DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
GEMEENTE-REKENING.
Honderd en tiende jaargang.
1908.
DONDERDAG
20 AUGUSITUS.
tijdelijk Onderwijzer,
Uit Alkmaar's verleden.
No. 193.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
F Wonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
BINNENLAND.
Voa vj£-
Telefoonnummer 3.
Aan de 3e GEMEENTESCHOOL te Alkmaar
(Hoofd de heer P. Schipper) wordt, om den Ier»
September a.s. in dienst te treden, gevraagd een
op eene belooning van f 50 per maand.
Vakken ak.
Stukken in te zenden aan het Gemeente
bestuur vóór 24 Augustus a.s.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Alkmaar brengen ter algemeene kennis, dat de
rekening dier gemeente over het dienstjaar 1907
op de secretarie der gemeente voor een ieder
ter inzage nedergelegd en tegen betaling der
kosten in afschrift verkrijgbaar is.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
11 Aug. 1908. L. VAN DER VEGT, lo. Secr.
Algemeene Synode.
Het landbouwonderwijs te Wageningen.
R. K. Kiesvereeniglngen.
Een drama.
De staking In de Houthaven te Amsterdam.
Diamantbewerkers.
Mazelen.
Rijksveldwacht.
Diefstal.
Een predikant als brandwacht.
AARS
ALKMAAR, 20 Augustus.
Wanneer men in de groote landen van Europa ze
nuwachtig is en leest en spreekt over oorlogsgevaar
dan wordt er in de bladen dikwijls al heel gauw mel
ding gemaakt van minstens één geval van spionnage.
Men heeft vreemdelingen gezien, die erg verdacht de
den en zonderlinge vragen stelden dat zijn natuur
lijk bespieders, die in opdracht van een vreemde regee
ring trachten iets te weten te komen omtrent vesting-
of havenwerken en dergelijke. De vreemdelingen
worden aangehouden, maar in den regel na verloop
van enkele dagen weer in vrijheid gesteld en dan ver
melden de couranten dat er „blijkbaar" een misver
stand in het spel is geweest. Vroeger bestond de
strafbare spionnage slechts in oorlogstijd, maar sedert
Frankrijk het voorbeeld heeft gegeven is het spionnee
ren in vredestijd ook strafbaar. De regeeringen heb
ben velerlei zware straffen gesteld op spionneeren
hetgeen haar intusschen niet verhindert er geheime
fondsen op na te houden om daaruit spionnage met
goud te kunnen betalen. Dat is internationale mora
liteit hoe men een dergelijke handelwijze in het da-
gelijksch leven zou noemen laten we gaarne aan de be
oordeeling van den lezer over.
Het houden van gewone, doodeerlijke menschen voor
spionnen kwam ook vroeger wel voor, zij het dan niet
zoo veelvuldig als thans. Het Augustusnummer van
het bekende Engelsche tijdschrift XIX Century geeft
het verhaal van zulk een vergissing. Het was in het
veelbewogen jaar 1797, toen Frankrijk een groot deel
van Europa tegen zich in het harnas had gejaagd en
vooral tegen Engeland te vechten had. Twee personen
hadden in het Zuid-Westen van Engeland, in Somer
setshire een landhuisje gehuurd en ze genoten er volop
van de schoone natuur. Hun vreemd gedrag viel
evenwel op. Dagelijks maakten ze wandelingen van
vele uren en ook 's avonds deden ze dat in de mane
schijn, terwijl ze soms heel lang op eenzelfde plek kon
den blijven staan en daar dan de omgeving nauwkeu
rig waarnamen. Zooals gezegd dat viel op. Zich
zoo vreemd gedragen, terwijl het geen sport en geen
weddenschap geldt! Men vond dit niet in den haak en
een zekere dr. Lyon uit Bath vond het noodzakelijk
den minister van binnenlandsche zaken te waarschu
wen, dat er zich nabij de kust eenige verdachte perso
nen ophielden, die, naar hij vermoedde, niets anders
wilden, dan een goede landingsplaats voor de Eransche
troepen uitzoeken. De minister vond in deze waar
schuwing aanleiding een politieagent naar de plaats
te doen zenden, die de beide mannen niet uit het oog
verloor en zoo veel mogelijk stille getuige van hun ge
sprekken was. Hij was eerst ook van meening, dat
men hier met spionnen had te doen en hij werd in de
ze opvatting versterkt toen hij hen op zekeren dag
druk hoorde praten over een spy Nozy daar het En
gelsche woord spy immers spion beteekent. Maar of
schoon de agent er nooit achter is gekomen dat de
beide mannen het hadden over onzen beroemden land
genoot, den wijsgeer Spinoza, wiens naam zij natuur
lijk op zijn Engelsch uitspraken, begreep hij toch vrij
spoedig dat zij ten onrechte verdacht werden van spi
onnage.
