DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Damrubriek,
m
m
mr
m
ui
m
i m
P
No. 94
Honderd en elfden (aargang.
1909.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
F Wonderlijke nummers 3 Cents.
V R IJ D A G
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
23 APRIL.
De passagier en het vrachtgoed.
BINNENLAND.
■m
m
Telefoonnummer
De Deputatenvergaderlng.
Tweede Kamer-verkiezing.
Staatspensionneering.
üf
aSS
I
itn
im
mk
M
0
U
Strafport.
Aangehouden.
Een gestoorde bruiloft.
Een verzuchting.
COURANT.
Nu in Nederland de groote vraag van de toekom
stige exploitatie onzer spoorwegen aan de orde is,
moet bet den objectieven besebouwer wel treffen, dat
die vraag over het geheel zoo eenzijdig bekeken wordt.
Het schijnt voor lien, die deze vraag beartikelen en be
spreken, vast te staan, dat de spoorweg in het vervolg
voor het vervoer evenzeer en op dezelfde wijze troef zal
blijven als bij dat tot nu toe geweest is. En dit is wel
heel opmerkelijk 1111 juist iu dezen tijd overal in het
buitenland andere vervoersmogelijkheden worden be
sproken en toegelicht.
Nu spreekt het wel vanzelf, dat wij over vijf jaar
nog niet van Amsterdam naar Esschen zullen vliegen
0111 11a bet passeeren van de douane de vlucht naar
Brussel voort te zetten. Maar dat staat wel vast, dat
wij aan den vooravond van een algeheele omwenteling-
van het verkeer staan, waarvan de beteekenis nog in
de verste verte niet is te voorzien.
Als een eerste bezwaar dat vermoedelijk tot diep in
grijpende veranderingen zal leiden, ontmoeten wij bier
de overbelasting der gewone spoorwegen, een vraag
stuk, dat speciaal in Duitscliland aan de orde van den
dag is. Nu staat bet vast, dat de spoorweg voor
I luitsehland een heel andere beteekenis beeft dan voor
ons land, waar bier bet vervoer te water zooveel meer
beteekent en de spoorwegen niet in banden van den
staat zijn. Doch aan den anderen kant is onze toe
stand niet zóó geheel verschillend van de Duitsche, dat
men bier met de ervaringen ginds zijn voordeel niet
zou kunnen doen. En nu nemen ginds de s(temmen
toe van ben, die verklaren, dat de toestand niet zoo
kan blijven, als hij thans is.
Meer en meer ziet men de groote fout in het samen
brengen van goederen- en personenverkeer op de groote
lijnen. Aan bet personenverkeer wordt de eisch ge
steld, dat het vlug geschiede. Bij bet goederenvervoer
komt het niet zoo zeer aan op de snelst mogelijke
overbrenging (waarbij minuten zelfs meetellen) dan
wel op goedkoopte.
Die twee eischen aldus betoogt men komen
voortdurend mot elkaar in conflict. Neem b. v. het
voorbeeld is ontleend aan een boek over „Massengiiter-
bahnen" van dr. W. Rathenau en professor Cauer
de lijn BerlijnFrankfort aan de Main. Kon men zóó
hoog stijgen, dat men de heele lijn in vogelvlucht kon
zien en alle daarop in één richting loopende treinen,
sneltreinen, passagierstreinen, goederentreinen en
werktreinen kon waarnemen, dan zou men natuur
lijk de lengte der heele lijn kunnen vergelijken met de
bij elkaar opgetelde lengten der zich langzaam voort
bewegende zwarte treintjes. Welnu op die lijn zou op
een gegeven oogenblik de grootste lengte van. alle in
één richting loopende treinen niet grooter zijn dan 3
percent van de geheele lengte der baan. Zeveuenne-
gentig percent van die lengte met de daarbij beliooren-
de kunstwerken, arbeidskrachten enz. enz. ligt dus
renteloos. Daaraan moet een eind gemaakt worden.
Het eenvoudigst zou dit kunnen door naar mate de
vraag naar treinruimte grooter wordt, de treinen snel
ler op elkaar te doen volgen en ze alle geregeld achter
elkaar te laten loopen met dezelfde snelheid. Zoodoen
de zou men betrekkelijk veel goedkooper kunnen ver
voeren dan tlians en een groote hervorming brengen
in het spoorweg-goederenvervoer.
