DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en tiende jaargang.
DONDERDAG
22 OCTOBER.
Hinderwet.
Drankwet.
BINNENLAND.
No. 247.
1908.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
Schadeloosstelling Schutterij.
Technische hoogeschool.
Ned. Gemeentewerklledenbond.
COURANT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
ALKMAAR brengen ter algemeene kennis, dat zij
bjj besluit van heden vergunning hebben verleend
aan J. C. BAAN, aldaar, tot het uitbre den van zijne
cacaofabriek, door het bijplaatsen van een machine tot
het roosteren van cacroin het perceel Spanjaard
straat, wijk C, no. 37.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
19 October 1908. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der ge
meente ALKMAAR brengen ter algemeene kennis,
dat in het gemeenteblad van Alkmaar, Nos. 268 en
269, zijn opgenomen de besluiten van den Raad dier
gemeente dd 30 September 11., waarbij zijn vastgesteld
lo. Eene wijziging der verordening, regelende de
inrichting van de gemeente-politie
2o. Eene wijziging der verordening, regelende het
getal en de bezold ging van de ambtenarenten
kantore van den gemeente-ontvanger,
welke verordeningen, heden afgekondigd, gedurende
drie maanden voor een ieder ter gemeente-secretarie
ter lezing zijn nedergelegd en aldaar tegen betaliDg
van f 0.06 in afdruk zijn verkrijgbaar gesteld.
Alkmaar, 20 October 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat bij hun college i3
ingekomen een verzoekschrift van:
B. H. VASKE, aldaar, om verlof tot den verkoop van
alcoholhoudenden anderen dan sterken drank in het
perceel Luttik-Oudorp C 27.
Binnen twee weken na deze bekendmaking kunnen
tegen het verleenen van het verlof schriftelijk bezwa
ren worden ingediend.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
20 Oct. 1908. DONATH, Secretaris.
ALKMAAR, 22 October.
Men kan tegenwoordig haast geen courant open
slaan of men leest iets over de werkloosheid. Onze
Tweede Kamer heeft over dit onderwerp zeer lang en
zeer breed maar niet zeer diep gesproken. De
heeren in den Haag hebben geweldige theoretische be
spiegelingen gehouden zooals de minister van bui-
tenlandsche zaken zeide: de propagandistische korrel
tjes, welke de heer Troelstra in zijn rede uitzaaide,
zijn geleidelijk in het debat tot heele hoornen van ge
leerdheid uitgegroeid, in welker schaduwen de profes
soren Treub en Troelstra college gaven; waarop de
heer Troelstra, herinnerende aan het feit, dat de mi
nister een paar dagen te voren de propagandistische
elementen in zijn rede had vergeleken bij de krenten
in een krentenbrood uitriep, dat die boom dan zeker
een krentenboom moest zijn.
Het slot van het lange debat is geweest, dat er zon
der hoofdelijke stemming een motie is aangenomen,
waarin o. a. verklaard wordt dat de regeering de
werkzaamheid van particulieren en gemeenten ter te
gemoetkoming in de bestaande werkloosheid behoort
te bevorderen en te steunen.
De minister heeft evenwel duidelijk doen uitkomen,
dat hij alleen voor subsidie aan gemeenten is, indien
deze buitengewone werken gaan uitvoeren en dat
steun tot de hooge uitzonderingen moet behooren.
In verschillende gemeenten van ons land heeft men
reeds maatregelen genomen om zich tegen de gevolgen
van de werkloosheid te verzekeren, of om den nood te
lenigen, welke door werkloosheid is ontstaan.
Ook in onze stad is men bezig iets van gemeentewe
ge te doen en wij zullen er zeker wel spoedig meer van
hooren. Men herinnert zich zeker nog wel dat er ver
leden jaar een comité tot steun van de werkloozen is
opgericht, dat een statistiek van de werkloosheid hier
ter stede opgemaakt en gelden bijeengebracht heeft en
dat een krachtigen steun heeft gevonden bij het ge
meentebestuur. Dit comité zal morgenavond bijeenko
men en op de agenda staat o. a. een voorstel tot ont
binding, maar ongetwijfeld zal helaas een commissie
dit jaar een niet minder dankbare taak krijgen, dan
het vorige jaar.