Wie waren nu die twee personen De beide dichters
Wordsworth en Coleridge! Het duurde verscheiden
jaren, voordat de laatste vernam, waarvan men hem
in zijn zomerverblijf verdacht had en toen hij later van
deze grappige gebeurtenis in zijn levensbeschrijving
melding maakte, wilde men hem niet gelooven. De
schrijver van het artikel in het bovengenoemde Engel
sche tijdschrift heeft een onderzoek ingesteld in de ar
chieven van het ministerie van binnnlandsche zaken
en documenten gevonden, welke de waarhol li van dit
geval staven.
Heft is wel toevallig, dat het artikel verschijnt nu
er juist in Epping Forest bij Londen een tweetal tou-
risten natuurlijk waren het Duitschers ook ver
dacht werden van spionnage. Hun werd vooral ten
laste gelegd, dat zij bij hun wandelingen steeds ge
bruik maakten van de kaarten van den generalen staf
(die voor een paar dubbeltjes te koop zijn.) Het En
gelsche volk geloofde de berichten en de „Graphic"
gaf een reeks teekeningen, waarop men twee jongelui
zag biljarten, tennissen, pianospelen etc. en andere
couranten gaven een beschrijving van den hotelhou
der, die zich zoo verdienstelijk jegens het vaderland
had gemaakt door een paar menschen, zoo gevaarlijk
voor het heil van het land, te ontmaskeren. Dit is wel
een verschil met de gebeurtenis van 100 jaar geleden,
teen de bladen niet zoo'n ophef maakten van de spi
onnage, die geen spionnage was.
Odium Theologicum.
Ds. Theodoras Ubinck, in 1706 van Delftshaven naai
de hervormde gemeente te Alkmaar beroepen, ging in
1709, op een Woensdag-avond, na eene bijeenkomst der
classis, met een paar ambtsbroeders wandelen en ge
raakte zoo in de luthersche kerk, waar voorbereiding
gehouden werd door ds. Wilhelmus Phaenix, in 1702
van Monnikendam herwaarts gekomen. De laatste,
door dit ongewoon bezoek verrast, verloor den draad
van zijne toespraak, en Ubinck was onvoorzichtig ge
noeg zich daarover luide te uiten. Onder den titel van
„Olipodrigo van rariteiten" schreef Phaenix daarop
een boekje van 23 bladzijden in 4o, waarin hij Ubinck's
uitgegeven verklaring van Psalm 68 onderhanden
nam, en hij zond daarvan in een gedrakten brief uit
Amsterdam exemplaren aan alle regenten en predi
kanten hier ter stede. Ubinck beklaagde zich bij bur-
gemeesteren, maar ook Phaenix deed zulks, met het
gevolg, dat de eerste van de achtbare heeren eene ver
maning bekwam, hetwelk hij zich zoozeer aantrok, dat
hij kort daarna overleed. Hij werd den 18 September
begraven.
jProtectie voor winkeliers.
Op de klacht van winkeliers in wollen, zijden en lin
nen stoffen, verbood de vroedschap den 23 December
1710 het venten met koopmanschappen buiten de jaar
markten aan burgers en vreemden (tenzij bij speciale
keur vergunning hebbende), op de boete van 12, half
voor den officier en half voor den bekeurder. De over
lieden der gilden en de neringdoenden, voor zoover de
overtreding hun eigen vak betrof, werden ook tot het
bekeuren gerechtigd. Vreemde kooplieden moesten,
daarvoor een stads-winkelknecht 12 stuivers betalende,
bij hunne vakgenooten doen aanzeggen waar zij lo
geerden en met hunne waren verbleven. De aanvoer
op de wekelijksche linnen- en vlasmarkt bleef vrij.
Was deze verordening den- middenstanders naar den
zin, dan is hunne voldoening- kort van duur geweest,
want den 23 October van het volgende jaar werd de re
solutie van 23 December 1710 ingetrokken wegens
moeilijkheid der uitvoering.
Kwado vrouwen.
