DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Damrubriek.
m h m
m m
m
Honderd en elfde Jaargang
1909.
V R IJ D A G
4 JUNI.
iü m
M m M
BINNENLAND.
No.'127
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f I,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertenliën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h„ HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
De verkiezingen.
0
g§
y m
S? I
'S
Telefoonnummer 8.
-
ïsS
ISB £9 HR
M m
De aubade aan H M d Koningin
Bloemenhulde.
De doop van prinses Juliana.
43—3920—24
504412—18
Tweede Kamerverkiezingen.
Naderland en Venezuela.
Ontevreden landeigenaren.
Telefoon.
Hoe staat liet nu in liet distriet Alkmaar?
Drie ernstige candidaturen zijn er de candida-
tuui' van den heer van Kuykliof biedt, hiermede zal een
ieder het wel eens zijn, weinig kans van slagen.
De generale toestand is in dit opzicht precies de
zelfde als vier jaar geleden. Haast den aftredenden
candidaat komen er twee tegen-candidaten in aanmer
king. De linkerzijde veroorlooft zich wederom de weel
de met twee Candida ten uit te komen. Of zij dat doen
kan en doen mag daarover straks. In elk geval
dient zij op haar hoede te wezen en te zorgen, dat zij
bij het eerste treffen, op den llden Juni de meest mo
gelijke kracht ontwikkelt. Wij weten het parool van
den overkant: in Één slag moet de overwinning worden
behaald. Daarop kunnen de linker partijen niet ge
noeg bedacht zijn en haar leiders dienen hierop voort
durend de aandacht te vestigen en gevestigd te houden.
Niets is gevaarlijker dan de bewonderens- en navolgens
waardige organisatie van de partijen ter rechterzijde.
Daar is 't verkiezingswede sinds maanden druk aan den
gang. Daar zijn de mannetjes nauwkeurig geteld en
wordt gezosgd dat er niemand aan de stembus ont
breekt. Daar spoort men aan, daar vuurt men aan
indien dit noodig' is, hetgeen slechts bij de mede-stem
mers, zelden bij de coalitiegenooten voorkomt. Daar
toch wordt begrepen en consciëntieus toegepast dat
kiesrecht kiesplicht is, daar toch heerscht een zeldza
me discipline. Ter linkerzijde vindt men van dit alles
maar al te vaak niet veel en wordt het gemis hiervan
eerst gevoeld als het te laat en het verlies onherstelbaar
is. Een stembus is altijd een onberekenbaar voorwerp.
Men weet te voren nooit wat er in en dus ook niet wat
er uitkomt. Bij berekeningen heeft men te doen met
tal van factoren, welker waarde men slechts kan gis
sen, niet weten. Zoo heeft het kiezerskorps wederom
aanzienlijke uitbreiding gekregen. Bedn>eg het in
1905 9543, thans telt de kiezerslijst 10270 namen. Men
weet niet hoe de nieuwe kiezers van hun pasvenvorven
recht gebruik zullen maken, maar ernstig dient reke
ning gehouden te worden met de mogelijkheid,' dat zij
rechts zullen stemmen. Steeds haalde de candidaat
der rechterzijde in dit district bij de stemming de
meeste stemmen, schoon ook de linksehe partijen goed
opkwamen. Ilad men hier het Engelsclie stelsel dat
geen herstemmingen kent, dan zou hij dus gekozen
zijn, indien dezelfde gedragslijn werd gevolgd. Wanneer
men zich en daarvoor bestaat helaas kans links
nu eens laks betoonde, Tl Juni van de stembus weg
bleef misschien deaikend dat het den 21sten Juni
nog tijds genoeg was, dan kan de candidaat der rech
terzijde, die reeds vaker in Alkmaar bij verkiezingen,
zij het dan ook bij een andere districtsindeeling, zege
vierde, onmiddellijk de vereischte meerderheid krijgen,
en dus gekozen ziju. Nogmaals men achte dit ge
vaar niet denkbeeldig, maar houde het steeds voor
oogen en wijze er op, waar en wanneer de gelegenheid
zich voordoet.
