DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 215.
Honderd en tiende faarg&ni*.
1908.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
DINSDAG
15 SEPTEMBER/
Hinderwet.
BINNëNL A N D.
bel"*riib" X°ede I
Telefoonnummer 3.
Zij, die zich met 1 October
a.s. op dit blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
DE UITGEVERS.
öogstbericht van 10 September 1908.
Ornate1 eJf n0erll,t haar vrij soed. Op de klei in
Groningen en Overijsel, alsmede in het grootste deel
der provincie Gelderland is zij goed, terwijl zij 0p het
laagveen m Noord- en Zuid-Holland en Groningen
slechts matig is. In Limburg is zij deels zeer goed
deels matig tot goed.
Indische begrooting voor 1909.
Verbetering van Vrouwenkleeding.
ALKMAARSCRE COURANT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat heden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan hen
ingediende verzoek met bijlagen van
W. F. STOEL Jr., handelende onder de firma
W.^ F. STOEL en ZOON om vergunning tot het uit
breiden van de bestaande steenhouwerij in h^t perceel
Luttik-Oudorp, Wijk C, No. 10.
Bezwaren tegen deze uitbreiding kunnen worden in
gediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op
Zaterdag 26 Sept. e.k., 's voormiddags te elf uur en
schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie dagen
vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die be
zwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer ge
meente van de ter zake ingekomen schrifturen kennis
nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
12 Sept. 1908. DONATH, Secretaris.
ALKMAAR, 15 September.
Na de bekentenis van den Deenschen oplichter
minister Alberti stond het vrij wel vast, dat het ge
heele ministerie moest aftreden. Het kabinet heeft de
noodzakelijkheid hiervan aanvankelijk zelf niet inge
zien: het wilde aanblijven. Maar van alle kanten
werd er een druk op het ministerie-Ohristensen uitge
oefend en niemand kwam te hulp, niemand stak de
reddende hand uit. Hoe hoog de golven der openbare
meening gingen, waarop het ministerie als een verlo
ren wrak ronddreef, moge hieruit blijken, dat er zelfs
een groote volksbetooging werd beraamd met den bis
schop van Seeland en de hoogleeraren aan het hoofd,
om den koning te verzoeken de ministers weg. te zen
den! De Koning heeft het zoover niet laten komen,
hij heeft eerder ingegrepen, hij heeft den man, die een
oneerlijken collega de hand boven het hoofd hield en
door dik en dun verdedigde, genoopt den aftocht te
blazen. Alberti heeft dus het ministerie reeds in zijn
val meegesleept. Men vermoedt, dat er nog meer per
sonen zullen tuimelen, personen die zijn medeplichti
gen waren. Aangenomen toch wordt, dat de man
met alleen al de bedriegerijen heeft kunnen uitvoeren,
die zoo breed zijn opgezet en veertien jaar hebben ge
duurd. Toen hij bijv. het geld van sparende boe
ren verspeculeerd had en hij van banken geen geld
meer kon krijgen, leende hij van Christensenals
minister van financiën ad interim lx/2 millioen uit de
staatskas. Toen de heer Neergaard minister werd,
eischte hij, dat Alberti die som onmiddellijk zou terug
geven, waarop deze, begrijpende, dat hij een verloren
man was, zich bij de justitie heeft aangegeven. Al is
hij dan niet medeplichtig, geheel vlekkeloos is dus
Christensen op het oogenblik niet "en vandaar, dat De
nemarken hem heeft aangekeken als iemand, dien men
gaarne „wegkijkt." Evenals Alberti heeft hij een
mooie loopbaan achter den rug. De Deensche corres
pondent van de N. Rott. Ct. geeft een belangwekkende
levensbeschrijving van hem en daar we er geen betere
vinden in de buitenlandsche bladen, laten we deze hier
volgen.
Christensen is een boerenzoon uit West-Jutland, in
1856 geboren. Van zijn 21ste jaar af is hij onderwijzer
geweest in verschillende kleine plaatsjes in Jutland.
