DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
binnenland!
Honderd en tiende jaargang.
1908.
V R IJ D A G
17 J IJ L I.
Hinderwet.
Hinderwet.
Aan den vooravond.
No. 164.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Militie.
De A. N.
Telefoonnummer 3.
HERHALINGSOEFENINGEN.
Onbestelbare Brieven en Briefkaarten.
Een buste van ür. Laurillard.
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
gelast, krachtens bekomen aanschrijvingen, de onder
staande verlofgangers, binnen deze gemeente in het
register van verlofgangers der nationale militie inge
schreven, om zich ter bijwoning der herhalings-oefe-
ningen, 's namiddags vóór 4 ure, bij hun korps te ver
voegen, als volgt:
Grenadiers en jagers, lichting 1903, garnizoen 's-Gra-
venhage, 27 J uli 1908: PIE TER HENNEWEER.
Grenadiers en jagers, lichting 1901, garnizoen 's-Gra
venhage, 3 Augustus 1908: CORNELIS ET/LES.
3e Regiment Infanterie, lichting 1901, garnizoen
Vlissingen, 3 Augustus 1908: CORNELIS ARNOL
DUS ALTER.
6e Regiment Infanterie, lichting 1901, garnizoen
Breda, 3 Augustus 1908: BERNARDUS LODEWTJK
VAN LEEUWENSTIJN.
7e Regiment Infanterie, lichting 1901, garnizoen
Amsterdam, 3 Augustus 1908: HERMAN AUGUST
MARIE BRUNKLAUS, CORNELIS PIETER MUL
DER, JACOB SCHEEPBOUWER.
7e Regiment Infanterie, lichting 1899, garnizoen
Amsterdam, 3 Augustus 1908: JOHANNES ADRIA
NUS ZUURBIER.
9e Regiment Infanterie, lichting 1901, garnizoen
Leeuwarden, 3 Augustus 1908: AGE WITTEVEEN.
10e Regiment Infanterie, lichting 1901, garnizoen
Haarlem, 3 Augustus 1908: PETRUS ANTONIUS
O VAN HUGTEN, WILLEM BOUMAN.
11e Regiment Infanterie, lichting 1901, garnizoen
Ede, 3 Augustus 1908, JOHANNES JOSEPHUS
ROOTRIN, JAN STERRENBURG.
Korps Pantserfortartillerie, lichting 1901, garnizoen
IJ muiden, 3 Augustus 1908: CORNELIS HART.
10e Regiment Infanterie, lichting 1901, garnizoen
Helder, 10 Augustus 1908: LOURENS DEN NIJS,
DIRK DE WAARD, CORNELIS DE HEER.
10e Regiment Infanterie, lichting 1900, garnizoen
Helder, 10 Augustus 1908: GERARDUS BIJL.
4e Regiment Vesting-artillerie, lichting 1905, gar
nizoen Helder, 10 Augustus 1908: PIETER HEN
DRIK DE ROVER, JOHANNES NICOLAAS
SCHOON, DIRK MIENIS, LAURENTIUS DEN-
NEMAN, CORNELIS BERNARDUS ELSWIJK,
HENDRIKUS CORNELIS HAZES, ARIE GEEL.
SIMON VEEN, PIETER LANGEBERG.
4e Regiment Vesting-artillerie, lichting 1901, gar
nizoen Helder, 17 Augustus 1908: HENDRIK PEE
REBOOM, CORNELIS PLOMPER, JACOBUS
NIJBOER, ADRIANUS VAN DE POL.
Grenadiers en jagers, lichting 1905, garnizoen
s-Gravenhage, 24 Augustus 1908: CORNELIS HEN-
DRICITS VAN SCHALKWIJK, ADRTANUS COR
NELIS VAN DER VEER.
Grenadiers en jagers, lichting 1903, garnizoen 's-Gra
venhage, 24 Augustus 1908: DIRK BROUWER.
ie Regiment Infanterie, lichting 1905, garnizoen
Amsterdam, 24 Augustus 1908: LEONARDUS
ADRIANUS PLAS, DAVID TRIJBETZ.
9e Regiment Infanterie, lichting 1905, garnizoen
Utrecht, 24 Augustus 1908: JOHANNES CHRISTI-
AAN FABER, HENDRIK JAN BEEKMAN.
Oe Regiment Infanterie, lichting 1905, garnizoen
Leeuwarden, 24 Augustus 1908: WIARDUS GROE
NE VELD.
10e Regiment Infanterie, lichting 1905, garnizoen
Hoorn, 24 Augustus 1908: MARTINUS WILLEM
VAN GULIK, HENDRIK JACOB SELIE, PETRUS
JOHANNES STAVENUITER.
