DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Verplaatsing Eierenmarkt,
No184.
Honderd en elfde Jaargang.
1909.
DINSDAG
10 AUGUSTUS.
Nationale Militie.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen uitgegeven» Abonnementsprijs per 3 maanden
voor ikmaar f 0,801 franco door het geheele Rijk f e
finderiijke nummers 3 Cents»
der gewone advertentiên:
Per regel f 0,10„ Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 0.
Herhalingsonderwijs,
ITeleJeosnaBaae*'
Burgemeester en Wethouders van A 1 k.
maar brengen ter algemeene kennis, dat
de eierenmarkt met ingang van U
Augustus a.s. zal worden verplaats
naar de graan- en zaadmarkt
en dat van genoemden datum af op laatst
bedoelde markt geene wagens meer zullen mogen
worden geplaatst. Aan aanvoerders zal voor
hunne wagens een standplaats kunnen worden
aangewezen aan den Achterweg.
Herhalingsoefeningen.
voor Jongens en Meisjes,
Begrafenis Jhr. Mr S 38. S. de Savornln Lohman
De Noordzee doodgevlscht.
Hevige brand te Raamsdonkveer.
Een kras oudje.
Wettelijk vastgesteld sluitingsuur.
ALKMAARSCHE COURANT
aejKM 8»—rr-HararvT
Burgemeester enWethouders voornoemd
G. RIPPING, Voorzitter.
L. VAN DER VEGT, lo SeeteUria.
Alkmaar, 9 Augustus 1909.
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR
gelast, krachtens bekomen aanschrijving, de onder
staande verlofgangers der nationale militie, binnen
deze gemeente in bet register van verlofgangers inge
schreven om zich, ter bijwoning der herhalingsoefe
ningen bij hun korps te vervoegen als volgt:
Regiment grenadiers en jagers, lichting 1904, gar
nizoen 's Gravenhage, 30 Aug. 1909ANTONIE
WILLEM GERVER.
7e regiment infanterie, lichting 1904, garnizoen
Na arden, 30 Aug. 1909: CORNELIS WITTICH.
7e regiment infanterie, lichting 1904, garnizoen Am
sterdam, 30 Augustus 1909: HENDRICUS JOHAN
NES MARIA IIANRAADS.
7e regiment infanterie, lichting 1906, garnizoen Am
sterdam, 30 Augustus 1909: PIE TER CORNELIS
MANTEL.
10e regiment infanterie, lichting 1904, garnizoen
Helder, 7 Sept. 1909: DANIëL WILLEM HART
MAN.
Den verlofgangers wordt hierbij gewezen op de na
volgende bepalingen:
lo. dat de miliciens-verlofgangers woonachtig in de
plaats van opkomst, zich op den dag voor de op
komst bepaald, uiterlijk te 8 uur voormiddags bij
het korps moeten aanmelden;
2o. dat de miliciens-verlofgangers woonachtig bin
nen 20 K.M. van de plaats van opkomst, op den
dag voor de opkomst bepaald, uiterlijk te 10 uur
voormiddags bij het korps aanwezig moeten zijn;
3o. dat de ovez'ige miliciens-verlofgangers voor zoo
veel zij binnen het Rijk gevestigd zijn, zich op
den dag voor de opkomst bepaald, met het eerst
vertrekkende openhaar middel van versneld ver
voer van hunne woonplaats of naaste station
naar de plaats van opkomst moeten begeven, en
voor zooveel zij buiten het Rijk gevestigd zijn,
zich op dien dag vóór 4 uur namiddags bij hun
korps moeten aanmelden.
Voor zooveel miliciens door ziekte of om eene an
dere reden niet tot den werkelijken dienst kunnen
overgaan, worden zij verzocht daarvan, vóór het tijd
stip voor de opkomst bepaald, ter gemeente-secretarie
mededeeling te doen.
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Alkmaar, 6 Aug. 1909.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter kennis van ouders of
verzorgers van kinderen, die dezen het herhalingson
derwijs voor jongens of voor meisjes wenschen te doen
volgen, dat de gelegenheid tot aangifte daartoe
zal bestaan, ook voor ben die reeds in het vorig jaar
aan dit onderwijs hebben deelgenomen, van 10 tot en
met 12 Augustus a.S., des avonds van 6—8 uur, ten
stadhuize.
