DAGBLAD
ALKMAAR EN OMSTREKEN.
m m
HP
M 'M "wUF'
MZM
No. 36
Honderd en elfden jaargang.
1909.
l)3ze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
i"e€Gtdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
v'3'v Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
wonderlijke nummers 3 Cents.
V R IJ D A G
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
12 FEBRUARI.
BINNENLAND.
li S
H Hf
li Bi Hj
éh m
te-"
H H* 1
Telefoonnummer 3.
Eerste Kamer.
Eerste Kamerverkiezing.
Tweede Kamerverkiezingen.
Huldeblijk aan H M. de KonI rgln.
1
COURANT.
Ken modern woord. Een veelzeggend woord. Maar
een gevaarlijk woord.
Wat wordt er al niet met dit woord geschermd. En
koe weinig scherp is de grens, waar de tact ophoudt en
de lafheid, de slapheid, de laat-maar-wnaien-politiek,
de Leugen zelfs begint. Wat heeft dit nuancewoord
dan ook een halfslachtigheid, een gemis aan flinkheid
op zijn geweten. Hoe licht heeft hij, die strikt recht
vaardig maar gestreng is alle kans om voor tactloos
Ie wórden uitgemaakt, als men met zijn optreden geen
succes heeft.
Er heerseht op dit gebied zelfs zooveel begripsver
warring, dat een bevel, gegeven als een bevel, langza
merhand als een blijk van gemis aan tact wordt be
schouwd. En hier denke men nu niet aan zuiver socir
ide verhoudingen. Waar hier vroeger te hard en te
ruw vaak bevolen is, kou de reactie niet uitblijven, die
uu bijna elk bevel in deze verhouding afkeurt. Doch
ook in andere verhoudingen zooals die van ouders tot
kinderen, van hoofdambtenaren tot ondergeschikte
ambtenaren, van meerderen bij het leger tot minderen
Uigint het begrip bevelen, gelasten, voorschrijven, iets
hatelijks te krijgen, begint men het er voor te houden,
aat gehoorzamen zonder meer een verouderd begrip is,
stammend uit een tijd toen er nog gehecht werd aan
het gezagsbegrip. In de verhouding van ouders tot
kinderen ondervinden wij op dit gebied den invloed
van een beweging die, o. i. niet altijd in het belang
van het kind, het kind ostentatief vooropstelt en van
het gebieden en verbieden van kinderen zoo weinig
mogelijk weten wil. En op staatkundig gebied, in de
openbare administraties, krijgen wij den invloed der
op zichzelf gewenschte democratiseering der maat
schappij, welke hier de wonderlijkste gevolgen heeft.
Iedereen kent staaltjes. Iedereen weet hoe de ambte
naar X een ondergeschikten Y, die voor zijn werk niet
deugt, niet soms terdege tot de orde durft roepen, om
dat hij bapg is voor interpellaties of berispingen van
weer hoogere ambtenaren, die politiek in moedlijkhe-
den zouden kunnen komen. Iedereen weet, dat niet
weinigen geduld worden, die veel te weinig werk leve
ren en veel te veel hun eigen zin doen, maar die men
niet kan ontslaan of straffen, omdat men bang is voor
„complicaties
Bekend is het verhaal van een ambtenaar bij een
tak van dienst, die niets uitvoerde dan schulden ma
ken en een ongeregeld leven ledden, die door verschil
lende hoofdambtenaren telkens weer gecaramboleerd
werd naar een ander en die toch niet ontslagen werd,
omdat men zijn relaties kende tot een invloedrijk pu
bliek persoon. Heeft het publiek zich te beklagen over
ongewenscht optreden van een beambte bij de superieu
ren, dan helpen klachten niet veel, omdat zij bij voor
keur met taet omgaan met hun ondergeschikten.
Dit zijn alle zaken, waarvan ieder de staaltjes kent,
zaken, die niet zelden ter sprake komen waar men-
schen elkaar ontmoeten. En waar men zich toch maar
kalm bij neerlegt uit tactgevoel, omdat de een
of andere politieke slimmerd het wel in zijn hoofd zou
kunnen halen om te zeggen: „Die handhaaft het ge
zag. Hij is dus ondemocratisch."
Waarlijk wij doen te veel aan tact. Dat befaam
de woord, vol zelfbeheer8ching, vol zachtzinnigheid,
vol medelijden en christelijk erbarmen, dat begrip dat
op hoogste beschaving en verfijning duidt, wordt te
genwoordig wat veel gebruikt als manteltje voor slap
heid, gemis aan durf en karakter.
