DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
No. 87
Honderd en tiende jaargang
1908
ZATERDAG
11 APRIL.
üaiionaie militie.
Uit den Haad-
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,—.
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Tweede Kamer.
Professor en student.
Tegen prof. Fabius.
Gemengde huwelijken.
Een wilde stier in huis.
Een ontrouwe loopknecht.
Uit Medembük.
Uit Grootebroek.
Onderzoek naar andere cultures.
KMAARSCHE COURANT.
De BURGEMEESTER der gemeente Alkmaar gelast,
krachtens bekomen aanschrijving, de onderstaande
hier wonende verlofgangers, om zich, voorzien van
hunne militaire kleeding- en uitrustingstukken^ zak
boekje en verlofpas, ter bijwoning der herhalings
oefeningen, 's namiddags vóór 4 ure, bij hun korps
te vervoegen
4e Regiment vesting-artillerielichting 1903gar
nizoen Helder
21 April 1908, WILLEM TIMMERMAN, MEINDERT
GERARDÜS VEEN, PIETER POEZE, CORNELIS
BIJL en LAURENTIUS PLOEGER.
Alkmaar
10 April 1908.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Onder de ingekomen stukken welke oensdag den
Raad bereikten, was er één, dat terzijde moest worden
gelegd, daar het niet op zegel was geschreven. Ieder
wordt geacht de wet te kennen, dus ook de zegelwet.
Dit is natuurlijk een fictie. Maar waar in onzen tijd
een vereeniging van de minst-ontwikkelden zich met
inachtneming der wettelijke voorschriften tot den
Raad wendt, daar mag men toch verwachten, dat het
bestuur van een Nederlandschen Bond van vereenigin-
gen van den handeldrijvenden en industrieelen mid
denstand, dat over eenheid van tijd adresseert, weet,
dat een verzoekschrift aan den Raad op zegel moet
worden geschreven. Een bond van vijf en twintig
duizend leden en nog niet eens een gezegeld adres!
Het belangrijkste der ingekomen stukken was zeker
wel het verslag van de commissie van toezicht op het
stedelijk muziekkorps. Op ernstigen toon stelde de
burgemeester voor, een enkel pnnt van dit verslag in
geheime zitting te bespreken. Daartoe werd besloten,
en voor het overige werd het verslag voor kennisgeving
aangenomen. Düs blijft dit rapport slechts beperkt
tot de opren en oogen van de raadsleden. Misschien
krijgen we een deel ervan te lezen in het jaarlijksch
gemeenteverslag, dat eerstdaags weer verwacht kan
worden, misschien wordt het verslag of het enkele punt
besproken in openbare zitting. En openbaarheid is in
dezen toch wel gewenscht. Deze commissie van toe
zicht is na de herziening van de verordening in 1905
met een zeer groote. macht bekleed. Zij is bovendien
onder verre van aangename omstandigheden hare taak
begonnende vorige commissie heeft haar ontslag
genomen na ronduit erkend te hebben, dat zij niet in
staat was met vrucht met den directeur te blijven
voortwerken. Het vermoeden ligt voor de hand, dat
de tegenwoordige commissie in haar verslag ernstige
aanmerkingen heeft neergeschreven, welke een onder-
v/erp van bespreking hebben uitgemaakt in de gehei
me vergadering. Docli dit is slechts een vermoeden,
wij weten niemendal en moeten nadere gegevens af
wachten.
Wij zouden evenwel liever over dit punt nog het eeu
en ander zeggen dan over de behandeling van de wij
ziging der verordening op het heffen van straatbelas-
ting'. Die behandeling- was weer echt klein-steedsch en
we hebben die methode reeds zoo dikwijls aan kritieis
onderworpen, dat we gaarne eens een keertje zouden
overslaan. In den Raad was men het bovendien weer
roerend er over eens, dat die methode heelemaal niet
deugt. Men verschilde evenwel in u.eening, waar het
gold de schuld "te zoeken. „De Raad moet ons niet
overvallen met amendementen" zeide de voorzitter.
