DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Burgerschool en Meisjesschool.
No. 144.
Honderd en tiende jaargang.
1908.
MAANDAG
22 JUNI.
Collecte Grewapenden Dienst.
Toelating
Nationale Militie.
BINNENLAND.
Uit Hof- en Hoofdstad.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Zij&, die zich met 1 Juli a.s. op dit
blad abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
DONDERDAG 25 en VRIJDAG
26 JUNI a.s.
Gaarne wordt daarom aan het houden
dezer Collecte herinnerd en worden de
ingezetenen dringend uitgenoodigd haar
mildelijk te steunen.
HERHALINGSOEFENINGEN.
Onlusten in Indië.
Mr. H. Goeman Borgesius.
Lupuslijders.
Bedankt.
ALKMAARSCHE COURANT.
RlAVl
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat de jaarlijk-
sehe collecte voor het fonds ter aanmoediging en on
dersteuning van den gewapenden dienst in de Neder
landen, zal plaats hebben op
„Volgens het algemeen verslag, dat in Juli j. 1. werd
„uitgebracht, werd aan gratificatiën en toelagen aan
„1078 deelgerechtigden uitgekeerd eene som van
499S7.955, waaronder begrepen is eene som van
7775.67, die boven de gewone gratificatie aan 271
„verminkten van Atjeh en 1 weduwe van een gesneu
velde bij Atjeh werd1 verstrekt uit het geschenk van
„wijlen Z. M. den Koning. Al deze gelden kwamen ten
„bate van
„328 verminkten uit Oost-Indië,
„723 infirmen en
„27 oud-strijders van België.
„In het Invalidenhuis te Leiden, eene stichting van
„ons Fonds, werden in 1906 verpleegd 78 gepension-
„neerde militairen, waaronder 9 deelgerechtigden van
„het Fonds.
„Deze cijfers toonen aan dat het Fonds steeds voort-
„gaat binnen de grenzen der categoriën, den vermink-
„ten krijger en den oud-soldaat een stoffelijk blijk
van waardeering zijner diensten te geven, bestaande
„in het toekennen eefier jaarlijksche gratificatie ne-
„vens zijn pensioen, wanneer hij daaraan behoefte
„heeft, of in eene verpleging in het Invalidenhuis.
„Maar'het is wenschelijk dat door eene ruime opbrengst
„der collecte en eene daarmede gepaard gaande verbe-
„tering van den financieelen toestand, eene uitbrei-
„ding der categoriën, waarin de gerechtigden verdeeld
„zijn, mogelijk wordt gemaakt. De thans daaraan ge
stelde grenzen zijn zeer eng, hoe dikwijls komt de
„pijnlijke noodzakelijkheid niet voor, dat niet voldaan
„kan worden aan aanvragen van verdienstelijke oud-
„militairen, omdat de voorwaarden van opneming in
„het Fonds zoo moeilijk moeten worden gemaakt.
„Het komt ons gewenscht voor dat ook hierop eens
„wordt gewezen. Het karakter der collecte en het doel
„van het Fonds zullen daardoor in een beter licht wor-
„den gesteld. Wij vleien ons dat ieder Nederlander
„de bereiking van dat doel wil helpen bevorderen en
„zich opnieuw opgewekt zal gevoelen het Fonds naar
„vermogen te steunen.
„Het aantal dergenen, die solliciteeren om als deel
gerechtigden in het Fonds te worden opgenomen, doch
„daarvoor nog niet in aanmerking kunnen komen, be
draagt 331.
„Moge de uitslag der te houden inzameling het be-
„wijs leveren dat de belangstelling in onze Stichting
„niet verflauwt, niettegenstaande in dezen tijd voor
„andere doeleinden zoo vaak een beroep op de liefda
digheid onzer landgenooten wordt gedaan. Aan me-
„nig sollicitant zal dan het uitzicht worden geopend
„weldra een ondersteuning te genieten."
Alkmaar, 19 Juni 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JAN DE WIT Dz., voorz., loco-Burg.
DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
zij die na afloop der zomervacantie hunne kinderen
de Burgerschool of de Meisjesschool wensclien te
doen bezoeken, daarvan aangifte moeten doen vóór
15 Juli e.k. bij de hoofden dezer scholen, onder over
legging van het geboorte- en inentingsbewijs van het
betrokken kind.
De kinderen moeten den leeftijd van zes jaren hebben
bereikt. Kinderen, die binnen de eerstvolgende zes
maanden na het tijdstip der toelating, dien leeftijd
zullen hebben bereikt, kunnen, onder goedkeuring van
Burgemeester en Wethouders, op de genoemde scholen
worden toegelaten.
De gelegenheid tot aangifte voor de Meisjesschool
bestaat aan het schoolgebouw, aan de Oudegracht, op
Maandag en Donderdag, van drie tot vier uur, en ooi-
de Burgerschool, aan het schoolgebouw in de Brillesteeg,
op Maandag, Dinsdag en Donderdag van half één tot
half twee en Woensdag van 14 uur.
ïu het bijeonder wordt de aandacht van belanghebben
den gevestigd op 'de omstandigheid dat bij raadsbesluit
vvn 4 Juli 1906 is besloten het schoolgeld voor de Bur
gerschool en de laagste zeven klassen der Meisjesschool
gelijk te stellen, n.l. per kwartaal, ,oor één kind f6.
voor twee kinderen uit één gezin, gelijktijdig een of beide
scholen bezoekende, per kwartaal en per kind f 5.25
voor drie of meer kinderen uit een gezin idem per kwar
taal en per kind f 4.50
Burgemeester en Wethouders noodigen belangheb
benden uit, hunne aanvragen niet tot het laatste oogen
blik uit te stellen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, JAN DE WIT Dz., Voorz., lo. Burg.
0 Juni 1908. DONATH, Secretaais.
De BURGEMEESTER der gemeente Alkmaar gelast,
krachtens bekomen aanschrijving, de onderstaande, in
het register van verlofgangers dezer gemeente inge
schreven verlofgangers, om zich, ter bijwoning
der herhalingsoefeningen, 's namiddags vóór 4 ure,
bij hun korps te vervoegen
le Regiment Vestingartillerie, lichting 1903, leger
plaats bij Oldebroek
13 Juli 1908, JOHANNES HELLENTHAL
le Regiment Infanterie, lichting 1901, garnizoen
Asssn
27 Juli 1908, GEERHARDUS VAN BUUREN.
Zeemilitie, lichting 1906, aan boord van Hr. Ms.
Wachtschip te Amsterdam, vóór 12 uur 'smiddags:
28 Juli 1908, JAN DOGGER.
Alkmaar, De Burgemeester voornoemd,
20 Juni 1908. JAN DE WIT Dz., 10. B.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat in het ge
meenteblad van Alkmaar, No. 261, is opgenomen het
besluit van den Raad dier gemeente van 8 April 1.1.,
waarbij zijn vastgesteld
Verordeningen op het heffen en invorderen eener
plaatselijke belasting op de gebouwde eigendommen in
de gemeente Alkmaar,
welke verordeningen, heden afgekondigd, gedurende
drie maanden ter gemeente-secretarie ter lezing zijn
nedergelegd en aldaar tegen betaling van f 0.15 in
afdruk zijn verkrijgbaar gesteld.
Alkmaar, 18 Juni 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JAN DE WIT Dz., Voorz., lo. B.
DONATH, Secretaris.
Ter gemeente-secretarie te Alkmaar ia
tegen betaling van twee gulden verkrijg
baar een afdruk- van het door Burgemeester en Wet
houders aan den Gemeenteraad uitgebrachte verslag
omtrent den toestand der gemeente Alkmaar
over 1907.
De Secretaris van Alkmaar,
DONATH.
