DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 41.
Honderd en elfden jaargang.
1909.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
P Wonderlijke nummers 3 Cents.
DON'DERDAG
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
18 FEBRUARI.
BINNENLAND.
Telefoonnummer 3.
Tweede Kamer.
Tweede Kamerverkiezing.
Interpellatie van mr. Troelstra.
Tuin- en Landbouwvereeniglng.
Een elf-steden-tocht per motorboot.
Verdronken.
Krankzinnigen als misdadigers.
In brand.
Wethouderscrisis.
Notariaat.
Na 15 jaar.
Het Roode Kruis.
Uit Stompetoren.
Uit Purmerend.
Ijs.
ALRMAARSCHE COURANT
ALKMAAR, 18 Februari.
Toen de Balkankwestie zich zoo ras begon te ontwik
kelen en Oostenrijk Bosnië en Herzegowina binnen-
palmde, heeft men in Servië onmiddellijk alarm gesla
gen. Men rekende, indien het tot een daadwerkelijk
optreden mocht komen, op den steun van het groote
Busland. Men deed in verband hiermede steeds erg
oorlogszuchtig. Thans, nu is gebleken, dat Rusland
Servië in den steek laat, is men wanhopig. Maar oor
logszuchtig blijft men. "Dit kan blijken uit een paar
aanhalingen uit Servische couranten. Zoo schrijft een
blad: „Wanneer de Serviërs, trots hun heldenstrijd
van vijf eeuwen en hoewel zij de voorposten zijn voor
de Europeesche beschaving in het Oosten, nóg niet
het recht gekregen hebben om vrij te leven, dan blijft
hun niets over dan aan Europa te zeggen, dat de Ser
viërs ook heden nog in staat zijn om voor het hoogste
ideaal der beschaafde menschheid, voor de vrijheid, te
strijden en te sterven."
En een ander zegt: „Servië zal in weerwil van alles
toch gaan vechten, omdat een oorlog voordeeliger is
dan de tegenwoordige toestand. Wij zijn niet bang
voor het verrotte Oostenrijk-Hongarije en hopen dit
land in de lucht te laten vliegen."
Wanneer men niet op de hoogte is van Servische
toestanden, dan is men geneigd aan zulke taal weinig
waarde toe te kennen, haar te houden voor bespiegelin
gen, die niet tot daden zullen leiden. Het feit, dat er
tot heden nog geen oorlog is uitgebroken, schijnt zulk
een opvatting te bevestigen. Maar de geschiedenis is
daar om te bevestigen dat de Serviërs een wonderlijk
volkje zijn. Hun vorsten worden gewoonlijk öf ver
moord öf verdreven daaruit volgt reeds, dat zij een
alles behalve betrouwbaar volk vormen, dat zich maar
al te veel laat leiden door fantastische denkbeelden,
zooals bijv. een groot Servisch keizerrijk.
In Oostenrijk-Hngarije begint de houding van Ser
vië nu langzamerhand te vervelen. Gisteren verklaar
de de „Pester Lloyd," dat het nu maar uit moest zijn.
De betrekkingen met Servië moesten anders worden
öf verbeteren öf verergeren. Zóó komen de zaken thans
langzamerhand te staan. - Daarom verdient een rede
voering, welke de oud-minister-president dr. Wladan
Georgewitsj, die tevens de lijfarts van koning Milan
was, eergisteren te Berlijn gehouden heeft de aan
dacht. Tn een kring van genoodigden, van wie vele
hooggeplaatste officieren en diplomaten tegenwoordig
waren, behandelde hij het Servische vraagstuk. Hij be
toogde dat het Servische volk - daaronder bijv. ook
Montenegro rekenend tien millioen zielen telt. Door
de annexatie van Bosnië en Herzegowina is Servië
niet alleen politiek, maar vooral ook economisch ge
troffen. Oostenrijk heeft het Servische volk het hart
uit het lijf gerukt, heeft de beide helften Servië en
Montenegro, die liefst zoo dicht mogelijk bij elkaar
willen zijn, gescheiden. Daarom kan Servië zich niet
bij het gebeurde neerleggen en het minste dat het noo-
dig heeft is een smalle strook land aan de Zuidzijde
der geannexeerde gebieden, dat voor Servië en Monte
negro een soort „luchtkoker" zou vormen en de nood
zakelijke economische bewegingsvrijheid zou waarbor
gen.
