DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 8
Honderd en elfden jaargang.
1909.
MAANDAG
11 JANUARI.
INSCHRIJVING
NATIONALE MILITIE.
Hinderwet.
Drankwet.
BINNENLAND.
Uit Hof- en Hoofdstad.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
Voor de mannelijke geborenen van
1890 op Dinsdag en Vrijdag van iedere
week van 1—3 uur tot 20 Januari a s.
Jaarlijksche oproeping
van gegadigden naar de betrekking van
arbeider bij de gemeentereiniging.
De Commissaris der Koningin in Friesland.
Klepto manie.
Onder de kipkarren.
Werkloosheid In den Haag.
De werkloosheid te Amsterdam.
Een Nederlander !gered.
Een voorbereiding.
Kees van 81angenvecht.
Vreeselljk.
Kindermoord?
Rijksmuseum.
Luchtscheepvaart-
ALKMAAR
COURANT.
..-iï.'-ijfö-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat zij bij hun
besluit van heden vergunning hebben verleend aan:
lo. D. HAASBROEKaldaartot het oprichten van
een loodgieterswerkplaats in het perceel Hekelstraat,
wijk C No. 29;
2o. P. MEIJER, aldaar, tot het oprichten van een
herstelplaats voor rijwielen, waarin veldsmidse achter
het perceel Scharloo, wijk E No. 20.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
6 Januari 1909. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennis, dat bij hun
college is ingekomen een verzoekschrift van J. A.
GROENaldaar, om verlof tot den verkoop van alcohol
houdenden anderen dan sterken drank in het perceel
Bergerweg, E 10.
Binnen twee weken na deze bekendmaking kunnen
tegen het verleenen van het verlof schriftelijk bezwaren
worden ingediend.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
9 Januari 1909. DONATH, Secretaris.
Zjj, die wenschen in aanmerking te komen voor de
betrekking van ARBEIDER bij den gemeente-
lijken reinigingsdienst, kunnen zich daartoe aan
melden ter gemeente-secretarie, teneinde zich te doen
inschrijven op eene daarvoor aangelegde lijst.
Degenen, die zich reeds vroeger hebben aangemeld,
behoeven zich niet opnieuw aan te melden.
Gegadigden moeten gedurende minstens twee achter
eenvolgende jaren, onmiddellijk voorafgaande aan hunne
aanmelding, binnen deze gemeente hebben gewoond,
niet ouder zijn dan 30 jaren en in het bezit zijn van
een gezond lichaamsgestel.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
8 Jan. 1909. DONATH. Secretaris.
ALKMAAR, 11 Januari.
President Roosevelt is aan het einde zijner politie
ke loopbaan aan het „spurten" gegaan. Het is alsof
hij zijn laatste krachten voor een paar nijdige uitval
len gespaard heeft en het Huis van Afgevaardigden
zoowel als den Senaat er nog eens van langs wil geven.
Toen het eerstgenoemde lichaam weigerde gelden toe
te staan voor de verbetering van den geheimen politie
dienst, op grond dat enkele leden somtijds last hiervan
hadden, nam de president in zijn Boodschap de leden
hierover onder handen en toen hierover gemopper ont
stond, verklaarde hij dat niemand den geheimen poli
tiedienst had te vreezen indien zijn geweten zuiver
was. Het Huis besloot daarop deze opmerkingen niet
in overweging te nemen. President Roosevelt had het
intusschen toch maar gezegd!
Uit de „laatste berichten" blijkt, dat de volksver
tegenwoordiging op wraak heeft gezonnen en van nu
af aan een onderzoek zal doen instellen naar de ge
schiktheid van de personen, door president Roosevelt
benoemd in openbare betrekkingen. Zou de president
zulk een onderzoek te vreezen hebben?
Het is moeielijk te zeggen. Wel heeft hij- steeds
den indruk gemaakt van een eerlijk man, maar de po
litiek kan ook hem parten gespeeld hebben.
Een tweede kwestie heeft de president met den Se
naat gehad. Men weet, dat hij een fel bestrijder is ge
weest van de trusts en de syndicaten. Hij heeft de be
stuurders dezer corporaties steeds op onbarmhartige
wijze aangepakt. Men herinnert zich de gevolgen van
dezen-strijdhoe de trusts zich verweerden, hoe er en
kelen bezweken, hoe er onder alle rangen en standen in
Amerika en daardoor ook elders slachtoffers vie
len op het veld Van financiën.
