DAGBL AD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
£5™ *ich ui"lnite"1 de
No. 78
Honderd en elfden Jaargang.
1909
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
ZATERDAG
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
3 APRIL
Onbekend maakt onbemind.
BINNENLAND.
Telefoonnummer 3.
Eerste Kamer.
I weede Kamerverkiezingen.
De blijde verwachting
gemengd nieuws.
Arm kindje.
Spreeuwen vangen.
Treurig ongeluk.
Verdronken.
Uit de S. D. A. P. en de S. D P.
Uitverkocht.
Een prins en eene prinses.
Uit Schermerhorn.
Uit Heer Hugowaard.
Aangeteckende brief gestolen.
Uit Oterleek.
Uit Permerend.
Uit Wlerlngerwaard.
Duizend wagons.
ODRANT,
Tiet „Soerabaiasch Handelsblad" klaagt opnieuw
over liet gebrek aan ambtenaren in Indië en betoogt,
dat de juiste maatregelen niet worden toegepast om
daarin verbetering te brengen. Men wil zoo zegt
dit blad de mensehen paaien door hun meer geld te
bieden, door een subsidie te verleenen. Lokken met
geld vooraf en geld naderhand onze Soerabaijasche
collega acht dat een geheel verkeerde methode.
Wat dit blad wil, het is den staatsdienst aanlokkelijk
maken door den kwaden reuk weg te nemen, waarin
het Indisch ambtenaarschap staat. De ambtenaar moet
weten dat zijn positie vast is, dat hij niet overgeleverd
is aan willekeur van superieuren, dat hij in zijn stre
ven naar de hoogste rangen niet gehinderd wordt door
een overmachtig nepotisme, dat het niet langer klach
ten regent over de oneerlijkheid der Regeering in zake
waardeeriug van diensten, bevordering en salariëering.
Wij zullen niet ontkennen, dat het blad daarin gelijk
heeft, dat er in deze toestanden verbetering moet wor
den gebracht. Het is zeer wel mogelijk. Doch wat wij
beslist ontkennen, het is dat door dergelijke verbete
ringen het aanbod van Nederlandsche arbeidskracht
voor Indisch bestuursweTk belangrijk zou stijgen. En
waarom gelooven wij niet aan de deugdelijkheid van
dit middel? Omdat deze verbetering, blijft men het te
genwoordige stelsel volgen, eenvoudig niet komt ter
kennis van de belanghebbenden, omdat deze verbete
ring ten slotte dus de ooren van de menschen, die zich
voor arbeid zouden kunnen aanbieden, niet bereikt.
Wil men meer aanbod van arbeidskracht (zoowel
voor staatsdienst als voor particulier werk), wil men
tevens meer belangstelling van den Neder]andschen
ondernemer en geldbelegger voor Indië, dan is er
maar één weg: dat men Tndië door Nederland laat ont
dekken.
hl Nederland kennen wij Indië niet en rekenen wij
niet met Indië.
Velen zal deze stelling overdreven voorkomen. In
vele kringen in Den Haag en Amsterdam ontmoet men
iederen dag Indiërs of oud-gasten, in Apeldoorn,
Arnhem, Haarlem, Nijmegen en Breda zijn er buurten,
waar men zich in Indië zou kunnen wanen.
Zeer juist. Doch naar onze vaste overtuiging zijn
dit uitzonderingen, die den regel bevestigen. Op het
platteland kent men Indië weinig en in de andere ste
den ontmoet men de Indiërs slechts zelden. En in elk
geval merkt men niets van Indië, interesseert de over-,
overgroote meerderheid zich niet voor Indië.
Indien het mogelijk ware een enquête in te stellen
naar wat men, d. z. 5,000,000 van de 5V2 millioen Ne
derlanders, van Indië weet, zou men naar onze vaste
overtuiging tot verbluffende resultaten komen. Men
weet dat het er warm is en nog een paar bizonderhe-
den. Voor de rest: niets. Het dagblad-lezend publiek
slaat de Indische berichten met groote regelmaat over,
als de Kamer Indische zaken bespreekt luisteren de le
den even slecht als het publiek, kortom men rekent in
het ILollandsche dagelijksche leven met enze groote
kolonie in den regel heel weinig.
