DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 223.
Honderd en tiende jaargang;
1008.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
DONDERDAG
24 SEPTEMBER,
De Gemeentebegrooting voor
1909.
BINNENLAND,
Telefoonnummer 3.
Zijdie zich met 1 October
a.s. op dit blad abonneeren
ontvangen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
DE UITGEVERS.
De Staten-Generaat.
De Kamerzetel voor den He'der.
COURANT.
De BURGEMEESTER der gemeonte ALKMAAR
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat het voor
bereidend militair onderricht in deze gemeente zal
aanvangen op Vrijdag 2 October a.s., des namid
dags half twee uur, in het gymnastieklokaal.
Het onderricht zs-I plaats hebben op Maandag van
6—8 uur en op Vrijdag van U/,—3l/ï uur, namid
dags in het gymnastieklokaal der gemeente aan de
Paardenmarkt en in een der lokalen van den Nieuwen
Doelen aan de Doelenetraa t.
Alkmaar, De Burgemeester van Alkmaar
22 Sept. 1908. G. RIPPING.
ALKMAAR, 24 September.
In Pruisische officiëele kringen houdt men er eigen
aardige opvattingen op na omtrent de taak van de
pers en de bekwaamheid, harer dienaren. Men ziet er
in de pers allerminst een koningin we zullen maar
niet zeggen, waarvoor men haar dan wel houdt. En
de journalisten? Men spreekt over hen als over mis
lukte individuën, gesjeesde studenten enz. Keizer
V ilhelm heeft de wereld destijds doen verbazen door
te laten verklaren, dat hij een journalist in Amerika
even hoog achtte als een van zijn commandeerende ge
neraals. Maar of hij die zelfde hoogachting koesterde
voor een journalist in Pruisen zeide hij er niet bij.
I och is er in den laatsten tijd een duidelijk waarneem
bare kentering gekomen in de opinie van de offici
ëele kringen over de pers. Te Berlijn wordt thans het
congres gehouden van de internationale vereeniging
van journalisten en de regeering doet alles, om het
den heeren aangenaam te maken en om hun eer te
bewijzen. Niet alleen waren bij de opening van het
congres tal van ministers aanwezig, maar ook heeft
de minister van buitenlandsche zaken de heeren in den
Rijksdag ontvangen en eindelijk heeft de Rijkskanse
lier hen bij zich genoodigd en hen toegesproken. Prins
Biilow heeft weer vermakelijke dingen gezegd en te
vens heeft hij gezorgd, dat hij de hooge politiek er bij
haalde. Hij verklaarde, dat hij reeds op jeugdigen
leeftijd betrekkingen tot de pers heeft gehad. Wij za
ten aldus vertelde hij op een avond in Frankfort,
om den ronden taniiliedisch, toen de courant binnen
gebracht werd. Vol weetlust greep ik als een domme
tienjarige jongen naar het blad, stak echter in mijn
drift de hand in een glas van een lamp, welke op ta
fel stond en verbrandde mij leelijk. Dat was de eerste
maal dat ik mij de vingers met de pers gebrand heb.
