DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 159 Honderd en tiende jaargang. 1908 Deze Courant wordt eiken avondbehalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1, Afzonderlijke nummers 3 Cents. Prijs der gewone advertentiën: Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. DONDERDAG 9 J U L I. Hinderwet. De groote Kermis. BINNENLAND. Telefoonnummer 3. (De Fransch-Britsche Tentoonstelling V). Eerste Kamer. ALKMAARSC COURANT. BURGEMEESTEE en WETHOUDERS van ALKMAAR brengen ter algemeene kennis, dat zij bij besluit van heden onder voorwaarden vergunning heb ben verleend aan Jb. PELS aldaar, tot het op- richten van eene smederij, waarin een herstelplaats voor rijwielen met smidse en moffeloven in het per ceel Paardensteeg, wijk B, nos. 2/3. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. RIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. Alkmaar, 8 Juli 1908. ALKMAAR, 9 Juli. Een man, met wien zich de geheele beschaafde we reld tegenwoordig bezig houdt en wiens naam voor het nageslacht bewaard zal blijven, vierde gisteren zijn zeventigsten verjaardag. Die man heet Ferdinand August, Heinrich, graaf von Zeppelin. Hij heeft der menschheid een dienst bewezen, die thans nog niet naar zijn juiste waarde kan worden geschat, maar die ongetwijfeld in de toekomst zal blijken van het aller grootste gewicht te zijn geweest. Zeventig jaar is hij oud, maar het is te hopen dat het den man gegeven- zal zijn althans nog eenige practische toepassing van zijn uitvinding, het bestuurbare luchtschip, te aan schouwen. Hij heeft het verdiend: zijn leven is niet gemakkelijk geweest en hij heeft moeten vechten te gen vooroordeel, misverstand en domheid. Dien moeie- lijken strijd heeft hij volgehouden en als overwinnaar is hij schitterend te voorschijn getreden. Trouwens hij heeft indertijd een goede leerschool voor zulk een moeielijk leven gehad. Van zijn jeugd af aau heeft hij moeten vechten. Nadat hij de polytechnische school te Stuttgart en de militaire academie te Lud- wigsburg had doorloopen en de universiteit te Tiibin- gen reeds had bezocht, begon hij op twintig jarigen leeftijd zijn loopbaan als cavalerie-officier. In 1863 trok hij naar Amerika en vocht mee in den burgeroor log. Bij St. Paul in Canada, maakte hij voor het eerst een reisje in een ballon captif. Eenige jaren later maakte hij den oorlog van Pruisen tegen Oostenrijk mede en onderscheidde zich door een kranig ruiter- siuk, waarvoor hij het ridderkruis voor de militaire orde voor verdienste verwierf. Zeer beroemd is hij evenwel geworden door een patrouille-rit in den oorlog van 1870'71. Het is hem namelijk den 24sten Juli 1870 met vier eavalerie-officieren uit Baden en vier ordonnansen gelukt door de vijandelijke voorposten te rijden. De bezetting van de vesting l.auterburg werd overrompeld, een vijandelijke patrouille werd buiten gevecht gesteld, doch bij Soheuerlenhofe had de graaf zijn stoutmoedigheid bijna met den dood moeten be- koopen. 11ij vluchtte op het paard van een doodge schoten cavalerist, bracht een nacht grootendeels in een boom door en bereikte eerst na twee dagen en nachten zonder voedsel en zonder slaap zijn eigen voorposten, van waar het resultaat van zijn ontdek kingstocht naar Karlsruhe werd bericht. Hem werd biervoor geschonken het ridderkruis eerste klasse der Wurtembergsche kroonorde met zwaarden en het ijze ren kruis. Hij maakte een mooie promotie en toen hij in 1891 op zijn verzoek ter beschikking gesteld werd, was hij luitenant-generaal. Toen, op twee-en- 50-jarigen leeftijd, begon hij zich bezig te houden met den bouw van een bestuurbaar luchtschip, aan de stu die waarvan hij zich sinds 1873 had gewijd, De eene