DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No 113.
Honderd en tiende jaargang
1908.
DONDERDAG
14 MIE 1.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Tweede Kamer.
Minister Idenburg.
Fusie Friesche en Hollandsche christelijk-
historische partij.
Pensioenfonds Staatsspoorwegpersoneel.
Geen vergaderingen, op Zondag.
UIT DE PERS.
Mr. Troelstra.
'n Schaduwzijde.
GEMENGD NIEUWS.
Smokkelaar gesnapt.
Bevolking van Noordholland.
Uit de Streek.
Van .Texel.
Een tol-quaestie.
(Hbld.)
Milde schenkingen.
Een nieuwe politieverordening.
Een klacht ingediend.
Uit de Raadszitting te H.
De BURGEMEESTER der gemeente Alkmaar brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat de aangifte
tot deelneming aan bovengenoemd onderricht ter ge
meente-secretarie moet geschieden vóór I Juni a.S.,
op welken datum de lijst onherroepelijk wordt ge
sloten.
Inlichtingen omtreDt de regeling van het bedoelde
onderricht worden ter gemeente-secretarie verstrekt
Burgemeester en Wethouders voornoemd
•Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
14 Mei 1908. DONATH, Secretaiis.
ALKMAAR, 14 Mei.
De afgezanten van Moelai Haf id te Berlijn, Gi Mo-
hamed ben Asus en Gi Mohamed ben Nis el anim, zijn
op het ministerie van buitenlandsche zaken ontvan
g'en. De heeren hebben eenige dagen moeten wachten
en hun tijd besteed met wandelen en bidden. D. w. z
de laatste wandelde en de eerste bad. Deze is een
groot geleerde, kent den Koran en is dientengevolge
verplicht ook te bidden voor allen, die, den Koran niet
kennen.
Reeds voor hun ontvangst hadden de Marokkaan
sehe heeren verklaard den Duitschen Keizer te willen
verzoeken te zorgen, dat Marokko onafhankelijk zal
blijven, zooals hij op 30 Maart 1905 zelf te Tanger ver
kondigde. En geslepen voegden zij er bij„Alle Ma
rokkanen eerbiedigen en beminnen daarom den Duit
schen Keizer en gevoelen vriendschap voor het Duit-
sche volk."
Sommige Duitschers hebben er over gedacht de ge
zanten op een feestmaaltijd te noodigen om aldus een
betooging te houden tegen het optreden der Franschen
in Marokko, maar van hooger hand is dit denkbeeld
sterk ontraden. En het Duitsche Marokko-comité heeft
geprobeerd van de aanwezigheid der afgezanten di
plomatiek voordeel te halen, doch ook dit werd verhin
derd.
De afgezanten hebben een eigenhandig schrijven
van Moelaï Hafid overhandigd, inhoudende dat deze
de feitelijke heerscher van 't gansche land was, de
kuststeden uitgezonderd, en dat hij zich ook op grond
van den Koran en van godsdienstige rechtsgewoonten
door de oelama's uitgeroepen als rechtmatig sultan
kon doen gelden. Moelaï Hafid is genegen verdragen,
in het bijzonder de Acte van Algeciras na te komen en
alle mogendheden op gelijken voet te behandelen. Hij
verzoekt de Keizerlijke regeering met de Fransche en
andere regeeringen, die de acte mede hebben onder
teekend in verbinding te willen treden om de Fran
sehen hun troepen en schepen te doen terugtrekken en
den strijd te doen eindigen. Hij zou dan schielijk in
het land de rust herstellen, den handel met de mo
gendheden met bijzondere toewijding doen herleven.
De Duitsche gezantschapsraad Langwerth von Sim-
mern antwoordde:
„Ik legde der Keizerlijke regeering het schrijven
voor, waarin Moelaï Hafid uw missie naar Berlijn aan
kondigde. De plaatsvervangende Staatssecretaris van
buitenlandsche zaken is niet in de gelegenheid met u
ambtelijke onderhandelingen aan te knoopen daar uw
lastgever geen erkende volkenrechtelijke persoon is.
