DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Uit het Gemeenteverslag over 1907.
No. 145
Honderd en tiende jaargang.
1908
DINSDAG
23 JUNI.
Collecte bewapenden Dienst.
Hinderwet.
Hinderwet.
INNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Zijdie zich met 1 Juli a.s. op dit
blad abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
DONDERDAG 25 en VRIJDAG
26 JUNI a.s.
Gaarne wordt daarom aan het houden
dezer Collecte herinnerd en worden de
ingezetenen dringend uitgenoodigd haar
mildelijk te steunen.
De onlusten op Sumatra's Westkust.
De melkvoorziening in Noord-Holland.
RANT
Dl I A. vicj
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeen© kennis, dat de jaarlijk-
sche collecte voor het fonds ter aanmoediging en on
dersteuning van den gewapenden dienst in de Neder
landen, zal plaats hebben op
„Volgens het algemeen verslag, dat in Juli ,j. 1. werd
„uitgebracht, werd aan gratificatiën en toelagen aan
„1078 deelgerechtigden uitgekeerd eene som van
499S7.956, waaronder begrepen is eene som van
7775.67, die boven de gewone gratificatie aan 271
„verminkten van Atjeh en 1 weduwe van een gesneu
velde bij Atjeh werd verstrekt uit het geschenk van
„wijlen Z. M. den Koning. Al deze gelden kwamen ten
„bate van
„328 verminkten uit Oost-Indië,
„723 infirmen en
„27 oud-strijders van België.
„In het Invalidenhuis te Leiden, eene stichting van
„ons Eonds, werden in 1906 verpleegd 78 gepension-
„neerde militairen, waaronder 9 deelgerechtigden van
„het Eonds.
„Deze cijfers toonen aan dat het Eonds steeds voort-
„gaat binnen de grenzen der categoriën, den vermink-
„ten krijger en den oud-soldaat een stoffelijk blijk
van waardeering zijner diensten te geven, bestaande
„in het toekennen eener jaarlijksche gratificatie ne-
„vens zijn pensioen, wanneer hij daaraan behoefte
„heeft, of in eene verpleging in het Invalidenhuis.
„Maar het is wenschelijk dat door eene ruime opbrengst
„der collecte en eene daarmede gepaard gaande verbe-
„tering van den financieelen toestand, eene uitbrei
ding der categoriën, waarin de gerechtigden verdeeld
„zijn, mogelijk wordt gemaakt. De thans daaraan ge
stelde grenzen zijn zeer eng, hoe dikwijls komt de
„pijnlijke noodzakelijkheid niet voor, dat niet voldaan
„kan worden aan aanvragen van verdienstelijke oud-
„militairen, omdat de voorwaarden van opneming in
„het Fonds zoo moeilijk moeten worden gemaakt.
„Het komt ons gewenscht voor dat ook hierop eens
„wordt gewezen. Het karakter der collecte en het doel
„van het Fonds zullen daardoor in een beter licht wor-
„den gesteld. Wij vleien ons dat ieder Nederlander
„de bereiking van dat doel wil helpen bevorderen en
„zich opnieuw opgewekt zal gevoelen het Fonds naar
„vermogen te steunen.
„Het aantal dergenen, die solliciteeren om als deel
gerechtigden in het Fonds te worden opgenomen, doch
„daarvoor nog niet in aanmerking kunnen komen, be-
„draagt 331.
„Moge de uitslag der te houden inzameling het be-
„wijs leveren dat de belangstelling in onze Stichting
„niet verflauwt, niettegenstaande in dezen tijd voor
„andere doeleinden zoo vaak een beroep op de liefda
digheid onzer landgenooten wordt gedaan. Aan me
„nig sollicitant zal dan het uitzicht worden geopend
„weldra een ondersteuning t© genieten."
