DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Ambachtsschool,
Uit het Gemeenteverslag over 1907.
No. 146.
Honderd en tiende jaargang
1908.
WOENSDAG
24 JUNI.
afgesloten.
Een ONDERWIJZER
ONDERWIJZER
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Zijdie zich met 1 Juli a.s. op dit
blad abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Burgemeester en Wethouders van
Alkmaar, brengen ter algemeene kennis
dat de HOEVERWEG op Dinsdag 30
Juni a.s. voor het verkeer met rijtuigen
en vee zal zijn
A LIK MAAR.
Tweede Kamer.
De strijd in Atjeh.
De onlusten op West-Sumatra.
Een Mannenbond voor Vrouwenkiesrecht.
Bond van Antir. Gemeenteraadsleden.
Prov. Staten van Noord-Holland.
Gehuwde onderwijzeressen In de school.
ALKMAARSCHE COURANT.
mm
mSm
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat in het ge
meenteblad van Alkmaar, No. 262, is opgenomen het
besluit van den Raad dier gemeente van 17 Juni 1.1.,
waarbij is vastgesteld eene
Verordening, houdende bepalingen omtrent minimum
loon en maximum arbeidstijd, in acht te nemen bij het
uitvoeren van openbare werken in de gemeente Alk
maar.
welke verordening, heden afgekondigd, gedurende
drie maanden voor een ieder ter gemeente-secretarie
ter lezing is nedergelegd en aldaar tegen betaling
van f 0.10 in afdruk is verkrijgbaar gesteld.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
Alkmaar, 20 Juni 1908.
Afsluiting Homf.
Alkmaar 22 Juni 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretatis.
GEVRAAGD:
in het BEHANGEN en STOFFEEREN en een
in het SCHOENMAKEN, aan de in September a.s.
op te richten avondcursussen, verbonden aan de Am
bachtsschool.
De belooning voor iederen onderwijzer zal bedragen
f 400,per cursus (Sept.Maart) pl.m. 15 lesuren
per week.
Aanbevelingsstukkenteekeningen en volledige
adressen, waar en bjj wien inlichtingen zijn te be
komen, te zenden vóór of op den 4 Juli 1908, aa;i
den Directeur der School.
(Vervolg.)
Uit het verslag van de commissie van toezicht op
liet, Lager Onderwijs blijkt dat de commissie evenals
"vorige jaren overtuigd is van de noodzakelijkheid van
oen nieuwe school op te richten tot opname van de
overbevolking in de 2de, 3de en 4de gemeenteschool,
waar het aantal leerlingen per klasse veel te groot is.
Het maximum aantal leerlingen per klasse mag naar
het oordeel der commissie hoogstens 40 zijn en nu zijn
er klassen met 49, 48, 47, 53 enz. En dit is geen tijde
lijke toestand, maar iets stationairs, zooals blijkt uit
de verslagen der laatste jaren. Bovendien heeft het
toelaten van een te groot aantal leerlingen reeds on-
gewenschte toestanden geschapen. Een der klassen
van de 3de gemeenteschool moest gesplitst worden.
Men kwam daardoor een lokaal te kort en een andere
klasse moest daarom verhuizen naar een verouderd lo
kaal in de „Doelen," dat bijna 1 M. te laag is, voorts
te lang en te smal, zoodat de kinderen op de achterste
bank op ongeveer 8 M. van het bord af zitten. (Dit
mag hoogstens zijn 6.50 M.) Daar er geen goede berg
plaats is, moeten de leerlingen hun jassen en mantels
in het lokaal zelf ophangen. Ook de ventilatie is
slecht. Dit is dus een ergerlijke toestand, en is in
strijd met de wettelijke voorschriften. De lokalen van
de 4de gemeenteschool zijn berekend op ongeveer 36
leerlingen en thans nadert het aantal leerlingen per
lokaal vaak de 50. De voorste banken staan te dicht
bij 't bord en zijn onvoldoende van grootte, terwijl de om-
gangspaden te smal zijn. Een nieuwe school is daarom
noodig. De commissie stelt verschillende noodzakelij
ke en wenschelijke verbeteringen voor alsvervanging
van vaste zonneschermen door lichte transparante rol-
gordijntjes, en van matglas voor de bovenlichten door
gewoon glas met rolgordijntjes er voor; wegnemen op
verschillende plaatsen van boomen die het licht belem
meren binnen te dringen; verbreeding van enkele ven
sters; de hoogen grauwen muur Van de Ambachts
school helder wit te kleuren; aanbrengen van afvoer
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR,
Overwegende, dat gebleken is, dat er nog steeds per
sonen zijn, die er hunne praktijk van maken om aan lo-
telingen, tegen betaling van eene som gelds, hunne
hulp aan te bieden, ten einde hunne ongeschiktverkla-
ring voor den militiedienst te verkrijgen,
Waarschuwt voor bovenbedoelde praktijken en wijst
belanghebbenden met nadruk op het bepaalde in art.
