DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Honderd en tiende jaargang.
1908
D O N D E|ft|D A G
24 DECEMBER.
Een volslagen VERY EK,
Een OPPERMAN,
DE WET IN HUIS.
BINNENLAND.
No. 301
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
Wegens het Kerstfeest zal
de Courant Vrijdag en Zater
dag niet verschijnen.
COURANT.
Bij den dienst der GEMEENTEWERKEN van
ALKMAAR kunnen geplaatst worden:
loon f 11,per week.
loon f 10,per week.
Leeftijd niet hooger dan 35 jaren en ten minste
drie jaren in Alkmaar metterwoon gevestigd zijpde.
Voor eigen pensioen en dat voor weduwen en
weezen wordt 6 pCt. van het loon ingehouden.
Gegadigden moeten zich schriftelijk wenden tot
den Directeur der Gemeentewerken vóór of op 6 Ja
nuari 1909, met opgaven van woonplaats, leeftijd,
aanbevelingen, enz.
j.
Gelijk wij reeds geschreven hebben is het opmerke
lijke van de nieuwe wet op het arbeidscontract, die
1 Februari in werking treedt, dat zij niet vóór onze
huizen halt maakt, maar rustig binnentreedt en overal
rondkijkt of wij in onze verhouding tot onze dienstbo
den wel doen, wat zij van ons verlangt.
Men heeft deswege tegen de wet storm geblazen.
Niet geheel terecht, naar het ons voorkomt. Zeker
liet ver-strekkende recht van den meester van tegen
woordig gaat verdwijnen. Zeker de wet, die thans
biimenlating vraagt, is niet zoo tam als haar voor
gangster, die den meester vrijwel zelf wetgever deed
zijn. Maakte de vroegere wet uitzonderingen op het
gewone recht ten bate van den werkgever en ten na-
deele van de dienstboden, de nieuwe wet heeft meer
k genovergestelde neigingen.
Beschouwde de vroegere wet de dienstboden als niet
geheel betrouwbaar en vooral als menschen op wie
niets te verhalen is, de nieuwe wet van 1 Februari
heeft een geheel andere opvatting.
Doch moet men nu vreezen, dat men thuis een rat
tenkoning van processen zal krijgen? Dat men bij elke
handeling tegenover de dienstboden moet bedenken óf
zij ook processueele gevolgen zal hebben? Dat men
cm zoo te zeggen een abonnement bij den deurwaarder
moet sluiten en voortdurend gereed moet staan met
geschreven contracten, exploiten, enz. enz.?
Wij gelooven het niet. Wellicht zal liet niet onver
standig zijn een schriftelijk contract te sluiten doch
<lnn meer om voor beide partijen een richtsnoer te heb
ben dan wel omdat men zoo'n contract als wapen zal
noodig hebben.
Zal dan niet waar zijn, wat mr. S. van Houten in
zijn bij II. D. Tjeenk Willink Zoon uitgegeven ge
schrift .Raadgevingen aan Huisvrouwen" schrijft, dat
onder den invloed der socialisten de meisjes zullen
trachten uit deze wet „te halen, wat er uit te lialen is"
en dan inderdaad lastige kwesties -zullen kunnen op
werpen
W ij gelooven, dat dit bij uitzondering zeker het ge
val zal zijn. Evenals men in het dagelijkseh leven een
uiterst lastig mensch wordt, indien men voortdurend
met de wet in de hand staat en bij elke kwestie ook
de minste of geringste naar den rechter loopt, zoo
zullen de dienstboden thans ook uiterst lastige men
schen kunnen worden, indien zij niets liever willen dan
bezwaren opwerpen en procedeeren. Doch in normale
gevallen zal men er zonder die schokken kunnen ko
men, mits van beide zijden goede wil is.
