DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
No. 219.
Honderd en tiende jaargang.
1908.
ZATERDAG
19 SEPTEMBER.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën;
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
De Kunstvulcaan.
Telefoonnummer 3.
Tweede Kamer.
Verkiezing Tweede Kamer.
GEMENGD NIEUWS.
Uit Bergen.
Uit de'Streek.
Uit Hollands Noorderkwartier.
Verzending|enTmarktaanvoer.
Reddingstation te IJmulden.
Uit den Helder.
Inbraken.
Museum van Kunstnijverheid te Haarlem.
Getroffen.
Verkeerd om.
De ramp te Eygelshoven.
C,L. K.»)
Een onderscheiding.
Overreden.
Ook een wedstrijd.
Een naaktlooper.
Rekening en Verantwoording
Voetbal.
ALKMAARSCHE CODRANT.
BEVOLKING.
Onderstaande personen worden verzocht zich ten
spoedigste ter secretarie dezer gemeente aan te melden
(afdeeling bevolking)
Jacoba Adrians Maria* Kronenburg, geboren te Alk'
maar, den 9 Februari 1875.
Cornelia Snijdergeboren te Alkmaar, den 25 Fe.
bruari 1884, beiden gekomen uit de gemeente Am.
sterdam.
De berg ligt ergens in Amsterdam. Of hij meer in
de nabijheid van Y. Y. dan wel van het begin van de
Spiegelstraat ligt, is nog niet zeker. Maai' wel zeker
is, dat hij bestaat. Want hij spuwt. Op het oogenblik
is het gevaar weer niet groot, waar men slechts dof
het gebrom hoort van ontevreden schilders, dichters,
tconeelspelers, zangers, enz., die er met alle geweld
uit willen. Er is vuur genoeg, doch het blijft thans
voorloopig weer onderaardsch en slechts een groote
massa prospectussen, die de gemeentereiniging in
groote wagens naar de gemeentelijke aschbelt vervoert,
waar men voor het oude papier een niet zoo heel slech
ten prijs maakt een goed ding voor de financiën der
berooide gemeente getuigen van de onderaardsche
krachten van den vulcanischen Helikon. De vulkaan
spuwt namelijk prospectussen.
Ontzaglijk veel opera- en operette prospectussen
heeft hij indertijd gespuwd. Toen is er een uitbar
sting van opera's en comedie-troepen gekomen, diehoo-
ren en zien deed yergaan. Den tel zijn wij kwijt, doch
er moeten eenige van die lavastroomen op den Am-
sterdamschen bodem rondkruipen. Wanneer zij tot
staan zullen komen en dan gedenkteekenen zullen zijn
van de kunstuitbarstingen en van gestold kunstbloed,
is nu nog niet te zeggen. Doch dat zij zullen dood-
loopen, na teleurstelling gebracht te hebben over heel
wat tooneelspelers en zangers, is niet aan twijfel on
derhevig.
En nu staat er weer een nieuwe uitbarsting voor de
deur. Inderdaad Amsterdam wordt wel geteisterd.
Eerst al die financiëele ellende, zoowel in de stadspor-
temonnaie als in veel particuliere portemonnaies. En
nu weer die uitbarsting over het verarmde land.
Maar het is zoover nog niet. Wij zijn nog slechts
aan den prospectusregen. Doch die is dan ook van
buitengewoon dreigende afmetingen. Men denke eens
aan. Er is opgericht een „Vereeniging tot ontwikke-
link van het esthetisch leven." En die Vereeniging
heeft tot afdeeling een „Instituut voor algemeene per
soonlijke ontwikkeling, vocale en dramatische kunst,
vormschool voor sprekers."
Voor iemand „uit de provincie" om van te griezelen,
vooral nu drie groote Willems wij hebben er vier
met Hubert Laroche en anderen in het bestuur
zitten.
