ter Spill, werden
door de secretaresse, mejuffrouw J. M. Cohen Stuart,
de notulen der vorige vergadering en het jaarverslag
voorgelezen. Uit het jaarverslag bleek o. a, dat na de
opgaven van de hoofden der scholen, het huisbezoek
volgde en in November met de uitdeelingen werd be
gonnen. Tien uitdeelingen werden gehouden, de eerste
13 November 1907 en de laatste 5 Februari 1908. Alle
gezinnen werden tweemaal opgeroepen en ontvingen
evenveel. In het geheel werden geholpen 177 gezin
nen met 409 kinderen, verdeeld als volgt over de ver
schillende scholen: le Gemeenteschool 79 kinderen; 5e
Gem. school 83 k., 2e Gem. school 81 k., R. K. jon
gensschool 90 k., R. K. meisjesschool 76 k. Aan de
leerlingen der Christelijke school is dezen winter geen
hulp verstrekt, daar het Bestuur der Christelijke
school verklaarde, dat, wanneer er voorziening noodig
mocht zijn, in eigen kring tegemoet wordt gekomen.
Met lof wordt in dit verslag gewaagd van de trouw
en den ijver der voor de vereeniging naaiende dames
en van de altijd tot hulp bereid gevonden commissie
van bijstand.
Aan gaven in geld of kleedingstukken heeft het de
zen winter ook niet ontbroken. De voorraad kinder
goed, vervaardigd op de gemeentescholen, was bijzon
der groot. De linnenkast van de vereeniging is dan
ook nog ruim voorzien.
Door den penningmeesteresse werd de rekening en
verantwoording gedaan, welke door 3 leden, n.l. door
de dames J. de Lange C. Jz., J. Eits en F. J. Aukes
reeds was nagezien en in orde bevonden. Aan contri
buties was in het vorige jaar ontvangen 525.50, aan
vrijwillige bijdragen en giften 51.44; dit jaar wa
ren die inkomsten 547.50 en 52.25' benevens even
als 't vorige jaar de subsidie der gemeente 300. De
laatste post, geboekt aan de zijde der ontvangsten „op
genomen kasgeld" spreekt van een tekort, maar ten ge
ruststelling ltan worden medegedeeld, dat al zijn de
gelden schaarsch, het kapitaal aan kleedingstukken
niet minder groot is dan vorige jaren.
Aan de orde was verkiezing van een bestuurslid we
gens aftreding van mevrouw C. van Buijsen, die herko
zen werd.
De dames J. de Lange C. Jz., J. Eits en F. J. Au
kes werden vervolgens gekozen om de rekening en ver
antwoording het volgend jaar na te zien.
Bij de rondvraag werd door mevrouw Eits gevraagd
of er niet wat meer op gelet kan worden, dat de klee-
ren, die de kinderen krijgen, wat meer passend zijn.
Haar zijn kinderen bekend, die veel te groote kleeding
stukken ontvingen. Een tweede vraag door haar ge
daan was, of er wel eens iets aan kindervoeding ge
daan is.
Door de presidente werd hier op geantwoord, dat
reeds vroeger de kindervoeding een puni^van bespre
king uitmaakte, maar dat totnogtoe geen geld beschik
baar is voor de uitvoering van dit plan.
Door mej. J. de Vries werd medegedeeld dat zij on
langs t volgende bericht in de courant had gelezen:
„Het theelood en zilverpapier, dat gedurende het 2e
halfjaar van 1907 op de lagere scholen te Amsterdam,
ten behoeve der Amsterdamsche Vereeniging voor Ge
zondheids- en Vacantiekolonies is verzameld, heeft
490.121/2 opgebracht. De geheel© opbrengst over
1901 bedroeg alzoo ruim 1000, een aardig sommetje,
waarvoor heel wat arme kinderen kunnen worden uit
gezonden.
Haar voorstel om ten behoeve van de vereeniging
„Kinderkleeding en Kindervoeding" hier ook theelood
en zilverpapier te verzamelen vond bij de aanwezigen
veel bijval. Allen zegden haren steun toe.
Niets meer aan de orde zijnde, werd door de presi
dente onder dankzegging aan de aanwezige dames voor
hare opkomst, de vergadering gesloten.
