STADSNIEUWS.
Uit Harenkarspel.
Uit Heer-Hugowaard.
Uit Heiloo.
Van Texel.
Benoemingen.
Gearresteerd.
De werkloosheid.
Uit Bergen.
Bedreiging tegen het leven.
Vrljz Dem.-Bond.
De Haarlemmerhout-kwestie.
Boefjes.
Inbraak In een diamantslijperij.
Geen verkort Carnaval.
Valsche munter.
Een slimmerd.
Aanbesteding.
Mottige Janus.
De staking geëindigd
De Weeshuis-kwestie.
IJ.
Dat teekent.
SN GEZONDE N STUKKEN.
Ze gunnen je het lleht niet In de kamer.
Handelsaardrijkskunde.
minister van financiën. Voorts, dat Castro zijn voor
genomen reis naar Europa geheim hield tot twee
dagen voor zijn vertrek, alk zijner ministers 100.000
dollars schonk hg wijze van aanmoediging „goed op
te passen" gedurende zijn afwez'gbeid en dat hij zijn
particuliere zaken, die hem meer dan een miïlioen
dollars opleveren, in handen stelde van dr. G&rbiraz
Guzman, gewezen secretaris-generaal van Venezuela
en oud-zaakgelastigde te Washington."
Beuter seint uit Bordeaux
„President Castro is hier behouden aangekomen.
Hg weigerde iemand van de pers te woord te staan.
Hij wil, zegt hij, beschouwd worden als een gewoon
burger. Hij komt als toerist en wil niet over politiek
spreken."
Castro denkt in Frebruari naar Venezuela terug te
keeren. Tot den Franschen consul Péron zeide hij
goneigd te zijn tot alle mogelijke concessies.
Da correspondent te Parijs van de N. R. Ct. d.d.
10 Dec:.
Men verwacht Castro hedenavond te Parijs.
GEMENGD NIEUWS.
Tot Ouderling en Diaken der Herv. gemeente alhier
zijn den 9 dezer benoemd de heeren K. IJff en P
Berkhouwer, ter vervanging van de^heeren A. Kroon
en J. Spaans Kz., die voor eene herbenoeming ;niet
in aanmerking wenschteo te komen.
Den 9en dezer vergaderde in het lokaal van den
heer Hofdijk het „Onderlinge Nut" alhier. Als sprekers
traden op de h.h. K. Molenaar met „Truitje de
naaister", P. Wonder met „Rika's spoortocbt", P.
Meeraboer met„ Zoo komen de praatjesin de wereld
en P. Beers met „Overpeinzingen van een bedelaar."
Door den heer C. Pascha werd nog een bijdrage
geleverd, getiteld „De ontdekking eener misdaad, of
de geheimzinnige kist.". De voordrachten werden als
gewoonlijk met gemeenschappelijk gezang afgewisseld
Besloten werd in Januari a.s. geen volksvoordracht
te houden, doch zooveel mogelijk gasten te introdu-
ceeren. Deze vergadering zal 5 Jan. worden gehouden,
alsdan zullen verschillende sprekers optreden met
korte voordrachten, opdat er zooveel mogelijk afwis
seling zij.
Gisterenavond gaf de Gemengde ZsngvereenigiDg
„Harmonie" in het café „de Onderneming" alkier eene
openbare uitvoering, die aller verwachting overtrof.
Niet alleen het achttal zangnummers, maar ook het
kluchtspel: „Eene vrouw op schildwacht" voldeden
alleszins, zoodat een luid applaus van de in groote
getale "bpgekomen belangstellenden niet op zich liet
wachten. Aller lof voorzeker aan den directeur, den
heer P. Ooijkaas, als leider der zangstukken, alsmede
aan het bestuur en verdere leden onder voorzitterschap
van den heer J. Groote willink, voor hunne onvermoeide
toewgding tot het verschaffen van eenige aangename
en leerzame oogenblikken. Tooneel en kleeding waren
goed verzorgd.
Door het Prov. bestuur van Noord-Holland werd
gisteren o.a. aanbesteed
het afbreken van de bestaande en het bouwen van
nieuwe Rijkskeet, tevens opzichters woning op Te,
schelling, minste inschrijver J. Krijtenburg te Har-
lingen voor f 6644.
«f
Benoemd tot leden van hot algemeen armbestuur
de heeren: J. C. Visser, P. Smit Pz. L. Koning, C.
