DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Be vredesldee In de kleine landen.
Honderd en elfde jaargang.
No. 122
1909.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
V R IJ D A G
28 MEI.
BINNENLAND.
Telefoonnummer S.
De doop der Prinses
Reis Eerste Kamerleden.
Diefstal.
Omgekomen.
Inbraak.
Mazelen.
Renbanen.
Een mooie gift
Verdwenen opschriften.
Uit Purmerend.
Gezinsverpleging in de classis Alkmaar.
ALKMAA
COURANT.
Als een van de redenen, waarom het zoo uiterst wen-
schelijk zou zijn, dat de kleine volkeren elkaar zochten
en elkaar vonden, dat er meer aanraking tussehen de
bewoners van, die kleine staten kwam, dat men meer
ingewijd werd in de ideeënwereld van elkaar, is her
haaldelijk genoemd de overweging dat in die kleine
volkeven de onmilitaire idee meer bloeit dat men zich
daar beter een wereld zonder wapens kan denken dan
in de groote.
Voor hen, die door hun beroep gedwongen worden
geregeld kennis te nemen van de vraagstukken, welke
in de groote staten de aandacht trekken, behoeft deze
overweging welhaast geen nadere toelichting. Doch
hoe anders is het met hen, die niet verplicht zijn dage
lijks over de grenzen te kijken en dus allicht den in
druk krijgen, dat de gang der ideeën in de groote lan
den niet zoo veel anders is dan in de kleine landen,
dat hetzelfde in die groote landen gemeend en gedacht
en verlangd wordt als in de kleine landen, zij het op
een andere schaal.
Die indruk is echter geheel valsch. (leen onderwerp,
geschikter om dit aan te toonen, dan wat wij hier aan
haalden.
Wij zeiden: de onmilitaire idee bloeit meer in de
kleine landen. Onder de onmilitaire idee verstaan wij
de gedachtengang, die het militaire aanvaardt als iets
noodzakelijks doeh als iets voorbijgaands dat bij verder
voortgaande beschaving behoort te verdwijnen, al
thans in den tegenwoordigen vorm.
Deze gedachte bestaat, naar het ons voorkomt, in alle
kleine landen. Men is daar overtuigd, dat het verkeer
der volkeren zieh zal ontwikkelen als vroeger het ver
keer der steden, der individuën. Aanvankelijk waren
de individuën' ook verplicht als militairen tegenover
elkaar te staan en elkaar met doodslag, althans met
bedreiging van handtastelijkheden in bedwang te hou
den. Deze toestand is verdwenen en niemand die het
oude vuistrecht terug zou willen hebben omdat het po-
tiger en beter menschen kweekte. Hetzelfde is nader
hand gebeurd met de steden en de dorpen. Ook tus
sehen de steden onderling en tifischen stad en land
heerschten veeten, ook hier stond de menseh tegenover
den menseh als wolf, als militair.
Ook die tijden zijn verdwenen. En ook ten aanzien
daarvan liooreu wij niet van één menseh, die het voor
de flinkheid en de zedelijke gezondheid van de dorpe
lingen betreurt, dat zij niet van tijd tot tijd eens wat
stedelingen met knuppels, hooivorken en zeisen te lijf
gaan.
Nu staan de staten tegenover elkaar als vroeger de
dorpen en de individuën. In de kleine staten gevoelt
men de paralel, ziet men dus absoluut niet in, waarom
het volk zou verslappen, indien men het niet dwong
van tijd tot tijd voor zijn gezondheid eens ten oorlog
te gaan. Doeh in de groote staten is dat allerminst
het geval. Daar kan men niet de zaak betrekkelijk ob
jectief bekijken als de bewoners der kleine staten. En
daar bekijkt men de zaak ook niet objectiet. -
Men lette maar eens op de beide groote landen, die
het dichtst in de buurt liggen op Engeland en
Duitsehland. Er zijn daar verschillende redenen, waar
om de menschen niet in ernst kunnen gelooven aan
een andere definitieve beslissing van internationale
geschillen dan aan een beslissing met de vuist.
De eerste en voornaamste reden schijnt ons bij de
Britten als bij de Eranschen b. v. de nationale
eigenwaan. Voor een Brit en een Franschman is een
buitenlander heel iets anders dan b. v. voor een Neder
lander. Ilij kent en waardeert in het algemeen niet
in vollen ernst als wij buitenlandsche beschaving,
hij houdt den buitenlander in veel gevallen eenvoudig
niet voor vol.
