DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Damrubriek.
m
s
m
m
m
m
a
m
No. 139
Honderd en elfde jaargang
1909
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f 0,80? franco door het geheele Rijk f 1,—
/Wonderlijke nummers 3 Cents,
Wijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
Setters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/ho I iERMs. COSTER 8* ZOON, Voordam C 9.
HERSTEMMING.
Haar» onze Oost?
as
B
S3
H
m
fit
IK
jg
9
H
St
M
Hl
18 JUNI.
H
li
ag
.J
l
li
B
H
W
BINNENLAND.
Telc9oo&!!nffliB«r S,
ÏM
öS
i
Ui
Hl
lil
si
Vorstelijke personen uit Japan.
Tweede Kamerverkiezingen.
Dadelijk president.
Wetsontwerp tegen de zedeloosheid.
Tuinbouw Onderlinge.
ii annai A».TTHf
v r|ij:d a g
-- t TT—-Jtrnr»
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAli
livongt, overeenkomstig art. 55 der Kieswet, ter alge-
meene kennis, dat de hei-stemming ter benoeming van
een lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
voor het kiesdistrict Alkmaar zal plaats hebben op
WOENSDAG 23 JUNL a.s. van des morgens 8 uur tot
des namiddags 5 uur.
Oandidaten zijn
FOREEST, van Jhr. Mr. P.
G LENDE RM AN, N.
Art. 128 van het Wetboek van Strafrecht luidt:
,.llij die opzettelijk zich voor een ander uitgevende,
„aan eene krachtens wettelijk voorschrift uitgeschre
„ven verkiezing deelneemt, wordt gestraft met gevan
genisstraf van ten hoogste één jaar.
De Burgemeester voornoemd,
JAN DE WIT Dz., lo. Burg.
Alkmaar, 17 Juni 1909.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter kennis van belanghebbenden dat
wegens uit te voeren herstellingen aan de KALKO-
VENSBRUG het VERKEER OVER DIE BRUG
met RIJTUIGEN van MAANDAG 21 JUNI a. s., des
M LDDAGS 12 UUR AF TOT DONDERDAG 24 JU
NI d. a. v. MET ZONSONDERGANG zal zijn AF
GESLOTEN.
Alkmaar, 14 Juni 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
JAN DE WIT Dz., Voorz., lo. Burg.
DONATH, Secretaris.
Tijdens zijn eerste ministerschap heeft minister
Idenburg, 't was, zoo wij ons niet bedriegen, in den
loop van een kamerdebat zich eens beklaagd over
de Nederlandsche jongelieden, bij wie z. i. te weinig
opgewektheid voor den Indischen gouvernementsdienst
zou bestaan.
Nu is het een feit dat het, bij verschillende Indische
Landsdienaarscorpsen met de recruteering van jonge
krachten uit het moederland vaak of zelfs voortdu
rend sukkelen is. Zoo bij de rechterlijke macht,
hij het binnenlandsch bestuur, bij de leeraren van
het middelbaar en de ondevwijzers van het lager on
derwijs, bij verschillende offioiersoorpsen, vooral
ook hij den militairen geneeskundigen dienst.
Maar is dit op zich zelf nu reeds voldoende om eruit
af te leiden dat, ten aanzien van het naar Indië tijgen,
bij onze jongelui inderdaad een soort van Jan-Salie-
geest zou bestaan?
Neen, niet waar? Daartoe zou immers bovendien
nog moeten vaststaan: dat ook voor andere dan
Staatsbetrekkingen, dat ook voor „het particuliere"
(le opgewektheid om naar Indië te gaan gering is.
Dit nu staat heeleinaal niet vast. Integendeelhet
is b. v. een opvallend verschijnsel dal, tprwijl onder
onze jonge meesters in de rechten de trek naar de In
dische rechterlijke macht al sedert jaren gering is,
daarentegen het aantal hunner, dat in velerlei parti
culiere betrekkingen naar Indië gaat, toeneemt. Over
het algemeen schijnt het bij onze Indische onderne
mingen van landbouw, handel en industrie, althans bij
de grootere en welvarende, met de recruteering van
hun Europeesch personeel voldoende vlot te gaan. Wij
hebben hierover in Alkmaar, waar voorbeelden vol
doende bekend zijn, niet verder uit te weiden.