V ijftien- of achttien jaar later was ik boodschapper in
Athene en las op een goeden dag in een groot
Weensch blad, dat ik tot mijn vreugde thans hier ver
tegenwoordigd zie, dat Bismarck wel een grootmees
ter in de diplomatieke kunst moest zijn, als hij alle
dwaasheden goedmaken wilde, die de Duitsche bood
schapper in Athene beging. Mijn uiterlijk beviel den
journalist ook niet. Ik weet niet, of hij, als hij nog
leeft, thans gunstiger over me denkt, van de Neue
Freie Presse hoop ik het evenwel. Later heb ik aan
genamer ervaringen met de pers opgedaan. Ik was in
Parijs, maakte niet snel vordering en vroeg aan Von
Blowitz, den vertegenwoordiger van de Times, of ik
vooruitzichten in de journalistiek zou hebben. „Dade
lijk kunt u van mij een betrekking krijgen" was het
antwoord, op een jaarwedde van 30.000 francs. Dit
heeft mijn zelfvertrouwen versterkt en thans nog ver
heugt me de herinnering aan dit feit,
Vervolgens sprak de heer von Biilow over den in
vloed van de pers. Als thans een journalist iets
schrijft over een openbaar persoon, dan gaat dit ver
der met de snelheid van een electrischen vonk, langs
den telefoondraad, en voordat degeen, wien het be
treft, tijd heeft de zaak bij zich zelf te overleggen,
zijn de woorden reeds doorgedrongen tot de hoofden
van duizenden. Ik zal u eens een onschuldig voorbeeld
noemen. Ik ben er van overtuigd, dat er werkelijk
nienschen zijn, die meenen, dat ik mij voor mijn rede
voeringen voorbereid met Büchmann (het boek met ci
taten) in de hand. De onschuldige scherts van een
journalist, nog wel van een mij bevriend journalist,
bracht deze voorstelling in omloop en thans is zij in
geworteld. In waarheid heb ik Büchmann, dat overi
gens een goed bock is, eerst enkele jaren geleden voor
het eerst in handen gekregen, toen een parlementslid
het mij op 1 April schonk. Geciteerd heb ik bijna mijn
geheele leven de rector van het gymnasium waar
schuwde me al het niet te veel te doen. Maar ik ci
teer uit het hoofd. Het doet me daarom altijd pleizier,
als ik mijzelf in de spotbladen zie afgebeeld met Büch
mann in de hand en met mijn braven poedel naast me.
Maar ik ken ook voorbeelden waarbij hatelijke voor-
oordeelen gevoed, werkelijke verdiensten verkleind,
recht in onrecht en onrecht in recht veranderd, on
recht, onrechtvaardigheid en onwaarheid bevorderd
werden door de macht der pers. Hoe grooter deze
macht geworden is, des te zorgvuldiger moet ze ge
handhaafd worden. Nu wil ik eens even citeeren:
„De waardigheid van de menschen is in uwe hand ge
geven, behoudt ze!" En, mijne heeren, niet alleen de
waardigheid van de menschheid! Neemt als politiek
denkende en voor uw deel voor de geschiedenis verant
woordelijke mannen een ernstig woord van mij aan.
Ik spreek tot journalisten van alle landen en ik zo'u
graag zien, dat mijn woorden ook buiten uw kring ge
hoord worden: ik geloof dat de journalist een patriot
moet zijn. Maar patriotisme beteekent niet onrecht
vaardigheid tegenover anderen.
Wij moeten nu eenmaal naast en met elkander le
ven op dit ondermaansche. en liefst in vrede. Gij zelf
geeft er het voorbeeld van dat dit kan, mijne heeren,
door uwe aansluiting aan ééne internationale vereeni
ging. Welnu, met de volkeren is het evenzoo. Zij ook
hebben naast en tegenover elkander welgezindheid te
betrachten. Daartoe kunt gij het uwe doen, ten kwade
door de goede stemming te verbreken, de geesten te
vergiftigen. Want gij hanteert ee'n machtig instru
ment, dat kan baten en kan schaden. Moge het steeds
toevertrouwd zijn aan ervaren bespelers, met heldere
hoofden en edelgezinde harten
Men ziet het het is een goede rede geweest, waar
mede de diplomaat de dagbladschrijvers heeft begroet.
De uitgaven.
Hoofdstuk I. Kosten vanhuishoude
lijk bestuur. (Vervolg.)
Het onderhoud en de aankoop van meubelen voor
ie gebouwen of vertrekken dit geen geme&ntc-eigen
dom zijn is geraamd f 457 (1908 f 300)de hoogere
raming is samengesteld aldus: f 100 voora-nschaffing
van een nieuwe kachel met pijpen in de vergaderzaal
van B. en W. en een nieuw tafelkleed van groen
laken voor de polderkamer f 57. Geraamd worden
verder wet-r de kosten van den burgerlijken stand
f 425, die van de dubbelen der leggers en plans van
het kadaster weer f 60, idem van de bevolkingsregis
ters f 300idem van de kiezerslijsten en van het
uitoefenen der kie-3verrichtingen f 900 (1908 f 450).
