STADSNIEUWS.
Uit Egtnond t an Zee.
Uit Heiloo.
Uit Hccr-Hugowasrd.
Uit Oude Niedorp,
Uit Hoorn,
USt hoogkarspei.
Merfataanvoer en ve zending.
Een nieuwe raadsverkiezing.
Lange decimeters
Voetbelwedatrtfdan.
Alberts F ères.
Badhuis ,.Het Witte Kruis".
Promotie.
Kegd wedstrijden.
Vakschoolleeraren en leeraressen.
Arrondissements-Rechtback te Aikmear.
't Is voor de Vereeniging voor Volksvermaken een
goede aansporing en bemoediging, dat de eerste barer
ondernemingen alhier op ZQOveel succes kan bogen,
zoozeer in den smaak gevallen is van vreemdeling en
ingezetene, dat zij in 't kort daarmee èn finantieel èn
zedelijk op een welgeslaagde uitkomst terugziet. Za
terdag n.l. vergaderden de leden, vooral aandeelhou
ders in „de Glijbaan'' in een hoogst belangrijke bijeen
komst in „hotel Zeezicht." 't Bleek, dat t eerste
jaar een goed jaar is geweest want hoewel aan op-
richtings-, verbeterings- en onderhoudskosten was uit
gegeven ruim 1200, werd door de 100 aandeelhoudeis
toch een zuivere winst gemaakt, die 15 vertegen
woordigde en alzoo zoude kunnen worden uitgekeerd.
Men besloot evenwel dit bedrag als reservekas te laten
staan voor 't volgend exploitatiejaar. Xu - meer dan
18000 menschen zijn dan ook vanaf het bordes per slee
via glijplank op het strand aangeland. En als dit getal
als basis wordt aangenomen, is het niet onmogelijk
(de opening had eerst plaats op 23 Juni) dat een vol
gend jaar bij vroegere aanvang ettelijke duizenden
meer zullen worden vervoerd.
Was het wonder dat het jaarverslag zoo optimistisch
kon zijn. Daarin bracht de secretaris, de hoer S.
Pluimgraaff, dan ook een dankwoord aan de door
tastende oprichters, de heeren Smit Sr. (voorzitter),
Smit Jr., Groenewoud, Blaauwboer en enkele anderen.
Ook voor hetgeen door hen in de moeilijke eerste da
gen der exploitatie is gedaan voor het heil der jonge
onderneming, nadat ook voor de pecunia een krachtige
inzameling was gehouden.
Wel waren naar rato der raming de kosten van den
aanleg der baan enorm tegengevallen, doch de oom
missie voor het nazien der rekeningen van den pen
ningmeester vond deze absoluut accoord, zoodat men
het alleen een teleurstelling mag noemen, en werd den
heer Blaauboer en zijn architect, den heer Smit Sr.
hulde gebracht voor het accurate leggen der baan.
Geen ongelukje toch is voorgevallen, ouderen en jon
geren namen met vertrouwen in de slede plaats.
In deze zelfde Zaterdagavond-vergadering werd het
huishoudelijk reglement vastgesteld en met eenige
kleine wijzigingen conform 't ontwerp goedgekeurd.
Door de afdeeling „Heilo" van de vereeniging
„Volksbond" tegen drankmisbruik, werd gisterenavond
in het lokaal van den heer IJ. Blokker, onder leiding
van den voorzitter, den heer Ds. D. Eilerts de Haan,
eene algemeene leden-vergadering gehouden.