Doch wij zien ze al de passagiers, gedoemd om
van Berlijn naar Frankfort hun plaats in te houden!
De reis zou twee, drie maal zoo lang duren als thans.
Geen denken aan dus. De passagierstrein wil voor zijn.
Groote einden baan moeten veilig gemaakt worden,
tallooze goederentreinen moeten telkens weer wachten
om die treinen voorbij te laten.
Doch nu komt de sneltrein met zijn razende vaart.
Kilometers van te voren moet alles op zijsporen opge-
AAN DE DAMMERS!
Zeer talrijk waren de gedurende de Paaschweek in
gekomen oplossingen. Wij betuigen allen onzen dank
voor hunne inzendingen.
Van vraagstuk 110. 10 was nog een goed antwoord
ingekomen van den heer J. A. W. te G.
Probleem 110. 21 van den heer M. de Leeuw was aar
dig van ontleding. Wij laten hieronder volgen de op
lossing van den auteur.
Wit speelt: 24—19, 39 17, 32—27, 36 -.47, 47—42,
30—25, 25 14, 35 11.
Probleem 22 van den beer J. Noome van Purmerend
was er weer een, zooals wij dat van genoemden heer
gewend zijn.
Vele oplossers hebben ons dan ook te kennen gege
ven, dat zij met zeer veel plezier naar de oplossing
hebben gezocht.
De oplossing van den auteur was:
Wit speelt 4540, 2520, 15—10, 4233, 3228,
41—37, 31:22, 36:49!!
an beide problemen mochten wij goede oplossingen
ontvangen van Mej. D. Schild te Nieuwe-Niedorp en
van de heeren: G. Gerling, J. Iloutkooper, O. H. Dam
mers, K. Olie, B. D. de Roos, allen te Alkmaar; S.
Homan en H. Lindeboom, beiden te Oudorp; A. Vol
kers te Sint-Pancras, T. v. d. Velde te Huiswaard, II.
E. Lantinga te Haarlem, J. Speets en D. Speets te
Benningbroek en P. Zwakman Dz. te Bergen.
Van probleem 21 ontvingen wij een goede oplossing
van den heer J. A. W. te G.
Van probleem 22 ontvingen wij goede oplossingen
van L. II. Grootegoed en M. de Leeuw, beiden te Alk
maar; J. Beek, 't Zand en A. Meereboer te Heer-IIugo-
waard.
borgen worden, alles moet in renteloos nietsdoen wach
ten totdat het zware gevaarte voorbijgestoven is. Heeft
die trein vertraging en hoe gemakkelijk kan dat
niet dan krijgen alle treinen ook vertraging en
wordt de kapitaalverwoesting nog grooter. E11 omge
keerd beeft een van de vele treinen een klein man-
Jkement, zoodat de bebeerschcr der spoorwegen, de
sneltrein, moet wachten, dan dwingt vervolgens deze
tiran alle andere treinen zonder onderscheid op zijn
beurt weer om te dagdieven.
In den eersten tijd van den spoorweg heeft men dit
bezwaar niet zoo gevoeld. En nog zijn er lijnen te over,
waar dit bezwaar bijna niet gevoeld wordt. Doch bij
andere lijnen treedt het wel degelijk op den voorgrond
en op de drukste lijnen, waar het vervoer nog steeds
met geregelde snelheid toeneemt, zijn de bezwaren al
van dien aard dat men bet tijdstip kan berekenen
waarop men vast zal loopen als er niet ingrijpende
hervormingen werden ingevoerd.
Die hervorming nu wil men bereiken door althans
op de drukke banen het goederenverkeer geheel te
scheiden van bet personenverkeer.
Het goederenverkeer moet zoo geregeld kunnen wor
den, dat de treinen geregeld, met dezelfde snelheid
en dicht op elkaar in dezelfde richting kunnen rijden,
zoodat niet 3 maar 10, 20, 30 en meer percent van de
lijn voortdurend in gebruik zijn. Bovendien moeten
zoowel de goederenwagens als de goederentreinen zoo
groot mogelijk gemaakt kunnen worden om zoo goed
koop mogelijk te kunnen vervoeren.
Het personenvervoer daarentegen zal wel lang elec-
trisclie sneltreinbanen moeten geschieden, die geheel
voor dat verkeer zijn ingericht en die de groote snel
heid en gelegenheid zullen kunnen geven welke tegen
woordig voor dat verkeer worden gevraagd.