Allernaar, 19 Juni 1.908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK-
MA AR. brengen ter algemeene kennis, dat in het ge
meenteblad van Alkmaar, No. 262, is opgenomen het
besluit van den Raad dier gemeente van 17 Juni 1.1.,
waarbij is vastgesteld eene
Verordening, houdende bepalingen omtrent minimum
loon en maximum arbeidstijd, in acht te nemen bij het
uitvoeren van openbare werken in de gemeente Alk
maar.
welke verordening, heden afgekondigd, gedurende
drie maanden voor een ieder ter gemeente-secretarie
ter lezing is nedergelegd en aldaar tegen' betaling
van f 0.10 in afdruk is verkrijgbaar gesteld.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar, 20 Juni 1908.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat heden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan hen
ingediende verzoek met bijlagen van
Jb. DÊ ROVER, aldaar, om vergunning tot het op
richten van een vetsmelterij en een rooRerij in het
perceel Laat, Wijk A, No. 120.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden in
gediend ten raadhuize dezer gemeentemondeling op
Zaterdag 4 Juli e.k., 's voormiddags te elf uur en
schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie dagen
vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die be
zwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer ge
meente van de ter zake ingekomen schrifturen kennis
nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
20 J^mi 1908. DONATH, Secretaris.
Aan het verslag' van den toestand der gemeente
Alkmaar over 1907 ontleenen wij het volgende.
De bevolking vermeerderde met 207 vrouwen,
114 mannen en bedroeg den 31 December in totaal
20720. Er waren in Alkmaar toen 430 vrouwen meer
dan mannen. Niet minder dan 109 personen gingen
uit Alkmaar naar het buitenland, terwijl zich 24 hui
tenlanders hier vestigden. De bevolkingsregisters be
vinden zich in goeden staat; er is echter nog steeds
gemis van de noodige controle op de ingekomen en
vertrokken personen, wat veel afbreuk doet aan de
waarde dier registers.
De gemeent e-e igendommen, gebouwen,
gronden, enz. zoowel die niet bestemd voor den openba
ren dienst als die voor den openbaren dienst verkeeren
in goeden staat. Alleen het pakhuis, hoek Houttil en
Wangplein en het huis op den hoek van de Nieuwe-
sloot en de Krebbesteeg laten Veel te wenschen over
Een gedeelte van de Schelpvaart tusschen Bakkum en
Akersloot is onvoldoende diep. Voor het onderhoud
van straten werden aangekocht straatklinkers, scoriae
bries en Andernachse bazaltlava-keien tot een bedrag
van 1760.47. Het plaatsen en aanschaffen van de
borden in verband met de bepalingen van de motor- en
rijwielwet (wij hebben wel eens de opmerking gehoord
dat die een aardig sommetje gekost zouden hebben)
kostte de gemeente 851.49''.
Het Waagplein werd gedeeltelijk vernieuwd, de
Houttil verstraat en mede ten deele vernieuwd, het
"voetpad langs den Kennemerstraatweg werd bestraat
Paternosterstraat vernieuwd, de bestrating bij de Hei
loërbrug verstraat, op den Nieuwlandersingel kwam
weer een stuk voetpad, de Emmastraat bij den straat
weg werd bestraat, een deel van het Zeglis vernieuwd,
evenzoo van de Achterstraat, Hoogstraat en Varne
broek. Met ouden steen werden voorts nog tal i
straten verstraat. De urinoirs werden geregeld met
urinol behandeld, waardoor zij veel minder stank ver
oorzaken. Rioleering van 't Groot Nieuwland en ver
anderingen aan de rioleering van de Overdiestraat
waren groote verbeteringen. Vernieuwingen en verbe
teringen werden voorts aangebracht aan walbeschoei-
ïngen, kaaimuren en bruggen, terwijl verschillende
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente
ALKMAAR brengen ter algemeene kennis, dat zij
hij besluit van heden vergunning hebben verleend aan
Th. VAN SPALL, in zijne hoedanigheid van directeur
der Alkmaarsche IJzer- en Metaalgieterij, tot het uit
breiden van genoemde fabriek door het plaatsen van
een horizontale gasmotor van 17 E. P. K., diener.de
tot het drijven van een bestaande ventilateur voor de
gietovens in het perceel Voormeer, kadastraal bekend
iu Sectie B no. 3491.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar, 22 Juni 1908.
grachten werden uitgediept.