Wij zeggen: van beide zijden. De huisvrouw zal den
uil moeten hebben haar verhouding tot de dienstbode
[■enigszins anders te bekijken dan tot nu toe in veel ge
vallen gebruik is geweest, zij zal moeten kennis nemen
van de wet en niet de verzenen tegen de prikkels moe
ten slaan. Want in dat geval bereidt zij zichzelf veel
Jeed.
Onder den invloed der vroegere, slappe en onvol
doende wet zijn veel misbruiken ingeslopen. Deze zul
len moeten worden verwijderd.
Mogen wij één geval tot voorbeeld nemen?
Mijnheer en mevrouw gaan voor twee dagen de stad
uit. De dienstbode logeert die twee dagen bij haar
ouders. Onder de oude wet hebben wij herhaaldelijk
geconstateerd, dat bij zoo'n korte vacantie de inwo
nende dienstbode geen kostgeld kreeg. Dat is onbil-
hjk al willen wij ons de werkgevers gaarne zóó goed
voorstellen dat de meestc-n bereid zouden zijn geweest
wel dit kostgeld te betalen, indien men hen maar op
deze onbillijkheid attent had gemaakt Doch voortaan
schrijft de wet het kortweg voor. Indien men in het
contract of in de afspraak niet uitdrukkelijk bepaalt,
dat voor korte afwezigheid het z.g.n. „kostgeld" niet
verschuldigd is, moet dit betaald worden tot een be
drag, door het plaatselijk gebruik bepaald.
Indien wij nu enkele van de voornaamste bepalingen
der wet, voorzoover zij inwonende dienstboden betref-
ien, nagaan, dan treffen ons eerst de bepalingen om
trent de zoogenaamde godspenning of handpenning.
Men weet dat veelal het gebruik is, dat na het uitrei
ken van zoon godspenning (spreek uit: goospenning
partijen toch nog kunnen afzien van den dienst, de
dienstbode door de penning terug te geven, de werkge
ver door haar op te offeren. Dat zal niet meer moge-
uk zijn tenzij partijen van te voren hebben afgespro
ken (mondeling of schriftelijk) dat zij het oude ge
bruik willen handhaven. Hiertegenover staat dan
weer dat bij spoedige dienstverbj-eking de bedoelde pen
ning in mindering op het loon kan worden gebracht.
Wat nu de bevoegdheid tot het aangaan van het ar
beidscontract betreft, de gehuwde vrouw is bevoegd
zelfstandig te huren; haar man wordt verondersteld de
vereischte toestemming gegeven te hebben. De zelf
standigheid van de vrouw als arbeidster is nog veel
ruimer. Zij kan allerlei rechtshandelingen zelfstandig-
verrichten en zelfs over het ontvangen loon zelfstan
dig ten bate van liet gezin beschikken.
Met minderjarige dienstboden moet men voorzich
tig zijn altijd als men in een enkel geval zou mo
gen verwachten, dat zij uit de wet willen halen wat
eruit te halen is, gelijk mr. S. van Houten het noemt.
Immers de minderjarige heeft machtiging noodig
(mondeling of schriftelijk) van zijn wettelijken verte
genwoordiger om te gaan dienen. Mondeling gaat dat
in tegenwoordigheid van den werkgever; de schrifte
lijke machtiging moet aan den werkgever worden over
gelegd, die haar bewaart tijdens den dienst maar in-
tusschen heeft te zorgen dat de dienstbode een „ge
waarmerkt afschrift" (sic!) krijg-t.
Nu gaat het huren ook zonder machtiging. Maar
dan verloopen er vier weken, dat men vrijwel rechte
loos is tegenover den minderjarige. Deze kan plotse
ling wegblijven of thuis gehouden worden daaraan
is niets te doen. Eerst na afloop van die vier weken
wordt de verhouding vast. Wenscht men die vier we
ken rechteloosheid niet, dan zal men (.bij minderjari
gen) dus wel altijd moeten zorgen, dat men de mach
tiging van te voren heeft.