C. Backer en C. Stoepker, en tot onderwijzeres te
Midden-Fierland mej. B. W. C. Tabeling te IJmuiden
(eenige sollicitant).
Uit Wlerlngerwaard
Gisteren slaagde te Groningen voor het examen
apothekers-assisteLt mej. Tb. Kievit van Wisringer
waard.
In de provincie Noord-Holland is bij Kon. Besluit
benoemd tot hoofdingeland van Westfriesland, vanwege
het ambacht de Schager- en Niedorper KoggeD, C. Spaans
te Bareingerhorn, en tot hoofdingeland-plaatsvervanger
van Westfriesland, vanwege het amb&cht de Schager-
en Niedorper Koggen J. Breebsart Kz. te Winkel, tot
hoogheemraad van de Uitwaterendo sluizen in Kenne-
merland en Westfriesland, K. Ktaskooper, te Oost-
huizen.
Op last van de justitie isverdacht van verduiste
ring, gearresteerd ar, B. van T. P., directeur van de
thans in staat van faillissement verkeertnde Prins
Van Lindonk's Baak te 's-Grsvenhage[
Arm ventje.
Te Voerendaal (L.) viel het driejarig zoontje der
weduwe F. in een emmer met kokend water. Het
arme ventje kreeg verschrikkelijke brandwonden, waar
aan het overleed.
Naar men verneemt zal er van den aanleg van een
Sportpark te Amsterdam door werkloozen niets komen.
Dit zou op gemeente-gronden aan den Amstelveenschen
weg worden aangelegd, en dezen winter aan sen 1000-
tal solide werkloozen arbeid verschaffen.
Da gemeenteraad besloot voor enkele werken dit
plan geldelijk te steunen, maar dan moest van parti
culiere zgde f 120,0:0 tot f 150,000 voor het sportpark
worden bijeengebracht. Ruim f 60,000 kwam hiervoor
in. Met het oog hierop besloot de Gemeenteraad
gister in comité-generaal de plannen met het sportpark
geen voortgang te doen vinden, omdat de geldelijke
offers voor de gemeente anders te groot zouden worden.
Evenwel werd van den Gemeenteraad toezegging tot
steun verkregen bij de ophooging v&n bouwter reiner
hetwelk nu een belangrijk deel van de voorgenomen
werkverschaffing zal uitmaken.
Bij de heden plaats gehad hebbende verkiezingen ie
tot poldermeester van den Philisteinseben polder
herbenoemd de heer J. van Reenen van den N. Reker
en Mangelpolder de heer D. Swa&nvan den Oud-
burgerpolder de heer J. Oldenburgvan den Z en M.
Rskerpolder de heer C. Bierstekervan den Sluis-
polder de heer J. Duin van den Damlanderpolder
de heer PZwakmanvan den Zuurvenspolder de
heer J. Delis m van den Damlanderpolder in de plaats
van wijlen S. B«kkum, de heer P. Bakker.
De rechtbank te Haarlem deed gisteren uitspraak
in de zaak van Abel Andringo, te Velsen, beschuldigd
den veldwachter C. v. d. Lee met een geladen geweei
te hebben naar het leven gestaan en sprak hem vrij.
het feit niet bewezen achtende. De eisch was een maand
Op Hemelvaartsdag zal te Groningen de algemeena
vergadering van den Vrijz. Dem.-Bond worden ge
houden.
In de Woensdag gehouden zitting van den Haar-
lemschen gemeenteraad werd 0. m. behandeld het
rapport der deskundige commissie sn de adressen
Reyne, Bolderdijk c.s. betreffende de Haarlemmerhout
kwestie.
Hït rapport der commissi® werd goedgekeurd, de
adressen voor kennisgeving aangenomen.
Woensdagmiddag moesten twee loopjongens van
een winkelier in de Gijsbrecht van Aemstelstraat te
Hilversum, respectievelijk 15 en 17 jaar oud. verschil
lend" kwitantiën innen voor hun patroon. Zij deden
dit ook, doch in plaats van het geld af te dragen,
gingen zij er mede vandoor.