De vereeniging tot bevordering van het vreemdelin
genverkeer „Alcmaria" vergaderde gisteravond in ho
tel „de Toelast." Aanwezig waren bij den aanvang 5
bestuursleden en 3 gewone leden. In den loop der ver
gadering kwamen er nog een zestal gewone leden bij.
Na opening door den voorz. den hr. H. J. Vonk, werden
de notulen door den secr. voorgelezen, welke onder dank
zegging werden goedgekeurd. Aan de orde was de reke
ning en verantwoording, die door de heeren W.
Teengs, J. Cock en P. Kluitman was nagezien en in
orde bevonden. Het bleek, dat de rekening in ont
vangst en uitgaaf sloot met 780.57'.
Door den secretaris werd het jaarverslag over 1907
uitgebracht, waaruit bleek, dat er in Januari te Alk
maar 592,'te Bergen 23 en te Heiloo 13 leden waren.
Den heer C. Bosman, voorzitter der vereeniging werd
bij gelegenheid van zijn gouden huwelijksfeest het
eerevoorzitterschap aangeboden, wat door dezen aan
vaard werd. De heer Bosman werd in zijn functie op
gevolgd door den heer II. J. Vonk. Aan de vereeniging
„Aves" werd 10 gegeven door een tentoonstelling,
aan de vereenigingen „Alcmaria Victrix" en „Ons Ge
noegen" medailles. Voor de afdeeling Alkmaar van
de Holl. Maatsch. van Landb. was door het bestuur
50 uitgetrokken! Door een aantal leden, die dit be
drag te laag vonden, werd een algemeene vergadering
aangevraagd, waar de donkere wolken, die zich samen
pakten weder verdwenen. Op verzoek van de Zuster-
vereeniging 't Koggeschip te Amsterdam werden eeni
ge foto's naar daar verstuurd voor een dame, die in
Hongarije lezingen wilde houden over Nederland. Dooi
den heer van der Aa werden er nog een 4-tal foto's bij
gevoegd. Ten slotte vermeldde het jaarverslag nog,
dat de heer jhr. P. van Foreest, welke in het bestuur
vervangen werd door den heer A. J. Stikkel, met alge
meene stemmen tot lid van -verdienste werd benoemd.
De heer J. M. De Sonnaville werd als lid herkozen.
Aan de orde was een voorstel van het bestuur om le
den, die voor de vereeniging bedanken en opnieuw lid
worden een entreegeld te laten betalen. Herhaaldelijk
is het voorgekomen, dat leden, zoodra er een jaar geen
feest wordt gegeven, voor hun lidmaatschap bedanken.
Zij verliezen uit het oog, dat „Alcmaria" ook verfraai
ing ten doel heeft.
Na een breedvoerige discussie werd besloten, dat
iedereen, die lid wordt van Alcmaria een entrée-geld
van 1 betaalt en telkens, wanneer hij lid wordt, dit
entree opnieuw betaalt. Artikel 4 van de statuten
wordt nu in dien zin gewijzigd.
Het volgende punt n.l. het houden van een wedstrijd
voor fanfare-corpsen lokte ook eenige discussie uit.
Door een der leden werd gevraagd, waarom de vereeni
ging nu feest ging vieren, terwijl hem op de vorige
vergadering is toegevoegd, dat „Alcmaria" geen feest
vierende vereeniging was. De voorzitter antwoordde,
dat het bestuur gezwicht was voor den drang, die door
de algemeene vergadering was uitgeoefend. Er is een
drom van leden die zeggen: „Wij moeten publiek trek
ken door het houden van feesten." Door een dergelij-
ken wedstrijd zullen niet alleen personen uit de meest
bijgelegen gemeenten worden gelokt, ook uit verder af
gelegene.
De vergadering verklaarde in beginsel voor een der
gelijk feest te zijn. Geïnformeerd zal worden naar
een gebouw, dat in de maand Juni voor een kegelaars-
feest in den tuin van het gebouw de „Unie" zal gezet
worden. Misschien is dit na afloop dier feesten n. 1.