Blijkens een uit Nederlandsch-Indië ontvangen tele
gram werd op 17 dezer benoorden Banganting Ksjoe-
toeras, afdeeling Batipoe en Xkota (Padangscl e Boven
landen), door een colonne een aanval van Maleiers
afgeslagen, waarhij twee inlandsche militairen beneden
den rang van officier gewond werden.
In de Laras Tulatan, onderafdeeling Oud-Ag&m
(Padangsche Bovenlanden) had een patrouille een ont
moeting met een amokmaker, die werd neergelegd.
Daarbij w.-rd één officier licht gewond, terwijl door
rioochetteerende kogelsplinters licht gewond werden
een officier en een inlandsche fuselier, alsmede een
inlandsch fuselier niet levensgevaarlijk.
De correspondent van de N. B. Ct. te Batavia seint
Gisteren is het station Kajoe Tanam aangevallen.
De aanval werd afgeslagen de bevolking kreeg daarbij
zes dooden en twee gewonden. Thans houdt een deta
chement uit Padang het station bezet.
Padang Pandjang wordt bedreigd door uit het Zuiden
optrekkende opstandelingen. Een patrouille onder lui
tenant Baptist morst voor de overmacht terugtrekken.
Na onmiddellijk versterkt te zijn werd weer uitgerukt.
Uit Fort de Koek is versterking gezonden. (ï)eze laatste
zin is niet duidelijk iu het telegram. Rtd.) Daar is
het rustig. De hoofden zijn in het gebergte in gevlucht.
Het bestuurshoofd van Priaman heeft een stoom
schip verzocht om de Europeesche gezinnen af te halen.
Tapan en Indrapoera zijn grootendeels afgebrand,
men vermoedt tengevolge van brandstichting.
Land en Volk meldt, dat omtrent het zich terug
trekken uit het politieke leven van mr. H. Goeman
Borgesius, nog niets is beslist.
De Nederlandsche Yereeniging tot Hulp aan Lu
puslijders te Amsterdam heeft sedert hare oprichting
subsidies toegekend san 40 patiënten in Noord-LIolland,
24 in Utrecht, 23 in Gelderland, 18 in Noord-Brabant,
15 in Zuid-Holland, 18 in Friesland, 8 in Gverijsel,
6 in Zeeland, 5 in Drenthe, 2 in Limburg. Het aantal
lupus-patiënten, waaraan zij subsidie toestond, be
draagt thans 159.
Naar gemeld wordt heeft mr. P. H. A. Tijdeman
bedankt als onder-voorzitter van het Nederlaadsch
Landbouwcomité.
Uit de diamant-industrie.
j De uitslag van het referendum van den A. N. D. B.
is nu bekend Het voorstel tot het hervatten van de
uitkeering aan de werkloozen en daarvoor f 100.000,
1 beschikbaar te stellen, werd aangenomen met 6443
van de 6943 stemmen. Tegen verklaarden zich 4t'5
bondsleden31 stemmenf waren van onwaarde en
64 blanco.
Het voorstel van den bondsraad tot intrekking van
het uitgevaardigd verbod van de eigenwerkmakerij in
de brillant-industrie (waarbij alleen konden,mee stem
men slijpers en verstellers in die branche) werd ver
worpen met 2898 tegen 1349 stemmen, 24 van on
waarde en 68 blanco, zoodat het verbod van eigen
werkmaken gehandhaafd blijft.
Flanor van de Leeuw. Ct. heeft het in zijn Amster-
damschen brief over het congres van Vrouwenkiesrecht
en zegt daarvan o.a.