10e Regiment Infanterie, lichting 1905, garnizoen
Helder, 24 Augustus 1908: DIRK PALLEMANS
ADRIANUS MOOIJ, BERNARDUS WEHNES'
JOANNES KLIJN, HENDRIK HABIECHt'
CORNELIS DE VRIES, JOHANNES VAN DIE
PEN, CORNELIS KLEVERLAAN, PIETER JO
HANNES OFFENBERG, BAREND TON NICO
LAAS PETRUS STOKMAN, HENDRIK AGE-
LINK, PETRUS PAITLUS VOGELPOEL.
10e Regiment Infanterie, lichting 1905, garnizoen
24 Aug. 1908: HENDRIKUS IIERMANUS
WILLERS, .JACOBUS PETRUS BESTEMAN
HASSELAAR, ANTONIUS
SCHELLINGEN, HENDRIK JANSEN, SIMON
-lv i. llilv.
Pantserfortartillerie, lichting 1903, garnizoen Hel
der, 24 Augustus 1908: JOHANNES GERARDUS
'^HHAAT, JOHANNES PATER, NICOLAAS
W hjhiL.
9e Regiment Infanterie, lichting 1903, garnizoen
Leeuwarden, 1 September 1908: MOLETTRITS DE
VRIES.
De Burgemeester voornoemd,
au T G- kipping.
Alkmaar, 16 Juli 1908.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
ALKMAAR brengen ter algemeene kennis, dat zij
bij besluit van heden onder voorwaarden vergunning
hebben verleend aan G. GROOT aldaar, tot het oprich
ten van een benzme-motor van 4 P.K., tot het in be
weging brengen van een eest voor het branden van
koffieboonen, in het perceel Spanjaardstraat, wijk
C, No 4. j
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
16 Juli 1908. DONATII, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat heden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan hen
ingediende verzoek met bijlagen van
de Wed. C. BIERMANMORS aldaar om ver
gunning tot het oprichten van een brood koek- en
banketbakkerijwaarin een heeteluchtovenin het
perceel Spoorstraat, wijk E No. 50.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden in
gediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op
Donderdag 30 Juli e.k., 's voormiddags te elf uur en
schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie dagen
vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die be
zwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer ge
meente van de ter zake ingekomen schrifturen kennis
nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
16 Juli 1908. DONATH, Secretaris.
POSTKANTOOR TE ALKMAAR.
LIJST van de aan dit kantoor en de daaronder be
hoorende hulpkantoren ter post bezorgde brieven en
briefkaarten, welke wegens onbekendheid van de ge
adresseerden niet zijn kunnen worden uitgereikt.
Ie Helft der maand Juli 1908.
Brieven.
Mad. vau Ittersum,
Mej. C. de Geus,
Gebr. Beausai,
Kikkert,
Willem Palei,
A. van Dragt,
Mej. N. Kloosterboer,
's Hage.
N.-Scharwoude.
Rotterdam
Burg, Tessel.
Uitgeest.
Valburg
Groot Schermer.
Briefkaarten.
K. Raven, Rotterdam.
Buitenland.
C. Klein van Hattingen, Berlin
Maclaine Pont, Paris
Ida Griger, Pretoria,
Aan de afzenders wordt aanbevolen hun naam en adres
op de stukken te vermelden, opdat deze bij onbestelbaarheid
aan hen kunnen teruggegeven worden,
We staan aan den vooravond van cle opening der vak
tentoonstelling. Te beginnen met morgen zal negen
dagen achtereen de gelegenheid opengesteld zijn, om
de resultaten in oogenschouw te nemen van de wed
strijden, welke in den afgeloopen winter zijn gehouden.
Verdient er een ruim gebruik van deze gelegenheid ge
maakt te worden? Volmondig durven wij deze vraag
met „ja" te beantwoorden.
En dit antwoord berust in de eerste plaats op het
principe, dezer tentoonstelling. Er worden tegenwoor
dig in ons land voornamelijk tentoonstellingen van nij
verheid en van huisvlijt gehouden. Boven beiden ver
dient de vaktentoonstelling de voorkeur, omdat zij ons
den werkman als individu doet kennen.