Intusschem heeft de Staatssecretaris, omdat ik als me
delid van het Keizerlijke gezantschap te Tanger met
Marokkaansche toestanden vertrouwd ben, mij opge
dragen u aan te hooren en hem vervolgens van uw me-
dedeelingen kondschap te doen. Ik heb natuurlijk niet
in opdracht u bepaalde vooruitzichten te openen maar
moet de overwegingen der Keizerlijke regeering voor
behouden of en wanneer zij misschien in uwe mededee-
lingen aanleiding zou kunnen vinden om daarover met
Frankrijk en andere mogendheden in verbinding te
treden. De ernstige wil der Keizerlijke regeering' de
Algeciras-acte strikt na te komen is bekend, Kaar
wensch is dat in Marokko vóór alles eindelijk weder
ordelijke toestanden zullen heerschen. Dit kan slechts
geschieden als de strijd om de heerschappij in Marokko
zelf zoo snel mogelijk ophoudt."
Het antwoord is diplomatiek en het klinkt niet
slecht. De Duitsche regeering is van meening dat-de
strijd om de heerschappij spoedig moet ophouden. Maar
thans is juist Moelaï Hafid de baas. In Fez is men al
bezig hem een feestelijke ontvangst te bereiden en Ab-
del Azis toont zich vooral in den laatsten tijd zeer
zwak. Het is goed gezien van Moelaï Hafid om de acte
van Algeciras te willen erkennen. Wanneer alle mo
gendheden voorts op gelijken voet worden behandeld,
moet het hun vrijwel onverschillig zijn wie er op den
Marokkaanschen troon is gezeteld. Alleen Frankrijk is
hier een belanghebbende partij. Marianne heeft iets te
wachten van Abdel Azis en de Marokkaansche heeren
hebben te Berlijn ronduit verklaard, dat Moelaï Ha
fid onder de kustbevolking nog zoo weinig aanhang
heeft, omdat die bevolking bang is voor de Franschen.
Het is dan ook gemakkelijk te begrijpen, dat de bei
de afgezanten te Berlijn een slechte Fransche pers
hebben, en dat de Fransche bladen ook niet bijzonder
vriendelijk gestemd zijn jegens de Duitsche regeering.
Voortgegaan werd gisteren met de behandeling der
Visscherijwet, en wel van art. 27, luidende:
„Met gevangenisstraf van ten hoogste zes weken of
geldboete van ten hoogste zestig gulden wordt, als
schuld g aan vischstrooperij, gestraft hij, die aan nie
mand toebehoorende visschen bemachtigt, wetende,
dat bij daardoor inbreuk maakt op eens anders recht."
Hierop zijn amendementen ingediendeenerzijds
door de heeren Regout en De Waal Malefijt,
anderzijds door den heer De Geer. Beide amende
menten, die slechts redactio neel verschillen, beoogen
hetzalfde, n.l. om bovenstaande strafbepaling niet te
doen gelden voor lien, die met één hengel visschen.
De heeren Regout (K. Helmond) en De Geer
(Chr.-H. Schiedam) lichtten hun amendementen in het
kort toe.
De heer Van Sasse van IJsselt (K. 's Herto
genbosch) zette uiteen, dat naar zijn meening het straf
bare feit in het artikel niet als misdrijf moet worden
beschouwd en diende in dien geest een amendement in.
De heer Van Doorn (U. L. Gouda) vereenigde
zich met deze zienswijze. Men kan eenvoudig art. 27
afstemmen, dan nog voorziet art. 31 in alle voorko
mende overtredingen en misdrijven.
Het amendement werd aangenomen.
Een amendement van den heer van de Velde
(a.r. Delft) om aan de Gemeenteraden dé bevoegdheid
toe te kennen om teir einde baldadigen te keeren het
hengelen in openbare wateren des Zondags gedurende
bepaalde uren te verbieden, werd verworpen met 42
tegen 19 stemmen.
De Visscherijwet was hiermede afgehandeld. De
eindstemming volgt later.
Aangenomen werd het wetsontwerp voor onteige
ning ten behoeve van de AVaalhaven te Rotterdam.
De Minister van Koloniën, de heer Idenburg, wordt
heden van de buitenlandsche reis, die hij na zijn
aftreden als gouverneur van Suriname gedaan heeft,
te 's-Gravei.hage verwacht.
Hij zal Maandag naar het Loo gaan om in handen
van H.M. de Koningin den eed af te leggen en
Woensdag, na de portefeuille uit handen van den
tijdelijken Minister van Koloniën, mr. Heemskerk,
overgenomen te hebben, zijn ambt aanvaarden.
De Banier, het orgaan der Friesch christelijk-his-
torische partij, deelt mede, dat de aanvankelijke
beginselverklaring, als grondslag van fusie of samen
smelting der friesche met de hollandsche chr. liist.
partij opgemaakt, bij de aangesloten kiesvereenigingen
een gunstig onthaal heeft gevonden, en behoudens
geringe opmerkingen is goedgekeurd.
