DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en elfde Jaargang.
190®.
ZATERDAG
7 AUGUSTUS,
BINNENL AND.
ygSgSZ i<X e^wefeni°gm'eeen I
No. 182.
Deze Courant wordt eiken avond» behalve op Zon- en
feestdagen» uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor P iktnaar f franco door het gehede Rijk f
A* jtnderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10, Bij groote contracten rabat Groote
Setters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
BEBiEi.
TeMoounummer 8,
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Het bezoek van den Duïtechers Keizer.
Ti
De Staatsbegroting voor 1910.
GEMENGD NIEUWS
Droevig 'ongeluk.
Een auto ongeluk.
ALRMAARSCHE COURANT.
Kent gij Bergen, lezers?
„Maar mijnheer, wij zouden Bergen niet.
Pardon, één oogenblik. Zoudt ge alvorens deze vraag
te beantwoorden even het volgende willen lezen?
„Geheel vrij liggende tusschen zijn tuinen, over
goten door het volle licht; slechts aan de westzijde
beschaduwd door hoog geboomte; met zijn witte mu
ren en strenge rechte lijnen het karakter vertoonen-
de van een eenvoudig-deftige patricische huizinge;
zoo doet bij den eersten aanblik den wandelaar,
die voor de brug komt te staan, het „Hof van Ber
gen" zich voor.
De geheele omgeving is, zooals zij voor eene van
het heerenhuis van een groot landgoed past. Rond-
om het particulier terrein een vijver, waarin goud
schijnt te wemelen, als de zonnestralen de blinkende
schubben van de slanke wenden hereiken. Voor de
brug knoestige lindenreuzen, reeds uit de 17e eeuw
dateerende, met de forsche beuken-lanen langs de
grachten een indrukwekkende boschhoek vormende.
Daar is altijd suizing in de kruinen, wier hoogte
eerst in het oog valt, wanneer men over het veld
geniet van het vergezicht op deze massa's. Het is
een heerlijke partij, waarin de bijgebouwen weg
schuilen onder zwaar lommer, de boomen donkere
schaduwplekken op het zand en hun breede armen
uitstrekken over het water naar de hagen en muren
der tuinen, ook langs de ISTassaulaan. Haar links en
aan de achterzijde is de gracht meer open. Spreekt
vóór het huis het bosch meer, daar achter komt het
watervlak meer tot zijn recht.
Door de ISTassaulaan bereiken wij een der schil
derachtigste plekjes van Bergen: het z. g. n. Melk-
bruggetje, waar de vijver van de Mosselenbuurt
aansluit hij de grachten van het vierkant. De bree
de gracht tusschen de tuinen en het boschveld langs
de Sluislaan ligt blank en vredig voor ons, in groe
ne wanden gevat; een buurtje van boerderijen en
kleine woningen verschuilt zich in het hout; een
tweede bruggetje wijst naar de Voert, den uitgang
naar het wijde veld; even schemert de duinrand bij
de Franschman door de hoornen.
Onze weg is thans van hier links af langs de
Sluislaan, aan de eene zijde beschut door het bosch
met uit- en doorkijkjes op den Duinkant en het
veld van den Duinkavel en de Bergermeer, op den
achtergrond afgesloten door de bosschen bij Alk
maar; aan de andere zijde vertoont zij een bosch-
weide, peplant met rijen slanke iepen.
Een kleine ombuiging en een nieuwe verrasing
wacht ons: de Studler Van Surcklaan, een der
fraaiste wandeldreven. De naam is een waardige
hulde aan de nagedachtenis van den aanlegger der
lanen in het Bergerbosch. Forsche beukenstammen
rijen zich statig aaneen en strengelen hun takken
samen door de vorming van een beschuttend hoog
berceau, dat steeds diepe schaduw werpt, al schijnt
de zomerzon ook op haar felst. Links verlevendigt
in het voorjaar de overtalrijke vogelkers het bosch;
dicht hoog hout, waarin zijwegen wegschieten, ver
gezellen aan weerszijden het zandige wagenspoor in
dezen donkeren tunnel van groen, die naar den kant
van het vroolijk-kleurige pension op den viersprong
langzamerhand meer open wordt.
