DAGBL AD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 172.
Honderd en elfde Jaargang.
1QD9.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor P /kmaar f 0,801 franco door het geheele Rijk f I»
Af jnderlijke nummers 3 Cents.
DINSDAG
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10, Bij groote contracten rabat Groote
Setters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
27 JULI
BINNENLAND.
Tetatoa&niuniBer 8.
De verwisseling stars het departement
van oorlog.
Het secrel&rlaat ven het Ned Lmndhouwcomité
Zeldzame onderscheiding 0
Uilenspiegel uit de kiosk.
„Schoenpoetsen, mijnheer".
't Vlnkfe.
Frnstlge menschen.
ALKMAARSCHE COURANT.
ALKMAAR, 27 Juli.
De telegraaf heeft de laatste dagen herhaaldelijk
berichten gebracht over gebeurtenissen in Marokko
Zeer ernstige berichten, die deden zien dat er op
Marokkaanschen bodem tusschen Spanjaarden en
Mooren een bloedige oorlog wordt gevoerd. Gisteren
luidden die berichten bepaald onrustbarend en van
daag zijn ze weinig beter. Er wordt in Marokko, dat
in de laatste jaren reeds zoo dikwerf tot strubbelingen
aanleiding gaf, met groote hardnekkigbeid gevochten.
Eiken dag opnieuw blijkt bet, dat deze oorlog zeer veel
slachtoffers eischt. Toch verneemt men nog niet de
geheele waarheid: de Spaanscbe regeering verbloemt
baar en oefent een strenge censuur uit. Het Spaan-
sche volk kan bet namenlijk in bet geheel niet goed
vinden, dat Spanje de band gestoken heeft in het Ma-
rokkaanscbe wespennest. Het is verbitterd en die
verbittering neemt toe naarmate de stilzwijgendheid
der regeering aanhoudt. De oorlog is dan ook zeer
onpopulair. Het Spaanscbe volk weet, dat er slechts
industriëele ondernemingen op bet spel staan en het
herinnert zich uit de geschiedenis, dat Spanje in kolo
niale aangelegenheden nimmer bijzonder gelukkig ge
weest is. Wat is er overgebleven van de talrijke ko
loniën, waarboven eens Spanje's vlag beeft gewap
perd? Een vijftal kleine bezittingen met gezamenlijk
drie honderd duizend inwoners! Het schijnt, dat de
Spaanscbe regeering iets van de vroegere grootheid
wil herstellen, dat zij thans wil trachten aan de
Spaanscbe vlag erkenning te verschaffen in het Ma-
rokkaansche gebied van den roghi, van Boe Hamara,
wiens macht daar getaand is. Roghi is de bijnaam
van den Marokkaanschen opstandeling Omar Serhoe-
ni, die zich sinds October 1902 voor den ouderen broe
der van den sultan van Marokko uitgeeft en wegens
zijn liefhebberij voor ezelrijden Boe Hamara (dat is:
vader der ezelin) genoemd wordt. Toen Boe Hamara
over het Rif nog iets te zeggen had, heeft hij aan twee
maatschappijen, de Compania espanola del Rif en de
Eransch-Spaansche „ISTord-Africain" verlof gegeven
tot het ontginnen van ijzer- en loodmijnen. Niet de
rechtmatige sultan van Marokko, maar een preten
dent dus, die persoonlijk bij de ondernemingen betrok
ken was, gaf verlof. Beide maatschappijen legden
spoorwegen aande Nord-Africain bij de haven van
Melilla, de Rif-maatschappij van Melilla naar de
mijnen in zuid-oostelijke richting over een afstand van
30 kilometer.
De opstand der Mooren maakte aan den invloed
van den Roghi een einde en in October j.l. werden de
werken na ten deele vernield te zijn gestaakt.
Generaal Marina, opkomend voor de Spaansche belan
gen, wist echter gedaan te krijgen, dat de werkzaam
heden hervat konden worden. Dit geschiedde ruim vijf
weken geleden, onder toezicht der Spaansche troepen.
De noodzakelijkheid van veiligheidsmaatregelen voor
de Spaansche ondernemingen deed de regeering be
sluiten een crediet van drie millioen peseta's ander
half millioen gulden toe te staan.
Den 9den Juli slaagden eenige Kabijlen-stammen
erin, een viertal «Spaansche arbeiders te dooden. Na
tuurlijk moesten die stammen getuchtigd worden.