Trouwens - geen die op dit punt slechter voorbeeld
geven dan de staat, dan de wetgever zelf. Als die voor
een moeilijke beslissing staat en niet weet waaraan
zich te houden, wentelt hij fluks de moeilijkheid van
zich af en draagt de beslissing, welke hij zelf niet aan
durfde, aan ambtenaren op.
AAN DE DAMMERS
Wjj moeten ditmaal onze rubriek openen met een
praatje over onze vorige rubriek.
In de eerste plaats over probleem no. 12 van den
heer S. Homan. Sommigen vonden dit probleem
schijnbaar niet erg mooi. Maar dat komt. doordat zij
zich hebben laten misleiden door de schijnoplossing en
de ware oplossing, die absolute winst brengt, over het
hoofd hebben gezien. En zij, die inderdaad de goede
oplossing gevonden hebben, zullen met ons moeten er
kennen, dat juist dit probleem van den heer 8. Ho-
man eén der beste is, van al die, welke wij van hem ge
zien hebben. Daarom in de eerste plaats ons compli
ment aan dén auteur voor zijn mooi probleem.
Wat tooh is de ware oplossing? Wel wit speelt
3731, 3426, (zwart moet 23:34, anders verliest hij),
43—38, 41—36, 31—27, 36:18, (zw. 13:22), 44—39,
49:18 en wint precies op den zet af, want schijf 9 loopt
vast tegen schijf 48.
De schijfoplossing is 37—31, 3429, 43—38, 4439,
49:27, maar deze brengt geen winst, wel remise.
Van slechts weinigen mochten wij de goede oplos
sing ontvangen, n.1. van de heeren: Gerling, G. van
.Vie.uwkuijk, J. Houtkooper, allen te Alkmaar; H. Lin
deboom te Oudorp en H. E. Lantinga te Haarlem.
Ons vraagstuk was zeer interessant: na den lOen
zet van zwart had wit kunnen winnen als volgt
Wit: 28—22. 26:17. 33—29, 30—24, 35—30, 4-1:35,
49:20, 32:5!!
Zwart: 17:28, 11:22, 24:33, 20:40, 25:34, 33:44, 15:24.
Zeer tot onze verwondering hebben wij ook van dit
vraagstuk weinig goede oplossingen ontvangen. We
ontvingen ze van de heeren: A. Bruijn, D. Gerling, J.
Houtkooper, G. v. Nieuwkuijk, 0. Slotboom, allen te
Alkmaar; S. Ilomai., Oudorp, A. van Nienes, Noord-
Scharwoude en P. Zwakman Dz., Bergen.
Allen zullen moeten erkennen, dat deze „partie
Twee mooie voorbeelden daarvan hebben wij in re
cente gevallen.
Het optreden tegen het sneeuwbalgooien wordt ge
heel overgelaten aan den tact van de lagere politie
ambtenaren. Wat wil de (gemeentelijke) wetgever
hier? Dat er niet met sneeuwballen gegooid wordt,
schijnt het, als men de politieverordeningen leest. Doch
dat kan men toch niet bedoelen. Waarom zouden jon
gens elkaar eens niet met sneeuw mogen gooien? De
wetgever bedeelt dal dan toch eigenlijk ook niet. Ilij
wil alleen dat .sneeuwballengooien verbieden, dar het
karakter van straatschenderij heeft tegenover voorbij
gangers. Maar in den regel zegt hij dat niet. In den
regel verbiedt hij maar raak, het aan den tact van den
politieagent overlatend om te bepalen wanneer het ge-
wenscht is op te treden.
Is het wonder, dat die zich op zijn beurt van de zaak
even weinig aantrekt als zijn geachte meester, de wet
gever, en geïnteresseerd een anderen kant uitkijkt
wanneer er gesneeuwbald wordt. Dat is z ij n tact.
Ilij weet wel, dat hij de geheele bepaling niet kan doen
naleven en doet dus niets.
En toch, hoe gemakkelijk zou men hier een georden
de toestand kannen krijgen. Een straf tegen werkelij
ke straatschenderij en het sneeuwballen bedreigen. De
agenten dienovereenkomstig instrueeren. Een paar
jongens laten oppakken en beboeten. De straffen pu-
blicoorcn. En de zaak is ..tot aller tevredenheid" gere
geld!