Nu wilde de Senaat van den president weten, waar
om hij zich niet verzet had tegen het aankoopen van
een kolen- en ijzermaatschappij door den staaltrust,
hetgeen een overtreding was van de wet. De president
antwoordde dat hij zich tegen den aankoop niet verzet
had omdat hem bij onderzoek gebleken was dat de
'Noord-Amerikaansche Trustmaatschappij, die de
meerderheid der aandeden in de kolenmaatschappij in
haar bezit had, slechts door den overdracht dier aan-
deeien van een bankroet kon worden gered, dat ernsti
ge gevolgen zou hebben gehad. En overigens zeide hij,
dat de Senaat zich maar niet moest bemoeien met din
gen, die den president alleen aangingen.
Deze laatste toevoeging maakte den Senaat boos.
Dit lichaam waarmede de heer Roosevelt het her
haaldelijk aan den stok gehad heeft vond, dat de
president er te veel naar streefde om zich te onttrek
ken aan elke wettelijke beperking. Er werd een motie
voorgesteld, waarin de president werd beschuldigd
willens en wetens ten bate van den staaltrust de wet
te hebben geschonden en waarin de wenschelijkheid
wferd uitgesproken een onderzoek te doen instellen
door een commissie.
Onmiddellijk heeft de president een brief geschre
ven, waarin hij den Senator Tillman betichtte van ge-
meene knoeierijen.
Vandaag zou de aangevallen Senator zich verant
woorden.
liet spreekt wel van zelf dat dit geharrewar in Ame
rika niet prettig gevonden wordt. „Teddy" is al te
roerig-. Er wordt verlangd naar den heer Taft, die
minder beweeglijk is. En kenners van het land verze
keren ons dat de nieuwe president zieh door kalmte en
gematigdheid zich nog populairder kan maken dan zijn
voorganger deed door tegenovergestelde middelen. Na
de actie moet ook in Amerika reactie zijn gekomen,
de actie van den president wacht men in Amerika op
de meer rustige reactie.
Naar uit zeer betrouwbare bron vernomen wordt,
zal de Staatsraad, Commissaris der Koningin in de
provincie Friesland, mr. B. Ph. baron van Harinxma
thoe Slooten, ontslag aanvragen.
De Winterzitting der Provinciale Staten zal nog
door hem worden gesloten.
Nederland en Venezuela.
De heer Paul als bijzonder gezant door de Vene-
zuelaanscke regeering belast met eene regeling van
de geschillen met Europeesche Staten, komt na het
voeren van onderhandelingen te Parijs, voor gelijk
doel naar Den Haag vanwaar hij zijn zending te
Londen zal voortzetten.
De Venezuelaansche ex-minister van Buitenlandsche
Zaken wordt eerstdaags te Parijs verwacht.
Aan den Amaterdamschen brief van de Opr. Haarl.
Ct. ontleenen we het volgende:
Het is wel bijna een halve eeuw geleden, dat Jozef
Israëls, de groote kleine man, te Amsterdam op de
Rozengracht woonde. Hij was daarheen getogen om
dat in zijne vroegere woonplaats „de Komkommer
buurt", de Achtergracht bij Circus Carré, zijn stam-
genooten hem te veel eer bewezen en te druk bezochten.
In stiller en voornamer buurt, de Rozengracht, heeft
hij dan ook meer zichzelf kunnen zijn en veel kunnen
werken. Er hangt in de gang van het huis waar hij
op die, nu gedempte, gracht gewoond heeft, thans nog
een werk van hem, door en met voorliefde, door hem
gemaakt. „David speelt voor Saul op de harp", be
doelende hoe de booze machten in den mensch door
hoogeren geest, door de kunst het zwijgen kan worden
opgelegd, wat bij Saul niet steeds gelukte, want hij
wierp David de spiets naar het hoofd.
Van jongs af aan schijnt Jozef Israëls de geschiede
nis van „David en Saul" als symbool der kunst te
hebben opgevat, de driften der mensch verlagende,
de kunst den mensch veredelende, de kunst de zeden
verzachtende, de kunst als louterende factor van bet
leven, als do regenboog, die van de aarde naar den
hemel leidt.