In dit verband is het van belang te wijzen op de
overgangsbepalingen der wet, en wel vooral op art. I,
al. 1 en al. 3.
Alinea 1 luidt:
„De rechten en verplichtingen, voortspruitende uit
arbeidsovereenkomsten, welke van kracht zijn op het
tijdstip van het in werking treden van deze wet (1
Febr. a.s.), worden, te rekenen van dat tijdstip (1
Itebr.), doch alleen voor het vervolg, geregeld naar de
bepalingen dezer wet."
Alinea 3 luidt:
„Indien minderjarigen op gemeld tijdstip (1 Febr.}*
als arbeiders werkzaam zijn, zonder dat hun wettelijke
vertegenwoordiger eene arbeidsovereenkomst te hun
nen behoeve gesloten heeft, wordt de termijn, genoemd
in art. 1637h (de bovenbedoelde vier weken), geacht op
voormeld tijdstip aan te vangen."
Eeiiigszins in verband met het bovenstaande wijzen
wij nu nog op de nieuwe regeling van het betalen van
loon aan minderjarigen. Deze zijn in den regel be
voegd tot het ontvangen van hun loon gelijk ook
thans de regel is. Doch de vader kan van dien regel
doen afwijken, indien hij in de machtiging zijn wensch
daartoe uitspreekt of wanneer hij zich schriftelijk ver
zet tegen betaling aan den minderjarige. Heeft hij
dat gedaan en betaalt men toch aan den minderjarige,
dan is die betaling nietig.
Overigens is in dit verband nog van belang, dat
men anders dan in de arbeidscontracten van uitwo
nende arbeiders -bij inwonende arbeiders vrij is om
het loon vast te stellen in die bestanddeelen waarover
men het eens is geworden.
Ook de termijnen van looubetaling worden voor in
wonende arbeiders geregeld door het plaatselijk ge
bruik, tenzij partijen schriftelijk bepaald hebben de
wettelijke termijnen te willen volgen.
De wet beperkt de Zondagsarbeid. Regel is: Zon
dags geen arbeid. Een uitzondering wordt toegelaten,
wanneer werk op Zondag uit den aard van den arbeid
voortvloeit of wanneer partijen anders hebben afge
sproken.
In _het huishouden zal de eerste uitzondering wel
vanzelf werken en zal dus de regel niet tot moeielijk-
lieden leiden, indien men overigens den Zondagsar
beid zooveel mogelijk beperkt.
Anders is het met de zorg voor de veiligheid van den
arbeider, die den werkgever uitdrukkelijk wordt opge
legd. Hij heeft hier verplichtingen ten aanzien van
het onderhoud van de werktuigen en de regeling van
den arbeid, die tot schadevergoeding bij ongelukken
kunnen leiden als er niet overmacht en grove schuld
van den arbeider is. Van deze verplichtingen kan de
werkgever zich niet in het contract ontslaan.
Een paar voorbeelden:
Mevrouw X. ziet haar trapleer niet geregeld na of
laat haar dienstbode gevaarlijk zeemwerk buiten aan
de vensters verrichten. Het meisje valt door de trap
en krijgt daarbij een ongeluk of sterft tengevolge van
den val uit het raam. In het eerste geval kan de
werkgever verplicht zijn tot schadevergoeding (wat in
c-asu niet per se vergoeding van geldelijke schade is)
jegens het gekwetste meisje, in het tweede eventueel
tot schadevergoeding jegens de ouders van het meisje,
die door haar arbeid werden onderhouden, tenzij er
overmacht of grove schuld van het slachtoffer was.
De heer Van Houten verwacht hier verlichting van
een bepaling in een eventueel schriftelijk contract, dat
het meisje haar arbeid niet op gevaarlijke wijze zal
verrichten en elk gebrek aan eenig gereedschap direct
ter kennis van den werkgever zal brengen. Bovendien
zal men zich tegen deze kwade kansen op den duur al
licht kunnen verzekeren.