De heeren willen ons les laten geven in het genieten
van schoonheid en kunst. Daartoe laten zij les geven
in „solo, koorzang en alles wat daarmee direct of indi
rect in verband staat, declamatie, spreken, tooneelspel,
literatuur, stijloefening, kunstgeschiedenis, instru
mentaal-, ensemble- en pianospel, moderne talen enz."
En waarom willen de heeren dat? Waarop gaan
Willem Kloos en Willem Maris uit in gezelschap van
Willem Royaards, Willem Mengelberg thuislatend?
Dé vragen zijn moeielijk te beantwoorden. Hun
dichterlijke plannen zijn zoo hoog en wij missen voor
alsnog den esthetische luchtschippersdienst om ons
„door tactvolle leiding in het schoone". „innerlijk te
„doen stijgen tot zóó mooie hoogte, dat alles wat er
„voor subliems in je leeft je ook uit te zeggen vermag;
„of en dat is van hooger. beteekenis in je ge
bracht is de heerlijke gave om te kunnen genieten
„van anderer kunstuiting. Wij moeten dus hun
luchtevoluties, hun kunstuitbarsting van den vlakken
grond, van den „provincialen" vlakken grond nog wel,
beoordeelen.
Maar dat kunnen wij zeggenDe heeren willen veel
en veel te veel, te veel vooral in eens. Vermoedelijk
zullen wel eenige werkelooze dames of weinig werken
de heeren aan deze kluchtvaarten willen meewerken.
Doch de groote meerderheid de dichters zeggen het
zelf terecht heeft het in het gewone, dagelijksche
materie-leven zóó druk, dat zij zeer beslist zal passen
om na al dat werken voor het dagelijksch brood ook
nog eens te gaan werken „in oogenblikken van vrij-
zijn" „aan de vervolmaking van haar psychische en
geestelijke constitutie."
Uitspanning door inspanning de dichters mogen
ons deze gemeenplaats vergeven doch zij zegt kort wat
er is te zeggen is een heel mooie zaak, voor wie
zieh overigens niet inspant. Doch spant men zich
overdag wèl in, dan verlangt men daarna uitspanning
doo£ uitspanning. Vandaar de café-chantants, de
pvulstukken in de comedie, de goedkoope, slechte ver
strooiingsliteratuur en de algemeene voorkeur voor
gemakkelijk illustraties kijken.
Moet men zich daarbij dan maar neerleggen? hoo-
ren wij de drie Willems vragen.
Neen, meneeren. Gij kunt met uw groot gezag on
getwijfeld veel er tee bijdragen -om de algemeene
esthetische ontwikkeling een weinigje vooruit te bren
gen. Dat weinigje. strookt wellicht niet met uw ge
rechtvaardigd gevoel van eigenwaarde. Doch op dit
punt verwijzen wij u dan naar de mannen der weten
schap. Qui n'a patience, n'a pas science. Hij heeft
ook geen kunst.
Wilt gij werkelijk het groote publiek bewerken, daar
zijn de twee groote spreekgestoelten: het tooneel en de
courant.
En mogen wij ons gedeeltelijk in uw lijn blijvende
voor heden beperken tot het tooneel, dan wagen wij
het ons plan te zetten tegenover het uwe. In korte
woorden is dat plan hetwelk wij al meer in dit blad
hebben uitgewerkt het volgende:
De muziek heeft aan populariteit gewonnen door het
dilettantisme. Welnu dat men dan ook het dilet
tantisme op tooneelgebied organiseere. Een paar wan-
delleeraren in de vakken van het tooneel en in een
voudige tooneellitteratuur het land rondgestuurd om
leiding te geven aan de tooneelspelende en regissee-
rende dilettanten en gij kunt geleidelijk voortwan-
delen op een weg, die ten slotte leidt tot verheffing
van het tooneel, vermeerdering van belangstelling voor
het tooneel en voor literatuur, voor plastiek en dus
voor beeldende kunsten.