Na opening der bijeenkomst door genoemden voor
zitter, las de secretaris, de heer J. J. Beerda, de notu
len der vorige vergadering, die onveranderd werden
vastgesteld. Daarna werd overgegaan tot de bespre
king eener in het voorjaar van 1910 te houden huis-
vlijt-tentoonstelling, al dan niet verbonden met eene
floralia-tentoonstelling. Na re- en dupliek van de
heeren W. Houtsma, H. de Haan, J. Grootewillink en
J. P. Bregman, omtrent de verbinding dier beide ten
toonstellingen, werd besloten enkel eene huisvlijt-ten
toonstelling te organiseeren. De heer de Haan gaf in
overweging die tentoonstelling te houden in de ge
meenteschool, doch dit werd ontraden door den heer
Grootewillink, die dergelijke inrichting voor het doel
niet geschikt achtte, waarmede de vergadering zich,
na het vóór- en tegen te hebben gehoord, volkomen
kon vereenigen. De voorzitter opperde het denkbeeld
het bestuur te machtigen zich met enkele personen in
relatie te stellen tot bereiking van het gewenschte doel
om eene behoorlijke verzameling van door ambitieuse
personen te vervaardigen voorwerpen op de te houden
tentoonstelling te kunnen aanbrengen. Ook daarmede
ging de vergadering accoord. Een goede samenwer
king, zegt de voorzitter, vermag veel, vooral waar
men met bescheiden middelen een schoon doel tracht
te bereiken. Door „huisvlijt" wordt het kwade afge
leid, de geest ontwikkeld en het drankmisbruik zeer
zeker tegengegaan.
Besloten werd voor de bekroningen medailles, diplo
ma's of iets dergelijks beschikbaar te stellen.
Na eene opmerking, dat het Gemeentebestuur alhier,
desnoodig, mogelijk wel eenigen financieelen steun zal
willen verschaffen en het „Kruisverbond" wellicht wil
medewerken in de goede richting, sloot de voorzitter,
in dank voor de opkomst, de vergadering.
Het herhalings-onderwijs zal aan school no. 1 wor
den gevolgd door 11 jongens, aan school no. 3 door 10
of 11 jongens en 6 meisjes, aan de school te Veenhui-
zen door 14 jongens en 10 meisjes. Het onderwijs zal
worden gegeven door de Hoofden der Scholen, uitge
zonderd het handwerk-onderwijs, dat aan de onderwij
zeressen is opgedragen.
Zondag j.l. trad Ds. Scholte voor het laatst op als
predikant der Ilerv. Gem. alhier. Z. E. W. sprak naar
aanleiding over woorden: Een ander is het, die zaait,
en een ander, die maait. De kerk was goed gevuld.
Na afloop zond de Gemeente den vertrekkenden pre
dikant toe Gez. 224 vers 1 en 5.
In het afgeloopen kwartaal waren er in het veefonds
te Oude-Niedorp verzekerd 654 runderen. Afgekeurd
werden 4 runderen.
De omslag werd bepaald voor de maandèn Augustus
en September op 0.15 en voor de maand October
0.10 Dit is gemiddeld 64 cent per rund in de
maanden.
In een Maandagavond gehouden openbare vergade
ring sprak ds. N. J. O. Schermerhorn van N.-Niedorp
over de zaak-Ferrer. Een schrijven was ingekomen
van de afd. Hoorn en O. van den Bond van Ned. Ond.,
waarin sympathie met liet doel dezer vergadering werd
betuigd. Er was een debat van Katholieke zijde.
Bij het einde der bijeenkomst, die door ongeveer
700 personen was bezocht en die stond onder leiding
van den heer D. Horst, werd gecollecteerd voor de
stakers te IJmuiden.
Alhier doet zich bij een kind van 5 maanden een ge
val van kinderverlamming voor.
Aan de afslagmarkt te Broek op Langedijk werden
de vorige week aangevoerd 4500 bos wortelen, 139.000
bloemkoolen, 194.500 roode kooien, 65.800 gele kooien,
84.100 witte kooien, 143 balen zilveruien en nep, 373
balen uien, 3900 bieten, 1000 rammenassen, 202 balen
wortelen, 441 balen roode kool en 1 wagon witte kool
a 10.000 KG.
Van de laadplaats aldaar werden in die week ver
zonden 107 wagonladingen groenten.
De gisteren verschenen Staatscourant vermeldt de
benoeming van den heer J. W. Sleef tot controleur van
den arbeid.
Zooals men weet, zal de heer Sleef nu moeten be
danken voor het lidmaatschap van den gemeenteraad
van Amsterdam en staat dus in district II een nieuwe
gemeenteraadsverkiezing voor de deur.