Den 2 Juni 1715 geraakte ©ene Cornelia Spelt in
gevecht met hare dochter. Hetzij de slagen van de
laatste te hard aankwamen, hetzij de moeder zich te
zqer over stuur had gemaakt, de laatste zakte plotse
ling ineen en gaf den geest. De dochter werd ge van
gen genomen en den 25 voor de schepenbank verdedigd
door mr. Aris van der Mieden, die zeker wel deed gel
den, dat waar 2 kijven beiden schuld hebben, en dat
de dood in dit geval door overspanning kon veroor
zaakt zijn. Schepenen veroordeelden dan ook niet ter
dood, maar tot 4 geeselslagen en een brandmerk. Dit
vonnis werd den 17 Augustus voltrokken, ditmaal bui
ten de tegenwoordigheid van den schout mr. Willem
Bijl Adriaansz., *omdat zijne vrouw Cornelia Maria
Quaat hem dien dag voor de negende maal vader
vreugde schonk.
De poging, in het werk gesteld, om herhaling te voor
komen van het geval, dat een examinandus voorgoed
afgewezen wordt, nadat hij tot driemaal toe slechts
het eerste deel van het examen heeft afgelegd, heeft
aanvankelijk gefaald. Naar aanleiding van de discus
sie in de vorige zitting, werd door vijf leden der ver
gadering-, onder wie de beide hoogleeraren, praeadvi-
seurs, gisteren het volgende voorstel ingediend:
iA\ ordt liet examen voor de derde maal afgenomen,
dan moet het onderzoek loopen over alle vakken, in
art. 21 genoemd, tenzij zijne kennis in de vakken van
het eerste gedeelte reeds voldoende is bevonden. Tus-
schen het 2e en 3e examen moet ten minste één jaar
verloopen.' In verband hiermede zouden een paar
wijzigingen in andere artikelen noodig zijn. De voor
stellers achtten de aanneming van dit voorstel niet
alléén een eiseh van billijkheid, maar ook van recht
vaardigheid. De examinandus zou daarnaar in de ge
legenheid zijn althans eenmaal zijne kennis in het ge
heel der vakken te toonen. Licht wordt tekortkoming
eenerzijds door meerdere kennis in een ander vak op
gewogen. Het voorstel ondervond bestrijding. Aldus,
oordeelden sommigen, zou een dubbele maatstaf wor
den aangeleg-deen strengere voor de eerste twee exa
mens, een mildere voor het laatste. Ook iwmneer het
eerste deel geheel onvoldoende bevonden werd, zou
toch de mogelijkheid geopend worden, om iemand er
door te laten. Hierdoor zou het examen worden ver
laagd en in waarde dalen. Aanneming van dit voor
stel zou een daad van slapheid zijn, niet van ernst.
Dan moet men de geheele bepaling van afwijzing op
het eerste gedeelte laten vervallen en iederen keer het
volle examen afnemen. Zoodanige verandering zou
echter meerdere voorbereiding eischen: daarom werd
uitstel noodzakelijk. Na re- en dupliek bleken bij dn
stemming- 8 leden voor en 10 tegen.
Hierna werd de zitting verdaagd.
De voorgenomen opheffing der Rijks-Landbouwschool
te Wageningen staat in verband met de groote uit
breiding, die de Hoogere Laad-, Tuin- en Boschbouw-
school de laatste jaren heeft verkregen en is het ge
volg van de behoefte aan meer ruimte voor het steeds
aangroeiend getal der aan die inrichting studeerenden
Het moet de bedoeling zijn die hoogste instelling van
landbouwonderwijs te Wageningen gevestigd te laten
en haar opnieuw een reorganisatie te doen ondergaan,
waardoor zij, meer dan thans het geval is, het karak
ter eener inrichting van hooger onderwijs zal verkrij
gen en met de best toegeruste inrichtingen van dien
aard in het buitenland zal kunnen wedijveren. De
plannen der regeering ten aanzien der regeling van
het landbouwonderwijs moeten reeds in een wetsont
werp zijn belichaamd, dat bij den Raad van State is
of daar spoedig zal inkomen.
Zijn wij goed ingelicht, dan is dezer dagen een
bijeenkomst van de voorzitters der negen nog niet
aangesloten R. K. kiesvereenigingen in N.-Brabant
gehouden, en daar besloten, voorshands niet tot den
Algemeenen Bond van R. K. Kiesvereenigingen toe
te treden. (Centr.)
GEMENGD NIEUWS.
De moord te Amsterdam.
Gemeld wordt dat H. N., de moordenaar van de we1
duwe Van Dam, in de Haarlemmerstraat te Amster
dam, nog steeds niet verhoord is. Ook zijn geen ge
tuigen gehoord.
H. N. gedraagt zich in de cel op dezelfde wijze, als
hij te voren heeft gedaan; hij doet alsof hij geheel
versuft is.
De vorige week heeft zich te Amsterdam naar de
Tel. meldt een drama afgespeeld, dat een somber beeld
geeft van het Amsterdamsche nachtleven.
