DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
No. 195.
Honderd en tiende jaargang.
1908.
De ze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
wonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
ZATERDAG
22 AUGUSTUS.
Groote Paardenmarkt
op Maandag 7 September 1908.
Uit Alkmaar's verleden.
BINNENLAND.
Telefoonnummer 3.
te ALKMAAR,
Algemeene Synode.
GEMENGD NIEUWS.
Uit Schagen.
Uit Oudkarspel.
Uit Bergen.
Uit Heiloo.
Uit Broek op Langendijk.
Uit Ursem.
Boringen naar steenkool.
Stand der veeziekten in Nederland.
Mishandeling.
Relletjes bulten de Mulderpoort.
Motor-ongeluk.
De Velser Pont.
Uitslag' Verkooping
ODRANT.
Verzet op de Kaasmarkt.
Op Zaterdag, den 4 Augustus 1736 ontstond op de
markt een standje, toen de pachter van den waag-ac
cijns van der Burg een boerenwagen in beslag nam,
welks berijder zich schuldig maakte aan het niet beta
len van waaggeld wegens eenige kaas [de kaasmarkten
werden toen nog zoowel op Zaterdag als op Vrijdag ge
houden], De pachters waren geen beminde personen,
zoodat sommige lieden partij trokken voor den boer, en
jongeren zich niet ontzagen steenen naar den aange
houden wagen te werpen. De policie nam de baldadig-
sten in hechtenis. Van het gebeurde werd geen rechts
zaak gemaakt, maar burgemeesteren vonnisden den 9
de schuldigen volgender wijze: de kaasdrager IJsbrand
Bootsman werd van zijne bediening ontzet en veroor
deeld in de kosten zijner detentie, ter taxatie van
burgemeesteren; hij had zwaarder straf verdiend,
maar kwam er ter wille van zijn vrouw en gezin dus
af. Hillegond Jansdr. moest vóór 11 Augustus 's na
middags 3 uren de stad ruimen en daar buiten blijven;
de weesjongens Jan Jansz. en Jan Cornelisz., steenen
werpers, werden uit hunne hechtenis naar het wees
huis gezonden, om aldaar in het bijzijn van alle wees
kinderen met roeden .gestraft te worden; Pieter Man
slag, oud 16, en Pieter Wigman, oud 17 jaren, die me
de met steenen geworpen hadden, werden ontslagen
met eene krachtige vermaning om zich voortaan bui
ten opspraak te houden, anders zwaarder straf zullen
de beloopen; en de 14-jarige Hein van Pluren werd,
om zijne jongheid, met eene scherpe reprimande in
vrijheid gesteld.
Pro juventute.
In 1736 had Alkmaar last van een paar ondeugende
jongens. De eene was klein en teeder van gestalte en
slechts 11, de andere 13 jaren oud. Zij heetten Jan en
Jaap, de eerste bijgenaamd Kleine Jan V.eel, de twee
de Jan Lachterom. Zij waren hunnen behoeftigen
ouders, die hen niet met slagen en kastijding tot beter
schap hadden kunnen brengen, ontloopen en ingetrok
ken bij eene schooister in het Spaanschlegersteegje
haar zoon werd bijgenaamd Looije Jan en dit wijf
gaf hun te verstaan, dat zij niet behoefden te werken,
daar zij wel op andere wijze aan den kost konden ko
men. Diverse dieverijen in de tuinen waren het ge
volg van dezen slechten raad. Maar na eenige weken
liep het spaak: de knapen geraakten in hechtenis, het
wijf en haar zoon ontvluchtten de stad. Wat moesten
de schepenen, dewijl „zulke zaken in een land van
justitie niet ongemerkt gelaten maar anderen ten
exempel wel degelijk behoorden gestraft te worden,"
nu met zoo jonge misdadigers aanvangen! Na rijpe
overweging vond men er den 11 October dit opmen
zou ze op het schavot brengen en aan de paal binden,
als moesten zij met roeden gegeeseld worden; en men
rekende er op, dat zij dan zoo zouden lamenteeren,
dat de justitie genadiglijk tusschenbeiden zou kunnen
treden, om hen op belofte van beterschap met eene
krachtige vermaning te kunnen ontslaan. Voorts
werden zij veroordeeld in de „oosten en misen van de
justitie (sed non habent)"!