Uit het verslag der medische politie
blijkt wat betreft de gemeentereiniging dat de tonnen
geregeld ontsmet werden met carbol en dat hierover
geen klachten, inkwamen. De zinkputten in de straat
worden geregeld schoongehouden. 1220 Stère duin
water tegen 1132 ten vorigen jare werden verbruikt
voor het schrobben der veemarkten en vischmarkt en
954 voor het besproeien van straten en wegen. Op de
verzamelplaats kleven de werkzaamheden dezelfde; in
de kuiperij was geregeld werk. 4300 Stère compost
werd van de verzamelde vuilnis gewonnen. Het materi
eel is in vrij goeden staat. Ook in de timmerplaats
zat men niet stil. Tal van voorwerpen werden daar
weer vervaardigd. Verschillende slooten werden ge-
dempd. Het aantal werklieden bedraagt 46. Zij geno
ten 270 verlofdagen. Een der werklieden werd wegens
lichaamsgebreken op een pensioen van 149 ontsla
gen. Er zijn 13 paarden in gebruik, waarvan de ge
zondheids toestand goed is. De turfstrooisel in den
stal is op last van den veearts vervangen door stroo.
De stal voldoet goed. Over de puinplaats van den
Limmerhoek wordt veel geklaagd. De ontvangsten wa
ren in 1907 2168.25 beneden de raming en 1597.19
lager dan-in 1906. Het nadeelig slot van het dienst
jaar is 24404.80 tegen 19102.61 in 1906.
De opbrengst van waterverkoop was 64418.16 tegen
66706 in 1906. In 41 perceelen in Alkmaar zijn nog
geen huurleidingen. Bovendien zij nog 18 tariefwonin
gen, 78 arbeiderswoningen en 11 werkplaatsen aan de
leiding aangesloten, waarin de bewoner of gebruiker
geen drinkwater wenscht te zien geleverd, zoodat 1.0
toevoerbuizen zijn afgesloten.
De algemeene gezondheidstoestand is niet onbevre
digend geweest. In Mei en Juni kwam veel roodvonk
voor en ook in andere maanden werd die ziekte opge
merkt (in 't geheel 62 gevallen.) Sterfgevallen ten
gevolge der ziekte zijn niet voorgekomen.
Er stierven «in deze gemeente 294 personen.
Op de algemeene begraafplaats werd begonnen met
de reorganisatie van den dienst. Nieuwe beplanting
had hier en daar plaats.
De verbouwing van het stadsziekenhuis werd vol
tooid en aan ieder onderdeel werd de bestemming gege
ven, overeenkomstig het te voren opgemaakte plan
Regenten van het ziekenhuis zeggen in hun jaarver-
De correspondent van de N. Ct. te Batavia seint
„Toestand Westkust zeer ernstig. Op verschillende
plaatsen hadden botsingen tusschen militairen en be
volking plaats. Rails Aneikloof opgebroken. Telegraaf
op verschillende plaatsen vernield."
Dat de toestand in de Padangsche Bovenlanden in
derdaad zeer ernstig is, bleek reeds uit de vroeger
ontvangen telegrammen. Gelijk wij reeds in een vorig
nummer opmerkten heeft men hier met een formeelen
opstand te doen.
Aangezien die opstand uitbreekt in een der meest
intensief door ons bestuurde streken, draagt hij uit
den aard eon heel wat ernstiger karakter dan wanneer
het een verzet tegen het gezag gold in een slechts
ten deele onder onzen invloed gebrachte streek.