Maar men krijgt heel sterk den indruk, dat de Spaan
sche regeering het vermoorden van vier onderdanen
gretig heeft aangegrepen als een gelegenheid om eens
in Marokko op te treden. Ja de berichten doen
zelfs vermoeden, dat zij op de hoogte was van de plan
nen der Kabijlen
Trouwens de Kabijlen zijn nimmer te vertrou
wen geweest. Zij zijn altijd onrustig en stammen
dan ook af van de onde Middellandsche zeeroovers.
De Kabijlen het Arabische Quabail moet „stam"
heteekenen zijn soms wel gastvrij, maar bij hen
heerscht nog de bloedwraak.
Onder de verschillende stammen bestaat een soort
van blijvend verband (de aoff), dat in gevallen van
gemeenschappelijk gevaar optreedt. Het bestuur is
op democratische wijze ingericht. Iedere stam (artsj)
wordt verdeeld in zooveel districten (charoeba) als
hij dalen of bergen bezet houdt. De aanvoerder in den
oorlog en rechter in vredestijd is de amine. De feite
lijke macht berust bij de sawia, de door maraboets
(menschen, die in den roep van heiligheid staan) ge
vormde kerkelijke gemeente. De Sawia heft belastin
gen, welke dienen tot voeding van de armen, het be
talen van gastvrijheid en het opvoeden der kinderen,
welke aan de maraboets zijn gegeven. In ieder sawia
bevindt zich een moskee of kapel, welke is gebouwd
op het graf van een heiligen maraboet, en woningen
voor schoolkinderen, geleerden, armen en reizigers.
De sultan van Fez heeft weinig over de Kabijlen te
zeggen. Zij betalen belasting wanneer zij het kun
nen. De Spanjaarden te Melilla een stadje met
nog geen 10.000 inwoners, gelegen op een smal schier
eiland, met een citadel, welke door verscheiden forts
omgeven is en de haven beheerschtde- plaats is zeer
ongezond, zoodat gouverneur en bezetting veelvuldig
worden vervangen moesten zich steeds voor hen in
acht nemen.
De Spaansche regeering scheen liefst zoo min mo
gelijk met hen te maken te willen hebben. Zij was
bang voor avontuurlijke politiek, welke zij gaarne aan
den noorder huurman en bondgenoot overliet.
Frankrijk heeft voortdurend en stelselmatig ge
streefd naar het voeren van een militaire actie in Ma
rokko. Nu de bekende „vredelievende indringing"
mislukt was, trachtte men op andere wijze zijn doel te
bereiken. Incidenten als het vermoorden van den
Franschman Charbonnier, de handig verwekte onlus
ten bij Melilla, Tetoean en Moeloeja, den moord op
dr. Mauchamp in Marrakesj, zij gaven daartoe geree-
de aanleiding. Men herinnert zich wellicht nog dat in
verband met den laatsten moord het Noord-Marok:
kaansche stadje Oedsjda werd bezet door generaal
Lyautey. Aan alle eischen voor genoegdoening werd
voldaan, maar het stadje bleef bezet!
Thans acht Spanje blijkbaar het oogenblik gekomen,
om mee te doen aan zulke avontuurlijke politiek.
Het geheele Rif is nu in opstand. "Van alle kanten
komen de Mooren opzetten, om de gehate Spanjaar
den mores te leeren. Zij hebben aanvankelijk veel
succes het gevaarlijke terrein, welker eigenaardig
heden zij kennen is in hun voordeel. Hun leger, de
„Harka" wordt nog steeds versterkt, zelfs door stam-
genooten uit het naburige Algiers, die hun veldarbeid
in den steek laten. Zij zijn goede ruiters en aan
moed ontbreekt het hun niet. Een regen van kogels
jaagt hun geen vrees in. Zij hebben de Spanjaarden
uit de vooruitgeschoven stellingen gejaagd en zelfs
een kanop vermeesterd. Daarbij komt, dat er weinig-
belovende dingen over de Spaansche troepen worden
gemeld. Er moeten bijv. verschillende gevallen van in
subordinatie zijn voorgekomen.
Kortom, de positie der Spanjaarden moet uiterst
hachelijk zijn. Reeds spraken wij hierboven van het
verzet tegen dezen oorlog, welks afloop men niet kan
voorzien, onder de Spaansche bevolking. Het altijd
woelige Barcelona heeft weer het voorbeeld gegeven:
de algemeene werkstaking is afgekondigd en de stad
in staat van beleg verklaard. En ook elders verzet men
zich er tegen, dat de zoons van het land worden geof
ferd voor iets, dat men geen nationaal belang noemt,
maar een handelsbelang, en nog wel ten deele ook voor
Frankrijk. Daarbij komt dat de zaak veel geld zal
kosten. En geld is in Spanje zeer Spaansch. Maar de
Spaansche regeering heeft haar hand in het wespen
nest gestoken, zij zal er de nadeelige gevolgen van on
dervinden.
te Delft gaat een bij zonderen handelscursus oprichten.
