DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
binnenland.
No. 248.
Honderd en tiende jaargang
V R IJ D A G
23 OCTOBER.
Drankwet.
Een ernstig vonnis.
1908.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
Tweede Kamer.
De nieuwe booten van de „Zeeland".
Internationaal verbond van diamanthandels-
vereenigingen.
President Castro.
Hardvochtige familieleden.
KENNISGEVING.
Het HOOFD van het Plaatselijk Jlestuur te ALK
MAAR brengt, op grond van artikel 1 der Wet van
22 Mei 1845 (Staatsblad No. 22) ter kennis der inge
zetenen, dat bij hem ingekomen en aan den ontvanger
der Rijks directe belastingen binnen deze gemeente
ter invordering zijn overgegeven
de aanvullingskohier6n der parsoneele belasting No.
11 en 12 voor het dienstjaar 1908.
executoir verklaard door den Directeur der directe
belastingen in Noordholland te Amsterdam, den 20
October 1908dat ieder verplicht is zijn aanslag,
op den bij de Wet bepaalden voet, te voldoen en dat
heden ingaat de termijn van zes weken binnen welken
daartegen bezwaarschriften kunnen worden ingediend.
Het Hoofd van het plaatselijk bestuur voorn.,
G. RIPPING.
Alkmaar, den 22 October 1908.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat bij hun college is
ingekomen een verzoekschrift van:
B. H. VASKE, aldaar, om verlof tot den verkoop van
alcoholhoudenden anderen dan sterken drank in het
perceel Luttik-Oudorp C 27.
Binnen twee weken na deze bekendmaking kunnen
tegen het verleenen van het verlof schriftelijk bezwa
ren worden ingediend.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
20 Oct. 1908. DONATH, Secretaris.
De president van onze grootste rechtbank, van de
Amsterdamsche arrondissements-reehtbank, de heer
mr. Ooninck Westenberg, heeft, sprekende in zijn kwa
liteit in een plechtige zitting van de rechtbank, din
gen gezegd, die niet zullen nalaten een groote beroe
ring te brengen onder de geheele bevolking.
Het was bij de installatie van twee substituut-offi
eieren van justitie. De president was blijkbaar begaan
met het lot van een substituut-officier, die door een
pear nog al de aandacht trekkende onhandigheden ko
ninklijke besluiten bad doen nemen, waardoor hij ver
plaatst werd in een andere rechterlijke betrekking.
Onder den indruk van deze gebeurtenissen wees de
president op de vele moeilijkheden, welke deze ambte
naren op hun weg vinden. En het was niet meer dan
gewoon menschelijk, dat hij de beteekenis van deze
moeielijkheden zoo groot mogelijk stelde om daardoor
het aftreden van den getroffen substituut-officier zoo
zacht mogelijk te verklaren.
Zie hier nu hoe hij deze moeielijkheden volgens de
vrijwel gelijkluidende verslagen illustreerde
„Gij zult waarschijnlijk ook de ontmoedigende erva
ring opdoen, dat ons strafproces in verband met den
aard van den Nederlandschen rechter het schier onmo
gelijk maakt ontkennende beklaagden, waar het
eenigszins ingewikkelde misdrijven geldt, gestraft te
krijgen en dat aldus juist de in uw oogen gevaarlijkste
misdadigers het minste gevaar loopen gestraft te wor
den. Maar dit betreurenswaardig verschijnsel hangt
zoo onverbrekelijk samen met de goede eigenschappen
van den Nederlandschen rechter, dat gij daarin wel
zult willen berusten."
En waar zooveel zaken onafgedaan moeten blijven
rusten, blijft dan aan den anderen kant de troost dat
ten minste geen onschuldige veroordeeld zal worden.
Ook wij, publiek, aanvaarden dien troost met bedde
handen. Het is waar, de uitdrukking is wat sterk
„geen onschuldige," zij zou juister geklonken hebben
„niet vele of slechts weinige onschuldigen." Maar
toch het blijft aangenaam te hooren, dat een beza
digd magistraatspersoon zoo kan spreken over de kans,
«al onschuldigen in Nederland worden veroordeeld.