Thans kan men hiervoor zekerheid erlangen. Ia de
voor ieder toegankelijke kunstzaal van Frans
Buffa en Zonen in de Kalverstraat is sedert eenige
dagen het laatste werk van Jozef Isriëls, den meer
dan tachtigjarigen schilder, te zien, hemzelf voorstellend
met een achtergrond, in zekere vaagheid, zijnde 'en
schilderij „David op de harp spelende voor Koning
Saul", gelijk hij er enkele jaren een gemaakt heeft,
tentoongesteld in het Stedelijk Museum.
Israëls staat of gaat op rijn laatste schilderij, in
een oud-fluweelen schilderij af j e, met een klein leuk
bruinig hoedje, de hand in den zak. Zijn gezicht mist
iedere scherpe of hoekige lijn, en toch is alles, iedere
nuance, zelfs de hooge jeugdige leeftijd op dat gelaat
uitgedrukt, de oogen zacht-droomerig etil door den
bril zichtbaar. Door de lucht; halt-blauwig en zacht-
paarsig, schiet een zacht, tooverachtig licht. Het geheel
is als een droom. Het schijnt alsof de schilder, meer
nog de dichter Jozef Israëls daar gaat en staat, opgaand
in zjjn ideaalhet i3 alsof hemelsche muziek hem
treft en of hij zich ganschelijk aan schoonheid over
geeft, alsof wij daar Jozef Israëls bespieden in zijn
schoonste oogenblikken, Israëls geheel levend in den
geest Israëls aangegrepen door zijn onderwerp, Israëls
verloren in den droom der schoonheid, Israëls het
ideaal zijner jeugd werkelijkheid ziende, Israëls verdiept
in de woorden uit het oude testament„En de booze
geest des Heeren kwam-weder over Sa<ilen hjj zat
in zijn huis, en bij had een spiets in zijne hand en
David speelde op de snaren met de hand."
„David spelende op de snaren met de hand, gelijk
hij plach" heeft Israëls' voorliefde, hij zelf is als
David een harpenaar. Hij heeft de zielegeluiden der
l^arp getooverd in den toon zijner kleuren, in alle uit
beelding die hij gaf van beproefden en bedroefden.
Geen booze geest is over hem gekomen, dat hij zat
als Saul met de spiets in de hand Een mildere geest,
een hoogere kwam voor zijne kunst over hem en hij
sloeg zijn hand in de snaren. In het meest trooste-
looze bracht hij een hoogere vrede, uit zijne diepst
beproefden spreekt bf rusting. Israëls zag en ziet
nooit wat zich aan hem opdoet, met het booze oog,
opent bij hem het hart, en zijne werken ademen
hooger medelijdeD. „Een droom" voor den grooten
Spaanschen dichter was het „leven"ook voor Is
raëls „het leven een droom", Uit zijn kunst fluistert
een nog grootere geest„Tusschen hemel en aarde
is meer dan ons verstand van droomt."
Een andere droom dan die, waarin de kunst ont
staat van de droomdanseres er. de droomschilderes,
aan dien der laatste misschien het meest verwant.
Jozef Israëls wordt 27 Jan. a.s. 5 jaar. De ouder
dom heeft geen vat op hem hij werkt nog lustig en
rustig, hij wandelt nog, hij is nog geestig en guitig,
nog levendig en vlughij eet nog met smaak, hij
drinkt nog, als Goethe op hoog^n leeftijd, gaarne een
goed glas wrjnhij dicht zelfs nog. Van dat dichten
mag, omdat het te intiem is, niet meer gezegd worden,
maar dat het te dicht is oolgk als van een man van
middelbaren leeftijd. En wat veel zegt Israëls stelt
nog in alles wat gebeurt levendig belang.
Geen enkel teeken van hoogan cuderdom vertoont
zich zelfs, zijn gebit is bijzonder stuik.
Maar wat het hoogste is, evenals bij Vondel en bij
Ibsen wordt Israels kunst met de jaren meer geestelijk,
meer sprekend van het tijdelooze dan van het tijde
lijke, en geleidt zij door het morgenrood der schoon
heid naar bet hoogste wat de mensch bereiken kan,
„naar de groote rust, de eeuwige stilte, naar de ster
ren" zooals Ibsen in „Kleine Eyolf" aan het einde
zijns levens zeide, toen ook zjjn kunst in den hoog-
eten eenvoud, schnr iu louter stemming overging.
Sterker als steeds is bjj Israëls gebleven de liefde
voor muziek, voor Italiaansche muziek hjj die zoo
veel muziek in zich zeiven heeft.