Werd dit plan met uw onontbeerlijke medewerking
georganiseerd door menschen uit het dagelijksch le
ven, die wel omhoog willen doch niet ineens zoover,
dat het te veel inspanning vereischt, dan zou het
esthetische leven daarvan zeker heel wat meer profi-
'teeren dan van de dreigende uitbarsting in Amster
dam, waarvan hoogstens eenige en modieuse jonge da
mes en heeren de slachtoffers zullen worden.
Nog twee afdeelirigen der Tweede Kamer waren
gisteren bezig met het onderzoek der Indische Begroo
ting, dat vermoedelijk heden afloopt.
De volgende week zal de Staatsbegrooting in de
sectiën worden onderzocht.
Wegens bijwoning, door onderscheidene leden, van
de Interparlementaire Conferentie te Berlijn, zijn de
afdeelingen niet zoo druk bezocht als anders.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, overwegen
de dat ten gevolge van het ontslag van den heer J.
van Alphen eene verkiezing moet plaats hebben voor
een lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal in
het kiesdistrict Ommen, heeft goedgevonden te bepa
len, dat die verkiezing zal plaats hebben op Dinsdag 6
October e. k„ de stemming, zoo noodig, op Donderdag
15 October e. k. en de herstemming, zoo noodig, op
Dinsdag 27 October e. k.
De Russische gezant bij ons Hof en de leden der le
gatie brengen heden een bezoek aan het monument op
de plek waar de Russische krijgers begraven liggen,
die deelnamen aan den historischen veldslag daar ter
plaatse geleverd in 1799, eindigende met de overwin
ning der Eranschen.
De directeur-generaal der posterijen en telegraphie
maakt bekend:
dat met ingang van 5 October het hulptelephoonkan-
toor te Bergen, alsmede de daaraan rechtstreeks aan
gesloten of nog aan te sluiten perceelen en openbare
spreekcellen, worden opgenomen in het telephoonver-
keer met de Belgische plaatsen waarmede St. Pancras
telephoongemeenschap heeft.
De prijs van een enkelvoudig gesprek zal 1.45 be
dragen.
Overigens zullen gelden de regelen en voorwaarden,
welke voor het Nederlandsch-Belgisch telephoonver-
keer vastgesteld, en in den Post-, en Telegraaf en Te-
lephoongids vermeld zijn.
De winteraardappelen geven hier over 't algemeen
een ruim beschot, terwijl de kwaliteit valt te roemen.
De prijzen zijn laag 1.60 a 1.80 per H.L.
Het beschot van de gele boonen bedraagt gemiddeld
5 a 6 H.L. per 100 roede (1/e H.A.). Men besteedt
J 12 a 14 per H.L., een bevredigende prijs.
Van de laadplaats te Broek op Langedijk wercfen de
vorige week 133 wagonladingen groenten verzonden.
Aan de afslagmarkt aldaar werd die week aange
voerd 151.900 bloemkoolen, 292.500 roode kooien,
65.500 gele kooien, 53.900 witte kooien, 70.800 bos wor
telen, 881 zak aardappelen, 2211 balen uien, 831 balen
nep, 200 halen koolrapen, 4000 stuks bieten, 45 balen
wortelen, 22.500 stuks slaboonen en 1700 rammenassen.
Heden wordt in tegenwoordigheid van Prins Hen
drik de eerste steen gelegd voor het tweede wijkge-
bouw, waarvoor Het Witte Kruis de beschikking ge
kregen heeft over een terrein aan de Visschershaven.
1 Tot gebouwtje zal niet alleen dienen voor bergplaats
van verplegingstoiddelen, doch ook als toevlucht voor
gewonde schipbreukelingen.
De Staatscommissie voor het Reddingwezen heeft,
wat de inrichting betreft, ©enigen invloed geoefend en
zoo zal een gebouwtje verrijzen dat van zeer veel nut
kan zijn.
Het front is naar het Oosten geplaatst met het oog
op de meestal voorkomende Zuidwester- en Noorder-
stormpn.