Zijn laatste post daar was in het dorpje Stadil, waar
hij onderwijzer en koster was. In dien tijd legde hij
een buitengewoon talent aan den dag in den politie
ken strijd. Hij was een der beste en ijverigste propa
gandisten van de aan de conservatieve regeering vij
andige politiek. Van den beginne af bezat liij het ver
trouwen en de liefde van de kleine boeren, die steeds
meer een macht van groote beteekenis werden in het
land. Zoo werd hij in 1890 in zijn geboortestreek tot
lid van het Folketing (de Tweede Kamer) gekozen.
Ook daar nam hij onmiddellijk een aanzienlijke positie'
m, zoodat hij, geholpen door een gelukkigen samenloop
van omstandigheden, leider van een der aanzienlijkst
groepen van links werd.
Inmiddels nam zijn aanzien onder de bevolking
steeds^ toe. Hij was dan ook een uitstekend vertegein
woordiger van den stand die steeds meer tot macht
kwam; hij was vlijtig, welsprekend; zijn optreden was
landelijk krachtig, en tegelijkertijd uiterst handig en
welberekend. Aan zijn eerlijkheid twijfelde, toen zoo
min als nu, niemand. Hij was een ijveraar voor het
nationaal idealisme gepredikt door Grundtvig;
zeil heeft hij bundels vaderlandsche zangen geschre
ven die veel gezongen zijn. Zijn uiterlijk, dat door
ka rikatuurteekenaars evenveel of wel meer nog ge
bruiktis dan dat van dr. Kuyper bij ons, werd geheel
door deze geestesrichting gestempeld. Zijn rond en
gelengezicht, zijn trouwhartige blauwe oogen, zijn ge
zette gestalte en eeuwige witte halsstrikje gaven hem
een weinig een kinderlijk-komisch, maar tegelijkertijd
aantrekkelijk-boersch uiterlijk. Zijn krachtig optreden
tegen de regeering en voor de democratie verzekerde
hem de vriendschap der hartstochtelijkste aanhangers
van den bekenden Georges Brandes. Na de verkiezin
gen van 1895, die uitgeloopen waren op een onver
wacht groote nederlaag voor de gematigden van links,
die een overeenkomst met de regeering wilden, had er
een samensluiting plaats van de oppositiepartijen, die
op den duur Ohristensen's politieke macht zeer ver
hoogde.
Langzamerhand steeg hij in aanzien en in macht.
Naar dit laatste vooral streefde hij en daarom heeft
hij zich aangesloten bij Alberti, die voor hem zoo nood
lottig worden zou.
Toen in 1905 het eerste ministerie der linkerzijde
uiteenviel, was Christensen de aangewezen man voor
kabmetshoofd. Hij werd dit ook en bereikte daarmee
het toppunt van zijn macht. Onder de kiezers en de
middelmatigheden, die op den duur het parlement be
volkt hadden, was hij oppermachtig heerscher. In het
ministerie was niemand die zich met hem meten kon,
vooral niet na den dood van Wilhelm Lassen; Alberti,
ondanks al zijn schijnbare onafhankelijkheid, keek hem'
m de politiek naar de oogen. Maar tegelijkertijd ver
loor hij zijn naam van krachtig staatsman. Een kin
derlijk maar begrijpelijk behagen in de hoogheid, waar
in hij verkeerde, een blijkbare angstvalligheid om door
een conflict met de in het Landsting nog machtige
conservatieve groepen of het hof zijn positie in gevaar
te brengen, namen alle scherpe kanten van zijn optre
den weg-, gaven hem die aarzelende voorzichtigheid,
waaruit hij alle verandering in zijn kabinet schuwde,'
en die liem ten slotte tot zijn onmogelijke verhouding
tot Alberti dreef. Het was liet gevolg van een over
maat van de behendigheid, die hem als echte zoon van
het land aangeboren was.
