STADSNIEUWS.
B I T E N L A N D.
Rljkskrznbzlnnlgengestlcht.
De Rijksmiddelen.
GEMENGD NIEUWS.
Uit St. Pancras.
Uit Akersloot.
Kinderverlamming.
Eenj eugdige uitbreker.
Ontsnapt.
Overreden.
De drievoudige moord.
Ce ontvluchte gevangene.
In verband met de Cholera.
Brutaal.
Door gas bedwelmd
Wie Is eigenaar?
Een flenachentrekker.
t.KIndc rmoord.?
Om In de gevangenis te komen.
Onvoorzichtig.
Ongeluk
Diefstal.
Uit de klasse.
De vrije vrouw.
Een heete zoutwaterbron.
Groote pakhuisbrand.
Agesds
Gemengde Mededeellngeo.
Laatste Berichten.
nuJ.3. Dezelfde gezichten, dezelfde geluiden, dezelfde
langademigheid.
Op den heer Yan Manen na.
Die verschijning vormde het eenige nieuwe in de
oude Kamer.
Toen de Voorzitter de conclusie van de Oommissie
had medegedeeld en niemand zich natuurlijk!
tegen de toelating bleek te verzetten en de griffier
plichtmatig zich de trapjes oplanterde om dit parle
mentaire monstrum ter wereld te brengen (hoeveel
barelingskes zou de heer Amtzenius nu al gebakerd
hebben?)toen roesde er een lacherig joelen dooi
de zaal. Maar toen Bijleveld 't groene deurtje open
hield en achter de kleine, magere, niet geheel rechte
gestalte van den schoenmaker-met-het-effengezicht
verscheen twee stengelige figuren in gekleede jas
toengleed er een ijzige stilte over de Kamer.
In ijzige stilte liet zij den parlementairen vrijbuiter tot
vóór de presidiale tafel komen waar elke nieuwe
ling altijd tegen opziet als een schooljongen tegen
's meesters katheder in ijzige stilte hoorde zij zijn
eeden aan (werd ooit door iemand die zich geloovig
noemt, Gods naam lichtzinniger aangeroepen?) - in
ijzige stilte hoorde zij den Voorzitter den beëedigde
verzoeken „in ons midden plaats te nemen") zonder
dat de gebruikelijke gelukwensch daarbij werd geuit)
en in ijzige stilte, zonder één welkomsthand naar
hem uit te steken, liet zij den heer Van Manen door
„haar midden" heengaan om door den bode een
plaats te worden aangewezen op een van de achterste
banken van de rechterzijde. Daar liet ze hem de hee-
le vergadering alleen zitten, doende alsof hij er niet
was.
Keen, één was er toch die even den snaak begroette:
Ds. Brummelkamp, die daar in de buurt liep. Een be
weging die het goed hart van den heer Brummelkamp
eer aandeed en die ons sympathiek was in hem.
Want overigens'. De Kamer, als geheel, handelde
zeer correct door den heer Van Manen toe te laten
doch hem tevens, door haar houding, te doen gevoe
len, dat hij en zijn vrienden een ongepaste grap heb
ben uitgehaald.
De heer Van Manen heeft dus nu zijn geld binnen,
is één dag Kamerlid geweest, en is, een parlementaire
komeet gelijk, den eigen middag weer verdwenen.
Veni, vidi punctum. (Hbld.)
Het schijnt thans vrij zeker te zijn, dat het Rijks
krankzinnigengesticht in de gemeente Harderwijk zal
worden gehouwd.
Het dag. bestuur dier gemeente ontving n. 1. uit
Den Haag een voorloopig koopcontract van de aange
boden terreinen, voor de som door den Raad onlangs
bepaald.
Blijkens opgave in de Staatscourant van gisteravond
hebben de Rijksmiddelen over de maand Aug. 1909 op
gebracht 11.971. 892. 53" tegen 11.167.237.05 in de
overeenkomstige maand van 1908.
Deze vermeerdering van 804.655.48° is in de eerste
plaats een gevolg van de meerdere opbrengst der suc
cessierechten van dit jaar, vergeleken bij 1908. Toen
werd in Augustus ontvangen 1.005.190.64, terwijl
Augustus 1909 opbracht 1.316.654.06°, dus
311.463.42° meer. Toch is die meerdere ontvangst
zeer begrijpelijk, wanneer men bedenkt dat in Augus
tus 1908 wel 67a ton minder was ontvangen dan in
dezelfde maand van 1907. Trouwens, de geheele
Maand Augustus van het vorig jaar was slecht. Zij
bracht niet minder dan ruim 17 ton minder in de
schatkist dan haar naamgenoot van het vorig jaar.