mislukking volgde op de andere. In 1894 verklaarde een door den keizer benoemde commissie van deskun digen zijn plan voor practisch onbruikbaar. Maar graaf Zeppelin gaf den moed niet op. Vier jaren had hij noodig om al reizend en als spreker optredend, het benoodigde geld bijeen te krijgen, zes jaren verliepen cr voordat het luchtschip gereed was. Met een volhar dingsvermogen, dat benijdenswaard is, bleef hij even wel werken aan de verwezenlijking van zijn plan. Het waren jaren van inspanning en zorg. Veelmensehen wa len het niet die hem in dezen tijd van strijdgetrouwble- ven het is de moeite waard," dit te constateeren op het oogenblik, waarop hij over de geheele wereld ge vierd wordt. Zijn vrouw en dochter stonden hem even wel trouw ter zijde. Den laten Juli 1900 had de eerste opstijging plaats. Een langere tocht volgde den 21sten October, toen het schip 28 minuten in de lucht bleef. Hierdoor was de bestaanbaarheid van het bestuurbare luchtschip bewezen. Doch juist nu bleek hét bijzonder moeielijk voor den uitvinder om aan het noodige geld te komen. Hij zag zich zelfs gedwongen een „nood kreet ter redding van de luchtscheepvaart" te doen weerklinken. Dat hielp en den 17den Januari 1906 kon de eerste proeftocht met het tweede model onder nomen worden. Voordat de bruikbaarheid was bewe zen, weigerde een der stuurtoestellen, zoodat de uit vinder onmiddellijk moest dalen. Den volgenden nacht vernielde een orkaan het luchtschip. De geheele arbeid was dus verloren, moest opnieuw worden verricht. Met het derde model werd den 9den October van hetzelfde jaar „proef gevaren." Thans had de luchtschipper succeser haperde niets aan de machinerie en hij kon de bestuurbaarheid van zijn luchtschip bewijzen. Het jaar daarop ontving hij de lang verbeide subsidie van het Duitsche rijk, dat dadelijk een half millioen mark ter zijner beschikking stelde. En enkele weken geleden is hij, zonder dat iemand er iets van wist opgestegen en heeft twaalf uren ach tereen in de lucht vertoefd, gemanoevreerd over de Zwitsersche bergen, boven de meren en de steden. Het was gevonden, het was bereikt het bestuurbare luchtschip bestond en de telegraaf verkondigde het blijde nieuws over de geheele wereld, het nieuws, dat er nieuwe banen waren geopend voor de techniek, en daarna ook voor het verkeer, de beschaving, den voor uitgang. En gisteren is de krasse grijsaard gehuldigd. Stutt gart maakte hem eereburger, de Kamer van Baden zond hem een telegram van bewondering en dankbaar heid, en'in Constanz, waar hij geboren werd en waar liij voor zijn uitvinding gewerkt heeft, bracht men hem een serenade met fakkellicht. Zóó zijn zeventig- sten verjaardag te mogen vieren, op het toppunt van roem en geluk zou dat niet veel doen vergeten van een leven, dat moeielijk en dikwijls onaangenaam was De zee was heerlijk-kalm. Snel schoot de Ba tavier IV over het water dat wel vloeiend zilver geleek en glinsterend goud aan de kim, waar de zonneschijf langzaam in zee zonk. Wij zaten achter de rooksalon op het dek. Op-het-water-zijn wekt op de behoefte naar geizelliglieid, maakt mededeelzaam, vooral jegens een passagier, die op de heenreis onze hutgenoot was en toevallig den terugtocht weer meet overgaat. Die passagier was een vermexikaanscht Hollander. Tus- schen voorzichtige trekjes aan zware Mexikaansche si garen door, vertelden we van ervaringen in Londen, spraken heel gauw over de tentoonstelling. Toen be gon onze Mexikaan Amerikaansch te doen, zeide de exhibition niet dat te vinden. In Mexiko hielden ze geen tentoonstellingen, daar hadden ze wel eens groo te gebouwen doen verrijzen, die evenwel bij gebrek aan exposanten leeg waren blijven staan. Maar San Louis