Mocht Oostenrijk dezen bescheiden eisch niet inwil
ligen, dan was de spreker van meening, dat er binnen
zeer korten tijd een oorlog zou uitbreken. En het voor
uitzicht van dezen oorlog is volstrekt niet zoo ongunstig
als men meent, daar Oostenrijk aan de Italiaansehe en
Galicische grens steeds voor sterke dekkingen moet zor
gen en hierdoor reeds verzwakt wordt. Een blijvende
bezetting van de Servische landen door Oostenrijk
achtte dr. Georgewitsj niet mogelijk. In elk geval zou
zelfs een nederlaag niet ongunstiger zijn, dan de toe
stand van thans, waarbij de krachten van het volk ver
lamd zijn. Doch het is niet mogelijk, dat een tien-mil-
lioenen-volk op den duur zijn nationaliteit zal verlie
zen, zoo eindigde de spreker zijn betoog, dat, naar de
bladen melden, met groote belangstelling werd aange
hoord.
De afdeelingen der Tweede Hamer hebben benoemd
tot rapporteurs over het wetsontwerp tot aanleg van
een gedeelte der afsluiting van de Zuiderzee, de hee-
ren an Nispen tot Sevenaer (Nijmegen), Duymaer
van Twist, Van Veen, Hubrecht en Van ForeesÊ
Te Heerenveen zal de Vrijzinnige Propagandaclub in
verband met de aanstaande Kamerverkiezingen (wel
licht nog in deze jnaand) een centrale bijeenkomst
houden, waartoe alle vrijzinnige kiesvereenigingen in
Friesland zijn uitgenoodigd. Het doel is in die bij
eenkomst de middelen vast te stellen, welke zullen wor
den aangewend tot een krachtig propageeren over de
geheele provincie, zoo mogelijk met oprichting van
plaatselijke commissies.
De Haagsclie correspondent van de Tel. schrijft:
De heer Troelstra heeft in de Tweede Kamer een
zeer belangrijke interpellatie aangekondigd. Hij .zal
aan den minister van justitie eenige vragen stellen in
verband met de invoering van de wet op de arbeids
overeenkomst. Inderdaad mag zulks noodig worden
geacht. De uitspraak, dat iedere wet er is om haar te
ontduiken, wordt door hetgeen sinds den len Februari
alóm in den lande is gebeurd, merkwaardig gedemon
streerd. Niet alleen, dat op zeer vele plaatsen ge
tracht wordt dc bepalingen der wet, voor zoover die
niet dwingend zijn, op allerlei wijzen te ontloopen,
maar ook wordt aan sommige der belangrijkste arti
kelen, zooals b. v. aan dat betreffende het uitbetalen
van loon bij ziekte, een uitlegging gegeven, die door
niemand is vermoed. Aan mr. Van Houten komt de
twijfelachtige eer toe, eenige spitvondige interpretaties
de wereld te hebben ingezonden, die het dringend noo
dig maken, dat de minister van Justitie er zich eens
over uitspreke. Het moet daarom worden toegejuicht,
dat de heer Troelstra het initiatief tot 'n interpellatie
heeft genomen. Hopen wij, dat de Kamer spoedig ge
legenheid vinde, haar te behandelen. Het zeer groot
aantal conflicten in den lande ontbrand, eischt drin
gend de aandacht van regeering en volksvertegenwoor
diging.
Uit de S. D. A F.
Volgens het Hbld. kwamen reeds Dinsdag een
aantal Ainsterdamschc Marxisten die hun lidmaat
schap van de S. D. A. P. hebben opgezegd bijeen,
om den toestand te bespreken. De Tribune-redacteu
ren en andere voornaamste Marxisten waren op deze
bijeenkomst welke een voorloopig karakter droeg
niet tegenwoordig.