Het magazijn staat in verbinding aan de ééne zijde
met de wachtkamer en aan de andere zijde met de dok
terskamer. Ter linkerzijde van de gang treft men de
kamer voor vrouwelijke patiënten aan, welke ingericht
is met vier bedden.
Daarachter is de afdeeling voor mannelijke patiën
ten.
Achter in de gang vindt men de operatiezaal, welke
met zie-kenwagentjes en brancards te bereiken is. t
Boven bevinden zich de kamers voor den huisbe
waarder en de wijkzuster. De zolder kan in tijd van
nood worden ingericht tot magazijn, waardoor beneden
desnoods nog een ziekenzaal kan worden ingericht.
Ontwerpers zijn de architecten D. Kramer Czn. en
J. C. Cramer.
Te Helder is eergisteravond, kort voor middernacht
brand ontataan in de kruideniersaffaire van den heer
Jb. Dito, in de Middenstraat, bewoond door Van
Wunnik. Toen de brand uitbrak waren de bewoners
op een bruiloftspartij en het huis dus verlaten, waar
door de oorzaak onbekend is gebleven. Het huis en
de inboedel gingen geheel in vlammen op. Niets kon
worden gered. Door de ontzettende hitte kregen de
huizen aan de overzijde der smalle straat vrij belang
rijke schade. Alles was geassureerd.
f 8700 "te veel.
Een heer te Amsterdam had 'n erfenis gekregen.
Dit voorrecht valt niet ieder te beurt, vandaar, dat ge
ne emde heer best in z'n knollentuin was, ook al was
het bedrag der erfenis niet bijster groot: 300. Hij
zond z'n knecht naar een der grootste Amsterdamsche
bankinstellingen, om het bedrag in ontvangst te ne
men. Daar echter betaalde men den knecht niet 300,
maar.9000 uit. De man begreep het niet, maar
dacht: het zal wel goed zijn, zoo'n deftige, groote bank
zal zich niet vergissen. Hij ging naar huis, telde z'n
heer de 9000 voor. Deze was bijster verbaasd. Merk
te de vergissing. Zond z'n knecht gauw terug. De
knecht kwam weer bij de bank en gaf aan den ontstel
den bediende 8700 terug. De bank was zeer dank
baar en schonk den knecht als belooning. een heele
rijksdaalder. En zeer gelukkig met dat achterwiel ging
de knecht naar huis.
(Tel.)
Gisternacht is te Zaandam door uitsnijding van een
ruit, waardoor de deur kon worden geopend ingebro
ken in het woonhuis van den heer Kok, meesterknecht
bij dc firma Polak en Schwartz aan de Stationsstraat.
Toen de bewoners die boven sliepen en geen gerucht
hadden gehoord van ochtend beneden kwamen, vonden
zij alles in wanorde op den vloer verspreid. Alle kasten
en laden waren doorzocht. Eenige kleine voorwerpen
worden vermist. Geld was niet aanwezig.
Men meent de inbrekers op het spoor te zijn.
De tentoonstelling van kunstborduurwerk, die in
het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem wordt
gehouden, zal Zondag 20 September geopend worden.
Onder het tentoongestelde trekt vooral de aandacht
oone buitengewone rijke verzameling Chineesch bor
duurwerk, vervolgens eene verzameling borduurwerken,
die in verband staan met de nationale kleederdrachten
waaronder de Moravische naaldwerken uitmunten.
Deze tentoonstelling zal er zeker veel toe bijdragen
den lust tot het maken vau degelijke borduurwerken
weder op te wekken.
Men meldt uit Havelte aan de Ass. Ot.
Woensdag overkwam den arbeider C. Leffertc te
Darp een ernstig ongeluk; zich met een geladen ge
weer zonder jachtacte in het veld bevindende en het
met gespannen haan langs de rechterzijde bij zich dra
gende, wilde hij, toen hij iemand nader bij zich zag ko
men het nog meer verbergen en kwam toen onver
wacht met den teugel in aanraking, waardoor de haan
oversloeg en het schot afging en hem op zijde in de
borst terecht kwam.