Waar voor de werkloozenverzekering dikwijls naar
Gent wordt gewezen, is het misschien niet ondienstig
voor een vorm van steun in den nood de oogen even
te richten op Antwerpen. In den Antwerpschen ge
meenteraad zal Maandag het voorstel ter sprake ko
men en naar alle waarschijnlijkheid worden aange
nomen om uit de gemeentekas een bedrag van
100.000 francs te schenken, welk bedrag desnoods kan
worden verhoogd. Deze som wordt ter beschikking ge
steld van een commissie, waarvan een wethouder voor
zitter is en welke verder bestaat uit vijf raadsleden,
vijf afgevaardigden van bij het bestaande werklozen
fonds aangesloten vakvereenigingen, twee afgevaar
digden (een patroon en een werkman) van de arbeids
beurs en twee afgevaardigden van den handel en de
nijverheid, terwijl het secretariaat zal worden opge
dragen aan een stadsambtenaar. Alleen aan manne
lijke werkloozen wordt steun verleend en wel 1 franc
per werkdag aan getrouwden of gezinshoofden, en het
drie vierde gedeelte van een franc aan de anderen.
Voor de werkloozen, die tot vakvereenigingen behoo
ren, welke bij het werkloozenfonds zijn aangesloten, of
die lid zijn van een andere vereeniging, welke voorzor
gen ten aanzien van werkloosheid neemt, zal controle
mede uitgeoefend worden door hun eigen vereenigin
gen. Naar degenen, die lid van geen enkele vereeni
ging- zijn, wordt een bijzonder onderzoek ingesteld. Het
bureau van armenzorg zal een beschrijvingskaart ont
vangen betreffende iederen ondersteunden werklooze
en zulks om misverstand te voorkomen.
De hulp zal worden verschaft gedurende de maan
den November, December, Januari en Februari.
Ziehier de voornaamste bepalingen van het Ant
werpsche voorstel, door ons ontleend aan de N. Rott.
Crt.
Tweede Kamer.
Aan de orde was gisteren in de Tweede Kamer
het wetsontwerp tot wijziging van de Militiewet, in
hoofdzaak bsoogende de achtmaanders bij de onbe
reden korpsen te doen opkomen in tW6e ploegen van
4000 man.
De heer Thomson (U. L. Leeuwarden) ontwik
kelde principieels en technische bezwaren. Het twee-
ploegenstelsel zou spreker als een compromis kunnen
aanvaarden maar zijne grief is, dat bij dit ontwerp
het staands leger het denkbeeld in alle scherpte naar
voren treedt, en een stap achteruit wordt gedaan in
de richting van leger-ontwikkeling in den zin van een
volksleger. Dit keurde spreker afhij wenscht goede
oefening in den korst mogelijken tijd, en hiertegen
over staat 's ministers stelsel om, desnoods met op
offering van geoefendheid, steeds zooveel mogelijk
manschappen in de kazerne te hebben. Wel wordt
het voorgesteld alsof de diensttijd van het blijvend
gedeelte zal worden verkort, met bezuiniging als
lokaas maar uit alles blijkt, dat de hoofdbedoeling
is handhaving van het staande leger en langeren aan
eengesloten kazerneduur tot IOI/2 maand. De geoefend
heid wordt opgeofferd aan den langen I-azernsduur.
Het ontwerp zal evenmin leiden tot vermindering
van de herhalingsoefeningen.
Spreker zou de stelling kunnen verdedigen, dat de
minister het blijvend gedeelte niet inperkt, maar
eigenlijk het instituut van het blijvend gedeelte geheel
verandert, om te komen tot eene verlenging van den
eersten oefenirgstijd met twee maanden. Ook houdt
het ontwerp in eene verzwaring van den dienst voor
de viermaanders. Daardoor wordt de lust voor deel
neming aan de vooroefeningen tegengewerkt.
Vervolgens ontwikkelde spreker eenige bezwaren
van practischen aard. Verwijzende naar de merk
waardige enquête door het „Handelsblad" ingesteld
om te weten te komen hoe de compagnies-comman
danten over de zaak denken, verklaarde spreker geheel
in te stemmen met de overgtoote meerderheid zijner
collega's in het leger, die ernstige bedenkingen op
perden ten opzichte van de practische uitvoerbaarheid
van 's ministers maatregel. De voorgestelde maatre
gel zal een warwinkel scheppende compagnies-com
mandanten worden o verkropt met werk, tot schade
van een goede oefening.
Na de pauze werd allereerst stemming gehouden
over de moties van de heeren Troelstra en Treub
inzake de werkloosheid.
De motie Troelstra werd verworpen met 71 tegen
8 stemmen.