Het is wel te denken, dat de lamentatiën luide ge
noeg geklonken hebben om den schepenen reden te ge
ven genade voor recht te doen gelden. Maar of de
rakkers brave menschen geworden zijn, verhaalt de ge
schiedenis niet.
Oudjes.
Den 8 Februari 1743 werd begraven Marijtje War-
naarts, geboren te Edam, en den 25 Juli 1767 Anna
Willemsd. Molendijk, beiden op het kerkhof bij de
Groote kerk. Zij zullen dus wel niet behoord hebben
tot de lieden, gegoed genoeg om een eigen graf te be
zitten, of althans in een gehuurd graf te worden ter
aarde besteld; toch is de eerste 102 jaren, 10 maanden
en 17 dagen, de laatste 101 jaren en 7 dagen oud ge
worden.
Een ongel ij ke part ij.
Den 9 Februari 1744 werden eerst op het stadshuis
door burgemeesteren en vervolgens door pater Thomas
Hellinx in de Banenkerk gehuwd Dirk Roos, weduw
naar, geboortig uit Keulsland, wonende bij de Lamora-
le-sluis, oud 94, en Johanna Maria Eekhout, weduwe,
wonende in het Payglop, oud 34 jaren.
C. W. B.
N aar vermeld is, deed dr. Knappert het voorstelDe
Synode benoeme uit haar midden eene commissie, die
met de zes kerkelijke professoren in overleg trede, ter
voorlichting van de Synode, aangaande de wenschelijk-
heid van de verandering, dat voor de toelating tot het
proponentsexamen in plaats van het candidaats- het
afgelegde doctoraal examen verplicht worde gesteld.
De rapporteerende commissie erkende de beteekenis
der verandering, de bedoeling om het wetenschappelij
ke peil van den predikantsstand te verhoogen, het ge
volg ook, dat de theologische stgdie met één jaar
wordt verlengd. Zij wilde de zaak wel laten onderzoe
ken, maar door de Synodale, niet door eene speciale
commissie.
Een uitvoerige bespreking ontstond gisteren, waarbij
het debat wel eens op aangrenzende zijpaden ging, b.
v. de vragen behandelend, of in dit onderzoek ook niet
de vraag mocht overwogen worden naar de wijziging
der theol. examens, ook die der staatsprofessoren,
eveneens der theol. opleiding enz. Anderen wezen er
op, dat dit alles reeds besproken was in de buitengewo
ne synode van 1906, voor dit doel samengekomen, of
waarschuwden dat men van de andere universiteits
examens moet afblijven, wijl men anders zeker de zaak
op de lange baan brengt. Prof. Cannegieter brengt
een amendement aan, dat de voorsteller overneemt,
waarmede het voorstel-de uitbreiding verkrijgt, dat de
commissie uit de synode met de kerkel. hoogleeraren
zal overleggen of, en zoo ja, welke wijzigingen behoo-
ren te worden gebracht in de eischen van de toelating
tot het proponents-examen. Hier is dus niet alleen
sprake van de verandering van den eisch van vooraf
gaand candidaats- in doctoraal examen, de strekking-
is ruimer. Aldus neemt de synode het voorstel aan,
en besluit een speciale commissie uit haar midden te
benoemen, wijl de Synod, commissie zoovele andere
dingen te doen heeft, hoewel een der leden terecht op
merkt, dat juist de Synod, comm. in 1906 zulk een
prachtig rapport en advies in deze zaak gegeven heeft.
Den 21sten gaf Schagen's Harmoniekapel haar
tweede zomercdncert in den tuin van den heer Broersma.
