DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
i
i
I
f
No 195
Honderd en elfde Jaargang.
1909
MAANDAG
23 AUGUSTUS
Uit Hof- en Hoofdstad.
BINNENLAND-
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor iktnaar f 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Af aderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiëns
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
f 4 yptef
Teteto&soaraflMr 8,
COURANT.
ALKMAAR, 23 Aug. 1909.
Men kan tegenwoordig geen groote binnen of bui-
tenlandscbe courant in handen krijgen of ze bevat
een vrij goed verzorgde rubriek over luchtscheepvaart.
De Parijsche bladen zijn bijna geheel vol van „la
grande scmaine de Champagne." Er wordt te Rheinis
dan ook door Blériot., de la Grange, Lefèbvre en ande
ren op buitengewone wijze gevlogen, zoo zelfs dat
volgens de bladen -„er Vrijdagavond zulk een ge
drang ontstond, dat de vluchten gestaakt moesten
worden." De Berlijnsche pers houdt zich in 't bijzon
der bezig met Zeppelin, die binnen enkele dagen op 'n
nu al reeds nauwkeurig aangegeven en omheinde plek
aan de Spree-stad zal landen en de hulde der milli-
oenen in ontvangst zal nemen. Met de wijze van hul
digen is men nog niet zoo ver gevorderd als met de
aanwijzing van de landingsplaats. Het stedelijk be
stuur kan niets regelen, omdat het niet weet wat de
Keizer zal doen. Vast staat, dat er op den dag van de
landing twee algemeen bekende Duitschers in Berlijn
zullen zijn: Zeppelin en Wilhelm II. De Berlijners
moeten dat waardeeren, immers ook hun Keizer zien
ze niet alle dagen. Zeker is voorts dat er in de Opera
een „Zeppelin gala-voorstelling" zal plaats hebben en
dat „op bevel des Keizers" door het Beiersche ballet
„die Puppenfee' zal worden gegeven. Aardscbe enge
len zullen dus den ongekroonden Koning der luclit
eenige uren verpoozing brengen. Het belooft een
groot feest te worden. De Berlijnsche straatjeugd is
er al vol van en zingt haar eigen Zeppelin-marsch,
die we hier curiositeitshalve laten volgen:
Zeppelin Zeppelin
Hast dn oocb Benzin?
Wenn dein Motor nich mehr Benzin looft,
Wirri. vuil DcrtiscliloisA xüi Dtsu-oin jcKuuft!
Zeppelin Zeppelin
Pass nff, Wat dn noch wirscht:
Kommste aus Berlin denn biste Pürscbt!
Het is niet onmogelijk, dat de jeugd gelijk krijgt,
dat Zeppelin inderaad den Fiirsten-titel ontvangt:
de hooge onderscheiding is wel eens minder verdiend
toegekend
Intusschen Zeppelin heeft weinig tijd om zich
tevoren reeds met een mogelijke verrassing bezig te
houden. Het baantje van luchtschipper is niet ge
makkelijk. Men moet voortdurend in actie zijn, en
voortdurend nog trachten iets nieuws te vinden. Hu
weer moet graaf Zeppelin zich sterk interesseeren
voor het spinneweb, waarin men een prachtig materi
aal voor luchtschepen meent te hebben ontdekt.
Het ligt voor de hand dat er voortdurend wordt ge
zocht naar het beste materiaal voor den komenden
tak van industrie, welke krachtig wordt bevorderd
door het verkeerswezen en het militairisme. Hoe lich
ter en hoe beter bestand tegen allerlei weersgesteld
heden bet omhulsel van den ballon en zijn takelage
de scheepswoorden vinden in de luchtvaartliteratuur
reeds een gepast gebruik is, hoe voortreffelijker
het schip zal zijn. E11 nu schijnt het natuurlijk spin
sel aan de verschillende eischen het best te kunnen
voldoen: het is zeer licht en sterk, het behoeft niet
waterdicht gemaakt te worden omdat het dit reeds is,
het is slecht brandbaar. Men weet dat zelfs de fijnste
spinragdraad uit honderden ja zelfs duizenden draad
jes is samengesponmen. De spinstof, welke wordt af
gescheiden uit duizenden buisjes, versmelten tot één
geheel, dat, terwijl het nog week is, in den vorm van
een draad wordt uitgetrokken en vast wordt. In de
natuur dient dit spinstof voornamelijk tot het maken
van nesten of het uitspannen van netten. De men-
schen d^den er tot dusverre weinig mee, dan ze ver
nietigen. Hier en daar werd ze gebruikt als min
der zindelijk en minder smakelijk pleister en in
vertrekken deed ze dienst als waardemeter van de
slordigheid eener huisvrouw. Slechts op de Oost-Afri-
kaansche eilanden gebruiken inboorlingen de spin
stof voor weefsels, terwijl er op Tananarive, Mada
gaskar, een industrieschool bestaat, waarop deze stof
wordt verwerkt.