Daarom is een vergelijking van de opbrengst der
Rijksmiddelen over de afgeloopen maand met die van
Augustus 1908 niet geheel zuiver.
Kan de meerdere opbrengst van 8 ton dus alvast
met 3 ton worden verminderd, onder de zegelrechten
die slechts 84.000 meer opbrachten dan verleden
jaar, is vermoedelijk een ton aan verhoogd zegelrecht
op effecten, terwijl zich onder vermogens- en bedrijfs
belasting een kleine halve ton aan opcenten bevindt,
welke beide middelen er verleden jaar nog niet wa
ren. Dit maakt tezamen een bedrag van ruim 41/2 ton
als gevolg van buitengewone omstandigheden, zoodat
de overblijvende 31/2 ton meerdere ontvangst werkelijk
niet zoo heel groot is, als men dit cijfer plaatst bij de
zoo hoogst ongunstige maand Augustus 1908, die 17
ton beneden 1907 bleef.
Het bestuur van de banne St. Pancras heeft hare
najaars-schouw- en gastdag gehouden, waarbij de le
den van den Raad behulpzaam zijn en dan als gasten
worden uitgenoodigd door het Bannebestuur.
Gisteravond te half elf is afgebrand de woning van
den heer S. Bakker onder Akersloot in de Zuidscher-
meer. Het verbrande was verzekerd.
Te Zutfen doen zich vijf gevallen voor van zooge
naamde kinderverlamming, waarvan een met doodelij-
ken afloop. -In Warnsveld en Eefde samen vier ge
vallen, waarvan een sterfgeval.
In de Te 1. schrijft J. St. over de epidemische kin
derverlamming in ons land:
Een nieuwe besmettelijke ziekte bedreigt ons, eene
ziekte, waartegen onze wet op de besmettelijke ziekten
ons nog niet kan beschermen.
Bij de medici was sedert lang bekend, dat de zoo
genaamde kinderverlamming wel eens verschillende
kinderen uit eenzelfde gezin na elkaar aantast.
Zulk een kind krijgt dan hooge koorts en algemeene
ziekteverschijnselen, verlammingen van een of meer
ledematen. Ka eenige dagen kan het kind genezen,
maar in den regel blijft een meer of minder uitge
strekte verlamming achter, die het kind voor zijn ver
der leven tot een invalide kan maken en een langduri
ge behandeling door een zenuwarts noodzakelijk
maakt. Het kind kan echter ook in den acuten aan
val sterven, of later aan gevolgen der ziekte te gronde
gaan.
Wat den aard dezer ziekte aangaat, zoo vindt men
meestal een ontsteking van hersenen en ruggemerg,
vooral van dit laatste. Ook de hersenvliezen kunnen
zijn aangedaan; niettemin is deze ziekte een geheel
andere dan de epidemische hersen- en ruggemergs-
vliesontsteking (meningitis) of Genickstarre.
In het buitenland kwamen meermalen dergelijke
epidemieën voor en daaruit is gebleken, dat de ziekte
ook kan voorkomen onder volwassenen, en verder, dat
geen verlammingen behoeven voor te komen, maar de
ziekte verloopen kan als influenza, of met overwegen
de maag-darmstoornissen, terwijl de ziekte in het ze
nuwgestel onder acht verschillende vormen kan op
treden.
In 1906 kwam in verschillende streken van ons land
epidemische kinderverlamming voor. In Winterswijk
en Raalte werden talrijke kinderen aangetast. In het
geheel kwamen toen in ons land ongeveer 150 geval
len voor.
Wat deze ziekte van oogenblikkelijk belang maakt,
is, dat aan de oostgrens van ons land een nieuwe epi
demie schijnt te beginnen. Te Hagen (district Arns-
berg) in Westfalen zijn 23 gevallen voorgekomen,
waarvan 10 met doodelijken afloop. Ook zou de ziek
te reeds te Zutphen en omgeving epidemisch optreden.
Het ligt voor de hand, dat tegen een dergelijke ge
vaarlijke ziekte maatregelen hoogst gewenscht zijn.