Zijn aarzeling was misschien tevens een gevolg van
de onzekerheid, waarin het missen van een doel waar
naar hij te werken had, hem gebracht had. Hij had
toch niet meer naar iets te streven, slechts te handha
ven. Zijn overdreven ijver hierin bracht hem op
dwaalwegen; zoo kon het gebeuren dat hij ten slotte
tot een niet grootschen terugtocht gedwongen werd.
Het is wel tragisch dat hij, de man wiens éerlijkheid
waar het ^economische belangen betrof, zoo volstrekt
zeker is, juist, moest vallen door geldelijk bedrog van
een ander. Maar zijn bewonderenswaardige goedheid
van vertrouwen is een gevaar gebleken voor het land.
Hij eer en meer dan iemand anders had het schandaal
vroeger kunnen en moeten ontdekken, en dat hij dat
met deed, heeft de gevolgen ervan zeer verergerd. En
c a arom was zijn aftreden noodzakelijk. Men had hem
zoo gaarne gegund, dat hij dit uit eigen beweging ge
daan had.
Novelle Achterstandsontwerpen.
Wij vernemen, dat de minister van justitie zich zal
eemaakf1 a%>raakje met de Eerste Kamer
gemaakt en een zoogenaamde novelle zal indient bij
de Tweede .Kamer op^de^' de Eerste Kamer aan-
twtJ a.chters!and«ontWepeu, waarbij de leeftijd voor
tractementspensioengvan:65!op 70 jaar wordtlgebracht.
(„Land en Volk".)
Socialistenbond.
dooraaL Tleidm£ vaa een daartoe «edanen oproep
door de heeren Havers en Van der Zwaav, kwamon
Zondag ruim 20 personen, van wie een paar &13 ver
tegenwoordige™ van o ganisaties, in het Geheel-Ont-
van Jen te's-Gravenhage bij en tot het stichten
van een nieuwen Socmlistenbond. Sympathiebetuigin
gen waren ingekomen uit Leeuwarden, HarlinfJn
Witmarsum, Kampen, Enkhuizen, Enschede, Hilversum'
Vhssmgen, Dordrecht en Roermond.
sinNJl/°lT Ultvü£ri«e discussie werd eindelijk de be-
gimelve:klaring, «enige weken geleden bekend gemaakt,
met eemgo wijziging a ngenoinen en de Bond \w-
ioopig voor opgericht verklaard. Hij zal den mam
dragen van Socialistenbond iu Nederland.
In den aanstaanden winter zullen op verschillende
met W T ï6t f!?ür Ver*adorinSen worden gehouden,
met hot doel afdeelrngon van den Boud te stichten!
lot leden van het vooiloopig bes:uur, tot regtling
der verdere werkzaamheden, werden gekozen de heenn
Van der Zwaag, te G.rredijk, W. Havers en J. L
Druijn, te s-Gr„venhage, Joh. Brautigem, te Amster
dam, en N. H. Luigi s, te Rotterdam.
iet onderstaand overzicht van den'stand der late
landbouwgewassen op 10 September 1908 is, met mede-
-tT vau de Bijkslandbouwleeraren, samengesteld
gegevens, verstrekt door de correspondenten van
de directie van de landbouw. an
Het weer is gedurende de maand Augustus en het
nèf/oJr ept€mber' behalve voor den oogst der gra
nen, ook zeer ongunstig geweest voor vele gewassen
Waarop dit oogstbericht betrekking heeft. °eWaSSen'
Voigeiis mededeeling van het Koninklijk Neder-
landseh Meteorologisch Instituut was de temperatuur
gemiddeld 1 gr. benedeu de normale en zelden er boven;
te De Bildt daalde zij in den morgen van 13 Augustus
tot 1.1 gr. de laagste temperatuur teUtrechtDeBildt
in die maand waargenomen. De zonneschijn te De
Bildt bedroeg gemiddeld 6.1 uur per dag tegen 5.6
nol-maal. Het weer was regenachtig van 4 tot 7, van
11 tot 15 en van af 20 Augustus tot 6.September. Be
halve in Friesland en Groningen was de maandsom
van den neerslag iu Augustus belangrijk boven de nor
male. Onweer over het geheele land kwam voor op 4,
5, 11 van 20 tot 23 en van 28 Augustus tot 2 Septem
ber. Van af 20 Augustus was de windkracht meest
grooter dau de normale.