Is het wonder, dat onder deze omstandigheden vele
jongelui niet op het idee komen naar Indië te gaan,
niet mgt Indische mogelijkheden rekenen? Is het won
der, dat zich zoo niet voldoende candidaat-ambtenaren
voordoen evenmin als er voldoende aanbod is van an
dere arbeidskracht, van ondernemingsgeest en kapi
taal?
Neen immers. Men moest Indië aan de Nederlan
ders bekend maken. En niet met drooge oproepingen
of advertenties maar in den nieuwen stijl: door kine-
matograaf-voorstellingen, door ruime verspreiding van
fotografieën, door een schitterende, rondtrekkende ten
toonstelling die overal Indië moest doen kennen, door
een plaatsingsbureau en door de mogelijkheid voor bo
nafide verslaggevers te openen over Indië uit eigen
aanschouwing in de dagbladen te schrijven, door alle
andere middelen, die den modernen mensch ten dienste
staan om iets den volke bekend te maken, om reclame
te maken.
Dit alles ligt zoo verbazend voor de hand. Het spreekt
zoo van zelf dat onbekend onbemind maakt, volgens
het oude spreekwoord. Het is zoo iederen dag weer op
te merken, dat Nederland Indië niet vruchtbaar kan
maken, omdat Nederland als geheel Indië niet kent.
Dit alles ligt zóó voor de hand, dat men zich verbaasd
afvraagt: Maar waarom daarin geen verandering ge
bracht? Maar waarom niet direct deze zaak in grooten
stijl ter hand genomen?
Een groot bedrag, voor deze zaak bestemd, zou zeker
niet het minst goed besteede gedeelte van de geheele
begrooting zijn, waar het der welvaart van Indië en
van het moederland in even hooge mate ten goede zou
komen.
Het schijnt, dat men dit aan „Koloniën" nog altijd
niet heeft opgemerkt. Daar heeft men het te druk
met de kleinere dingen om deze groote waarheid onder
de oogen te zien. Daar zal men het zaken doen ook
te weinig kennen om te weten dat een goed zakenman
dit onderdeel van zijn taak in de eerste plaats ter hand
zou nemen.
in Duitschland schijnt men het indertijd wèl begre
pen te hebben. Daar heeft men ten minste plotseling
een handelsman aan het hoofd van koloniën geplaatst,
omdat men begreep, dat met geroutineerde ambtenaren
alléén een kolonie niet bestuurd kan worden.
In Nederland is dit waarschijnlijk niet noodig. Hier
hebben de ambtenaren niet zoo'n macht. En als de ge
wone ambtenaren aan „Koloniën niet begrijpen welke
groote belangen er aan een actie als de door ons aan
geduide verbonden zouden zijn, wij hebben tegenwoor
dig een minister, die terecht als een bekwaam man met
een ruimen blik algemeen gewaardeerd wordt, ook door
zijn politieke tegenstanders.
Moge deze excellentie evengoed als Excellenz Dern-
burg begrijpen, dat men soms nieuwe paden moet in
slaan en dat voor dit inslaan thans het psychologische
moment gekomen is. Doet de heer Idenburg dit, dan
zal spoedig van een onvoldoende aanbod van arbeids
kracht voor Indische bestuursambtenaren geen sprake
meer zijn, dan zal zeker de overgroote meerderheid, die
immers in Nederland zoo gaarne binnenvalt in de vei
lige haven van een staats- of gemeentebetrekking, dat
ook in Indië gaarne willen doen.
Goedgekeurd werd gisteren de naturalisatie van M.
H. Kessels en 62 anderen.
Mede worden goedgekeurd de wetsontwerpen tot
vaststelling van het slot der rekening van uitgaven en
ontvangsten van Curaeoa over 1905.