Doch neen. de wetgever moet zich op de ruimte
lióuclen. Hij wil als in de motorwet bij voorkeur
geen houvast geven en alles laten aankomen op de on
dergeschikte nolitiebeambten. Die moeten dan maar
uitmaken of iemand rijdt op zoodanige wijze of met
Zoodanige snelheid, „dat de vrijheid of de veiligheid
van het verkeer wordt belemmerd of in gevaar ge
bracht, Geen practisch man kan meenen, dat een der
gelijke bepaling van een uit zijn aard niet zeer ont
wikkeld en beschaafd politieman eenigen houvast
geeft, Maar toch schrijft men haar maar voor
dan behoeft men zélf geen beslissing te nemen, en
schuift de verantwoordelijkheid geheel op een onder
geschikten beambte, wiens tact het hem dan naar
moet doen.
Waarlijk, -ets minder aanbidding van „tact," wat
meer flinkheid en durf zou onze maatschappij geen
kwaad doen.
De heer Yan Beijma, betoogende, dat slechts van
indijking van de Lauwerszee afdoende verbetering van
de waterloozing voor Friesland, Groningen en het
noordelijk Drente is te verwachten, verheugde er zich
over, dat de minister eene nauwgezette bestudeering
van dit belangrijke vraagstuk heeft toegezegd.
Spreker kwam voorts op tegen 's ministers ongun
stig oordeel over de vrouw als ambtenaar.
Do heer Breebaart, voorstander van geheele droog
legging van de Zuiderzee, bepleitte toch een spoedig
totstandkomen van het kleine indijksplan.
De heer Huffman- bepleitte bespoediging van de be-
v aarbaarmaking der Maas, hetgeen, ook in verhand
met den kolenafvoer, niet enkel een Limburgsch, maar
een nationaal belang is. Tevens drong hij aan op spoe-
digv concessieverleening voor eene tramverbinding
VenlooHelmond.
De heer Ilovy besprak ook het Zuiderzeevraagstuk,
en bepleitte voorts bruikbaarmaking van de haven te
Vlissingen en opheffing van Zeeuwsch-Vlaanderen uit
zijne afzondering door bevordering van het totstandko
men van het trampian der IJzendijksche Stoomtram-
maatschappij, waardoor veertien plaatsen met Ter-
Bourquin" zeer interessant was, vooral bovenstaande
ontleding na den lOen zet.
Goede oplossingen van probleem no. 11 ontvingen
wij nog van de heeren J. W. Teerink, Alkmaar en W.
D. Marees, Beverwijk.
De stand aangegeven op onderstaand diagram is
voorgekomen in eene partij tusschen de heeren I.
Weiss en Ardouin.
Zwart 3, 6, 8, 9, 12 ,13, 15. 16. 18, 19, 21, 23, 24, 25.
Wit 27, 28, 32, 33. 34, 35, 36, 38, 40, 42, 43, 45, 48, 50.
Weiss speelde in deze partij met de zwarte stukken
en had een aardig valletje klaar gezet, waar menigeen
in zou geloopen zijn.
Deze stand is zeer merkwaardig en wij verzoeken de
liefhebbers wol er de noodige aandacht aan te schen
ken.
Wit kan in dezen stand een schijf winnen, maar
en dat is juist fijn doorzien van den heer Weiss
neemt wit die schijf winst, dan verliest hij de partij en
wel als volgt
Wit: 27—22, 34—30, 40:7, 33:24, 35:24, 7:18, 38:29.
Zeer mooi
Neuzen in verbinding komen.
üe heer Scholten drong met den heer Van Beijma
aan op indijking van de Lauwerszee en met den heer
Welt op dubbelspoor op de lijn GroningenMeppel.
Spreker klaagde ook over verschillende andere mis
standen in het spoorwegverkeer in de noordelijke pro
vinciën.
Di lieer I Ta velaar bestreed het pleidooi van den heer
an Beyma voor behoud en uitbreiding van liet vrou
welijk personeel bij de posterijen en telegraphie.
De heer Van Nierop bestreed 's Ministers denkbeeld,
dat de posterijen een staatsbedrijf is. liet is een pu
blieke dienst, en posterijen behoort dan ook te worden
ingericht naar de eischen van het publiek belang.
Spreker waarschuwde er vooral tegen om voor
Staatsbedrijven afzonderlijke begrootingen te maken.
De minister van waterstaat, de heer Ilegout, betoog
de, dat in zake hel vraagstuk der indijking van de
Lauwerzee, thans door den hoofdingenieur-directeur
van den Rijkswaterstaat te Leeuwarden, een nieuw
plan en een nieuwe raming worden gemaakt. Wat de
lcostenverdeeling van dit werk aangaat, oordeelde de
minister, dat het Rijk niet de geheele risico van het
werk op zich kan nemen, maar dat de Regeering het
wel in hooge mate zal kunnen steunen.