Het aantal aanwezigen in den beginne niet groot, was
wat later vrij talrijk. Voor hei eerst speelde de kapel
een nummer van den nieuwen directeur, den heer
Dartillact van Tright La solitaire, Valse-légende. Het
schoone nummer, heel goed voorgedragen, verwierf
veel applaus. Ook „La dame Blanchi", fantaisie van
Boieldieu en „Paraphrase tiber Spinn, Spinn" van
wijlen den vroegeren directeur, den heer L. A. Schouten,
maakten veel indruk. Het concert mag over het ge
heel zeer goed geslaagd genoemd worden.
Den 19de vergaderde in het N. H. Koffiehuis alhier
niet voor de pers toegankelijk het departement
Schagen van de Maatschappij tot Nut ^van 't Alge
meen. De verslagen der commissiën van de departe
mentale instellingen liuisvlijtschool, zangschool, bi
bliotheek, volksvoordrachten en bewaarschool adem
den bijna allen een geest van tevredenheid over den
gang in den bloei dier instellingen.
Besloten werd ze alle te handhaven en aan de eerste
vier elk een subsdie van 10 toe te kennen. De be
waarschool dekt hare uitgaven geheel met de school
gelden en de gemeente-subsidie. De heer R. G. v. d.
Wal deed als penningmeester rekening en verantwoor
ding. Bij eene ontvangst van pl. m. 130 bleek het
batig saldo te zijn 26.10. De bescheiden zijn in han
den gesteld van de heeren O. L. v. d. Bergh en C.
Visser Az. die als commissie van onderzoek der reke
ningen, later verslag zullen uitbrengen'. De voorzitter,
ds. Herman, gaf als afgevaardigde ter algemeene ver
gadering mondeling verslag van het daar verhandelde.
Besloten werd, dat de zangschool dezen winter één
openbare les zal geven, dat er voor de leden en hunne
gezinnen zoo mogelijk twee Nutsavonden zullen geor
ganiseerd worden en dat er in 1909 eene tentoonstel
ling zal worden gehouden van de voorwerpen, vervaar
digd door de leerlingen der huisvlijtschool.
Niets meer aan de orde zijnde, sloot de voorzitter de
bijeenkomst.
Schagen zal het Koninginnefeest dit jaar op 1
September houden. De commissie, die zich met de or
ganisatie bezig houdt, heeft het volgende programma
samengesteld, dat nu er ongeveer voor 200 is ge-
tetkend geheel kon worden uitgevoerd, 's Morgens
half negen bijeenkomst der kinderen van beide scho
len op het plein der openbare school, waar ze getrac-
teerd zullen worden en toegesproken door den voorzit
ter der commissie, den heer TI. 9. Baron Collot d'Escu-
ry. Daarna vliegerwedstrijd voor schoolgaande jon
gens en poppen tentoonstelling voor schoolgaande
meisjes. Fraaie prijzen worden voor beide wedstrijden
beschikbaar gesteld, s Middags half twee ringrijdery
voor paren, waarvan een der leden Schager moet we-
zen, opgeluisterd door onze Harmoniekapel, 's Avonds
concert op de markt van Harmonie, Euphonia en Eu
terpe, die daarvoor echter nog gevraagd moeten wor
den, afgewisseld door lichtgroepen van de gymnastiek
vereniging Lycurgus vanaf bet. kerkplateau. Dit al
les te zamen belooft weer een mooi feest te zullen
worden.
De jeugdige vereeniging „Floralia" alhier wendt al-
le pogingen aan haar eerste tentoonstelling zoo luis-
terrijk mogelijk te doefi zijn. Ze zal drie dagen duren,
30 en 61 Augustus en 1 September. Op den eersten
dag zal er 's middags bij gelegenheid van de opening
zoo mogelijk een* concert worden gegeven door Scha-
gens Harmonie, terwijl er 's avonds in den tuin van
den heer Lroersnia, waar de tentoonstelling zal wor
den gehouden, een bal champêtre zal worden gegeven
na afloop van een avondconcert door leden van de
Koninklijke Marinekapel te Den Helder. Maandag-
wordt er tot de tentoonstelling toegang verleend voor
verminderden prijs, Dinsdagmiddag zal de prijsuitdee-
ling plaats vinden.