Het herhalingsonderwijs zal omvatten:
a. de Nederlandsche taal;
b. het rekenen
c. het boekhouden, het handelsrekenen, het inrich
ten van eenvoudige administratie;
d- indien daaraan behoefte blijkt te bestaan, de be
ginselen der Eransche, Duitsche en Engelsche taal;
e. de nuttige handwerken voor meisjes.
r sc^loo-'seld bedraagt per kwartaal: Voor één
1-50; voor twee kinderen uit een gezin, gelijk
tijdig de school bezoekende, per kind 1.—; voor elk
kind meer, per kind 0.50.
Voor minvermogenden is slechts de helft, en voor
onvermogenden geen schoolgeld verschuldigd.
Belanghebbenden worden uitgenoodigd bij de aan-
gifte het vaccinatiebewijs der leerlingen over te leg
gen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING, Voorzitter.
L. v. d. VEGT, lo. Secretaris.
Alkmaar, 7 Augustus 1909.
ALKMAAR, 10 Augustus.
Terwijl in bijna alle landen de parlementsleden va-
cantie hebben, werken de leden van de Engelsche
volksvertegenwoordiging rustig door.
Vóór den 12den Augustus gaan zij niet „buiten-af."
Dit jaar wordt het vermoedelijk nog later: men-
schen, die het weten kunnen beweren, dat de sluiting
van het zittingsjaar half-September of nog later zal
plaats hebben. Er is dan ook nog heel wat werk aan
den winkel: de financiëele regeeringsvoorstellen, de
Iersche landvoorstellen en het voorstel tot het maken
van een wet op den aanleg van steden.
Her eerste ontwerp eischt natuurlijk zeer veel tijd
en het krijgt dien, want de regeeringsmachine
werkt dag en nacht. Wat die machine tot stand zal
brengen valt nog niet te voorzien.
De conservatieven willen namelijk niet veel van de
plannen van minister Lloyd George weten. Hun
woordvoerder lord Lansdowne heeft dat Zaterdag
avond nog eens onomwonden gezegd. Hij zeide van
meening te zijn, dat het volk herziening van de tarie
ven wenschte, en bijv. geen belasting van het kapitaal.
Llij was voorts van oordeel, dat het Lagerhuis niet
meer de vertegenwoordiging is van den volkswil. Zij,
die de rechten van het Lagerhuis tot het uiterste ver
dedigen, eischen, dat elke maatregel, hoe heftig ook
en hoe onvoldoende in het parlement bestreden, zelfs
al ware hij niet behoorlijk aan het oordeel van het volk
onderworpen, wet moet worden, ondanks het Hooger-
huis
Maar de Lords nemén, volgens den lord Lansdowne,
een veel gematigder standpunt in; zij erkennen, dat
ten slotte de wil van het volk den doorslag moet ge
ven, maar eischen dat het land en het volk ruim
schoots gelegenheid zullen hebben om dien wil kenbaar
te maken, na grondige kennisneming' van dé zaak. De
gevolgen van dat standpunt willen de Lords gaarne
aanvaarden. Zekerlijk zal hun binnenkort een lievi-
strijd te wachten staan, maar het Hoogerhuis is ge
reed om zijn tegenstanders te ontmoeten en bereid ooi
om de uitspraak van het volk te aanvaarden.
Dat is fiere taal: kom maar op, tegenpartij, wij zijn
in het Lagerhuis wel in de minderheid, maar als het
volk uitspraak moet doen, rekenen wij vast op de
overwinning.
Deze woorden worden opgevat als een wenk, dat het
Hoogerhuis de financiëele regeeringsvoorstellen zal
verwerpen, om ontbinding van het parlement en daar
door nieuw verkiezingen uit te lokken. Of het dan
wel zoo zal afloopen als de unionisten denken?
De unionistische pers doet haar best om dit te be
reiken. Zij werkt voor tariefherziening. Men heeft
echter nu juist weer in Üe Vereenigde Staten gezien
waartoe dit leidt en het is voor den belastingbetaler
niet de aardigste manier om „geschoren" te worden.
Een parlementsverkiezing met belastingplannen als
leuze is aan den anderen kant voor de regeeringspar-
tij een kwaad ding. De heer von Biilow, rijkskanse
lier in ruste, weet daarvan mede te praten.