hadt U moeten zien, waar alles mooi, grootsch, impo sant.... Amerikaansch was. Vergelijk je daarbij de Franco-British, dan is ze niet meer dan een groote kermis Een groote kermis! Daar had je het weer. Niet dat wij, komende uit het landje van de kleine afmetingen, waar zelfs de mijlen korter zijn dan in Engeland, op het denkbeeldige etiket dezer tentoonstelling die woorden zouden durven schrijven. Maar we hadden er aan gedacht, tqen we wandelden op de terreinen, waar na het kunstgenot der tentoonstellingsgebouwen vroo- lijke uitspanning kan worden gekregen. Er is natuur lijk goed gezorgd voor de pretmakers die voor shil lings en sixpenses waarachtige of schijnbare genoe gens willen smaken. Er zijn inrichtingen-van-vermaak to over en daarbij is meer dan voldoende rekening ge houden met den tegenwoordigen smaak der joolmaken- de menschen, die geen laag-bij-de-grondsche genietin gen willen, maar de hoogte in moeten, vliegensvlug moeten voortgaan, die de moderne techniek dienstbaar willen zien gemaakt aan hun uitspanning. En toch hebben wij te midden van die nieuwste en kostbaarste vermakelijkheden moeten denken aan onze ouwerwet- sche dorpskermissen en duidelijk vonden we in gene alle samenstellende elementen van deze terug. Het sportelement der. harddraverijen was te vinden in de Olympische spelen. De kramen dat waren de res taurants en de theehuizen en de andere ververschings- inrichtingen. De kijkspelen de Ceylonsche, de Se- negalsche, de Iersche dorpen, Old-Londen, Our Indi an Empire, enz. De mallemolens the Flip-flap, the mountain scenic railway, the spiral, the Canadian To boggan. De draaiorgels en oempa's de bands, de muziekmannen in helgekleurde uniformen. Het was wel een kermis, maar een grrroote en alles was grooter, hooger, vernuftiger, gecompliceerder dan op de gewone kermissen. Duurder bovenal het wa ren geen kermiswagenondernemingen, maar ex- presselijk opgerichte vennootschappen, werkend met' rcuzenkapitalen. Vodr de stoffage van deze tentoon- stellingskermis zijn vele malen honderd duizend gul- cien noodig geweest. Nemen we de Olympische spelen. Ilebt ge gelezen van het tekort dat er nu al is, van de 120.000 gulden, die de Daily Mail wil verzamelen, om althans de eer van het sportlievend Engeland te red den Het is een zonderling geval met die spelen: men ontwerpt programma's met veel dure nummers, inen organiseert kostbare feesten en ten slotte blijkt het dat men zonder geld den vreemdelingen gouden ber gen heeft beloofd. Des te vreemder is dit geval, nu de Engelsclie regeering, die overigens zooveel voor treffelijks heeft gedaan, thans pertinent weigert bij te springen. En dat terwijl met 's konings toestemming Londen den last van Rome heeft overgenomen van dit jaar de Olympische spelen te houden! Van de tribune, die 71/2 maal zooveel personen kan bevatten als Alkmaar inwoners heeft, spraken we reeds in een der vorige brieven. Daar binnen zullen de spe len plaats hebben, zullen uit twintig landen de sterk- sten, snelsten en lenigsten dingen naar eer en prijzen. Een grasveld voor hardloopen, een wielerbaan voor hardrijden en een waterbassin voor snelzwemmen zijn er aangelegd. Evenwel zullen niet alle wedstrijden hier plaats hebben er worden er ook in de omge ving gehouden. Het groote nummer Marathon race eindigt echter wel bij het stadium. 