Alsvoren van Suriname 1904.
Do verhooging van de begrooting van uitgaven van
Nederl-Indië voor 1909 (subsidie Brusselsche tentoon
stelling).
De minister van Koloniën verzekert, dat ook door
de ifegeering zoo veel mogelijk de Zondagsrust zal
worden bevorderd. Overleg zal worden gepleegd om
de Nederl. afdeeling op de Brusselsche tentoonstelling-
Zondags te doen sluiten.
Het wetsontwerp wordt goedgekeurd.
Heffing van personeele belasting wegens motorrij
tuigen.
De minister van Einanciën vindt de voorgestelde be
lasting volstrekt niet te hoog. Het geldt hier een be
lasting van de „mannen van sta vast," van de prima,
prima belastingschuldigen.
De heer Van der Feltz betoogt, dat van oudsher be
lastingheffing een daad van wetgeving is. Belasting
heffing bij algemeenen maatregel van bestuur is, ge
lijk spr. met citaten tracht aan te toonen, in strijd met
ons staatsrecht.
De Minister antwoordt, dat, waar de grondslagen en
wijze van heffing in de wet zijn opgenomen, het ge
heele betoog van den heer Van der Feltz vervalt. Van
willekeur is hier geen sprake. Daarvoor bestaat niet
het minste gevaar. Dat de Automobielclub vleze geheele
wet verkeerd acht is duidelijk. Het zijn pleiters in
eigen zaak. Al die adviezen van belanghebbenden acht
de minister niet betrouwbaar.
Het wetsontwerp wordt daarna zonder stemming
aangenomen.
Verhooging van Hoofdstuk IX der Staatsbegrooting
voor 1909 ter verbetering van de rivier de Waal.
De heer Van den Biesen behoort tot die leden, die
in het Voorloopig Verslag bezwaren geopperd hebben
tegen het belemmeren van toegangswegen en het aan
leggen van dammen en kribben, waardoor bedrijven
zullen worden geschaad.
Uitvoerig betoogt spr., dat oude herkomsten en ge
bruiken rechten scheppen, welke de Regeering niet
mag aantasten.
De heer Ilavelaar betwist niet, dat de oeverbewoners
rechten hebben, maar vraagtwat wordt er aan die
rechten te kort gedaan. Geen enkel recht wordt door
deze wet gekrenkt of aangerand.
De minister van Waterstaat heeft met genoegen de
instemming van den bij uitstek deskundig-en vorigen
spr. gehoord. Waar er blijkens het verslag nog voor
standers van het groote plan zijn zet de minister uit
een, dat met het kleine plan het beoogde doel kan wor
den bereikt.
De regeering denkt er niet aan om de oeverbewoners
af te sluiten.
Het wetsontwerp wordt daarna zonder stemming aan
genomen en de Kamer scheidt tot nadere bijeenroe-
ping.
De Protestantsche Kiesvereeniging te Heer-Hugo-
waard heeft met slechts 1 stem meerderheid den aftre
denden heer Van Foreest candidaat voor de Tweede
Kamer gesteld. De heer Er. Netscher verkreeg de an
dere stemmen.
Gisteren zijn te 's-Gravenhage in de Maliebaan op
gesteld de stukken geschut, bestemd tot het lossen der
mmuutschoten ter aankondiging van de vervulling
der blijde verwachting.
De stukkon, een drietal snelvuurkanonnen met een
"ynutiewagen, ziJn geplaatst aan den ingang van de
Mahebaan bij de Boschbrug, met de monden gekeerd
naar het achtergedeelte van de Maliebaan.
Een schildwacht der veld-artillerie bewaakt het ce-
-schut.