Zeker zou de uitslag van de verkiezingen voor geen
van beide partijen zijn
Maar de beste kans mag men aan de liberalen, die
in den laatsten tijd niet onfortuinlijk waren, toeken-
Gisteren werd op hoogst eenvoudige wijze op de alge
meene begraafplaats te Zeist ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van jhr. mr. S. M. S. de Savornin
Lohman.
len sterf huize was vooraf een lijkdienst geleid door
ds. Van den Broek, predikant te Schiedam. Slechts
één krans, door H.M. de Koningin-Moeder gezonden,
en de versierselen van commandeur der orde van
Oranje Nassau en van den Ned. Leeuw dekten het
lijkkleed. Aanwezig waren jhr. De Ranitz als verte
genwoordiger van H.M. de Koningin-Moeder, de leden
der Rekenkamer en de heer Recchlien Morra, secreta
ris, Wakerling en Stumpff, chefs van de le en de 2e
af deeling en de chef der secretarie. De heer Becking,
een neef van den overledene, dankte namens de fami
lie alle aanwezigen, inzonderheid den vertegenwoordi
ger der Koningin-Moeder, voor de laatste eer den over
ledene bewezen.
GEMENGD NIEUWS
De Ke zer en de mazelen.
Uit het verslag van het Hbld. over het bezoek van
den Keizer:
Een merkwaardig geval moet ik nog melden, vooral
omdat het een niet alledaagsch kijkje opent op de zor
gen, waarmee gekroonde hoofden omringd worden.
Godard John graaf van Aldenburg- Bentinck, Heer
van Amerongen, behoort met zijn vrouw natuurlijk tot
de gasten van Middachten bij het keizerlijk bezoek. Of
beter gezegd, hij hoopt er toe te behooren, want het
grafelijk echtpaar van Amerongen, dat tijdelijk nu in
een villa te De Steeg logeert, heeft een kind, dat juist
lijdende aan de mazelen is geweest. Die wetenschap
heeft op Middachten heel wat zorg gebaard in ver
band met de komst der hooge gasten. De arts van
graaf Godard zag niet eenig bezwaar in de toelating
van den heer van Amerongen en diens gemalin op het
Middachter kasteel, maar toch vond de gastheer het
noodig het gevoelen van des Keizers lijfarts in te win
nen en deze seinde uit Berlijn vele bezwaren. Middach
ten in last en graaf Godard's dokter niet weinig ont
stemd. Besloten werd, dat deze medicus ten Raad-
huize van Rheden over het geval een consult zou heb
ben met den lijfarts van Keizer Wilhelm na aankomst
van den keizerlijken trein.
Nader vernemen wij, dat het consult tusschen beide
medici dadelijk na aankomst van den keizerlijken trein
plaats had en tot opheffing van de bezwaren heeft ge
leid, die de lijfarts des Keizers, General-Artz dr. Von
Ildberg, eerst meende te moeten hebben tegen de toe
lating op Middachten van graaf Godard en zijne echt
genoote.
Men meldt uit Texel aan de Tel.
De Noordzee schijnt doodgevischt te zijn, althans
langs onze kusten. Op zeer onderscheidene plaatsen
waren in de vorige week de visschers werkzaam, doch
de uitkomsten waren bedroevend klein. En dat na
zoo'n langen tijd van stormen en beroering!
Over den ons gisteren geseinden brand wordt nader
gemeld
Dicht bij het Keizersveer, overgang van den nieu
wen Maasmond, ligt het welvarende dorp Raamsdonk-
veer, tot 1843 een uithoek van Raamsdonk, nu met
zijn 4000 zielen feitelijk het hoofddorp der gemeente.
Dat dorp is thans gedeeltelijk een ruïne.
Zondagavond na een zeer warmen dag kwam er een
zware onweersbui opzetten, en reeds bij een der eerste
slagen sloegen de vlammen uit het dak der T>oerderij
van A. de Bruyn, aan de Smitsstraat. Het huis stond
dadelijk in lichtelaaie.
Na eenige oogenblikken sloeg de vlam over op een
daarnaast staand huis en wel tegen den hevigen wind
in. En het bleef noodweer. Niemand kon aan redden
denken. Weer gingen da vlammen op een naastbij-
zijnd pand over. Alle waren met riet gedekt, vandaar
de groote uitbreiding van den brand. De huizen van
P. LI. Kommers, M. Konings, de leerlooierij van H.
van Dongen, de huizen van de wed. Knaag, de wed.
Derijer, de leerlooierij van De Bont, enz., kortom de
gansche Smitsstraat ging in vlammen op, behalve de
smidse van den Zuidkant om de huizen van de firma
Simonis de Kok tot v. Dongen. Wat met pannen ge
dekt was, bleef over het algemeen behouden; wat met
riet was gedekt, ging in vlammen op. Totaal verbrand
den er 22 woningen met 41 gezinnen.
De ramp is verschrikkelijk; wel was er veel verze
kerd, maar veel ook niet.
Er verbrandden o.a. 12 boerderijen en ook het hotel
De Witte Leeuw.