Eetaardappelen. Het ongunstige, natte weer van
den laatsten tijd in aanmerking genomen, valt de
aardappeloogst, zoowel wat quantiteit als qualiteit
I aangaat, niet tegen. Wel zijn de uitkomsten vrij alge
meen niet zoo goed als verwacht werd en klaagt men,
met name in Groningen, Drenthe, Gelderland, Utrecht,
Zuid-Holland en Noord-Brabant over ziekte, en in
sommige streken, o. a. in Zeeland en Utrecht, over
vele kleine, maar het slechte weer zou luidere klachten
doen verwachten. Wat de klei aangaat, worden quan-
titeit en qualiteit zeer goed genoemd in Friesland,
goed in Zeeland, West-Noord-Brabant en Zuid-Hol
land, alsmede in Overijsel en Utrecht. In Gelderland
en Groningen is de opbrengst vrij goed, de qualiteit
vrij goed tot goed; in Noord-Holland de opbrengst goed
en de qualiteit zeer goed. In Limburg zijn opbrengst
en qualiteit zeer verschillend. Zij varieeren van matig
tot goed.
Op het zand zijn opbrengst en qualiteit zeer goed in
Friesland; voor de andere zandstreken wisselen de be
richten meerendeels tusschen vrij goed en goed.
Fabrieksaardappelen. De fabrieksaardappelen zijn
goed in Groningen, ofschoon de opbrengst niet mee
valt, vooral van de late soorten, goed tot zeer goed in
Drenthe, zeer goed in Friesland en goed in Overijsel.
Met betrekking tot de Drentsche veenkoloniën wordt
medegedeeld, dat, ofschoon omtrent het gehalte nog
weinig' bekend is, dit van de vroege soorten goed
schijnt te zijn, van de latere daarentegen minder goed.
Suikerbieten. De stand der suikerbieten is zeer goed
in Zeeland en Noord-Holland, schommelt tusschen
goed en zeer goed in West-Noord-Brabant en is in de
overige deelen des lands goed. Alleen in sommige dee-
len van Gelderland en in Limburg is de stand iets
minder.
De regen en de koude van den laatsten tijd hebben
het gewas geen goed gedaan en van verschillende zij
den wordt opgemerkt, dat zonneschijn en warmte ge-
wenscht zijn. Uit Zeeland wordt medegedeeld, dat het
gehalte der bieten, ook na de regens, bevredigend is.
Cichorei. 5/a der in Nederland met dit gewas be-
teelde oppervlakte komt voor rekening der provincie
i' riesland. In deze provincie is de stand zeer goed, in
Groningen, Zeeland en Zuid-Holland is zij goed.
Lien. De uien staan vrij goed in Zeeland en goed
in de overige deelen des lands. Uit Zeeland, waar de
uien voor een groot deel opgetrokken zijn, wordt be
richt, dat de prijs, in tegenstelling met de beide voor
aigaande jaren, hoog is.
Jonge karwij. De stand der jonge karwij wordt
overal goed genoemd. Uit Groningen wordt bericht,
dat veel is omgeploegd, veel nog zal volgen, maar dat
niettemin er het aanstaande jaar waarschijnlijk meer
te velde zal staan dan in de laatste jaren het geval
was. Ook uit Zeeland wordt gemeld, dat de oppervlak
te iets grooter is dan ten vorigen jare.
M angelwortels en koolrapen. De mangelwortels
staan over het geheel goed, in enkele gedeelten van
friesland, Zeeland, Noord-Holland en West-Noord
brabant zelfs zeer goed. De stand der koolrapen wordt
zeer goed genoemd in Friesland, matig tot vrij goed
in sommige gedeelten van Gelderland, waar het gewas
met alleen leed van de regens en de koude der laatste
dagen, maar ook van de droogte tijdens het uitplanten,
matig in het Gooi en vrij goed in Limburg en Noord
brabant. In de overige deelen des lands is de stand
goed.