De teleurstelling is vooral groot, waar iedereen
vkrachtige tegenstanders der belastinginvoering niet
buitengesloten) het er vrijwel over eens was, dat de
bevolking van het Nederlandsch bestuur gehecht was
en hoogstens lijdelijk verzet bij de belastinginvooring
te verwachten viel.
Aangezien de geheele bevolking der afdeeling Batipoe,
waarin de Aneikloof is gelegen, in opstand schijnt te
zijn, kan het geen verwondering baren, dat de spoorlijn
is opgebroken.
Tenzij over een zeer groot aantal troepen beschikt
wordt, is het bijna ondoenlijk een aan geaccidenteerd
terrein gelegen spoorlijn, in een in vollen opstand ver-
keerende streek voldoende tegen dergelijke aanslagen
te beveiligen.
Gemakkelijk zal het gaan in de gegeven omstan
digheden een kunstwerk als de spoorlijn door de Anei
kloof in korten tijd te herstellen. Tenzij de toegebracht*
schade nog niet heel ernstig is (welke mogelijkheid
tot nader bericht nog niet is uitgesloten) zal het be
stuur het gedurende den tijd dut de opstand duurt
wel zonder het gebruik van de spoorlijn moeten stellen.
Hetzelfde kan van de telegraaflijn worden gezegd.
Noodzakelijk is, dat de overheid heliografische toe
stellen of toestellen voor draadlooze telegrafie te harer
beschikking hebbe. Het valt aan te nemen, dat regee
ring of legerbestuur reeds maatregelen hebben ge
nomen om in zulk een sprekende behoefte te voorzien.
Door de Regeering werd uit Nederlandsch-Indië een
telegram ontvangen waaruit ook blijkt dat de gisting
onder de bevolking ter Sumatra's Westkust voortduurt
en zich uitbreidt tot de Ommelanden van Padang.
De toestand in de onderafdeeling Oud-Agam (Padang
sche Bovenlanden) is iets rustiger en ook elders kwam
het niet tot veel dadelijkheden.
Nabij Padang Pandjang (Padangsche Bovenlanden)
vonden enkele gevechten plaats, waarbij wij twee
dooden en twee gewonden en de aanvallers één doode
bekwamen.
Het station te Loeboek Aloeng (Padangsche Bene-
denlandeu) is Zondagavond (21 dezer) door het personeel
verlaten en werd daarna van binnen vernield. Heden
kwam een patrouille aldaar in gevecht met de be
volking, die vijftig dooden achterliet.
In de zomerzitting van 1907, van de Prov. Staten
van Noord-Holland, toen nog niet was uitgemaakt,
dat de tuberculose-bestrijding moest geacht worden
slag dat het ziekenhuis, zooals het thans is, in allen
deele voldoet aan de eischen, die aan het gebouw i
zoodanig gesteld kunnen worden; de oude gebreken
zijn dus opgeheven. Het afgeloopen jaar vorderde meer
dan andere jaren van den inspannenden arbeid der
verpleegsters. Vooral in. den zomer waren er veel pa
tiënten. Menig vrij uur moest door de verpleegsters
er aan gegeven worden. Met lof wordt van de ver
pleegsters gesproken en het dienstdoend personeel.
Het aantal patiënten was 237, (142 interne, 91 voor
don heelkundigen dienst, 4 voor de oogen) tegen in
1906 206 met respectievelijk 8936 en 8157 verpleegda-
gen.
In 1907 zijn in de stadsapotheek gereedgemaakt
16544 recepten, ruim 45 daags (1906: 18247 dus pi. m.
50 daags), waarvan 11112 recepten kosteloos.
