DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Honderd en e'fde Jaargang.
1909.
ZATERDAG
25 SEPTEMBER.
De suggestie van het allereerste
justitieele onderzoek.
B I N N E N L k N D
No. 224
jyp
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Een zeldzaam geschenk.
Referendaris departement waterstaat.
QEMENQü NIEUWS
Inbraak.
Spoorwegdieven
Diefstal.
Diefstal te Hoeven.
Aangehouden.
Ongelukken
De trappisten van Tilburg.
Valsch geld
Accijns op het gedistilleerd.
Auto-ongeluk.
Uit Heer Hugowsard.
Uit Wieringerwaard.
Een ontaarde vader.
Persdellct.
Een hnis ingestort8
Pe buit, in beslag genomen.
In een vorig artikel hebben wij er nog eens de aan
dacht op gevestigd, dat het toch zoo opmerkelijk is,
dat in de groote justitieele machine van den Neder-
landschen Staat een gewichtig onderdeel (de recher
che) onvoldoende is. Het is werkelijk noodig, dat in
dit gebrek voorzien wordt, dat er eenige zorgvuldig
uitgekozen jongelui tot rijks-rechercheur worden op
geleid om gelijk dat, naar wij meenen, in Frankrijk
thans gebeurt telkens tot het onderzoeken van be
langrijke misdaden naar die plaatsen te worden ge
zonden, waar hun hulp noodig is.
Naar onze vaste overtuiging zouden zulke ambte
naren in hoogo mate er toe kunnen bijdragen om de
algemeene veiligheid te verhoogen en te zorgen, dat
niet zoo veel belangrijke misdaden buiten de groote
steden ongestraft bleven. Een betrekkelijk kleine uit
gave zou hier aan de justitie zeer ten goede kunnen
komen.
Intusschen ook op ander gebied zou het optreden
van een aantal geschikte rechercheurs een verbetering
in onze justitie kunnen brengen. Want ook op ander
gebied steunt die te veel op veldwachters en mare
chaussee.
Wij zouden hier het Papendrechtsche voorbeeld kun
nen aanhalen. Doch wij willen die zaak liever buiten
bespreking laten, omdat deze te gecompliceerd is ge
worden en omdat het hier bovendien een bevolking
betreft, die in Nederland niet als de gemiddelde mag
worden aangenomen. Maar hebben wij wel een voor
beeld noodig? Weet niet ieder, dat niet alleen het
Openbaar Ministerie bij het opsporen maar ook de
rechter bij het beoordeelen en veroordeelen in hooge
mate op die lagere ambtenaren van het platte land is
aangewezen
Is dat een fout in de opvatting van hun taak van
deze ambtenaren? Wij zouden het niet graag beweren.
Maar wel liet zich best eene andere organisatie den
ken, waarbij althans de rechter meer actief het onder
zoek naar de waarheid instelde, dan dat volgens de
tegenwoordige organisatie het gebruik is. Misschien
ware ook in theorie een andere opleiding voor de amb
tenaren van het O. M., een andere verdeeling van hun
werk denkbaar.
Intusschen zooals de zaken nu liggen is er op
zulke ingrijpende hervormingen weinig kans, zullen
wij dus moeten rekenen met de opvattingen, die uit
het systeem onzer tegenwoordige rechterlijke organi
satie voortvloeien. En dan is het o. i. niet te ont
kennen, dat de bovenbedoelde lagere politie-ambtena-
ren een veel, veel te zwaar gewicht in de schaal van
Themis leggen.
Nu gaan natuurlijk wel niet alle ambtenaren van
het O. M. zoover, als een advocaat-generaal aan. een
onzer gerechtshoven, die een viertal jaren geleden in
een requisitoir zooveel gewicht aan een ambtseedig
proces-verbaal van een veldwachter zeide te hechten,
dat hij elke aanwijzing daarnaast voor het vestigen
van een overtuiging absoluut overbodig achtte.
Zóó kras zullen zeker slechts weinigen zich uitdruk
ken, zóó ver slechts weinigen gaan. Maar toch de
invloed van den veldwachter op het lot van den be
schuldigde, blijft groot. Heeft hij eenmaal zich een
opvatting van de misdaad gevormd, dan is de kans
groot, dat aan die tfpvatting lang zal worden vastge
houden. Bij het voorloopig hooren der getuigen heeft
diezelfde man alweer grooten invloed en kan hij,
vaak zonder dat hij het weet, hun een lezing suggeree-
ren, waaraan zij zich vooral in minder duidelijke
zaken natuurlijk gaarne vasthouden.