Iemand, die daarin een nogal groote rol pleegt te
spelen, bevond zich in het café van D., Reguliersdwars
straat, waar hij iederen bezoeker bankbiljetten voor
hield en telkens de verzekering gaf, dat hij geld ge
noeg had, om eenige dagen lang pleizier te maken.
Natuurlijk werd er, in afwachting van wat er verder
volgen zou, door de bezoekers van hef café druk ge
dronken. Tegen het sluitingsuur was het gezelschap,
waaronder ook een vrouw, in een zoodanige stemming,
'lat men van geen scheiden wilde weten. Juist op dat
kritieke oogenblik meldde zich zekere S. aan, die, als
houder van een nacht-café in de Dusartstraat, den
feestvierders gelegenheid kon bieden tot voortzetting
van de fuif. Per rijtuig trok men naar de nachtelijke
drinkgelegenheid, waar nog verschillende vrouwen de
vreugde gingen deelen. Op een gegeven oogenblik
miste de gastheer uit zijn portemonnaie een bankbiljet
van honderd gulden. Van deze vermissing kon geen
der aanwezigen een verklaring geven. Het feest was
uit en de bestolene liep naar de politie om aangifte te
doen.
Deze stelde een onderzoek in, dat eergisteren geleid
heeft tot een huiszoeking in het café in de Dusart
straat, die echter niets aan het licht schijnt te hebben
gebracht. De vrouw van den kastelein van het nacht
café verzocht, kort na de huiszoeking, haar buisgenoo-
ten, een straatje om te gaan, opdat zij gelegenheid zou
hebben het middagmaal gereed te maken. Toen zij te
rugkeerden, vonden ze de vrouw op den grond liggen;
ze had zich de polsen afgesneden, en hield het portret
van haar man in de armen gekneld.
Onmiddellijk werd zij naar een der ziekenhuizen ge
bracht, doch de ongelukkige overleed tijdens het ver
voer daarheen. Omtrent de motieven tot de droeve
daad is niets bekend geworden.
Gistermorgen is door 4 vlotters het hout van het
Duitsche stoomschip „Beta", voor rekening van den
het r G. de V ogel, wiens personeel staakt, in ontvangst
genomen. Gisteren was reeds do~>r de bootwerkers, die
niet in het conflict betrokken zijn, het hout overboord
gezet, doch toen de heer W. J. Greve zijn houtvlot
ters verzocht, dat hout te sorteeren en te vlotten, werd
dat geweigerd, omdat zij beweerder, dat de partij hout
zal bestemd zijn voor den heer Da Vogel. Da heer
Greve wees er op, dat de ontvangst der prtij hem
opgedragen was door don heer Borst, agent van bui-
tenlandsclie huizen, die tot den heer De Vogel in gee
nerlei relatie stond. Het bestuur der houtvïottersver-
eeniging vervoegde zich hierop bij den heer Borst, en
eischte inzage van het cognossement, hetgeen intus-
chen geweigerd werd. Bij nader onderzoek bleek hun,
dat de partij hout afkomstig was van den heer Loos,
van Blokzijl, een principaal van den heer De Vogel,
zoodat besloten werd 't hout niet te ontvangen.
Gistermorgen werd het bestuur der houtvlottersver-
eeniging ontboden bij den vlottersbaas Sickens, die
hun vroeg, of zij genegen waren, voor hem het hout
in ontvangst te nemen. Hij verzekerde, dat het hout
niet bestemd was voor den heer De Vogel. Tijdens dit
onderhoud kw.m bericht, dat vier vlotters, familie
leden van den haer De Vogel hozig waren het over
boord gezette hout van de „Beta" te ontvangen, zoodat
verdere onderhandelingen met den heer Sickens on-
noodig bleken. Er worden deze week nog meerdere
houtbooten voor den heer De Vogel verwacht, zoodat
verdere verwikkelingen aan do Houthaven niet uitge
sloten zijn. De gangen van den heer De Vogel word *n
door de houtvlotters zorgvuldig nagegaan.
Gemeld wordt dat de Ned. R. Kath. Diamantbewer-
kersvereeniging te Amsterdam tot alle R. K. werklie
den- en vakvereenigingen in den lande een circulaire
heeft gericht met het doel geldelijken steun voor hare
werklooze leden te verzamelen. Aan deze circulaire
is door mgr. G. W. Konings adhaesie betuigd. Bij het
bestuur bestaat het plan gedurende den geheelen win
ter, althans een goed deel hiervan, steun te verschaf
fen aan haar dan nog werklooze leden. Voorts wordt
gemeld dat het werkloozen-percentage dezer vereeni-
ging voortdurend afneemt. Op het oogenblik be
draagt dit 12.6 pet.