De Hollandia-laan en Schoollaan inslaande, waar
links Bergens dood en rusten bij den zang van het
ruischende hout, en rechts vriendelijke boschwonin-
^gen (in dit buurtje is opmerkenswaard de Louis
XIV bouw van de smidse, die ook in de Septemberda
gen van 1799 een rol speelde; het woonhuis was
toen ingericht als barak, waar de Russische solda
ten den brandewijn roofden, die hun zoo slecht be
kwam) ons herinneren aan de onmiddellijke nabij
heid van het dorp, bereiken wij spoedig weder het
centrum, op den hoek van het Raadhuis tegenover
de Ruïne."
Op den Schoorlsehen Nok:
Ver naar het Noorden overal grauwe toppen en
witte blinkerts, die nog op stoffeering van den ont-
ginner wachten; naar het Zuiden de bosschen van
de Bergerduinpan; naar het Westen schuilt het wit
te en grauwe weg onder het jonge groen, dat golft
in den wind en buigt als de halmen van een koren
veld, zijn levenskracht toonende en beloften gevende
voor de toekomst. Duizenden hij duizenden jonge
stammen verrijzen er, op duin achter duin, tot over
alle toppen heen.
Aan den Randweg:
Het oog moet op den verderen weg langs den
rand eerst gewennen aan de nieuwe tinten en
kleurschakeeringenhet is, alsof er een verwisseling
van gezichten heeft plaats gehad, zooals dit bij een
stereoseoop geschiedt. Bij een ombuiging van den
weg staan wij weder onwillekeurig stil; daar openen
zich drie vergezichten tegelijk, doordat onze horizon
in drieën verdeeld wordt door de beide voorduinen,
die hun toppen voor ons verheffen. Waarlijk wie
dezen weg heeft aangelegd, heeft oog voor natuur
schoon en ongetwijfeld opnieuw zeer velen aan zich
verplicht door het openen van een nieuwen wandel
weg, die aan den Randweg begint en eindigt op
het punt waar Groeneveldslaan, Mosweg en Klim-
weg samenkomen. Deze nieuwe weg, de Koningin
neweg, belooft eén der mooist gelegene van de ge
heele „ontginning" te worden.
Keeren wij van dit punt op onze schreden terug,
tot op den hoek van Staringsweg en Waterleidings-
weg, dan wacht ons daar een nieuw panorama naar
den Zuidkant, over het uitgestrekte duin. Een
berglandschap in miniatuur! Vlak voor ons de hoo-
ge Nok met oude partijen aan den voet en tegen de
belling, met jong, groen, helder afstekend eiken
loof. Tusschen hooge groene duinen rusten we;
op eiken voet gronds een denneboompje tot over den
top. In de diepte een lang breed dal met bosch be
zet, in de verte afgesloten door zware duinruggen.
Op den achtergrond wijst'de van Speijkstoren Eg-
mond aan.
K ent gij Bergen, lezers
maken, zelfs het wordt uitdrukkelijk in hét boekje I behandelen, maar later- zal het als punt op de agenda
gezegd eventueel gaarne behulpzaam zijn bij het I voor eene raadsvergadering worden geplaatst
maken van bouwplannen, terwijl zij bovendien mede- Van het ministerie van binnenlandsche zaken was
werkt tot het ongerept-houden van de schoone natuur. I bericht ingekomen van de herbenoeming van den bur-
Gaat zij op deze wijze voort dan zal er, dat kan niet I gemeester, den heer F. Smit. Insgelijks van binnen-
lutblijven, kracht van haar uitgaan, die ten^ goede zal I landsche zaken de mededeeling dat de Rijksuitkeering
komen aan ial van ingezetenen, hotel-, café- en pen- I voor onderwijs-salarissen voor deze gemeente zal be-
sionhouders, neringdoenden, ambachtslieden etc. I dragen 730
Enniet alleen Bergen zal hiervan voordeel ltrij- I j)e V00rzitter voegde hieraan toe als zijne persoon
gen maar ook Alkmaar zal ervan profiteered ]ijke opinie> dat het nu gewenscht zou wezen de ver-
Uit het advertentie-aanhangsel van dezen gids blijkt I hooging van so Voor het hoofd der school, nu voor
dat verschelden onzer stadgenooten hiervoor de oogen 1910 nog aan te TOllen met nog 50; daai. nu geWe-
open hebben. Immers m de advertentie-rubriek wor- ken is dat de 100 verkooging geheel door het Rijk
den 21 annonces uit Bergen en 28 uit Alkmaar aange
troffen.