Het zou o. i. zijn aan te bevelen, het aangeven van
gevallen dezer ziekte verplicht te stellen, zoodat de
inspecteurs der volksgezondheid van dag tot dag op
de hoogte blijven van de uitbreiding die de ziekte
eventueel neemt, en maatregelen kunnen nemen zoo
als zij dat tegenover elke andere besmettelijke ziekte
doen.
Vóór enkele jaren is de Epidemische Meningitis
(„Genickstarre") op dergelijke wijze voor de bestrij
ding toegankelijk gemaakt. Wordt de ziekte vroegtij
dig herkend, dan gelukt het zeker, haar in haar verde
re verspreiding te stuiten.
De vorige week werd de 18-jarige S. door de politie
te Mijmegen aangehouden als zijnde deserteur van
het korps mariniers en ter beschikking van de militai
re autoriteiten gesteld. Daar over zijn opzending
naar Rotterdam nog niet was beslist, zat hij in de in-
fanteriekazerne te Kijmegen in voorloopige bewaring,
doch Dinsdagmorgen wist hij te ontvluchten. Zijne
vrijheid was echter van korten duur, daar hij al spoe
dig gearresteerd werd en naar de kazerne terugge
bracht.
Dinsdagavond wist hij echter opnieuw uit de kazer
ne uit te breken met beter gevolg, daar hij niet is aan
gehouden.
Gistermiddag was op het hoofdbureau te Rotterdam
aan het Haagscheveer een arrestant gefotografeerd.
Bij het verlaten van het bureau ontsnapte hij aan zijn
geleiders. Een wilde jacht volgde. Op de Raambrug
schoot een rechercheur hem in het been. Daarna werd
hij met een politiewagen naar het huis van bewaring
overgebracht.
Gisternamiddag is de heer J. van Vliet, veehande
laar te Goidschalkoord, bij het oversteken van den
overweg onder de gemeente Mijnheerenland, door eene
locomotief der Rotterdamsche Tramwegmaatschappij
aangereden. De toestand van den man is hopeloos.
Het paard werd gedood.
Woensdagavond werd onder politiegeleide te Hooge-
veen aangebracht de vrouw van een der zoons van
Bakker, die in den nacht van 2 op 3 Sept. j. 1. met zijn
gezin te Koekangerveld vermoord werd. Men meldt
uit Hoogeveen, dat door brigadier Spijker in het scha
penhok van de verslagenen onder een hoop vuil is ge
vonden een portemonnaie en een witte zak met geld.
Door brigadier van der Hoek een blauwe zak met
50 en een portefeuille met 250 aan bankpapier.
Een en ander ter gezamenlijke waarde van ruim 324.
Omtrent den ontvluchte gevangene uit de gevange
nis te Heerenveen meldt men nog:
Gistermorgen is gebleken, dat Prins door de gracht
gezwommen is. Er 'werden versche sporen aan den
kant gevonden. Vrij zeker is hij door den achtergele
gen tuin in de weilanden gekomen en in de richting
Tjalleberd verdwenen. Op de gevangenisplaats vond
men tegen den muur een trap, door Prins daar ge
plaatst, om er over te komen. Zijn cel grensde aan de
kamer van den hulpbewaarder; de bewaarder was met
verlof. Als plaatslooper heeft hij den anderen gevan
genen nog brood en koffie gebracht, daarna is hij in
zijn cel gegaan. Zijn brood at hij op, de koffie liet hij
gedeeltelijk staan. Toen de bewaarder in zijne kamer
was, is hij daar langs geslopen, is door de keuken ge
gaan en heeft de buitendeur geopend; hij was toen op
de plaats. Toen de cipier bij den bewaarder kwam,
was de vogel gevlogen. Voor een week had Prins
reeds een andere gevangene medegedeeld, dat hij ging
vluchten, als hij de kans schoon zag. Hij zette dan
koers naar Duitschland, waar hij vroeger onder val-
sche papieren vertoefde, evenals in de buurt van Win
schoten, daar werd hij aan de marechaussee verklapt.
Toen deze hem wilde arresteeren ging hij loopen en
een drijfjacht van een paar uur volgde, om hem in
handen te krijgen. Prins is getrouwd en vader van 4
kinderen. Hij wordt ook verdacht van verduistering
van een fiets te Groningen. De rechtbank aldaar
opende tegen hem instructie.