Als de „vrije vrouwen" er niet geweest waren, wel,
dan had ik moeilijk stof kunnen vinden om deze brief-
kclommen te vullen. Want er „gebeurt" weinig te
Amsterdam en daar buiten wat vermeldenswaard
is voor een correspondentie uit de hoofdstad. Vroeg
de spor-. niet telkens de aandacht dit jaar met be
langrijke wedstrijden en was er niet een enkel congres,
't zou thans de allerbeste tijd zijn om journalistieke
komkommers te doen groeien. Maar, wat telken jare
„meer en meer gebruikelijk" wordt, er komen steeds
meer evenementen in het anders uit traditie stille
seizoen. Jubileumfeesten hebben we er pas drie achter
den rug van de thans „Koninklijke" Amsterdamsche
roei- en zeilvereeniging „de Hoop", van „de Konin
klijke", d. i. de Koninklijke Ned. Zeil- en Roei
vereeniging, en dat van het Nederlandsch Gymnastiek-
verbond. En thans weer te Haarlem de voor
oefeningen voor de Olympische spelen, terwijl wij
een maand later ongeveer in Noord-Holland's hoofd
stad ook de jubileumfeesten van den Algem. Nederl.
Wielrijdersbond krijgen. Intussehen vraagt nu het
Congres van den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht
nog onze aandacht.
„Van „vrije vrouwen" sprak ik hier boven en nu
weet ik niet of de dames dezen naam, die aanvanke
lijk zeker niet als een epitheton ornans bedoeld was,
even trotsch aanvaard hebben, als indertijd de Geuzen
hun scheldnaammaar dit is zeker, dat hier op 't
Congres het type „vrije vrouw" zooals 't door.Speen
hof bezongen werd, niet te vinden is.
Of zè er zóó nog zijn, dat is een andere vraag, die
ik niet ontkennend wil beantwoorden. Trouwens
Speenhof had 't meer over de moderne vrouw in
reform en die vindt men slechts schaais op dit Con
gres. Een enkel reformcostuum wordt er opgemerkt
en dan is 't meestal nog een robe princesse. De „hob
bezak" ziet men er niet, hoewel dit soort kleedingstuk
ook in Amsterdam nog niet heeft uitgediend.
Velen der dames Congressisten behooren dan ook
niet tot die categorieën vrouwen, die ook in andere
opzjehten modern zijn alléén de strijd voor het kies
recht vereenigt allen."
Op de voorste rijen van het Congres zat steeds een
heele reeks dames ijverig notities te maken, dat waren
vertegenwoordigsters van buitenlandsche bladen, een
enkel blad had een mannelijken vertegenwoordiger,
een jongmensch, Wilhelm Keilhau, student in de
economie, uit Christianiahij was met zijn moeder
Fru Louise Keilhau medegekomen en werkte ijverig
voor het Noorsche blad Dagbladet, wat hem echter
niet belette zoo nu en dan met enthousiast gelaat luide
mede te applaudisseeren.
't Publiek bestond steeds bijna hoofdzakelijk uit
dames, jonge meisjes, vrouwelijke studentenslechts
enkele heeren kwamen er luisteren, vrijzinnig-demo
craten, o. a. de Kamerleden Th. M. Ketelaar en mr.
P. Limburgop een der openbare zittingen voerde de
voorganger van „de Vrije Gemeente", ds. P. H.
Ilugenholtz, in het Engelsch het woord.
Aan feestelijkheden heeft 't bij dit Congres niet
ontbroken, een receptie in Couturier, een boottochtje
op den Amstel, een afternoon tea in 't Paviljoen
Vondelpark, ontvangst ten huize van den burgemees
ter en diens echtgenoote en een groot afscheidsdiner.
Na het eigenlijke Congres volgde gisteren nog een ex
cursie naar Rotterdam en vandaag een uitstapje naar
Den Haag.
Naar aanleiding van dit Congres verscheen maar
één spotschrift of „de Ware Jacob" moest nog met
aan suffragetten-nummer komen en dat eene boekske
V/as niet eens heel geestig. De bekende kunstcriticus
Cornelis Veth is de auteur er van. „Het jaar van de
Vrouw" heet deze goedige scherts op rijm, bovendien
geïllustreerd met eenige teekeningen van den auteur,
die meer onhandig dan fraai zijn. Van den heer Veth,
Hie altijd zoo critisch over ander er kunst weet te
schrijven, hadden we beter verwacht.