Hef voornemen om ter gelegenheid van de aan
staande blijde gebeurtenis vreugdeschoten voor het pa
leis het Loo te doen lossen, is opgegeven. Het lossen
Het huldeblijk van de officieren van het Indische
leger, aan te bieden is gereed en bestaat uit een gou
den kopje en bord; op beiden is gegraveerd een Indisch
In een onbewaakt oogenblik is gistermiddag een 3-
jarig meisje, in de ouderlijke woning in de Javastraat
in een kuip met bleekpoederwater gevallen. Nadat te
vergeefs gepoogd was, de levensgeesten weder op te
wekken is door een ontboden geneesheer de dood van
het kind geconstateerd.
In de jongste nachten zijn door agenten van de
Haagsche politiehondenbrigade herhaaldelijk personen
bekeurd voor 't vangen van spreeuwen met slagnetten
in het lage hout in den omtrek van den Waaldorper-
weg. De honden bewijzen daarbij uitstekende diensten,
zij doorkruisen het hout en verraden door blaffen de
aanwezigheid der stroopers, die zonder deze hulp voor
de agenten door de duisternis niet waarneembaar zijn.
Spreeuwen zijn door de wet beschermde vogels. In
dezen tijd van het jaar houden zij zich bij vluchten van
houderden 's nachts in 't lage hout op en zijn daar met
de hand te grijpen.
Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van een
der patroons der Utrechtsche loodwitfabriek aan de
Hoogelanden te Utrecht, was er eergisteren feest in de
fabriek. Omstreeks 2 uur werd de feestvreugde op
droeve wijze verstoord. Een 50-jarig oppassend werk
man viel van een steenen trap in de fabriek, met het
noodlottig gevolg, dat de ongelukkige voor dood bleef
liggen.
De ontboden geneesheer constateerde schedelbreuk.
De 61-jarige W. E. de la Rie, een bekende kellner in
het Café „Zomerzorg" te Leiden is Donderdagavond
terwijl hij uit den Rijnburgersingel zijn hoed zou ha
len die er was ingewaaid, verdronken.
Naar het II b 1 d. verneemt moet het Bureau van
de Internationale te Brussel hebben besloten, aan het
e.v. Internationaal Congres voor te stellen, de S.D.P.
niet toe te laten, naar aanleiding van de weinig tege
moetkomende houding door haar aangenomen tegen
over de bemiddelingspogingen van het bureau.
Omtrent de vergadering van de Utrechtsche afdee
ling der S.D.A.P. verneemt het blad nog, dat er heftig
debat is gevoerd tusschen hen, die mi. Mendels nu
maar weer candidaat willen stellen voor Raad en Sta
ten, omdat hij de sterkste kracht van de sociaal-demo
cratie in Utrecht is en de anderen, welke zich daarte
gen verzetten op grond van de overweging, dat nog
niet hekend is, of mr. Mendels al wel bedankt heeft als
lid van de nieuwe partij. De laatsten behielden bij de
stemming de overhand. De minderheid is nu van zins,
mr. Mendels te vragen weer als lid tot de S.D.A.P. toe
te treden.
Nog vóór het referendum der S. D. A. P. de Deven-
ter-congresbesluiten had bekrachtigd, werd door in
vloedrijke personen in de soc.-dem. vrouwenclubs een
poging gedaan, om de clubs, die in sommige plaatsen
reeds vrij sterke organisaties zijn, los te maken van de
S. D. A. P. door het S. D. A. P.-lidmaatschap niet lan
ger voor de leden verplicht te stellen. Van de zijde
der redactie van het orgaan dèr clubs: „De Proleta
rische Vrouw" en door sommige hoofdbestuurders werd
tegen die poging sterk front gemaakt. Het gevolg was
dat de voorstellers van de losmaking der clubs van de
S. D. A. P. van alle verdere pogingen afzagen, om een
tollen strijd binnen de clubs te vermijden. De vrouwen,
die thans de Soc.-Dem. Partij zijn binnengtrokken,
hebben dientengevolge de clubs verlaten, hetgeen m
sommige plaatsen een belangrijken uittocht beteeken-
de. De Leidsche afdeeling heeft zich zelfs geheel af
gescheiden van den Bond van Soc.-Dem. Viouwenclubs
en zich bij de Soc.-Dem. Partij aangesloten.