Bij de nijverheidstentoonstellingen wordt de patroon
■bekroond, terwijl de werkman, die wellicht het grootste
aandeel in het bekroonde heeft gehad, op den achter
grond blijft. Dit is onbillijk, en dat men die onbillijk
heid gevoelt, hebhen we gezien op de groote Londen-
sche tentoonstelling, waar een afdeeling was openge
steld enkel voor werklieden. Boven de huisvlijttentoon-
stelling- verdient de vaktentoonstelling de voorkeur,
omdat zij geen meestal nutteloos knutselwerk te zien
geeft, maar duidelijk in het licht stelt de vaardigheid
en den kunstzin van den handwerksman. Wij hebben
allen eerbied voor een in ledige uren vervaardigd knut
selwerk, maar als wij willen weten wat er in een vak
man zit, dan zien we het liefst een degelijker stuk
werk.
In de tweede plaats verdient deze tentoonstelling een
druk bezoek omdat ze leidt tot erkenning van de per
soonlijke verdiensten der inzenders als handwerkslie
den, niet als knechts van patroons, ook niet als knut
selaars. Hoe meer bezoekers, hoe meer waardeering
die waarlijk wel eens verdiend is!
Ten derde is hot een bijzonder voordeel van de vak
tentoonstelling dat zij den bezoekers doet kennen den
stand van het handwerk in Alkmaar en omgeving. Van
een vergelijkende beschouwing zullen ze allicht profijt
kunnen hebben.
In de vierde plaats verdient deze tentoon
stelling volle zalen, omdat zij werkelijk zeer belang
wekkend Is en een pracht van fraaie- voorwerpen te
aanschouwen geeft. Alleen —in den gebonden wed
strijd had de deelneming grooter moeten zijn en de
wegblijvende werklieden hebben gehandeld in strijd
met de belangen van de werklieden. Zij hebben het
voor hen zeldzame genot van gewaardeerd te worden,
laten voorbijgaan, zij hebben niet alleen zichzelf maar
ook hun vak benadeeld, omdat door hun wegblijven
van deze tentoonstelling de indruk zou kunnen worden
gevestigd dat goedgeconstrueerde en smaakvol-ver-
vaardigde voorwerpen hier niet gemaakt kunnen wor
den bij gebrek aan „tuchtig" personeel. Zeker, de prij
zen waren niet hoog, maar het gaat hier immers voor
al om de eer, en de commissie had de deelneming toch
zoo gemakkelijk mogelijk gemaakt. Intusschen des
te meer lof voor de werklieden, die hun vak hoog ge
houden hebben en getoond hebben, dat er nog wat in
hen zit! Hunne namen verdienen steeds in aanden-
king gehouden te worden.
Wij verheugen ons evenwel dat de vrije wedstrijden
meer belangstelling hebben mogen vinden. Er zijn in
derdaad kranige werkstukken in deze rubrieken inge
zonden, werkstukken, die niet alleen getuigen van
kunstvaardigheid maar ook van liefde voor het vak.
Hier krijgen we gelukkig herhaaldelijk den indruk,
dat de begaafde, nijvere werkman nog niet tot den vol
maakt verleden tijd behoort.
Wij spraken tot dusverre alleen van werklieden. Er
hebben evenwel ook vrouwelijke handwerkslieden zich
in den prijskamp gewaagd. In den regel moeten de
vrouwen zich tevreden stellen met de rubriek „ter op
luistering." Hier mogen ze in zelfstandige rubrieken
meedoen'. Ook dat was wel eens goed. Nu kunnen
vooral onze dames zien, dat ze niet naar Amsterdam
en elders behoeven te trekken, om fraaie, artistieke en
degelijke voorwerpen te koopen.
De leerlingen zij zijn gescheiden van de volwasse-
nen hebben veel ingezonden, dat doet hopen op een
goede toekomst. Trouwens ook de inzendingen van
Huishoud- en Industrieschool en Ambachtsschool toonen
dat onze jongens en meisjes vol moed en vol ijver en
met groote netheid aan het werk zijn moge dat op
lateren leeftijd nog zoo wezen!
Een enkel woord ten slotte over de rubriek ter op
luistering, die zeer uitgebreid is en veel biedt vaif
goeden smaak en oorspronkelijkheid, veel dat de moei
te a an het tentoonstellen loont en tot bezichtigen zal
uitlokken.
En hiermede meenen wij heden te kunnen volstaan.
Ons doel was niet verslag te geven dat zal nog na
der en uitvoerig geschieden. Wij hebben slechts de
waarde van deze tentoonstelling met een enkel woord
willen kenschetsen en even de redenen willen nagaan,
waarom zij een druk bezoek verdient.
Wanneer wij men schrijve het beeld toe aan de
ra portenoogstmaand1 cijfers hadden toe- te kennen,
dan zou de gebonden wedstrijd een klein vijfje of mis
schien zelfs wel een viertje krijgen, maar de andere
groepen zouden met zevens, achtens en negens worden
ingevuld.