Iu 1909 zuilen periodieke verkiezingen plaats hebben
vo.r de Tweede Kamer der Staten Generaal en den
Gemeenteraad. Hiervoor zai, gerekend op de ver
meerdering van het aantal stembureanx van drie op
vier, vermoedelijk een bedrag van f 300 noodig zijn.
Verder vinden we vermeld f 300 voor aanplakker,
omroepen, publicaties, advertenties enz., f 130 voor
abonnement op hot Staatsblad, provinciaal blad, vak-
en dagbladen f 250 voor zegels van register reke
ningen ©nz.f 200 voor vertering van raadscommissies
en f 110 voor den aankoop van boekwerken. Het
totaal van het 1ste Hoofdstuk wordt geraamd op
f 26192 (1909 f 24480).
Hoofdstuk II, kosten van invordering
van plaatselijke belasting en invorde
ring daarvan. De kosten van toezicht en van
invordering der plaatselijke belastingen zijn geraamd
op f 4100, n.l. f 1600 jaarwedde van den controleur
en f 2500 voor verdere onkosten op de invordering
vallende. Verder is geraamd de uitkeering van het
rijk van het aandeel in do kwade posten wegens de
directe belastingen f 12C0 (1908 f 1456.20). Da ver-
laging is het govoig van de nieuwe klaasenindeeiing
van deze gemeente voor de personeel© belastingen.
Voor kosten van de Waag is f 9828 20 uitgetrokken
1908 f 9026.20). De draagioonen zijn hieronder f 500
hooger uitgetrokken. De aanleiding daartoe is het
feit dat in 1907 aan draagloon is betaald f 3996.74 en
dat de aanvoer op de kaasmarkt nog steeds stijgende
is. Voorts is de jaarwedde van den marktmeester met
f 50 en de po.it wagenhuur tvfc f 100 verhoogd, even
eens als gevolg van da buitengewoon drukke vrachten
en wat den marktmeester betreft bovendien in verband
met de handhaving der goede orde op da markt.
Voorts is weer geraamd de jaarwedde van de haven
en kaaimeesters op f 825, kosten van de graanmarkt
wees- f 903.75kleine veemarkten £890 t groentemarkt
f 225; vischmarkt f 40; botermarkt f 235kleine
kaas- en aardappel markt snz. f 75inning vergun-
niugsrecht f 75 en jaarwedde van dtn tolgaarder van
den Hoever weg weer t 208. Totaal is de raming van
dit hoofdstuk f 20315.95 teg„n f 18145.15 in 1908
toegestaan.
Hoofdstu k III. Kosten van onderhoud
van gemeente-eigendommen en de des
wege verschuldigde lasten.
De jaarwedden welke in de 1ste af deeling van dit
hoofdstuk genoemd worden van de opzichters over
gemeentewerken, klokkenluiders, klokkenisten en uur
werkmakers worden weer geraamd op 7750 en die
voor den opzichter-begraafplaats en doodgraver 620.