De ongelukkige werd, nadat zijn in brand geraakte
kleeding was gedoofd, per wagen naar den plaatselij
ken geneesheer en later naar Meppel vervoerd.
In een blad, dat dezer dagen de arrestatie van een
ontrouwen brievengaarder vermeldde, wordt de man
per ongeluk „grievenbaarder" genoemd.
Gistermorgen had van uit Eijgelshoven de begrafe
nis plaats van de slachtoffers.
Een gebouw was ingericht tot chapelle ardente. Zes
lijkkisten stonden naast elkander. Achter iedere kist
was een kruisbeeld aangebracht, evenals op iedere
kist. De namen der slachtoffers stonden op de kisten
vermeld.
Op het midden der chapelle ardente stond een groot,
wit O. L. Yr. beeld, ter weerszijden stonden 3 lijkkis
ten talrijke kaarsen brandden.
Op de lijkkisten stond geschreven: lm Grabe ist
Ruh.
'5© stoet van A. Wetzels uit Chèvremont verliet om
2 UUI' de mijn; die van W. J. Kemmerling uit Wau-
bach eveneens om 81/2 uur; die van J. P. Ritzen, P. J.
Haan en Nic. Erens, gillen uit Nieilwenhagen, even
eens om 81/2 uur; die van W. Oorver uit Hoensbroek
om 61/, uur; evenals die van J. A. Dieteren uit Am-
stenrade.
Het plan van den directeur, den heer Pierre, was
om de slachtoffers te doen begraven te Eijgelshoven,
in een gemeensch appelij ken grafkelder, waarop een ge-
denkteeken zou worden opgericht. De familieleden der
overledenen hadden evenwel den wensch te kennen ge
geven dat zij liever hadden dat hun dierbaren in hunne
woonplaats op het R.-K. kerkhof zouden worden ter
aarde besteld. Dit verlangen werd door den heer
Pierre geëerbiedigd.
Uit goede bron werd nog medegedeeld, dat de mijn
„Laura en Vereeniging" tijdelijk electrische stroom zal
krijgen van de Staatsmijn „Wilhelmina." Indien da
omstandigheden meewerken, zal reeds over een dag of
14 de mijn weer gedeeltelijk in bedrijf komen. Geleide
lijk zullen dan weer de tijdelijk ontslagen arbeiders
worden aangenomen.
Op de internationale tentoonstelling voor het koffie
huis en reatauratiebedrijf werd de inzending der firma
Alex Meijer Co., koffiebranderij te Amsterdam, be
kroond met de hoogste onderscheidingeere-diploma
met gouden medaille.
Aan 't Centraalstation te Amsterdam had gisteravond
een ongeluk plaats. De voerman-treinpoetser A. de Kort
geraakte 6.20 uur onder trein 72 van de Staatsspoor,
die uit RotterdamGouda via het Weesperpoortstation
het Centraalstation binnenliep. De ongelukkige werd
zoo zwaar aan het hoofd verwond, dat de dood onmid
dellijk intrad.
De voerman-poetser De Kort was bij de Staatsspoor
in dienst. Hij stond als zeer oppassend werkman
bekend, was gehuwd en in de Vrolikstraat woonachtig.
De oorzaak van het ongeval, dat aan het derde per
ron plaats greep en nogal consternatie veroorzaakte,
is niet met zekerheid bekend.
Op Koninginnedag heeft een geacht ingezetene van
een gemeente niet ver van Dordt, een flesch wijn als
prijs gesteld voor die jonge dame, welke haar galant
het langst kon zoenen
De prijswinster verstond de kunst, dit 20 minuten
vol te hondende volgende moest met 18 minuten
de nederlaag lijden.
Woensdagmiddag werd op den straatweg tusschen
Biggekerke en Koudekerke een vrouw gezien, geheel on
gekleed, die zich in snellen gang naar laatstgenoemde
gemeente spoedde.