De Amsterdamsche briefschrijver van de Prov. Zw
en Over. Ct. heeft het over schoontijden.
Het schoontijden, zegt hij, behoort tot de sierlijkste
vertooningen op het ijs lijnen, vormen en bewegingen
van hoofd, armen. handeD, beenen en voeten, dat alles
moet een harmonieus-aesthetisch same spel vormen
en dan is het zwieren individueel of in paren een
bekoorlijk schouwspel. Merkwaardigerwijze zijn onze
Amsterdamsche dames er altijd afkeerig van geweest,
om op een wedstrijd uit te komen of bescheidenheid,
vrees voor ongunstige beoordeeling of voor kwetsing
van eigenliefde, jaloezie er de leienen van zjjn, weet
ik niet zeker, maar dat er van deze elementen in het
spel zijn, lijdt geen twijfel. Meermalen deed ik de
ijverigste pogingen om onze dames vooreen wedstrijd
te winnen, bijna altijd te vergeefs. Voor een deel
ligt die mislukking aan een zekere conservatieve stijf
heid, die van ouds een der boofdkaraktrekken van de
Amsterdammers geweest is.
Een ander bewijs van breking met sleur is de toe
nemende neiging voor het kunstrijden; in Da vos, St.
Moritz en andere wintersport-plaatsen van het buiten
land wordt het kunstrijden reeds lang veelvuldig be
oefend. De Nederlandsche Schaa'senrijdersbond, waar
van ik ook lid ben, heeft eenigen tijd geleden weder
blijk van actieve aanmoediging gegeven, waarvan de
invloed op de Amsterdamsche IJsclub niet zonder
resultaat is gebleven. Het bestuur had ditmaal een
hoekje afgezonderd en inderdaad kwamen er ver-
scheidenen opdagen, die prachtige figuren reden en
veler bewondering wekten, 't Zit 'm alweer in den
slag, in de sierlijkheid van bewegen, er hoort plastiek
en architectuur bij, het kunstrijden eischt een uit-
nemendo licbaamsbehesrsching, een bewustzijn van
smaak. Een poging om een instructeur voor eenigen
tjjd uit het buitenland herwaart te lokken, mislukte,
omdat uiteraard de risico met hst oog op moeder
natuui's grilligheid in Holland te groot was. Kunst
en schooarijden verdienen aanmoediging. De Hol
landers zjjn van huis uit, om zoo te zeggen, een volk
van hardrijdensde Friezen en de Volendammers
hebben ons dien roep bezorgd. Lvten we eens trach
ten de beide andere branches van de Z'O heerlijke
jjssport naar voren te brengen. Onze schoonen zijn
minstens zoo bekoorlijk als die in den vreemde, in
de balzaal ontplooien ze een bevalligheid en een gratie,
die door de besten onzer naburen, niet overoffea wordt,
waarom dan niet ook op de spiegelgladde ijsvlakte
GEMENGD NIEUWE.
Doodgevallen
De gehuwde arbeider liaan, te Purmer is Zaterdag,
bij het snoeien op het erf van den heer Wessels, uit een
boom gevallen en aan de gevolgen overleden. De stam
was glad door sneeuw of ijzel.
Van een spaarpot
Te Terapel (gem. Vlachtwedde Gr.) wonen twee
oude menschjes, die een spaarpot hadden, inhoudende
vijfhonderd en tien gulden.
Ze moesten uit en gaven het geld aan een buurvrouw
in bewaring. Toen die den zak met geld terugbracht,
ontbrak er, volgens de oudjes, 215 aan.
De justitie te Winschoten stelt een onderzoek in.
Zaterdag is te Noordbroek in verzekerde bewaring
genomen zekere G. II. aldaar, wegens diefstal van een
horloge. II. bleek toen ook in 't bezit te zijn van
gouden voorwerpen, in November 1906 met nog een
belangrijk bedrag aan geld gestolen bij een ingezetene
aldaar, van welken diefstal de dader nooit werd ont
dekt.
Zaterdagmiddag waren de grondwerkers A. K. en W.
v. W. bezig met het afzagen van heipalen in de fun
deering van de nieuwe spoorbrug aan den Beukelsdijk
te Rotterdam, toen twee kipkarren door het losschie
ten van een koppelstang van een trein, bestaande uit
zeven karren, terugliepen en op beide werklieden neer
kwamen. Zij werden ernstig aan de hoofden verwond,
terwijl A. IC. het bewustzijn verloor.