Zeer onaangenaam daarentegen was het uit zoo des
kundigen mond te moeten hooren wat deze rechter in
de eerste plaats zeide: „ln meer ingewikkelde zaken
gaan de gevaarlijkste-misdadigers in den regel vrij uit,
als zij maar ontkennen." Doortrapte misdadigers zul
len in den regel wel ontkennen. Is hun zaak dus iet
wat ingewikkeld, dan zijn zij klaar.
liet is ongetwijfeld hoogst onaangenaam voor am
bitieuse jonge ambtenaren zoo iets te hooren. Doch de
wetenschap, dat Nederland een soort vrijland voor bru
taal geboefte van de allerergste soort is, kan ook al
lerminst aangenaam zijn voor de rustige burgers van
dit vrije land.
En nu nemen wij eenerzijds gaarne aan, dat mr. Co-
ninck Westenberg wat overdreven heeft uit medelijden
met den verplaatsten ambtenaar. Doch anderzijds
moet ook niet uit liet oog worden verloren, dat wij
hier niet te doen hebben met een wellicht op paradoxen
jagend en publicist doch met een hoogst achtbaren ma
gistraatspersoon, die zulke krasse dingen zegt bij de
uitoefening- van zijn functie.
Er is dus geen ontkomen aan. In iets mindere of
iets meerdere mate moet waar zijn, wat de voorzitter
van een zoo groot en gewichtig college, de Amsterdam
sche rechtbank, als tot de misdadigers gezegd heeft
Indien gij in eenigszins ingewikkelde zaken maar ont-
kent, kunt gij in veel gevallen moorden, inbreken, op
lichten, traudeeren, zedemusdrijven plegen enz. enz.,
zonder dat gij kans loopt gestraft te worden. En gij
burgers, indien gij vindt dat uw leven, uw eigendom,
uw zaken, het zedelijk en lichamelijk welzijn van uw
kinderen en vrouwen, thans groot gevaar loopen, ik
geef u geen ongelijk doch ik raad u, dat gij troost zult
vinden in de gedachte dat de Nederlandsche rechter
zoo is, dat hij onschuldigen niet naar de gevangenis
sen kan zenden.
Het kan zijn, dat de nieuwe ambtenaren na deze rede
getroost aan hun Sisyphus werk zijn gegaan, het zou
ons toch verbazen als ook het Nederlandsche volk zich
met die troost tevreden stelde. Ten slotte hebben wij
er toch zeker onmiskenbaar belang bij, dat de gevaar
lijkste misdadigers onschadelijk worden gemaakt, ja
hebben wij bij die afzondering van deze gevaarlijkste
individuen grooter belang dan bij veroordeeling van
Vnaïeve toevalsmisdadigers die niet ontkennen. En dit
belang is wel zóó groot, dat wij kunnen eischen, dat er
onmiddellijk maatregelen worden genomen om aan de
zen door mr. Ooninck Westenberg met zoo groote dui
delijkheid gekenschetsten toestand zooveel mogelijk
een einde te maken. En wij kunnen aan dezen eisch
verbinden de vraag, dat die maatregelen onverwijld
worden overwogen en ingevoerd, omdat thans de ge
vaarlijkste misdadigers een onverdacht advies hebben
hoe zij moeten handelen om hun handwerk ongemoeid
door de justitie en in rust en vrede te-kunnen uitoe
fenen.
Welke-maatregelen dat zullen moeten zijn, is een
vraag, waarop wel slechts de beste deskundigen een
antwoord zullen kunnen geven. Zal men staatsspeur-
ders aanstellen uit de meest scherpzinnige menschen,
die den officier als practici zullen bijstaan in het op
speuren van misdrijven en het aanbrengen van het be
wijsmateriaal, zoodat veldwachters niet meer zooveel
invloed als thans op den loop van het strafgeding zul
len hebben Zal men de lijdelijkheid des rechters moe
ten verminderen en hem voorschrijven zich meer met
do beklaagden direct in verbinding te stellen bij meer
belangrijke misdrijven zelf de omgeving van de mis
daad en de personen uit de omgeving te bezoeken?