Besloten werd aan te sturen op een nieuwe organi
satie, waarbij de wensch werd uitgesproken, dat mr.
Mendels daarvan de leiding op zich zal nemen. Ver
volgens werd breedvoerig de a. st. verkiezing in III
besproken. Men wenschte nadrukkelijk tegenover mr.
Troelstra een Marxistisch candidaat te stellen en dan
liefst mr. Mendels, die reeds op het congres de S. D.
A. P. verliet.
Ook verneemt het blad, dat dr. Gorter de 8. D. A.
P. heeft vaarwel gezegd.
Mr. Mendels verklaart in Het Volk dat zijn heen
gaan uit de partij geen daad in de opwinding van het
oogenblik is geweest.
Naar aanleiding van hetgeen de redactie van Het
Volk schreef over de bariden, die Mendels bonden aan
het proletariaat, antwoordt laatstgenoemde:
Zij (de redactie) sohijnt zich niet te hebben kunnen
opwerken tot de overweging dat, wellicht juist omdat
ik mij zoo nauw verbonden gevoelde aan de heilige
zaak van het proletariaat, ik van de S. D. A. P. na het
Deventer besluit geen deel meer wilde noch kon uit
maken.
Tne slotte Of er voor mij in een eventueel op te
richten nieuwe partij al of geen plaats zal zijn,
daarover heeft gelukkig de redactie niet te beschikken.
Met een woord van wijlen Tak (de gelukkige die dit
alles niet heeft behoeven te beleven!), zou ik willen
zeggen: „wacht nog even!"
Vervolg.)
De heer de Geus van Koedijk doet opmerken en
de juistheid van deze opmerking wordt door dr. Quan-
jer erkend dat de proef met de erwten op een ander
proefveld dient genomen te worden, daar anders de re
sultaten moeielijk zullen zijn te constateeren. Verder
vraagt hij of voor de kankerproeven niet dezelfde proe
ven met diepspitten zouden kunnen genomen worden
als voor de draailiartigheid. Gaarne wilde hij weten
hoe diep de poppen 's winters in den grond zitten, ter
wijl hij de practische uitvoerbaarheid van het z. g. kra-
genmiddel onder het aanhalen van voorbeelden in twij
fel trok.
Dr. Quanjer zou met het oog op den tijd van het
jaar, de proeven met het diepspitten maar willen uit
stellen tot het volgende jaar.
De voortzetting van de kragenproeven blijft hij
aanbevelen, welke aanbeveling gesteund wordt door
de verklaring van den heer Zeeman dat het leggen der
kragen maar „ll/2 man werk" kost.
Ook het gebruik van kali kan spreker ten zeerste
aanbevelen, daar de genomen proeven allen tot resul
taat hebben gehad dat de planten krachtig werden en
meer weerstandsvermogen bleken te hebben tegen de
aanvallen van verschillende insecten.
De heer Slot van Harenkarspel, meent dat de verga
dering de zaak vooruitloopt. Hij wil eerst gaarne uit
gemaakt zien of de verschillende vereenigingen van
deze gecombineerde vergadering de proefneming in
1009 wenschten. De vereeniging „Eendracht" had zich
xeeds terug getrokken, hij had gehoord dat „Groenten-
cultuur" het ook wilde doen.
Dc voorzitter antwoordt hierop dat de bemerking
\an den heer Slot correct is, maar het terugtrekken
van „Eendracht is alleen door het Bestuur dier ver
eeniging' besloten, zoodat de algemeene vergadering
bet beslui! nog moe! bekrachtigen. Uit de aanwezig
heid van afgevaardigden van Groentencultuur mag wel
worden afgeleid, dat die vereeniging zich niet zou
terugtrekken. Deze veronderstelling wordt door de af
gevaardigden bevestigd. Ook de andere vereenigingen
verklaren zich voor herhaling der proefnemingen.