Het Algemeen Comité ter bestrijding der werkloos
heid te 's Gravenhage dringt er bij de ingezetenen op
aan, waar de ontzettende ramp in Italië ook in den
Haag een diepen indruk heeft gemaakt, allereerst re
kening te houden met de eigen behoeften en nooden
in deze stad, te meer omdat het naar het oordeel van
het Comité aan twijfel onderhevig is of hulp aan de
ongelukkigen in Italië in den vorm van geld thans wel
het meest noodig is.
Met ernst wijst het comité op de armoede, in vele
gezinnen der Residentie heerschend, terwijl de inge
komen gelden niet voldoende zijn, om de taak van het
Comité naar behooren te vullen, weshalve het Comité
weldra opnieuw een beroep op de offervaardigheid der
ingezetenen zal doen.
De 5de opgave van bij den penningmeester der Am
sterdamsche commissie voor de werkloozen ontvangen
giften vermeldt een bedrag van I0.521.251/J. Teza
men met de vorige opgaven 106.226.201/2.
De Standaard meldt dat mr. E. L. van Emden, be
stuurslid van een anti-rev. kiesvereeniging in 's-Gra-
venhage tijdens de aardbeving in Messina logeerde in
het eenige hotel dat ten tijde der ramp niet onmiddel
lijk in puin viel, maar welks muren eerst den dag
daarna instortten. De heer van Emden werd met een
schip naar Tunis gebracht.
Tot de taak van den politieagent behoort het, wan
neer er een ongeluk gebeurd is, de „familie van het
lijk" voor te bereiden op het droeve bericht.
Onlangs was er te Amsterdam een metselaar van
den steiger gevallen en dood naar 't gasthuis gebracht.
Een sabelwaardig man der wet, volgens bet.Utr. Dag
blad, begeeft zich naar de woning van den veronge
lukte, klopt op de deur en vraagt aan de vrouw, die
open doet:
„Bent U de weduwe van Troffelen?"
Aldus was de weduwe „voorbereid."
lCees de Wit, de vermaarde wereldwandelaar van
Slangevecht, zal, naar de Prov. Gron. Ct. meldt, zeer
waarschijnlijk geen wandeltochten meer doen, om
dat zijn geest daarvoor niet helder genoeg is.
t Was een vreeselijke gewaarwording, zoo wordt uit
Zwaagdijk aan de Enkh. Ot. gemeld, toen op zekeren
morgen dezer week een echtpaar hun tweejarig kind,
bezeerd aan handen en ooren, in de wieg vonden lig
gen. Muizen hadden aan handen en ooren geknaagd.
De vrees voor bloedvergiftiging werd gelukkig niet be
waarheid, zooals de inmiddels ontboden geneesheer
verklaarde.
De justitie te 's-Hertogenbosch hield Zaterdag ge
rechtelijke lijkschouwing van een kind der echtelieden
Bosch, wonende te Macharen, datZaterdag geboren is
en onder verdachte omstandigheden Donderdag jl.
overleed.
liet Rijksmuseum te Amsterdam werd gedurende het
4de kwartaal van 1908 door 53.644 en gedurende het
gelieele jaar door 268.033 personen bezocht.
Op een der dagen van de afgeloopen week heeft de
heer Robijns te Brielle getracht om met zijn vliegma
chine omhoog te gaan, wat hem ongeveer een halven
meter gelukte. Toen echter brak een riem van den
motor, waardoor hij in zijn opwaartsche stijging ver
hinderd werd. Toch heeft hij door deze proef volgens
zijn overtuiging zekerheid verkregen van de opwaart
sche beweging zijner machine. Weldra hoopt hij de
proefnemingen te hervatten, welke hij natuurlijk nog
niet in het openbaar doet, en zich ook van de voor-
waartsche beweging te overtuigen, waarin hij geen be
zwaar ziet.
Dezer dagen maakte „L and en Vol k" gewag
van proeven in 't Haagsche Bosch genomen met een
miniatuur-vliegtoestel (vervaardigd van aluminium),
te Parijs aangekocht door de heeren Stork en Jochems,
van het Auto-Palace in Den Haag.
Deze vliegmachine zal dienst doen als model voor
het vervaardigen van vliegmachines aan genoemde
werkplaatsen. Einde Januari wordt aan genoemde ga
rage een groote vliegmachine verwacht, waarmede de
heer Jochem van Duindigt vliegtochten zal onderne-