Oude klavers. Het meerendeel der berichten luidt:
vrij goed of goed. Eene uitzondering maakt de klei
van Zuid-Holland, waar de stand iets minder gunstig'
is. Veierwege wordt over het natte, koude weer en in
Groningen ook over slakken geklaagd.
Jonge klaver. De stand der jonge klaver is. mede
vrq goed of goed. Alleen op de dalgronden in Over
ijsel alsmede m Zuid-Holland en Zeeland is de stand
slechts matig Vele berichtgevers wijzen er op, dat de
jonge klaver leed door het legeren der dekvrucht.
tea weide. Over het algemeen heeft de naweide zeer
geleden van het natte, koude weer. Het meerendeel
is ?najJte°\2df Sn?de' Voor de tweede snede grashooi
Eerst was hJt te W6er onglmstig geweest.
De meestJ k .^oog e" daarna te koud en te nat.
vrij goJd Sleete v Varie®ren tusschen vrij slecht en
vrq bOed. Slechts hier en daar, nl. in sommige gedeel-
het Gooi luidTó'. ldrrJand 6U 0veriJsel> alsmede in
IdÜ t i, qualificatie iets gunstiger.
Klaverhooi 2de snede. Ook de tweede snede klavar-
hooi het te wenschen over. De meeste berichten sme
ken van matig en vrij goed. Slechts enkele ui' uit Jo
Maasstreek in'D k - de
luaasstieek m Limburg luiden gunstiger.
wiS/r en SpUrrie' Het weer is voor de ont-
alvemeTrf f!™? ,niet ^tig gewast. Vrij
Blauwmaanzaad. Het blauwmaanzaad leverde een
goeden oogst.
Een nieuwe regeling wordt aan de Tweede Kam»-
voorgesteld voor de werving van inlanders op Java
en Madoera Jot het verrichten van arbeid in de Luiten-
bezittingen. Twee wervingscommissaiissen zullen wor
den aangesteld, nl. te Sem&rang en te Batavia, op een
bezoldiging resp. van f 400 en f 250 's maande. Zij
2ijn nelast met het algemeen toezicht op de naleving
der voorgenomen wettelijk» regeling op de werving!
Een nota van wijzigingen stelt de daartoe ncodigo
ve: hooging der begrooting voor.
Bij dezelfde nota wordt f 12,000 aangavr agd voor
de indienststelling van 3 commiezen te Medan Ko!a
ividjg en Makasser, noodig door de toeneming der werk
zaamheden ter zake van den aanslag en de invordering
van belastingen.
Verder wordt voorgesteld de opleiding aan de kweek
school te Fort de Koek uitsluitend te richten op ae
vorming van inlandsche onderwijzers. Daartoe zal de
school moeten worden verbouwd en worden de daarvoor
noodige gelden aangevraagd.
j,"ft Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te
Utiecht vergaderde gisteren de Vereeniging voor vei-
betering van Vrouwenkleeding. De vtrgadering werd
gehouden ingevolge een besluit van het H B en de
vakschoolcommissie, genomen 19 Aug. j.l. op etn ge
combineerde vergadering, om aan de beslissing der
vergadering te onderwerpen een reorganisatieplan en
statutenwijziging om te komen tot de mogelijkheid
der oprichting ©ener vakschool voor verbetering van
vrouwenkleeding. De voorzitster, m©j. M, W. J. Milatz
herinnerde in haar oper iügawoord aan de oproep ng
tet de stichting van den bond, dien dag 10 jaar gele
den gehouden en bracht hulde aan mevr. Vogel, die
als voorzitster en op vele wijzen zooveel voor de'ver-
et inging deed. Hierna deed de secretaresse meedeeling
betreffende de op te richten vakschool. Geklaagd werd
er over dat er maar een halve maand tijd is geweest
om de voorstellen v«n het H.B. te overwegen.