„B. en W. moeten ons niet overvallen met bijlagen
zei een stem uit den Raad. Wij denken hierbij in het
algemeen aan het spreekwoord van de twee kijvenden.
En in elk geval worden beide colleges door een slechte
behandeling van zaken getroffen, lijdt beider aanzien
daaronder. Nu ligt in het geval der straatbelasting
de schuld echter minder bij B. en W. dan bij den heer
Glinderman. Deze belastingspecialiteit, die er steeds
op uit is elke bepaling van een dergelijke verordening
zoo nauwkeurig mogelijk te redigeeren, heeft de afkeu
renswaardige gewoonte wij wezen er reeds vaker op
-- de door hem noodzakelijk geachte wijzigingen, niet
te voren bekend te maken, maar ze staande de verga
dering in te dienen. Het gevolg hiervan is in de eer
ste plaats dat de portée van zoo'n wijziging niet wordt
begrepen. De heer Glinderman wandelt dan met of
zonder bescheiden naar de tafel van B. en W., waar
vervolgens een zeer gezellig onder onsje plaats heeft.
Dit heeft natuurlijk geen gunstigen invloed op de
raadsleden, die lusteloos en een weineg onverschillig-
worden, zoodat men zich bijv. niet ontziet, het woord
te voeren met de hand voor den mond, hetgeen ieder
welopgevoed man in een ander fatsoenlijk gezelschap
wel zal laten. In den regel gelukt het den heer Glim
derman B. en W. te overtuigen, maar soms blijkt men
hem niet te begrijpen en Woensdag riep de voorzitter
in arren moede uit: „Ik geef het op."
Wij hadden gaarne eens willen zien wat er was i
beurd indien de burgemeester den Raad eens had la
ten stemmen tusschen den term van den heer Glinder
man „oudste der openstaande aanslagen" of die van B
en W. „oudst© der vervallen termijnen."
Wij zullen maar niet verder in bijzonderheden van
deze openbare sectievergadering zooals de heer Mel-
chers deze behandeling zeer terecht noemde treden
Slechts zij vermeld dat 's raads financiëele speciali
teit er zijn bevreemding over uitsprak, clat het oordeel
van de commissie van financiën niet was gevraagd,
Hetzelfde deed de heer Vonk ten aanzien van de
slachthuisleening. Hij vond het minder eigenaardig
tot de taak dier commissie te behooren, dat "zij allerlei
rekeningen naziet en controleert met de bescheiden
hetgeen men het jongste klerkje ter secretarie kan la
ten doen en hij zou gaarne een wijziging der verorde
ning tot stand zien komen. Het college van B. en W.
was wel bereid een dergelijke wijziging in overweging
te nemen, zoodat eerlang de commissie minder machi
naal en zeker meer adviseerend werk zal krijgen.
Het hoofdpunt van de agenda was de kwestie van
de onderwijzers-salarissen. Op de tribune stonden vele
belangstellenden, die tevens belanghebbenden waren,
wachtend op de dingen, die "komen zouden, maar die
zijn uitgebleven. De Raad heeft op voorstel van den
heer Melchers besloten dit onderwerp in de sectie-ver
gaderingen te behandelen. Wij 'hebben reeds herhaal
delijk over de wenschelijkheid van een dergelijke be
handeling geschreven en kunnen dus nu er over zwij
gen.
De Kamer van koophandel en fabrieken kreeg de toe
zegging dat aan hare velewenschenbetreffendedekaa->
markt „de noodige aandacht" zal worden besteed en
bare: niet erg welsprekende en niet erg duidelijke
woordvoerder in den Raad, de heer Ibink Meienbrink
moest zich met een dergelijke vage toezegging tevre
den stellen, hetgeen hij blijkbaar met genoegen deed.
