DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en tiende jaargang.
1908.
DONDERDAG
17 SEPTEMBER.
H in d e r w e t.
Gevonden Voorwerpen.
BINNENLAND.
No. 217.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per-regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
mmgt* Zij, die zich met 1 October
a.s. op dit blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
DE UITGEVERS.
Bond voor Staatspensionneering.
Rechtspositie gemeente-ambtenaren.
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
brengt tor kenDis van belanghebbendendat door
den Landmeter van het Kadaster op Maandag 21
September a.s., eens aanvang zal worden gemaakt
met' de hermeting van een gedeelte der gemeente
ALKMAAR, en wel van het blok begrensd ten
Zuiden door Varnebroek, Lindenlaan en het Westeliik
verlengde daarvan ten Westen "door" de~ spoorbaan,
ten Noorden door Bergerweg, Scharloo en Geesterweg,
ten Oosten'door Geester-"en Kennemersingel/p
AlKmaar, De Burgemeester voornoemd,
15 Sept. 1908. - JAN-'DE^WIT Dz.'lo. Burg.
r BURGEMEESTER 1 en WETHOUDERS 7vanA1 k-
m a a r brengen ter algemeene kennis, dat in het
Gemeenteblad van Alkmaar, No. 267, is opgenomen
het besluit van" den Raad dezer^gemeente van 5 Au
gustus 1908, waarbij is vastgesteld eene
Verordening Jtot 'vaststelling van rooi- en
bouwlijnen langs denfBergerweg en de Wog-
numscfie* buurt.
Welke verordening, heden afgekondigd, gedurende
drie maanden ter gemeente-secretarie ter lezing is
nedergelegd en aldaar tegen betaling van f 0.10 in
afdruk is verkrijgbaar "gesteld.
Burgemeester enSWethouders voornoemd,
Alkmaar JAN BE WIT Dz., Voorzitter, lo.'B.
16 Sept. 1908. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat heden op
de gemeente-secretarie ter visie is gelegd het aan hen
ingediende verzoek met bijlagen van
J. ASJES Ez, aldaar, om vergunning tot het op
richten van een""gasmotor van 4 P.K. tot het in be
weging brengen^van een molen, dienende tot het maken
van zeeppoeder in het perc. Schermerpad wijk F No2s>.
Bezwaren tegen deze oprichting kunnen worden in
gediend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op
Woensdag 80 Sept. e.k., 's voormiddags te elf uur en
schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie dagen
vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die be
zwaren heeft ingebracht, op de secretarie dezer ge
meente van de ter zake ingekomen schrifturen kennis
nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, JAN DE WIT Dz.Voorzitter, lo. Burg.
16 Sept. 1908. DONATH, Secretaris.
Te bevragen aan het Politiebureau van 912 uur.
Drie broches, vier rozenkransen, een schaar, een
r. c. kerkboekje, drie ceintuurs, twee banden van kin
derwagens, een bal, een medaillon, een fluitje, een
dameshorloge, een zilveren balletje, een armband, een
duimstok, een vat, een sigarenpijpje, een postduif, een
lot (paardenloterij), een schaartje, een manchetknoop,
twee ringen, een kous.
Alkmaar, De Commissaris van Politie,
16 Sept. 1908. W. Th. VAN GRIETHUIJSEN.
ALKMAAR, 1"7 September.