Wat moet hieruit geconcludeerd worden, dat de
vrouwenkiesrechtbeweging het tijdperk van vatbaar
heid voor spot en satryre te boven is, of dat onze
tijd impotent is, om op dit gebied iets waarlijk
geestigs te prestoeren
Verder zegt hij van de Olympische spelen:
Ik beslïfit ditmaal met een enkel woord over de voor
oefeningen voor de Olympische spelen te Londen, die
den 19dem te LIaarlem begonnen zijn.
Wel hebben deze niet in de hoofdstad plaats, maar
Haarlem ligt zoo dicht bij Amsterdam, vooral sedert
de electrische tramverbinding, dat de vermelding van
jdeze wedstrijden in deze correspondentie alleszins ge
rechtvaardigd is. Bovendien, komen er niet deelne
mers uit alle deelen van het land?
Drie dagen lang zullen de mededingers van velerlei
poorten sport er op het terrein aan den Hout tegen el
kaar „uit komen," hardloopers en snelwandelaars, ver
ten polsstokspringers, speerdiscus- en hamerwerpers,
turners, hand-boogschutters, korfballers, leden van
kraeht-sport-vereenigingen en van tennisclubs, enz.:
pp het Spaarne ontmoeten elkaar roeiers en zwemmers,
t Programma, een handig boekje, langwerpig van for
maat, op den omslag in silhouetteekening een discus
werper, vermeldt heele lijsten van verschillende comi-
té's, jury's en deelnemers; daarbij zijn tal van perso
nen, wier naam op sportgebied een goeden klank heeft.
Als 't nu maar goed weer is, 't programma biedt af
wisseling genoeg en bovendien de waarborg dat de
wedstrijden interessant zullen zijn, alleen reeds hierom,
omdat alle deelnemers die naar de Olympische spelen
te Londen gaan, zullen mededingen in hunne respec
tievelijke sportnummers.
De sport beleeft in ons land een opgewekten tijd en
waar overdrijving zoo goed als uitgesloten is, kan 't
niet anders of gezonde deugdelijke sport zal meer en
meer ingang vinden, te eerder, waar de keuze zoo
groot is, dat ieder een tak van sport zal kunnen vin
den, overeenkomstig zijn behoeften en verlangen.
De Hoofdstadbriefschrijver van de P r o v. G r o n.
Ct. vertelt van de samengekomen vrouwen het vol
gende
„Wanneer me ooit menschen zijn meegevallen dan
zijn het de dames van het congres voor Vrouwenkies
recht. Ik had laat ik het maar eerlijk bekennen
niet heel veel fiducie in het uiterlijk schoon der da
mes, die deel zouden uitmaken van dat congres. Ik
werd behept door gedachten aan muurbloempjes en
vaatjes zuur bier, maar in dat opzicht ben ik toch te
leurgesteld.
Ik ben geen trouw bezoeker geweest van het congres,
mijne bezigheden verboden mij om meer dan nu en dan
een kijkje te nemen, dat werkelijk de moeite van het
aankijken waard was, en menig costuumpje bewonderd,
hetwelk ook niet naar stemrecht hakende dametjes
snoezig' zou gestaan hebben.
Er waren wel minder sierlijke en bevallige strijdsters
voor vrouwenrechten en emancipatie, maar zij be
hoorden door den bank tot een andere generatie en
een eigenaardig contrast vormden daarmede de eer
waardige gestalten van de oudsten, meestal van En-
g-elsche herkomst, die als 't ware zekere wijding gaven
aan de samenkomsten. Wel typisch, dat de bijeenkom
sten, hoewel het sterke geslacht er vrijelijk kon komen
haar uitsluitend door vrouwen zijn bijgewoond; een
man deed werkelijk opgeld en tot op dit oogenblik
heeft geen man het woord gevoerd. Trouwens het con
gres had zich vrijwel geëmancipeerd van het mannelijk
geslacht, zoodat wel bij den ingang van het Concert
gebouw mannelijke Cerberussen stonden, doch de taak
van ordecommissarissen werd vervuld door jonge da
mes. En op de „tea," die mevrouw dr. Aletta Jacobs
in het Paviljoen van het Vondelpark gaf, werd men
door jonge meisjes bediend.