Inzake de slachthuisleening wenschen B. en W. zien
niet te onderwerpen aan de beslissing van Gedeputeer
de Staten, maar bij de Kroon voorziening te vragen
a an de beschikking, waar bij goedkeuring van het
raadsbesluit in dezen wordt geweigerd. De Raad is
met deze houding van B. en W. accoord gegaan. Tot
goed begrip van deze kwestie is het niet overbodig
even in de geschiedenis terug te tredep. Aanvankelij
was liet de bedoeling van B. en W. een leening te slui
ten van 230.000, jaarlijks de rente te betalen, 74
jaar lang 3100 af te lossen en in het jaar 1982 de
overblijvende 600. Het eerste jaar zou dus moeten
worden betaald 2300 maal 4 plus ^100 is 12.30J
en dit bedrag zou telken jare kleiner worden. In No
vember 1.1. bleek echter dat 230.000 onvoldoende was
voor de betaling der kosten. Daarom werd 4 Decem
ber besloten een leening te sluiten van j 250.000. Werd
dc eerstvoorgestelde methode gevolgd, dan zou het eers t j
jaar moeten worden betaald: 2500 maal 4 plus J 3300
is 13.300. B. en W. stelden echter thans voor -
de Raad besloot daartoe het bedrag der leeniug af
te lossen in 74 jaar en wel in de jaren van 19081917
telkens 3000, in de jaren van 19181927 3100,
in de jaren van 19281937 3200, in de jaren
van 19381947 3300, in de jaren van 1948---
1957 3400, van 1958—1967 3500. van 1968—1977
3600, van 1978—1980 3700 en in 1981 2900. Vol
gens dit stelsel moest in 1908 worden betaald
13.000.
Gedeputeerde Staten weigerden hieraan hunne goed
keuring te geven. Zij vonden een termijn van 75 ja
ren te lang en achtten geon termen aanwezig om deze
leening af te lossen bij stijgende termijnen. Zij gaven
in overweging de aflossing in een tijdvak van uiterlijk
50 jaren te doen plaats hebben en het jaarlijksch be
drag der aflossing op een geleidelijk dalend of ten
minste voor elk jaar gelijk cijfer te bepalen.
B. en W. gingen hierop echter niet in. Zij stelden
den Raad voor het bedrag dezer leening af te lossen in
50 jaar en met de verschuldigde rente jaarlijks
11637.55 te betalen.
Weer weigerden Gedeputeerde Staten hun goedkeu
ring te geven. Zij voelen niets voor het bezwaar, dat
de exploitatie-rekening van het slachthuis in de eerste
jaren te zwaar zal worden belast. Zij beschouwen de-
instelling niet op zich zelve en zijn van meening, dat
die exploitatie-rekening niet zonder steun der gemeen
tekas behoeft te sluiten. Er kan een bijslag uit de ge
in,eentekas worden gegeven, zoodat het niet noodig is
de' slachtloonen te verhoogen. Maar hier zijn wij mid
den in het conflict: de Raad toch heeft zich altijd op
het standpunt gesteld, dat het slachthuis zichzelf
moest bedruipen. De instelling behoeft geen winst,
maar mag ook geen verlies opleveren.
Daarbij komt nog iets en de heer Boelmans ter
Spill wees hierop met nadruk: het slachthuis is ge
bouwd voor een stad met 30.000 inwoners. Het spreekt
wel van zelf, dat men, eenmaal bouwende het oog op
de toekomst gericht houdt, niet alleen bouwt voor zich
zelf, maar ook voor het nageslacht. Doch daarom zou
het ook niet billijk zijn de grootste lasten te doen druk
ken op het tegenwoordige geslacht. Als na vijftig ja
ren het slachthuis zonder schuld is, dan hebben de
thans levenden daarin voldoende bijgedragen.
Wij kunnen het Alkmaarsche standpunt volmaakt
billijken en achten in een dergelijk geval want we
zijn er natuurlijk niet voor voornamelijk op rekening
van het nageslacht groote dingen te doen een an-
nuïteitsleening alleszins gewettigd. In een andere
provincie zouden Gedeputeerde Staten hun goedkeu-
iing' aan zulk een raadsbesluit niet hebben onthouden.
Het college van Noord:Holland meent dit wel te moe
ten doen. Het zou ons echter verwonderen, als mocht
blijken, dat de Kroon in dezen aan de zijde van onze
Gedeputeerden staat en den Alkmaarschen Raad in het
ongelijk stelt.