Aan blussehen viel feitelijk niet te denken. Toch de
den de brandspuitgasten wat zij konden; zij vermoch
ten alleen het eerste huis, dat met pannen gedekt was,
te behouden en daarmede den voortgang van het vuur
te stuiten.
Ook de hooipers van v. Dongen bleef behouden, dank
zij het krachtdadige optreden der militairen van Geer
truidenberg.
Menschenlevens zijn er niet te betreuren, boewei de
brand zich zeer snel uitbreidde en de vuurgloed ont
zettend was. Een veulen en twee kalveren kwamen in
de vlammen om.
Te middernacht was men het vuur meester. Thans,
Maandagmorgen, is alles één rookende en smeulende
puinhoop over een oppervlakte van ruim een halve
hectare.
De schade wordt op ruim twee ton geschat, maar is
uit den aard der zaak nog niet te bepalen.
Llonderden stroomen per fiets, per rijtuig of te voet
toe om de ruïne in oogenschouw te nemen. Op het ter
rein wordt met toestemming van den burgemeester
gecollecteerd voor hen, die niet verzekerd waren.
Zooeven vernemen wij, dat ook een vrouw door den
bliksem is getroffen en gedeeltelijk verschroeid, maar
niet gedood.
De dakloozen zijn voor het meerendeel in het R. K.
gasthuis onderdak gebracht en worden er liefderijk
verzorgd.
De Smitsstraat was geen fraaie straat en zal bij
herbouw zeker bijdragen tot meer sierlijkheid van het
mooie dorp. Intusschen blijft de dag van 8 Augustus
een dag van zwaren ramp voor de getroffen gemeente.
Twee en veertig gezinnen zijn door deze ramp dak
loos geworden en meer dan tweehonderd personen
moesten de nacht bij de smeulende puinhoopen hunner
bezi ttingen doorbrengen.
De verslagenheid in het dorp is groot; het waren
flinke, stevig gebouwde werkmanswoningen, waaron
der nog zeven boerderijen; vele woningen en inboedels
waren niet verzekerd, anderen zeer laag; merkwaardi
gerwijs is één woning midden in de brandende massa,
de smederij van Govert van Onzenoord gespaard ge
bleven.
Tal van andere woningen aan de overzijde der
straat zijn geblakerd en geschroeid; door de hevige
hitte zijn van vele huizen de ruiten gesprongen.
Men is dadelijk in eigen omgeving begonnen met
geld voor de slachtoffers in te zamelen; met bussen
werd bij de ingezetenen gecollecteerd; een offerbus,
aan den ingang van het dorp opgesteld voor de voor
bijtrekkende reizigers, werd door kwaadwilligen schan
delijk opengebrokenj.de maréchaussee heeft daarop de
bus in beslag genomen. Met moeite tracht men de
ongelukkige slachtoffers tot bedaren te brengen en
worden er pogingen aangewend de 200 woninglooze
stakkerds een onderdak te verschaffen.
Er is veel noodig om in de eerste behoefte te kun
nen voorzien.
Gelukkig is de maréchausséekazerne, waar niet min
der dan 36.000 patronen geborgen waren, gespaard.
Het gevaarlijk goedje is intijds door de militaire over
heid naar Geertruidenberg vervoerd.
Een man van 93 jaar te St. Philipsland heeft, zoo
meldt men, de vorige week nog lustig den dorsch-
vlegel gezwaaid.
Door het Nationaal Comité tot verweer tegen een
wettelijk te bepalen sluitingsuur, afdeeling Amster
dam was gistermorgen 11 uur in het Paleis voor
Volksvlijt een uitvoerige bespreking van het on
derwerp: „Staatsinmenging in het klein bedrijf" aan
de orde gesteld, en speciaal over „Wettelijk vastge
steld sluitingsuur."
Als sprekers waren aangekondigd de heeren mr. H.
Verkouteren en L. Salomons contra en ds. A. Brum-
melkamp en M. H. G.Th. Eiedeldy Dop, pro.
In zijn openingswoord noemde de. voorzitter, de heer
J. Boerliout, de quaestie, waarover heden gehandeld
zou worden, een van groot gewicht. Het doel der bij
eenkomst is niet het trekken van conelusiën, of iets
van dien aard, doch meer onderlinge inlichting.
De eerste spreker, mr. H. Verkouteren, ging de ver
schillende bezwaren na. In de eerste plaats zal het
debiet beslist minder worden. Hoevele winkeliers
moeten het niet hebben van de vroege morgen- of de
late avonduren. In de tweede plaats wordt inbreuk
op de vrijheid gemaakt. De staatsinmenging zou hoe
langer zoo grooter worden, en daarin ziet spr. een ge
vaar. Ook vreest hij in zekere mate demoralisatie.