Beiden op één rijwiel gezeten, hetwelk aan ge
noemden winkelier toebehoorde, begaven zij zich naar
Utrecht. Onderweg gooiden zg de mand. welke aan
het rijwiel bevestigd was. weg. In Utrecht gekomen,
Zetten zr de fiets maar ergens neer. Zij bleven eenigen
tüd in Utrecht, en spoorden toon naar Amsterdam,
waar zij eveneens enkele uren vertoefden. Van Am
sterdam gingen zij met den trein naar Bussum van
daar liepen zij naar Hilversum, alwaar zij zich san
het bureau van politie aanmeldden.
Daar biechtten zij alles" opop"elke plaats, die zij
aandeden, hadden zii snoepgoed en lekkernijen ge
kocht. Nog ongeveer f 11 was in hnn bezit. De
knapen zijn voorloopig achter slot en grendel gezet.
Onbekende daders hebben gisternacht, znoals wij
gisteren in e«n telegram reeds melddeD, in de dia
mantslijperij Kimberley, in de Valkenburgerstraat te
Amsterdam, Ingebroken. De dieven moeten per schuit
''oor de z.g. Martensgracht op het fabrieksterrein zijn
gekomen, en kwamen, door verbreking van een ruit,
in de fabriek. Alle zalen, er zijn er zeven, werden
bezocht. Eigenaardig is het dat slechts roosjes ont
vreemd zijn. Op de eerste kamer werden ontvreemd
van de heeren Premsler 6 donpen, de Hoop 12 dop-
non, kielen en handdoeken. Polak 6 doppen met en
12 zonder steentjes en Uittenhoon 18 doppen. Op de
tweede kamer van de heeren gehr. Aronson 100 dop-
nen. de Pauw 12 doppen. Reens 7 donpen. Abrahams
7 diamanten die af waren en 5 in bewerking, van
den heer Scheffer 1 don. Op kamer 3 werden van den
heer S. Aronson 56 doppen ontvreemd met groote
roosjesod kamer 4 van de h«eren Barend 350 kop-
.pen, Leger 12 doppen op van Stavereu 6 doppen. De
waarde van het gestolene, omstreeks 600 doppen, be
draagt eenige duizenden guldens. De werklieden, die
's morgens zeer onder den indruk van bet gebeurde
waren, drongen er bij den machinist op aan, de fa
briek stop te zetten, hetgeen deze echter weigerde.
Vermoed wordt door de politie, dat men hier met
beroepsboeven te doen heeft.
Naar aanleiding van het besluit, door de leden van
„'s Hertogenbosch' Belang" met 112 tegen 19 stem
men genomen, waarmede is aapgenomen de pogingen
van andere zijde aangewend om aldaar de carnavals-
pret te bekorten, tegen te werken, als zijnde die be
korting tegen 's Hertogenbosch' belang, heeft de
voorzitter dier vereeniging, jhr. mr. A. van Sasse
van IJselt. zijn ontslag genomen. De „Oeteldonksche
Club" heeft in hare Woensdagavond jl. gehouden,
druk bezochte vergadering zonder hoofdelijke stem
ming besloten, den gemeenteraad van Den Bosch per
request te verzoeken, om niet in te gaan op het ver
zoek van het plaatselijk comité vsn R.-K. Sociale Actie
tot bekorting van het carnaval.
Sedert eenigen tijd was te Utrecht veel valsch geld
in omloop. De recherche stelde een streng onderzoek
in. Kort geleden had zich op Transvaal een zekere
O. gevestigd, die hiervan verdacht werd. De recherche
deed een inval, en wat bleek, dat de man zelf „een
munt" had oj. gericht. Zijn werktuigen werden in be
slag genomen en hij-zelf werd gisteren ter beschikking
van den officier van justitie gesteld.
Onder de veroordeelden der Tielsche rechtbank be
hoort W. met een straf van 4 maanden wegens diefstal.
Hii heeft van dit vonnis booger beroep aangeteekend.
Denkt u," zoo zei hii onder het overbrengen naar
Arnhem, „dat ik ze te Tiel uitzit Te Arnhem krijg
ik van de vereeniging (Genootschap tot zedelijke ver
betering van gevangenen een nieuw pak en kan
ik een centje verdienen."
Dooi het Prov. Bestuur van Noord-Holland werd
gisteren aanbesteed
het maken van «en seininrichting nabij de groote
schutsluis te IJmuidentot het aangeven van der-
diepgang, waarmede de schepen geschut kunnen wor
den. Minste inschrijver A. v. Ree alhier, voor f 2665.