Zonder discussie werd besloten, dat de Raad zijn me
dewerking zal verleenen tot instandhouding van de
spoorwegverbinding Broek op LangedijkAlkmaar
(voor reizigersvervoer) en zich bereid verklaart een
ontwerp-overeenkomst met de Hollandsche IJzeren
Spoorwegmaatschappij mede aan te gaan, waardoor de
gemeente in een garantie voor een jaarlijksche op
brengst van 10.000 deelneemt voor 3500.
Wij hadden op een kleine bespreking gehoopt, om
dat er in de bijlage iets raadselachtigs stond, dat nu
niet is opgelost. Aanvankelijk heeft blijkens heit
adres van den raad der gemeente Zuid-Seharwouda
aan den Alkmaarschen Raad de II. IJ. S.M. tot den
burgemeester van Zuid-Scharwoude gezegd: wij wil
len deze lijn blijven exploiteeren, mits gij, gemeenten,
ons een eeuwigdurende garantie geeft, mits gij ons de
kosten voor gemaakte werken terugbetaalt, en mits
de door U gestorte bedragen nimmer terugverlangt.
Er is „ernstig" gecorrespondeerd en ziedaar in
eens de H. IJ. S. M. als een blad aan den boom omge
draaid. Geen eeuwigdurende garantie, geen terugbe
taling van de kosten voor gemaakte werken, wèl terug
gave van de door de gemeenten te betalen bedragen,
zelfs die welke zijn voortgesproten uit het loopende
contract, dat 1 Mei vervalt, uit de komende batige sal
do's! Is nu de H.IJ.S.M. zulk een schandelijk overvra
gend, of is Noord-Scharwoudes burgemeester zulk een
buitengewoon handig koopman? Die vraag hadden
we zij het dan ook in meer officiëelen vorm gaar
ne Woensdag in den Raad gesteld, besproken en be
antwoord gezien.
Bij den aanvang der vergadering van gisteren werden
allereerst eenige kleine wetsoniwerpen afgedaan.
Goedgekeurd werd onder meer het wetsontwerp tot
ioepassing van art. 32 der Burgerlijke Pensioenwet
ten behoeve van den gewezen leeraar A. M. Kollewijn.
De Minister van Financiën, de heer
Kolkman, verzekerde op een vraag van den heer
Roodhuijzen (U.-L. Brielle)dat, indien zich in het
vervolg nieuwe gevallen van gelijke strekking als het
onderhavige voordoen, de Regeering niet zal aarzelen
met een wetsontwerp van gelijke bedoeling bij de
Kamer te kom n.
Voorts werden goedgekeurd de onteigenings-ontwer-
pen ten behoove van den spoorweg Eindhoven
Weert en in de gemeenten Zoeterwoude, Leiden en
Leiderdorp, noodig voor de verlegging van het Rijn
Schiekanaal buiten Leiden,
Na eenig debat werd onder meer bepaald, dat het
verboden is te visschen in een water, waarvan een
ander rechthebbende op het vischreclit is, tenzij men
voorzien is van eeno schriftelijke vergunning van den
rechthebbende.
Daarna kwam in behandeling de kuil-quaestie.
De heer Duymaer van Twist (A.-R. Steen-
wijk), verdedigde een dcor hem met den heer Ilugen
holtz voorgesteld amendement, strekkende om te
verbieden in de Zuiderzee te visschen met kuilnetten,
hetzij tusschen twee vaartuigen gespanneD, hetzij
achter of ter zijde van een vaartuig aangebracht.
Spr. oordeelde, dat niet gevolgd mag worden het
rapport van dr. Redeke inzake het Zuiderzeevraagstuk.
Er is bij het opmaken daarvan geen rekening gehouden
met mannen van de practijk, en volgens spr. was het
rapport deels onjuist, deels eenzijdig.
Tegenover de cijfers van dr. Redeke stelt de spr.
de cijfers van dr. Hoek, uit diens recan'-rapport van
Januari, waaruit blijkt dat de haringvangsten voort
durend achteruitgaan. Dat is een treurige werkelijkheid.