Thans wenschen we ons eenige oogenblikken bezig
te houden, met het feit, dat er tegenover het aftre-
AAN DE DAMMERS.
Wij wenschen thans eerst te behandelen de proble
men 27 en 28.
Stand van probleem 27.
Zwart: 1, 7, 8, 9, 10, 17, 20, 25, 26, 27, 36 (dam).
Wit18, 28, 29, 30, 34, 38, 42, 43, 44, 45, 46, 50.
Wit speelt 3832, (zwart moet nu slaan 27 40 dus
stukken), 5044, (met dam 36 moet zwart nu twee
stukken slaan 36 35), 2924, (zwart moet nu slaan
35 30 over 19, 37 en 48 dus 4 stukken) «en nu slaat
wit 44 22 (dam en 7 stukken).
Prachtige ontleding!!
Stand van probleem 28.
Zwart: 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 17, 19, 20, 23, 26.
Wit: 28, 31, 32, 33, 34, 38, 40, 42, 44, 48, 50.
Wit speelt 3329, (zwart moet nu slaan 26 37),
wit kan dan op drie manieren slaan maar slaat 29 18,
zwart moet dan twee slaan 13 33. Wit kan dan weer
op 3 manieren slaan maar slaat 38 29, zwart moet dan
37 28. Wit speelt nu 29—24. (Zwart moet 19 39)
en wit slaat 44:24!! Opl. is dus 33—29, 29:18,
88 29, 29—24, 44 29.
Van beide problemen ontvingen wij goede oplossin
gen van de heeren D. Gerling, M. F. van Ilijsens, J.
Houtkooper, allen te Alkmaar, T. v. d. Velde te Huis
waard, C. II. den Ilartigh te Heer-ITugowaard en van
probleem 28 van C. Winkels te Heer-IIugowaard.
Omtrent het Internationale Tournooi te Parijs,
kunnen wij mededeelen, dat dit door ziekte van den
heer J. de Haas is uitgesteld.
I oen het bericht van diens ziekte de commissie te
Parijs bereikte, heeft men direct besloten het tournooi
uit te stellen, iets wat wij buitengewoon op prijs moe
ten stellen, omdat daaruit ten duidelijkste blijkt, welk
een groote waarde men te Parijs hecht aan het mee
doen van ónzen kampioen. Het tournooi is nu vastge
steld op 12 Juni en volgende dagen.
dende lid een vrijzinnig tegencandidaat is gesteld.
In 1905 was er over de voorgeschiedenis van deze te-
gencandidaatstelling meer in het openbaar bekend, dan
op dit oogenblik het geval is. Toen werd door den lei
der der vergadering waarin de tegen-candidaat voqr
het eerst optrad, de heer Aukes, gezegd, dat bijzondere
omstandigheden te voren den lieer van Foreest de over
winning bezorgd hadden. De voorzitter van „Vooruit
gang'' noemde als zoodanig alleen de spoorwegstaking.
Dit motief voor het stellen van een tegen-candidaat
kan nu niet gelden. Een tweede motief vinden we
vermeld in een schrijven, eenige dagen daarna in dit
blad verschenen, en geteekend door het bestuur van
„Vooruitgang." Daarin toch lezen we, dat jhr. mr.
van Foreest „p e r s o o n 1 ij k bij nog al kiezers" in
de flank viel en daardoor in 1903 in herstemming was
gekomen. Dat het „persoonlijk bij nogal kiezers"
in de flank vallen er in de jaren 19031905 niet op
achteruitgegaan is, mag zeker wel afgeleid worden uit
de enorme stijging der stemmen welke de heer van
Foreest verwierf: bij de stemmingen rees het aantal
op hem uitgebrachte stemmen van 1706 tot 3275 bij de
herstemming van 3666 tot 5174. Loffelijker testimoni
um kon het aftredende Kamerlid moeielijk gegeven
wordenRedenen, welke de veronderstelling wettigen,
dat dit persoonlijke in den candidaat thans
minder sterk in dit district zal gelden dan in 1905 zijn
ons ten eeneumale onbekend.