De afdeeling Alkmaar van den „Volksbond", veree
niging tegen drankmisbruik, gaf gisteravond in de
Harmonie een tooneelvoorstelling door bemiddeling
van de rederijkerskamer „de Oefenschool" te Wognum,
welke opvoerde „Mottige Janus", van den heer M.
Spree.
De voorzitter van de afdeeling, de heer Wieringa,
opende de bijeenkomst met een woord van welkom aan
de vrij talrijk aanwezigen.
Was deze opkomst, die zijne verwachting overtrof,
te danken aan het optreden der Wognummers of is 't
een blijk, van sympathiebetuiging voor onzen bond,
vroeg spreker. Hij veronderstelde het eerste, terwijl
hij van de gelegenheid gebruik maakte enkele voor
beelden te noemen waaruit de noodzakelijkheid van
het tweede mocht blijken.
Weet men wel, zoo vroeg spreker, dat men in Ne
derland gemiddeld 2.50 per hoofd betaalt aan de be
lasting op den alcohol, dat men voor de gezamentlijke
opbrengst dier belasting 3500 arbeiderswoningen zou
kunnen bouwen van 2000 elk, en dat alleen in de ge
meente Alkmaar 15700 aan die belasting wordt be
taald? Wat zou men daarvoor al niet veel goeds kun
nen doen ten bate van armen en werkloozen.
Er ligt voor den Volksbond veel terrein braak, de
bearbeiding van dit terrein eisebt vele krachten. In-
Alkmaar zijn slechts 150 leden. Dat is veel te weinig.
Vooral de vrouwen, die zooveel voor den Bond zouden
kunnen doen, spoorde spreker ten slotte krachtig aan
tot aansluiting bij den Bond, daardoor tot de bestrij
ding van het vele kwade dat door den alcohol wordt be
rokkend.
Daarna gaf hij het woord aan de Oefenschool van
Wognum en wenschte die vereeniging veel succes.
Een daverend applaus volgde.
Moeielijk had men met het oog op het doel van den
Bond waaiwoor de Oefenschool optrad, een beter stuk
kunnen kiezen, dan dit bekende stuk.
Moeielijk had men ook een andere vereeniging kun
nen uitnoodigen, die beter aan haar opdracht voldeed.
De vereeniging, die zich eenvoudig „de Oefenschool"
noemt, mag wel wat bescheiden genoemd worden
Werd ook hier. zoowel als bij alle Vereenigingen door
den een beter gespeeld dan door den ander, het dik
werf herhaald applaus bewees dat de rollen over het
geheel goed vertolkt werden.
Lena de Zwart en Mottige Janus dienen natuurlijk
in de eerste plaats genoemd te worden.
Hoe goed gaf „de mottige" weer den rechtschapen
eerlijken matroos die zich aan den drank overgeeft als
hem blijkt dat Lena, zijn meisje, gevallen is door ver
leiding en die later weer in de maatschappij is herre
zen, toen hij jegens de stervende Lena de belofte had
afgelegd haar kind op te voeden en den drank te laten
staan. Hoe schoon vertolkte Lena de Zwart de rol
van het meisje, dat eerlijkheid en oprechtheid in den
man, al is deze leelijk, hooger acht dan rang en stand
van dengenen die zij niet vertrouwt, hoe goed was zij
als de verleide gevallen vrouw, bezield met de beste
voornemens van beter leven, hoe natuurlijk stierf zij,
tot liet laatste oogenblik vol zorgen voor baar kind.
De heer Uitenbosch overhandigde mej. Helena de
Zwart na afloop een bouquet onder dankzegging aan
de „Oefenschool voor hetgc-en zij gepresteerd had.
De Wognummers, zoo zeide hij, zijn minnaars
de kunst. Waar „de" Wognummers op een ander ge
bied van kunstbeoefening zoo geroemd zijn, hadden
deze Wognummers getoond de tooneelkunst te willen
beoefenen, daaraangevende al hunne krachten.
lij dankte voor de genotvolle en aangename u
door het gezelschap gegeven.
Een warm applaus bewees "dat het publiek ten volle
met deze woorden instemde.
T en slotte richtte de heer Uitenbosch nog een enkel
woord tot de aanwezigen, waarbij hij hen aanspoorde
Bond te steunen in zijn edel streven.
den
Predikbeurten.
13 December 1908.
De doovsbedieninq zal voortaan opgenomen worden in
de voormiddagaodsdienstoefening, op den eersten Zondag
van ellce maand.