Gisteravond is in het gebouw van den Rijksdag te
Berlijn geopend de 15e bijeenkomst van de Interparler
mentaire Unie, ook wel eens genoemd het parlement
der parlementen, omdat zij een vergadering is van par
lementsleden. Evenals in den Haag regeeringen bij
eenkomen om te spreken ov^r volkeren-recht en vrede,
komen ook de afgevaardigden af en toe samen om der
gelijk© onderwerpen te behandelen, ja, de agenda van
de bijeenkomst van dit jaar, staat in liet nauwste ver
band met de handelingen van de tweede Vredesconfe
rentie. Het feit alleen, dat er negenhonderd afge
vaardigden uit de geheele wereld bijeen zijn, is al van
groote beteekenis. Hieruit blijkt reeds, dat de vredes-
idee toch meer ingang vindt, dan pessimisten ons wel
eens willen doen gelooven. Ook zegt het iets, dat de
conferentie gehouden wordt te Berlijn. Men wilde in
Duitschland van deze beweging aanvankelijk weinig
weten, maar dit schijnt langzamerhand te zijn veran
derd en dientengevolge wordt de conferentie der unie,
welke twintig jaar bestaat, thans voor het eerst in
Berlijn gehouden.
De telegrammen over de opening zeggen, dat de
voorzitter van de Duitsche groep, prof. Eikhofi' zijn
bijzondere vreugde uitsprak over de aanwezigheid van
Frédéric Passy. Deze is namelijk de oprichter dezer
vereeniging. Met den onlangs overleden Engelschen
staatsman Sir Randal Cromer riep Frédéric Passy den
Sisten Oct. 1888 de conferentie bijeen: Gladstone, the
grand old man, die een goeden kijk op de dingen had,
schijnt reeds vermoed te hebben, dat deze kleine orga
nisatie voor de toekomst veel beloofde, immers hij
moet de woorden gezegd hebben: 31 October is een
groote dag." In den beginne gaf men evenwel wei
nig om de vredesapostelen, hun idealen en hun rede
voeringen. Op de eerste conferentie, welke te Parijs
werd gehouden, waren slechts negen parlementen ver
tegenwoordigd en men vergaderde in gehuurde hotel-
zalen. Passy liet zich evenwel hierdoor niet ontmoe
digen, en met een genoeglijk gezicht merkte hij tij
dens die eerste conferentie op: „De Unie rijdt nu
nog wel in een omnibus, maar eens zal zij geroepen
zijn, te rijden in de koetsen van koningen."
De vijfde bijeenkomst had plaats in ons land, in den
Haag 1894. Hier werd besloten een ontwerp te ma
ken van de instelling van een internationaal scheids
gerecht. Sommige heeren geloofden niet aan de mo
gelijkheid van zulk een instelling, anderen zeiden
openlijk te vreezen, dat men zich met zulk een plan
belachelijk zou maken. „Nooit" zouden de regeeringen
voor zulk een wereldscheidsgerecht haar toestemming
verleenen. Toen verhief zich Passy en toornig zeide
hij, dat men nooit „nooit" moest zeggen! Vijf jaar
later bleek, dat hij gelijk had: de interparlementaire
unie is de voorlooper geworden van het Haagsche hof
van arbitrage. Intusschen heeft de Unie zich ook met
vele andere onderwerpen, het volkerenrecht betreffen
de, bezig gehouden. Niet onaardig is zij genoemd de
souffleur en de regisseur der vredesbeweging, welke
gericht is op het verkrijgen van nuchtere, practische
zaken, niet op utopieën. Zij rijdt nog niet in een ko
ninklijke koets maar zij heeft de medewerking der
regeering en der leidende staatslieden. Gisteravond
waren bij de opening verscheiden ministers en staats
secretarissen aanwezig. De naam van prins Bülow
vinden we niet vermeld, maar toch zal.de Rijkskanse
lier zich niet onbetuigd laten. Hij zal o. a. morgen
middag de afgevaardigden bij zich aan huis ontvan
gen. Natuurlijk wordt er ook gezorgd dat de dames
en heeren zich een weinig kunnen vermaken en een
gceden indruk van Berlijns gastvrijheid meenemen
naar het buitenland. Gisteravond heeft er bijv. een
maaltijd plaats gehad in den Dierentuin, waaraan
1400 personen aanzaten, morgenavond zijn ze de gas
ten van de stad Berlijn en Zondag wordt er een boot
tocht gemaakt. Alle openbare verkeersmiddelen
(trams, omnibussen, ondergrondsche trein) staan gra
tis ter beschikking van de afgevaardigden. Het wordt
hun inderdaad zoo aangenaam mogelijk gemaakt
ook dit wijst er op, dat men in Duitschland de betee
kenis van de interparlementaire unie thans uitstekend
begrijpt.