Wij verhengen ons hierover. Reeds vroeger drongen
we aan op samenwerking tusschen de vereenigingen
tot bevordering van het vreemdelingenverkeer in onze
stad en in de omgeving. De zaken-mensehen van Alk
maar toonen, dat ze belang hebben bij het vreemde
lingen-verkeer te Bergen. Dat is een stapje tot een
„entente cordiale," die ten slotte zal leiden tot een
alliantie. Zou men in den komenden winter niet
eens een grooten stap probeeren, door na te gaan of
het bijv. niet mogelijk is gemeenschappelijk reclame te
maken
Naar wordt medegedeeld, zullen geen regeerings-
autoriteiten hier te lande te Middachten aanwezig zijn
bij gelegenheid van het bezoek van het Duitsche Kei
zerlijke paar, geheel in overeenstemming met het in
cognito dat de Keizerlijke bezoekers wenschen in acht
te nemen.
Van bevoegde zijde wordt gemeld, dat de geruchten
omtrent een bezoek van den Duitschen Keizer op Het
Loo en omtrent het gaan van Z. K. H. den Prins naar I school bracht, waarbij dan het hoofd der school aan de
wordt vergoed.
Het lid Nobel vond deze verhooging alleszins billijk,
maar wenschte dit punt nu niet onder de ingekomen
stukken te behandelen, maar wilde den Raad doen
verklaren, dat dit punt door B. en W. voor de eerst
volgende vergadering op de agenda zal worden ge
plaatst.
Algemeen vond de raad de verhooging gewenscht en
werd in den geest van het voorstel Nobel besloten.
Bij B. en W. was ingekomen een missive van de
vereeniging Fatum, met aanbieding van eene verze
kering voor gemeente-veldwachters.
Aan B. en W. werd opgedragen een onderzoek hier
naar in te stellen.
Eveneens onder de ingekomen stukken werd door
den voorzitter ter tafel gebracht een verzoekschrift
aan den Raad van den Bond van Nederlandsche On
derwijzers, om te komen tot het aanstellen van school
artsen.
Men wenschte dit als ingekomen stuk voor kennis
geving aan te nemen, doch het lid Nobel was van oor
deel, dat het beter was dat B. en W. eens een onder
zoek instelden, door bijvoorbeeld met het hoofd der
school te raadplegen, of het niet gewenscht was dat
de geneesheer eens per maand een bezoek aan de
Middachten, ongegrond zijn.
- j;
DE SLUIS.
Voor wie thans deze vraag met minder stelligheid
dan daareven beantwoorden, voor wie Bergen is, na
lezing van het bovenstaande is verschenen als, terra
incognito, deelen wij mede, dat de aanhalingen zijn
ontleend aan een pasuitgekomen „Gids voor Bergen
en Bergen aan Zee, uitgegeven door de Vereeniging
tot bevordering van het vreemdelingenverkeer te Ber
gen."
M ij hebben tot verdere aanbeveling van dit werkje,
dat tegen matigen prijs alom verkrijgbaar is, weinig
te zeggen. Deze gids vindt zijn eigen weg wel
ook buiten Bergen. Hij zal, eenmaal in handen van
vreemdelingen gekomen, dezen goede diensten bewij
zen en hen wel lokken. En voor hen, die in de nabij
heid van Bergen wonen en daar veelvuldig komen lijkt
hij onmisbaar. indien zij van het vele natuur
schoon werkelijk willen genieten, indien zij „deze ge
lukkige combinatie van bosch en duin en zee" goed
willen leeren kennen.
Maar wij dienen den naam van den schrijver te noe
men, die doorgaans zoo boeiend zijn bewonderens- en
benijdenswaardige kennis van deze schoone streek
geen plekje schijnt voor hem verborgen gebleven!
zonder eenige pretentie of pedanterie mededeelt. Het
is velen hebben het zeker al vermoed de heer P.