AAN DE DAMMERS.
Oplossingen van probleem no. 30 in dank ontvan
gen.
Probleem no. 30 van G. üétrez Lille (Fr.) had den
volgenden stand.
Zw. 1, 6, 9, 11, 12, 13, 14, 17, 18, 19. 23, 28.
W. 15, 25, 26, 30, 31, 34, 37, 39, 40, 50.
Oplos ting26-21, 26 20, 34-29
17 26, 14:26, 26:43 of 25:46, 23:43 of 23:45,
37-32 32 3, 316
26:27,
Goede oplossingen van Mej. D. Schild Nieuwe-Nie-
dorp en de heeren D. Gerling, J. lloutkooper, G. van
Nieuwkuyk, allen te Alkmaar; K. Veuger Mz. Koe-
gras, T. v. d. Velde, Huiswaard (Gem. Koedijk) en
O. Winkels, Heer-Hugowaard en J. A. Wolf te Gro
ningen.
HET INTERNATIONALE DAMTOURNOOI TE
PARIJS.
Dit tournooi is 12 Juni aangevangen en bij 't ver
schijnen dezer rubriek bijna beëindigd.
Wij hopen in onze volgende rubriek uitvoerig op dit
tournooi terug te komen. Wij melden alleen nu dit.
Het aantal deelnemers is acht gebleven, maar Raphoel
en Degraeve die oorspronkelijk mee zouden doen zijn
vervangen door Molimard (Marseille) die zich doet
kennen als een geweldig speler, en Balédent uit 't
Noorden. Elk speler speelt 14 partijen (2 met eiken
tegenstander).
Woensdagmiddag was de stand:
Weiss 11 gespeeld, 15 punten. Molimard 12 ge
speeld 16 punten. De Haas 11 gespeeld 14 punten.
Battefeld 11 gespeeld 11 punten. Fabre 10 gespeeld
9 punten. Dumont 12 gespeeld 7 punten. Bizot 7 ge
speeld 7 punten. Baledent 10 gespeeld 5 punten.
Reeds meermalen hebben wij er onze lezers op at
tent gemaakt, dat van eene dampartij het eindspel
verreweg het moeielijkste is.
Vooral de eindspelen van 1 dam tegen 2 stukken,
of van dam en stuk tegen twee stukken of van 1 tegen
Biedt het Gouvernement aan onze jonge mannen
dan minder goede vooruitzichten aan, dan de particu
liere ondernemers? Minder betaling, minder gunstige
promotie? Een minder aantrekkelijken werkkring,
minder aannemelijke regelingen van het met-verlof
naar-Europa-gaan
Het zou de moeite waard wezen zoo omtrent dit
een en ander eens een ernstig Gouvernements-onder-
zoek werd ingesteld. En het is lang niet onmogelijk
dat het resultaat daarvan in sommige opzichten, tot
op een zekere hoogte, en althans betreffende enkele
dienst-takken hierop zou neerkomen: dat het gebrek
aan opgewektheid van Nederlandsche jongelui voor
den Indischen Staatsdienst minder aan die jongelui
dan wel aan dien Staatsdienst te wijten is.
Inderdaad, de Indische Staatsdienst heeft voor de
besten onder onze jongelui weinig wat op hun fanta
sie, op hun illusies zou kunnen werken. Tien jaar
naar Indië, één jaar hier terug, nog eens tien
jaar (of wat langer) naar Indië, en dan verder, le
venslang, het leven van den gepensionneerde, van den
kleinen lijfrentenier, die, in negen van de tien geval
len, zich in Nederland ni.et geheel meer tehuis kan ge
voelen. en in Indië eigenlijk al evenmin, en die,
in negen-en-negentig van de honderd gevallen, in zijn
verder leven eigenlijk heelemaal niets meer uitvoert,
niets meer praesteert veel bekoring is in dit een
en ander niet gelegen. Om niet te spreken van het
weinig belangwekkende, weinig voldoening geveilde
van menige Indische staatsbetrekking: zoo schept b.
v. bijna geen enkel jurist op den duur behagen in het
Landraad-voorzitterschap zóó, als het daarmede te
genwoordig nu eenmaal gesteld is, en zoo vinden vele
officieren van gezondheid, met name diegenen die op
kleine binnenplaatsen zijn geplaatst, al evenmin hun
werkkring naar hun zin;.... om óók niet te spreken
van de vele andere grootere en kleinere nhdeelen, die
iedere of bijna iedere Indische loopbaan nu een
maal van zelve in meerdere of mindere mate met zich
medebrengt.