De afdeeling II vermeldt voor onderhoud van hui
zen torens, poorten en dergelijken 3056.60 (190S
3477.90). Onder de buitengewone werken zijn be
grepen liet aanschaffen van eenig los gereedschap,
een tweewielige kar enz., 150, vernieuwen van het
hek bij de gemeentereiniging lang den weg naar Aker
sloot 252, vernieuwen met lood van de oostelijke goot
der graanmarkt en van een zakgootje 594; vernieu
wing van zolders in het pand van de Zes Wielen
292.20; een nieuwen vloer in de dwarsgang van den
Nieuwen Doelen 26. De post dag- en weekgelden
der werklieden en dergelijke bedienden in dienst der
gemeente, mitsgaders verdere kosten der fabricage
worden geraamd op 4422 (1908: 4024.) De post
is verhoogd met 60 voor het schoonmaken van het
kantoor. Voorts is de bezoldiging van den schilder
Bok met 1 0.50 per week verhoogd, terwijl in de plaats
van een aankomend verver a 5 per week, gelden zijn
uitgetrokken voor een volslagen verver tegen
J 11 per week, met de bedoeling om meer
verfwerk in eigen beheer uit te voeren, ten
gevolge waarvan alleen het verfwerk aan torens, stad
huis en schoollokalen aanbesteed behoeft te worden,
Het onderhoud van straten en pleinen wordt be
somd op 15977 (1908: 13255.50). Onder de buiten
gewone werken behoorende bij dezen post worden ge
noemdverlegging en gedeeltelijke vernieuwing van
de bestrating van het Verdronkenoord van de St. An-
nastraat af tot de Vischinarkt 780; beharding van
het Kennemerpark van de Zilverstraat af tot de Baan-
straat 2200; verlegging en gedeeltelijke vernieuwing
van de Keizerstraat 853; vernieuwing der bestrating
van de westzijde van de Mient, van Steenenburg tot
Spekbrug/ 497verstrating van het Zeglis 790ver
nieuwing van de bestrating langs de westzijde van de
Lindengracht 781gedeeltelijke vernieuwing van de
bestrating van den Stationsweg over 96 M. lengte
1665. Het onderhoud van wegen en voetpaden wordt
geraamd op 7084 (1908: 8511.20). Onder de bui
tengewone werken zijn begrepenhet vernieuwen over
J2G M. lengte e n4 M. breedte van den Frieschen we;,
met klinkers 1012; het vervangen van 180 M2. kei
bestrating aan de westzijde van den spoorwegovergang
in den Be'rgerweg door klinkerbestrating 392; ver
leggen en met oud-materiaal vernieuwen van 1000 M.
paardenpad in den Hoeverweg 350.
Het onderhoud van wandelplaatsen en plantsoenen
wordt geraamd op f 10655 (1908 f 10534). Enkele
onderafueeliügen van dezen post voor gewoon onder
houd zijn, vergeleken bij het vorigo jaar, een weinig
verhoogd, b,v. die voor banken, om deze te bevloeren
met betondie voor omrastering om da houten paal
tjes in de grasperken te vervangen door ijzeren, die
voor de rustieke leuningen, omdat enkele o.a. van de
bruggetjes bij den Hertenkamp nu eens moeten worden
vernieuwd en die voor liet vervoer van banken omdat
een bedrag van f 150 bij aanbesteding ontoereikend is
gebleken. Voorts wordt geraamd voor vernieuwing
van het laatste gedeelte Harddraverslaan, v&n welk
bedrag een deel wordt teruggevonden, door den ver
koop van hoornen daar ter plaatse en het opnieuw
aanleggen van hst gedeelte tusschen deze laan ea het
huis van den heer Van Spail f 2083; voor bepHntiug
van de Oud-gracht van het Nieuwland tot de Zoutkeet
f 210voor opruimen van hoornen over 850 M. aan
den Hoornschon weg f 50; voor het om den ..ndeien
uitdunnen van do boomenrij langs de Mbtiuagracht en
voor taludverbetering ter plaats-:- f 90voor uitdun
ning van boom? n en nieuwen aanplant op het Kerk
plein f 20.
Bruggenonderkoud en dat van overzetveeren wordt
geraamd op 1717.50 (1908: 6717.30). Onder de
buitengewone werken komen hierbij voorde Rooto-
renbrug voorzien van een nieuw en dubbel dek, waar
door de draaipunten veranderen en de kettingbalk ver
nieuwd moet worden 983.50, het dek op den val van
de brug in het Luttik-Oudorp over de St. Annastraat
J 184 en de rijvoering van de brug in den Bergerweg
bij de Wognumsche buurt vernieuwen, alsmede de dek
ken herstellen van de brug over de Verlaatjes en van
de Huiswaarderbrug 100. Het onderhoud van pom
pen en riolen wordt weder op 4019 geraamd/ De
buitengewone werken hieronder behoorende, zullen be
staan uit rioolvernieuwing of verbetering op nader
aan te wijzen plaatsen. Voor onderhoud van havens,
vaarten, kaaimuren, sluizen en andere waterwerken
wordt geraamd 186-5 (1908: 4483). Onder de bui
tengewone werken komen voortaludvoorzieningen
langs de Singels 320; het maken van 90 M. schoei-
ïng langs do Breêlaan, waar de oeverlijn het meest be
schadigd is 453; het maken van ducdalven op iede-
ren hoek en van een keerpaal in het midden van het
hoofd bij de Boompoort 512. Voor diep- en schoon
houden van havens, grachten, slooten, putten wordt
geraamd 1485 (1908: 725.) Voor buitengewoon
werk is een som van 760 geraamd voor het verwijde
ren van 800 M2. grond langs de Voormeer. Het onder
houd van klokken, horloges, speelwerken enz. zal waar
schijnlijk een som van 581 kosten (1908: 515.) On
der de buitengewone werken zijn hierbij begrepen: re
paratie aan het speelwerk van de Waag 53, idem
Groote kerk j 143. Voor onderhoud van begraafplaat
sen en kosten van begraving wordt geraamd 958.40
(1908: 1168.40). Voor buiteng- cwone werken is hier
gerekend op het ruimen van een oud gedeelte der be-
graaiplaats, om daarin opnieuw te kunnen graven.