Een andere overweging, welke in 1905 bij het stellen
van een tegen-candidaat heeft gegolden was deze, dat
men in Groningen en Deventer niet geneigd was een
oud-liberale candidatuur tegen de aftredende vrijzin
nig-democraten in te trekken. Een kwestie van tak-
tiek dus. Herinnerd zij allereerst, dat mr. J. W. Mul
der, de tegencandidaat in Deventer zich terugtrok. En
dan zij er op gewezen, dat men in Groningen dit jaar
geen oud-liberalen candidaat heeft gesteld tegen
over den vrijzinnig-democraat mr. II. L. Drucker.
Steunen de oud-liberalen te Appingedam, die vier
jaren geleden met een eigen candidatuur kwamen,
thans niet den candidaat, secretaris van den vrijzinnig-
democratischen boud? Geschiedt hetzelfde niet in
Veeudam en Winschoten? Wij weten wel dat er in an
dere districten tusschen vrij liberalen en vrijzinnig
democraten gestreden zal worden bijv. in het straks
genoemde Deventer maar waar blijkt dat elders
samenwerking bestaat, daar is ze ook hier mogelijk bij
de stemming, daar had men hier een mooi voorbeeld
van taktiek kunnen geven, zonder zich aan beginsel
verzaking schuldig te maken.
Dit heeft men niet gedaan. Men heeft zijn krachten
nog eens weer willen meten, een kans willen wagen.
Kan het district Alkmaar zich de weelde van twee can-
didaten der linkerzijde veroorloven? Wij aarzelen niet
de vraag in bevestigenden zin te beantwoorden, mits
door trouwe opkomst gezorgd wordt, dat de derde can
didaat niet de dadelijke zegepraal behaalt.
Maar er doen zich andere vragen voor.
Heeft Alkmaars afgevaardigde, wien in 1905 op den
zelfden candidaat, die nu tegenover hem staat al da
delijk bij de eerste stemming zulk een onverwachte
Wij zullen datgene wat in de vorige rubriek behan-
dcld is over de
onregelmatige
zetten.
2e variant.
Wit
Zwart
1. 35—30
1. 20—25
2. 40—35
2. 18—23
3. 4440
3. 12—18
4. 5044
4. 7—12
5. 31—26
5. 1—7
6. 3227
6. 17—21
7. 26 17
7. 11 31
8. 36 27
8. 14—20
9. 30—24
9. 20 29
10. 33 21
10. 19 30
11. 35 24
11. 10—14
12. 41—36
12. 14—19
13. 40—35
13. 19 30
14. 35 24
14. 4—10
15. 4540
15. 7—11
16. 40—35
16. 11—17
17. 36—31
17. 2—7
18. 34—30
18. 25 34
19. 39 30
19. 23—28??
Ntand na den 19en zet van zwart.
Zw. 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 28.
W. 24, 27, 30, 31, 35, 37, 38, 42, 43, 44, 46, 47, 48, 49.
overwinning tèn deel viel, het vertrouwen, dat hem
door de overgroote meerderheid der kiezers men
zie hierboven opnieuw werd geschonken, in de af-
geloopen vier jaren onwaardig betoond?
Of hebben in dit district de beginselen, die in het
program, dat hij onderteekent, zijn neergelegd, sinds
1905 het veld moeten ruimen voor die zijns tegenstan
ders?
Wanneer wij met de beginselvraag beginnen, dan
moet ons allereerst de opmerking uit de pen, dat zoo
lang wij dit district kennen en dat is sinds Mei
1906 ons nimmer op eenige wijze is gebleken, dat
er hier voor vrijzinnig-democratische beginselen speci
ale propaganda is gemaakt, waarop een bevestigend
antwoord gebaseerd zou kunnen zijn.