De gemeenteraad verleende daartoe een subsidie van
100 om zoodoende staats- en provinciale subsidie
mogelijk te maken.
De Nieuwe Cour. schrijft: De nieuwbenoemde mi
nister van Oorlog, generaal W. Cool, behoort niet
als zijn voorganger tot de officieren, die zich ge
durende hun diensttijd in de bijzondere gunst der
hooge legerautoriteiten mochten verheugen.
Hij is daar zeker niet te minder om. De teleurstel
lingen, welke hem niet werden bespaard, mogen hem
soms hebben bedroefd, zij hebben zijn gemoed niet
verbitterd.
Eenvoudig van aard, kundig boven velen, recht
schapen van karakter, ging hij, met onbevooroordeel-
den, onbekrompen kijk op de dingen, zonder ophef,
zijns weegs, arbeidende, doende veel meer dan zijn
naastliggenden plicht.
Zonder iets op de verdienstelijke eigenschappen van
generaal Sabron te willen afdingen, gelooven wij dat
de ruil geen slechte zal blijken te zijn."
De nieuwe minister is 61 jaar oud.
Vlagvertoon.
De drie pantserschepen, behoorende tot de zee
macht in Nederl. Indië, te weten de De Ruyter de
Koningin Regentes en de Tromp zijn aangewezen tot
't maken van een reis naar de Philippijnen, China en
Japan, tot het doen van vlagvertoon. Tevens is het
pantserschip Noordbrabant, eveneens deel uitmaken
de van de Indische zeemacht, bestemd om in Septem
ber de Nederl.-regeering te vertegenwoordigen te San
I rancisco hij de feesten ter eere van de wederopbouw
van deze Amerikaansche stad.
De vacature van secretaris van 't Nederlandsche
Landbouw-Comité ontstaan door het bedanken van
den heer S. R. von Franck heeft de aandacht ge
trokken van het Nederl. Instituut van Landbouwkun
digen, dat zich uit dien hoofde heeft gewend tot het
bestuur van het Nederl. Landbouw-Comité.
Het bestuur van 't Instituut zegt, dat het op hoo-
gen prijs zou stellen, als door het Nederl. Landb.-Co-
mité van de sollicitanten voor de betrekking van
secretaris zal worden geëischt niet slechts het bezit
van administratieve, doch ook vooral van degelijke
landbouwkundige, respectievelijk landhuishoudkundige
kennis.
Intusschen is door het bestuur van het Nederlandsch
Landbouw-Comité, zonder dat er een oproeping voor
de vervulling van de vacature is geschied, een voor-
I dracht ingediend, bestaande uit één persoon, die geen
f landbouwkundige is.
f De zaak hokt dus al.
Daarom kan deze benoeming wel eens aanleiding
geven tot een renstig conflict, ook omdat, naar het
N. v. d. D. verneemt, verschillende leden van 't Nederl.
Landbouw-Comité zich in 't geheel niet kunnen ver
eenigen met de wijze, waarop het bestuur van 't N.
L.-C. in deze is opgetreden. Misschien ware het 't best
de benoeming aan te houden en te handelen in den
geest zooals door het Instituut van Landbouwkundi
gen is aangegeven.
Mocht het dan blijken, dat onder de landbouwkun
digen geen geschikte persoon is te vinden, welnu, dat
men dan iemand benoeme buiten de landbouwkringen.
Aan 't secretariaat is een salaris verbonden van
2400; voorgesteld wordt dat te verhoogen tot 2800.
Ge Amsterdamsche wethouder van onderwijs.
De heer Th. Ruys Gzn., die onlangs in district VI
als Raadslid herkozen werd, heeft thans aan den bur
gemeester bericht dat hij de benoeming niet aan
vaardt.
Hij wil mr. S. de Vries Czn., den wethouder voor
het onderwijs, die in VIII als Raadslid is gevallen,
een kans geven thans in VI te worden gekozen. Mr.
De Vries had zich bereid verklaard een Candida tuur
in dat district te aanvaarden, indien van te voren
zou blijken dat een voldoend aantal Raadsleden zijne
herkiezing tot wethouder wenschelijk achtte en "dus
verwacht kon worden dat hij, weder deel uitmakende
van den Raad, ook weer tot wethouder benoemd zou
worden.
Bij de nieuwe verkiezing zal 't er zeker spannen!