In de Vijzelstraat te Amsterdam te koop zien liggen:
„Decimeters van 30 centimeter."
J
Zondag had op het terrein van Alcmaria aan de
Zandersloot een dubbele ontmoeting plaats. Op de
twee terreinen achter elkaar werd om 2 uur een wed
strijd aangevangen, een tusschen Alcmaria en H. V.
V. I uit Haarlem voor de le klasse van den Noord-
IIollandsehen Voetbalbond, en een vriendschappelijke
match tusschen een B. A. P. combinatie, „de Sijsjes'
genaamd en een gecombineerd Alcmaria I en III elf
tal.
Onder gunstig weer ving om twee uur de laatste
wedstrijd aan op het achterste veld. De Alkmaarsche
combinatie bracht 4 spelers van het le elftal in 't
veld en 7 spelers van het 3e elftal in het veld. Van
goed samenspel was natuurlijk niet veel sprake, bij
velen scheen ook het idee vriendschappelijke wedstrijd
voor te zitten.
Vóór rust wisten de Sijsjes een tweetal goals te ma
ken, zoodat rust inging met 20 in hun voordeel.
Hoeveel moeite de enkele eerste elftal-spelers zich
ook gaven in 't bijzonder de rechtsbinnen van het
eerste elftal zij konden opnieuw doelpunten niet
voorkomen.
Na de rust werden nog een viertal goals in het
Alktn. net gedeponeerd, zonder dat onze stadgenooten
daar een punt tegenover konden stellen, zoodat deze
wedstrijd eindigde met 60 in 't voordeel der Sijsjes.
Enkele doelpunten hadden misschien wel door den
doel verdediger voorkomen kunnen worden, 't Veld
speelde voor sommigen zeer zwaar.
Ook het tweede elftal moest een nederlaag onder
gaan, en wel met 20. Vóór de rust wist II. V. V.
twee doelpunten te maken en na de rust werd niet
meer gedoelpunt. Op 't laatst was Alcmaria niet for
tuinlijk en had o.i. wel een enkel tegenpuntje verdiend.
Er werd voor rast zeer weinig gespeeld op den rechter
vleugel, wat misschien beter was geweest. Alzoo dus
geen fortuinlijke dag voor Alcmaria. Het is te hopen'
dat Alcmaria in den Bekerwedstrijd Zondag a.s. meer
succes zal hebben.
ft
■V
De wedstrijd Zondag op het terrein achter de Ca
dettenschool gehouden tusschen de Cadettenclub en
de Haarlemsche Voetbalclub eindigde met een stand
van 40 voor de Cadetten.
Deze bekende bioscoop-firma komt hier in „Dili-
gentia" weer eenige voorstellingen geven. Verleden
jaar heeft zij in hetzelfde lokaal veel succes behaald
en blijkens de couranten was dat sedert ook elders het
geval. Zoo schrijft de Prov. Noordbrabantsche en
's Hertogenbossche Courant:
De voorstellingen verdienen ieders belangstelling.
Gisteren werd het program geopend met „Een spoor
wegpanorama op het eiland Oeylon", een gekleurde
opname, wat men van dergelijke panorama's nog wei
nig heeft gezien. Meer nog dan de preciese en fijn
afgewerkte kleuren viel te bewonderen de scherpte der
fotografiën en het volkomen onbeweeglijk zijn van het
beeld in zijn geheel, hetgeen trouwens alle opnamen
van Alberts Frères kenmerkt. Van deze tropische
streek, het land der palmen, werden wij plotseling
verplaatst naar noordelijker gewesten naar de bergen
van Savoye, waar ijs en sneeuw de alles overheer-
schende factoren zijn. Hier zag men kunstrijden op
het ijs, skiloopen en springen etc., vooral voor lief
hebbers van ijsvermaak bijzonder interessant.