I Natuurlijk heeft hij het in zijn betoog noodig op
buitenlandsche voorbeelden te wijzen. Natuurlijk ont
gaat hem niet de macht van den buitenlander. Doch
ten slotte beschouwt de Brit den niet-Brit, den Duit-
scher b.v., als de Romein den Germaan: als een bar
baar. En er is een ander recht voor menschen, een an
der voor barbaren. In zijn egocentrische neigingen
kan hij zieh niet denken, dat er een rechter boven de
partijen zou kunnen zijn, die èu Brit èn Duitscher als
gewone justiciabelen zou beschouwen.
In Duitsehland staat de zaak iets anders. Ook daar
vindt men die egocentrische neigingen, al zijn zij niet
zoo hevig, zoo oud en onveranderlijk als in de beide
andere door ons genoemde staten. Doch het nationale
gemis aan objectiviteit tegenover de kwestie die ons
bezig houdt wordt daar verergerd door den diepinge-
wortelden militairen zin, die geheel uitgeroeid zou
moeten worden, voordat men een billijker beschouwing
zou mogen verwachten van de idee der internationale
arbitrage.
Geen wonder dan ook, dat men dagelijks in de Duit-
sche bladen artikelen kan lezen, die over deze interna
tionale toenadering als over kinderpraat spreken, die
den oorlog als iets heilzaams en voor alle todkomst
noodwendigs beschouwen, die de enkele geleerden en
ideologen, welke den moed hunner overtuiging hebben
en in Duitsehland over werkelijk internationaal recht
durven spreken, voor kamergeleerden uitmaken, die
met de werkelijkheid geen rekening} houden en sprook
jes vertellen.
In Duitsehland wordt dag aan dag de vredesbewe
ging belachelijk gemaakt, in Engeland spreekt men
niet dan van Dreadnoughts, militaire invallen enz. In
andere groote landen vindt men iets dergelijks. Is het
onder die omstandigheden niet noodzakelijk, dat de
kleine staten voeling krijgen en houden om de idee van
internationale vrede-door-recht een veilig onderkomen
te verschaffen en de gelegenheid om zich te ontwikke
len.
Van de bij de doopplechtigheid van Prinses Juliana
verwacht wordende vorstelijke personen zullen de Prins
en Prinses von Erbach intrek nemen ten paleize van
de Koningin-Moeder.
Begeleid weder door den ingenieur van den Rijks
waterstaat en den provincialen hoofdingenieur werd
gistermorgen over Buitenpost vertrokken naar Nieuwe
Zylen, waar de zeesluizen werden bezichtigd. Vervol
gens ging het per motorboot over de Eauwerszee naar
Oostmahorn en met rijtuigen terug naar Dokkum,
waar in het hotel „Lyberiug" geluncht werd, en daar
na teruggekeerd naar Leeuwarden. Slot was een ge
meenschappelijke maaltijd in het hotel „Nieuwe Doe
len."
OEMENOD NIEUWS.
Een jubileum.
De schoolopziener in het arrondissement Purmerend,
de heer H. .T. Calkoen, burgemeester van Edam, her
dacht dat hij voor de 25ste maal lid was van de com
missie, belast met het afnemen van de examens ter
verkrijging van de akte van bekwaamheid van onder
wijzer. Ter herinnering hieraan werd door de com
missie en de deskundigen (die allen tegenwoordig wa
ren) aan den jubilaris een gouden lorgnet aangeboden.
Ook de inspecteur van het lager onderwijs was tegen
woordig.
Bij den landbouwer L. te Luttèrade bij Sittard, heeft
men Dinsdagnacht een bedrag van bijna 3000 gesto
len, waarbij 2100 in staatspapieren, een spaarboekje,
gouden horloge en andere sieraden. De verdenking
rust op een knecht uit Maeseyek, die eerst enkele da
gen aldaar in dienst was en spoorloos verdwenen is.
Op Ameland is bericht ontvangen, dat de heer Spar-
rius, kapitein van het fregatschip „Nederland," de
tweede-stuurman en vijf matrozen, op de reis van Mel
bourne naar Europa, tijdens een vreeselijke storm op
den Zuid-Atlantischen Oceaan overboord zijn geslagen
en verdronken. De kapitein laat eene vrouw en twee
kinderen ha.
Bij eene huiszoeking ten huize van een echtpaar on
der Rooswijk in den Breesaap zijn verschillende goede
ren, afkomstig van inbraak en diefstal opgespoord. De
gordijnen en vloerkleeden heeft men herkend als af
komstig van een inbraak ten huize van mevr. Boelen
Smidt van Gelder te Heemstede. Het echtpaar werd
onmiddellijk in hechtenis genomen.