De heer Smit (St. Pancras) merkt op dat ook dit
jaar ui weer kosten worden gemaakt met de voorberei
ding van de proeven in 1910 te nemen en zou daarom
willen dat de afgevaardigden zich uitspreken over de
v raag of zij ook in dat jaar de proefnemingen wensch
ten te herhalen. De afgevaardigden beantwoorden de
ze vraag in bevestigenden zin.
De lieer Smit kan de handelwijze van „Eendracht"
niet netjes vinden en zou een schrijven in die geest
aan die vereeniging gericht, wenschen te zien, haar
verzoekende ten minste dit jaar nog in de kosten der
te nemen proeven te willen bijdragen. Daar het later
gedane voorstel om de meening dezer vergadering bij
motie aan „Eendracht" mee te deelen, geen bijval kan
vinden, wordt conform het idee van den heer Smit
op voorstel van den heer Zeeman besloten.
De heer Gootjes van St. Pancras geeft inlichtingen
omtrent de door hem opgedane ondervinding met diep
spitten en het gebruik van kaniit, waarop dr. Quanjer
zich bereid verklaart de door den heer Gootjes ge-
wenschte proeven te nemen, mits er niet te veel finan-
ciëele bezwaren aan zijn verbonden.
Nadat ook de heer Slot van Broek op Langendijk
had medegedeeld dat op afgevaren land in de eerste 2
jaren daarpa geen draailiartigheid voorkomt, doch het
(5de jaar weer wel, besloot men na eenige discussie
daaromtrent, dat een ieder, die proeven wil nemen,
verzocht wordt kennis te geven aan het Bestuur, dat
dan verder met Prof. Ritsema Bos in correspondentie
daarover zal treden.
De heer de Geus vraagt inlichtingen of de kool, na
het nemen van de proeven met carbolineum of traan-
zeep, daar niet naar smaakt. Proff. Ritsema Bos
meent van niet, doch zal met de proefnemingen reke
ning met het door den heer de Geus gevraagde houden.
De heer Gootjes deelt een onderhoud mede van hem
met den heer Madderom te St. Pancras, waarbij bleek
dat de heer Madderom een middel had tegen de val-
lers, dat beslist gunstig zou werken, dit middel wensch
te hij aan de vereeniging te verkoopen voor 5000.
Een zeer langdurige discussie ontspon zich hierover,
met het resultaat dat, wanneer iemand, onverschillig
wie, in vertrouwen desnoods onder eede van geheim
houding, een middel aan een paar leden meedeelde en
deze dan met Proff. Ritsema Bos over al of nietmoge-
lijke heilzaamheid zouden kunnen oordeelen, dat dan
de vereeniging ook met hem in onderhandeling zou
willen treden voor den door hem bedongen prijs met 5
jaar proef.
Uit het door den heer Zeeman uitgebracht verslag,
omtrent de genomen proeven van kali, blijkt dat die
resultaten zijn nihil. Zijn voorstel om de verdere
proefnemingen te staken, wordt dan ook zonder eenige
besprekingen aangenomen.
De heeren Zeeman, de Boer en Gootjes worden op
voorstel van den voorzitter bij acclamatie herbenoemd
als proefnemers, welke opdracht door hen wordt aan
genomen.
Proff. Ritsema Bos en Dr. Quanjer verlaten de ver
gadering, nadat door den voorzitter hen dank is ge
bracht voor hunne tegenwoordigheid en gegeven inlich
tingen.
Proff. Ritsema Bos bedankt voor die woorden en
hoopt op verdere samenwerking, daar de proefnemin
gen zoo nog niet geheel een verlangd resultaat afwer
pen, toch bewijzen dat er langzaam vooruitgang in de
bestrijding der ziekten valt te constateeren.
Dc begrooting voor 1909 geeft aan in uitgaven 315
voor de bestrijding van de draaiharten en 370 voor
die van vallers, de inkomsten raamt men op 100, het
saldo van .f 585 hoopt men voor gedeelte te dekken
met een subsidie van den Staat, het restant zal dan
door de leden moeten worden bijgedragen.