Zijn er andere middelen die kunnen strekken om het
door mr. Ooninck Westenberg bestaande euvel aan te
tasten
Het zijn vragen, waarop alleen de meest deskundige
adviseurs der regeering een antwoord zullen kunnen
geven. Wij weten niet hoe men het kwaad zal moe
ten bestrijden. Doch wel weten wij, dat het noodzake
lijk is dat de stgat zorge, dat een aldus door een hooge
autoriteit en uitnemend deskundige geconstateerd
hcogst ernstig kwaad, zoo spoedig mogelijk worde ver-
mmderd zoo niet geheel gekeerd.
De heer Goeman Borgesius (U.L. Enk-
huizen) vroeg gisteren bij de voortgezette behandeling
der Militie wet meer licht omtrent de door de regee-
riDg zelve erkende bezwaren. Spreker verwachtte ook
vaF ontwerp verlichting van druk en eenige be
zuiniging. Echter moet vaststaan, dat de eerste her
halingsoefening, welke door 's Minister stelsel als het
ware een verlengstuk zal vormen van den eersten
oefeningstijd ook inderdaad door opvolgende ministers
ls eene herhalingsoefening zal worden aangemerkt.
Spreker drong voorts er op aan, dat de voornoemde
inperking van duur van het blijvend gedeelte in de
wet zou worden neergelegd.
De^ heer Verhey (U. L. Rotterdam III) aarzelde
met s ministers voorstel mede te gaan. Het was zijns
inziens de paarden achter den wagen spannen. Met
den heer Thomson, vreesde spreker, dat door kunst
matige samenvoeging van den eersten oefeningstijd
het blijvend gedeelte en de herhalingsoefening een
eersten oefeningstijd zal worden geschapen, die de
grens verre overschrijdt.
Spreker ontwikkelde nog eenige andere bezwaren.
De Minister van Oorlog, de heer S a b r o n,
wees er op, dat in de laatste jaren vrijwel algemeen
een streven viel waar te nemen om het blijvend ge
deelte zooveel mogelijk weg te werken. Noch minister
Staal, noch minister Van Rappard hebben voorgesteld
het bljj vend gedeelte geheel af te schaffenwèl stel
den zjj aanzienlijke vermindering voor, maar geheel
opheffing deden zij niet.
Nu was de bedoeling der regeering om door een
tijdelijken maatregel want een algehoele wijziging
van de Militiewet zou eenige jaren op zich laten
wachten te traehten een weg te vinden tot een
bevredigend compromis.
De Minister erkende, dat aan het voorgestelde be
zwaren verbonden zjjn, maar dit zal met eiken nieuwen
maatregel het geval zijn.
De Minister oordeelde eene enquête als door hot
„Handelsblad" een ietwat bedenkelijke weg, en de
wijze waarop die enquête was ingesteld, achtte hij
niet doelmatig.
Vervolgens verdedigde de Minister het stelsel van
het ontwerp, dat staat op den grondslag van de wet
van 1901.
De Minister wees er op, dat zelfs een onvervalscht
voorstander van een volksleger als indertijd De Roo
van Alderwerelt, naast een volksleger een staand
legt r noodzakelijk oordeelde en dat generaal Eland in
1901 zich ook beslist kantte tegen kazernesluiting in
den winter.
De Minister meende, dat vele oefeningen des winters
beter slagen dan des zomers, en hij oordeelde dan ook,
dat aan opkomst van een gedeelte der miliciens in
October geen overwegende bezwaren verbonden zijn.
Op voorstel van den hee-r Van V1 ij m e n (K.