Een landbouwer kwam haar tegen en wist haar staande
te houden, on'er bedreiging ze anders te zullen neer
schieten.
Hij oracht de zwakzinnige in een nabrjstaand woning,
van waar zij na eenigszins gekleed te zijn, naar haar
woning werd gevoerd.
der Oommissie, welke zich had gevormd tot het verza
melen en afgeven der gaven voor de huisgezinnen van
J. Middelveld en A. Duin, wier inboedels door brand
werden vernield in Juni 1908, op het Raaksje te Alk
maar, die niet verzekerd zijnde, van alles beroofd, niet
in staat waren iets te koopen.
Ontvangen giften, ingezameld door: de Redactie der
Alkmaarsche Courant 110.16, de Redactie der Nieu
we Courant 38.98, de Commissie 37.18, van da
Vereeniging Liefdadigheid naar Vermogen 25, te
zamen een bedrag van 211.32.
Verschillende goederen. Van M. I. L„ botervloo»,
lampje, wekker, das, strikjes, lappen voor jurkjes, ta-
fellooper. Van de R., drie stel wollen gordijnen, 1
tafelkleed, 1 karpetje en 1 hanglamp. Van N. M„ 2
hoeden, 2 petten en 1 paar schoenen. Van J. O. 1 pakje
kindergoed en 1 paar schoentjes. Van B. H. A. 1
blouse. Van L. T. 2 nieuwe dekens. Van Mevr. de L.
3 stoelen en 2 stoven. Van E. E. S. 1 kapokbed, 4
matrassen, 2 dekens, 1 karpet, 1 tafel en 2 stoelen.
Van F. B. kinderspeelgoed en verschillende huishoude
lijke zaken en versiering. Van T. W. een kachelpijp.
Van Mej. S. twee stoelen.
Uitgegeven aan de familie Duin. Aan ondergoede
ren 40.95. Aan mans bovenkleederen, bed, hoed en
pet 18.75. Aan kinderhoedjes 0.80. Aan rok en
blouse 4.—. Aan schoenwerk 5.75. Aan huishou
delijke zaken 10.125. Aan meubelen 18.25. Aan
schilderijen, spiegel, lamp en kookstel 8.25. Te za
men een bedrag van 106.875.
Aan de familie Middelveld. Aan ondergoederen
25.12. Aan mans bovenkleederen, bed, hoed en pet
32.75. Aan rok en blouse 4.—. Aan schoenwerk
3.50. Aan huishoudelijke zaken 10.073. Aan meu
belen 20.75. Aan schilderijen, spiegel, lamp en kook
stel 8.25. Te zamen een bedrag van 104.445.
De geschonken goederen werden door de commissie
aan beide huisgezinnen verdeeld, naar de behoefte van
ieder.
Waar de commissie meent, thans hare werkzaamhe
den te kunnen eindigen, gevoelt zij zich verplicht en
zij doet dit mede uit naam van de beide gezinnen, dio
ten zeerste erkentelijk zijn voor den ondervonden steun
dank te brengen aan al degenen, die iets hebben
bijgedragen om den nood dier families te lenigen. Zij
stelt zich gaarne beschikbaar inzage te geven van de
stukken, betrekking hebbende op het gehouden beheer,
aan een ieder, die zulks verlangt.
De Commissie
F. H. RINGERS.
M. I. LEWIJT.
J. OLOECK.
A. J. STIKKEL.
De opening van het seizoen.
Speelde gepasseerden Zondag in Amsterdam tegen
een R. A. P.-combinatie Alcmaria Victrix reeds haar
eersten oefenwedstrijd van het seizoen 1908'09,
morgen wordt meer offieiëel het Alkmaarsche voetbal
seizoen geopend met een friendly-game tusschen het
vereenigde Alcmaria Victrix en de hier welbekende
Iloornsche „Sport." aan de Zandersloot. Evenals van