1 n een slotartikel zullen wij verder de nieuwe ver
houding (na 1 Febr.) tusschen de mevrouwen en de
dienstboden nagaan.
(Slot volgt.)
Tweede Kamer.
Bij den aanvang der vergadering werden gisteren
eenige kleine wetsontwerpen behandeld.
Daarna werd voortgezet het debat over Hoofdstuk
Landbouw.
Bij de afdeeliug arbeiderE-verzekering bepleitte de
heer Van Vliet (a.-r. Doetinchem) bespoediging
van het vraagstuk der ouderdoms-verzekering.
Spreker vroeg verder hoe het stond met het on
derzoek in zake de landbouw-ongevallen-verzekering.
De heer Schaper (s.-d. Appingedam) besprak ook
.all sresrst de ouderdomspensionneering. Hij bepleitte
daarbij het eenvoudige stelsel van staatspenaionneering.
Spreker meende, dat er voor staatspensioen geld
genoeg is.
Spreker ging in den breede het standpunt na, dat
door de verschillende politieke partgen in zake ouder
domspensionneering wordt ingenomen.
gJWat de Ongevallenwet betreft, hoopte spr. dat de
reorganisatie van de Rijks-Verzekeringbank spoed g
zal worden tot stand gebracht, opdat bezuiniging bij
werking der Bank zal worden bereikt.
De heer de Klerk (lib. Rotterdam II) betoogde dat
hij gaandeweg voorstander was geworden van afzonder
lijke Staatspensioneering, echter niet slechts van
ouden van dagen, die in loondienst zijn geweest.
De heer Treub (v.-d. Assen) hoopte dat de Kamer
in staat zal gesteld worden, om spoedig een concreet
voorstel tot oplossing van het vraagstuk der ouder-
domspensioneering te behandelen.
De heer Savornin Lohman (chr.-hist. Goes) gaf een
overzicht van den arbeid der commissie van voorberei
ding der verzekerings-ontwerpen en vroeg den minister
wat er verder gedaan moet worden.
De minister van landbouw betoogde, dat aan de be
geerte naar een spoedige ouderdomsverzekering niet
mag worden opgeofferd een behoorlijk verzekerde or
ganisatie.
In zake 'le ongevallenverzekering beschouwt de mi
nister risico-overdracht als een gezond element, dat tot
ontwikkeling dient te worden gebracht.
Bij het verder debat verdedigde de heer Treub een
amendement, om niet over te gaan tot de aanstelling
van een inspecteur-controleur over de agenten der
Rijksverzekeringsbank.
De heer Flugenholtz (s.-d. Weststellingwerf) wensch-
te afschaffing van het examen van adjunct-commies
bij de Rijksverzekeringsbank.
De minister van Buitenlandsche Zaken deed daarna
de volgende mededeeling:
Na de ontdekking van het complot tegen het leven
van den vice-president van Venezuela is daar een
nieuw ministerie gevormd en zijn eenige vrienden van
president Castro gevangen genomen. De fungeerende
president Gomez heeft den 21en Dec. als vriendschaps
betuiging, in afwachting van nadere regeling door
middel van gedelegeerden, gelast de uitvoering van
het decreet van 14 Mei te schorsen, vertrouwende dat
Nederland de maritieme demonstratie in de Venezo-
laarische wateren zal staken.
In afwachting van Eerstel van het Venezolaansch
consulaat op Curacao is de Duitsche consul gemach
tigd om uit te klaren. (Bravos.)
Bij de hervatting van het debat over de landbouw-
begrooting betoogde de minister van Landbouw,- dat
het examen voor adjunct-commies bij de Rijksverze
keringsbank niet kan worden gemist en werd des hee-
ren Treub's amendement verworpen met 54 tegen 10
stemmen.