Aan den op 19 Aug, j.l. iu het huis de Brederode
gehouden kolfwedstrijd werd door 20 pf rsonen deelge
nomen. De uitslag was als volgt: R prijs S. Evers
en A. Timmerman, beiden te Oudkarspel, met 197
punten2e prijs A. Kist te Zuidscharwoude, en J.
Schrieken te Oudcarspel met 193 punten, 3e prijs K.
Kroon Kz. en A. Eeceu, beiden te Oudcarspel, met
198 punten.
De serieprijs werd toegekend aan R Kossen en S,
Timmerman, beiden te Oudcarspel.
De Directeur-Generaal der Posterijen en Telegrafie
te 's-Gravenhage heeft bij beschikking van 18 Aug.
1.1. bepaald dat met ingang van 25 Aug. e.k. alhier
een hulptelefoonkantoor voor het algemeen verkeer zal
worden opengesteld, zoodat alsdan een ieder tot het
voeren van gesprekken per telefoon, in de gelegenheid
zal zijn.
Mej. C. Hofmeester, onderwijzeres alhier, komt voor
als no. 2 op de voordracht voor onderwijzeres 2de
klasse aan de school aan de Van Ravesteijnstraat en
eveneens als no 2 op die voor onderwijzeres 2de klasse
aan de school aan de Hoefkade, beide te Den Haag
De aanvoer van groenten aan de afslagmarkt te
Broek op Liugedijk is nog druk, die van de verschil
lende soorten sluitkool neemt nog toe.
De vorige week werd aangevoerd 117,100 bos wor
telen, 154,000 stuks slaboonen, 1903 zak aardappelen,
575 balen nep, 263,500 bloemkoolen, 344,700 roode
kooien, 42,900 gele kooien, 22,800 witte kooien, 279
balen uien, 2600 stuks bieten en 1200 stuks ramme
nas. Van de laadplaats aldaar werden in die week
verzonden 251 wagonladingen groenten.
Uit Winkel.
In de Weere en den Groetpolder zijn brievenbussen
geplaatst, welke op werkdagen 2 maal en op zon- en
feestdagen 1 maal zullen worden gelicht en wel in de
Weere op werkdagen v.m. 8.30 en n.m. 4 uur op Zon
en feestdagen alleen v.m. 9 uur.
In den Groetpolder op werkdagen v.m. 8.30 en n.m
3 uur, op Zon- en feestdagen alleen v.m. 9.30. Alles
spoortijd.
Uit Wieringerwaard.
De heer Holm, Directeur der Staatsboerderij te Pot-
chefsvroom in Zd.-Afrika, had in opdracht in ons land
anderhalf- en twee en een halfjarig drachtig, volbloed
stamboekvee uit een erkend stamboek aan te koopen,
welk vee hij alleen in Friesland meende te kunnen
vinden.
Bij den heer Van den Bosch, hoofdinspecteur van
het Nederl. Rundveestamboek aangekomen, wist deze
den heer Holm (en twee zijner reisgenooten uit Enge
land) te bewegen, ook eens een paar beslagen van het
Nd.-Hollandsche vee te bezien, en wel van den heer
Zeeman te Beemster en van den heer Groneman al
hier.
Op de boerderij van laatstgenoemde betuigden de
vreemdelingen meermalen hun groote ingenomenheid
met den 11/2 jarigen premiestier Frans 38, met de
vaarzen en ook met de stierkalveren. Herhaaldelijk
werd naar den prijs gevraagd, doch de heer Holm
mocht wel flinke maar geen buitengewoon hooge prij
zen besteden.