28 Juni te gebruiken voor den wedstrijd waar ook har
moniekapellen aan deel zullen kunnen nemen. Drie
prijzen zouden bijv. uitgeloofd kunnen wordenle prijs
een gouden medaille met 100, 2e prijs een zilveren
lauwerkrans met 50, 3e prijs een zilveren lauwertak
met 25. De wedstrijden zullen hoogstwaarschijnlijk
op Zondag gehouden moeten worden.
Een commissie van 3 leden werd benoemd, die met
het bestuur de zaak zal regelen en een begrooting op
maken. Gekozen werden de heeren J Lutterot, J.
Cock en D. Visser. De heer Cock moest bedanken we
gens gebrek aan tijd in de maand Juli. In zijn plaats
werd de heer P. Preijer gekozen.
Bij de rondvraag werd door den heer J. Cock aan
het bestuur in overweging gegeven meer publiciteit
aan de algemeene vergaderingen te geven door b. v.
ook in andere couranten dan in de „Alkmaarsche Cou
rant" advertenties te plaatsen en ter algemeene verga
dering verslaggevers van eenige couranten uit te noo-
digen.
De hr. J. M. Jansen vroeg, hoe het staat met het plan
Oud-Alkmaar, waarop de voorzitter antwoordde, dat
dit plan totnogtoe wegens te groote onkosten (onge
veer 3000) nog niet uitvoerbaar is. De heer Jansen
zou gaarne in de toekomst in Alkmaar eens een nati
onale nijverheidstentoonstelling zien, gesteund door in-
dustriëelen en gemeenten, welke uitging van „Alc
maria."
De voorzitter beloofde dit op een bestuursvergade
ring ter sprake te zullen brengen.
De heer Jansen vroeg nog, of het niet op den weg
van „Alcmaria" lag om de op te richten openbare lees
zaal en boekerij een subsidie b. v. 25 te verleenen,
daar zeker 20 van de bezoekers vreemdelingen zul
len zijn.
De heer Bosman vond het niet op den weg liggen
van „Alcmaria" om een subsidie te verleenen. Even
als bij de vereeniging Physica zou men hier z. i. buiten
het doel der vereeniging omgaan. De algemeene ver
gadering zal moeten beslissen.
Het voorstel zal op de agenda voor de volgende al
gemeene vergadering worden geplaatst.
ITiema sloot de voorzitter onder dankzegging aan de
opgekomen leden de vergadering.
Hedenmorgen, ruim elf uur, had de officieel© ope
ning van het gemeenteslachthuis plaats. Hoewel hier
aan geen feestelijkheden waren verbonden, waren ver
schillende personen tot bijwoning uitgenoodigd en ve
len hadden van die uitnoodiging gebruik gemaakt.
Zoo zagen wij behalve het Dagelijksch Bestuur ver
schillende leden van den Raad, hoofdambtenaren dezer
gemeente, leden van de Kamer van Koophandel, van
de gezondheidscommissie, bestuursleden van de afdee
ling Alkmaar der Ned. vereen, tot bescherming van
dieren, van de afdeeling Alkmaar en aangrenzende ge
meenten van de Noord-Hollandsche vereeniging ,,'t
Witte Kruis" en verschillende slagerspatroons. Gok
waren uitgenoodigd 3 inspecteurs der volksgezondheid
en de heeren dr. J. W. Jenny Weijerman secretaris en
TT- 7^an v.an ^en Centralen gezondheidsraad.
Uit het administratie-gebouw wapperde in den hel
deren zonneschijn vroolijk de vlag en het monumentale
ijzeren hek stond wijd open. Ook de eerstvolgende da
gen zal dit hek wijd openstaan en het loont de moeite
binnen te treden en kennis te maken met het complex
van gebouwen, eenvoudig opgevat maar voldoende aan
de eischen van de praktijk.
De directeur, de heer dr. Stuurman die morgen
•juist drie jaar geleden benoemd werd was zoo wel
willend ons rond te leiden en ons haarfijn alle ge-
wenschte bijzonderheden te geven. Voordat wij van
die wandeling door de gebouwen en over de terreinen
het een en ander mededeelen, willen we echter eerst
even de officiëele opening vermelden.