H auwelijks was het denkbeeld op den voorgrond ge
bracht, dat men hier een uiterst geschikt materiaal
voor het luchtschip had of het Duitsche ministerie
van koloniën deed onmiddellijk wat het kon om aan
de textielindustrie de spinstof te verschaffen. Vroe
ger waren er reeds proeven genomen met het op deze
wijze vervaardigen van luchtballons, doch deze proe
ven waren afgestuit op de hooge kosten. Ook ande
re practische toepassing bleek te duur. Op de we
reldtentoonstelling van Parijs waren eenige stoffen
uit spinweefsel vervaardigd, aanwezig, o. a. in den
vorm van een compleet costuum, dat echter buitenge
woon hoog in prijs was en daarom nimmer opgang
maakte. Hu het echter de luchtvaart geldt, waarin
Duitschland vooraan staat, zijn er daar geen kosten
te veel, om de proefnemingen op ruimere schaal te
herhalen. Dit getuigt alweer van energie, maar ook
van doorzicht. In Duitsch-Afrika zijn namelijk spin
nen, die zeer veel spinstof leveren, in grooten getale
aanwezig. Een Afrika-reiziger, dr. Richard Kandt,
verhaalt in een zijner reisbeschrijvingen:
„Interessanter echter was de waarneming, dat in
vele mijombo-bosschen, die wij doortrokken, spinnen
leefden, welker goudgeel weefsel zoo fijn en elastisch
is, dat- ik dadelijk tot mijn metgezellen zeide, dat
hieruit zijde geweven zou kunnen worden. De spinnen
zaten zoo dicht op elkaar, dat het niet mogelijk was,
van den weg af door de bosschen te gaan, zonder niet
voortdurend door de draden gehinderd te worden. En
zelfs over den weg liepen de draden, zoodat de man
nen-te-paard zich moesten bukken."
Elk mijombo-bosch, dat vochtig is, daarom veel in
secten bevat en dientengevolge een geschikte verblijf
plaats voor spinnen is, is dus een verzamelplaats voor
de nieuwe stof. Vallen de proefnemingen goed uit,
dan kan men er staat op maken, dat de Duitschers
profijt uit hun Oost-Afrikaansche bezittingen zullen
trekken.
Den Haagschen briefschrijver van de Prov. Gron.
Ct. is verzekerd dat ook dr. Kuyper, die nog „bui
tenaf" (d. .w. z. in Zwitserland) vertoeft, en die door
den loop der gebeurtenissen als elk buitenstaander
werd verrast, zich geenszins er over verheugt dat op
deze wijze, (n.l. de benoeming van den minister van
koloniën) het leiderschap van de anti-revolutionnaire
Kamerclub, zonder opoffering of achterstelling van
den heer De Waal Malefijt hem weder in de n schoot
valt. „Want de gezondheistoestand van den eminen-
ten staatsman moet, onder den invloed van de jongste
onthullingen, zeer geleden hebben en .een ziiner vrien
den, die hem in de vorige week te Interlaken ontmoet
te, herkende den tot voor korten tijd nog zoo stoeren
man, thans verouderd en gebogen, bijna niet meer.
Daarom hecht ik wel eenige waarde aan een gerucht,
dat mij dezer dagen ter oore kwam, volgens hetwelk
dr. Kuyper er ernstig aan dacht het terrein der ac
tieve politiek eerlang te verlaten en in geen geval het
leiderschap der rechterzijde in de Tweede Kamer te
aanvaarden, ook wanneer de vereenigde coalitie hem
daartoe nogmaals roepen mocht, wat na de thans wel
sluimerende, maar geenszins van de baan zijnde Leh-
mann-Westmeijer-historie volstrekt zoo vast niet
staat."
Een grappig' stukje uit de „Haagsche Gt." lasschen
wij hierbij
„Hoe ongeloofelijk ook, 't is werkelijk gebeurd.
„Op bet achterbalcon van een tram staat een dame.
Een heer, die zich in 't bezit van een zitplaats ver
heugt, staat op om die voor de dame in te ruimen.
Mag ik u m ij n plaats aanbieden? vraagt bij
hoofschwaarop 't minder verwachte antwoord volgt
Dank u om op een warme plaats te gaan zitten."