Eerste Kamer.
De Esrste Kamer komt den 283ten dezer bijeen ter
behandeling van de Visscherij wet.
Tweede Kamer.
De tijdelijke voorzitter liet in de zitting van gisteren
een koninklijk besluit voorlezen, waarbij jhr. mr. J. Roëll
wordt benoemd tot voorzitter der Kamer voor het
aangevangen zittingjaar.
De tijdelijke voorzitter sprak den heer Roëll toe in
een vriendelijke rede.
Dd heer Roëll hield een openingsrede en dankte
vcor het vertrouwen, hem geschonkenhij waardeert
dat te meer, omdat nu voor hem het uitzicht geopend
wordt, dal hij volle vier jaren de debatten zal mogen
leiden. Hij dankte voor den steun, reeds drie jaren
door de Kamer geschonken en voor de welwillende
woorden door den nestor geuit. Spreker bracht even
zeer een woord van hulde aan den heer Van Alphen.
Belangrijke wetten zijn tot stand gekomen zei spr.
maar ook in het komende zittingsjaar zal veel van uw
ijver gevergd worden. Zelfbeperking is oen klemmenden
eisch. Spreker hoopte dat, als het uur van scheiden
voor deze Kamer gekomen is, dat zij dan de overtui
ging zal hebben dat zij met welberaden overleg met
haar tijd heeft gewoekerd.
Van den heer J. van Alphen was bericht ingeko
men, dat hij met het einde van het vorige zittingsjaar
zijn mandaat als Kamerlid nederlegt. Voor kennis
geving aangenomen.
Door bovenstaande ontslagname is vervallen de
motie-Van Alphen in zake den spoorweg GoudaBos
koop. Donderdag 24 dezer 11 uur openbare verga
dering ter benoeming van eenige commissies.
De heir Plate vro-g verlof eenige vragen te mogen
«tallen tot den minister van Lmdbouw, inzake de
laatste premieverhooging voor de ongevallenverzeke
ring in het havenbedrijf. Hst verlof werd verleend en
den dag der interpellatie zal nader worden bepaald.
De vergadering werd daarna gesloten.
Voorzitter Tweede Kamer.
De Koningin heeft jhr. J. Röell benoemd tot voor
zitter van de Tweede Kamer voor het nieuwe zitting
jaar.
Staatsbegrootlng 1909.
Uit deze begrooting bl kt o. a. het volgende
De dienst in 's Rijks krankzinnigengesticht teMedem-
blik is gereorganiseerd in dezen zindat het aantal
ambtenaren, lechtstreeks onder den geneesheer-direc
teur werkzaam, aanmerkelijk is beperkt.
Naar de meening der regeering staat de urgentie
van de stichting eener nieuwe rijkskweekschool voor
onlerwijzers niet genoegzaam vast en acht zij het ook
met het oog op den toestand van 's rijks financiën
niet wenschelijk, maatregelen te nemen om tot bedoelde
oprichting te geraken.
Voor onderho. d van het observatorium met woning
te Helder is f 400 uitgetrokken.
De post voor het Noordzeekanaal (f 620000) omval:
sen aanlegsteiger voor zeeschepen aan de zuidzijde van
het buitenkanaal te IJmuiden meerpalen langs de
groote schutsluis te IJmuiden bouw van woningen
voor het personeel der Rijks electriciteitswerken te
IJmuiden.