13 Juli beginnen de spelen en ze duren tot October. Thans worden er op het terrein eenige avonden in de week middelmatige vuurwerken afgestoken, maar het is wel de moeite en het geld waard er eens naar toe te gaan omdat men de tribune van verscheiden kilo- metersplanken in oogenschouw kan nemen. Er is nog een ander, veel kleiner open-lucht-tooneel. Our Indian Empire heet het en daar wordt, zeggen de aankondigingen, het leven in Indië in al zijn pracht en aantrekkelijkheid ontplooid. Honderd kleurlingen vertoonen er met olifanten, kameelen en ezels kunsten. Een markt, een durbar, een feest aan het hof van een machtig radjah waar jongleurs, acrobaten, gooche laars, dansers en 4anseressen voorstellingen geven, worden achtereenvolgens ten tooneele gebracht. Dan komt „the most daring performance ever witnessed" een tijgerjacht en eindelijk glijden olifanten van den Duitscher Hagenbeek, o entente! langs een glijbaan van een hoogte van veertig voet in een water bassin, zoodat wolken schuim hoog opspatten en de logge zware beesten kopje-onder duiken, tot groot vermaak van het publiek en blijkbaar tot niet minder van de dieren zelf. De geheele vertooning is overi gens te veel vertooning. De monotone muziek, de wonderlijke grimassen, het onaangename gehuil, de groteske huldebetuigingen aan een zoogenaamden rad jah, de nagebootste blijdschap over de vangst van een opgezetten tijger het is alles te quasi-naïef, het ligt er te dik op, dan dat het zou kunnen imponeeren. In enkele sierlijke en elegante toeren aan lange bamboe- staven overtreft het zwarte zeker het blanke ras maar heeft men ze door Ohineezen of Japanners in onze circussen ook al niet dikwijls zien verrichten? Extra vermelding verdient het feit dat deze Indiërs proper gekleed zijn Oostersche kijktroepen in Euro pa zien er anders in den regel vrij goor uit. Ook dra gen ze in hun vrijen tijd nog geen gele laarzen of een wit boord. „Eastern Sports arena" heet met een mooi woord een kale vlakte waar olifanten log en loom rondstap pen om den menschen de sensatie te geven van erop te hebben „gereden." Er zijn „dorpen." Maar alvorens hierover te spre ken, een enkel woord over de muziek. Verscheiden corpsen geven op verschillende uren over dag en bij avond op onderscheidene plaatsen concerten. Het merk waardigste hiervan is wel de muziektempel of is dit woord niet goed gekozen? Bij een muziektempel toch denken we aan een verhevenheid, terwijl de muzikan ten hier in de diepte zitten, zoodat de klanken opstij gen naar de hoorders, in stede van op hen neer te da len. De menschen vonden het blijkbaar niet onaflnge- naam „van uit de hoogte op de kapeLnecr te zien" - of het voor het corps wel prettig is altijd „muziek uit de lagere sferen" te doen hooren is een andere vraag. En nu de dorpen. Een honderdtal Senegaleezen zijn uit de Sahara gehaald en die hebben nu hun tenten aan de Theems opgeslagen, primitieve hutten van palmbladen en riet. Zij zingen, dansen, werken en onderwijzen de jeugd. Kinderen van Oostersche troe pen in Europa moeten wel razend knap worden, altijd is er een onderwijzer bij en wordt er onderwijs gegeven zelfs als er ook maar één bezoeker is Er is ook een Ceylonsch dorp, met kleurige huizen eri torens en een slanke pagode, dat er vooral bij avond rijk verlicht met contoerende lampjes aardig uitziet. Ook hier weer moet men bewonderen het werk van de inboorlingen en de pogingen om souvenirs te verkoopen! Het grootste der dorpen is het Iersche, Ballymaclin- ton getheeten. Dit is zoo groot, dat het nu nog niet eens gereed is overigens is de tentoonstelling vrij wel af. Wie van het „arme Ierland" iets wil weten, moet het dorp gaan bezien, het moet natuurgetrouw zijn, al is het dan ook een klein beetje vermooid. Tal van antieke voorwerpen zijn uit musea en andere be waarplaatsen gehaald, om de illusie te vervolmaken. Zoo moet liet oude steenen kruis in het midden écht zijn, duizend jaar geleden gestaan hebben in Donagh- rnore. Een der vele merkwaardigheden is de cottage van Mc. Kinley, grootendeels opgetrokken uit deelen van de