Een opname, die insloeg, was de doopplechtigheid
van prinses Juliana. Men ziet het vertrek van den
gouden koets, en den Koninklijken stoet, de bekende
botsing van twee rijtuigen vóór de kerk en vervolgens
weder het vertrek uit de kerk, onder geestdriftige
toejuichingen zoowel op het doek als in de zaal! Een
aardige afwisseling was „Een visite bij Marie de keu
kenmeid", een hoogst koddige vertooning, die echter
nog werd overtroffen door „Het hypnotisme van den
politieagent" en „De chauffeuse". Men moet hier
tranen lachen. Zéér werd ook toegejuicht het num
mer „De ontvoering van een kind", de prachtig ge
kleurde projectie „Création Serpentine", het ontstaan
van den serpentine-dans, waarin door een twaalftal
dames deze eigenaardige en feeërieke dans wordt uit
gevoerd. Maar wat voor de Bosschenaars de meeste
aantrekkingskracht had, dat was de optocht van de
Polderclub en de bruiloft op het stadhuis, die Alberts
Frères ter gelegenheid van het jongste Carnaval in
hunne bioscope hebben opgenomen. Deze opname al
leen zou een bezoek aan Alberts frères rechtvaardi
gen. Men ziet er de heele, gekke vertooning weer
eens afspelen, herkent er honderden gezichten en we
zien meteen eenshoe dwaas we toen toch eigen
lijk zijn geweest!
De voorstellingen worden als steeds opgevroolijkt
door piano- en vioolspel, terwijl de luimige uitlegging
van den heer Alberts alweer een reden te meer is om
in deze inrichting zich eenige oogenblikken te gaan
verpoozen.
In de week van 25 tot 30 October zijn in het badhuis
van „Het Witte Kruis" genomen: 69 kuipbaden, 78
regenbaden le Idas. "143 regenbaden 2e klas. Tezamen
290 baden.
Men seint ons uit Leiden:
Aan de Universiteit alhier werd heden bevorderd
tot doctor in de geneeskunde de heer Reijer Jan van
der Ileijde, arts te Alkmaar, geboren te Beemster.
Deze promotie geschiedde na verdediging van een
accademisch proefschrift, getiteld „Oogverwondingen
en Ongevallenwet. Eenige beschouwingen over ruim
1900 verwondingen van het oog en zijne omgeving, be
handeld in het academisch ziekenhuis te Leiden van
begin 1896 tot het einde van 1905."
De stand der kegel-wedstrijden op Zondag 31 Octo
ber, welke in het café restaurant „Suisse" Langestraat
gehouden worden, is aldus
KORPS-WEDSTRIJD.
Mimosa, Leiden, 290 punten, 46 treffers. G. G. P.
I, Amsterdam, 283 punten, 45 treffers. Victoria, Alk
maar, 267 punten, 45 treffers. B. A. L., den Haag,
267 punten, 43 treffers. „Nooit Gedacht", Amsterdam,
263 punten, 43 treffers. District III 2de, Amsterdam,
261 punten, 45 treffers. Cosmopolite, Amsterdam,
260 punten, 42 treffers. Houdt Plank, Leiden, 260
punten, 41 treffers. G. G. P. H, Amsterdam, 260 pun
ten 39 treffers. O. Z. O. D., Alkmaar, 226 punten, 37
treffers. Onze Club II, Alkmaar, 224 punten, 37 tref
fers. Koekoek II, Alkmaar, 204 punten, 36 treffers.
Hoogste korpsgooier de heer A. Beijne, Amsterdam,
68 punten. Consolatie korpsgooier de heer G. Jung,
Alkmaar, 52 punten.
Kampioenwedstrijd: Hoogste 64 punten, laagste 63
punten (10 worpen). Personeele wedstrijd: hoogste 44
punten, laagste 37 punten (6 worpen). Serie Perso
neel: hoogste 119 punten, laagste 94 punten (18 wor
pen). Vrije Baanwedstrijd: hoogste 45 punten, laag
ste 38 punten (6 worpen). Personeele Biljartwed
strijd: hoogste 22 punten, laagste 11 punten (5 Se-
rie's). Vrije Biljartwedstrijd: hoogste 37 punten,
laagste 7 punten (5 Serie's).