Te Urk heersclien de mazelen in verscheidene huis
gezinnen. Een achttal kinderen zijn er reeds aan ge
storven.
Daar de mazelen officiëel niet meer gerangschikt
worden onder de besmettelijke ziekten, worden de men
schen in het behartigen van de noodige voorzorgsmaat
regelen en der in acht te nemen voorzichtigheid ook
soms al te zorgeloos, hoewel toch de besmetting door
die officiëele uitspraak in liet minst niet is geweken.
Naar Het Vad. verneemt, zullen waarschijnlijk de
banen tc Woestduin en Bergen medio Juni gesloten
worden. De geringe belangstelling moet daar oorzaak
van zijn.
Berooving
Twee huzaren te Haarlem hebbëli op het Bolwerk
den heer C. V. beroofd van 80. De een sloeg hem te
gen den grond en de ander rolde hem het geld. Zij zijn
in arrest.
I)e directeur van Neerbosch ontving dezer dagen o.
a. een gift van 5000 bij testamentaire beschikking.
Beleediging
Gistermiddag stond voor de rechtbank te Haarlem
terecht de heer J. E., raadslid te Beverwijk, die zich
in den nacht van 19 April ongepaste uitlatingen had
veroorlooft over den burgemeester jlir. Striek van Lin-
sehoten en die bovendien een veldwachter had belee-
digd. Eiseh J 300, subs. 30 dagen.
Aanbesteding
Door het prov. bestuur van Noord-Holland werd gis
teren aanbesteed
I het doen van leveringen ten behoeve van de Hel-
dersche zeewering. Raming 25.000.
Minste inschrijver I). do Vries,-Helder, 29.480.
II. De verhooging van een deel van den omringdijk
en de verbetering en uitbreiding van liet gronddepot
der werken op Marken. Raming 10.000.
Minste inschrijver W. M. v. Meekeren, Ilindeloopen,
9239.
Een mooie vondst.
Bij de afbraak van een huis te Button o. d. Veluwe
is een merkwaardige vondst gedaan. Een vuurplaat
bleek aan de achterzijde, die eigenlijk voorzijde is, een
schoone voorstelling en het jaartal 1602 te bevatten.
Het fraait bewerkte stuk moet een hooge waarde
vertegenwoordigen.
Ongeveer 40 jaren geleden las men boven een bakke
rij in de gemeente T.
„Voorheen was ik alleen,
Toen kwam de tweede aan;
't Is altijd goed gegaan.
Toen kwam de derde aan;
Hoe zal 't nu wel gaan?
Het bakken is mijn bestaan."
Op een boerenplaats in dezelfde gemeente las men:
„Overwonnen door den tijd
Maar lang niet zonder strijd,
En daarom heet ik Strijd."
In de gemeente II. stond, onder een geschilderden
molen, voor een tapperij
„Deze molen kan niet malen,
Die hier drinkt, die moet betalen;
Groot saaijen en baaijen."
Te A. stond voor een theewinkel in de oude Lelie
straat
„Gaat niet voorbij,
Indien dat gij
Zoekt goede thee;
Zie, ruik en smaak,
Tot uw vermaak,
Eli neemt wat mee."
Voor een tuiniershuis te D. stond i
„Adams hof
Is aard en stof
Elkeen wiedt zijn onkruid groen,
lk heb genoeg met 't mijne te doen."
Een oesterhuis te R. prijkte met dit opschrift
„Hier in 't gekroonde oesterhuis,
Daar vindt men altijd iemand thuis;
Om geld te winnen zijn wij nooit moe;
Men verkoopt hier oesters open en toe."
Voor den winkel van een vleeschhouwer te L. kwam
dit opschrift voor:
„Al ben ik een moordenaar, ik doe geen menschen
[kwaad,
Schoon dat mijn hand er 's jaars al menig nederslaat;
En 't is zelf naar 't bevel, dat aan ons is gegeven,
Slacht vrij en eet het vee, het nooddruft van uwleven."
(Hbld.)
Tot Heemraad van het waterschap Wijde-Wormer
werd lieden benoemd de heer G. Breebaart, in plaats
van den heer D. Jonker, die wegens lioogen leeftijd be
dankte.
Bij de gistermorgen in het café „De Nachtegaal" te
Alkmaar gehouden algem. verg. van de vereeniging
van Ned. Hervormde Diaconieën in de classis Alkmaar
voor Gezinsverpleging, waren 42 personen tegenwoor
dig, waaronder enkele belangstellenden.