Vechel) werd besloten, indien het debat hedenmiddag
niet eindigt, hedenavond daarmede voort te gaan.
De minister betoogde, dat de mobilisatie geen na
deel van bet ontwerp zal ondervinden. Met inkrim
ping van het blijvend gedeelte, is de minister ook vol
gens het eenparig oordeel van leger-autoriteiten
ver gegaan, als met de eischen der defensie
te brengen.
Vervolgens besprak de minister het advies van den
Defensieraad, 't Was ong-unstig en 't wekte bij de
Regeering teleurstelling.
Achtereenvolgens trad de minister in de weerleg
ging- van 's Eaads bezwaren.
De minister verklaarde zich o. a. bereid, door een
spoedige jn te dienen wetswijziging, de bij dit ontwerp
beoogde proefneming tot inperking van den blijvend
gedeelte-dienst van 4 tot 2 maanden in de wet vast te
leggen. De minister becijferde, dat het ontwerp een
bezuiniging van een half millioen zal brengen.
De minister van Marine verklaarde voornemens te
zijn, de zeemiliciens voor de eerste oefening niet lan
ger dan 71/2 maand en voor de herhalingsoefeningen
niet langer dan 5 weken te houden.
De minister van Binnenlandsche Zaken verdedigde
de houding der Regeering in zake het tijdstip dei-
overlegging van het advies van den Defensieraad.
De heer van Karnebeek (lib. Utrecht I) verklaarde
tegen het ontwerp te zullen stemmen, omdat de minis
ter door zijn bereidverklaring, om de beoogde inper
king van den dienst van het blijvend gedeelte door een
wetswijziging in de wet vast te leggen, het karakter
van het ontwerp geheel veranderd heeft.
De voorzitter deelde mede, dat de Regeering twee
wijzigingen in het ontwerp heeft aangebracht, 1.
vastlegging in de wet van de inkorting van den duur
van het blijvend gedeelte bij de infanterie met 2 maan
den; 2. de bepaling, dat de herhalingsoefeningen in
het geheel niet korter dan 9 dagen en hoogstens 12 we
ken zullen duren.
De heer Eland (U. L. Arnhem) handhaaft zijn be
zwaren tegen dit wetsontwerp, speciaal tegen de win-
teroefeningen.
De heer Duymaer van Twist (a. r. Steenwijk) ver
heugt zich over de wijzigingen, zooeven door de regee
ring in het ontwerp aangebracht, maar hij begrijpt
niet, waarom de heer Van Karnebeek nu plotseling te
gen is.
De heer Sehokking (chr. h. Harlingen) dringt er
nogmaals op aan, mede in het belang van het platte
land, dat de minister zijn aandacht vestige op de rui
ling van ploeg.
De verdere beraadslaging wordt verdaagd tot
's avonds 8 uur.
Voortgezet werden toen de beraadslagingen over het
wetsontwerp tot wijziging van de militiewet.
De heer De Geer, hoewel verwonderd en teleurge
steld door 's ministers nadere wijziging van art. 109,
zal toch met het wetsontwerp medegaan.
Na een repliek van den heer Marchant en eenige
opmerkingen van den heer Schaper, die o. a. betoogde,
dat hij en zijn vrienden niet al de spoken, vreezen,
welke de heer Marchant ziet, verklaarde de minister
van oorlog geen proef te kunnen nemen met een ver
korten oefentijd, omdat daartegen te groote bezwaren
bestaan.
De minister van Binnenlandsche Zaken antwoordde
nog op een desbetreffende vraag van den heer Thom
son, dat het advies van den Defensieraal bij de Ko
ningin is geweest.
Bij het verder debat werd door den heer Van Doom
(U. L. Gouda) een amendement ingediend, om te la
ten vervallen de voorgestelde wijziging in art. 52 en de-
zittingen van den Militieraad dus weer aan te vangen
in December.
Door den heer Ter Laan (s. d. Hoogezand) werd een
amendement ingediend, strekkende om te bepalen, dat
ij, die een twijfelnummer heeft, na zes maanden niet
meer kan worden opgeroepen.