In de afdeeüngsvergadering van den Bond van
Vakschoolleeraren en leeraressen werd door den voor
zitter den heer A. A. de Groot, het onderwerp behan
deld: „Speciale opleiding der vakschoolleeraren en
leeraressen."
Alvorens de vergadering geopend werd, werden alle
aanwezigen welkom geheeten en het doel van deze
vergadering, in verband met het te bespreken onder
werp, nader toegelicht. Hierna werd de vergadering
geopend.
Na het afdoen van enkele gewone werkzaamheden
begon de voorzitter met zijne inleiding, verdeeld in de
volgende punten: lo. waarom is opleiding noodzake
lijk; 2o. hoe moet in de opleiding worden voorzien.
Bij de bespreking van punt 1 schetste spreker den
huidigen toestand van het vakonderwijs, met een uit
voerige beschouwing over de hoedanigheid van onze
leerkrachten, uit welke categorie van personen zij
worden gerecruteerd en stelde daartegenover de ei-
schen waaraan een leeraar of leerares aan een vak
school moet voldoen. Met waardeering voor het vele,
dat werd gedaan voor de ontwikkeling van het vakon
derwijs, meent hij op het groote verschil te moeten
wijzen tusschen een knap werkman en een vakleeraar.
De knapste werkman zal het steeds aan de noodige
methodische en paedagogische kennis ontbreken, het
welk toch voor den vakleeraar onontbeerlijk is en
slechts door een speciale vorming bijgebracht kan
worden.
Spreker toont aan dat men reeds jaren werkzaam
is te zoeken naar een goede opleiding en hoe bij het
Huishoud- en Industrieonderwijs men reeds eenigs-
zins in de behoefte naar een geschikte opleiding heeft
trachten te voorzien.
Bij punt 2„Hoe in die opleiding te voorzien", wijst
hij op de werkzaamheid van een commissie uit de Ver-
eeniging voor de Vakopleiding van Handwerkslieden
in Nederland, die reeds in I960 beraadslaagde om te
komen tot een speciaal daarvoor in te richten cursus,
voorts op de woorden van Dr. Gunning, privaat-do-
cent aan de Universiteit te Amsterdam, waar hij op
uitnemende wijze de groote verantwoordelijkheid
schetste van het onderwijzend personeel, waarvan de
groei en bloei der natie grootendeels afhankelijk is.
Verder wordt nog gewezen op de plannen van minister
Kuijper, om bij het stichten van een M. T. School op
te nemen een specialen cursus tot opleiding van werk
krachten voor vakscholen en op het feit, dat de In
specteur op het M. O. ,de heer H. J. de Groot, telkens
aandringt, dat in deze behoefte zal worden voorzien
en wordt daarbij aangehaald een gedeelte van diens
rapport over de inrichting van het Technisch-Indus-
trieel en Handelsonderwijs van Zuid-Duitschland,
Weenen en Boedapest.
In verband met het voorgaande sprak inleider de
hoop uit dat door deze regeering stappen zullen wor
den gedaan om ons technisch onderwijs inclusief de
opleiding der leerkrachten bij dit onderwijs afdoende
te regelen.
Bij het debat werd nog de noodzakelijkheid betoogd
van een aestetische opleiding van den vakleeraar en
de leerares en werd nader aangetoond, hoe noodig
het is in dezen tijd van verval op het gebied van kunst,
dat de toekomstige werkman door den onderwijzer
ook op het aestetisch schoone in zijn vak kan worden
gewezen; tevens werd de hoop uitgesproken, dat bij
het M. T. O. een ruime plaats zal worden aangewezen
aan de aestetische gedeelten der opleiding, waarbij de
vorige spreker zich aansloot.
Na nog eenige bespreking van huishoudelijken aard
werd de vergadering, welke werd bijgewoond door den
heer H. van der Heij, directeur der Ambachtsschool,
door den voorzitter na rondvraag gesloten.
Zitting van heden.
Smaadschrift.