woning, die eens aan de grootouders van den overleden Amerikaanschen president heeft toebehoord. In de armelijke hutten of daarbuiten zijn de bewo ners aan den arbeid en boven groote turfvuren wordt door de vrouwen gekookt en gebakken. Men kan ook hier verschillende voorwerpen koopen. De baten van dit Iersche dorp komen aan Iersche teringlijders ten goede. „Old London" is voor den vreemdeling een veelbe lovende titel. Maar ook niet meer. Wanneer men bet échte Iersche dorp heeft bezocht, dan verwacht men een stukje oud-Londen te zullen zien dat is zoo als het was in de dagen van koningin Elizabeth, of vóór den grooten brand van 1666. Eilacie hoe bedro gen komt men uit, zoodra men een beefeater is gepas seerd en zijn sixpence heeft geofferd. Men ziet •slechts kleine houten modelletjes voor zich, die door een meneer met een schoolmeestersstok en -stem worden uitge legd. En nu gelooven wc grmig dat er heel wat authen tiek materiaal, oude boeken en platen en een onuit puttelijk geduld en buitengewone kunstvaardigheid noodig zijn geweest om deze dingetjes in elkaar te zet ten, maar als men twee dagen achtereen te midden van groote gebouwen heeft, vertoefd en grootsche din gen heeft gezien, dan heeft men geen oog meer voor zulk peuterwerk. ij komen thans aan den modernen remplacant van den ouwerwetschen mallemolen. In de eerste plaats zij genoemd l'he Mountain Scenic Railway. Door ber gen, langs valleien, over meren en rivieren, voorbij watervallen over viaducten en door tunnels zijn rails gelegd en daarover roetsen kleine karretjes, soms een eindje met een snelheid van vijftig Engelsche mijlen per uur, dan weer veel langzamer zoodat de tocht van een mijl door dit tooneel-Canada ongeveer vier minu ten duurt. Bijzonder belangwekkend is het systeem van signalen en wissels, hetwelk mogelijk maakt, dat er verschillende wagentjes tegelijk kunnen rijden Zoodra het eene zich in de buurt van het andere be vindt, waarschuwen roode lichten, maar niet zoo gauw is de lijn weer veilig of deze seinen verdwijnen auto matisch. De inrichting van dit vermaak!ijntje met zijn omgeving moet meer dan 250.000 gulden hebben gekost. Er zijn nog een aantal andere inrichtingen, die de menschen vliegensvlug de lucht in en weer naar be- neden brengen. Hoe sneller blijkbaar hoe aangena mer is het niet merkwaardig dat in onze dagen ook de uitspanning moet staan in het teeken van gevlieg en gejakker? Bij de „Spiral" gaat men in een karre tje over rails eerst langs een steile helling naar bene den en daardoor wordt voldoende snelheid verkregen om langs een verbazend hoogen kurkentrekker omhoog' te stijgen. Is de top bereikt dan gaat men met de snelheid van een sneltrein naar heneden. In nog ra zender tempo werkt de Canadian Toboggan, die er voor in staat dat zij de reizigers „bijna buiten adem" aflevert hetgeen ook al een genoegen schijnt te zijn. Het rustigst werkend en tevens het vernuftigst van constructie is de Flip-flap, de clou der vermakelijkhe den. In de verte lijkt dit enorme toestel iu rust op het bovendeel van een halve spoorwegbrug, meer dan 90 meter lang en zwaar gebouwd van staal. Aan de beide uiteinden is een platform, op elk waarvan voor vijftig menschen plaats is. Er klinkt een signaal en langzaam gaat onze halve spoorwegbrug draaien op als we het zoo mogen noemen den pijler in het midden. Het is dan alsof men twee stalen armen van ten reus met vuisten die ieder vijftig kleinduimpjes bevatten, de lucht ziet ingaan en langzaam elkaar na deren. Statig en met gratie worden ze opgeheven, ter wijl het platform natuurlijk steeds horizontaal blijft. Staan beide armen loodrecht, dan wordt den luchtrei zigers een kort oogenblikje gegeven om te