Van een sterke, vrijzinnig-democratische actie hebben
wij niet gehoord. De beide punten, waarop èn blijkens
do enkele woorden, welke de voorzitter te Barsinger-
horn sprak, èn blijkens de redevoering van den heer
Netseher èn blijkens een aanbevelingsbiljet van zijn
candidatuur, n.l. „Algemeen kiesrecht" en „wettelijke
geregelde tienuren-dag" zijn hier niet op bijzondere wij
ze op den voorgrond geschoven of gedrongen. Wèl is
dat het geval met staatspensionneering. Maar deze
oplossing van het ouderdoms-vraagstuk heeft met vrij
zinnig-democratie als zoodanig niets te maken, het
behoort niet tot liet vrijzinnig-democratische program
al is het van de drie punten wel datgene, dat hier
de meeste geestdrift voor de candidatuur van den heer
Netseher kan verwekken. In een volgend artikel ko
men we op die drie punten nader terug.
Op het Malieveld te 's-Gravenhage wordt druk ge
werkt in verband met de aubade, die door duizenden
zangers en zangeressen aanstaanden Dinsdag aan H.
M. de Koningin zal worden gebracht. Twee groote
tribunes voor genoodigden en andere van toegangs
kaarten voorziene personen worden gebouwd en daar-
tusschen komt de Koninklijke tribune te staan. Over
de tribunes plaatsen zich dan de deelnemende zang-
vereenigingen en daarachter en aan weerszijden is voor
het publiek nog uitstekende gelegenheid, om de auba
de te volgen, en de Koningin te aanschouwen. De Ko
ninklijke loge wordt keurig met palmen versierd en zal
ook op andere wijze weelderig worden getooid.
Gistermiddag werden II. M. de Koningin, die de
feesten te Scheveningen bezocht, door een meisje in
Scheven ingsche kleederdracht bloemen aangeboden,
bestemd voor Prinses Juliana.
Toen de Koningin-moeder gisteravond te Schevenin
gen kwam, zeide IT. M. deze attentie zeer eigenaardig
te vinden. De Koningin had de bloemen dadelijk pa
Ilaar komst ten Paleize in de kamer der Prinses ge
plaatst.
H. M. de Koningin zal den 8 Juni a.s. de bloe
menhulde van de dames die in Indië geweest zijn in
ontvangst nemen.
Uit het gisteravond verschenen programma van de
plechtigheden, vastgesteld bij gelegenheid der feestvie
ring van den Heiligen Doop van Hare Koninklijke
Deze laatste zet van zwart geeft aan wit gelegenheid
tot het doen van den volgenden fraaien slagzet:
24—20, (45:24) 30:19 (13:24), 27—21 (16:36),
37—31, (36 :27), 38—32, (27 38 of 28 37), 42 :15ü
Wegens gebrek aan plaatsruimte, moet de partij van
den heer J. de Haas met de opening 3530, tot de vol
gende week blijven liggen. Wij zullen dan echter be
ginnen met de partij.
AV ij geven nu nog een gedeelte uit een partij gespeeld
tusschen de heeren J. de Haas (wit) en Ph. L. Batte-
feld (zwart).
Het was een Fransche partij en na den 32en zet van
wit was onderstaande stand bereikt.
ÉH <zm
W> f WM.
mm m.
Zw. 2, 3, 6, 7, 8, 9, 13, 15, 16, 19, 23.
W. 26, 27, 28, 31, 32, 34, 36, 38, 43, 48, 50.
Zwart aan de beurt speelde 712 en nu begon wit
op een combinatie te spelen.
38—33 15—20
44—40 8—12
Hoogheid de jonggeboren Prinses, in de Willemskerk
te 's-Gravenhage, op Zaterdag 5 Juni 1909, blijkt o. a.
Hare Majesteit de Koningin en Zijne Koninklijke
Hoogheid de Prins der Nederlanden, Hertog van
Mecklenburg, begeven zich Zaterdag den 5on Juni, om
streeks D/j uur des namiddags, naar de Willemskerk.
liet Koninklijke Ouderpaar wordt aan den ingang-
der Kerk afgewacht en ontvangen door den Opper-Ce-
remoniemeester en eene Commissie uit den Kerkeraad
en uit het College van Kerkvoogden der Nederduitsche
Hervormde Gemeente, en begeleid naar de voor
Tloogstdezelven bestemde zetels.