Na eenige kleinere zaken werd er heden voor de Ar-
rondissements-rechtbank een zaak behandeld, waarin
heel wat getuigen werden gehoord. In de rechtzaal
verschenen o.a. een kapitein ter zee, een eerste luite
nant, verscheiden matrozen eerste en twee klasse en
mariniers, allen behoorende tot de bemanning van H.
M. 's pantserschip „Piet Hein," allen opgeroepen als
getuige, a charge en décharge. Wat was het geval
In de nummers 367, 368, 369, van 1, 8 en 15 Mei
van het Anker, het weekblad gewijd aan de belangen
van het mindere marine-personeel kwamen voor arti
kelen onder de rubriek Heldersche Correspondentie,
waarin werd geschreven over het optreden aan boord
van den kolonel Hoven en den eersten luitenant Hul-
steijn. Beide marine-autoriteiten hebben een klacht
ingediend wegens smaadschrift tegen den redacteur
uitgever Alexander Gustaaf Adolf V., 39 jaar dezer
dagen gekozen tot raadslid van den Helder), den schrij
ver van de correspondenties, ter zake van het opzette
lijk aanranden van den eer en goeden naam.
Tot verdediger van beklaagde trad op mr. Ed. Phi
lips uit Amsterdam.
Door den ambtenaar van het O. M. waren 5 getuigen
gedagvaard, waaronder Burm, die evenwel in een sa
natorium vertoeft en vervangen is door de Doelder.
Van de zijde der verdediging waren 13 getuigen a dé
charge gedagvaard.
De sub. griffier, mr. van Hees, las de geïncrimi
neerde artikelen voor. In die artikelen werden ver
schillende gebeurtenissen aan boord van het oorlogs
schip opgesomd, om te betoogen dat daar onrecht
lieerscht en ruwe bejegening voorkomt, en wordt ge
sproken over de schandelijke manier waarop de offi
cier Hulsteijn optreedt en het recht van marine-sche
pelingen verguisd wordt door commandant Hoven.
De beklaagde, daarna gehoord, zeide dat het Anker
in 2ÜU0 exemplaren wordt gedrukt. Hij bekende de
artikelen onder de letters G. jfll. N. zelf geschreven
te hebben. Hij had die letters gekozen omdat er stuk
ken werden geschreven in dat blad door iemand die
zich G. M. N. noemde en beklaagde het wenschelijk
vond, dat er continuïteit was.
Beklaagde ontkende het oogmerk en de bedoeling
gehad te hebben de beide heeren Hoven en van Hul
steijn te willen aanranden in hun eer en goeden naam.
Hij had willen handelen in het algemeen belang, ver
trouwende dat zijn aanmerkingen den beiden heeren
er toe zouden brengen, hun gedrag te wijzigen.
De getuigen a décharge had Hij doen dagvaarden
om het bewijs van de waarheid der genoemde feiten te
leveren.
Daarna werd gehoord Henri Theodoor Hoven, thans
commandant van H. M. 's oorlogsschip Hertog Hen
drik. Zoowel door den inhoud der artikelen in het
geheel alsdoor enkele afzonderlijkezinsneden in het
bijzonder achtte getuige zich beleedigd.
De verdediger wenschte dezen getuige gevraagd te
zien of hij ontkent de waarheid der feiten welke er in
de artikelen genoemd worden.
De getuige deelde hierop uitvoerig mede, dat hij een
matroos eerste klasse op een nacht liet looden, waarbij
bleek dat de man onbekwaam was, terwijl in de cor
respondentie staat dat de man zich vergiste. Getuige
had den man een standje gegeven en hem gelegenheid
gegeven zich de ontbrekende bekwaamheid aan te
vullen in een maand tijds. Immers als getuige geen
zekerheid heeft dat de matrozen bekwaam zijn, kan liij
niet de verantwoordelijkheid dragen voor een 260-tal
menschenlevens. Bij die gelegenheid heeft getuige
verschillende matrozen laten looden, om de overtui
ging te hebben dat zij bekwaam waren.