Op de vergadering, j.l. Vrijdag door de Friesche
partij gehouden, is een concept-program van beginselen
op dien grondslag, van elders ingekomen, met goed
keurend advies, ter tafel gebracht. Unaniem is ge
constateerd, zonder nadere op- of aanmerkingen, dat
hiermede wat de Friesche partij aangaat, in beginsel
de overeenstemming was verkregen. Het moderamen
van het Prov. Comité, bestaande uit de heeren v. E.
v. Heslinga, Ankerman en Kroese, is afgevaardigd
naar een eventueel in Holland te beleggen vergadering
ter nadere bevestiging, terwijl de andere leden, als-
mede de bestuursleden der aangesloten kiesvereeni
gingen tot het bijwonen van die vergadering, op nader
te bepalen tijd, worden uitgenoodigd.
Onder het personeel van de Staatsspoor is een adres
beweging op touw gezet, om hun, die meer dan 30
jaar aan het pensioenfonds der maatschappij hebben
gecontribueerd, een hooger pensioen toe te kennen dan
aan hen, die zulks 30 jaren "deden.
Voor eenigen tijd heeft de Nederlanlsche Bond van
gemeenteambtenaren besloten, de algemeene vergade
ringen om den anderen keer des Zondags te houden.
Daartegen is eene beweging ontstaan van leden, die
om godsdienstige, sociale of andere redenen bezwaar
hebben tegen het vergaderen op een Zondag. Th ns
hebben zes leden van den Bond, nadat zij eenige
honderden bewijzen van instemming hadden ontvan
gen, den Bond voorgesteld, het bestuiy uit te noodigen,
voortaan de algemeene vergaderingen niet op een
Zondag uit te schrijven.
Tevens wordt voorgesteld, een besluit te dier zake
eerst te nemen, nadat de voorstellers gelegenheid
hebben gehad, op eene verghdering, welke niet op een
Zondag zal worden gehouden, het voorstel toe te
lichten en voorts dan ook de behandeling van het
voorstel te doen plaats hebbèn op een niet op Zondag
te houden vergadering. De voorstellers zijn de heeren
J. Bredée te Amsterdam, mr, H. W. Hovy te Loos
duinen, PKalbfleisch te Haarlem, W. Koelman te
Hoogeveen, P. Pruis te Vlaardingen en J. Ruijs te"
Ouder Amstel. St.")
De „Standaard" schrijft:
Met leedwezen zullen ook onze lezers vernomen heb
ben, dat Mr. Troelstra lijdende is, zijn positie voors
hands heeft moeten opgeven, en dat hem een ernstige
operatie wacht.
Tegenover den lijder legt ook de politieke tegenstan
der zijn wapens af, en laat het menschelijk gevoel van
sympathie en deernis boven komen.
Voor een man van zijn kracht en van zijn doortas
tendheid moet deze stremming in zijn actie uiterst
pijnlijk zijn.
En dat niet alleen omdat het hem stuit in zijn on
verschrokken optreden, maar ook en niet minder, om
dat de groep, wier zegsman hij was, er tot tijdelijken
wapenstilstand door gebracht wordt.
Mogen we spoedig vernemen, dat de operatie ge-
lvkkig geslaagd is en de donkere wolk die boven zijn
leven hangt, afdreef.
Onder dezen titel schrijft hetzelfde blad
De heer F. van Rijssens zond den 4en druk van zijne
Vaderlandsche Geschiedenis in het licht. Reeds vroe-
ger bespraken we dit handboek uitvoerig en bevalen
het aan. Ook om zijn nuchterheid en waarheidszin.
Vooral aan het slot komt dit uit.
De heei> Rijssens stemt hier in met den lof door Rit
ter aan het Nederland der laatste zestig jaar, na 1848,
toegekend. De" bevolking klom, de levensduur won, de
financiën kwamen op streek, er was vooruitgang en
welvaart, schilders en musici schitterden, onze geleer
der. worden buitenaf gezocht, het onderwijs 'deed reu
zenschreden vooruit.
Maar, zoo voeg't de heer van Rijssens er aan toe, er
zijn ook schaduwzijden.
Bij België staan we achter in veerkracht; er is geen
durf voor groote ondernemingen; leger en vloot staan
zwak; er is corruptie in onze handelswereld; we zijn
zwaar belast; we zijn achterlijk op sociaal gebied. Hij
had er kunnen bijvoegen, op zedelijk gebied zijn we
eer achter- dan vooruit gegaan, en we lijden aan specu
latiezucht.