Uit dit bezoek blijkt weer de wenschelijkheid voor
fokkers, om zich aan te sluiten bij een Fokvereeniging
of een Rundveestamboek.
De vriendelijke dorpstoren alhier, welke sinds enkele
weken door eene dubbele stelling ingesloten was, laat
zich weerzien. Het torentje schijnt thans slanker,
smaller en spitser te zijn. De nieuwe wijzerborden
daaronder, op vrij grooten afstand duidelijk zichtbaar,
maken een goed effect.
Het nieuwe torenuurwerk zelf getuigt van soliditeit
en netheid van afwerking, hetwelk door den heer
Spruit te Alkmaar geplaatst is.
Het geheel is een sieraad voor de landelijke, rustige
omgeving.
Nachtvorsten.
Het gebrek aan voedsel in Friesland voor het wei
dende vee neemt van dag tot dag toe. De koude,
schrale noordoostenwind voert nachtvorsten aan. Don
derdagmorgen was, na sterken dauw in den vorigen
avond, het gras vóór zonsopgang met ijs bedekt. Den
veehouder vooral berokkenen deze nachtvorsten, bij het
reeds bestaan grasgebrek, veel schade. 'tKomt zoover,
(lat vele boeren alle graslanden aan liet vee moeten af
staan, zoodat van hooiwinning al weinig sprake kan
zijn.
De kleine boringen in het oostelijk deel van Gelder
land en Overijsel worden geregeld voortgezet. Nadat
men van Winterswijk noordwaarts was gegaan is het
werk overgebracht naar Oldenzaal, waar men op een
diepte van 138 M. het gesteente bereikte. De diepbo-
ringen in Winterswijk vangen deze week aan.
Volgens mededeeling van de directie van den Land
bouw aangaande de ziekten van den veestapel over de
maand .Juli blijkt, dat er weiniig reden tot klagen is.
Sedert 20 Juli zijn er geen gevallen van mond- en
klauwzeer te eonstateeren. Aan miltvuur waren 23 die
ren lijdende, nl. 4 in Noord-Brabant, 5 in Gelderland,
4 in I riesland, 2 in Overijsel, 1 in Groningen en 7 in
Limburg. De overige provinciën waren geheel vrij.
Aan schurft leden in Friesland en Drente ieder 32
schapen. De vlekziekte bij varkens kwam in Zuid-Hol
land en 1 riesland resp. bij 113 en 101 dieren voor; in
de overige gewesten, behalve Utrecht, Overijsel en
■Limburg, slechts bij enkele dieren. Van de overige
besmettelijke ziekten waren de gevallen niet noemens
waardig in aantal.
Behalve het voorrecht van een bijzonder goeden
vruchtstand, geeft ook de veestapel redenen tot tevre
denheid.
Te Kampen moet zich een zeker niet veel voorko
mend drama afgespeeld hebben. Eergisteravond toch
moet op een weiland het raadslid de heer G. B. B., ar
chitect aldaar, door zijn collega raadslid, den heer A.
S„ veehouder, die op zijn land aan den rechter IJsel-
oever stond te hooien, met een hooivork tot driemaal
toe op het hoofd geslagen en gestoken zijn, toen de
heer B. met eenige kinderen dat land passeerde, het
geen een hevig bloedende hoofdwonde veroorzaakt
moet hebben. De politie heeft de zaak in handen en
proces-verbaal van een en ander is opgemaakt.
(„Zw. Ct.")
Omtrent de zich eiken avond herhalende relletjes in
het Muiderpoort-kwartier te Amsterdam schrijft het
N w s b 1. v. Ned.:
Nauwelijks was het gisteravond donker of de pret
begon opnieuw. Spoedig brandden er weer vuurtjes en
als steeds was de Wagenaarstraat weer het algemeene
depót van hout- en petroleum-opslag. De politie kreeg
handen vol werk. Een groote troep werd naar den
kant der Commelinstraat gedreven en toen er naar de
agenten gegooid werd trokken deze de sabel en voer
den een charge uit. Een paar jongelui werden gear
resteerd, waaronder een 14-jarige weerspannige schoo
ne in den dop.