De voorzitter, de heer Ds. Werner te Stompetoren,
opende de bijeenkomst, waarbij het hem een groot ge
noegen doet zoovelen welkom te kunnen lieeten, daar
de band, die ons bindt ter verzachting van de lijdende
menschheid al nauwer en nauwer wordt aangehaald.
Deze vergadering, die zooveel belangstelling onder
vindt, wordt op een zeer gunstig tijdstip gehouden,
daar een grooten vooruitgang geconstateerd kan wor
den; waren er in 1907 5, einde 1908 waren er 9 zusters
bijgekomen zijn die te de Rijp, Zijpe, Heer-Hu-
gowaard en Anna Paulowna.
Ook op finantiëel gebied is, niettegenstaande de
meerdere uitgaven, voortspruitende uit de meer groo-
tere werkkring, is de toestand gunstig.
Deze vooruitgang is in hoofdzaak te wijten aan de
leden, aan de kringsbes turen, in 't bijzonder is dit
woord van lof gewijd aan de kring Broek op Langeu-
dijlt.
Heerlijk vindt spr. het dat de kerk dit menschlieven-
de werk heeft ter hand genomen, daar het velen een
spoorslag kan zijn tot de Kerk die zij eens verlieten, te
rug te keeren.
Hulde brengt spr. aan de zusters, niet alleen aan de
3 aanwezigen, maar ook aan de afwezigen. Zij allen
hebben hunne volle krachten gegeven aan het schoone
werk waarvoor zij zijn geroepen, daaraan is dan ook
den groei en bloei van de vereeniging te danken. (Da
verend applaus.)
L'eu slotte wijdt spr. een woord van dank aan den
afgetreden secretaris, den heer Kielstra, die zijn zoo
veel omvattende taak steeds verrichtte op een wijze
zóoals alleen Hij dit kan doen. Zijn werken zal bij de
vereeniging lang in aangename herinnering blijven.
(Applaus.)
In het bijzonder een welkom sprekende tot den nieu
wen secretaris, den heer D. Ilaars, hoopte hij dat deze
vergadering er toe moge bijdragen de belangstelling bij
velen te doen geboren worden of bij andereu aan te
wakkeren en opent daarna de vergadering.
De notulen der vorige vergadering werden daarna
gelezan en goedgekeurd.
Medegedeeld wordt een verzoek van de Verplegings-
vakvereeniging.
De voorzitter deelt mede dat reeds door het Hoofd
bestuur aan die vereeniging is medegedeeld dat op dit
verzoek niet kan worden ingegaan, daar er volgens de
vergadering van liet Bestuur geen resultaat van de be
sprekingen is te verwachten.
Omtrent de Koninklijke Goedkeuring deelt de voor
zittel- mede dat er, nadat het reglement bij H. M. de
Koningin ter goedkeuring is geweest, er een wijziging-
in zal moeten worden opgenomen, n.L dat de mededee-
lingen, bedoeld in art. 7 der armenwet, ook a^oeten ge
daan worden aan alle erkende instellingen van welda
digheid in de kring.
Eenige mutaties in het personeel der zusters worden
ter kennis van de vergadering gebracht.
De voorzitter zegt dat in enkele plaatsen cursussen
zullen worden gehouden, ter bestrijding van de tuber
culose.
Do voorzitter hoopt dat do zusters door de kringbe-
sturen vrijheid en gelegenheid zullen worden gegeven
deze cursussen bij te wonen ten bate van haar, opdat
zij Iuspectrices kunnen worden voor de Provinciale
Vereeniging voor de bestrijding van de tuberculose en
ten bate van de vereeniging.
Het jaarverslag van den secretaris getuigt van war
me belangstelling van de zijde van het publiek. Mocht
deze op enkele plaatsen nog iets te wenschen overlaten,
de algemeene werking zal ook daar ingrijpen.
De meeste belangstelling bleek wel te Heer-Ilugo-
waard en Zijpe.
Zeer hartelijk getuigt het verslag van de warme toe
wijding die de zusters zonder onderscheid aan hare
taak schenken, niettegenstaande de vele werkzaamhe
den, die dikwerf op haar schouders rusten.
Er werden afgelegd in kring I 1253 visitesin kring
II 1341 visites; twee zusters in kring III 1477 visites;
vanaf 15 Mei in kring III 655 visites; in kring IV
1195 visites; in kring V 2867 visites; in kring VI 1413
visites; in kring VII 2514 visites; vanaf 8 Juli iu
kring VIII 966 visites, totaal 14021 visiteg.
Van hoeveel zegenrijke-n hulp en liefdevollen arbeid
do toewijding der zusters spreekt, behoeft wel niet na
der gezegd te worden.