Het schijnt, dat de uitgetredenen niet zullen over
gaan tot het vormen eener nieuwe vrouwen-organisa
tie, althans door personen die in dezen leiding geven,
wordt zulks onnoodig geacht.
't Is dezer dagen gebeurd in een onzer schouwburgen,
dat iemand binnenkomt en tot den bureaulist zegt:
„Geef mij twee stalles-plaatsen?" waarop de bureaulist
antwoordt,,'t Spijt me, meneer, alles is uitverkocht.
We hebben alleen nog maar vrijbiljetten."
Lo Vroomshoop is het echtpaar Prins gezegend met
de geboorte van een jongen en een meisje, die Hendrik
en Wilhelmina gedoopt zijn.
lot voorzitter van de Tuinbouwvereeniging „Scher
merhorn en Omstreken" is benoemd de heer P. de
Boorder alhier.
rijdagavond werd in het lokaal van den heer Pijper
een algemeene vergadering gehouden van de leden der
Coöperatieve Boerenleenbank.
Na opening der vergadering door den heer Jc. Met,
voorzitter van den Raad van Toezicht, die aan ruim 40
aanwezigen een woord van welkom toeriep, werden
door den heer Wb. van Slooten de notulen der vorige
vergadering gelezen, welke onder dankzegging werden
goedgekeurd.
Hierna verkreeg de heer Akkerman, kassier, het
woord, voor het uitbrengen van financiëel-verslag, voor
zooverre betrof de rekening en de balans. De voor
naamste cijfers waren reeds op de keerzijde van het
convocaat afgedrukt; er is over 1908 een winst ge
maakt van J 135.74, zoodat het reservefonds steeg tot
j 373.16. De rekening zal worden nagezien door een
commissie bestaande uit de heeren C. Kooy, J* Best,
J. Smak. Bereids ontvangt reeds de kassier'den dank
der vergadering.
In een zeer opgewekt verslag werd vervolgens door
oen lieer P. Wonder Pz. een overzicht gegeven van het
werken der instelling. Meer en meer mag zich de Bank
verheugen in het vertrouwen der burgerij, steeds mag
met vreugde worden geconstateerd, dat de Bank in
bloei toeneemt. Trots het vertrek van een tweetal le
den steeg het ledental van 63 tot 73. De kassier was
zeer ten genoegen van Bestuur, den Raad van Toezicht
en van de Inspectie werkzaam. Hulde werd ook ge
bracht aan den heer Van Slooten voor zijn belanglooze
toewijding aan de zaak. Het aantal uitgegeven'spaar-
bankboekjes bedraagt 91. Naar de Centrale werd 19
maal geld gezonden, 11 maal opgevraagd. De inlage
vermeerderde met ruim 1/3. Bestuur en Raad van Toe
zicht behielden hunne ledenomtrent borgstelling door
buiten de gemeente wonende personen werd nauwkeu
rig onderzoek ingesteld. Spr. meent te mogen consta-
teeren, dat de Bank geen enkele onsoliede post heeft
uitstaan. Zeer worden de algemeene medewerking en
de steun gewaardeerd, opnieuw wordt aller belangstel
ling en steun gevraagd. De bank worde een der nuttig
ste instellingen in onze gemeenten. Door den voorzit
ter wordt den heer Wonder de dank der vergadering
gebracht, wat een krachtig applaus uitlokte.
Bij de verkiezing van een Bestuurslid en een lid van
den Raad van Toezicht, werden respectievelijk de hee
ren P. Wonder en K. Ploeger met bijna algemeene
stemmen herkozen. Beiden laten zich de keuze welge
vallen en danken voor het in hun gestelde vertrouwen.
Op voorstel van het bestuur wordt met algemeene
stemmen besloten de rente voor spaargelden vast te
stellen op 31/4 die voor voorschotten op 4J/2 Het
vorige jaar waren deze cijfers 31/2 en 5. De nieuwe
rentevoet wordt beschouwd te zijn ingegaan op 1 Jan.