Te Oosterhout had de heer Van der Made, leerlooier
te Rijen, het ongeluk met zijn motorrijwiel in volle
vaart tegen een boom te rijden. Hij sloeg van zijn
motor af en bleef bewusteloos liggen. Voorbijgangers
droegen hem bij den heer S. binnen, waar direct ge
neeskundige hulp ontboden werd, die constateerde dat
de borstkas was ingedrukt en de gewonde in levensge
vaar verkeert, zoodat hij niet vervoerd mag worden.
Het N. v. d. D. meldt:
Naar aanleiding van de bestaande geruchten om
trent de mogelijkheid eener opruiming van de Velser
pont hebben wij wegens het groote belang dezer
zaak zoowel voor Kennemerland als voor Amsterdam
nadere inlichtingen ingewonnen. De indruk van
het geheel dier inlichtingen komt neer op het volgen
de:
Zonder met zekerheid te kunnen (of te willen?)
zeggen, of er al dan niet plannen bestaan, wees men
ons op het feit, dat aan de pont in het geheel geen
vast werkvolk meer wordt aangenomen.
In de vergadering van het dagelijksch bestuur der
gemeente Velsen was de pont-quaestie ter tafel ge
weest en wel naar aanleiding van ingekomen Regee-
ringsstukken.
In zooverre bestaan er plannen, dat, indien en wan
neer de mogelijkheid blijkt om de Velser pont als ver
voermiddel over het Noordzeekanaal te kunnen ter zij
de stellen, deze plannen tot uitvoering zullen kunnen
worden gebracht.
Maar vóórdat een besluit gevallen is om de Velser
pont te laten rusten roesten of elders dienst te
laten doen, zal ze nog menigmaal over en weer geva
ren hebben.
Dat er nog geen definitief plan bestaat, blijkt bo
vendien uit het volgende:
In de Raadszitting der gemeente Velsen op 16 De
cember j.l. diende de Wethouder F. Netscher een mo
tie in, om de onvoldoendheid der Velser pont als ver
keersmiddel uit te spreken. Die motie werd met alge
meene stemmen aangenomen ,en werd later ook ge
steund door de gemeenteraden van Beverwijk en
Schoten.
De burgemeester van Velsen, de heer J. O. A.
Weerts, had daarna een samenspreking met Minister
Bevers, die sedert heeft doen weten, dat hij binnen
kort een onderzoek ter plaatse zal instellen.
De jongste railsvernieuwing bij de ponthaven heeft
ongeveer 21.000 gekost.
bij afslag, gehouden op 19 Augustus 1908, in het kof
fiehuis van den heer LEKte Oudkarspelten
overstaan van den notaris P. J. LAURMAN, te Schoorl-
dam, van een huismanswoning, schuur, ar
beiderswoning met erven, en perceelen wei
land, bouwland, riet en water in den Spek-
eterspoider, gem. Harenkarspel, samen groot HA
23.74.90
Jb. Kaas, Broek op Langedijk,
huis, schuur, erf, riet en we land, samen groot H.A.
3.89.80 voor f 5755.
J. Spaans Rz. Harenkarspel,
weiland, groot H.A. 3.63.90 voor 4585.—
A. Duijves, Oudkarspel,
bouwland, groot H.A. 1.59.10 1761.—
D. Ursem, Harenkarspel, en
K. Beers, Heerhugowaard,
huis en erf, wei- en bouwland, groot H.A.
.81.30 voor 1134.
M. Borst Mz. Jr., Oudkarspel,
weiland, groot H.A. 10.65.— voor f 14205.—
D. Stuurman, Zuidscharwoude,
water en riet, groot H.A. 3.25.80 voor 41.—
samen f 27481.