De veldwachter is bovendien in een kleine omgeving
«en man van gewicht, dien men niet gaarne tegen
spreekt.
Zoo kan het voorkomen, komt het naar onze erva
ring voor, zal het zelfs naar wij vermoeden veel voor
komen, dat een strafzaak eigenlijk al heelemaal klaar
is, voordat de rechter haar aangesneden heeft. Nu is
het natuurlijk mogelijk, dat de rechter van instructie
het onderzoek van voren af aan begint en den onder
geschikten ambtenaar eenvoudig op zij schuift. Doch
hoe onwaarschijnlijk is het, dat dit zal gebeuren, als
de beambte goed staat aangeschreven. Bovendien:
in den regel moet hij toch weer voor den rechter het
nader onderzoek verrichten, in den regel zou hij dus
de machine zijn, gebruikt ter controleering van.
zichzelf.
In den regel zal dus ook deze rechter onder de sug
gestie van dien ambtenaar staan. Eu dat de vonnis
sende rechter, die uit enkele stukken en een korte
openbare behandeling der zaak zijn inzicht in de zaak
moet vormen, natuurlijk veel zal afgaan op een be
trouwbaren beambte, spreekt van zelf.
Zoo komt het, dat in onze rechtspraak de gewone,
eenvoudige, weinig ontwikkelde veldwachter veel te
veel invloed heeft. Hoe zou daarin nu niet een groote
verandering ten goede komen als tusschen den veld
wachter en den rechter voor belangrijke zaken werd
ingeschoven een beroepsrechercheur, die het vooron
derzoek had te doen. Om te beginnen staat deze al
objectief tegenover de zaak, terwijl de veldwachter
dat natuurlijk niet doet, met de menschen te veel om
gaat, te veel politieman is, te veel geneigd zal zijn
om, indien de verdachte een lastige rustverstoorder is
aan die verdenking vast te houden om den lastigen
kerel meteen te laten boeten voor al het andere
kwaad, dat hij gebrouwen heeft en dat misschien niet
strafbaar was. Doch ook overigens kan de recher
cheur de zaak objectiever onderzoeken. Hij is onbe
vooroordeeld, beter gewapend tegen den schijn, eerder
geneigd om op kleinigheden te letten, die den grove
ren ordebewaarder ontgaan, beter in staat om den
rechter al het bewijsmateriaal te verschaffen, dat de
ze noodig heeft.
Niet alleen dus voor de veiligheid, maar ook voor
de rechtszekerheid zouden wij het van het grootste be
land achten, dat er rijksambtenaren werden aangesteld
die onder toezicht van het openbaar ministerie belast
werden met het onderzoek naar de meer gewichtige
misdaden en het opsporen van de plegers daarvan.
Aan H. M. de Koningin is dezer dagen een zeld
zaam schoon geschenk voor Prinses Juliana aangebo
den, dat deze in later jaren, wanneer ze het kostbare
voorwerp zelf al lang niet meer gebruikt, ook wel zal
waardeeren om de zijde, vanwaar het kwam.
De vereeniging van Nederlanders, wonende te Jo
hannesburg, heeft namelijk een kom, schotel en lepel
van zuiver goud doen vervaardigen, dienende tot het
gebruik van pap.
Versierselen kunnen deze voorwerpen niet dragen,
immers zuiver goud is daartoe niet te bewerken; alles
is dan ook met den hamer geslagen, maar de vorm is
zeer sierlijk, en het is gelukt, in alle drie voorwerpen
een Koningskroon en een J. te stempelen.
Het prachtige geschenk is gesloten in een zeer mooi
kistje van Khodesia taekhout en werd door den voor
zitter der Nederlandsche vereeniging, prof. dr. P. J.
Miiller, naar Het Loo overgebracht.
(Vad.)