1 Mei
1 Nov. Groote Kerk.
1 Nov. 1 Mei Kapelkerk.
Groote Kerk, 10 uur, Ds. Vinke, avond 6 uur, Ds.
Bo«. van Limmen.
Kapel. 10 uur. Ds. Verwaal.
Evang.-Luth. Kerk, 1OI/2 uur, Ds. Ternooy Apèl.
Onderwerp „Op weg naar 't Kerstfeest." - .---v»
Doopsgezinde Kerk, 101/2 uur, Ds. GIs.sz.
Rem.-Geref. Kerk. tOl/3 uur, Ds. de Regt. f
Gereform. Kerk, 10 uur, Ds. Wechgelasr, avond 6
uur, dezelfde, catech. Zond. 7. Consistorie Geref.
Kerk. Oudegracht D 83, Vrijdagavond 81/2 uur. ver
gadering van de iongelingsvereeniging „Paulus."
Café Central Bovenzaal. Godsdienstoefening voor
Jongelieden. Voorm. 10 uren Mejuffr. J. F. D. Mossel,
van Amsterdam.
Chr. Ger. Gem. Gebouw „Rehoboth", Koningsweg,
voormiddag 10 uur en 's avonds 6 uur, godsdienstoe
fening.
Gebouw Waakt en Bidt, Laat, Zondagmiddag van
31 /25 uur, Vergadering van de Christel. .Iongelings
vereeniging „Zacheus", voor jongelingen boven 16 jaar.
Zondagmiddag 51 /27 uur Vergadering van de
Christel. Knapenvereeniging „Timotheüs", voor knapen
van 1216 jaar.
Hersteld Apostolische Gemeente, Schoolstraat, no. 6.
Voorm. 10 uur en avond 5 uur en Donderdagavond
8 uur godsdienstoefening.
Vergadering v. d. Heiligen der Laatste dagen, Zon
dagavond 5 uur, kleine zaal Harmonie.
Herv. gemeente te Oudorp, 10 uur, ds. Lindeboom.
Herv. gemeente te Egmond aan den Hoef, 10 uur, Ds.
Bosch.
Herv. gemeente te Bergen, 10 uur, ds. Natzijl.
Herv. gemeente te Stom petoren, geen dienst.
Agenda.
VRIJDAG:
Gymn.-ver. „Kracht en Vlugheid,'' oefeningsavend
mannen-afd. 8'/2 uur, dames-afd. 71/, uur.
Mannenkoor „Orpheus," repetitie 8 uur, Central.
Alkm. Schaakclub, 8 uur, café Lievendag.
Alkm. Strijkorkest, 8l/2 uur.
Openbare leeszaal algemeen© vergadering, 8 uur
,de Unie".
Afd, Alkmaar, Bond v. Oud-Onderofficieren, Sf.
Nieolaasfeest, 7 uur Diligentia.
Schrift en Belijdenis, openb. ver. 8 uur, Waakt
Bidt.
Toonkunst, afd. zang met orkest, 8 uur, soc. zaal,
Harmonie.
ZATERDAG
Gymn.-ver. „De Halter," oefeningsavond 101/4
as pi ran ten afd. 81/2 uur.
Gymn.-ver. „Turnlust," oefeningsavond 71/t uur.
Gymn.-ver. „Kracht en Vlugheid," oefeningsavond,
meisjes-afd. 31/., en 6 uur.
Afd. Alkmaar, Bond v. Ned. Onderw., vergadering
8 uur, Central.
Mannenkoor „Excelsior, repetitie 8'/2 uur, Diligen
tia.
ZONDAG:
Afd. Alkmaar en O., Protestantenbond v. jongelie
den, 10 uur, café Central.
uur,
De staking aan de sigarenfabriek van de Firma
d. Veen is geëindigd.
Na langdurige besproking kwafn men overeen, dat
de fabrikant voortaan voor een voldoenden voorraad
bereide tabak zal zorgen. Ook verklaarde hij zich be
reid één dag der staking uit te betalen, den sorteerder
wilde lnj echter in geen geval terug nemen. Maandag
zullen de arbeiders weder het werk hervatten.
Ik verzocht den directeur der Gasfabriek te spreken,
waarop een weigerend antwoord werd verkregen,
(zeker omdat ik maar een eenvoudig werkman ben.)