De derde afdeeling van dit Hoofdstuk vermeldt las
ten. Geraamd wordt voor grondlasten een bedrag van
.1 1.050 (190-8: 750); voor dijk- en pofflèrlasten 250
(1908: J 200) en voor recognitiën weer 25. Het to
taal van dit Hoofdstuk wordt geraamd op 61415.50
'1908 toegestaan 66775.30.
Hoofd stuk IV. Kosten openbare veilig
h e i d en van do brandweer.
De jaarwedde van den commissaris van politie
2000 (1908: 1800). Voorgesteld wordt H. M. de
Koningin in overweging te geven de jaarwedde van
dezen ambtenaar met ingang van 1 Januari a. s. met
200 te willen verhoogen. Voorts worden geraamd de
jaarwedden van den inspecteur v. politie en de agen
ten op J 17080 (1908: J 16430); jaarwedden hooiste-
kers weer 80 en gratificatiën van de brantdspuitlie-
den weer 1650. De kleeding en uitrusting van de
agenten van politie en veldwachters worden geraamd
op 2100 (19081975)het onderhoud van de
wachthuizen, mitsgaders licht en brandstoffen voor
deze 695; onderhoud der brandspuiten, brandladders
enz. 1580 (1908: 1430), tien brandkranen zullen op
nader te bepalen plaatsen geplaatst worden; onder
houd van de lantaarns en verdere kosten van verlich
ting 12500 (,1908: 12500); kosten wegens verple
ging van politiegevangenen en van politieonderzoek
weer 150; kosten van buitengewoon toezicht 500
(1908: 150). Dit bedrag is uitgetrokken in verband
met de uitgaaf over 1907, een gevolg van de op last
van den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel
ingevoerde buitengewone keuring op de groote voor-
en najaarsveemarkten, ter zake van het voorkomen
van een verspreiding van het mond- en klauwzeer, on
der herinnering dat de uitgaaf voor 1907 alleen de
hierbedoelde kosten voor de najaarsmarkten zijn be
grepen, omdat de keuring eerst kort voor di t markten
verplichtend werd gesteld. Op een aanvrage aan den
minister, tot het verleenen van eene subsidie in deze
kosten, werd tot nu toe geen beschikking genomen.
Schrijf- en bureaubehoeften, druk- en bindwerk, kosten
van advertentiën, briefporten, vrachtloonen en andere
kleine uitgaven der politie worden gesteld op 225,
J 25 meer dan in 1908 in verband met meerdere admi
nistratie; koffie voor de nachtpolitie 60.
Het totaal van dit Hoofdstuk wordt geraamd op
38635 (1908: 37010).
Hoofdstuk V. Kosten van de plaatse
lijke gezondheidspolifcie.
Hieronder behooren de kosten wegens het ophalen
van haardasch en vuilnis, geraamd op 38544 (1908:
36796). De meerdere uitgaven zijn hier een gevolg
van de vervanging van turfstrooisel door stroo in de
paardenstallen, aankoop van hooi, wijl geen hooi meer
geteeld kan worden, omdat het beschikbare land uit
sluitend tot weide dient; belooning van een hulpkruier
cn meerderen aanmaak van tonnen, benevens voor
aanschaffing van een driewielige veegmachine, van
wc-lke de laatste de kosten met inbegrip van een losse
rol pl. m. 650 bedragen.