De minister beschouwde ook de bevaarbaarinaking
van de Maas niet als een Limburgsch, maar als een
groot nationaal belang. Hij oordeelde, dat men door
instelling van een Nedcrl a ndsoh-Belgische commissie
op den go-den weg is gegaan.
D' minister verzekerde, dat de regeering bereid is
meer voor de Vlissingsche haven te doen, indien de
maatschappij „De Schelde" maar de bezwarende bepa
lingen wil prijsgeven. Dat de regeering thans niets
doet, is niet hare schuld.
Het ligt in de bedoeling der regeering de verbete
ring van de haventoestanden te Temeuzen zoo spoedig
mogelijk te bevorderen, naar een plan, dat op 610.000
is geraamd.
De minister verklaarde aan Gedeputeerde Staten
van Limburg te hebben aanbevolen concessie te verlee-
nen aan eene Duitsehe maatschappij, die een electri-
sche tramlijn wil aanleggen MaastrichtGulpen
Vaals.
De aanleg van dubbel-spoor tusschen Roermond en
Sittard moet voorafgaan aan den aanleg van dubbel
spoor in de noordelijke provinciën, bijvoorbeeld op het
traject GroningenMeppel, waar het vervoer geringer
is.
De minister handhaafde zijn oordeel betreffende
vrouwelijke ambtenaren en in zake het beheer en de in
richting van het bedrijf der posterijen en telegraphie.
Hoofdstuk Waterstaat is aangenomen.
Goedgekeurd wordt het wetsontwerp tot toekenning
van een renteloos voorschot voor den aanleg en exploi
tatie van een spoorweg DrachtenGroningen en tot
onteigening voor den aanleg van een scheepsvaartka-
naal ter verbinding van de Zuid-Willemsvaart en de
Mark onderling en met de Amor.
STAATS BEGROOT ING 1909
Aan de orde is Hoofdstuk Landbouw, Nijverheid en
Handel.
De heer Welt dringt aan op een Landbouwhooge-
school.
In de tweede plaats betoogt spr. de noodzakelijkheid
om cte vogels beter te beschermen en meerdere catego
rieën onder de beschermde vogels op te nemen.
De heer Laan betoogt het nut van continuïteit en
regeeringsbeleid ooiv bij het Departement van Land
bouw enz., en zegt den Minister dank dat hij wil op
heffen de ongelijkheid van tarief voor landbouwproef
stations.
Spr. geeft den minister in overweging bij zijne her-
Spr. wijst nogmaals op de hooge administratiekosten
der Rijksverzekeringsbank.
Zwart: 18:27, 25:34, 24291! 19:30, 812, 13:33,
27:47 of 49!
W ij willen behalve ons probleem ook nu weer een
vraagstuk geven en wel den volgenden slagzet, onlangs
voorgekomen in een gespeelde partij. Wit won in on-
derstaanden stand op fraaie wijze. Hoe? J'a, dat vra
gen wij onzen lezers en wij zien weer met plezier hun
ne oplossingen tegemoet.
Zwart: 1, 5, 6. 8, 10, 11, 13, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 23,
24, 26.
Wit 22, 25, 28, 30. 32, 33, 35, 36, 38, 39, 40, 42, 43,
45, 47,. 49.
Slagzetten in de opening.
K a a t s i n-g z e t (vervolg).
Nadat wij do grondgedachte van dezen zet in onze vo
rige rubriek hebben behandeld willen wij nu eerst een
voorbeeld geven uit een gespeelde partij.
De volgend' stand kwam voor in een simultaanse
ance.
Zwart 1, 3, 1, 6, 8, 9, 11 tot 16, 18 tot 21, 23 tot 25.
Wit 27, 28, 31 tot 33, 35 tot 46, 48, 49.
it speelde 2722, en 31:22. Zwart liep door
ziening der Ongevallenwet daaraan aandacht te schen
ken. Hij roept den minister toe: localiseer en decon-
traliseer bij uwe herziening, ,'tls een moeilijke maar
een dankbare taak.
De heer Sterk behandelt hetzelfde onderwerp en be
toogt, dat wil de minister verbetering aanbrengen hij
zich de medewerking moet verzekeren van belangheb
benden een meer zelfstandige organisatie moet maken
van hen die met de uitvoering der wet belast zijn en
meer verband brengen tusschen de drie takken van ar-
beidsverzekering. Inzake de ouderdomsverzekering
verklaart spr. zich tegen dwang, hij ziet slechts heil in
het gemakkelijk maken der verzekering, niet in aan
vullende armenzorg.
Voor de invaliditeitsverzekering wil spreker zooveel
mogelijk aansluiting bij de plaatselijke ziekenfondsen.