Ten slotte werd in het verslag nog hulde gebracht
aan Dr. Kielstra en den hoop geuit dat de diaconale
gezinsverpleging steeds in omvang moge toenemen.
Aan het verslag van den penningmeester, den heer
Ds. Eilerts de Haan te Heilo, ontleenen wij dat de ont
vangsten en uitgaven in kring I bedroegen 563.47" en
82.65; in kring II 716.84 en 125.16; in kring III
lSSO-S* en 248.47"; in kring IV 691.10 en
139.13; in kring V 1036.20 en 171.22; in kring
VI 538.87 en 0.70; in kring VII 937.15" en
285.74; in kring VIII 639.93 en 60.33; andere
inkomsten 284.12 en uitgaven 5939.31". Totaal
ontvangen 6938.06, uitgegeven 7052.71°.
Het nadeelig saldo is 114.65°, dat opgeheven zal
worden door nog te innen contributie.
l)e toestand moge thans rooskleurig zijn, de meer
dere werkkring der vereeniging zal het volgende jaar
ongetwijfeld meerdere uitgaven met zich brengen,
waarop een ieder bedacht zal moeten zijn.
Het kapitaal der vereeniging was 1 Januari 1908
2404.41", nadeelig saldo 114.65", kapitaal 1 Januari
1909 2289.76, waarvan in kas bij de verschillende
kringen 28.99.
De heer Ds. Bosch van Limmen dankt namens de
commissie, belast met het onderzoek der rekening, den
penningmeester voor zijn gehouden beheer.
De accuratesse en de scherpzinnigheid van den pen
ningmeester stelt spreker op Imogen prijs, en hij stelt
voor de rekening goed te keureu, hetgeen onder ap
plaus wordt aangenomen.
De voorzitter memoreert dat de heer G. Doorn, kas
sier alhier aan de vereeniging, ten volle heeft geresti
tueerd de door haar bij hem gemaakte onkosten inzake
verzekering.
Deze mededeeling werd onder applaus voor kennis
geving aangenomen.
Het verslag der propagandacommissie deelde mede
dat die commissie dit jaar niets behoefde te verrichten,
daar de werking der vereeniging van zelf een grooten
omvang nam.
Spreker hoopt dat die commissie het volgende jaar
meer zal hebben te verrichten, wat aangaat de plaatsen
waar de vereeniging nog niet of niet genoegzaam
werkt.
In de plaatsen als Petten, Sehoorl, Wai-menhuizen,
Callantsoog, Dirkshorn e. a. van waar wel geld in
komt, dient meer gegeven te worden, opdat zij recht
krijgen op een verpleegster.
Den vertegenwoordiger van Egmond-binnen spoort
de voorzitter aan veel te werken voor aansluiting," hoe
wel dit voor het bestuur een moeielijke aangelegenheid
is wat aangaat de indeeling die een geheele wijziging
van kring I in zich sluit.
Warmenhuizen vraagt hoe het komt dat daar niet
meer werking is waar te nemen, alhoewel jaarlijks van
daar aan de vereeniging wordt bijgedragen waarop
de voorzitter eenige inlichtingen geeft, evenals over
de aansluiting van Egmond-binnen.
Daarna wordt aan de orde gesteld de door den ker-
keraad der Ned. Ilerv. gemeente te Oude-Niedorp ge
dane voorstellen a. om art. 7 van het algemeen re
glement te lezen als volgt
„In het Hoofdbestuur heeft zitting een lid uit eiken
kring, te kiezen door en bij voorkeur uit de kringbestu-
ren. Ilij wordt verkozen voor den tijd van vijf jaar.
De aftreding heeft plaats volgens een door het Dage-
lijksch Bestuur opgemaakten rooster. Uitgezonderd
voorzitter, secretaris en penningmeester zijn de leden
van het Hoofdbestuur niet terstond herkiesbaar."
(De derde alinea van het oude artikel blijft.)
Na eenige toelichtingen van den voorzitter, waaruit
blijkt dat hij voorstelt dit punt van de agenda af te
voeTen omdat het reeds in de vorige vergadering zoo
breedvoerig is besproken, besluit de vergadering met
16 tegen 6 stemmen dit punt niet in behandeling te
nemen.
b. liet volgende punt strekte om art. 21 van het
algemeen reglement te lezen als volgt
„Zij genieten aanvankelijk een jaarlijkseh salaris
van 700. Na vijf jaar wordt dit bedrag met 50 en
na tien jaar wederom 50 verhoogd. Zij hebben enz.
enz."
Bij monde van den heer Kanis werden daarop in
lichtingen gegeven, waarna do heer Ds. van Loon pleit