Op de begrooting van het departement van Water
staat voor 1910 is uitgetrokken een som van 3500
voor de aanstelling van een referendaris bij dat de
partement teneinde een doeltreffender behandeling
van postzaken voorzooveel de minister bij de behan
deling van deze is betrokken te bevorderen. Gevolg
hiervan zal vermoedelijk zijn, dat de rechtstreeksche
aanrakingen en besprekingen tusschen den minister
en het hoofdbestuur der posterijen en telegrafie, ver
tegenwoordigd door den directeur-generaal, zullen
verminderen of wel geheel vervallen.
Wijziging Gezondheidswet.
Krachtens machtiging van de Koningin heeft de
minister van Binnenlandsche Zaken het ontwerp van
wet tot wijziging van de gezondheidswet ingetrokken.
Met gebruik van een valschen sleutel is gisternacht
ingebroken in Van Dijk's zeepmagazijn in de Groote
Houtstraat te Haarlem. De kassa is geforceerd en ge
ledigd. Alles werd overhoop gehaald.
- Ten huize van de dames Hoos aan den Goudsche-
singel te Rotterdam is Donderdagavond ingebroken.
Een van de dames is uitstedig, de andere bracht dien
avond een bezoek bij een bevriende familie in de
stad en ontdekte de inbraak, toen zij thuis kwam.
Met een valschen sleutel binnen gekomen, hebben
de daders alle vertrekken doorzocht en overhoop ge
haald. Een groot aantal gouden en zilveren lijfsiera-
diën, tafelzilver enz., een en ander een waarde van on
geveer 400 vertegenwoordigende, zijn gestolen.
De commissaris van politie liet in den afgeloopen
nacht arresteeren de gebroeders J. en H. v. G. uit de
Dirksmitstraat en K. J. uit de Warmoezierstraat. De
ze lieden waren opgemerkt in de nabijheid van de wo
ning van de dames Hoos, waar zij zich op verdachte
wijze ophielden. In hun bezit zijn een aantal sleutels
gevonden, waaronder er zijn, die op het slot van de
huisdeur en van in het huis zich bevindende kasten
passen. Van het gestolene is nog geen spoor ontdekt.
De spoorwegdieven hebben er weer wat nieuws op
gevonden. Donderdagavond werden op het spoorweg
terrein aan de Rijnhaven te Rotterdam een paar kerels
verrast, die bezig waren gaten te boren in den bodem
van een waggon van de H. IJ. S. M., geladen met 200
balen koffie. Op deze wijze konden zij uit de onder
liggende balen de koffie laten uitloopen en opvangen.
Toen zij zich verrast zagen, gingen de dieven aan den
haal, zoodat zij onbekend zijn gebleven.
In een hotel te Rotterdam is door een rechercheur
aangehouden de 17-jarige kantoorbediende A. H., die
verdacht wordt van diefstal van 300 mark, gepleegd
ten nadeele zijner ouders te Stuttgart. Met het gesto
len geld nam hij de wijk naar Engeland, vanwaar hij
herwaarts kwam. Hij is naar het hoofdbureau van
politie gebracht.
Zooals wij gisteren meldden, is aangehouden een
zekere v. d. B., als bestuurder van paard en rijtuig. De
zaak heeft zich als volgt toegedragen:
v. d. B. kwam miet het paard en rijtuig bij een ze
keren M., kastelein, wonende te Beveren. Eerstge
noemde wilde graag het span verkoopen en M. had er
wel zin in. Ilij vroeg dus den prijs en v. d. B. noemde
een bedrag van 525 francs. M., die wist dat dit meer
dan de helft beneden de waarde was, kwam de zaak
toen verdacht voor en stuurde daarom in allerijl om
de politie, die den vogel knipte, de bestolenen in ken
nis stelde en v. d. B. in arrest nam.
Een geschenk.
De afdeeling Enkhuizen en Omstreken der Ned.
Ver. tot afschaffing van Alcoholische Dranken heeft
van een ingezetene ten geschenke ontvangen het door
hem gekochte huis, waarin oudtijds de Westfriesche
Munt was gevestigd. Het gebouw zal gerestaureerd
en ingericht worden tot een geheel-onthoudersloge
ment en koffiehuis.