De jonggeboren Prinses zal een kwartier na 't ver
trek van Hare Majesteit en Zijne Koninklijke Hoog
heid, van het Koninklijk Paleis naar de Willemskerk
worden geleid in de navolgende orde:
a. de Ceremoniemeester, gezeten in een koets be
spannen met twee paarden, gaande naast ieder portier
één lakei;
b. de Kamerheeren, bestemd de slippen van het
Doopkleed te houden, gezeten in eene koets bespannen
met twee paarden, gaande naast ieder portier één la
kei;
c. Hare Koninklijke Hoogheid de jonggeboren Prin
ses, met de waarnemende Grootmeesteres en den Groot
meester van Hare Majesteit de Koningin, en de ver
pleegster, gezeten in een koets, bespannen met zes
paarden, gaande drie lakeien naast ieder portier.
Een eskadron huzaren, waarvan de eene helft vóór,
de andere helft achter den stoet, zal als eere-eacort*
optreden.
Aan den ingang der kerk wordt de jonggeboren prin
ses opgewacht door den Ópper-Ceremoniemeester en de
voornoemde Commissie uit den Kerkeraad en de
Kerkvoogden en, na het einde van de toespraak, geleid
ter zijde van den Predikstoel.
Het Forumlier betreffende den Heiligen Doop voor
gelezen zijnde, zal de waarnemende Grootmeesteres
Ilare Koninklijke Hoogheid de jonggeboren Prinses,
met eene diepe buiging voor Hare Majesteit de Ko
ningin, aan Iloogstdezelve overgeven, teneinde Har»
Majesteit het Koninklijke kind ten doop houde.
De christ.-hist. partij, district Ommen, heeft beslo
ten den candidaat der anti-revol., dr. A. Kuyper, krach
tig te steunen.
De heer J. Oomen *te Oosterhout bericht aan het D.
v. N., dat hij geheel buiten zijn weten en tegen zijn
wil candidaat is gesteld in het district Breda.
Dr. Paul, gezant van Venezuela bij ons Hof, wordt
hedenavond met twee secretarissen te 's-Gravenhagu
verwacht.
GEMENGD NIEUWS.
Dezer dagen plaatsten wij een bericht over een ver
gadering, gehouden te Warder, waarin 80 personen
protesteerden tegen het besluit van hoofdingelanden
van „De Zeevang," tot verhooging der jaarwedden van
den dijkgraaf en den secretaris-penningmeester.
Naar wij vernemen, hebben deze heeren thans aan
het bestuur een schrijven gericht, waarin zij mededee
len, niet voor salarisverhooging in aanmerking te wil
len komen. (Hbld.)
Oobivoegd tandheelkundige.
Door de politie te Enschede is proces-verbaal opge
maakt tegen F. J. Ridderhof, wegens het onbevoegd
uitoefenen der tandheelkunde.
,Het aantal in gebruik zijnde nummers bij het ge
meente-telefoonnet te Amsterdam, is in den loop der
maand Mei j.l. gestegen van 8930 (met 11097 aange
sloten posten) tot 8966 (met 11130 aangesloten posten)
oerende_gemiddeld^uim_91600 gesprdskmiperetmaal.
Nu heeft wit zijn doel bereikt en speelt
27—21 16 29
31—27 23 21
26 8 3 12
34 3Zwart gaf op.
Als probleem geven wij heden iets van een Rotter-
damschen componist, den heer J. J. Sitton, die ziek
vooral toelegt op problemen met natuurlijken stand.
Probleem 29 van J. J. Sitton, Rotterdam.
Zw. 4, 7, 8, 9, 11, 13, 14, 17, 18, 20 22, 23, 28, 30.
W. 26, 31, 33, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 47, 48.
Oplossingen voor 9 Juni bureau v. d. blad.