Gisternacht trokken veldwachters en marechausse
per fiets naar Tjalleberd en in de richting van Drach
ten. Prins had zich n.l. uitgelaten, eerst naar Zwaag-
westeind te zullen gaan, om geld en papieren. De
laatste had zijn broer wel voor hem. Prins werd niet
ontdekt.
Te Wormerveer arriveerde Woensdag het klipper
schip „Louise," komende met een lading lijnzaad van
Antwerpen en bestemd voor de oliefabriek „De Lief
de." Aan boord was een tank, bevattende ongeveer
700 L. Maaswater, dat door de politie onmiddellijk
met chloorkalk is ontsmet en vervangen door duinwa
ter. De politie was door den havenmeester te Zaan
dam op de komst van het schip voorbereid.
Te Kortezwaag, bij Gorredijk, kreeg de alleenwonen
de weduwnaar B. op den avond bezoek van een juf
frouw, die zich aanbood om bij den weduwnaar als
huishoudster te dienen. Toen B. opmerkte, dat hij
geen huishoudster verlangde te hebben, zei de juf
frouw, dat zij, eenmaal binnenshuis zijnde, maar bij B.
zou overnachten. Deze laatste vond dat vrij brutaal
en was op het overnachten geenszins gesteld, te min
der nu hem bij aandachtige beschouwing opviel, dat
de juffrouw een man was, gestoken in vrouwenklee-
ren. Inziende, dat in dit geval alleen geweld uit
komst kon geven, nam hij de tang van den haard en
wilde daarmede de huishoudster te lijf, doch deze,
vlug ter been als zij was, had in een ommezien het
hazenpad gekozen.
Dit avontuur zal de menschen op het platteland niet
geruster maken.
Door het openvallen van een gaskraan is in bewus-
teloozen toestand in z'n woning gevonden de kellner
J. B., wonende Helmersstraat 27, te Rotterdam. Daar
het niet mocht gelukken de levensgeesten op te wek
ken, is hij in bewusteloozen toestand naar het zieken
huis overgebracht.
Onze juristen beginnen zich te bemoeien met de
vraag, wie eigenaar is van de luchtruimte. Stellig
met het oog op de luchtscheepvaart, waarvan men
verwacht luchtscheeplijnen, zal aan de Universiteit te
Groningen door den heer J. Folpmers bij zijne promo
tie tot doctor in de rechtswetenschap de stelling ver
dedigd worden: „De Staat heeft over de luchtruimte
boven zijn gebied tot in de onbeperkte uitgestrektheid
volle souvereiniteitsrechten." (K. Pr. Gr. Ct.)
Te Delft huurde een borstelmaker uit Amsterdam
een kamer, zeggende een betrekking als boekhouder te
hebben gekregen. De man genoot flink en verdween
eensklaps, medenemende eenige kleedingstukken van
een student en zilveren lepels van zijn hospita. Te
Amsterdam is hij aangehouden en het ontvreemde
werd te Rotterdam in beslag genomen.
Gistermorgen zijn gevankelijk te Rotterdam uit
Ylaardingen aangebracht een boerenknecht en een
boerendochter, verdacht op het eiland Rozenburg zich
aan kindermoord te hebben schuldig gemaakt. Zij zijn
in het huis van bewaring opgesloten.
Voor de rechtbank te Assen is 6 jaar gevangenis
straf geëischt tegen de Veenhuizer verpleegden O. de
V. en A. L. R., die, om in de gevangenis te komen,
een aan de rijkswerkinrichting te Veenhuizen toebe-
hoorend schuurtje in brand staken.
Omstreeks zeven uur gisteravond wilde de 23-jarige
winkelbediende K. E. de B., te Rotterdam in de win
kelkast van het kleedermagazijn van gebrs. B., op de
Hoogstraat, het licht aansteken. Daarvoor had hij
een stok, voorzien van lappen gedrenkt in spiritus.
Om een grootere vlam te krijgen wierp hij nog meer
spiritus op de brandende lappen, doch daarbij kreeg hij
ernstige brandwonden aan beide handen en in het ge
laat. Ka in een apotheek te zijn verbonden is hij per
automobiel naar het Ziekenhuis gebracht en ter ver
pleging opgenomen.
Gistermiddag had te Rotterdam een treurig onge
val plaats. Juist bij het uitgaan der school voor m.u.