Te Amsterdam zijn gisternacht door twee nachtwa
kers van den particulieren nachtveiligheidsdienst een
tweetal personen aangehouden, die uit het onderhuis
van het perceel 1Ö4 Keizersgracht, bewoond door de
wed. B., kwamen. De beide inbrekers werden achter
volgd en door de politie gearresteerd, waarna zij naar
het politiebureau Westerstradt werden geleid. Zij
werden in het bezit gevonden van moderne inbrekers
werktuigen; een hunner Ch. H. is een bekende der po
litie.
boord gebruik maakte van de toiletgelegenheid, legde
een oogenblik een pakje effecten, dat hij kort te vo
ren als aandeel in een erfenis had ontvangen, naast
zich neer, zonder er later bij het verlaten er om te
denken het weer bij zich te steken. Eerst toen de
boot in Amsterdam was aangekomen en hij reeds aan
wal was herinnerde hij zich het pakje te hebben laten
liggen.
Toen hij evenwel terug ging om zijn eigendom te
zoeken, bleken de effecten reeds verdwenen.
In de fabriek van de firma De Jong Co., aan de
Generaal van der Heijdenstraat te Rotterdam is de
drukkers jongen J. G. S., gistermiddag met het rech
terbeen in aanraking gekomen met het kamrad van
een snelpers. Ernstig verwond aan dat been is de jon
gen naar het ziekenhuis gebracht.
Aan boord van het s.s. „Segolvia," liggende in de
Schiehaven te Rotterdam, had gistermiddag een ern
stig ongeluk plaats. Door het breken van een touw,
waarmede de laadboom gericht wordt, zwaaide de
laadboom over het dek en sloeg een ijzeren ventilatie-
koker weg. De bootwerker A. J. L. kreeg dezen op
het lijf. Ernstig inwendig aan het onderlijf gekwetst
werd hij met de brancard van de vereeniging Eerste
Hulp bij ongelukken naar het Diaconessenhuis ver
voerd.
De Msb. kan met zekerheid melden, dat de ex-abt
zijn onderwerping heeft geteekend.
De paters zullen onder een nieuw bestuur eerstdaags
do abdij wederom betrekken. De financiëele zaken
zullen geheel tot tevredenheid der crediteuren gere
geld worden.
Door de politie te Eindhoven is een valsche rijks
daalder in beslag genomen, dragende den beeldenaar
van Willem III en het jaartal 1870.
Het geldstuk was zeer kunstig nagemaakt en alleen
kenbaar aan de eenigszins blauwe kleur, terwijl de
klank slechts weinig met dien van een echten rijks
daalder verschilde.
Een on angena-ne verrassing.
Een inwoner uit Vlissingen, die met de boot een
reisje maakte van Zaandam naar Amsterdam en aan
Door de regeering is een nadere nota van wijzigin
gen ingediend, betrekkelijk het wetsontwerp tot ver
hooging van den accijns op het gedistilleerd en voor-
loopige regeling van de bestemming van de opbrengst
dier verhooging.
De nadere wijzigingen beoogen te bepalen, dat de
geheele opbrengst van den verhoogden accijns op het
gedistilleerd in 1910 ten goede komt aan de middelen
van dat dienstjaar.
De heer J. B., auto-verhuurder en machinefabrikant
te Almelo, reed Woensdagavond met zijn auto onder
de gemeente Tubbergen over een hond, waardoor het
stuur onklaar werd en de machine in volle vaart over
een zich langs den weg bevindende sloot vloog. De
auto kwam onderstboven op een weiland terecht. De
heer B. en zijn knecht, die beiden zoo goed als onge
deerd bleven, konden zich met moeite uit de zwaar
beschadigde auto wringen.
De auto werd op een kar naar Almelo vervoerd.
Uit Herenkarspel.
In deze gemeente zijn bij het onderwijs twee jubilé's
aanstaande. Op 18 October a.s. zal de heer E. Meijer
Drees, hoofd der school te Dirkshorn, den dag herden
ken waarop hij voor 40 jaar dat ambt aanvaardde, ter
wijl de heer A. Blad op 1 November a.s. zijne 25-jari-
ge werkzaamheid alszoodanig aan de school te Kerk
buurt zal herdenken.
Raadsvergadering te Harenkarspel, 23 September
1909, 's namiddags 31J2 uur.
Voorzitter de heer J. Burger Jz., burgemeester.