De motie Treub waarbij de Kamer sis haar
oordeel uitspreekt, dat de Regeering do werkzaamheid
van particulieren en gemeenten ter tegemoetkoming
in bestaande werkloosheid behoort te bevorderen en
te steunen en dat behoefte bestaat aan maatregelen
ten einde beter op de hoogte te komen en te blijven
van den aard en omvang der werkloosheid en van in
verband daarmede te nemen voorzorgsmaatregelen
werd daarna zonder stemming aangenomen.
Daarna werd de behandeling in zake wijziging Mili
tiewet voortgezet.
De lieer Eland (u. lib. Arnhem) sloot zich geheel
aan bij de technische bezwaren door den heer Thom
son tegen liet ontwerp aangevoerd.
Spreker beschouwde het ontwerp ook als een lialve
maatregel. Een heele maatregel zou het geweest zijn
van de viermaanders achtmaanders te maken en een
opkomst der dienstplichtigen in drie ploegen met tus-
schenpoozen van 4 maanden.
De heer van Karnebeek (lib. Utrecht I) verklaarde
zich niet gerechtigd tegen het ontwerp te sterrunen
Het zal niet desorganiseerend werken.
De lieer Duymaer van Twist (a. r. Steenwijk) ver
zekerde met groote instemming en dankbaarheid het
ontwerp te aanvaarden. Hij oordeelde ook, dat het
als een eerste stap terug in goede richting is te be
schouwen. Het ontwerp zal1. een einde maken aan
de ul te overwegende rol die het blijvend gedeelte, in
deii laatsten tijd in onze politiek heeft gespeeld, 2.
meerdere vastheid brengen ten aanzien van de lasten,
gelegd op de bevolking, 3. niet incidenteel, maar bij
de wet en zonder schade voor de defensie een proef
nemen met een vermindering van een persoonlijken en
een financieelen druk.
Hoewel het stelsel van 's minister ontwerp toejui
chende had spreker echter bedenkingen tegen de voor
gestelde wijze van uitvoering, want hij vreesde een
groot verloop van het kader. Doch niet de uitvoering,
maar het beginsel wordt in de wet neergelegd en daar
om kan spreker toch vóór het ontwerp stemmen.
Spreker keurde in den loop zijner rede af de door
liet Handelsblad ingestelde enquête en hij verheugde
r zich over, dat de Standaard en de Nederlander in
de Staal-dagen niet tot iets dergelijks zijn overgegaan.
De heer ter Laan (soe.-dem. Hoogezand) was niet
bevreesd voor de gevolgen van het ontwerp. Hij oor
deelde, dat men door het tweeploegenstelsel met ver
mindering van liet blijvend gedeelte, zal kunnen ko
men tot liet drieploegenstelsel, waarbij geheel het blij
vend gedeelte zal kunnen verdwijnen.
Spreker kondigde een amendement aan tot de af
schaffing van het blijvend gedeelte.
De heer Schokking (clir.-hist. Harlingen) keurde
het stelsel in het ontwerp goed, doch vroeg echter in
lichtingen omtrent de uitvoering. Spreker wilde den
verkorten duur der herhalingsoefeningen in de wet
vastgesteld en wenschte aan de manschappen toe te
staan van ploeg te ruilen.
De heer van Vlijmen (kath. Veghel) hoewel bezwa
ren hebbende, zal met de voorgestelde proefneming
medegaan.
De heer Marchant (v.-d. Deventer) voorzag, dat. het
ontwerp, ook tengevolge van samenhangende zaken,
niet tot bezuiniging, maar tot meer uitgaven zal lei
den. Spreker opperde ook nog andere bezwaren.
Hierna werd de vergadering verdaagd tot Donder
dag 11 uur.
^De Brusselsche tentoonstelling.
Het N. v. d. D. meldt, dat op de vergadering, 26 de
zer in Karsnapolsky te Amsterdam te houden, naast de
industrie-vereenigingen ook de land- en tuinbouwor
ganisaties zullen vertegenwoordigd zijn, terwijl enkele
bekende voormannen op agrarisch gebied het woord
zullen voeren.
Verschillende Tweede Kamerleden hebben reeds nu
te kennen gegeven, dat zij gaarne aan een subsidie
van 2 ton voor deelneming van Nederland, hun stem
zullen verleenen, zoodat verwacht kan worden, dat als
een aanvang om subsidie van die grootte wordt inge
diend, de Tweede Kamer niet zal weigeren.
Verder stelt men zich voor, als resultaat van boven
genoemde vergadering, dat unaniem zal worden beslo
ten tot het aanvragen van dit subsidie.
De booten van de maatschappij „Zeeland".