1. o. van den heer Van Randwijk, in de Oldenbarne-
veldstraat, passeerde daar de groote automobiel
vrachtwagen der firma J. en A. van der Schuyt. Kiet-
tegenstaande de waarschuwing van den machinist-be
stuurder, klommen de jongens den wagen op en af,
met het ongelukkig gevolg, dat een 12- a 13-jarige
jongen, het zoontje van den heer I. F. van Slooten,
inspecteur van het loodswezen, er afviel. Het achter
wiel van den zwaren wagen ging hem juist over het
hoofd. Door toeschouwers werd de jongen dadelijk
opgenomen en naar het ziekenhuis gebracht, waar hij
echter even na aankomst den geest gaf. De smart der
ouders, wier eenig kind het moet zijn, is onbeschrijfe
lijk.
Verleden wark werd ten nadeele van mvj. T,, aan
de Toren laante Hslvsriumetn taschje ontvreemd,
inhoudende verschillende coupons van spoorwegen.
Dank zjj ket actief optreden van de Hilveraumccke
politie is het geluktde daderes te vinden, Deze
zekere m«j. E. v. D., verklaarde, de tasch op het
tweede perron van het station der H. IJ. 8. M. te
hebben gevonden. Dit was op 1 Sfptembe- jl. Zij
hield de tasch in hasr bezit tot den 6 Sept. d.a.v. en
deed er toen een greep in. Teen men ontdekte, dat
mtj. Van D. de daderes was, had zg reeds voor on
geveer f 200 verzilverd en daarvoot verschillende
meubelen, schoenen, enz. gekocht. Aanvankelijk be
weerde zij, de tasch te hebben gekregen van een on
bekende juffrouw en daarop f 70 te hebben voorge
schoten. Daar zjj zelf deze verklaring onhoudbaar
vond, viel zij eindelijk door de mand en biechtte alles
op. Een en ander werd in beslag genomen, benevens
een som van f 180. De daderes bekende nog, 't bedrag
van f 200, hetwelk in haar bezit was, te hebben ont
vangen voor 15 coupons, waarop zg, teen «ij dit geld
had, de tasch en verderen inhoud heeft verbrand. Een
verzegelde brief, mede in de tasch aanwezig, verbrak
zij en wendde den inhoud ten eigen bate aan.
De juffrouw uit de eerste klasse Wie kent er een
woordje met een rrr
Jantje steekt bedeesd het vingertje ep en zegt J
„auto
„Neen", zegt de juffrouw, „dan heb je niet goed
geluisterd, hoor."
Uit vele monden» „Ja wel, juffrouw, rrr.... als
hg stilstaat." (»Het Schoolblad.")
Een ■arge vrouw san 't woord
„Overal wo?dt de man voorgetrokken, zelf* bij ket
huwelijk 1 Zg krijgen vrouwen, wij maar mannen!'
Bij America in Limburg is op een diepte van ruim
600 meter een heete zoutwaterbron aangeboord. Deïo
bron levert naar schatting per minuut ruim 600 liter
zeer warm en zeer helder sout water.
In ket haitje van Oud-Amsterdam brak gistermiddsg
omstreeks drie uur een hevig» brand uit in het pik-
huis de W&lvischganger, toebehoorsnde aan ds grossier*
in tabak, de heeren Haanebeek Co. Op de 2de
verdieping begon de opgeslagen trbak te smeulen. De
brand, welke zich aanvankelijk niet ernstig liet aan-
sien, nam echter weldra groote afmetingen asu, zoo-
dat in enkele oogenblikken het gausche Prinseneiland
in rook stond.
Da brandweer rukte daa ook mat vol materiaal uit,
temeer daar er groot gevaar bestond voor de omlig
gende jgk beladen pakhuizen.
Persoonlijke ongelukken hadden er niet bij plaats.
Predikbeurten.
19 September 1909.
Groote Kerk, 10 uur, Ds. K<-ijoe van Texel, voor Dr.
Vsrwasl. Avond 6 uur Ds. KUostermar.
Kapel, 10 uur, Ds. da Pree.
Evang.-Luth. Kerk, 10 uur, Ds. Ternooy Apèl. On
derwerp: „Hsidensehe Godsvoorstellingen uit den jong-
sten tijd."
Dvopsgsx. Kerk, 10 uur, Ds. Glas*.
Rem.-Geref. Kerk, 10 uur, Ds. da Ragt.
Gereform. Kerk, 10 uur, de heer W. Bos van Dokkum.
's Avonds 6 uur, dezelfde.
Consistorie Geref. Kerk. Oudsgracht D 88. Vrijdag
avond 8U2 uur vergadering van de Jongelingsveree-
niging „Faulua."