Verder worden de kosten van de gezondheidscommis
sie geraamd op 329.05 (1908: 410.811/,,)jaarwedde
keurmeester van vee enz. 270 320 in 1908)kos
ten van desinfectie 300.
Het totaal van het Vde Hoofdstuk wordt geraamd
op 39473.05 (1908: 37856.811/.,.)
Hoofdstuk VI kosten van onder-
w ij s. De jaarwedden van de onderwijzers voor het
Lager onderwijs worden geraamd op 58256.25 (1908:
51906.25)vergoeding aan onderwijzers, aan het
hoofd van scholen staande, wegens gemis van vrije
woning, aan mannelijke gehuwde onderwijzers, ouder
dan 28 jaar en aan weduwnaars van denzelfden leef
tijd die een eigen huishouden hebben, wegens tege
moetkoming in de kosten van huishuur 3500 (1908:
3000) verdeeld als volgt: aan de hoofden der tweede,
derde en vijfde gemeenteschool elk 400; aan elk der
gehuwde mannelijke onderwijzers en aan de weduw
naars met een eigen huishouding, die het hoofd der
school bijstaan en den leeftijd van 28 jaar hebben be
reikt, 100 tegemoetkoming in de kosten van huis
huur. De gemeente heeft 20 onderwijzers die voor die
tegemoetkoming in aanmerking kunnen komen, al-
zoo 20 maal 100 is 2000. Tegemoetkomingen even
tueel in 1909 300.
(Wordt verveltd.)
De Eerste Kamer, dis Maandagavond vergadert, zal
den volgenden ochtend, Dinsdag, in de afdeelingen
bijeenkomen tot onderzoek van nog aanhangige wets
ontwerpen, waaronder het Rivieren wetje. Het plan is
verder Woensdag openbare vergadering te houden ter
behandeling van de Visgcherijwet, de Moiorwet en
het ontwerp betreffonde de exploratie van delfatiffon.
In de Tweede Kamer was heden commissieverga
dering van de rapporteurs over de Indische Begrooting
en over de Pcstovereenkomst met de Ms.atscha.ppij
„Zeelsnd." Het voornemen moet zija in de tweede
helft van October een paar weken te bestemmen voor
openbare behandeling van eenige afdoening eischonde
wetsontwerpen, o. a. dat tot wijziging van de Maat
schappij.
De Heldersche correspondent van „Het Handelsblad"
meldde, zooals wij t vernamen, dat bij het he duur van
de CentralKiesvereeniging was r.og ge< n officieel
bericht ingekomen omtrent het ontslag, dat volgens
de verklaring v«.n mr. Z. van den Borgïi in don Raad
van Amsterdam, door hem gt-vra&gd zou word-n als
lid vau de Tweede Kamer voor 't district Den TL bier.
Naar aanleiding van dit bericht het ft de „Tel." zicli
tot mr. Z. v. d. Bergh gewend, die mededeelde, dat
ij eenige weken geleden schriftelijk zijn mandaat ter
beschikking van de kiezers in Den Helder stelde,
zonder daarbij een termijn te noemen.
D?n 18i»n September verzond de vrijzinnige kies-
vsreenigiEg daarop een schrijven aan den heer v. d.
Bergh, welken brief hij vanmorgen bij zijn thuiskomst
vond, waarin hem de vraag werd gesteld, of het niet
zijn bedoeling was af te treden aan het eind van de
loopende vierjarige periode.
Het „Handelsblad* is dus, aldus do „Tel.", evenals
vorige keer^n wt er onjuist ingelicht.
Wij kunnen hier nog aan toevoegen, dat het in het
voornemen van den he-.r Van den Bergh ligt, aan da
centrale kiesvereeniging to berichten, dat hij omtrent
den termijn van aft'rtd ng niets a n zijn vro- gera
mededeeling wi nscht toa te voegenzoodat li t haar
vrij blijft, dien termijn vast te stellen.