In „De Nederlanderkwam dezer dagen het bericht
voor, dat een drietal nieuwe booten in Engeland zou
worden gebouwd De directie van de „Zeeland" sprak
dit bericht tegen, doch1f.De Nieuwe Courant ging op
onderzo-k uit en haar bleek, dat, zoo al niet een be
sluit in zake het bouwen in Engeland genomen is,
de kans toch groot is, dat de Nederlandsche industrie
achter het net vischt.
In verband hiermede schreef men van geachte zijde
nog aan laatst genoemd blad
„Door de Mij. Zeeland is aan de drie Nederlandsche
scheepsbouwwerven, die voor den bouw van die drie
vaartuigen in aanmerking kwamen, n.I. de Mij. „De
Schelde" te Vliss'ngen, het établissement „Feyenoord"
te Rotterdam, en de Nederlandsche Scheepsoouw Mij.
te Amsterdam, een uitnoodiging gericht, om naar de
levering van die vaartuigen mede te dingen. Een
bestek, inhoudende de eischen waaraan die levering
zou moeien voldoen, was bij de uitnoodiging gevoegd
en hield o.a. de bepaling in, dat de vaartuigen in den
tijd van één jaar na de gunning afgeleverd moesten
worden.
Deze laatste bepaling maakte, dat de drie voor
noemde scheepsbouwwerven mat elkander in overleg
traden. Immers, geen harer is bij machte om drie
zulke vaartuigen in den tijd van één jaar te bouwen
en daarom rees bij hen het denkbeeld om zich voor
deze levering te vereenigen en in gezamenlijk overleg
een vaartuig te ontwerpen, waarvan elk hunner binnen
bet jaar één zou kunnen bouwen.
De drie werven benoemden gezamenlijk een com
missie van deskundigen, die zich naar Schotland be
gaven, teneinde zich door bezichtiging van en proef
tochten met verschillende vaartuigen vertrouwd te
maken met de eischen, waaraan de nieuwe postbooten
moeien voldoen en daarna nog te Londen een be
spreking hadden met professor Biles, een welbekende
autoriteit op dit gebied.
Ala uitvloeisel vau deze studiereis vroegen de drie
werven een gemeenschappelijke audiëotie aan bij de
directie van de Mij. „Zeeland" en deelden op die
audiëntie mede, dat zij onderling tot overeenstemming
gekomen waren en dus gezamenlijk de drie vaartui
gen konden bouwen, geheel volgens eén ontwerp, in
die onderdeelen gelijk, beantwoordende aan de dooi
de Mij. „Zeeland" gestelde eischen, met dien verstands
echter, dat de drie vaartuigen over hun drie werven
zouden worden verdeeld, ten einde den gestelden
levertijd te kunnen aanhouden.
Dit voorstel nu werd op die bespreking niet zeer
gunstig ontvangen. De directie der Mij. „Zeeland"
gaf te kennen, dat zij liever te doen zou hebben met
één Eng. lsche werf, ook al omdat slechts twee der
schepen dadrlijk betaald konden worden, terwijl zij
voor de betaling van het derde eenigen tijd crediet
verlangde. De Nederlandsche werven verklaarden zich
toen onmiddellijk bereid tot het verleenen van zoodanig
crediet, maar kregen van hut verdere verloop van
het gesprek en van later ontvaiigen mededeelmgen
zeer sterk den indruk, dat de Mij. „Zeeland" hun
voorstel niet in ernstige overweging wenscht te nemen.
Hsar commissarissen zouden o. a. bezwaar maken
tegen het verdeelen van het werk over drie werven
en er de voorkeur aan geven om de aanbieding te
accepteeren van één Engelsche fabriek, die de drie
vaartuigen in den tijd van ééa jaar wil bouwen.
Een der leden van onze redactie, schrijft de „N.
Ct.", heeft Woensdagochtend een onderhoud gehad
met de directie van de Maatschappij „Zeeland" te
Vlissingen over de kwestie van de aanmaak der
nieuwe booten. Als resultaat van dat onderhoud kun
nen wij voorloopig het volgende mededeelen
Een beslissing is nog Diet genomen. Den 25en Juli
zijn aan de drie werven (De Schelde te Vlissingen,
Fejjenoord te Rotterdam en de Ned. Soheepsbouw-Mij.
te Amsterdam) de noodige voorloopige plannen ge
zonden mat verzoek om prijsopgaaf voor den bouw van
drie schepen. Tegelijkertijd is ook aan Engelsche wer
ven prijsopgaaf gevraagd. De levertijd was gesteld
op 1 Augustus 1909. Dezer dagen echter zijn aan al
deze werven meer gedetailleerde plannen toegezonden,
waarbij de levertijd is verlengd tot 1 April 1910.