Zonderen we hen uit, die, in Indië geboren, slechts
tijdelijk naar Europa zijn gekomen, voor hun opvoe
ding' en die in Indië huil ouders en nabestaanden ho
pen te zullen terugvinden, dan is er voor den Ne-
derlandschen jongen man meestal een bijzondere reden
noodig om hem er toe te bewegen in Indischen staats
dienst te gaan; zoo b. v. financiëele overwegingen voor
jongelieden zonder vermogen die jong wenschen te
huwen met eveneens niet-vermogende meisjes, of,
voor enkele weinigen (voornamelijk medici, juristen
en ingenieurs)de hoop, er in te zullen slagen den
gouvernementsdienst als stijgbeugel te bezigen om,
zoodra zich een goede gelegenheid daartoe voordoet, in
't partiouliere over te gaan en daar dan fortuin te
maken.
Is het dan met „het particuliere" zoo anders gesteld?
In sommige gevallen zeker wel. De hoop om in betrek
kelijk korten tijd fortuin te maken doet zich in som
mige particuliere betrekkingen nog steeds gelden. Zoo
ook wel eens de verwachting dat de Indische loopbaan
kans op voortzetting in Europa met zich zal brengen,
of op den duur op een of andere wijze aan een aanver
wanten, begeerlijken werkkring in Europa zal kunnen
aansluiten. Menige floreerende handels- of industri-
eele onderneming kent zijn personeel na weinige ja
ren dienst reeds een kort Europeesch verlof toe. Een
tijdelijk, voor enkele jaren, naar Indië gaan om zich
voor te bereiden voor een positie in Európa, waarbij
men indirect veel met Indië te maken zal hebben,
komt in 't particuliere nogal eens voor tegenwoor
dig.
3 dammen zijn prachtig en uitvoerige studies wijzen
aan, dat zeer dikwijls in zulke partijen eenfijne winst
zit, terwijl de partij als remise wordt afgebroken.
Als aardig voorbeeld ter illustratie geven wij on
derstaand eindspel de vorige week voorgekomen in
een partij te Alkmaar tusschen de heeren G. en N. N.
ssss
SS
■m
Zw. 25, 27.
W. 9, 29,
Wil speelde 9—4, waarop zwart antwoordde natuur
lijk 2732. 't Spel vervolgde aldus
Wit Zwart
4—31 25—30?
Deze foutzet van zwart kostte hem de partij, want
de zet voor zwart was geweest 3238, wit had gemoe
ten 3148, zwart 2530, wit 48 25 en zwart 3842
e;i wint.
29—24 30 19
31—4!!
Nu was er voor zwart maar één zet om .'t gevaar
van verlies af te wenden n.l. 1923, waarop 't spel 't
volgende verloop zou genomen hebben.
W. 4—10, 10—14, 14 37, 37—32.
Z 2328 (elke andere zet verliest) 283:3, 3339,
3944 remise, maar zwart speelde na 314 van wit
32—37A
410 1924 (gedwongen)
liet is ons niet mogelijk het rijke en veelomvattende
onderwerp van dit opstel ook maar eenigszins volledig
te behandelenjuist het feit, dat wij in de eerste
plaats op een onderzoek aandringen, doet blijken dat
wij tot zoodanige volledige behandeling dan ook geen
kans zien. Er is inmiddels tweeërlei, waarop wij de
aandacht wenschen te vestigen.