Chr, Ger. Gem. Gebouw „Rehoboth", Koningsweg,
voormiddag 10 uur en 's avonds 6 uur, godsdienst
oefening.
Gebouw Waakt en Bidt, Laat, Zondagmiddag van
31/26 uur, Vergadering van de Christel. Jongelinga-
vereeniging „Zacheua", voor jongelingen boven 16 jaar.
Zondagmiddag 5t/a7 uur Vergadering van de
Christel. Xnapenvereeniging „Timothetls", voor knapen
van 1216 jaar.
Hersteld Apostolische Gemeente, Schoolstraat, no. 6.
Voorna. 10 uur en avond 5 uur en Donderdagavond
8 uur godsdienstoefening.
Godsdienstoefening van de Heiligen der laatste dager
kleine zaal Harmenie, 5 uur.
Herv. Gem. te Oudorp, 10 uur, geen dienst,
Herv. Gem. te Stompetoren, 9!/2 uur, Ds. Werner.
Herv, gemeente te Bergen, 2 uur, Ds. Verwaal
van Alkmaar.
Herv. Gsm. te Egmsud-Binner, 2 uur, Ds. Eilerts
de Haan van Heiloo.
Hen ormdo gemeente te Limmen, v.m. 9^2 uur, Ds.
C. J. A. Bosch.
Ned. Herv. Gem. te Schermerhorn, 6l/2 uur, Dr.
J. Lindebosm van Oudorp.
Ger. Kerk te Schermerhorn, 91/2 uur, Preeklezen.
VRIJDAG:
Allcm. Schaakclub, 8 uur, café Lievendag,
Alkin. Strijkorkest, 81/2 uur.
Tooneelver. „Voorwaarts," rep., 8 uur, Vsrl. Landetr.
Mannen-zangvereeniging Orpheus," repetitie, 8 uur,
café Central.
Gymn.-vereen. „Kracht en Vlugheid". Alg. regst
7 uur, Harmonie.
ZATERDAG:
Mannenkoor „De Vereenigde Zangers," repetitie,
avond» 7'/2 uur, Harmonie.
Gymn. Ver. Turnlust, oefen. 7.18.
Gymn. Ver. de Halter, asp. afd. 87a uur, hoofdafd.
Eluit- en kleppermarseh, repetitie voor jongens, l1/2
uur, Diligentia.
Mannenkoor „Excelsior," repetitie 81/2 uur, Dili
gentia.
OPENBARE VERMAKELIJKHEDEN.
ZATERDAG en ZONDAG:
Feestuitvoering turnclub „Kracht en Vlugheid," 86-
jarig bestaan, Harmonie, 8 uur.
In Duitschland is op het congres van da so
ciaal-democratische partij te Leipzig Woensdag het
voorstel om een verbond met .liberalen als onmogelijk
ter zijde te schuiven, aangenomen. Aangenomen
werd het voorstel van het partijbestuur, volgens het
welk de, tengevolge van hun deelneming aan de vie
ring van den len Mei, uitgesloten georganiseerde ar
beiders, ondersteuning wordt toegezegd.
In Frankrijk heeft de vader van Maurice De-
champs een brief gekregen van zijn zoon, den deser
teur, en naar alle waarschijnlijkheid den man die de.
mitrailleuse uit de kazerne te Chalons heeft gestolen.
Daarin schrijft Maurice, dat hij wel een deserteur is,
maar niet de dief van de mitrailleuse. Ten bewijze
geeft hij een alibi op. Den dag dat de' diefstal moet
gepleegd zijn en volgende dagen heeft hij zich tc
Toul schuil gehouden. En hij geeft allerlei bijzonder
heden. De Matin zond er dadelijk een "verslaggever
op uit en die seint uit Toul, dat Dechamps daar wel
ter aangeduide plaatse is geweest, maar vóór den
diefstal.
Over de Noordpool.
In een gesprek met een betrouwbaar persoon t»
Battle Harbour heeft Peary bekend het te betreuren,
dat hij Bartlett niet mede had genomen naar de Pool,
ofschoon hij er voldaan over was, dat de wetenschap
pelijke wereld onvoorwaardelijk de ontvangen mede-
deeling omtrent de Pool aanneemt, Hij legde uit, dat
hij niet wist wanneer hij naar de Pool vooruitging.