Bij het verder debat bracht de heer Patijn (lib.) ter
sprake het Koninklijk besluit van 23 November, bevat
tende een 'nieuwe formule voor de bepaling van het
aandeel in de administratiekosten aan de Rijksverze
keringsbank verschuldigd door werkgevers, die de
eigen risico dragen en door de maatschappijen en ver-
eenigingen, die de risico overnamen.
Aangenomen werd met 65 tegen 7 stemmen de motie-
Patijn, uitsprekende dat de billijkheid gebiedt, dat het
nieuwe tarief niet mag worden toegepast over de jaren
voorafgaande aan 1 Januari 1909.
De Landbouwbegrooting werd aangenomen, alsmede
de ontwerpen tot heffing van tien opcenten op de be-
drijfs- en vermogensbelasting.
Aan de orde was daarna het wetsontwerp tot aan
vulling en verhooging van het IXe hoofdstuk dienst
jaar 1908. (Uitbreiding der Landsdrukkerij.)
Te ongeveer 6 uur werd dp vergadering tot 8 uur
's avonds geschorst. Toen werden de beraadslagingen
over dit wetsontwerp voortgezet.
Het wetsontwerp kwam in stemming en werd ver
worpen met 40 tegen 26 stemmen.
Aan de orde was vervolgens het wetsontwerp tot
verhooging en wijziging van Hoofdstuk V der Staats-
begrooting voor 1909.
De algemeene beraadslagingen werden geopend,
waarbij tevens in bespreking kwam het amendement
van den heer Van Asch van Wijck, om het artikel voor
lief nieuwe Rijkskrankzinnigengestieht te verminderen
met 35.000.
liet amendement werd zonder stemming aangeno
men.
Het wetsontwerp werd zonder stemming aangeno
men.
De vergadering werd verdaagd tot heden 10V4 uur.
H. M. de Koningin.
Ds regeering heeft aan de Eerste Kamer en aan
de hooge staatslichamen de mededeeling gedaan van
de heugelijke tijding betreffende de blijde verwachting
van H. M. de Koningin.
Ten Koninklijke Paleize hebben in het inschrij-
vingsboek geteekend als bewijs van belangstelling en
lot gelukwensching de president en een groot aantal
leden van de Tweede Kamer van de rechterzijde en
van de liberale en vrijzinnig-democratische partijen.
De Belgische gezant toekende als waarnemend deken
voor het corps diplomatique.
GEMENGD NIEUWS.
Een woesteling.
Terwijl de buitengewoon gemeente-veldwachter G. de
Veer in het jachtveld te Zandvoort surveilleerde,
betrapte hij aldaar den arbeider A. C. K., wonende te
Haarlem, op het stellen van een wildstrik. Toen
genoemde veldwachter hem zeide, proces-verbaal te
zullen opmaken, trok hij een mes en dreigde De Veer
daarmede te zullen doodsteken. Deze echter hield h6m
met een geladen geweer, dat hij bij zich droeg, op
een afstand, doch K. beloofde hem later wel te zullen
vinden.
Inbraak.
Gisternacht hebben ongenoode gasten een bezoek
gebracht aan het magazijn van den heer F. J. A. H.
van Pelt, Warmoesstra&t 38 te Amsterdam. Met een
roeiboot moeten de dieven van de zijde van het Dam
rak door het forceeren van een paneel in den kelder
zijn binnengedrongen. Aan geld en postzegels werden
uit de lessenaars en laden f 40 ontvreemd. Da be
woners hebben niets bemerkt, en de diefstal werd eerst
ontdekt bij de komst van het personeel. Van de dieven
is tot dusver géén spoor ontdekt.
De we.kloosheld te Amsterdam.
De vijfde opgave van den penningmeester der com
missie voor de werkloozsn te Amsterdam, vermeldt
een bedrag van f 10,638, dat is in totaal f 74 315,50.
Gevaarlijk.