Is deze beschouwing juist en welke reden zou er
zijn, die deze beschouwing, welke juist moet zijn voor
Duitscliland, voor Nederland van geen gewicht maak
te dan is er toch alle reden om daarmee rekening te
houden bij de plannen ter hervorming van onze spoor
wegen, die thans aan de orde van den dag zijn.
ïntusschep naast bet vraagstuk der hervorming
van bet eigenlijke spoorwegwezen komt de kwestie der
nieuwe verkeersmiddelen, die eveneens in verband met
ons groote vraagstuk alle aandacht verdient. Daarover
een volgend maal.
In de groote zaal van Tivoli te Utrecht had Donder
dag onder leiding van dr. A. Kuyper de Deputatenver-
gadering plaats, welke zich in ©en overdruk bezoek
mocht verbeugen.
Dr. Kuyper hield bij deze gelegenheid een openings
rede, getiteld: „Wij, Calvinisten...."
Na in zijn inleiding in het kort de staatkundige ge
beurtenissen van 1905 geschetst te hebben, wees spr.
er op, dat zijn partijgenooten ditmaal den uitslag van
de stembus rustig kunnen afwachten. Zelfs wil ik
aannemen, zeide spr., dat de liberalen nogmaals over
winnen. Maar wat hebben ze dan nog? ging bij voort.
Laat ze bun eene stem meerderheid handhaven of zelfs
nog twee zetels erbij winnen, wat anders is denkbaar,
dat juist dio tweede zegepraal bij de stembus bun po
litieke inzinking eerst recht zal voltooien? Natuurlijk,
we mogen bun overwinning niet wenschen, en we zul
len het uiterste onzer kracht inspannen om hun de ze
gepraal te betwisten. Maar anders ja, ik aarzel niet
het uit te spreken, zou niets hun zoo noodlottig zijn,
als een da eapo van 1905. Dan toch eerst zou de vol
strekte onmacht der liberalisten om bet bewind te
voeren, in recht helder licht treden.
Spr. schetste daarop de oorzaken waardoor de libe-
rt len bun invloed inboeten op d,e massa en brengt in
dit verband ter sprake de excessen, waarin Frankrijk
Als nu moeten wij terugkomen op onze vorige ru
briek. Wij hebben daar onze partij tusschen de lieeren
Jahan met wit en 1. Weiss met zwart afgebroken 11a
den 87en zet van wit. Als toen was bereikt onderstaan
de stand.
Zw. 6, 7, 8, 11, 12, 14, 15, 17, 19, 23, 24, 34.
W. 16, 25/28, 32, 33, 36, 38, 42, 50.
Wij hebben toen als eerste vraag gesteld:
baalt zwart dam? 't Vervolg der partij geeft
woord.
37. 34—39!
38. 33 44 38. 24—30
39. 25 34 39. 23—29
40. 34 23 40. 17—21
41. 26 17 41. 11 33 N
42. 38 29 42. 19 48.
Nu kon wit op 2 manieren den dam nemen, 11.
4439 en 36 27, maar ook door
„Hoe
ant-
dnOJ'
verviel. Der liberalisten buis is uitgewoond; wat ze
broodnoodig hebben is een waardig architect, die hun
een nieuwe behuizing uit den grond van hun beginsel
doet oprijzen.
Spreker acht desniettemin de taak, die de christelij
ke partijen hebben, niet licht.
Ook bij ons zijn wanklanken opgegaan, maar als an
ti-revolutionaire partij, als voortzetting van wat eens
in ons roemrijk verleden de veerkracht onzer vaderen
uitmaakte, als calvinisten hier op onzen Landdag
saamgekomen, hebben die twee keursteenen uit Cal-
vijn's lA'oon, zijn strijd èn voor de eere Gods èn voor
de vrijheid des volks ook ons steedS toegefonkeld, de
eere Gods ook in het staatsbeleid en de vrijheden des
volks, zo zijn ons bet erfstuk van ons nationaal verle
den. Ge erkent er een principieel anti-revolutionair
aan, of hij op deze twee punten volbloed Calvinist is.