B Ser ié f
Te Haarlem is in den ouderdom van 62 jaar overle
den de heer B. Serne, hoofd der weeshuisschool der
Ned. Herv. gemeente. Ook was hij organist aan de
Waalsche kerk en onder-directeur van de Haarlem-
sche hulpspaarbank van de afdeeling van het Ned.
Onderwijzers Genootschap.
De^Hssgsche bouwgrondkwestle.
Na een discussie van bijna vier uur is gisteren in
den Haagschen gemeenteraad met op een na alge
meene stemmen de volgende motie aangenomen:
De Raad, het ongewenscht vindend dat raadsleden
makelaarsdiensten bewijzen ten aanzien van bouw
gronden waaromtrent voor zij in exploitatie kunnen
worden gebracht nog regelingen noodig zijn, gaat over
tot de orde van den dag.
Te voren was met 18 tegen 14 stemmen verworpen
een motie-Treub, waarin afkeuring werd uitgesproken
en met 29 tegen 2 stemmen een motie-Hoejenbos
(schorsing der beide betrokken raadsleden Van
Liefland en Jansse).
De raadsoverzichtschrijver van de Nieuwe Courant
zegt in verband hiermede:
We bevelen voor een volgende maal een andere mo
tie aan, even onbloedig, even onschuldig, misschien
iets practischer:
De Raad acht het ongewenscht, dat raadsleden uren
en uren gemeentetijd benutten (een amendement zou
van dit laatste woord kunnen makenmisbruiken) om
boomen (een amendement zou van dit laatste woord
kunnen makeneen gansch bosch) op te zetten over
zaken, wier vaagheid van te voren doet vermoeden
dat eenig doeltreffend resultaat niet bereikbaar is.
Een zeldzame onderscheiding is onze landgenoote
mej. A. C. Croiset van der Kop, doctor in de Slavische
filologie, door de Russische regeering toegekend. Den
20en Juli 1.1. overhandigde onze gezant te St.-Peters
burg aan de gedecoreerde het diploma van het kapit
tel der Russische keizerlijke en Tsaar'sche orde,
waarbij haar verleend is de gouden medaille met het
opschrift „voor ijverige behartiging," om aan het lint
de St. Anna-orde op de borst te dragen.
(„Res.bode.")
Bijzonder handelsonderwijs.
Men schrijft uit Delft aan „Het Volk:"
De R. K. Middenstandsrs-vereeniging „De Home"
Nad Rijks V> erkliedenbond.
In de te Amsterdam gehouden vergadering van den
algemeenen Nederland. Rijkswerkliedenbond werd
aangenomen een verzoek der afdeeling Alkmaar, om
aan te dringen op meer vrijheid tot het nemen van
verlof, extra vergoeding voor zwaren arbeid, als grond
werk, aanvoer of vervoer van grondstoffen etc., en
halve dagen vrij op verjaardagen van H. M. de Ko
ningin, voor burgerwerklieden en corveeërs aan de
Cadettenschool te Alkmaar.
In de toelichting wordt er op gewezen, dat aan de
Cadettenschool iemand met 0.64 werd gestraft, om
dat hij 15 minuten te laat kwam wegens het springen
van zijn breukband. Een ander kwam des Zondags te
laat, blijft werken tot zijn corvee is afgeloopen, ont
vangt voor dien dag geen loon, maar moet 0.25 boe
te betalen.
De Bondssecretaris drong er op aan, dergelijke za
ken voortaan onmiddellijk ter kennis van het hoofd
bestuur te brengen. Z. i. bewijzen deze en andere ge
vallen, door hem medegedeeld, de noodzakelijkheid dat
er kome een scheidsgerecht, vooral aan de groote in
richtingen.
GEMENGD NIEUWS.
Nationale Zangwedstrijd te Zaandam.
Te Zaandam is Zondag het tweede gedeelte van
den nationalen zangwedstrijd gehouden, uitgeschreven
door de Mannen-zangvereeniging „Zanglust" ter ge
legenheid van haar 10-jarig bestaan.
Dezen keer zongen de gemengde koren.
De jury kende de prijzen als volgt toe:
2e afdeeling: le prijs Y. Z. M. en 100 Zang en
Vriendschap te Krommenie, 2e prijs V. Z. M. en 60
Nieuw Leven te Zeist, 3e prijs Z. M. en 40 Inter
Nos te Amsterdam, 4e prijs a Z. M. Geheelont. zang
koor Excelsior te Wormerveer, 4e prijs b Z. M. Kunst
en Vriendschap te Amsterdam. Extra prijs voor de
uitspraak: Nieuw Leven te Zeist.
le afdeeling: le prijs G. V. Z. M. en 200 Zanglust
te Zaandam, 2e prijs V. Z. M. en 100 Dindua te
LIaarlem, 3e prijs Z. M. en 60 Polyhymnia te Haar
lem, 3e prijs Z. M. Oefening baart Kunst te Purme-
rend. Extra prijs voor de uitspraak: Dindua te Haar
lem.