Vooral de vangst van najaarsharing, de vetste haring
en dus het beste voedingsmiddel, gaat achteruit.
Dr. Hoek schrijft nu dat hij de oorzaak-daarvan zoekt
in de wijze waarop en den omvang waarmee men de
haring vangt. Met die conclusie is de meening van
dr. Redeke volkomen in strijd.
Naar aanleiding van een vraag van den heer D e
Beaufort (L. Amsterdam VI), antwoordde de
Minister van Binnenlandsche Zaken,
dat de regeering ernstig overweegt een eergisteren
ingekomen subsidieaanvrage van het Kon. Oudheid
kundig Genootschap te Amsterdam ter bestrijding van
de kosten, verbonden aan een nieuw onderzoek naar
den toestand van het gebouw van de N. Z. Kapel te
Amsterdam, waartoe de kerkeraad door schorsing van
het sloopingsbesluit gelegenheid heeft gegeven.
Op vr; gen van den heer Van Kol (S.-D. Enschedé)
betreffende de behandeling van den ex-sultan van Aijeh
antwoordde de Minister van Koloniën a. i.,
dat de ex-sultan van Atjeh niet verbannen is, omdat die
straf voor inlanders niet bestaat. De voorschriften, gel
dende voor procedures als die tegen den ex-sultan, zijn
tegenover hem in acht genomen. Den 16en Januari
heeft de ex-sultan een bezwaarschrift bij de Koningin
ingediend tegen d«te zijnen aanzien genomen beslissing,
Den dag hierna beschikte de gouverneur-generaal af
wijzend op zijn verzoek om, in afwachting van de be
schikking op dat verzoekschrift te Batavia, te Soekaboemi
of te Tiandjoer te mogen verblijven, welke beslissing
van den gouv.-gen. hem niet meer heeft bereikt voor
hij op 21 Januari naar Batavia vertrok.
De reis naar Amboina hoeft de sultan niet in de
derde, maar in de tweede klasse gedaan.
Daarna werd voortgezet het debat over de Vissche-
rij wet.
De heer E'eyne (U. L. Kampen) verdedigde het
sub-amendement om eerst twee jaren na de inwerking
treding der wet te verbieden het visschen met kuil
netten in de Zuiderzee. Spreker oordeelde de tegen
woordige uitmoording van de Zuiderzee in strijd met
den goeden vischsta d, in strijd met het ontwerp dat
den vischstand wil beschermen.
De heer F erf (U.-L. Hoorn) betwistte het verband
tusschen den achteruitgang van de visschers-bevolking
en het gebruik van het kuilnet en bestreedt het amen
dement van den heer Duymaer van Twist, als zijnde
de btlichaming van overdreven en op nieuw opge
zweepte actie van een gedeelte der visschers tegen
het kuilnet.
Bij de regeling der werkzaamheden is besloten het
Paasch-reces te doen duren tot 28 April. Voor sectie-
onderzoek is aangewezen o. m. de ongevallenverzeke
ring voor zeevisscherijen en zee»aart, de wijziging der
rechterlijke organisatie en de comptabiliteitswet.
De vergadering van den Academischen Senaat der
universiteit te Amsterdam, in zake het optreden van
den jur cand. O. G. Bakker in het weekblad Propria
Curis tegen den hoogleeraar D. van Embden, zal, naar
thans gemeld wordt, reeds Maandag plaats hebben.
De Centrale Anti-revolutionnaire Kiesvereenigingen
in het district Ridderkerk en Zostermeer hebben ook
moties aangenomen tegen de leiding van het a.-r. or
gaan De Rotterdammer, waarvan prof. Pabius hoofd
redacteur is.
De Tijd schrijft
Uit Rome is dezer dagen het bericht ontvangen, dat
de bekende Declaratio Benedictina op den eersten
Paaschdag a.s. is vervallen. Dientengevolge moeten
vtortaan alle huwelijken tusschen katholieken en niet-
katholieken, om geldig te zijn, gesloten worden dooi
den pastoor (c-f diens gevolmachtigde) en twee ge
tuigen. In het vervolg zullen derhalve ook de ge
mengde huwelijken, welke alleen voor den burgerlijken
stand of op elke andere wijze gesloten^worden, niet
alleen (zooals tot dusverre) ongeoorloofd, maar ook on
geldig zijn.