1909.
Het salaris van den kassier wordt op voorstel van
het Bestuur vastgesteld op 125.
De credietaanvrage bij de Centrale wordt vastge
steld op ten hoogste 20.000 gld. Door den heer Van
Slooten wordt omtrent dit punt nader toegelicht, dat
de Bank tot nog toe zich in hoofdzaak kan redden met
de ingebrachte spaargelden, een hoogcr bedrag dan
J 10.000 credietaanvrage is nog niet noodig geweest.
Mocht er meer dan 20.000 bij den Centrale aange
vraagd moeten worden, wat zich echter niet laat den
ken, dan kan een algemeene vergadering worden uit
geschreven.
Bij de rondvraag komt ter sprake of het verleenen
van presentiegeld aan de bestuursleden en de leden
van den Raad van Toezicht niet wenschelijk geacht
moet worden. Bestuur en Raad van Toezicht verklaren
echter dit niet te verlangen, met genoegen wordt ge
zegd, wijden we ons belangloos aan de zaak. Onder
krachtig applaus wordt nu van uit de vergadering een
hartelijk woord van dank gesproken aan Bestuur en
Raad van Toezicht.
Statuten en Iluish.-reglement worden den leden gra
tis verstrekt.
De voorzitter sluit met een passend woord de verga
dering.
Het Dames-comité voor het huldeblijk aan H. M. de
Koningin heeft te beschikken over 225, door vrijwil
lige bijdragen bijeengebracht.
Dit geheele bedrag zal, volgens den wensch van H.
M. de Koningin, geheel ten 'goede komen aan de alge
meene armen der gemeente.
Vermoedelijk uit de brievenbus van de firma C.
Co., in de Reederijstraat te Rotterdam, is een kennis
geving van een aangeteekenden brief gestolen. De ken
nisgeving was bestemd voor de firma C. Co. in de
Wijnstraat, en werd abusievelijk in de Reederijstraat
bezorgd. Den dief is op het postkantoor, na afgifte der
kennisgeving, de daarop betrekking hebbende aange-
teekende brief uitgereikt. In dezen brief bevond zich
een aandeel groot 1000 van de Tabak-Maatschappij
Silau Asah.
De heer E. Grim werd herkozen als voorzitter der
commissie tot wering van schoolverzuim.
Gisteren had, onder vele teekenen van belangstelling
de plechtige teraardebestelling plaats van den Wel-
Eerw. heer A. H. E. Wenner, in leven Deken en
Pastoor te Purmerend. Het Dagelijksch Bestuur der
gemeente was mede tegenwoordig.
Door de rijzinnige Kiesvereenigyig alhier is met
19 tegen 8 stemmen tot candidaat voor de Tweede Ka
mer gesteld de heer Frans Netscher te Santpoort; de
overige 8 waren op Jonkhr. Mr. P. van Eoreqst uitge
bracht.
De meerderheid, die de heer N. verwierf, kwam onte
genzeggelijk door zijn ijveren voor het werken van den
Bond van Staatspensioneering, met welks beginsel de
heer an I. blijkens een schrijven niet in allen deel
kon meegaan.
I )cze week werd in dit seizoen, door den heer O.
Trompetter, groothandelaar in groenten te Noordschar-
woude, zijne 1000ste wagon naar het buitenland ver
zonden.
Uit St. Pancras.
Het muziekgezelschap „Concordia" te St. Pancras
heeft Donderdagavond in het lokaal van den heer P.
Greeuw een uitvoering gegeven.
De zaal was flink bezet.
Door het gezelschap werden een tiental muzieknum
mers ten gehoore gebracht, waarvan het publiek ten
zeerste heeft genoten; er werd mooi gespeeld.
Tusschen deze muzieknummers werden op het too-
neel een drietal voordrachten gehouden, welke evenals
de muziek luide werden toegejuicht.