Kort daarop werd mij echter uit naam van den
directeur bericht, dat de plaat in de lantaarn was
aangebracht om het licht op de losplaats te doen
schïineD, ik heb mij daarbij neergelegd, omdat alge
meen belang en welvaart boven persoonlijke belangen
Maar du? Dat is mij niet recht duidelijk. -
Voor korten tijd is 'mijn woning gesloopt, daar
prijken nu de prachtige jsteenkolenmagazijnen van den
heer H. J. Vonk en Zonen en de plaat is uit
de lantaarn verdweuen.
Behoeft men nu op de losplaats geeu licht nu het
om 4 uur 's middags reeds donker is
Of gunde men mij het licht niet in de kamer
Ik wil een ieder vragen waartoe zulk een handel
wijze of op de mouwspelderij dient als men bedrgfs-
personeel- en gemeentelasten betaalt.
Waarlijk de gemeentezorgen zijn prachtig voor haai
burgerij U dankend,
Hoogachtend, Uw dw. dienaar,
R. BREGMAN,
Abonnée Alkmaarsche Courant
Geachte Reer Redacteur
Beleefd verzoek ik u, onderstaande in uw blad op
te nemen, waarvoor bij voorbaat mijn dank.
Naar aanleiding van verschillende ingezonden stuk
ken in Uw geëerd blad moet mg een kleine ontboe
zeming uit de pen.
Reeds vele jaren leverancier van het Burgerwees
huis zijnde, kan ik met gerustheid verklaren, dat ik
nimmer iets hebt ontdekt, dat kan strijden met de
goede orde in dat huis, en het is mij onmogelijk mij
er in te denken, da| er geen contact met de kinderen
is te verkrijgen. Ik zie vaak de liberale behandeling
van den weesvader met de kinderen.
Alkmaar, 8 Dec.
Mej. A. van de Pol, onderwijzeres aan
school alhier, wachtte hedenmorgen een
verrassing bij haar komst aan de school.
Het was de kinderen bekend dat zij nu als bruid
zou komen, en als bewijs van toegenegenheid
hun vriendelijke juffrouw, besloten zij haar
deau aan te bieden.
I >e heer Ankes, Hoofd der School, overhandigde
haar namens vele leerlingen van haar en van de an-
de Burger-
aangename
jegens
een ca-
het
dere klassen een prachtigen gaskroon.
Verscheidene bloemstukken, waaronder ook van
personeel aan .die school, werden haar bovendien aan
geboden.
als U onderstaande
Geachte Redacteur
Aangen&am zou het mij zijn,
regelen in Uw blad plaatste.
Meer dan 25 jaren heb ik met mijn gezin aan de
Kanaal kade tusschen de Pieterstraat en de Nieuwe-
sloot gewoond. Op herhaald verzoek van de bewoners
van dat gedeelte der Kanaalkade en van mij werd
na een geduldig wachten van meer dan 22 jaren een
lantaarn geplaatst, vlak voor mijn woning.
Voor dien tijd heerschte op dat gedeelte van 't
Kanaal altijd volslagen duisternis. Toen nu de lan
taarn geplaatst was bleek mij d it het vlakke gedeelte,
hetwelk zijn licht op mijn woning kon verspreiden,
gedekt was met een ijzeren plaat, zoodat geen streep
licht kon binnendringen.
Geachte Redactie.
Met verbazing las ik Uw bijschrift onder het inge
zonden stukje van X over handelsaardrijkskunde in
Uw no. van 7 December.
De Redactie had heusch geen fout te herstellen,
maar begaat daar thans een flater van belang' als
ze beweert dat de akte van hoofdonderwijzer wel
bevoegdheid verleent tot het geven van onderwijs in
aardrijkskunde aan eene burgeravondschool,
maar niet in h a n d el s-aardrijkskunde, zoodat
onder de sollicitanten geen bevoegd persoon aanwezig
zou zijn geweest.
De Wet op bet M. O. geeft bezitters van de hoofd
akte bevoegdheid aan de B. A. S. les te geven in de
beginselen van het Nederlandsch, in die van ge
schiedenis en die van aardrijkskunde.
Heeft de Redactie zich nu van de wijs laten bren
gen door dit woord beginselen?
De bevoegde mag onderwijs geven in de beginselen
van al de onderdeelen van bet vak. Als bet noodig
mocht zijn onderwijst hij de beginselen van de
wiskundige-, de natuurkundige-, de staatkundige-, de
economische- de handel s-aardrijkskunde.