genieten van het panorama dat hun van uit dezen mobielen uitzichttoren geboden wordt dan dalen de armen weer naar den anderen kant, dan van waar ze gekomen zijn, zoodat de vuisten dus in het geheel een halven cirkel in de lucht beschrijven met een straal van 46 meter. Gevaar moet er niet aan dit vermaak verbon den zijn ofschoon de machinerie den eersten dag der exploitatie stokte, zoodat de luchtreizigers meer dan een half uur tusschen hemel en aarde waren en duizend angsten uitstonden. Van dit vermaakmiddel wordt een buitengewoon ge bruik gemaakt. De armen staan haast niet stil en al tijd zijn de vuisten vol. Dat er hier op dit groote kermisterrein avond aan avond door een internationaal en polyglot gezelschap al verstaat men elkaar niet, begrijpen doet men el kaar al heel gauw als men „uit" is veel jool ge maakt wordt, laat zich denken. Bandeloosheid of erger! ontmoet men hier evenwel niet. De pret moet het felle licht der overal geplaatste electrische lampions en het waakzame oog der alom tegenwoordi ge Bobbies kunnen verdragen. En lang duurt de pret ook niet. Zelfs op 't tentoonstellingsterrein schijnt men geen nachtleven, of iets dat er op lijkt, te dulden. Als het elf uur is (Greenwich!) verplaatst de drukte zich al naar het station en heeren mogen blij zijn als ze dan een staanplaatsje in den eerst-komenden trein hebben veroverd. Dan vliegt de trein door den tun neleventjes stoppend aan een stationdan weer snerpend voorwaarts, totdat men zijn eindstation heeft bereikt. Met de lift omhoog en men is weer in het hartje der metropool, waar men 's ochtends per plex stond te kijken naar het overweldigend verkeer, en waar men thans even opschrikt van het echoën dei- voetstappen tegen de huizen in de nu gansch-verlaten straten. E. O. H. Chr. BR. De voorzitter deelde in de vergadering van gisteren mede, dat van den Minister van Waterstaat is inge komen een plan tot verbouwing van de vergadeizaal der Eerste Kamer, met het oog op de tribunes. Om trent het plan, dat ter griffie werd nedergelegd, zal bij de behandeling van de huishoudelijke raming der Kamer beslist kunnen worden. Behandeld werd allereerst de suppletoire Water staat sbegroo ting, beoogende de instelling van een bureau voor staatsaanleg van spoorwegen. De heer R e g o u t opperde verschillende beden kingen tegen het ontwerp, waarvan hij groote finan- tieele offers duchtte. Ontkennende, dat de vertraging in den aanleg van de spoorwegen Eindho.enWeert en Heerlen—Valkenburg de schuld zou zijn van de spoorwegmaatschappij ooi deelde spreker ongemotiveerd om het bestaande stelsel van uitvoering bij den aanleg van werken door spoorwegmaatschappijen te vervangen door het bureaucratische stelsel, door het ontw< rp beoogd. Spreker keurde af, dat aan dit ontw. rp was vastgekoppeld de aanleg van de spoorlijn Heerlen- Valkenburg. Hierdoor wordt pressie op de Kamer geoefend. Echter zal spreker t<„ch tegen het ontwerp stemmen, want die verwerping behoeft het totstand komen der lijn HeerlenValkenburg niet ernstig te vertragenbinnen een paar weken kan het aanleg- contract met de Exploitatie-maatschappij gesloten worden voor die lijn, waarvan reeds veel voorberei dende werkzaamheden door de Regeering zijn goed gekeurd. Spreker had geen bedenking t.gen de op neming van een hoofdingenieur in den raad van toe zicht op de spoorwegen een dergelijk ingenieur kan z. i. nuttig werkzaam zijn voor het houden van toezicht op de spoorwegmaatschappij bij den aanleg van lijnen. Minister Bevers verdedigde het ontwerp, vol houdende, dat het bestaande stelsel van aanleg van spoorwegen tot vertraging leiden moet. Het is vol-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1908 | | pagina 1