Het in de lucht gaan van luchtschepen schijnt in
Amsterdam voorshands op een mislukking uit te loo-
pen evenals het er soms het geval is geweest met den
luchtballon, zegt Valerius in de Opr. Haarl. Ct.
Voor een zeker aantal jaren zou er ook een lucht
ballon opgaan.
Duizenden menscben waren bijeen. Maar de lucht
reiziger, een Engelschman, begaf de moed in het
schuitje te gaan. Eerst den volgenden dag steeg hij
op, gedwongen door de dreigende menigte en door den
ondernemer half in het schuitje geg'ooid. In doods
angst steeg hij op en kwam op het Koningsplein te
recht. Daar ontving men hem met gejuich en droeg
hem in triomf op de schouders rond.
Het niet-opgaan van een luchtballon met Hadar
leeft nog in een straatliedje voort:
En Hadar had geen goejen zin
Want Hadar wou de lucht niet in,
O, Hadar! O, Hadar!
Een ooggetuige, Hadar ging den volgenden dag
de lucht wèl in vertelt van de groote belangstel
ling. Het was toen, September 1865, ook wat nieuws.
Spoortreinen en stoombooten, wagens en schepen
voerden de nieuwsgierigen bij legioenen *aar Amster
dam. Op alle torens in Amstelland en Waterland
stonden kijkers, ja zelfs op de transen van den Dom
te Utrecht.
De eerste luchtbal in Nederland ging op in 1784
te 's-Gravenhag'e, doch zonder luchtreiziger. Dat
waagde er 't eerst een Franschman, Blanchard, het
volgende jaar.
De eerste Hollandsche luchtreiziger was een Haar
lemmer, Abraham Hopman geheeten. Hij steeg op
te Rotterdam in 1803. Bij Schiedam gooide de lucht
bal hem uit het schuitje in een sloot en verdween zelf
voor goed in lucht en wolken.
Over de mislukte vliegonderneming van Gaudart-
De Hondt is men voldoende ingelicht.
Hiet echter, meent de Amsterdamsche briefschrij
ver van het 1. tr. Dagbl. over het incidentje in de les
op een onzer lagere scholen in het Muiderkwartier.
Meester vertelt alleerlei wonderen van den „ka-
long" of „vliegende hond", de bekende reuzenvleer-
muis uit onze Oost. Maar Pietje blijft een ongeloovig
gezicht zetten. Meester valt dit op en vraagt:
Wel Piet, geloof je me niet?
Hee, meester antwoordt Piet. De Hondt
is te beroerd om te vliegen, hêt me vader gezeid.
Afschaffing van den gedwongen eed.
Naar aanleiding van de zaak Kriller, waarbij iemand
werd gegijzeld, omdat hij bezwaren had tegen het
uitspreken van de eedsformuleheeft het hoofdbestuur
van de vereeniging „De Dageraad" besloten, in ver
schillende steden van ons land, met name te Am
sterdam, Rotterdam, Den Haag en Dordrecht, ver
gaderingen te houden, waar het onderweïp afschaf
fing van den gedwongen eed zal worden behandeld.
Het ligt in de bedoeling, zoowel de juridische als
de ethische zijde van het vraagstuk te doen behan
delen waarom men heeft getracht, overal naast een
jurist, een theoloog te doen optreden.
Te 's Gravenhage zullen bijv. op nader te bepalen
dag het woord voeren mr. S. van Houten en ds. Van
Loenen Martinetterwijl prof. Van Hamel zich reeds
bereid verklaarde in Amsterdam het vraagstuk in te
leiden.
GEMENGD NIEUWS
Landverhuizerskinderen
Men meldt uit Oldenzaal:
Dat vele landverhuizers soms weinig toezicht hou
den op hunne kinderen, is genoegzaam bekend. Vaak
genoeg mag het geluk heeten, dat er niet meer onge
lukken onder dat trekkende volkje gebeuren, want dat
kinderen op hun reis uit den trein vallen, is helaas
maar al té dikwijls voorgekomen.
Doch dat men zijn kinderen geheel kwijtraakt zon
der tot nu toe een spoor van hen terug te vinden, is
toch een zeker bewijs van slecht toezicht.
Gistermorgen werd alhier telegrafisch bericht van
uit Rotterdam ontvangen, dat van een familie land
verhuizers van Leipzig naar Rotterdam, tusschen
Maagdenburg en Rotterdam twee kinderen, een meis
je oud 11 jaar, genaamd Frimetz, en een jongen van
9 jaar, Wolf, zijn zoekgeraakt.
De moeder, die ben vergezelde, heeft het ontbreken
der kinderen waarschijnlijk pas gemerkt bij aankomst
te Rotterdam, want anders had zij den desbetreffen-
den vertegenwoordiger aan de grens met het ontbre
ken der kinderen in kennis gesteld.