Ongelukken.
Gistermorgen omstreeks halfnegen is de boeier
„Arvo," van den heer Holthuyzen, te Amsterdam,
tengevolge van een sterke windvlaag omgeslagen op
de Westpias bij Aalsmeer. De boeier was bemand door
de gebroeders Huf, Kalverstraat 200, te Amsterdam.
De een, Vincent Huf, wist zwemmende den wal te
bereiken, een afstand van 300 meter; zijn broeder,
Leo Huf, 31 jaar oud, is helaas verdronken.
Te Oostzaan kreeg de vrouw van T. -v. d. D. on
langs een onbeduidend wondje aan de wang.
Later werd het grooter, terwijl het hoofd vreeselijk
begon op te zwellen, met het gevolg, dat de vrouw
thans, vermoedelijk door bloedvergiftiging, onder he
vige pijn is bezweken.
De directie der Amsterdamsche kiosken heeft ge
weigerd het laatste nummer van 't humoristisch week
blad Uilenspiegel te verkoopen, omdat het eenige aar
digheden op den burgemeester bevatte.
Geen slechte reclame voor het blad!
Op de Tilburgsche tentoonstelling kwam gisteren
een jongetje van „Nugget polish" op den Prins af en
vroeg parmant of hij diens laarzen mocht poetsen.
Met een grappig gezicht liet de Prins zich die attentie
welgevallen. Toen een zijner laarzen glom als een
spiegel, maakte Z. K. H. er zich lachend verder af.
De dappere jongen kreeg van den adjudant een flin
ke fooi.
Llefd 3 op den zolder.
Dr. L. E. Eerkens te Wildervank (Gron.) is met
zijn gezin op reis. De koetsier, die dagelijks het huis
laat luchten zag tot zijn schrik een paar damesschoe
nen op de stoep voor de achterdeur en voetstappen in
den tuin. Men was over de hooge huisschutting ge
klommen. Inbrekers dusMaar, zoo alleen in huis te
gaan, dat waagde hij niet'n Paar buren gehaald en
met hun drieën werd het heele huis doorzocht.
Wat bleek, toen men hoven kwam?
Dat Geesje, de meid, die verteld had dat ze ook
op reis ging, de zolderkamer tot woning had gekozen
en aldaar vertoefde met den vroegeren marechaussee,
thans huzaar. Br. Vreeselijk ontstelde het paartje,
toen 't daar de drie personen voor zich zag staan. En
Opeens was de lust
Tot vrijen gebluscht.
Ze haastten zich naar beneden te komen en verlie
ten door een achterdeur de woning. Het publiek be
groette ze met 'n hoeratje.
Een dronken rat.
Iemand te Rotterdam, die in zijn kelder een rat had
maar geen kans zag het dier in de val te krijgen, zette
's avonds een bord neer, waarop een flinke portie
brood geweekt in jenever.
's Morgens was het brood verdwenen en vond hij de
rat in diepen slaap. Er werd terstond gezorgd dat het
beestje niet meer ontwaakte.
Er zijn wel hardvochtiger manieren om ratten te
vangen.
In Amsterdam vloog een vinkje uit een kooi en
kwam, nadat er achter gejaagd was, in het water van
de De Wittenkade terecht. Vrouwen jammerden, een
werkman zag den drenkeling en sprong pardoes te
water. Zwemmend bereikte hij het vinkje, greep het
stevig vast en, het met een hand in de hoogte hou
dend, keerde hij, onder luid gejubel van de omstanders,
naar den wallekant terug.
't „Vinkie" was gered en 't zit nu weer, met een
verkouden neus, in het kooitje.
(N. v. d. D.)
De Winschoters overigens voortreffelijke men
schen schijnen het erop toe te leggen, de noodigo
noodzakelijkheid van uitbreiding van het kiesrecht bij
elke verkiezing te demonstreeren. Nauwelijks hebben
ze een zonderlingen varkensdrijver candidaat gesteld
voor den gemeenteraad en op hem een paar honderd
stemmen uitgebracht, of voor een nieuwe verkiezing
wil men een anarchistisch bewoner van het tehuis
voor dakloozen candideeren.
Deze man schrijft nu in een der plaatselijke bladen
dat misschien een groep kiezers dit buiten hem om
doet.
En hij schrijft dan verder:
„Wanneer ik echter voor mijn partij in den strijd