Naar aanleiding van een onderzoek naar de wonin
gen, ingesteld door de gezondheidscommissie geduren
de de drie laatste jaren, werd in 1907 door B. en W.
een aanschrijving tot verbetering van woningen ge
daan, omvattende drie woningen. In 1906 werden 10
aanschrijvingen gedaan tot verbetering van 18 wonin
gen. Deze woningen werden in 1907 alle. onbewoon
baar verklaard omdat niet binnen den gestelden ter
mijn gevolg was gegeven tot het aanbrengen van ver
beteringen. Hetzelfde werd met de bovenbedoelde
drie woningen gedaan. Op twee na werden al die wo
ningen op den vastgestelden dag verlaten. Deze twee
werdén nog bijtijds verbeterd, zoodat de onbewoonbaar
verklaring werd ingetrokken.
Het rapport van de commissie, welke te beoordeelen
heeft het plan van uitbreiding van bebouwde kommen
is nog niet bij B. en W. ingekomen. In den loop van
1908 kan de vaststelling van dit plan echter worden
tegemoet gezien.
In den loop van 1907 werd een aanvang gemaakt
niet de gedeeltelijke inrichting van de gronden tus
sehen de Oude en de Nieuwe Hoornsche Yaart door de
gemeente in 1905 aangekocht, tot bouwterrein voor
eventueelen aanbouw van woningen in het belang der
volkshuisvesting.
Het korps van- de gemeen te-politie bestaat
uit 1 cqjumissaris, 1 inspecteur en 23 agenten. Uit de
opgave van de processen-verbaal, opgemaakt ter zake
van verschillende overtredingen, blijkt o.a. dat het
drankmisbruik nog zeer groot is. Niet minder dan 215
een Provinciaal belang te zijn, diende mr. Caroli een
voorstel in om aan Gedeputeerde Staten te verzoeken
een onderzoek in te stellen naar de melkvoorziening
in dit gewest en na een ampele discussie droegen de
Staten aan het college van Gedeputeerde op, de noo
dige inlichtingen in te winnen omtrent den feitelijken
toestand der melkvoorziening bij de gemeentebesturen,
de gezondheidscommissiöu en de Noord-Hollandsche
\ereeniging „Het Witte Kruis" en om aan de ver
gadering daaromtrent mededeeling te doen en daaraan
beschouwingen te verbinden, waa toe Gedep. Staten
aanleiding zouden meenen te vinden.
Het college voldeed aan dat verlangen en doet thans
in een lijvig boekwerk aan de Staten mededeeling
van de resultaten van dit onderzoek. Deze hebben
Ged. Staten tot de ervaring gebracht, dat de melk
voorziening in Noord-Holland te wenschen overlaat
en daarom hebben zij de vraag onder de oogen gezien
of de provincie in deze maatregelen zal hebben te
nemen en waarin die maatregelen zullen hebben te
bestaan.
Tegen een direct optreden der provincie, zooals de
Amsterdamsche gezondheidscommissie wil, dus een
politierechtelijk ingrijpen, hebben Ged. Staten bezwaar.
Daartoe zou bijzondere machtiging van den Rijkswet-
gever noodig zijn.
Yan een Provinciale melkverordening verwachten
Ged. Staten weinig resultaat. Dan moet een organi
satie in het leven geroepen, die daarop uitsluitend
heeft toe te zien en voor een zoodanige organisatie
is het provinciaal bestuur al heel weinig ingericht.
Bovendien zou de melk uit Utrecht en Friesland, die
veel wordt ingevoerd, aan het toezicht zijn onttrokken.
Ged. Staten oordeelen een regeling bij de wet met
medewerking der gemeente de eenige afdoende oplossing.
Eu waar nu is verluid, dat een Rijksregeling te
wachten is, kunnen volgens huil oordeel de gemeente
besturen voortgaan melkverordeningen in het leven
te roepen. Waar de ongunstige toestand vaak zijn
oorzaak vindt in onkunde, meenen Ged., dat de vak
organisaties op landbouwgebied veel kunnen bijdragen
tot het verkrijgen van een beter inzicht bij den boer,
wat betreft het beter toezien op den gezondheidstoe
stand van zijn vee en waar nu het bezwaar daartegen
meestal is, dat deskundige hulp van een veearts niet
of bezwaarlijk is te verkrijgen, oordeelen zij, dat het
op den weg der provincie ligt, die hulp gemakkelijk
te maken door het toekennen van subsidiën daarvoor
uit de provinciale kas.