Doch, al liet hij dit weg, toch doet 't goed aan, dat
hij het valsche patriotisme, dat alles mooi vindt, om
dat het Hollandsch is, aandurft en er de stelling, dat
voor wat in Holland leelijk is, het mooie in de plaats
moet komen, tegenover plaatst.
De Nijmeegsche nachtpolitie heeft een mooie vangst
gedaan. In den nacht van Maandag op Dinsdag om
streeks halfd^iè trof zij op de Smidsstraat te Nijme
gen een rijtuig met paard, dat haar verdacht voor
kwam.
Niet ten onrechte; want bij onderzoek bleek het
voertuig te bevatten niet minder dan 1200 pond sui
ker die van Kleef hier binnengesmokkeld was. Natuur
lijk werd de een-en-twintigjarige smokkelaar, zekere
C. JA. J., uit Kleef, gearresteerd.
De politieagenten hadden nog heel wat werk om de
zakken suiker, de trappen van de Waag op, naar het
politiebureau te brengen. (Geld.)
De bevolking van Noord-Holland bedroeg op 1 Ja
nuari j.l. 532.983 mannen en 562.362 vrouwen, totaal
1.095.845 zielen.
De stand der vruehtboomen is hier en in de naaste
omgeving zeer gunstig, vooral vele perensoorten belo
ven veel. De struikvormen zijn met een wit bloemen-
kleed bedekt. Woensdagmorgen omstreeks half twaalf
heeft het hier en daar echter nog hevig gehageld, zoo
dat de bloeiende boomen allicht, geleden hebben. De
appelsoorten staan vrijalgemeen nog in knop.
Het 15e Schip, beladen met grint, uit den zeebodem
in het vaarwater „De Meep," is in de Texelsche haven
gelost.
Door den schelpzuiger wordt daar ter plaatse, waar
de grintbank.'t eerst werd ontdekt, dag aan dag ge
werkt.
Nabij de haven is opnieuw een opslagplaats* in ge
reedheid gébracht ter berging- van 1000 steres grint.
Lr komt ook vah elders veel vraag naar het artikel,
dat goedkooper naar vele plaatsen kan geleverd worden
dan het riviergrint.
Door den drank.
Woensdagmiddag- gingen de subst.-off. v. Just., de
vechter-commissaris en de heer dr. M. J. van Olm van
Winschoten naar Seheemda, om daar een lijkschouw te
verrichten op den 30-jarigen arbeider Jan Meerman,
die vermoedelijk ten gevólg'e van overmatig' drankge
bruik is overleden.
De zoon van den landbouwer P. Brouwer trad in het
huwelijk en stelde aan het dienstpersoneel 7 ter
hand als fooi. De arbeider voorn >emd, die nooit mis
bruik maakte van sterken drank, schijnt bij deze gele
genheid zooveel te hebben gedronken, dat hij aan de
gevolgen overleed.
Aan den tol op den straatweg HilversumLaren,
nabij het Sint Janskerkhof, is een quaestie ontstaan
die door den bekenden eigenaardigen toestand in het
Gooi nauw verband houdt met de erfgooiersquaestie
en althans zoo goed als een uitvloeisel is. Van dezen
drukken tol werd tot voor korten tijd een veelvuldig
gebruik gemaakt door melkboeren uit Laren en
Hilversum met hunne lichte melkkarretjes. Het tol
geld, zijnde 16 cent voor heen en terug, altijd zonder
morren betaald, kwam hun nu plotseling te hoog voor
en door hen werd bij den tolgaarder Splint op ver
mindering aangedrongen. Deze kon daaraan niets
doen, doch gaf hij den raad zich te wenden tot de
administratie van den Laarder grintweg (nu straatweg)
waaraan de tol is gelegen.
Dit schijnt niet gebeurd te zijn en de melkboeren
hebben zichzelf nu maar geholpen door eenvoudig den
tol te neg'eeren en, er omheen te rijden, zoodoende den
tol een belangrijke" schade berokkende. Dat omrijden
kon alleen geschieden door het huren van een akker
van een Laarder-boer. Over dien akker kon de heide
worden bereikt en daar hadden de boeren, als zijnde
erfgooiers, natuurlijk vrij spel.