Ten eerste: dat bij de Regeering een zéér belangrij
ke maatregel in overweging is, n.l. inkorting van het
aantal Indische dienstjaren, dat recht geeft op een
jaar Europeesch verlof, van tien tot zes. Dit zou een
gróóte en aanmerkelijke verbetering wezen. De ter-
mijU van tien jaar is te lang. Een Europeaan die
tien jaar achtereen in Indië doorbrengt is althans
zeker indien hij een groot gedeelte van dien tijd op
binnenplaatsjes of buitenposten heeft moeten door
brengen -ternauwernood nog Europeaanéén ver
lofjaar zal het hem niet weer maken, en, na omme
komst ervan, wacht hem een termijn van weer min
stens tien jaar om hem nog verder te veronteuropee
sehen. Periodes van zes jaar die ook meer zouden
kloppen met hetgeen in bloeiende particuliere groot
bedrijven gaandeweg usantie begint te worden zul
len in dit opzicht heel wat minder „vat" op onze jonge
mannen hebben. De voorgenomen wijziging zal dan
ook inderdaad, zoo zij tot stand komt, belangrijke na-
deelen van den Indischen Staatsdienst tot veel be
scheidener afmetingen terugbrengen en dien dienst
daardoor beduidend aantrekkelijker maken.
En ten tweede: in het militaire heeft men de déta
Icheeïingeni menig jong officier van het Nederland
sche leger gaat voor enkele jaren naar Indië. Van na
bij kennis maken met andere toestanden aan den an
deren kant van den aardbol, zijn beroep eënigen tijd
daar ginds uitoefenen onder andere omstandigheden
en op andere wijze dan men gewoon is ziedaar nu
eens iets dat we op de fantasie en op de illusies van
menig jong man vermag te werken. Vrage: is wel
eens ernstig onderzocht geworden, of en in hoeverre
dusdanige detacheeringen nu ook bij andere, niet-mi-
litaire corpsen mogelijk zouden zijn? Zouden er onder
oil ze jonge onderwijzers niet velen wat voor gevoelen,
Indië eens yoor een jaar of wat te gaan zien? En zou
het onzen a.s. rechters niet aanstaan om hun periode
van solliciteeren, op-griffies-en-parketten-volontairen
of slapjes-als-jong-advocaat-practiseeren eens te on
derbreken door h. v. een drietal jaren actieven Indi
schen dienst? En onzen administratieven en fiscalen
ambtenaren.
Men geve onzen jonge mannen gelegenheid onze
sehoone en belangwekkende bezittingen te leeren ken
nen door er eenige jaren actief werkzaam te zijn in
hun eigen vak, zonder dat de mogelijkheid om hun
loopbaan vervolgens in 't vaderland weer voort te
zetten, erdoor werd benadeeld. Zulke detacheeringen
zouden ertoe bijdragen om de onwetendheid, die bij het
Nederlandsche volk vrij algemeen omtrent Indië be
staat, wat te verminderen, ze zouden er wat toe
bijdragen dat de Indische ambtenaarscorpsen althans
iets gemakkelijker op sterkte zouden kunnen worden
gehouden, ze zonden in die corpsen een doorloopen
den stroom van versch bloed en van versche Europee-
sche ideeën binnenvoeren
Ons dunkt dat, hij het boven aanbevolen onderzoek,
ook dit denkbeeld ernstige nadere overweging ver
dient
10:41 24—29
41—28 29—34
2844 wint.
Had zwart bij A gespeeld
1924 dan wit
410 32—38
op 2429 wint wit door 10 37, 3732 en 32 49
10—15 24—30
10 47 30—34
47—33 3440
33 (I (niet 33—50, want dan maakt zwart remise door
4045 (wit 506, zw. 4550 remise).
40—45
650 en wint.
Als tweede interessante eindatelling plaatsen wij
het volgende van den heer J. de Haas, door hem als
leerzaam voorbeeld gepubliceerd.
'Hs>
mm
slü
Zw. 13 en 28.
Wit 3 .dam.
Wit moet in dezen stand spelen als volgt:
1. 3—20 1. 28—32
2. 20—15!! 2. 13—18
op 3237 wint wit door 154 en 4—10.
•3. 15—4 3. 18—23
4- 415 (niet 4—10, dan zou zwart door 2328 re
mise maken).
4. 32—37
De te 's-Gravenhage verwacht wordende prins en
prinses Kuni, van Japan, zullen in het Koninklijk pa-
leis aan het Noordeinde logceren. Zij hebben afgezien
van het maken van hun opwachting bij H. M. de Ko
ningin ten paleize het Loo, maar II. AI. de Koningin-
Moeder zal de vorstelijke personen vermoedelijk den
26en dezer, daags na hun aankomst, ontvangen.