Voor de visschershaven te IJmuiden is gerekend op
voltooiing van den bouw van een drijvend dok op
den bouw van een directeurswoning en van vier dienst
woningen voor havenpersoneelop aanleg van een
spoorwegverbinding langs de Zuid-Westzijde der haven;
op verlenging van den steiger in gewapend beton in
N. W. richting met 135 M., met opruiming van den
bastaanden aanlegsteiger en loopbrug ten Z.O. daarvan
en het met de afkomende deolen maken van een loop
brug in de haven.
Wijders zrjn gelden uitgetrokken voor zee- en rivier-
werken op Texel en- Vlieland, verdere voorziening en
verdediging van de Noordzeekust in de provincie
Noordholland.
In de algemeene vergadering van den Bond voor
Staatspensionneering, in Juli te Tiel gehoudeD, werd
besloten een adres te richten tot de Koningin, waarin
leedwezen wordt betuigd, dat het destijds door minister
Veegens ingediende wetsontwerp op de ouderdomspen-
sionneering andermaal niet heeft geleid tot een wet,
waardoor ia den ouderdomsnood van zoovele duizenden
der onderdanen wordt voorzien, terwijl anderzijds
blijdschap werd uitgesproken omdat dit wetsontwerp
gebaseerd was op premiebetaling door loontrekkenden
en werkgevers, waardoor zoovele menschen, die niet
in loontrekkenden dienst waren (onder wie duizenden
vrouwen), allen menschen voor wie in gelijke mate
ouderdomspensioen als het hoogatnoodige moet worden
beschouwd, zouden buitengesloten zijn geworden.
Dit adres is thans verzonden en daarbij is het ver
zoek gevoegd een wetsontwerp aanhangig te maken,
waarbij aan alle Nederlanders, zonder premiebetaling
het recht wordt toegekend op een gelijk Staatspensioen.
Wanneer aan dit verzoek niet terstond en ten volle
gevolg kan worden gegeven, wijst het adres op het in
Engeland aangenomen wetsontwerp als een overgangs
maatregel tot het door den Bond voor Staatspension
neering beoogde doel.
Men schrijft aan de „Tel."
Een zaak, treurig voor den betrokken ambtenaar,
maar niet minder verontrustend voor alle gemeente
ambtenaren, is wel de ontslag-kwestie van den secre
taris, tevens burgemeester van Broek in Waterland.
Op 10 December 1907 werd de betrokkene, de heer
W., door een ernstige ongesteldheid (beroerte) getroffen.
Op 5 Februari 1908, d. i. nog geen twee maanden
later, kreeg mevrouw W. een briefje van beide wet
houders, waarin haar werd verzocht voor haren echt
genoot ontslag aan te vragen als secretaris. Door me
vrouw W. werd aan dit verzoek natuurlijk geen gevolg
gegeven. Zij was daartoe volgens de wet onbevoegd.
Van deze zaak werd na dien tijd niets meer vern -
inen, totdat op 22 Maart 1908 een Koninklijk besluit
werd medegedeeld, waa in het aan den heer J. E. T.
W., burgemeester van Broek in Waterland, als secre
taris dier gemeente verleend ontslag werd goedgekeurd.
Weldra bleek, dat het go «dgekeurde ontslag was ge
nomen in geheime raadszitting.
Door een commissie (voorzitter on secretaris) uit
het bestuur der afdeeling Noord-Holland van den Ned.
Bond van Gemeente-ambtenaren, werd een onderzoek
te Broek in Waterland ingesteld, waar o. m. van den
loco-burgemeester werd vernomen, dat het ontslag in
geheime zitting was genomen, om daarmede de familie
van den heer W. de gelegenheid te ontnemen, hare
bezwaren tegen dit ontslag bij de kroon in te dienen
Dezelfde commissie had een onderhoud met den minis
ter van Binnenlandsche Zaken. Hierbij bleek wel, dat
Z.Exc. een dusdanige handelwijze niet goedkeurde,
maar overigens had het onderhoud voor den betrok
ken ambtenaar geen bevredigend verloop.