Daarom achtte hij geen reden aanwezig het voorafge
stelde program te wijzigen, hetgeen aangaf dat Bart
lett zou terugkeeren als de 88ste breedtegraad zou zijn
bereikt. Peary betoogde, dat het getuigenis en de
aanteekeningen van zijn metgezellen zouden bewijzen,
dat hij voorbij den 88sten breedtegraad is gegaan en
het getuigenis van zijn negerbediende en de eskimo's
zijn bewering zouden bevestigen, dat hij de Pool heeft
bereikt.
Peary zeide verder dat Cook geen bewijzen had dat
hij eenig punt voorbij de kust heeft bereikt. Peary
deelde mede, dat toen het schip Roosevelt in Augus
tus naar het Zuiden kwam, Whitney hem had gezegd,
dat Cook hem (Whitney) te Etah in April vertelde,
dat hij de Pool had bereikt. Cook's Eskimo's te Etah
zijnde, zegt Peary, verkreeg hij van hen een verslag
in ruwe trekken, waaruit bleek dat Cook en zij slechts
twee marschen over het Poolijs hadden gedaan en toen
teruggekeerd waren. Cook's beweerde bestijging van
den McKinley berg is betwist geworden, thans be
weert hij alleen de Pool bereikt te hebben.
De „New-York Herald" publiceert thans het begin
van het reisverhaal van dr. Oook. Deze vertelt daarin
van zijn vertrek, van zijn eerste ontmoeting met de
Eskimo's, van zijn bezoek aan de stad Oomanooi; hij
geeft een aantal aardige bijzonderheden over de Es
kimo's en dit deel van het verhaal eindigt zelfs met
de romantische geschiedenis van een Eskimo-weduwe
aan boord van het jacht. Maar we zijn nog verre van
de Noordpool 1
Over zijn bezoek aan Oomanooi vertelt hij, dat het
plaatsje bestond uit zeven driehoekige tenten, schil
derachtig geplaatst op de rotsen. Daaromheen lagen
te middernacht mannen, vrouwen en kinderen te bib
beren van de koude. Het waren eigenaardige typen.
De mannen waren niet grooter dan 5 voet 2 duim, de
vrouwen 4 voet 10 duim. Ze hadden breede gezichten,
een bronskleurige huid, bruine oogen en zwarte ha
ren. De neus was kort, handen en beenen kort maar
dik. De expeditie onderhield zich eenigen tijd met
die menschen.
Zij waren in een tijdperk van monogamie. Een van
hen, Myak, die eerst vele vrouwen bezat, had een aan
tal vrouwen tegen honden geruild en er bleven in el-
ken stam slechts weinig vrouwen, zoodat enkele man
nen moesten afzien van het huwelijk, omdat er niet
genoeg vrouwen voor allen waren. Bij onderlinge
overeenkomst ruilden verscheiden mannen van vrouw,
of de vrouwen kozen een anderen man en al die veran
deringen schenen zeer te bevallen, want niemand be
klaagde zich. Zonder wetten of gewoonten, die de hu
welijksbanden bepaalden, regelden deze lieden hun be
staan met veel succes. Er waren gemiddeld drie kin
deren in elk gezin. De jongste was meestal geborgen
in een zak op den rug der moeder. In elke tent be
vond zich een verhooging, waar allen sliepen.
Op deze wijze vertelt Cook voort, zeer onderhoudend,
0. a. over den handel, dien men aan boord van het
schip met de Eskimo's dreef. Zaterdag wordt in de
Herald het verhaal voortgezet.
HOFBERICHT.
AMSTERDAM, 17 September. (V. D.) Naar wij
uit goede bron vernemen zal het Hof niet voor half
December naar den Haag vertrekken. H. M. de Ko
ningin-Moeder zal den 29sten September voor eenig»
dagen op het Loo arriveeren, teneinde H. M. de Ko
ningin gezelschap te houden tijdens de afwezigheid
van Z. K. LI. Prins Hendrik.
Men meldt ons verder, dat de Prins ook aanwezig
zal zijn bij de plechtige vaandeluitreiking in het kamp
te Milligen en dat H. M. de Koningin "voor prinses Ju
liana een wagen laat vervaardigen, waarin een ka
cheltje en een paar stoelen en waarin tevens plaats is
voor den kinderwagen. Op deze manier wil men be
reiken, dat de prinses ook 's winters van de buiten
lucht kan genieten zonder aan de gevolgen van het
weer bloot te staan.