Vermoedelijk heeft zij bij het controleeren der
scheepskaarten bij het aan boord gaan het verlies pas
gemerkt.
Een nog sterker bewijs van zulke moederliefde heeft
zich voor eenige jaren te Rotterdam voorgedaan.
Een Russische vrouw was op weg naar Amerika en
verloor een jongetje van pl. m. 3 jaar bij het gaan
van het station Rotterdam naar het hotel der stoom
vaar tma atschappij
Het jongetje werd gelukkig door een beambte der
Stoomv.-Maatschappij, die aan de spraak van het kind
direct merkte dat het tot een of andere landverhui
zersfamilie moest behooren, slapende -op de Maasbrug
gevonden; hij nam hem dadelijk mede naar het hotel.
Doch alle pogingen, die in het werk gesteld werden
om de moeder terug te vinden, bleken vruchteloos.
Ruim drie dagen bleef het kind zonder ouders. Al
les werd in het werk gesteld om de moeder te herken
ken.
Last not least werd het kind geplaatst aan de con
trole, bij het aan boord gaan van het schip. Aan ie
dere scheepskaart werd de noodige attentie verleend,
om zoodoende het kind aan de rechtmatige moeder te
kunnen overhandigen. Dat was een goede maatre
gel, want op deze wijze vond het kind zijne moeder te
rug.
Het eigenaardigste van het geval is, dat het ver
miste kind niet eens op de scheepskaart vermeld was.
De scheepskaart (z.g. prepaid) was de vrouw door
haar man van uit Amerika toegezonden. De vader
was reeds ruim 5 jaren aldaar werkzaam en had bij
het verlaten van zijn huishouden twee kinderen en
zijn vrouw achtergelaten, die wel op de scheepskaart
vermeld waren, doch het bewuste jongetje van drie
jaren niet.
Wellicht had de zorgzame moeder en teedere echt-
genoote wel de bedoeling gehad, het jongetje op deze
wijze te loozen en niet met drie, doch met twee kin
deren bij haar man aan te komen.
De wielertoer door Nederland
De Toer door Nederland is gisteren te Amersfoort
geëindigd. Om 7.35 uit Groningen vertrokken, kwa
men de eersten om 2.27 Amersfoort binnenvallen.
Deze laatste dag werd niet door het weer begun
stigd het regende voortdurendde wegen waren
modderig en zeer glad. De belangstelling van de zijde
van het publiek was echter enorm. Schier overal
werden de renners hartelijk toegejuicht en aan de
verschillende contröles met de meest mogelijke zorg
door bereidwillige handen verzorgd.
Chr. Kalkman, de gelukkige winnaar van den toer,
was natuurlijk de held van den dag en omringd door
tal van bewonderaars.
Kalkman is 21 jaar en nam voor het eerst in 1908
aan wielerwedstrijden deel, aanvankelijk in het voor
jaar zonder succes, later ging het beter. In Rotter
dam woonachtig, waar hij het beroep van schilder
uitoefent, trainde hij zich iederen dag op serieuse
wijze. In het najaar van 1908 won hij zelfs eenige
wedstrijden.
Dit jaar echter begon met recht de glorie. Op de
Antwerpsche baan kwam hij in een handicap eerste
aan, een volgende maal werd hij tweede. In Amster
damUtrecht v.-v. werd hij tweede, behaalde veel
succes bij de nationale kampioenschappen te Bergen
op Zoom, last not least werd hij dit jaar amateur
kampioen van Nederland op den weg, een officieele
wedstrijd op den weg NijmegenGennep v.-v. over
100 K.M. uitgeschreven.
En nu heeft hij den driedaagschen toer door
Nederland, over een gezamenlijken afstand van bijna
800 K.M., op kranige wijze gewonnen.
Gedeponeerd.
In een reclame van een eierenhandel vonden wij
vermeld, dat aan het hoenderpark dagelijks verkrijg
baar zijn: „versche, groote gedeponeerde hoender
parkeieren."
Eieren worden in den regel door de legster „gede
poneerd". Dat is in zooverre geen nieuws en behoeft
er dan ook niet bij gemeld te worden.
Waarschijnlijk evenwel wordt in dit geval het
handelsmerk van het hoenderpark bedoeld,
Drie onderofficieren gevlucht.
Iu den nacht van Donderdag op Vrijdagtoen de
bataljons van het 2e regiment gevechtsoefeningen
hielden in de omstreken van Haaren en Heivoort
zijn de fouriers Pikema en Simons en de sergeant
van Haaren uit de Jacobskazerne te's-Hertogenbosch
ontvlucht, na vooraf met de politie handgemeen te
zijn geweest. Bij thuiskomst der troepen misten
Vrijdagmiddag een officier en twee cadetten hun
rijwiel, die door de ontvluchten zijn medegenomen.