Toen alle aanwezigen waren bijeengekomen in de
slachtzaal voor de koeien, heette de burgemeester hen
welkom en sprak daarbij ongeveer het volgende:
Mijne heeren, leden van den gemeenteraad, secreta
ris der gemeente en andere aanwezigen, die gehoor
hebben gegeven aan de uitnoodiging tot bijwoning van
de opening van dit gebouw, ik zal u niet vermoeien
met een beschrijving van de voor- en nadeelen, welke
er aan een slachthuis zijn verbonden. Het komt me
voor dat in den tijd, voordat tot oprichting van deze
inrichting werd besloten, de zaak in zoo ruime mate ia
besproken en beschreven, ook in de gemeentelijke bla
den, dat het nut dezer inrichting niet nader behoeft te
worden aangetoond.
Ik wil er slechts op wijzen, dat men 10 jaar geleden
in deze gemeente begonnen is met het werk, dat aan
de tot stand koming van deze instelling moest vooraf
gaan. In het laatst van December 1897 bereikten den
Raad adressen, waarin werd verzocht te willen over
wegen of het oprichten van een gemeentelijk slacht
huis te Alkmaar mogelijk was en zoo ja, tot de spoedi
ge oprichting daarvan te willen besluiten.
Het prae-advies van B. en W. verscheen in April
1898.
Van dat prae-advies was de eindconclusie, dat B. en
W. door den Raad zouden worden gemachtigd om ten
spoedigste de noodige voorstellen te doen tot onver
wijlde oprichting van een openbaar slachthuis. Bij de
voorbereiding zijn groote diensten bewezen door den
gemeente-secretaris, den heer Donath, die een speciale
studie van dit onderwerp had gemaakt, waarvan de
vruchten grootendeels waren neergelegd in een rap
port, dat den Raad bereikte. De Raad nam evenwel
niet dadelijk een definitieve beslissing. 6 April 1899
benoemde hij een speciale commissie, bestaande uit de
heeren Vonk en de Groot, aan wie werd toegevoegd de
heer Looman, toen gemeente-architect.
Inmiddels was evenwel mijn ambtsvoorganger over
leden en in verband hiermede besloot de Raad dit punt
aan te houden tot na de benoeming van een nieuwen
burgemeester. Een nieuwe aanleiding tot de vertra
ging toen ik was benoemd, was dat ik kwam uit 'n ge
meente waar men niet zoo geavanceerd was als hier,
zoodat ik van slachthuizen nog geen studie had ge
maakt en mij eerst op de hoogte moest stellen en mij
er in moest werken.
In Juni 1902 werden B. en W. door den Raad uitge
noodigd opnieuw een uitgewerkt plan voor een slacht
huis met koelhuis in te dienen, na een of meer deskun
digen te hebben geraadpleegd. Als deskundige werd
benoemd de heer Quadekker, directeur eener dergelij
ke inrichting te Nijmegen. Met diens hulp werden
door B. en W. zoodanige plannen ontworpen, dat zij
geen bezwaar meer ontmoetten zoodat 17 Januari 1909
tot uitvoering werd besloten en in Juni 1906 de aanbe
steding plaats had, waarbij het hoofdwerk werd ge
gund aan den heer Wienhoven te Schiedam.
Wanneer men zich afvraagt of die tien jaren van af
het oogenblik waarop het eerste adres werd ingediend
tot heden, verloren jaren zijn, dan meen ik, dat die
vraag gerust ontkennend mag worden beantwoord, in
dien men nagaat hoeveel verbeteringen er sedert zijn
aangebracht. Die tien jaren zijn zelfs nuttig besteed.
De techniek van de slachthuizen heeft in dien tijd
groote sprongen gemaakt. Het was bijv. aanvankelijk
ons voornemen om het vuile water op zeer eenvoudige
wijze te loozen en thans heeft men veel verbetering,
heeft men zelfs een complete inrichting voor biologi
sche reiniging van het afvalwater.
Met genoegen denk ik terug aan de reis van B. en
W. naar Tilburg, waar de heer Jenny Weijerman ons
de biologische reiniging van staatswege heeft laten
zien en waar we hebben kunnen constateeren, dat het
vuile afvalwater der fabrieken in zuiver water werd
veranderd, zoo zuiver, dat er zelfs goudvisschen in
konden leven.