Dat wel eens vreemd met de rechtspositie der amb
tenaren wordt rondgesprongen, was aan de gemeente
ambtenaren uit vroegere voorvallen niet onbekend,
maar een dergelijk staaltje had zeker wel niemand
hunner verwacht.
Met spanning wordt door de gemeente-ambtenaren
uitgezien of wellicht nog eenig licht over deze zoo
duistere zaak zal schijnen.
Wereld-wisseirecht.
Naar gemeld wordt, zijn in dan aanvang dezer
maand door de Nederlandsche regeering de uitnoodi-
gingen verzonden tot een te 's-Gravenhage (waarschijn
lijk in het jaar 1909) te houden internationale con
ferentie tot het ontwerpen van een algemeen w ssel-
recht.
De Nederlandsche regeering is hiertoe overgegaan
ter voldoening aan het verzoek der regeeringen van
het Duitsche Rijk en van Italië, die daarbij hadden
gewezen op de omstandigheden, dat de regeling van
het internationaal privaatrecht, in 1893 onder Nedei-
land's leiding aangevangen, met goed gevolg wordt
voortgezet en tevens den wensch uitgedrukt, dat de
Nederlandsche staatscommissie voor het internationaal
privaatrecht met de voorbereiding der conferentie mocht
worden belast.
Het in de vorige week te Praag gehouden .congres
v m Kamers van koophandel, uit bijna alle beschaafde
landen samengekomen, heeft een door den Fracschen
regeeringsafgevaardigde Chapsal, directeur der handels-
afdeeling aan het ^Fransche ministerie van koophandel
voorgestelde motie aangehomen, waarbij den leden
van het congres wordt verzocht, er bij hun regeeringen
op aan te dringen, de uitnoodiging der Nederlandsche
regeering aan te nemen.
Deze uitnoodiging is, naar gemeld wordt, gericht
tot allo staten, die ter tweede Vredesconferentie ver
tegenwoordigd zijn'geweeat.
GEMENGD NIEUWS.
De mijnramp te Eygelshoven.
Aan de Limb. Koerier_wordt nog o.a. het volgende
geschreven
De uitwerking van de ontploffing was verschrikkelijk.
Geen enkele ruit van het'ketelhuis een gebouw
ruim 50 M. lang, waaria zich 6 ketels bevinden
was "heel geblevenhet ijzeren dak was als een veer
opgetild? en door de lucht gedragen een der stoom
ketels, die gesprongen was,' was door het dak heen
gevlogen en terecht gekomen ongeveer 100 M. van het
ketelhuis,''diep in'den grond. En'welk gewicht zoo'n
reuzengevaarte moet hebben, kan men nagaan, als men
weet, dat de ketel, naar schatting, circa 15 M. lang
is bij D/2 meter diametereen andere ketel werd
eveneens (buiten het ketelhuis geslingerd, ODgeveer
10 M. van het ketelhuis. Een tweetal kleinere ketels
waren mede van hunne plaats gerukt en lagen rechts
en links van het terrein verspreid één ongeveer 10 M.,
de andere 15 M. van het ketelhuis. Brokstukken van
muren werden over het terrein geworpen, lot op 300
M. van het ketelhuisbalken, steenen, stukken ijzer
en machine-onderdeelen lagen als gezaaid over het
terreindikke ijzeren staven werden als lucifers ge
broken in eene brikkenbakkerij, die in de nabijheid
van het ketelhuis staat, vielen de brokstukken door
het dik en de tafel heen. Het grootste deel van het
groote gebouw, waarin de stoom- en de waterketels
waren geplaatst, is verwoestde muren vielen om en
bedolven de arbeiders, die langs het gebouw liepen,
toen de ontploffing plaats had.
De ketel, die gesprongen is, is geheel uit elkaar
gerukt.