Ka eenige discussie, waarbij de minister van Bin
nenlandsche Zaken bezwaar maakte tegen dergelijke
geïmproviseerde amendementen, werden deze amende
menten tot hedenmorgen aangehouden.
Intusschen kwam in behandeling een amendement-
Ier Laan beoogende om te voorkomen, dat de dienst
tijd van 8 maanden niet wordt uitgebreid door de 14
dagen speling voor het opkomen der lichtingen.
h a bestrijding door de ministers Sabron en Heems
kerk werd dit amendement verworpen met 40 tegen 33
stemmen.
De heer Ter Laan lichtte vervolgens twee amende
menten toe, le. om bij de onbereden wapens het blij
vend gedeelte geheel af te schaffen en 2e om den
dienst bij het blijvend gedeelte voor de bereden wapens
te beperken tot 6 maanden.
De heer Duymaer van Twist meende, dat dit amen
dement leidt tot kaderplicht.
De minister van oorlog bestreed des heeren Ter
Baans amendementen en liet over het amendement -
an Karnebeek de beslissing- aan de Kamer over.
Hij vindt er wel iets voor te zeggen, dat zoowel vrij
willig als militiekader bij het blijvend gedeelte per se
moeten dienen.
De heer Savornin Lobman (chr. h. Goes) is altijd
tegen de plaatsvervanging geweest, omdat elk burger
moet medewerken aan de verdediging des vaderlands,
maar hij ziet geen enkel ethisch bezwaar tegen de ver
wisseling van nummer voor den dienst bij het blijvend
gedeelte. Men kan de menschen gerust daarin vrij la-
ten.
1 )ts heer ter Laan heeft bezwaar tegen het amende-
ment-Van Karnebeek, dat de lasten verzwaart.
De heer Van Karnebeek verdedigt het goed recht
van bestaan van zijn amendement.
I)e heer Duymaer van Twist handhaaft zijn bezwa
ren tegen het amendement Van Karnebeek.
De heer Van Karnebeek verdedigt het nader, waar
in. de vergadering te 12.10 wordt gesloten om Vrijdag
morgen 11 uur te worden heropend.
Een staaltje van den stijl in de „Constitucional"
is de vertaling waard.
„De apotheose van den Held gaat haar gang, als
de verhevenste uiting eener natie, van de hoogste
idealen vervuld, niet van een oogenblik of van
een partij, maar van het volk in zijn groot geheel
en in zijn hoogere geschiedkundige beteekenis. Zij
verkondigen met een geluid niet in woorden te bren
gen, dat al die menschen in de eenheid van hun
godsdienst' vaderlandsliefde en goedheid al hun ge
loof, al hun liefde vereenigen op hem, die eenheid,
waardigheid en harmonie verpersoonlijkt, in hem,
die voor den dienst van nationaliteit en broederschap
altaren heeft opgericht met een eeuwig brandend
vuur, blakend in de zon van een tastbare toekomst.
Zoo is de man, zoo is het volk 1 In die reusachtige
omhelzing van de natie door een hooger wezen open
baart zich de wondere kracht die idealen tot werke
lijkheid maakt.
Iedere aanslag, door alle eeuwen heen, beproefd
tegen de vrijheid der volken, is altijd verijdeld door
een karakter dat, ongenegen om dien dwang te aan
vaarden, de lawine stuitte in den naam v»n iets bo-
venmenschelijks, dat niet in de menschelijke wetten
is opgenomen, omdat het onmiddellijk door den Eeu
wige aan zijn uitverkorenen wordt geopenbaard. Nu
eens was die uitverkorene Jezus genoemd, dan weer
Spartacus, Garibaldi, Bolivar, Washington, Cipriano
Castro 1"
In hetzelfde nummer wordt God tot de „Castrioten"
gerekendomdat „Hij in alles op de zjjde is van
onzen president." („Ned. Zeewezen".)