Van directe praktische vruchten van het congres is
natuurlijk geen sprake welk congres wierp ooit di
recte resultaten af? maar ik geloof toch wel, dat de
zesdaagsclie bijeenkomst, hier ter stede gehouden, op
den duur van invloed zal zijn. De dames hebben wer
kelijk de verwachtingen beschaamd; er zijn menschen
geweest, die vreesden voor suffragettes-herrie en we
hebben speeches gehoord zoo kalm en rustig en parle
mentair, als de meest mannelijke speeches.
Er is werkelijk goede propaganda geweest voor het
vrouwenkiesrecht, en al zal het nog menig jaartje du
ren eer het zoover is men weet, dat zonder Grond
wetsherziening vrouwenkiesrecht hier te lande onmo
gelijk is heb ik toch wel eenig vertrouwen, dat ik,
zij 't ook op mijn ouden dag, zal bijwonen, dat mijn
dochters ter stembus stijgen.... om te stemmen op
vaders tegenpartijMaar daar zal ik me dan niet boos
over maken, als goed liberaal erken ik het recht zelfs
van mijn naaste familieleden om met mij van meening
tc verschillen."
Deze briefschrijver van de P. Gr. Ct. bericht uit de
residentie iets van de telefoon:
„Ben-je aangesloten?"
„Met mijn vrouw in lief en leed, ja!"
„Hoepel op! Ik bedoel: aangesloten met de tele
foon
„Neen, vriendlief, telefonisch ben ik niet verbonden;
daarvoor heb ik mijne rust te lief!"
„Je rust te lief? Verklaar je nader, vleeschgeworden
reaetionnair 1"
„Heel eenvoudig. Iemand, die met de telefoon ver
bonden is, wordt den ganschen dag gekweld en gesard
door allerlei rustverstoorders, die hem in zijn dolce far
niente overrompelen met beuzelarijen. Deze komt bij
hem binnenvallen om een paar vragen te doen, die
niets om het lijf hebben; gene belt u op, om voor dien
avond belet bij u te vragen, wat gij hèm zoudt gegeven
hebben, als hij 't u per dienstbode of per brief gege
ven hadt. Maar nu, door die overrompelende telefoon
zijt gij aan de pan.
Toegestemd; maar de voordeelen! Voor de huis
vrouw is de telefoon eene hemelsche uitvinding. De
vèrspreker is een 2de dienstmeisje.* 's Morgens laat de
Haagsche mevrouw in hare spreektrompet al hare le
veranciers defileeren en deelt hun de „orde van den
dag" in een ommezien uitDo getrouwde dochter
iu den Haag babbelt door het tooverroepertje niet al
leen met hare moeder te Groningen, maar laat de klei
ne baby (de eerstelinge) met haar gekraai en andere
voor eene grootmoeder hemelsche kindergeluidjes even
eens aan de gelukzalige verbinding deelnemen. Neen,
man, die telefoon is wat zei-je? een rustverstoor
der Die telefoon is een weldoener der 20e eeuw, een
onmisbare factor van ons huiselijk gelulo. In eeji
groot-stad als 's-Gravenhage dient toestemmend geant
woord te worden op de vraag: „Ben-je aangesloten?"
Dat wil met andere woorden zeggen: Ben-je van den
vooruitgang? Wie niet aangesloten is, kan zeer zeker
een fatsoenlijk monsch zijn, maar hij behoort niet tot
de. je begrijpt me wel!"
„Een mooie pleitrede! Kom eens in een winkel of
magazijn om wat te koopen. Daar gaat het allemans-
praatshebbende telefoonbelletje.... „Permitteert u
een oogenblik," vraagt de juf of de meneer, die bezig