206 van het Wetboek van Strafrecht, luidende als
volgt
„Met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren
„wordt gestraft
„lo. hij, die zich opzettelijk voor den dienst bij de
„militie ongeschikt maakt of laat maken;
,,2o. hij, die een ander op diens verzoek opzettelijk :j
„voor den dienst ongeschikt maakt. Indien in het
„laatste geval het feit den dood ten gevolge heeft,
„wordt gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren op-
gelegd."
ALKMAAR, 23 Juni 1908.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Bij het gisteren voortgezet debat over het wetsont
werp tot wijziging van de Motor- en Rijwielwet be
toogde de heer Van den Berch van Heem
stede (K. Oosterhout) dat de auto op zichzelf onge
vaarlijk is en hij daarom over het algemeen hier dus
niet noodig oordeelde zwaardere bepalingen dan in
het buitenland. Hij drong echter aan op streng op
treden tegenover roekeiooze bestuurders, die een ver
keerd gebruik van de auto maken.
Minister Bevers verzekerde dat hij tegen der
gelijke personen zoo streng mogelijk zal optreden door
intrekken van hun rijbewijs.
Met 49 tegen 8 stemmen werd eene door den
Minister van den heer de Geer overgenomen
bepaling in het ontwerp gebracht, waarbij aan het
Gemeentebestuur bevoegdheid wordt gegeven om op
wegen van doorgaand verkeer binnen de kom der
gemeente een maximum-gewicht te stellen voor mo
torwagens, die niet aan bepaalde voorwaarden voldoen.
Het Regeeringsvoorstel, om Gemeentebesturen be
voegd te verklaren tot het voorschrijven dat binnen
de gemeentekom niet harder dan met 15 kilometer
per uur mag worden gereden, gaf aanleiding tot een
uitvoerig debat.
De heer Y a n C i 11 e r s (A. R., Ede) verdedigde
op art. 8 een amendement, teneinde te bepalen, dat
de bij plaatselijke verordening eventueel voor te
schrijven maximum-snelheid voor de wegen niet mag
gaan beneden 10 K.M. Het ontwerp bepaalt 15 K.M.
De heer De Waal M a 1 e f ij t (A. R Breukelen)
lichtte een amendement toe, strekkende, om de be
perking van 15 K.M. alleen te doen gelden voor de
rijks- en provinciale wegen en voor de wegen voor
het doorgaand verkeer vereischt en geschikt en voor
de overige wegen den gemeentebesturen de vrijheid te
laten, die zij nu bezitten. Spreker zag niet in,
waarom den gemeentebesturen ook voor de niet door
gaande wegen de bedoelde beperking moet worden
opgelegd. De Staat behoeft daar niet in te grijpen.
Het amendement van Citters werd na veel discussie
aangenomen met 31 tegen 28 stemmen.
Het amendement de Waal Malefijt was hiermee
vervallen.
Het aldus gewijzigd regeeringsartikel werd aange
nomen met 39 tegen 21 stemmen.
voor spoelwater aan de urinoirs; vernieuwen van een
vloer-aanbrengen van stofwerende olie op vloeren; in
richten van een overdekt gedeelte op de speelplaatsen
bij de scholen voor het houden van vrije en ordeoefe
ningen; in le, 4e, 5e gem. school flinke vensters in de
Zuidelijke muren van de lokalen op het Noorden gele
gen ;gasgloeilich* en waterleiding in alle lokalen der
gemeentescholen.