Rus van Amsterdam. En dan moeten wij nog een
naam vermelden, van iemand die bij het samenstellen
van dezen gids een groot aandeel heeft gehad: de heer
I. G. Veldheer, de artistieke en ijverige voorzitter van
de vereeniging. Hij zorgde voor welgeslaagde pen-
teekeningen, die den tekst verluchten en verschillende
interessante plekjes en gebouwen doen zien „a travers
le tempérament d'artiste." En ook vervaardigde hij
voor dit boekje een tweetal spinnewebkaarten van
Bergen en Bergen aan Zee en der wandelingen in de
Rijksduinen die zeer duidelijk zijn en den ontwerper
alle eer aandoen al zijn het dan ook „maar" kaar
tjes
Naar het weekblad „De Vaderlander" uit goede
bron verneemt, zal minister Kolkman in September
de Kamer mededeelen, dat op de aanstaande begroo
ting een tekort is van 12 millioen.
Vredespaleis.
Naar een Engelsch nieuws-agentschap uit Tokio
verneemt, laat de Japansche regeering te Kioto een
groot stuk brocaat weven, om daarmede een der zalen
van het Vredespaleis te versieren.
Verklaring yan overlijden.
Een onderzoek naar aanleiding van een klacht over
handelingen van een geneeskundige heeft aan het
licht gebracht, dat de bewuste geneeskundige een ver
klaring van overlijden had afgegeven, zonder zich van I naar B. en W. voor nader advies.
geneesheer een abnormaal kind of kinderen, indien dit
voorkwam, kon aanwijzen. De kosten zouden dan al
licht niet hoog worden. Een voorstel van B. en W.
na onderzoek kon in elk geval dan door den Raad
worden behandeld. Het voorstel Nobel werd na eeni
ge bespreking in stemming gebracht, maar werd met
5 tegen 1 stem (van den heer Nobel) verworpen, en
het ingekomen stuk voor kennisgeving aangenomen.
Een verzoek van het kerkbestuur der Ned. Herv.
Gemeente om de jaarlijksche recognitie van S, welke
de gemeente betaalt voor de begraafplaats, beginnen
de met 1910 te brengen op 25, werd eveneens verwe
zen naar B. en W. om in een volgende vergadering
als voorstel op de agenda te komen.
Een missive van den hond van gemeente-ambtenaren
om voor 1910 de salarissen der gemeente-ambtenaren
te herzien, was te laat ingekomen om door B. en W.
te worden behandeld, werd daarom ook teruggebracht
den dood overtuigd te hebben. Daarbij bleek, dat
dergelijke handelwijze niet tot de zeldzaamheden be
hoort.
Hoewel dit, vooral ten plattelande, door de groote
uitgestrektheid van de praktijk te verklaren is, mag
er toch, naar de minister van Binnenlandsche Zaken
Hierna werd aangenomen een post van af- en over
schrijving op de begrooting groot 337.695.
Goedgekeurd werden twee oninbare posten, groot
samen 0.85.
De gemeente-rekening werd aangeboden tegen een
ontvangst groot 6181.065 waartegen een uitgave van
meent, geen genoegen mede worden genomen, om de I f 5900.81, alzoo een batig saldo van 280.255.
voor de hand liggende reden, dat het tot ernstige mis
bruiken aanleiding kan geven, zelfs tot het verborgen
blijven en het uitlokken van misdaden. Bovendien
moet ook met de kans, dat schijndood voorkomt, reke
ning worden gehouden.
Mitsdien-is een wetsontwerp ingediend tot aanvul-
De Raad werd hiervoor in zijn geheel tot oommis
sie van nazien der rekening benoemd.
Daarna kwam in behandeling een voorstel tot be
strating van het speelplein, bij de openbare lagere
school.
Een gewone bestrating met drielingen was begroot
ling in dien zin van artikel 5 der wet van 1 Juni 1865 I op 450, terwijl gewone straatklinkers een bedrag zoft
(Staatsblad nr. 60), regelende de uitoefening der ge- I vorderen van 630 en dezelfde soort vlak neergelegd
neeskunst. zou de gemeente 330 kosten.
Na verschillende besprekingen was de Raad van
Katholiekendag. I oordeel dat deze kosten van bestrating nog al hoog
Het uitvoerend Comité van den 3en Dioc. Katholie- I waren en er werd dan ook algemeen goedgevonden,
kendag in het bisdom van Haarlem deelt mede, dat de I het speelplein opnieuw te egaliseeren en flink te be-
afdeelingsbesturen als volgt zijn samengesteld:
le afdeeling. Patronaten. Mr. P. J. J. van den Bie-
sen, voorzitter; J. 11. M. Schmedding, secretaris; W.