Thans een- tweede geval. Het gebeurt dat er ma
trozen zijn die voor een stukje zeep warm waschwater
koopen van den kok. Toen getuige uit den mond van
een jongetje vernam, dat hij wel eens bij den kok een
dergelijken handel dreef, heeft hij het jongetje, den
kok en den kok-sergeant gestraft, maar volstrekt niet
zwaar. Bovendien zij hadden zich kunnen bekla
gen. Yan rancune is bij getuige geen sprake als
iemand zich beklaagt wegens een straf bij een hooge-
re autoriteit. Getuige antwoordde op een vraag van
den verdediger het uitgesloten te achten, dat een offi
cier als Yan Hulsteijn tegenover een matroos woor
den zou gebruiken als lammeling, sodemieter, etc.
Beklaagde wees er op, dat de zeep- en water-kwestie
een misbruik is, dat tot gebruik is geworden. En
daarvoor werd de sergeant-kok betrekkelijk zwaar ge
straft.
De getuige v. Hulsteijn, luitenant ter zee eerste klas
se aan boord van de „Piet Hein" achtte zich eveneens
door den inhoud der artikelen in het algemeen belee
digd, maar ook door afzonderlijke zinsneden in het bij
zonder, bijv. waarin wordt gezegd dat hij een matroos
heeft uitgescholden voor lamme sodemieter en lamme
ling.
Getuige ontkende die woorden gebezigd te hebben
tegenover een bootsman. Het doet getuige leed dat
die bootsman niet gedagvaard is.
Getuige A. W .Jaring, directeur van de Heldersche
Uitgevers-Maatschappij verklaarde dat „het Anker"
op die drukkerij wordt gedrukt, getuige A. W. Michels,
boekhandelaar te den Helder verklaarde als abonné
de nummers 367, 368 en 369 van „het Anker" te hebben
ontvangen en aan huis bezorgd, getuige J. de Dolder,
kantoorbediende, heeft het per kruisband over den
post ontvangen.
Daarna werd de rechtzitting geschorst tot half twee.
Na de pauze werd allereerst als getuige a décharge
gehoord de matroos eerste klasse P. J. F. Vergunst.
Hij herinnerde zich niet of hij die Heldersche cor
respondentie in „het Anker-" had gelezen, maar wist
wel wat er in stond. Hij kan zich herimieren dat de
hr. Hulsteijn de geïncrimineerde woorden heeft gebe
zigd tegen een bootsman. Het was bij gelegenheid
van het binnenkomen. Bootsman Moerkamp stond
alleen aan den wal, hij wilde een tros verplaatseif, dat
ging toen niet snel genoeg, en toen zeide de eerste
officier die woorden. Het is bij dezen eersten officier
g. v. d. voor en g. v. d. na.
De geschiedenis van het stukje zeep is getuige be
kend. Hij weet ook dat dit een. algemeen gebruik is,
ook aan boord van andere schepen. Dat de overwinst
van de Toko de cantine ten bate deT schepelin
gen werd aangewend, was spreker niet bekend.
Na het verschijnen der stukken zijn er nieuwe pla
ten gekocht voor de gramofoon.
Getuige Hoven zeide diep verontwaardigd te zijn,
dat een matroos eerste klasse dit in het publiek durf
de verklaren. Getuige heeft bij zich het Toko-boek,
waarin staat dat de winst besteed wordt ten gerieve
der equipage.
In December 1907 is besteed 4 aan gramofoon-
pennetjes, in Februari 1908 J 61.35 aan platen, in Ju
ni 1908 muziek aan boord 20, in Augustus 1908
voor tochten naar Bergen en naar het circus 57.955
en 11.26, in November 1908 uitgang equipage 68.
Getuige Vergunst zeide, dat hij niet bekend was
met dit gebruik. Hij was mee geweest naar het cir
cus, maar wist niet dat het uit de Toko-winst kwam.
De President: Dus u weet het nu en kunt het Uw
kameraden mededeelen. Overigens wensch ik dat U
fatsoenlijk spreekt, daar U hier fantsoenlijk behan
deld wordt.