Na de opening der vergadering en de lezing en
goedkeuring der notulen van de vorige vergadering,
worden gelezen de verslagen van de Hoofden van
Scholen omtrent het in den afgeloopen zomer gegeven
herhalingsonderwijs aan meisjes. Deze stukken wor
den voor kennisgeving aangenomen.
De heer D. Plaatsman wordt wegens zijn vertrek uit
de gemeente ontheven uit zijne betrekking als lid van
de commissie tot wering van schoolverzuim.
Daarna wordt in behandeling genomen het voorstel
van den heer J. Bakker, in de vorige vergadering ge
daan, tot afschaffing van den kermis-Zondag. In
verband hiermede worden gelezen: lo. een verzoek van
H. Schouten te Warmenhuizen om dat voorstel niet
aan te nemen; 2o. verzoekschrift van gelijke strekking
van 48 neringdoenden uit de gemeente en 3o. een
adres van 324 ingezetenen, niet-neringdoenden, waar
bij adhaesie betuigd wordt met het adres der nering
doenden en 4o. een schrijven van J. Bos, mededeelende
dat zijn naam ten onrechte voorkomt op het adres om
adhaesie der ingezetenen.
De voorzitter deelt mede, dat B. en W. het voorstel
van den heer Bakker hebben behandeld en in overwe
ging geven niet daarop in te gaan, op grond van den
drang door ingezetenen in deze uitgeoefend.
De heer Bakljer, in de gelegenheid gesteld zijn voor
stel nader te verdedigen, zegt weinig ter aanvulling
van dat voorstel te kunnen mededeelen en te verwij
zen naar de motieven in de vorige vergadering uiteen
gezet.
De heer Slot is voor het voorstel met het oog op de
ontheiliging van den Zondag, die noodwendig uit het
kermisvieren op dien dag voortvloeit.
De voorzitter zegt wel te gevoelen voor de motieven
door den heer Bakker en Slot aangevoerd, doch reke
ning te houden met de belangen van de neringdoenden
voor wien de afschaffing van den kermis-Zondag een
schadepost zal zijn.
Na eenige verdere discussie wordt het voorstel met
vijf stemmen verworpen, alleen de heer Slot en den
voorsteller stemden voor.
De gemeentebegrooting voor 1910 aanwijzende een
ontvangst en uitgaaf van 20496.135 met 596.405
voor onvoorziene uitgaven, passeerde na eenige toe
lichting van enkele posten, de hamer. Als buitengewo
ne uitgaven komen daarop voor 250 voor een serre
bij de dokterswoning, 80 voor een bak bij het post
kantoor benevens een post voor nieuwe schoolbanken
voor twee lokalen te Dirkshorn.
Da begrooting van den algemeenen armendienst 1910,
ontvangst 1656, uitgaaf 3476, vermoedelijk nadee-
lig saldo 1820, verwierf mede 's Raads goedkeuring.
Tot dekking van dit nadeelig saldo vermeldt de ge
meentebegrooting een post van 1800 subsidie aan
dat Bestuur.
De rondvraag levert niets op, waarna sluiting volgt.
Uit S". Pancras
Door 41 leden van de afdeeling St. Pancras der
Tuinbouw- en Handelsvereeniging „Langedijk en Om
streken" is besloten tot het gezamenlijk aankoopen
van 219.147 K. G. verschillende hulpmeststoffen, waar
voor op 8 Oct. van vijf verschillende handelaren prijs
opgave worden ingewacht.
Wegens restauratie aan de Herv. kerk zal alhier
voorloopig ge-en godsdienstoefening worden gehouden.
Tot onderwijzer alhier is benoemd de heer D. de
Jong" te Krommenie.
In de Raamsteeg te Haarlem leeft een der bewoners
sinds eenigen tijd gescheiden van zijn vrouw.
Donderdag nu sloop hij haar woning binnen en
vroeg haar of ze weer bij hem wou komen wonen, en
zou ze dat niet doen, dan schoot hij haar dood. Meteen
haalde de gevaarlijke man een met scherp geladen re
volver te voorschijn. De vrouw beloofde weer met
hem mee te zullen gaan, doch vroeg even bij haar moe
der den kinderwagen te mogen gaan halen, dan kon
den daar de beide kinderen in. R. stond dit toe.
Wat deed evenwel de vrouw?