De commissie adviseert uitdrukkelijk tot afdoende
verbetering van de gezondheidstoestand een school
arts aan te stellen. De commissie heeft het gewenscht
geacht een onderzoek te doen instellen in hoeverre des
Maandags mindere geschiktheid der leerlingen kon
worden geconstateerd om het onderwijs te volgen dan
op andere dagen en zoo ja, of dit vermoedelijk zou
kunnen worden toegeschreven aan rooken of alcoholge
bruik des Zondags, een onderzoek is reeds ingesteld in
andere gemeenten van ons land. Er werden vragen ge
richt aan de hoofden der scholen en verschillende ant
woorden kwamen daar op in. Uit een door het hoofd
ii.gesteld onderzoek bleek op de 1ste Gemeenteschool
(een meisjesschool) des Maandagsmorgens geen min
dere geschiktheid om het onderwijs te volgen. In eeni
ge klassen van de 2de Gemeenteschool is door de on
derwijzers dikwijls een mindere geschiktheid op Maan
dagmorgen opgemerkt. Het bleek dat velen dezer jon
gens Zondags rooken en ook zijn er onder die dien dag
bier krijgen. Het is echter moeilijk dit als de ware
oorzaak aan te wijzen. Veel kinderen gaan Zondags
ook te laat naar bed. Op de 3de Gemeenteschool zijn
het hoofd geen gevallen van mindere geschiktheid be
kend. Toch rooken de meeste der jongens, maar drank
drinken ze niet of bijna niet. Op de 4de Gemeente
school was het hoofd na zijn onderzoek vast overtuigd
dat de domste kinderen tevens de ergste rookers zijn.
Op de 5de Gemeenteschool werd geconstateerd dat de
enkele leerlingen, die bijna dagelijks één of meer pijpen
of sigaretten rooken wel aan te wijzen zijn naar hun
slecht geheugen, bleeke gelaatskleur, onvast, schijn
baar nonchalant schrift, sufferigheid. 's Maandags
zijn de gevolgen van het sterker rooken op den Zonda;
niet beter te constateeren dan op andere dagen. Vele
Do eindstemming over het wetsontwerp zal nader
plaats vinden.
Aan de orde was daarna het wetsontwerp tot wijzi
ging en aanvulling van de „Pensioenwet voor de zee
macht 1902" en de „Pensioenwet voor de landmacht
1902".
De heer Hju g e n h o 11 z (S.-D. Weststelling werf)
wees er op, dat uit art. 7 van het wetsontwerp een
ongelijke behandeling kan ontstaan voor verschillende
militairen. Men dient den militairen duidelijk te zeg
gen, dat ze, vóór ze een andere betrekking aanvaar
den, eerst ontslag uit den dienst moeten nemen,
willen ze aanspraak maken op pensioen. Eenigen
hebben dat verzuimd tot hun schade. Spr. wijst op
z.i. onbillijke gevallen van pensionneeringwaarbjjj
met de wet de hand wordt gelicht. De schouten bij
nacht Derks en Kouwenberg zijn tot vice-admiraal be
vorderd, vervolgens op non-activiteit gesteld en na
twee jaar gepensionneerd met het pensioen als vice-
admiraal. Waren deze officieren gepensionneerd op
het tijdstip, dat ze feitelijk ongeschikt voor den dienst
waren geworden, dan zouden ze aanzienlijk lager zijn
gepensionneerd. Maar om" hun hooger pensioen te
geven, bevorderde men ze eerst.
De Minister van Marine (de heer Wentholt)
zei, dat, volgens de wet, als diensttijd in aanmerking
komt het op non-activiteit gesteld zijn. Vaak is de
non-activiteit gedwongen en dan zou het onbillijk zijn,
om het pensioen te beperken. Natuurlijk mag er geen
misbruik van de bepaling gemaakt worden. De heer
Hugenholtz heeft gesproken van Vriendjesdiensten.
Spr. [wijst dat 'af. Aan het departement van Marine
is iedereen vriend, die zijn plicht doet.
De heer Hugenholtz vroeg of de 3 militairen,
die geen "pensioen kregen, omdat ze niet voldoende
rekening hielden met art. 7 der wet, niet alsnog
kunnen worden^geholpen.
De Minister verzool t nadere mededeeling omtrent
deze gevallen, Man zal hij overwegen, of hij kan
helpen.
Na eenig verder debat werd het wetsontwerp goed
gekeurd.
Vervolgens werden eenige kleinere wetsontwerpen
aangenomen zonder of na kort debat.
De correspondent van het Hdbf. te Batavia meldt
„Te Meuké heeft Toengkoe Banta, zoon van Toeng-
koe Ben Blang Pidië, zich met verscheidene onder
aanvoerders en honderd volgelingen, met zeven ach-
terlaad-geweren, hij kapitein Scheepens gemeld",
Na de laatste ernstige tijdingen uit Iudië weêr eens
een lichtstraal.
Men weet, dat aan kapitein Scheepens einde April
de opdracht werd verstrekt om zich tot opsporing en
achtervolging der bende van Toenkoe Ben Blang Pidië
met eene colonne naar het Tapa Toeansche te begeven.