Dit is de uiterste termijn, welke de directie van de
Zeeland kan toestaan. Vóór 1 November a.s. moeten
de inschrijvingen binnen zijn. Van overwegend belang
voor de Zeeland is, dat de drie schepen op één werf
worden gebouwd.
Over de eerste negen maanden van 1908 zijn grati
ficatiën toegekend aan onderscheidene personen als
schadeloorstelling voor het g6mis van inkomsten ten
gevolge van de opheffing der schutterijen.
Tot toekenning van het overige l/4 gedeelte over
1908 van het aan belar ghebbenden toegedacht bedrag
zal door den Minister van Binnenlandsche Zaken in
den loop van December een voordracht aan de Ko
ningin worden gedaan, na ingewonnen advies van de
Commissarissen der Koningin.
De gratificatiën worden toegekend voor niet langer
dan vijf achtereenvolgende jaren en beperkt tot hen,
die ten minste f 50 per jaar genoten.
Een onderscheiding.
De Duitsche Keizer, Koning van Pruisen, heeft
den Nederlandschen minister van buitenlandsche zaken
jhr. nar. R. de Marees van Swinderen, benoemd tot
ridder eerste klasse in de orde van den Rooden Adelaar.
Aan den minister van Binnenlandsche Zaken is
namens de centrale commissie ter behartiging van de
studiebelangen der studeerenden aan de technische
hoogeschool te Delft eene schriftelijke nota overhan
digd, met het verzoek, alsnog op de staatsbegrooting
voor 1909 een bedrag uit te trekken, ten einde een
begin te doen maken met verbetering in den toestand,
waarin de bibliotheek der technische hoogeschool
verkeert.
GEMENGD NIEUWS.
De plotselinge kou.
Aangezien de stoomverwarming door middel van
het ketelhuis in de treinen der S.S. eerst aanvangt
1 November a.s. worden, in verband met de strenge
koude en klachten door het publiek, de treinen thans
tot dien datum door den stoom der locomotieven ver
warmd.
Te Brunswijk ris gisternacht een werkman van
koude omgekomen.
De zoon van den vroegeren hardrijder M. Caste-
lein heeft te Warga reeds een tochtje op schaatsen
gemaakt.
Gisteren was het de laatste dag, waarop bovenge
noemde bond vergaderde. Met applaus werd het voor
stel van het hoofdbestuur om over de vraag der af-
deeling Winschoten, of het mogelijk zou zijn, de entree
gelden af te schaffen, niet in verdere discussies te
treden, doch de contributie te blijven handhaven, aan
genomen.
Amsterdam stelt voor, de vragenlijst aan eventueele
candidaten voor den Raad voor te leggen, te verscher
pen. Namens het hoofdbestuur sprekend, was de heer
Van Hinte van meening, dat men voortaan geen vragen
meer zal stellen, doch bij verkiezingen alleen die can
didaten steunt, van wie men overtuigd is, dat ze de
arbeidersbelangen behartigen. Het hoofdbestuur was
van oordeel, dat in verkiezingstijden de bondsredacteur
in het eigen orgaan artikelen dient te doen verschijnen,
die uitvoerig ds politieke gemaenteprograms der ver
schillen le pirtijen bespreken, waardoor,, meer dan door
het stellen van vragen, de leden van den bond het
doel der partijen leer n begrijpen. Door uitsluitend
te staren op de punten van het strijdprogram, zonder
zich om het stroven dtr partijen te bekommeren, werden
de leden van den bond niet opgevoed, konden ze geen
medezeggingschap krijgen ia het gemeentebedrijf.
Dit nu moet veranderd worden, de bond dient zuiver
te staan ten opzichte van den verkiezingsstrijd.
Na discussie werd het hoofdbestuursvoorstel met 79
tegen 32 stemmen (Amsterdam en Den Haag) aange
nomen.
Utrecht's voorstel, om bjj militieplichten voor vol
loon te ijveren, werd zonder stemming met luid ap
plaus goedgekeurd.
Uit de afdeeling Rotterdam zal een commissie be
noemd worden om een plan te ontwerpen ter verzeke
ring van de bondsbeambten.
Op het eerstvolgend congres zal het hoofdbestuur
de vergadering een regeling omtrent de salarieering
der bondsbaambteu voorstellen.
Het hoofdbestuur zal zich met de verschillende spoor
wegmaatschappijen in verbinding stellen, ten einde
voor de bondsleden goedkoope reisgelegenheden te ver
krijgen.