U ij resumeeren. De tentoonstelling verdient een
duik bezoek, in de eerste plaats om tot voorbeeld en
kering te strekken, ten tweede om de inzenders in het
algemeen en de bekroonden in het bijzonder meer be-
lediging te schenken voor hun arbeid, die niet gering
is geweest, ten derde om eenig denkbeeld te krijgen
van de ontwikkeling en de vaardigheid van den hand
werksman en de handwerksvrouw in deze omgeving,
en ten vierde, om inderdaad een paar genotvolle uren
door te brengen in de goedgevulde zalen van het ge
bouw. De toegangsprijs zou voor velen een beletsel
kunnen wezen. Dit is -evenwel hier niet het geval. Er
zijn slechts goedkoope, goedkoopere en nóg goedkoo-
pcre dagen. Do entree wisselt tusschen 50, 25 en 10
cents.
Laat daarom de tentoonstelling die het verdient
inderdaad véél bezocht worden. Laat ieder, die
haar zelf bezocht, anderen aansporen ook op te gaan
naar de Industrieschool, opdat Zondagavond 26 Juli
bij de sluiting zal kunnen worden getuigd: „De ten-
t<.onstelling is een schitterend succes geweest. Alk
maar is de eerste gemeente geweest, die het heeft aan
gedurfd een herhaling van de tentoonstelling van 1895
Ie geven. Alkmaar heeft het goede voorbeeld gege
ven, dat ongetwijfeld elders nagevolgd zal worden."
De tweeërlei redenen ia hot feest van den Alge-
meenen Nederlandschen Wielriidersbond, dat heden
te Haarlem begint, merkwaardig om den A. N. W. B.
zelf en om het instrument van verkeer, dat met en
door den A. N. W. B. groot is geworden.
Om den A. N. W. B. zelf want op den her-
denkdag van zijn 25-jarig bestaan, dat 1 Juli .1 .1. een
feit was en heden gevierd wordt, mag deze Bond
inderdaad terugzien op een mooi stuk werk, dat als
zoodanig in Nederland zelden geëvenaard, nooit over
hellen is. De organisatie van den populairen bond is
inderdaad bewonderenswaardig, van opzet en door
voering beide.
Bediiegen wij ons niet, dan heeft deze bond in zijn
opzet dit bizonder merkwaardige, dat hij in hoofdzaak
met en zeer zeker niet geheel gevormd is naar buiten-
landsehe voorbeelden. De bond is werkelijk een natio
nale instelling en heeft als zoodanig zelfs mee het
initiatief genomen tot het bereiken van een inter
nationale bondenentente, die al evenzeer goede resul
taten opgeleverd heeft.
Doch afgezien vani dit nationale element, heeft de
bond in elk geval dit bf.wezen dat een voorbeeldig
goede organisatie bestaan kan, zelfs in een land als
Nederland, waar het licht tot ontaarding overgaand
individualisme en de, soms over dl even, liefde voorde
persoonlijke vrijheid, de ontwikkeling van bet sociale
leven niet in de hand werken.
In de 25 jaar van zijn bestaan is de bond reusachtig
gegroeid van 196 leden kreeg zij er 28,000, van
f 1123 kwam de balans tot ruim f 85,000.
Was hij in 1883 een klein zwak bondje, dat nog
tastend zijn weg zocht, nu is hij een groot, alom
tegenwoordig en overal vertegenwoordigd lichaam dat
in binnen- en buitenland van zijn aanwezigheid doet
blijken, men zij op de Mcokerheide, in Roodeschool,
Sluis, Paradiso, Aschaffenburg, BerlijD, Turijn of
Kotta Radja.
En wat ons het allergrootste wonder in deze ont
wikkeling dunkt, het is, dat e bond zoo groot is
geworden ofschoon hij ook den niet-leden zooveel
geeft. Men kan zoo gemakkelijk wiel ijder, toerend-
wielrijder ook zijn, men kan zoo overal van het
werken van den bond profiteeren zonder één cent te
betalen voor contributie. Ja, wij zouden durven
stellen, dat het verschil tusschen wat het gewone
bondslid in den regel en direct voor nut van den bond
heeft, en het nut voor het niet-bondslid, alleen bestaat
in het ontvangen van de Kampioen, die toch zeker
door de helft der hondsleden ongelezinter zijde wordt
gelegd.
Nu is het waar heel netjes is het niet om van
den bond indirect te profiteeren zonder te betalen.
Doch hoe vaak merkt men op, dat de menschen weinig
om die niot-netheid geven, als daarvan naar buiten
maar niet blijkt.
Intusschen de A. N. W. B. heeft het stoute
stuk bestaanhij heeft onze laksheid en de lust om
mee te profiteeren zonder mee te betalen, overwonnen.