Bij de rondvraag deelt de heer Zeeman een brief
mee inzake de onlangs getroffen percentenregeling.
Naar aanleiding van dit schrijven geeft hij een zeer
breedvoerige beschouwing en toelichting, waarna de
afgevaardigden worden verzocht dit punt, ook reeds op
den beschrijvingsbrief voor de op den 24sten dezer te
Schoorldam te houden vergadering gemeld, in hunne
afdeelingsvergadering te behandelen, teneinde dan in
de zoo evengenoemde vergadering voor de Langedijker
zoo belangrijke quaestie tot een goed einde te brengen.
De voorzitter dankt daarna den aanwezigen voor het
gezellig samenzijn en den aangenamen toon die er
heerschte, hopende dat de resultaten der besprekingen
den bloei zouden bevorderen en sloot daarna de verga
dering.
OEM?SOÖ Nlg U W 8,
Geen pestpokken
Men meldt uit Den Haag:
Het bericht dat te Loosduinen een geval van pest-
pokken zich zou hebben voorgedaan, is zoo onjuist mo
gelijk. Wel zijn de ouders van een gezin, die lijden aan
influenza en mondroos, vervoerd naar het R.-K. zieken
huis en zijn twee van de drie kinderen in het gesticht
Oroenestein opgenomen, maar van pestpokken of van
eene andere ernstige besmettelijke ziekte is geen spra
ke.
E< nige hoeren uit Yelp hebben zich tot de vereeni
ging „De Friesche elf-steden" gewend en hun voorne
men te kennen gegeten, dezen zomer met een motor-
boor de elf Friesche steden te bezoeken.
Doch zonder voortdurende overtreding der provinci
ale verordening is deze tocht niet op één dag te vol
brengen. De rit a x i mum-snelheid, waarmee gevaren
mag worden, is tusschen DokkumHarlingen en Sta
vorenLeeuwarden 8 K.M. per uur, tusschen Harlin
gen Stavoren 71/2 en 6 K.M.
-Mogelijk, dat voor deze gelegenheid dispensatie zal
worden verleend van deze bepalingen en men aldus een
el i steden-tocht per motorboot zal kunnen organisee
Boefjes
De politie le Rotterdam betrapte vijf boefjes, van 9
tof 13 jaar, die onder het vervoer van balen koffie, per
sleeperswagen, een baal koffie opensneden en de kof
fie die er uitliep, opvingen en stalen.
B. te Hensbroek, die aan toevallen leed, is gister
morgen vroeg verdronken gevonden in de kavelsloot
bij zijne woning.
Het voornemen bestaat, een der gebouwen van da
trafgevangenis te Leeuwarden in te richten en te be
stemmen voor krankzinnige gevangenen, zoodat deze
niet meer naar Medemblik zullen behoeven te worden
overgebracht.
Met hun behandeling wordt belast de met ingang
ran 16 dezer benoemde geneesheer aan die gevangenis,
le heer P. B. Westerhuis, arts, specialiteit op het ge
bied der psychiatrie.
Een vierjarig meisje te Amsterdam, dat gisteren een
oogenblik door haar moeder alleen was gelaten, kwam
te dicht bij het fornuis, waardoor haar kleertjes vlam
vatten. Tn hoogst zorgwekkenden toestand is het on
gelukkige kind in het Binnengasthuis opgenomen.
In de gisteren gehouden raadsvergadering van Vee-
nendaal, waarbij de afgetreden wethouders niet aan
wezig waren, werden beiden herbenoemd.
Gistemamiddag werd te Amsterdam door een plaats
vervangend notaris (eand.-notaris) een eigenaardigs
acte gepasseerd, waarbij alle Amsterdamsche notaris
sen en enkele buiten den kring van Amsterdam com
pareerden en eene overeenkomst aangingen, in het no
tariaat en tegenover het publiek een bindend tarief
vaststellend. Om tot zulk een resultaat te komen, wer
den vooraf vele vergaderingen gehouden. Concurren
tie is nu buitengesloten.