Men krijgt een ontduiking en smokkelarij op groote
schaal; de taak der politie zal haast onmogelijk te
vervullen blijken. En de kantonrechters, wien elke wet
nieuwe lasten oplegt, zullen voor een reuzenarbeid ko
men te staan. Met al deze uitbreiding van staatsin
menging zal het leven een geblinddoekte eierdans wor
den tusschen de artikelen der politie-verordening.
Het koffiehuisbezoek zal sterk toenemen door ver
vroegde winkelsluiting, de huiselijkheid er door afne
men. Een wettelijk vastgesteld sluitingsuur, merkte
spr. op, wordt speciaal verlangd door de groote winke
liers zóó kunnen ze beter de concurrentie volhouden
tegen de kleinen. Men vermeerdert den arbeid van
de koffiehuisbedienden en het gasverbruik zal zóó
sterk afnemen, dat de belastingen zullen verhoogd
worden. En wie is daarvan het eerst slachtoffer? De
middenstand. (Applaus).
Spreker merkt op dat hij geen voorstander is van de
conservatieve richting, die het laisser aller, laisser fai
re prediken. Daar hebben we ellende genoeg va'n ge
zien; maar het gaat hierover, waar de grens van de
Staatsinmenging moet getrokken.
Wanneer een referendum onder de winkeliers werd
uitgeschreven in Amsterdam, dan gelooft spr. niet dat
het gunstig zou zijn voor het wettelijk vastgesteld
sluitingsuur.
Voor wie wordt het zoo sterk aanbevolen? Voor het
winkelpersoneel, welks gezondheidstoestand door te
langen arbeidstijd wordt geschaad. Maar de bedienden
kunnen beschermd worden door de wet, zonder dat de
patroons gedwongen worden te sluiten. De groote
winkeliers kunnen dus als ze niet willen sluiten ook
zelf eens achter hun toonbank gaan staan, en zien hoe
aangenaam het in zulk een betrekking is.
Spr. wil de bescherming van de bedienden zoover
uitstrekken, dat hij in de strafwet bepalingen wil op
nemen, tegen uitbuiting van het winkelpersoneel.
Het over een kam scheren van alle soorten winkels,
het stellen van één regel voor alle seizoenen keurt hij
ook sterk af.
Ds. A. Brummelkamp (Den Haag) diende zich aan
als een verklaard voorstander van vervroegde winkel
sluiting, zoo noodig wettelijk. Men zegt „het kan
niet", maar dan verwijst spr. naar het buitenland en
hij raadt aan het ook hier eens te probeeren. De win
keliers hebben het recht om tegenover het publiek hun
rechten als mensch te verdedigen. Geen man van het
vak zijnde, wil spr. niet over de uitvoering spreken.
Toch meent hij te moeten wijzen op de wenschelijkheid
van rubriceering' der winkels, in dien zin dat sommige
bedrijven 's middags, andere 's avonds worden geslo
ten.
Spr. is geen voorstander van Staatsinmenging in
het klein- of in het grootbedrijf. Maar er schiet niets
anders over, tenzij het particulier initiatief de zaak
weet te regelen.
Men spreekt van vrijheidsbelemmering, sluitings-
dwang. De naam „dwang" is hier niet op zijn plaats;
het geldt hier bescherming van den arbeider, waar
onder spr. zoowel den patroon als zijn personeel ver
staat. Patroon en personeel hooren bij elkaar. Het
publiek mag niet de hand leggen op de vrije uren van
den patroon of van het personeel.
Men haalt het voorbeeld aan van den advocaat, die
tot s nachts drie uur studeert, maar men vergeet dat
er dan geen bediende i3, die ook zoo lang moet wer
ken. En bovendien, de advocaat kan den volgen dag
wat later opstaan.
Men vreest voor misbruik van den vrijen tijd door
het personeel. Voor dat argument heeft spr. zich wel
eens geschaamd; men geeft er door blijk een geringen
dunk van dat personeel te hebben.
Vervroegde sluiting zal het zedelijk, verstandelijk
en maatschappelijk peil van het personeel doen stij
gen.
De heer_ Brummelkamp meende in zijn repliek,dat
de proef, die hij had aangeraden, volstrekt niet gevaar
lijk was en hij vond nog gelegenheid te wijzen op de
wenschelijkheid van een verstandig toegepaste protec
tie.