Toengkoe Ben is op het oogenblik de ziel van het
verzet tegen ons bestuur in Atjeh. Zijn zoon, Toeng
koe Banta, bevond zich reeds eenmaal in onze handen,
maar liep medio 1907 van Tapa Toean weg. Onder
zijne leiding had daarop in de maand November van
dat jaar do overval van den pasar van Tapa Toean
door een 60 man sterke bende plaats, waarbij 18 pa-
sarlieden, Chineezen en inlanders werden gewond.
De correspondent te Batavia van het Hdbl, seint
„In West-Sumatra was het gisteren uiterlijk rusfig.
De meeste kampongs langs de spoorlijn van Loeboek-
aloeng tot Kajoe Tanam zijn evenwel nog verlaten,
der leerlingen hebben reeds kennis gemaakt met den
alcohol. Het hoofd der Burgerschool antwoordde dat
behoudens bij bijzondere gevallen (familiefeesten en
dergelijke) hij niet gelooft dat geconstateerd kan wor
den dót leerlingen der school des Maandagsmorgens
minder geschikt zijn om het onderwijs te volgen. Wel
kan van een leerling, die geregeld tot de minder vlug
gen behoort, geconstateerd worden, dat hij af en toe
rookt.
Door de commissie zijn aan de schoolhoofden voorts
eenige vragen gezonden in verband met het onderzoek
naar het aantal achterlijke en achterblijvende kinde
ren. De bedoeling is daarvan in hoofdzaak een opgave
te verkrijgen van het aantal leerlingen dat eventueel
in een school voor achterlijke kinderen zal moeten ge
plaatst worden. Op de 1ste Gemeenteschool is 1 leer
ling- door geringe verstandelijke ontwikkeling, en 1
wegens slecht gezicht ongeschikt het klasseonderwijs te
volgen. Op de 2de Gemeenteschool zijn 9 achterlijken
en bovendien 7 die door ziekelijkheid achter geraakten.
Op de 3de Gemeenteschool zijn 5 leerlingen die door
zwakte of lichaamsgebreken achterlijk zijn. Op de 4de
Gemeenteschool zijn 4 achterlijke kinderen en op de
5de gemeenteschool zitten in alle klassen enkele ach
terblijvende kinderen. Wegens zwakte is één leerling
van die school genomen. Op de Burgerschool komen
geen bepaald achterlijke kinderen voor. In de lste
klas is daar echter een kind dat zeer ongezeggelijk en
dan weer zeer huilerig is. Op de meisjesschool zijn
geen achterlijken. Ook op de Christelijke school zijn
geen achterlijken. Op de R. K. jongensschool zijn 2
achterlijken en 1 ziekelijke jongen.
Naar aanleiding van dit onderzoek acht de commis
sie het noodzakelijk het onderzoek omtrent achterlijke
en achterblijvende kinderen voort te zetten, teneinde
een nauwgezet resultaat te kunnen mededeelen. Het
is echter, gebleken dat het aantal achterlijke kinderen
op liet oogenblik niet zoo groot is dat daaromtrent
vooralsnog bepaalde maatregelen kunnen worden aan
bevolen.
De commissie van bijstand voor het toezicht op de
handwerken aan de lagere scholen, kreeg bij haar be-
De bevolking van Fort van der Capellen betaalde
ruim twintig duizend gulden aan belasting, zijnde ruim
de helft van den aanslag".
De laatste alinea van ons telegram stemt tot gerust
stelling in dezen voor West-Sumatra ernstigen tijd.
Het was te Fort van der Capellen, dat aan de bevol
king een gevoelige les moest worden toegediend, die
blijkbaar niet nagelaten heft blijvenden indrukte maken.
Dezelfde correspondent te Batavia seint vbrder
„De gouverneur Heckler gelastte^ streng toezicht te
oefenen) op de wapenssmederijen in het gewest. De
bevolking van Oud-Agam begint weder met den padi-
snit. In ;Priaman, Kamang, Batipoeh en X Kota be
vinden zich vele aanhangers der Satrya-xete, die overal
tot verzet aansporen. In de Ommelanden van Padang
valt een begin van onrust waar te nemen."
Naar gemeld wordt bestaat het plaiT hier" te t lande
een (Mannenbond voor Vrouwenkiesrecht te stichten,
naar het model van de Engelsche Men's League for
womensuffrage". De bedoeling van zulk een bond is,
het streven voor vrouwenkiesrecht te makenftot een
meer algemeene beweging.