Toen stuurman E. M., van het zeilschip Chateau
briand, liggende in de Binnenhaven te Rotterdam,
gistermiddag op den Coolsingel wandelde, ging een
geladen revolver, die hij in zgn broekzak droeg, af.
De kogel drong hem in het rechterbeen.
Oudheden gevonden.
Sedert eenige dagen is men bezig de gracht om het
kasteel „De Voorst" te Nederhemert, uit te diepen.
Bij dit uitdiepen werd een zeer lange sabel of slag
zwaard en 66D goucen munt gevonden.
Verbrand.
Een treurig ongeval had te Eerde bij Vechel plaats.
Een kind van den landbouwer S., een driejarig
ventje, viel al spelende in een ketel vol kokende soep.
De rug en de eene bovenarm waren ijselijk verbrand
en stonden dadelijk vol groote brandblaren. In deer-
niswaardigen toestand werd de kleine opgenomen.
Ingestort.
Te Kootstertille is gisternacht een graanpakhuis in
gestort, toebehoorende aan de Wed. Vries. Daze week
waren de zolders volgeladen met gerst. Vermoedelijk
door te zware lad ng is de balklaag bezweken. De
twee gezinnen die onder de zolders gehuisvest waren,
wisten zich juist bijtgds door de vlucht te redden,
zoodat geen persoonlijke ODgelukken zijn te betreuren.
Het graan is grootendoels vernield. Een gedeelte is
in het kanaal gegleden. De lading was niet verzekerd.
Uit de Egmonden.
Aan den directeur der Prins Hendrikstichting te
Egmond aan Zee, is voor de aldaar verpleegd wor
dende zeelieden ter viering va-: het Kerstfeest over
gemaakt de inhoud van de bus, groot f 49.42, ge
plaatst in kamer 2 van de gemeente-secretarie, afd.
A. Z., Korte Vo;rhout 1 te 's-Gravenhage.
Uit Stonipetoren.
De verpachting door Dijkgraaf en Heemraden an
de Schermer, den 23 Dec. te Stompetoren gehouden,
heeft tot uitslag dat het grasgewas heeft opgebracht
f 15583 en het riet f 757.
Het vorig jaar waren deze bedragen f 14964 en f 986.
Uit Heiloo.
Da afdeeling Heiloo der Noordhollandsche vereeni-
ging „Het Witte Kruis" heeft in het café „de Onder
neming" van den heer J. Ruiter hare jaarvergadering
gehouden. Da penningmeester deed rekening en ver
antwoording van zijn gehouden beheer over 1908,
waaruit bleek, dat de ontvangsten en uitgaven respec
tievelijk hebben bedragen f 352.05 en f 367.74. De
begrooting voor 1909 werd in ontvangst en uitgaaf
vastgesteld op f 326.75. Uitgeloot werden 2 aandeelon
elk van f 25. De aftredende bestuursleden, de heeren
F. Brouwer en F. W. Buijze, werden harkozen. Mede
gedeeld werd, dat waarschijnlijk gedurende de maan
den Januari en Februari een repetitie cursus, onder
leiding van den heer Dr. T. Hoekstra, zsl worden ge
houden voor hen, die het vorige jaar, den geheelan
verband-cursus voor eerste hulp bij ODgelukken hebben
doorloopen. Het ledental der Afdeeling bedraagt 180.
Uit Westgraftdljk.
Woensdagmorgen is het Duitsche stoomschip Clara"
op reis van 't Nieuwediep naar Amsterdam te West-
Graftdijk in den dijk gevaren en heeft daar eenige
schade veroorzaakt, die door den kanaalbeambte op
f 60 begroot is.
Uit St. Pancras.
Aan de openbare lagere school te St. Pancras word
Dinsdag door solliciteerende onderwijzers proefles ge
geven en wel door de heeren D. de Vries van Groote-
gast en R. de Vries van Odoornerveen. Mede was op-
gero pen den heer W. M. Smits van M-lissant, doch
deze was niet opjekomeD.