Vermoedelijk zullen zij dienst nemen bij het Vreem
denlegioen van den Franschen Congo, waar Pikema
vroeger reeds bij diende. De politie doet ijverig op
sporing. Tot nog toe echter zonder eenig resultaat.
Edel wild.
In de aan elkander grenzende gemeenten het Bildt
en Barradeel vertoont zich sedert eenigen tijd een
hert, dat aan de aldaar te velde staande gewassen
groote schade aanricht. Vanwaar het dier in deze
weinig boschrijke streken is gekomen, weet men niet.
Pogingen om het meester te worden, mochten niet
baten, het dier was steeds vlugger dan zijn vervol
gers. Thans is door den Commissaris der Koningin
aan een Hinken schutter in de gemeente het Bildt
machtiging verleend, om het hert te schieten.
Muur ingestort.
Zatermiddag 2 uur werd op het terrein in het
Blauwhoedenveem aan de Rijnhaven noordzijde te
Rotterdam^ eenige werking in den kaaimuur bespeurd.
Te half drie stortte die met groot geweld plotseling in,
over een uitgestrektheid van 70 M., ter breedte van 5 M.
Een lading boomstammen ging mede te water.
Eenige schuiten in de nabijheid kregen averij. Een
groote hefkraan op de kade dreigde om te vallen
doch men wist die te re'dden.
De schade kan op f 30,000,begroot worden.
Onvoorzichtig.
Door het onvoorzichtig wegwerpen van een bran
dende lucifer in een vuilnisbak ontstond een lelie
uitslaande brand op de eerste verdieping van perceel
Foeliestraat 11 te Amsterdam, bewoond door de familie
Sajetmanvrouw en zeven kinderen. Alien konden
zich bijtijds redden. De woning brandde uit.
Verduistering.
Naar het Huis van bewaring te Arnhem is over
gebracht de kastelein M. D., wonende te Keelsum,
beschuldigd van verduistering van een bedrag van
f 4400,ten nadeele van eenige mede-erfgenamen.
Rijksdrukfouten.
Hoe het Rijk met zijn drukfouten handelt blijkt
uit het volgende
Het wetsontwerp tot wijziging van de wet op het
Lager Onderwijs beslaat 2 kolom, de memorie van
Toelichting 3.
Nadat deze beide het licht hadden gezien, ver
scheen een „Nota van schrijf- en zetfeilen", die 1
kolom beslaat, alzoo i/g van den geheelen tekst.
Beziet men deze nota evenwel op den keper, dan
blijt al spoedig, hoe wonderlijk met die „schrijf- en
zetfeilen" wordt gehandeld.
Men oordeele.
De nota geeft een opsomming van de fouten in
de wet en in de Memorie.
Wij citeeren nu
In het ontwerp van w e"t.
Bladz. 1. In 't hootd staat„Koninginn", dit
moet zijn„Koningin".
Bladz. 1, artikel I, 9en regel, staat „minima jaar
wedden", dit moet zijn „minima-jaarwedden".
Bladz. 1, artikel I, löen en 16en regel, staat: mi
nimum jaarwedde",dat moet zijn „minimum-
jaarwedde."
Bladz. 1, 27en regel, staat„minimum jaarwedde"
dit moet zijn „minimum-jaarwedde".
Bladz. 1. Aan het eind van den vóorlaatsten regel
in plaats van de kommapunt, te plaatsen een komma.
Bladz. 2. Aan het eind van den tweeden, den
vijfden en den achtsten regel in plaats van de komma
punt, te plaatsen een komma.
Bladz. 2, 15en regel staat: „minima jaarwedden,"
dit moet zijn: „minima-jaarwedden".
Bladz. 2. In den laatsten regel van art. I, achter
„sub c" te plaatsen een komma.
In de Memorie van Toelichting.
Bladz. 1. In den 12en regel v. o. staat: „in eene
of meer der vakken"; dit moet zijn: „in een of meer
der vakken".
Bladz. 1. In den lOen regel v. o. staat: „minimum
jaarwedde"; dit moet zijn „minimum-jaarwedde".
Bladz. 2. In den 2en en in den 24en regel tusschen
„minimum" en „jaarwedde" te plaatsen het verbin-
dingsteeken.
Enz. enz.
Aan sommige lezers zal het misschien eenige moeite
kosten, te vinden, waarin de gesignaleerde „schrijf-