Het personeel, dat zich in de machekamer bevond,
werd op slag gedood.
Nauwelijk was een der stoomketels gesprongen, of
in de mijn, waarin om 6 uur de morgenschicht was
afgedaald, ontstond een geweldige paniek. Als bezetenen,
vlogen de ongeveer 160 mijnarbeiders naar de liften,
die echter niet meer konden werken. Toen werd langs
de noodladders, die aan de liften bevestigd zijn, om
hoog geklommenhaast je, rep je, alsof al de furiën
der hel de mijnwerkers achter de hielen zaten. Geen
wonderOogenblikkelijk steeg het water in de mijn,
langzaam doch zeker, hooger, steeds hooger. Het
duurde ruim 3 uren eer de laatste arbeider boven was.
De paarden, die in de mijn zijn, werden eveneens in
veiligheid gebracht, toen stonden de mijnwerkers roeds
1 M. diep in het water. Oogenblikkelijk levensgevaar
bestond er voor de ondergrondsche mijnarbeiders even
wel niet.
Als door een wonder zijn een tweetal ketels niet
vernield. Zoo spoedig mogelijk werd aangevangen met
deze onder stoom te brengenzoodoende kon het water
dat met geweld in de mijnen opwelde, omhoog worden
gepompt. En toch vreesde men in den beginne, dat
er niet genoeg kracht zoude ontwikkeld kunnen worden
om het water uit de mijn op te pompeD; gelukkig is
dit vermoeden onjuist gebleken: in het tegenoverge
stelde geval zouden de gangen geheel onder zijn ge-
loopen, en de mijn zoude reddeloos zijn verloren.
Ten 6 uur gisteravond waren de beide ketels in wer
king, die thans circa 4500 L. water per minuut om
hoog brengen.
Enkelen zijn nog afgedaald en hebben een dam van
cement en steenen opgeworpen, om het water te kee-
ren. Toen de ontploffing gebeurde, sloegen de onder-,
grondsche (nood) deuren van zelf dichtdeze werken
n.l. evenals sluizen. Had het nog een half uur geduurd
voor men had kunnen beginnen te pomj en, dan was
de heele mijn verdronken. Men verzekerde evenwel
gisteravond nog ten 11 ure, dat dit gevaar gelukkig
geweken is.
De mijn Laura en vereeniging is een ware ongeluks
mijn. Zij wordt bestuurd door een Belgische Maat
schappij. Reeds talrijke malen is zij door groote wa-
tersnooden geteisterd; een stond het water zoo hoog
in de mijn, dat men het in de schacht kon zien staan.
Enkele personen kwamen toen door verdrinking om
het leven. De jongste watersnood dateert van voor
een paar jaar terug; toen heeft het bedrijf circa 8
maanden stil gestaan. Een oude mijnwerker, die reeds
6 jaren op deze mijn werkte, vertelde mijIch arbeite
schon viele Jahren auf Gruben; auf diese schon
Sechs Jahren; ich habe fünf Ungliicke hier mit ge-
macht; nun gehe ich auf eine andere arbeiten. Ich bin
bange, 11111 nog liinger hier zu bleiben.
Wanneer de mijn in volle bedrijf zou zijn, zouden er
15 a 1600 arbeiders werk vinden. Momenteel werken
er een 800 mijnwerkers, van wie plus minus 700 onder
den grond.
Alle werklieden althans het grootste deel zijn
voorloopig, men verzekert mij gedurende minstens 2
maanden, zonder werk. Dat wil wat zeggen, niet al
leen voor de werklieden, doch ook voor de directie
zelve.
Geregeld werden nu een 40a 50-tal waggons kolen
per dag „gefordert."
Bij de reusachtige schade, die de bestuurderen der
mijn reeds gehad hebben, komt zich thans weer deze
ramp voegen. Uit betrouwbare bron vernam ik, dat de
materieele schade geschat wordt op 500.000 gulden.