Naar Ylissingen is overgebracht een soldaat van
het algemeen depot van discipline, die 1 Juli 1894
dus bijna 15 jaar geleden deserteerde en zich thans
te Nieuweschans had aangemeld.
Binnenkort zal het hoofdbestuur van het „Rood*
Kruis" zich gaan bezig houden met een wijziging dei-
statuten, die door de practijk noodzakelijk is gebleken.
Z. K. H. Prins Hendrik, die sinds eenigen tijd voor
zitter der vereeniging is, moet het denkbeeld hebben
opgeworpen de statuten zoodanig te wijzigen, dat er
in wordt uitgedrukt, dat het Roode Kruis voortaan
ook bij rampen en ongelukken in vredestijd hulp zal
kunnen verleenen.
Voor de verkiezing van drie hoofdingelanden van da
Sehermeer, op Woensdag 17 Febr., ter vervulling der
vacaturen, ontstaande door periodieke aftreding, wer
den uitgebracht 219 geldige stemmen.
Gekozen werden de heeren J. Blom Jz„ aftr. met
215; D. Glijnis, aftr. met 187 en N. Klerk, aftr. met
204 stemmenen in de vacature, ontstaan door het be
danken van den heer Gerrit Groot werd gekozen de
lieer M. Groot te Zuidschermer met 161 van de 219
stemmen, de heer R. Mul verkreeg 56 stemmen.
In de gister gehouden vergadering van den Gemeen
teraad kwam aan de orde de benoeming van een wet
houder, ter vervanging van den heer C. de Goede Hz.,
die in de vorige vergadering had bedankt.
Benoemd werd de heer H. O. Oud met 5 van de 9
stemmen. Op den heer K. Drost werden 4 stemmen
uitgebracht. De voorzitter wenscht den heer Oud ge
luk met zijne benoeming en spreekt de hoop uit, dat
de samenwerking in liet Dagelijksch Bestuur mogs
strekken tot het behartigen van de belangen van da
gemeente.
Tot leden van het stembureau, ter verkiezing van
een lid van den Raad, ter vervulling van de vacature,
ontstaan door het bedanken van den heer J. B. M.
Brantjes, werden benoemd de heeren L. Koning en Mr.
A. Ridder van Rappard.
Op het verzoek van de vereeniging tot bevordering
der belangen van verplegers en verpleegsters „Noso-
kowos," om eene verordening regelende de rechtsposi
tie van in dienst der gemeente zijnde verplegers en
verpleegsters vast te stellen, werd overeenkomstig het
voorstel van B. en W. afwijzend beschikt.
Een aantal vraehtbooten hebben den dienst tusschen
de noordelijke provinciën en Amsterdam weder hervat,
(listeren is ook de dienst EnkhuizenAmsterdam we
der begonnen. Voor zeilschepen blijft de vaart op de
Zuiderzee echter gevaarlijk. Een 40 geladen tjalken
liggen te Enkhuizen in de haven, alle voor het noor
den en oosten bestemd, op gunstiger gelegenheid te
wachten.
Door sterker ebbe-getij is veel ijs uit het Zuiden
naar Urk komen afdrijven. Tot op grooten afstand
was de zee rond Urk overdekt.
De postboot Minister Havelaar geraakte Dinsdag op
den terugtocht van Enkhuizen, bewesten Urk dicht bij
de Vorm in een zwaar ijsveld vast en kon er zich eerst
na een paar uren doorheen werken en de haven berei
ken, om gisteren de post weder naar den Westwal te
vervoeren.
Het goederenvervoer tusschen EnkhuizenSta
voren is gisteren hervat.
De stoomboot Bolsward der Holland-Friesland-lijn,
die Dinsdag op het bericht, dat de haven van de Lem
mer open was, van daar vertrok, keerde gistermorgen
10 uur terug. Het bericht bleek onjuist te zijn ge-