Van emige beperking is nergens sprake tn de wet.
De Raad heeft dus werkelijk bevoegden gepasseerd
en bij voorkeur het onderwijs in handelsaardrijkskunde
aan een onbevoegde opgedragen.
Dit wekt evenwel verwondering waar ongeveer ter
zelfder tijd in bet voorloopig verslag over hoofdstuk
V der Staatsbegrooting 1909 wordt gezegd:
„Het scheen niet overbodig er eens aan te herinne
ren dat ten aanzien van de bevoegdheid van het onder
wijzend personeel bij voortduring de Wet wordt over
treden, doordien personen, die niet de vereischte akte
van bekwaamheid bezitten, tot leeraar worden be
noemd.
Tn den eersten tijd na de invoering van de wet van
1863 kon het gebrek aan gediplomeerde leeraren als
verontschuldiging gelden voor de aanstelling van on
bevoegden en meende men zich te kunnen redden door
dergelijke personen „tijdelijk" te benoemen.
Thans echter scheen die verontschuldiging veel van
hare waarde te hebben verloren.
Men wenscht eene gespecificeerde opgaaf te ontvan
gen van de leeraren, die al dan niet op tijdelijken voet
aangesteld, in dit geval verkeeren.
Tevens stelde men er prijs op te vernemen, of de
Minister voornemens is aan den onwettigen toestand
een einde te maken."
Een groot contrast met onze gemeente levert En
schedé.
I11 de oproeping van sollicitanten naar de betrekking
van leeraar in de aardrijkskunde aan de H. B. S. met
5-jarigen cursus en daaraan verbonden Handelsklasse,
en de Ambachtsavondschool wordt spe
ciaal gezegd: „zij, die studie gemaakt hebben van de
Handelsaardrijkskunde genieten de voorkeur."
Daar de middelbare akte plus speciale studie,
hier heelemaal geen bevoegdheid noodig.
Wonderlijk standpunt!
Met dankbetuiging voor de plaatsing,
Uw Dw.
N. MEIJER.
[Is het zacht gezegd niet een beetje vreemd
de gevallen Enschedé en Alkmaar naast elkaar te zet
ten en dan met nadruk te zeggen: „daar de middel
bare akte plus speciale studie, hier heelemaal geen be
voegdheid noodig. Wonderlijk standpunt!"?
Tn Enschedé toch wordt gevraagd een leeraar in de
aardrijkskunde aan een Hoogere Burgerschool en een
éénjarigen Handelscursus, beide af deelingen van de
Nederlandsche school voor n ij verheid en han-
d e 1, welke leeraar tevens les kan geven aan de am
bachtsavondschool is het wonder dat de voorkeur
wordt gegeven aan iemand, die "studie beeft gemaakt
van de Handelsaardrijkskunde? In Alkmaar werd niet
gevraagd een leeraar, die door een combinatie een
flink salaris zou krijgen, maar iemand, die bereid was
dertien uren les te geven in een cursus en die slechts
voor één jaar zou worden benoemd.
Het contrast tusschen Enschedé en Alkmaar is wèl
groot maar anders dan de geachte inzender bedoelt.
Wat in het voorloopig verslag staat doet natuurlijk
hier niets ter zake. Met meer recht zou men uit het
antwoord van den minister op deze opmerking kunnen
citeeren: „De verontschuldiging, die in den eersten
tijd na de invoering der wet tot regeling van het mid
delbaar onderwijs moest worden aangevoerd voor de
aanstelling van onbevoegde of niet-volledig bevoegde
leeraren, geldt nagenoeg onverminderd voor den te-
genwoordigen toestand. Zooals van zelf spreekt,
wordt steeds zooveel mogelijk gewaakt tegen definitie
ve benoeming van onbevoegde leeraren, hunne tijde
lijke aanstelling moet echter nu en dan worden
geduld, tenzij men bet onderwijs zou willen doen stil
staan."
Deze laatste zin had voor Alkmaar kunnen zijn ge
schreven, men moest een tijdelijken leeraar hebben en
was aangewezen, op een onbevoegde. Want de geachte
inzender mag ons „een flater van belang" aanwrijven,
overtuigd van ongelijk heeft hij ons in geenen deele.
Inderdaad zijn wij van meening veranderd of wij
ons „van de wijs hebben laten" brengen zal nader moe-