GEMENGD NIEUWS.
Een eigenaardig middel.
Donderdagmiddag vervoegde zich ten kantore van
den deurwaarder B. den Boer te Oud-Beierland, een
vrouw ter voldoening eener schuldvordering ten laste
van haar mau, groot f 1223, waarvan de deurwaarder
het stuk ter invordering onder zich had. Nauwelijks
had de deurwaarder het s uk te voorschijn gehaald,
of de vrouw rukte het hem uit de hand, scheurde de
ouderteekening er af en slikte dat stuk in. Dadelijk
deed de deurwaarder aangifte en werd door den kan
tonrechter het overgebleven stuk in beslag genomen
en proces-verbaal opgemaakt.
Gistermorgen rukte een stier die naar de veemarkt
te Leiden zou worden vervoerd op de Haven zich
los, vloog als bezeten de Haarlemmerstraat op, sloeg
er een zijstraat in en trok door een openstaande deur
aan de Voldersgracht een woning binnen waar het
woeste dier letterlijk alles vernielde. De menschen
konden zich nog juist uit de voeten maken. Toen het
zijn woede aan onschuldig huisraad had gekoeld, liet
het dier zich weder gedwee meevoeren.
Een loopkntcht van de broodfabriek „De Haan" te
Amsterdam, werd uitgezonden met f 127 om dividenden
aan de klanten af te dragen. Hij schijnt daarbij van
den goeden weg geraakt te zijn althans men
weet niet waar hij is.
Mislukt.
Een doortrapte deugniet heeft het stukje uitgehaald
om bij de vrouw van een politie-agent, wonende Albert
Cuypstraat te Amsterdam, met het praatje te komen
dat de kleeding van haar man bij een vechtpartij zoo
gehavend was, dat hij onmiddellijk zijn burger plunje
noodig had. De vrouw nam de kennisgeving aan, doch
weigerde kleeren mee te geven. Wat maar goed was,
want haar man bleek ongedeerd.
Uit Oudorp.
Ons wordt meegedeeld dat morgen te 10 uur in de
Hervormde Kerk te Oudorp het Avondmaal zal wor
den bediend door Ds. van Leeuwen, pred. te Graft.
Daar wij hiervan geen opgave hadden ontvangen kon
den wij het niet opnemen onder de predikbeurten.
Uit De Rijp.
Tot diakenen van de Doopsgezinde gemeente Dc
Rijp zijn herkozen de heeren D. Oortwijn en J. Rot.
De heer J. Rot werd tevens herkozen als regent van
het Doopsgez. Weeshuis. Tot regentes werd herkozeu:
m.ej. M. AdmiraalBlaauw.
Het drietal voor de verkiezing van ëen predikant
bij de Doopsgezinde gemeente te De Rijp bestaat uit
de heeren: II. C. Barthel te Tlolwerd; Popma te.Ter
schelling en M. J. Kosters te Noordeind van Graft,
Met ingang van 16 April is benoemd tot uitwonend
klerk aan het Rijkskrankzinnigengesticht de heer W.
F. Dekker, alhier.
Bij de Ned. Herv. kerk alhier is beroepen ds. A. von
Iterson, predikant te Oosthuizen.
Uit Beverwijk.
Alhier is bij de Evangelisch Luthersche gemeente
beroepen ds. M. van Kleef, predikant te Leiden.
Aan den Langedijk en omstreken zullen door onder
scheidene leden van de verschillende vereenigingen al
daar, proefveldjes voor de teelt van andere tuinbouw
producten worden aangelegd, o. a. Amsterdamsehe
glasworteltjes, augurken, aardbeien, enz.
Al deze proefveldjes staan onder controle van den
heer J. G. Hazeloop, Rijkstuinbouwleeraar te Alkmaar.
De opbrengst der verschillende producten zal in één
hand worden verzameld, waarvoor dan een afzetgebied
zal worden gezocht.