Van alle conservatisme was Calvijn de gezworen vij
and; boog stond zijn ideaal. Calvijn verstond bet, dat
alle leven organisch saamhangt, dat die samenhang
opkomt uit het bloeien op een zelfden wortel en dat de
vastheid zoo voor de orde in den Staat als voor het
volksgeluk niet anders kan gegrondvest worden dan in
die dege Godsvrucht, die God zelf inprent in het hart.
Laat ons bij de stembus werken zooals Calvijn gewerkt
heeft, nobel, onversaagd eli onverdroten; laai ons den
politieken strijd voeren, niet voor eigen macht, maar
voor Gods eere en voor het heil van ons volk. En het
zij, dat we dan geslagen worden, hetzij dat ons de ze
gepraal blijft, laat het in het gedenkjaar van Calvijn,
wij, Calvinisten in Nederland, een moed, een veer
kracht, een volharding ontplooid hebben, zooals ons
zelfs in onze beste jaren nog nimmer van onzen God
gegeven was, aldus eindigde spreker zijn rede.
Dr. Kuyper, ds. Hania en De Waal Malefyt werden
als leden van bet centraal-eomité herkozen. Als leden
daarvan werden gekozen mr. De Veer, prof. Visscher,
mr. Anema, prof. Diepenhorst, Pollema, Dumaer van
Twist en jhr. Van Citters.
Het concept-programma, waarop de volgende punten
voorkomen: gezinshoofdenkiesrecht, verplichte verze
kering, herziening tarief van invoerrechten, meerdere
gelijkstelling van bijzonder met openbaar onderwijs,
werd vastgesteld.
Een voorstel ten opzichte van de coalitie met de
Christelijk-Historischen en de Roomsch-Katholieken
werd door de vergadering aangenomen.
De Vrijzinnige Kiesvereeniging te Texel heeft den
oud-minister mr. Th. de Meester candidaat gesteld
voor de Tweede Kamer in het district Den Helder.
Door de Katholieken te Beverwijk is het aftre
dend lid, de heer W. Passtoors, candidaat gesteld. De
heer W. Droog van Haarlem, eveneens Kath., heeft
zich teruggetrokken.
QPMENGD NIEUWS,
en zonderlinge reclame f
Op een reclamevlakte te Amsterdam adverteert „Vi-
tello" zijn margarine, „vervangende de beste boter."
Een aanplakker van den ITollandschen Schouwburg
heeft er zijn papier overheen geplakt, waarop de naam
staat van het nieuwe successtuk.
Er is nu te lezen:
„Vitello. Het Gele Gevaar."
Door het hoofdbestuur van den Bond voor staats
pensionneering, is aan den minister van Binnenland-
sche Zaken het verzoek gericht, om bij- de a.s. volktel
ling ook de volgende vragen te stellen:
le. Zijt gij reeds gepensionneerd met een bedrag
van 5 per week of meer?
2e. Indien gij niet gepensionneerd zijt, hebt gij dan
uit vermogen een inkomen van 5 per week of meer?
43. 36—31
44. 27—21
45. 44—39
43. 48 26
44. 26 17
45. 17 44.
46. 51) 39 en toen kon zwart, ofschoon t spel altijd
voor hem gewonnen was, nog dadelijk winnen door
711, 813 en 15 44.
Deze partij is door Weiss fijn gespeeld. Wat onze
drie vragen betreft uit de vorige rubriek, naar aan
leiding van deze partij, daarop hebben wij antwoorden
ontvangen van de heeren M. de Leeuw, B. D. de Roos
te Alkmaar, J. Speets en D. Speets te Benningbroek
en 1'. Zwakman Dz. te Bergen. Wij betwijfelen niet
of meerdere onzer dam vrienden hebben deze antwoor
den gevonden, maar ze niet opgestuurd. Wij brengen
daarom bovengenoemde heeren onzen dank voor hunne
moeite en belangstelling.
De volgende fraaie slagzet is door den heer Estien-
ne (uit frankrijk) uitgevoerd, in een gespeelde partij.
In "iiderstaanden stand sphelde zwart 1117 een
zet, die zeer voor de hand ligt, daar zwart daarmee
een stuk zou winnen.
V'V; WÊ
HH
(Deze beide vragen allen te beantwoorden door perso
nen boven 65 jaar).
3e. Hebt gij uit den aard uwer betrekking op 65-
of 70-jarigen leeftijd of vroeger recht op een pensioen
van 5 per week of meer?