Zij, -die tot de stichting van zulk een bond wenschen
mede te werken, kunnen hun kaartje zenden aan, of
zich [schriftelijk wenden tot mr. E. W. van Straaten,
adocaat en procureur,*"NassaukadeJ498, te Amsterdam.
Zooals reeds onlangs gemeld werd is de vergadering,
waar tot stichting zal worden overgegaan van een
Bond van An(i-Rev. Gemeenteraadsleden in Neder
land, thans definitief vastgesteld op [Woensdag 1
Juli a.s.
De vergadering zal gehouden worden in de groote
concertzaal van het Gebouw voor Kunstenen)Weten
schappen aan de Mariaplaats, te Utrecht.
Door den oud-Minister van Binnenlandsche Zaken,
dr. A. Kuyper, zsl de] openingsrede worden uitge
sproken.
De rekening over 1906 van de Prov. Noord-Holland
wijst aan als inkomsten f 1,828,857,831/2, als uitgaven
f 1,719,260,48 en als batig saldo f 109,596,85.
Voorgesteld wordt de volgende jaarlijksche subsidies
te" verleenen aan" de'commissie voor de Rijksproef
velden voor drie jaren f 2 50, aan de Vormschool
voor onderwijzeressen aan bewaarscholen te Amsterdam
voor drie jaren f 600, aan de teekenschool van de afd.
Weesp van Patrimonium voor drie jaren f 100, aan
de Noord-Hollandsche vereeniging tot bestrijding der
tuberculose (centraal comité samengesteld uit verschil
lende vereenigingen) voor 1909 f 10,000.
Voorgesteld p wordt,"'tevenalsTdat is gedaan voor
„Meerenberg", ?ookf voor het [gesticht „Duinenbosch"
een huishoudelijk reglement vast te stelleD, bij wijze
van grondwet voorj de andere reglementen en voor
schriften.
Voorgesteld wordt voor den aanbouw van twee
woningen voor geneesheeren van „Meerenberg" en de
uitvoering van enkele werken aan dat gesticht, een
voorschot te*[verleenen van f 48,750.
In de gisteren gehouden vergadering van den raad
der gemeente Hilversum, diende de heer mr. V. H.
Rutgers, de navolgende motie van orde in
De raad, van oordeel, dat het in de school werk-
zaam blijven van onderwijzeressen na haar huwelijk,
zoeken aan de scholen een gunstigen indruk behoudens
verbeteringen van het handwerkleerplan door de dames
wenschelijk geacht. In het begin van het jaar waren
de vorderingen niet groot, doch later werd dit beter.
Vooral op de lste en 4de gemeenteschool werd ijverig
gewerkt en waren de resultaten goed. Evenzoo aan de
2de gem. school alleen zou de commissie liever zien,
dat wat eenvoudiger kleedingstukken werden gebreid.
Op de 3e gem. school paste één onderwijzeres de metho
de „Schets van Kloosterhuis Zeilemaker"_ toe. Er werd
goed gewerkt, maar dit onderwijs sloot niet aan bij de
vorige en hoogere klassen. Op de Burgerschool wilde
een onderwijzeres haar leerlingen graag de grondstof
fen toonen. Bij onderzoek bleek dit echter te duur.
Het onderwijs aan de meisjesschool was ongeregeld, in
hoofdzaak door het overkomen van leerlingen van de
Burg-erschool, waar in de eerste twee klassen geen
handwerkonderwijs gegeven wordt. Daarom zou de
commissie gaarne zien dat de Burgerschool wat hand
werken betreft, aansloot bij de Meisjesschool. In de
Christelijke school werd het aantal uren handwerken
van 2 op 3 gebracht, waardoor meerdere vorderingen
werden gemaakt dan in het begin van het jaar. Het
licht was zeer slecht.
Op de R. K. school waren de vorderingen in het eind
van het jaar ook beter dan in liet begin. De commis
sie komt voorts terug- op een klacht van den heer
Uitenbosch, geuit in de Raadszitting van 26 Novem
ber, als zou de commissie haar plicht niet doen noch
roeping gevoelen voor haar taak. „Daar de heer Uiten
bosch, zoo wordt in het verslag- gezegd, aangezocht is
dit öf met bewijzen te staven of openlijk te herroepen,
't geen hij aan drie leden had beloofd, bevreemdt het
de commissie, die de verslagen van de raadsvergade
ringen trouw volgde, dat tot nu toe niets meer over dit
onderwerp door hem was gezegd. Zeer zeker zijn der
gelijke aantijgingen weinig geschikt de roeping bij de
dames vrouwen of mevrouwen aan te wakke-
(Slot volgt).