Kortom er is heel wat gebeurd in die 10 jaren, heel
wat gewijzigd en verbeterd.
Nu de inrichting thans staat geopend te worden,
dient allereerst vermeld, dat er hier nog één persoon
van het dagelijksch bestuur van destijds aanwezig is,
de heer Bruinvis, destijds oudste wethouder en gerui-
men tijd waarnemend burgemeester. Hij heeft een
grondig onderzoek ingesteld, op de wijze, zooals wij die
van hem kennen, en hierdoor is hij geworden van een
tegenstander een warm voorstander.
Dank dient ook te worden gebracht aan de commis
sie van voorbereiding, de heeren de Groot, Vonk en
Looman, en den heer de Man, die zoo krachtig heeft
gesteund hij de inrichting der reiniging.
Het is moeielijk alle namen te noemen van perso
nen, die in deze zaak hebben medegewerkt en ik zou
vreezen, dat ik enkele personen zou vergeten, indien
ik een poging daartoe deed. Laat ik dus volstaan met
te zeggen dat wij veel zijn verschuldigd aan zeer veel
personen. Toch dien ik de gemeente geluk te wen-
schen met den aannemer den heer Wienhoven, die
steeds een ruime opvatting heeft getoond en altijd
klaar stond om te helpen. Ook den heeren Smulders
te Utrecht (voor de installatie), de Vries Robbé te
Gorkum (voor de transportbanen) Alberts en Kluft
(voor de electrische installatie) moet ik dank zeggen
voor de wijze, waarop zij aan de opdracht hebben vol
daan. De gemeente is dank verschuldigd aan de twee
deskundigen, Pot en Brouwer.
Tien jaren geleden zonden we zeker ook niet een di
recteur hebben gekregen zooals we nu hebben. Dr.
Stuurman toch heeft zijn opleiding genoten van den j
heer de Jong te Leiden, wien onlangs een professoren-
zetel is aangeboden. Ruim een jaar is dr. Stuurman f
hier nu werkzaam. Met hart en ziel heeft hij zich in
dien tijd aan de zaak gegeven. Ook heeft hij getoond
naast de belangen der gemeente ook die der slagers in
hooge mate te willen behartigen. Dat is een eerste ver-
eischte en daarom mogen we vol vertrouwen deze in
richting toevertrouwen aan dr. Stuurman, verwachten
de dat over niet te langen tijd vele tegenstanders in
voorstanders zullen veranderen.
Een goed voorbeeld is in dezen gegeven door den
heer Luiting, die zich destijds als tegenstander duide
lijk heeft doen kennen, maar, begrijpende dat de tot
standkoming niet meer kon worden tegengegaan, heeft
medegewerkt om te maken, dat de inrichting voldeed
aan billijke eischen.
Mag ik TT nu uit.noodigen onder deskundig geleide
van den directeur van het slachthuis en den directeur
van openbare werken de inrichting te bezichtigen?
Hiermede verklaar ik het gemeentelijk slachthuis
voor geopend."
Nadat deze woorden met applaus waren bezegeld,
werd een rondwandeling door het gebouw ondernomen.
Het terrein beslaat een oppervlakte van 200 maal
70 M.
Er zijn behalve ambtsgebouwen (directeurs- en een
tweetal ambtenaarswoningen) drie afdeelingen: een
dienstgebouw, een nevengebouw en een hoofdgebouw.
In het dienstgebouw zagen we een kantoor voor de ge
meenteambtenaren, een voor rijksambtenaren, een lo
kaal waar ingevoerd vleesch wordt gekeurd, een maga-
zijntje, een directeurskamer, een lokaal voor bacterio
logisch onderzoek en een laboratorium, met bijzonder
goed licht.
Behalve het administratieve gebouw en de ambte
naarswoningen heeft men overal electrisch licht en
voor reserve gaslicht.
Het gebouw is gebouwd volgens het hallen-systeem,
dat bijzondere aanbeveling verdient.
In het lange nevengebouw zijn onder dak gebracht:
de eantine, waar de slagers hun natje en droogje zul
len kunnen krijgen, een verkooplokaal voor gestereli-
seerd vleesch, dat voor zeer geringen prijs onder toe-