4e. Tndien gij recht hebt op een pensioen, lager dan
5 per week, hoeveel bedraagt dit?
Een der lezers van de N. Ot. bericht dat hij een
prentbriefkaart ontving, overigens voldoende (met 21/2
et.) gefrankeerd, die belast was met strafport, omdat
de correspondentie ter linkerzijde voor een paar woor
den liep over de lijn die het adres- van het correspon
dentie-gedeelte scheidt. Ter verduidelijking zond hij
de volgende schets
BRIEFKAART.
De laatste beide regels nu liepen over de lijn in het
midden, niet wegens plaatsgebrek, maar als gevolg van
slordig schrift. Nu er iu den laatsten tijd op de groo
te kantoren de kaart was uit Rotterdam op zelfs
de geringste afwijking van het wettelijk voorschrift
wordt gelet, verdient het aanbeveling zich stipt te
houden bij het voeren van correspondentie aan de
daarvoor gereserveerde ruimte, i. c. links van de aan
gegeven lijn. De kans van strafport is anders niet uit
gesloten.
Zw. 2, 3, 5, 8, 11/14, 16, 18, 19, 23, 24.
W. 21, 27, 28, 32, 34, 35, 37, 38, 40, 42, 45, 47, 48, 50.
To Rotterdam zijn aangehouden de administrateur
A. W. M. en de 4e stuurman II. J., beiden te Londen
woonachtig, die verdacht worden zich ten nadeele van
een reederij in de Boompjes, te hebben schuldig ge
maakt aan verduistering van een bedrag van 300.
Met dit geld moest de equipage uitbetaald worden,
maar in plaats dit te doen, gingen de aangehoudenen
koffiehuizen bezoeken.
Te Arnhem werd gisteren ten huize van zekeren F.
in de Heisteeg, bruiloft gevierd. Men was gezellig bij
een, toen ook J. W. verzocht toegelaten te worden. Men
was evenwel niet op zijn tegenwoordigheid gesteld en
wees hem de deur. Dit had handtastelijkheden tenge
volge. W. en F. kwamen vechtende buiten, en daar
wist eerstgenoemde F.'s rechterduim tusschen zijn
tanden te krijgen en dat lichaamsdeel dadelijk achter
het eerste lid geheel en al af te bijten. W. koos het
hazenpad, terwijl F. zijn duim opraapte en bij de poli
tie hulp zocht. In het gemeente-ziekenhuis werd hij
verbonden.
De top van den duim is ten politieburetle gedepo
neerd. De dader W. is een berucht individu.
Op een gevel aan de Baangracht te Amsterdam staat
met sprekende letters geschilderd:
„Ook dit zal voorbij gaan."
Bij informatie is ons dit gebleken te zijn de verzuch
ting van den eigenaar, die na tien ingezonden eti afge
keurde plannen en teekeningen voor een verbouwing
van zijn perceel bij het B.- en W.-toezicht, op het laatst
berustte, niet verbouwde, en naar een citaat zocht, om
zijn zielstaat uit te drukken. (Hbld.)
Wit nu aan de beurt van spelen zijnde speelt.
Maar neen, wij willen deze opgave aan de liefhebbers
geven als vraagstuk no. 11. Hopende, dat zij er naar
zullen zoeken, zondei; te probeeren, dus eerst den slag
doorkijken, daarna uitvoeren, zullen wij gaarne de in
gekomen oplossingen in onze volgende rubriek verant
woorden. Wij verzekeren hun, dat de uitslag de
moeite ten zeerste zal loonen.
Als probleem geven wij een fraai stuk werk van den
overleden Franschen Grootmeester E. Leclercq. Wat
ons t meeste interesseert voor dit probleem is de zeer
natuurlijke stand, die geheel doet denken aan een ge
speelde partij.
Probleem nu. 23 van E. Leclercq. t
Zw. 8, 9, 10, 13, 16/19, 23, 24, 29, 36.
W. 25, 26, 28, 32, 33, 38, 40, 44, 45, 47, 48, 49.
Opl. voor 28 April bureau van dit blad.
Correspondentie. J. A. W. te G. Van pro
bleem 22 was de opl. niet goed. Gelieve s. v. p. te
vergelijken met de oplossing van lieden.
II. A. II. te A. Probleem ontvangen. Wordt te ga-
lcgenertijd geplaatst. 29 behoeft geen dam te zijn!