Door een uitstekende georganiseerde ledens an werving
is hij er in geslaagd althans 28,000 wielrijdende Ne
derlanders te bewegen wèl geregeld hun contributie te
betalen en zoodoende den Bond in staat te stellen om
al het werk in het belang van den toerenden fietser
te verrichten, dat de Bond verricht heeft.
En het werk, dat de A. N. W. B. gedaan heeft is
reusachtig groot. Wij behoeven het hier niet weer in
herinnering te brengen. Van die moeite heeft de
Bond, moderne instelling als hij is, ons ontheven door
uit den treure te vertellen wat hij doet op het gebied
van consult, hotelhouders, rijwielherstellers, bewaar
plaatsen, wegwijzers, waarschuwingsborden, weekblad,
atlas, reisgids, garantie, faciliteiten en reisplannen in
het buitenland, hulpkisten, motorkisten, rijwielpaden,
jaarboekje, politiebepalingen, enz. enz., voor wielrijders
zoowel als voor motor-rijders en motor-vaarders. In
derdaad het onmiddellijk verrichte werk is groot
en toch is misschien nog belangrijker het aandeel,
dat de Bond gehad heeft in de algeheels rijwiel- en
sportopvoeding van Nederland. Hij heeft progaganda
gemaakt voor het wielrijden en voor het toeren. Hij
heeft ons de manieren van den grooten weg geleerd
hij heeft uit den treure aangedrongen op het rechts-
uitwijken en op een fatsoenlijk, sociaal optreden. Hij
heeft meegestreden den hygiènestrijd om het rijwiel
die ten slotte geworden is tot een groote victorie voor
de fiets, hij vooral heeft voor het rijwiel die groote
plaats in onze Nederlandsche maatschappij weten te
veroveren, die aan dit practische vervoermiddel van
rechtswege toekomt.
Het is waar, de Bond streed voor een goede zaak,
voor de fiets, die ook zonder den Bond ongetwijfeld
een groote plaats in ons leven zou hebben ingenomen.
Doch de fiets en de Bond hebben gelukkig samen
gewerkt. En zoo is het, dat het 25-jarig feest van
den Bond ook een mijlpaal is in het leven van dat
merkwaardige instrument, het meest Hollandsch en
het meest kernachtig fiets genaamd, dat voor 25 jaar
niets was dan een hier en daar rond hobbelende excen
triciteit, voor 20 jaar nog slechts een speeltuig was
voor jongelui, dat voor 17 jaar plotseling zijn tegen
woordig model kreeg, toen de worstachtig bolle banden
de dunne bandjes kwamen vervangen, en dat sedert
geworden is tot een van de belangrijkste vervoermid
delen, dat op onze levensgewoonten, woningtoestanden,
handelsgebruiken, op onze ethische en esthetische ont
wikkeling een invloed heeft gehad als weinig andere
uitvindingen van de laatste halve eeuw.
Dit van den beginne af aan ingezien te hebben, de
organisatie juist opgezet te hebben, en daaraan onaf
gebroken te hebben doorgewerkt, dat zijn de groote
verdiensten van de mannen, die dezen Bond hebben
opgericht en tot zoo'n ongekende hoogte hebben ge
bracht, dat is de verdienste met name van den Ensche-
deschün burgemeester Edo J. Bergsma, die nu reeds
sedert 24 jaar voorzitter is van dit indrukwekkend
lichaam. Zij hebben een goede zaak met grooten ijver
en belangelooze toewijding gediend. Zij hebben iets
groots tot stand gebracht, zij hebben ons opnieuw
geleerd, dat in een klein land als het onze groote
dingen kunnen geschieden en dat zelfs met enzen be-
dachtzamen volksaard niet noodig is waar het de
invofefing van goede, nieuwe lingen betreft, achter te
blijven .bij andere volken.
Hun werken is dus nationaal werk geweest in den
besten zin. Eu daarom hebben do feesten, die thans
in Haarlem gevierd worden, meer dan gewone betee-
kenis, daarom mag wel heel Nedtrland een oog 'ublik
sti.'staan en zijn aandacht vestigen op de v.ering van
het jubileum van onzen grooten A. N. W. B.
Dat zij groeie en bloeie zij een Dationale wensch.
Door den beeldhouwer Balfoort is voor Höveker's
Boekhandel (W. ten Have) een goed gelijkend haut-
reliof in gips vervaardigd van den betreurden predikant
E. Luirillaid. Da kop, die beter geslaagd is dan dia
van dr. A. Kuyperwordt Zaterdag in den handel
«ebi acht.