Te Oss zijn de mazelen epidemisch. Ze zijn van
een kwaadaardige soort, z. g. blauwe mazelen. Van
de 500 leerlingen der Fraterschool liggen er 150 ziek;
eenige klassen zijn naar huis gezonden wegens onvol
talligheid. Vele gevallen hebben doodelijken afloop.
In verband met de aanstaande herdenking van het
50-jarig bestaan van het, korps rijksveldwacht, wordt
in herinnering gebracht dat van de het allereerst aan-
gestelden bij dat korps, Willem Gustaaf Frederik van
Vugt, die op 29 Januari 1858 zijn akte van aanstelling
als rijksveldwachter kreeg, nog te 's-Gravenhage in le
ven is.
Hij is thans 85 jaar en bekleedde tot voor weinige
jaren de functie van eerste bode bij den Hoogen Raad.
Van Vugt is gerechtigd tot het dragen van. de gouden
eeremedaille der Oranje-Nassauorde.
Tegelijk met van Vugt werden, bij de oprichting
van het korps Rijksveldwacht aangesteld: de briga
dier van Maanen en de rijksveldwachters Tilly, Woll-
rabe en Weiter. Een maand later de rijksveldwachter
Aarts.
Van deze allen schijnt van Vugt de eenig overgeble
vene te zijn.
Het Haagsche zedenschandaal.
Naar men verneemt, heeft Duitsche Greet hooger
beroep aangeteekend van het vonnis der Haagsche
rechtbank, waarbij zij wegens koppelarij tot 6 maanden
gevangenisstraf werd veroordeeld.
Uit Medemblik.
Ged. Staten van Noord-Holland hebben goedgekeurd
het besluit van den Raad der gemeente Medemblik,
tot oph-ffing van een der openbare scholen.
Bedoelde school is teg-n 1 Sept. e.k., voor den tijd
van 5 jaren, verhuurd aan de Vereen. „Een school
met den Bijbel te Medemblik", teneinde daarin eene
bijzondere school te openen.
Het conflict te Tilburg.
Men meldt aan de ,,'a H. Ct." uit Tilburg
Bij de firma's Bogaerts zijn 7 vreemde arbeiders
aangekomen uit Utrecht.
Twee firma's hebben onbepaald uitstel gekregen
van de aangenomen werkzaamheden, wat natuurlijk
eene oplossing van het conflict niet bespoedigt.
De firma Van Zantbeek en Gebr. Hovers kregen
onbepaald uitstel respectievelijk van de Staatsspoor en
het rijk.
Woensdag is te Tilburg opnieuw gearresteerd en
naar Breda overgebracht A. F., verdacht van diefstal
van f 200, uit de centrale werkplaats. Acht dagen
geleden werd hij uit de preventieve hechtenis ontslagen.
Gestikt.
In zijn woning in de Zwarte Paardenstraat te
Rotterdam is de werkman D. D. T. gestikt bij het
eten van een stuk rauw vleesch.
De gemeenteraad van Hindeloopen had, op grond
der desbetreffende verordening, ds. Norel, predikant
aldaar, aangewezen als brandwacht bij de gemeentelijke
brandweer. Geneesheeren en onderwijzers werden
vrijgesteld, als te bekleeden „een ambt in het algemeen
belang", zooals de verordening zegt.
Ds. N. vroeg ontheffingde Raad raadpleegde een
deskundige en op diens advns werd het verzoek afge
wezen.
Ds. N. heeft zich nu om ontheffiig ot Ged. Staten
gewend.
Gevaarlijk.
Ds berichtgever van het „Hlbl." te Nlarden meldt
Al sedert een half jaar is de lantaarn aan de z.g.
witte b:ug tusschsn „Jan Tabak" en Naarden op den
Amersfoortsehen straatweg defect en brandt er dus
geen licht. Nu de avonden weer langer worden en
auto's soms in vliegende vaart komen aansnellen, zou
het kunnen gebeuren, dat de bestuurders in de duis
ternis te laat bemerkten, dat de ophaalbrug geopend
is, waardoor zij öf te pletter, öf in het water kunnen
rijden.
De brugwachter deelde mede, dat hij reeds "eenige
malen (de bedoelde brug is een Rijksbrug) ter plaatse
waar zulks behoort heeft kennis gegeven van dn af
wezigheid van licht aan die brug, doch zonder resultaat.
De man is zoo goed om voetgangers, die bij avond
de eventueel opgehaalde brug naderen, toe te schreeuwen
dat zij halt moeten houden, doch ten opzichte van
auto's en fietsrijders gaat dat moeilijk.