Getuige Hoven noemde nog meerdere bedragen, be
steed uit de Tokokas voor pleiziertjes te Lissabon en
te Den Helder.
De verdediger merkte op, dat het blijkbaar niet ge
publiceerd was.
Getuige Van Hulsteijn zeide wel eens krachtuitdrak-
kingen te gebruiken, maar nimmer „lamme sodemie
ter" te hebben gezegd.
Vervolgens werd gehoord den matroos eerste klasse
B. Faassen, die eveneens den bootsman heeft hooren
uitschelden door getuige van Hulsteijn, den eersten
officier.
De getuige van Hulsteijn bleef ontkennen. Getuige
Faassen voegde nog aan zijn verklaring toe, dat de
bootsman op den wal die uitdrukking niet heeft kun
nen hooren.
De matroos tweede klasse A. v. d. Banning heeft
de bedoelde woorden ook gehoord uit den mond van
den eersten officier, kort voor het verschijnen van het
artikel in „ITet Anker." Ook hij vermoedde, dat de
bootsman die woorden niet kon hooren.
Getuige deelde daarna het een en ander mede om
trent het gebeurde ten aanzien van het looden, waar
bij bleek, dat hij een ander geval bedoelde dan het zoo
even ter sprake gebrachte.
Voorts verklaarde getuige dat hij in het laatst van
April gestraft is wegens luiheid bij het kolenladen,
dat hij zich gewend had tot den commandant, die hem
gelast had zich te verwijderen, hetgeen hij langzaam
had gedaan. Op de vraag van den president ant
woordde getuige, dat hij perplex was van de behande
ling en niet langzaam is weggegaan bij wijze van lij
delijk verzet.
Getuige Hoven deelde mede hoe dit geval zich voor
gedaan heeft. Getuige straft nooit iemand zonder
den persoon gesproken te hebben. Het is 29 April ge
weest, dat liet gebeurd is. Getuige heeft hem gezegd,
dat hij zich niet had verontwaardigd moeten toonen
jegens den schipper. Getuige gevoelt zich diep ge
griefd, dat dit gepubliceerd is, omdat hij voor zich de
overtuiging heeft humaan gehandeld te hebben.
Bij geheime aanschrijving was bekend gemaakt dat
er gratie verleend moest worden als er een prins of
prinses geboren werd. Nu heeft getuige gezorgd, dat
de straf werd gegeven op den dag der geboorte van
prinses Juliana, zoodat Benning gratie kon krijgen
voor de straf, wegens zijn gedrag jegens den schipper
verdiend. Om half twaalf is zijn provooststraf uitge
sproken en onmiddellijk daarop is gratie verleend.
Getuige Benning verklaarde dat hij wel gratie ver
kregen heeft, maar dat een deel van zijn tractement
ingehouden is.
Vervolgens werd gehoord de matroos eerste klasse
P. Krul, die verklaarde niet gehoord te hebben dat v.
Hulsteijn de matrozen uitscheldt, al gebruikt hij wel
eens krachtuitdrukkingen.
Getuige v. Hulsteijn zou er prijs op stellen als de
schipper Christiani en de bootsman Kerstberg, die al
tijd bij en om hem zijn, als getuigen werden gehoord.
De president zeide dit verzoek genoteerd te hebben,
voor het geval de rechtbank het voor het onderzoek
noodig heeft.
Vervolgens werd gehoord de matroos F. Corduwener
die den officier v. Hulsteijn wel eens heeft hooren
vloeken,maar nimmer gehoord, dat deze ondergeschik
ten uitschold.
Getuige van Berkum, ook matroos eerste klasse,
legde een dergelijke verklaring af.
De getuige D. Mink, bottelier', H. Frietsch, marinier
tweede klasse, legden dergelijke verklaringen af.
De tamboer IJzendoorn bleek van de zaak weinig af
te weten.
De matroos eerste klasse van Groningen wist iets
mede te deelen omtrent een geval van looden, dat bui
ten deze zaak staat.
De president: Ik geloof dat we ins Blaue hinein
gaan, zonder dat we daarmede iets opschieten.