E. Bredius, mr. L. J. "W. Smit, G. Woltman, E. Gier.
2e afdeeling. Vakonderwijs. Jhr. mr. L. E. M. von
grinten, in het vertrouwen dat dit afdoende zou we
zen.
Bij de rondvraag maakte het lid Nobel de opmer
king dat in de vergadering van 18 Mei was toegezegd,
dat ook de herziening van de politie-verordening met
Fisenne, voorzitter; jhr. mr. E. Wittert van Hoogland, I spoed zou worden ter hand genomen,
secretaris; L. Eaber, architect; F. A. van Kessel, J. I De voorzitter deed andermaal de belofte dat deze
II. R. van der Putten. I herziening ter bekwamer tijd zou worden aangeboden.
3e afdeeling. R.-K. Hoogere Burgerscholen en Gym- I De rondvraag verder niets bizonders opleverende,
nasia. Dr. O. J. Vinkestijn, voorzitter; mr. Th. C. j werd de vergadering door den voorzitter gesloten.
Gonsalves, secretaris; S. van der Meer, G. J. van der
Well en dr. H. W. Wouterlood, leeraren II. B. S.
Het is werkelijk opvallend, hoe flink de jeugdige
vereeniging tot bevordering van het vreemdelingenver
keer te Bergen met, naar wij vermoeden, bescheiden
middelen voor haar doel werkt.
Zij begon met een gids in de duinen, zij gaf een
piactische pensionlijst nit en thans komt zij met een
werkje, dat succes belooft.
Het zou ons niet verwonderen, wanneer wij. het vol
gende jaar door oorspronkelijke reclameplaten en door
doeltreffende annonces in wijden kring de aandacht
zagen vestigen op deze plek, welke zoo gemakkelijk is
te bereiken en welke waard is het verkeer van vreem
delingen te trekken.
Maar de vereeniging wil niet de vreemdelingen trek
ken, zij wil het hen ook aangenaam en gemakkelijk
Uit Sint P^ïicras.
Vrijdag vergaderde de raad dezer gemeente.
Voorzitter was de burgemeester, de heer F. Smit. aiuüs smuo<
Behalve de wethouder, de heer D. Kloosterboer, die laadplaats werden
zonder kennisgeving afwezig was, waren alle raadsle
den tegenwoordig.
Bij loting werd voor eventuëele stemmingen, als
eerste stemuitbrenger het lid A. Nobel aangewezen.
Voor onderzoek van de geloofsbrieven van het her-
Langedfjker groentenhendel.
Aan de afslagmarkt te Broek op Langendijk werd
in de maand Juli aangevoerd 45.194 zak aardappelen,
1.41.3.300 bos wortelen, 953.310 stuks bloemkool, 87.860
stuks roode kool, 1384 stuks gele kool, 659 stuks witte
kool, 200 balen zilveruien, 1 baal nep, 635 bos uien en
200.800 stuks slaboonen, terwijl in die maand van de
verzonden 419 wagonladingen
groenten.
Gisteravond, ongeveer half zes, had te Breda een
Inwen rj f i j T" HU I treurig ongeluk plaats. Zekere J. S. R., een oppas-
-Zar en P B.kïe/w f" T n' T Send Vadei' van zes kinderen, wilde van de Mastbosch-
Nobel en Ib'Rn^ aangewezen de leden A. paardentram springen. Hij sprong tegen een aan den
kant der Wilhelminastraat staande telefoonpaal, en
kwam door den schok onder den volgwagen. De wa
gen ging over de borstkas van den ongelukkige, dia
onmiddellijk dood was.
De stukken werden in orde bevonden en tot toela
ting van bovengenoemde heeren besloten.
Medegedeeld werd dat bij de laatste kasopname van
den gemeente-ontvanger, in kas was en moest wezen
de som van 515.1372.
Van Gedeputeerde Staten was goedgekeurd terug
ontvangen het kohier van den Hoofdelijken Omslag.
Op den Haarlemmerweg is tusschen Sloterdijk en
Halfweg een 14-jarig jongmensch uit Amsterdam,
Als ingekomen stuk wenschte de Raad dit niet
dat zfjn rijwiel als het ware werd vernield en hij zelf
te j ter zijde van den weg terecht kwam; de auto ging