Voor de verbetering van de stallen en voor de ver
zorging van het vee, zouden proefwedstrijden voor
rundveestallen en veeverzorging kunnen worden uit
geschreven en voor het houden van voordrachten over
veeverzorging en zuivelbereiding en het verspreiden
van populaire geschriften daaromtrent, subsidiën
kunnen worden toegekend aan de landbouworganisaties.
Het allergrootste gevaar voor de melkbesmetting is
het reinigen van het vaatwerk met slootwater waar
boven privaten uitloopen. Toen in 1903 de Woningwet
in werking kwam, hebben Gedeputeerde Staten van
alle gemeenten geëischt, dat in de bouw- en woning
verordeningen het hebben van privaten boven slooten
zou worden verboden, doch daarop zijn zij moeten
terugkomen uit overwegingen van practischen aard.
Bevordering van het gebruik van ander dan sloot
water, moet hij de gemeentebesturen op den voorgrond
staan, hoewel zij daarin zullen hebben te kampen met
de ouderwetsche begrippen, die nog overal heerschen.
processen (1906 210) toch werden opgemaakt wegens
openbare dronkenschap. Ook de bepalingen van de
motor- en rijwielwet werden vaak overtreden. 156
maal (1906 93) werd daarvoor geverbaliseerd. Er
werden hier 21 honden en 8 katten door de politie af
gemaakt.
D brandweer behoefde slechts tweemaal hars
diensten te verleenen. De aanhangige plannen tot
reorganisatie van de brandweer kwamen ook in den
loop van dit jaar nog niet tot uitvoering.
Uit het verslag van de gemeente-gasfa
briek blijkt dat in de terreinen geen verandering
kwam. De beperktheid daarvan blijft steeds bezwaarlijk.
Voor een machinaal transport van kolen en cokes,
wat een aanmerkelijke bezuiniging zou wezen, is geen
plaats. Ook het regenereeren der ijzeraarde behoeft
verbetering door vergrooting der daarvoor bestemde
ruimte. Het gewone onderhoud had plaats, benevens
verschillende kleine vernieuwingen. De eerste maan
den van het jaar werkte de cokes-gasfabriek, voorna
melijk om het personeel afdoende te bekwamen, terwijl
de daarna volgende wintermaanden de steenkolen-gas
fabriek kon voorzien, in de behoefte, daar het ge
wenscht bleek, in verband met de prijzen der carbura-
tie-olie zoo mogelijk alleen steenkolengas te maken. Het
buizennet werd 529 M. uitgebreid, terwijl het op ver
schillende plaatsen werd vernieuwd en verzwaard. De
drukking bleef dezelfde en wordt automatisch geregeld
naar het verbruik. Er werden 13 nieuwe lantaarns bij
geplaatst, wat met de vroeger geplaatste een totaal
maakt van 509. Met de vervanging van open vlammen
door gloeilicht werd voortgegaan. Het aantal munt
meters vermeerderde met 10, zoodat er in December
498 in gebruik waren. Het totale aantal geplaatste
meters bedroeg 2996. De cokesprijzen veranderden van
55 in 63 cent voor de grove, en van 62 in 70 cent per
Tl. L. voor de geklopte. De gemiddelde prijs der afge
leverde cokes was 58 cent tegen 481/2
1906. Ei-
werd 685 H. L. ammoniakwater meer geleverd dan in
1906, waardoor dé opbrengst 1005.03 hopger werd.
Teer werd 165.2 IT. L. meer geleverd dan in 1906. De
diepte van het vaarwater in het Doode Gat bleef on
voldoende. De schuld bedraagt nu 145.913.56, waar
van in 1908 weer 16.000 moet worden afgelost.
(Wordt vervolgd.)