Gevreesd werd dat bij aanneming der bestuurs* oor
stellen de vereeniging zou verloopen. De afd. Haarlem
urong aan op bezuiniging en gwenschte bij monde
van den heer Coenraad Kikkert het behoud der vereeni
ging als zoodanig en oprichting der school zonder sta
tuten-wijziging. Door den heer H. Ellens te Zorgvliet
i Drenthe) den voorzitter der vakschool-commissie, werd
medegedeeld, dat van verschillende zijden finaneieele
steun is toegezegd voor de vakschool. Door de afd.
Haarlem werd de volgende motie voorgelezenDe vef-
g.^deling, overwegende dat ond< r de tegenwoordige
omstandigheden ter bereiking van haar doel art. 5 ter
4c het bevorderen enz. toegepast moet wordenis van
oordeel dat een vakschool moet worden opgelicht en
dat de inkomsteu der vereeniging, behoudens eanige
noodzakelijke mtgaveD, ter beschikking tot oprichting
en exploitatie dier school gesteld moeten worden, en
gaat over tot de orde van den dag.
Deze motie werd niet iu stemming gebracht, daar
het bestuursvoorstel, httwclk een wijdere strekking
had, aangenomen werd.
Met 49 tegen 10 stemmen werd besloten de ver
eeniging tot doen heeten Vereeniging Vakschool voor
Verbetering van Vrouwen- en Kinderkleeding. Bepaald
werd tevens, dat de vereeniging dit doel zal trachten
te bereiken door feet s.ichten en instandhouden van
een vakschool ter opleiding van kleermaaksters.
De verdere voorstellen tot statutenwijziging werden
in hoofdzaak ongewijzigd aangenomen.
Bij de eindstemming stomde alleen de afdeeling
Haarlem tegen.
Besloten werd het bestuur te doen aanblijven tot
de reorganisatie definitief tot stand gekomen ia en den
heer Ellens, den voorzitter der „vakschoolcommissie"
te machtigen de onderhandelingen met de Kunstarm
bachtsschool voor Meisjes te Amsterdam betreffende
de oprichting der school, voort te zetten.
algemeen .orit de etod d» ook „FnSHf „S
rSSL en witte
-a P
OEMENOD NIEUW 5.
Medemblik.
Een der correspondenten van de „N. Ctin Fries
land schrijft:
Een verpleger uit het krankzinnigengesticht te
Modem blur, dezen zomer met de vacantia ergens in de
provincie vertoevende, antwoordde op de belangstellende
vraag van een zijner vrienden, hoe het m t Rosier
„3üöd, maar hij zal wel spoedig weer ontsnap
pen, want hij krijgt weer teveel vrij". Ook verzekerde
neze verptoger, dat ia den loop vim den jom<r lmg
voordat Rosier voor de tweede maal ontsnapte, minir-
ter Heomsktik k t gesticht heeft bezocht en dat
Z. Lxo. teen herhaaldelijk onbewimpeld te kennen had
gegeven dat de inrichting, bezien uit het oogpunt van
yeiligheid, hem laDg niet voldoende scheen en dat af-
öoende verbe.eringen in dezen hem een dringende eisch
scheen te zijn. Jammer maar, dat er zooveel tijd
moot verloopen voor en aleer het tot uitvoering komt,
wat zelfs een minister van Birmenlandsche Zaken
onngend noodzakelijk acht. Rosier vond d or dit tal
men gelegenheid te ontsnappen.
Droevig ongeluk.
Te Zwijn Hecht waren gistermorgen te ongeveer 10
uur op het terrein van den rijstpelmolen dei firma
llow&rü Go. eenige werklieden op en ia de nabij
heid van e-.n greoten staptl b len met rijst vrsrk-
Zi&m, toen eensklaps beweging in den stapel kwam
zoodat de balen omlaag stortten. Bijna onmiddellijk
daarna miste meu een der arbeiders, den ongeveer
20-j irigen D. de Boer, die zich met een kruiwagen
n de nabijheid had bevonden. Toen bleek dat hij