De tolgaarder is echter ook erfgooier en deze kon
dus eveneens op de heide zijn gang gaan en doen wat
des erfgooiers is. Op advies van het bestuur van den
grintweg heeft deze nu getracht den boeren den toe
gang uit de heide te beletten door op verschillend,
plaatsen aan de grens van genoemden akker diepe kui
len te graven en op vele plaatsen den door de boeren
genomen weg door hoopen zand ongelijk te maken.
Tot dusver is het den tolgaarder nog niet gelukt
den doortocht te beletten, daar, wanneer hij den eenen
dag een greppel gegraven heeft, den anderen dag deze
door de boeren weder is gedicht. Zelfs is het reeds
voorgekomen dat beide partijen aan eenzelfde gat be
zig waren: de een met graven, de ander met dichtgooi
en. Dat daarbij de onderlinge verhouding minder aan
genaam was, ligt voor de hand. Om te winnen komt
het hierbij dus nu maar aan op het uithoudingsvermo
gen. Dit zijn de heerlijke Gooische toestanden
De heer H. B. d. R. v. C. te Dordrecht, die, gelijk
gemeld, voor de armen dier gemeente f 5000 ge
schonken heeft bij gelegenheid van zijn 25-jarig
huwelijk, heeft aan den burgemeester van Rheden
voor de armen van het dorp Yelp f 2000 gegeven.
De vereeniging „Hulp iu Nood," aldaar kreeg f 1000
en het Algemeen Ziekenhuis te Yelp f 500.
De heer H. B. d. R. v. C. heeft als oud-Dubbel
dammer o>k zijn geboorteplaats bij gelegenheid van
zijn zilveren huwelijk herdacht. Door hem is nl. aan
den burgemeester dier gemeente eene gift geschonken,
groot f 1000, ter verdeeling onder de armen van alle
gezindten. (Jj. Ut.)
Sedert kort is de nieuwe politieverordening der ge
meente Eindhoven in werking getreden.
Tot een der strengste bepalingen behoort het verbod
van samenscholingen van meer dan 3 personen op do
hoeken van straten of trottoirs.
Aan deze bepaliug wordt streng de hand gehouden
en geeft voortdurend aanleiding tot wrijving tusschen
politie en publiek.
De menschen worden echter eerst gewaarschuwd,
en bij niet-verwijdering wordt proces-verbaal opgemaakt.
Tevens is bij het nieuwe reglement de verplichting
opgeheven, dat de Israëlitische bevolking op Zaterdag
en feestdagen toch verplicht was voor reiniging harer
trottoirs zorg te dragen, en zulks vastgesteld op eenige
uren vóór het intreden van Sabbath of feestdagen.
Tegen den directeu der directe belastingen te Tiel
is een klacht wegens huisvredebreuk ingesteld door
den ambtenaar der belastingen J., aldaar.
In behandeling komt een voorstel van B. en W.
in verband met een verzoek van het hoofd der school
to* het aanschaffen van enkele leer- en hulpmiddelen
waaronder een aardglobe.
De edelachtbare heeren bekijken het lijstje met groo-
ten ernst.
De heer P. maakt bezwaar tegen de globe hij be
grijpt niet, waartoe zoo'n ding dient.
De voorzitter beschrijft het gebruik van de globe
en betoogt de wenschelijkheid van de aanschaffing.
De heer P. vindt het veel te duur. 't Is of het
geld niets kost. Waarom ineens zoo grootscheeps
En hij stelt voor, te beginnen met een globe van
Nederland. (Hdbl).
Ongelukken.
Te Hengelo is een driejarig kind van i'eu kl-er-
maker H. overreden door e>-n houtwagen en terstond
overleden.
Eenige jongens te Rijssen trachtten dezer dagen
te loopen over een over een sloot liggend«n boom.
H. B. deed het ook, maar kwam daarbij voorover te
vallen met zijn onderlijf op den boom, waardoor hij
zich inwendig zoozeer kwetste, dat hij na hevig lijden
gisteren gestorven is.
Te Stolwijk is in do buurtschap Benedenheul de
ruim twintigjarige dochter van den Kndbouwer A. S.,
ter zijde van het huis in een sloot verdronken ge
vonden geneeskundige hulp kon niet meer baten. Ze
leed aan toevallen en men schrijft daaraan de oorzaak
van haren dood toe.
Gisternamiddag is op de lijn Mechelen--Neuzen
nabij Kijkuit de bureelwachter Wulhaers, die den
sluitboom te laat gesloten had, door den trein over
reden. Het hoofd werd van hit lichaam gesned n. De
ongelukkige was gehuwd en omstreeks 60 jaar.