Ten slotte betoogt spr,, dat de premies zoo hoog ge
steld moeten worden, dat alle verlies voor den Staat is
uitgesloten.
Spr. hoopt dat de Minister op de gegeven wenken
letten zal.
Hedenmorgen 11 uur voortzetting.
Tot lid van de Eerste Hamer, vacature-Regout, is
gekozen de V-er jhr. mr. Van der Maessen de Sombreff
te Maastricht.
De liberale kiesvereeniging te Nieuwendam heeft
als eandidaat voor de a.s. verkiezing van een lid der
'F weede Kamer (district Zaandam) voorloopig gekozen
den heer Mr. IT. J. 0. van Tienen te Zaandam, lid van
Ged. Staten van Noord-Holland.
De liberale kiesvereeniging „Eendracht" te Haren
(Gr.) kiesdistrict Hoogezand, heeft voor de Tweede
Kamer eandidaat gesteld mr. P. Rink, oud-minister.
Door de Vrijzinnige Kiesvereeniging' te De Lemmer
werd voor de a.s. Tweede Kamerverkiezingen eandi
daat gesteld de heer F. W. N. Hugenholtz (soc.-demo
craat.)
Doordc a f deeling Rotterdam III der S. D. A. P. is
voor de Tweede Kamer eandidaat gesteld dr. J. v. d.
Brink.
Te Hilversum tracht een aantal dames een comité
te vormen voor het huldeblijk aan H. M. de Koningin.
Het ligt in de bedoeling, 'n collecte te houden en de
opbrengst af te dragen aan de Hilversumsche Veree-
niging tot bestrijding der Tuberculose.
De commissie te Hindeloopen heeft besloten, nog
geen gelden in te zamelen voor een geschenk aan de
Koningin, vooral ook met het oog op den slechten tijd
des jaars, maar als de Koningin moeder is geworden.
Haar, met Haar toestemming, een Hindelooper voor
werp aan te bieden.
Naar de Ass. Ct. verneemt, worden er nog pogin
gen in het werk gesteld om de commissies voor het
aanbieden van huldeblijken aan IT. M. de Koningin in
dc drie noordelijke nrovincies in zooverre te organisee-
ren, dat het overschot van hare cadeaux zal worden be
stemd voor dc stichting van kinderherstellings- en va-
c-antiekoloniehuizen in deze provincies.
Naar de correspondent te Londen van het Hbld.
meldt, wil het comité, dat zich uit de te Londten wo
nende Nederlanders gevormd heeft om een huldeblijk
aan de Koningin aan te bieden, trachten een fonds te
vormen, waaruit men zich het blijvend recht zal ver
werven op een bed in een goed hospitaal aan een der
Engelsehe zeeplaatsen, ter beschikking van een Neder
lander te Londen, die in de termen valt om door eeni
gen tijd verblijf aan zee, zijn geknakte gezondheid te
herstellen. Bestaat dit fonds eenmaal, dan zal het
comité pogen dit onder beheer te stellen van het be
stuur van het Koning-Willemfonds, hopende dat dit
oestuur_die taak op zich zal willen nemen.
18, achter scliij; 22 en wit won 2 schijven door
3934, 18:27. 3430, 25:34, 40:18, 13:22. 28:26.
Wat ingewikkelder is deze slagzet in de volgende
opening.
Wit 1. 33- -28, 2. 39—33, 3. 33—29, 4. 31—271)
o. 3833, 6. 4338.
Zwart 1. 18—23, 2. 12—18, 3. 20—25, 4 17—21
5. 7—12, 6. 1—7?
Wit speelt nu 27--22, 18:27; 29:18, 12:23A; 34—30,
2:>:34; 40:18, 13:22; 28:26, en wint ook nog schijf 27.
Als probleem geven wij heden iets van den heer W.
•I. A. Matla, Haarlem. Ook hierin is een scliijnoplos-
suig, die wel tot remise, maar niet tot winst voeri.
Men zij dus op zijn hoede!
Probleem nc. 13 van den heer W. J. A. Matla. Haar-
lem.
Mm
Zwart 1. 7, 9, 10, 12, 13, 15, 18, 21, 22, 23, 27, 35 36
Wit 24, 25 31, 34, 37, 40, 42, 44, 46, 48, 49.
(Iplossingeu voor Woensdag 17 Februari, bureau van
dit blad, motto Damrubriek.
Speelt wit in deze opening als 4e zet 4439, dan
wint zwart een selujf door 2127, 32:21- 16-27
31:22, 18:27, 29:18^ 13:44, 50:39.