Zij waarschuwde haar broer en haar zwager, die di
rect zich naar de woning begaven, waar R. met de
kinderen stond te wachten. Het jongste kind had hij
op den arm. Zoodra hij evenwel de beide mannen
zag in plaats van zijn vrouw, werd hij vreeselijk woe
dend en smakte 't wicht, dat hij op den arm droeg, op
de straat. De val was zoo 'hevig, dat 't kind zich niet
meer verroerde.
Zijn zwagers grepen den ontaarden vader toen aan
en dienden hem een flink pak slaag toe, zoodat hij
zel'f „moord" begon te schreeuwen. Daarop trachtte hij
de zwaar geladen revolver uit den zak te halen, doch
de beide mannen wisten dat te beletten en brachten
hem op naar 't politiebureau in de Smedestraat, waar
hij achter slot en grendel gezet werd en waar de re
volver in beslag genomen werd.
Dit is de tweede, die reeds op hem gevonden is.
Het kind is later door een dokter verbonden.
Het Openbaar Ministerie bij de rechtbank te Am
sterdam eischte gisteren tegen A. Holdert 100 boe
te, subsidiair 20 dagen hechtenis, wegens het opnemen
destijds in De Echo van een bericht, overgenomen uit
het N. v. h. N., waardoor de bekende anarchist Sam
son zich benadeeld achtte en die daarvoor 150 scha
devergoeding had gevraagd.
De uitspraak heeft plaats over 14 dagen.
Gisteravond om zes uur had te Breda een vreeselijk
ongeluk plaats.
Bij volkomen windstilte en zonder dat een oorzaak
van buitenaf op te sporen is, stortte een in aanbouw
zijnd huis in de Lange Brugstraat in.
De steiger viel voorover en bracht aan de tegenover
liggende huizen groote schade toe.
De vier binnenmuren van het ingestorte perceel
waren alle naar beneden gekomen en onder het puin
moesten werklieden bedolven zijn. Men wist eerst ech
ter niet hoeveel.
Aanstonds boden buren hulp en het mocht hun
spoedig gelukken, twee werklieden te bevrijden.
De verwoesting was echter zoo groot, dat de infan
terie gerequireerd moest worden, die aanstonds het
reddingswerk begon.
Er werden negen gewonden opgegraven, van wie
naderhand twee zijn overleden. Om 8 uur werd de
laatste man uitgegraven.
De overledenen zijn zekere Verheyen, een 14-jarig
loodgietersknechtje, en Talboom, een metselaar.
Onder de zwaargewonden bevindt zich de aannemer,
de heer Beekers zelf.
De meeste werklieden waren uit Princenhage en
Ginniken afkomstig. Eén slechts uit Breda.
Per brancards werden de gewonden naar het zieken
huis gebracht.
De burgemeester, mr. E. P. van Lanschot, was van
den beginne af bij het reddingswerk tegenwoordig,
alsmede verschillende doctoren.
De architect Mermans werd tijdens het reddings
werk door den aanbesteder naar de keel gevlogen, ten
gevolge waarvan een worsteling plaats had. Do twis
tenden werden door de politie gescheiden.
Een wonder mag het heeten, dat geen voorbijgan
gers onder het puin zijn geraakt.
Door onmiddellijk de electrische geleiding van een
naastbijliggend huis naar de plaats des onheils te ver
leggen, kon het reddingswerk plaats hebben bij elec-
trisch licht.
In Augustus van het vorige jaar werd door de
Rechtbank te Zutphen wegens diefstal tot één jaar ge
vangenisstraf veroordeeld zekere P. H. te Groningen.
Tevens werd hij toen verdacht van eenige groote dief
stallen te Warnsveld en Gorsel gepleegd, doch het be
wijs daarvoor kon niet worden geleverd, aangezien de
gestolen voorwerpen alsgouden slot met koralen,
gouden mutshangers, zilveren horloges en kettingen,
niet konden worden opgespoord. Dezer dagen mocht
het een rechercheur van politie te Groningen gelukken
de vermiste voorwerpen ten woonhuize van verdachte
in beslag te nemen. Hierbij bleek, dat de voorwerpen
daar door verdachte waren verborgen achter een kast,
reeds voor zijne arrestatie ter zake van het feit, waar
voor hij thans het jaar gevangenisstraf heeft onder
gaan.