Naar het „Hdbl." verneemt, bestaat bjj de directie
van een der betrokken scheepsbouwmaatschappijen
bet voornemen nog een conferentie te houden met de
directies der beide andere werven, om te bespreken
of er nog wat te doen valt na de ontvangst van het
gisteren door ons vermelde schrijven van de maat
schappij „Zeeland".
Met den bouw der drie nieuwe booten moet een
kapitaal van ongeveer 4 millioen gemoeid zijn.
De eerste algemeene vergadering van het Interna"
tionaal Verbond van diamanthandelsvereenigingen zal
den len November te Amsterdam worden gehouden.
Een viertal vereenigingen, bevattende circa 3000 leden,
zullen zich daar doen vertegenwoordigen.
zoo-
is overeen
Ier wijl Nederland zijn pantserschepen zond en nog
andere mogendheden de Republiek Venezuela aan
grimmen, trok het Staatshoofd Castro met een stoet
vrienden al feestvierende door hst land, door de be
volking koel bejegend, maar in de sta.atecourant op
gehemeld in bewoordingen, aan het nuchtere Europa
ten eenenmale vreemd.
GEMENGD NIEUWS.
Openluchtspel.
Door het hoofdbestuur van h.t Nederlandsch Onder
wijzers-Genootschap is in opdracht der algemeene ver
gadering eene commissie benoemd, die tot taak heeft,
gegevens te verzamelen, betreffende de beoefening van
open-luchtspel aan scholen, zoowel in binnen- als buiten
land, en een rapport samen te stellen, waarin wordt
uiteengezet, of. en in hoeverre invoering van open
luchtspel aan onze scholen waarde heeft voor de school-
opvoeding.
Te Knijpe, Fr., werd boeldag gehouden bij eene
hoogbejaarde arme weduwe, van wie enkele familie
leden uitkeering van de nalatenschap van haar over
leden echtgenoot eischten.
De koopers waren echter op de hand der weduwe,
zoodat zij twee bedden kon inkoopen voor 10 cents,
een paar stoelen 10 cents, en zoo naar evenredigheid.
Voor een zeer geringe som behield zij dus haar in
boedel.
Geheimzinnig.
Gisteren is uit een gesloten huis aan de Raampoort
te Amsterdam een rijwiel verdwenen op dezelfde on
verklaarbare wijze, waarop ook dat aan de Marnixstraat
gebeurde. De oolrjke dief schijnt de kunst te verstaan
rijwielen door een sleutelgat te peisen.
Onder de tram.
Woensdagavond is te Heemstede, ter hoogte van de
stichting Meer en Bosch, door de stoomtram aan zekeren
Van Loon een been afgereden.
Brand.
Gistermorgen is een groot deel der machinefabriek
eigenaar Tenhorn, te Veendam, afgebrand. Vele
landbouwwerktuigen en vijf stoomdorschmachines zijn
vernield, zoo mede vele andere machines. De schade
bedraagt wel een ton.
De broodquaestle.
De levering door de Haarlemsche broodfabriek van
versch brood op Zondag aan de cantine van de
infanteriekazerne te Haarlem, wordt door de betrokken
vakorganisaties beschouwd als een sta-in-den-weg voor
een goede oplossing van het Zondagsrust vraagstuk.
Door het centraal bestuur van den Ned. R. K. Volks
bond werd reeds tot den minister van oorlog het ver
zoek gericht, maatregelen te nemen, die de gewenschte
verbetering brengen.
Op dit verzoek is afwijzend beschikt. De minister
meent dat deze zaak behoort tot de bevoegdheid van
den commandeerenden officier van het 10e regiment
infanterie, terwijl het verzoek om van de bovenge
noemde levering \erschoond te mogen worden, niet
is gedaan door de Haarlemsche Broodfabriek zelve,
als zijnde do meest belanghebbende.
In overleg met de betrokken vakorganisaties zal
thans verder worden overwogen wat in deze nu te
doen staat.