De Koningin-Moeder komt 28 dezer op Het Loo, om
den volgenden dag in gezelschap van den Prins naar
Groningen te reizen.
De vrijzinnige kiesvereeniging in het district Fra-
neker heeft besloten, bij de herstemming hun stem uit
te brengen op den heer Helsdingen.
Zooals men weet wordt de eerste zitting der Tweede
Kamer, nadat de beide Kamers in vereenigde zitting
plechtig zijn geopend, gepresideerd door het oudste
lid in jaren, die alsdan aan de orde stelt het opmaken
van een voordracht van drie leden, waaruit H. M. de
Koningin den voorzitter der Tweede Kamer benoemt.
Deze 'tijdelijke voorzitter was tot dusverre altijd een
der zittende leden. Dit jaar echter zal het anders zijn.
Thans zal het nieuwe inkomende lid voor Oostburg,
de heer G. A. Vorsterman van Oyen, wegens zijn hoo-
gen, leeftijd de eer te beurt vallen, tijdelijk als voor
zitter een zitting der Tweede Kamer te mogen leiden.
De heer Vorsterman van Oyen werd te GilzeReijen
geboren, den llen Juli 1836.
(Zelandia.)
Over eenigen tijd zullen in verband met het inge
diende wetsontwerp ter bestrijding van de zedeloos
heid, waarin o. a. een verbod op het wedden voorkomt,
verschillende bijeen komsten worden gehouden van
voor- en van tegenstanders. Verschillende personen,
die de bepalingen in zake het wedden nog onvoldoen
de achten en nog scherper voorschriften willen zien
opgenomen, zullen daaromtrent aan de Staten-Gene
raal adresseeren.
GEMENGD NIEUWS.
Door 48 leden van de afdeeling St. Pancras der
Tuinbouw- on Handelsvereeniging „Langedijk en Om
streken, zijn loonlijsten ingeleverd voor toetreding
tot de Tuinbouw Onderlinge (het onderling dragen
van het bedrijfsrisico) tot een gezamenlijk bedrag van
23060.
Aanbestediag.
Door het provinciaal bestuur van Noord-Holland is
gisteren aanbesteed het leveren van zuilen-basalt ten
behoeve van de Petter-zeewering. Minste inschrijver
is J. Oldenburg Jbz. te Bergen, voor de som van
2500 390 scheepston.
Landloopers.
De arr. rechtbank te Zutphen schijnt het voorbeeld
van de Utrechtsche rechtbank te willen volgen. Zij
veroordeelde vier bedelaars tot 12 dagen hechtenis zon
der opzending naar een rijkswerkinrichting, hoewel
één er bepaald om vroeg en een ander geen bezwaar
tegen opzending had als hij maar tegen 't voorjaar
los kwam.
Speelt zwart 2328, dan wint wit door 1542.
5. 15—10 5. 23—29
6. 10 41 6. 29—34
7. 41—28 7. 34—40
8. 28—33 8. 40—45
9. 3350 en wint.
Speelt zwart in deze studie op 320 van wit 1318
dan volgt
1. 3—20 1. 13—18
Op 1319 wint wit door 20—15 en 15—10 of 15—38.
2. 20—9 2. 18—23
3. 9—14 3. 23—29
4. 14 32 en wit wint.
Wij verzoeken de liefhebbers vriendelijk deze beide
eindspelen nauwkeurig te bestudeeren, daar zij zich
hiermee in het practische spel veel voordeel zullen
kunnen doen.
Als probleem plaatsen wij lieden een stuk werk van
den heer G. van Leeuwen te Amsterdam één der beste
probleemcomponisten en probleemredaeteur van het
Bondsorgaan.
Probleem 110. 31 van G. v. Leeuwen, Amsterdam.
Zwart 4, 5, 7, 8, 9, 10, 13, 17, 18, 22, 23, 28.
Wit 24, 25, 26, 27, 29, 31, 32, 34-, 37, 40, 42, 47, 50.
Opl. voor 23 Juni, bureau v. d. blad.
