DAGBLAD VOOR ALKMAAR <1 OMSTREKEN.
mjÊ
HOEST es VERKOUDHEID
Honderd en elfde Jaargang,
1909.
DONDERDAG
25 NOJVEMfBER.
BINNENLAND.
m
ré
Loog Hersteller
No. 276.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
w or Alkmaar 0,80; franco door het geheele Rijk f 1,
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën:
regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
istie aar plaatsruimte.
Br n franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
RMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
INGEZONDEN MSDEDPELiNGEN.
Het meest moderne, best bekende en
succesvolste geneesmiddel ter
wereld tegen
Monsters worden gratis en franco toegezon den door den Heer
HUISMAN, Javastraat '082, Amsterdam.
REOi rzaken.
S t
COURANT.
B1A.V1
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK
MAAR brengen ter algemeene kennisdat zij bij
besluit van heden ondsr voorwaarden verg nning heb
ben verleend aan:
de Maatschappij tot detailverkoop van petroleum „DE
AUTOMAAT" te Rotterdam, tot het oprichten van
een bergplaats tot bewaring van btnzine, achter het
perceel Gessterwsg, wgfc E No. 1.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
22 Nov. 1909, DONATH, Secretaris.
DRANKWET.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alk
maar brengen ter algemeene kennis, dat bij Heer en
Gedeputeerde Staten van N.-Holl&nd is ingekomen
een verzoekschrift fVan K. GO VERS, te Burgerbrug,
om vergunning tot den verkoop van sterken drank in
het klein alleen aan logeergasten in het perceel Dijk
C 25.
Binu ;n twee weken na deze bekendmaking kunnen
tegen h*t verleeneu der^-vergunning schriftelijk fee
zwaren bij hun college worden ingediend.
Burgemeester en Wethouders-voornoemd
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter,
den 28 Nov. 1909. DONATH, Secretaris,
GEVONDEN VOORWERPEN
Een lorgnet, een handschoen, eeii buigtang, drie
portemonnaies met eenig geld, een boek, een schoentje,
een lap stof, ©enige strengen koralen, een zakdoek
twee huissleutels, een tasch, een mesje, een spoor
kaartje, een paar kousen, een parapluie, een rijtuig
kussen en een wagenmoer.
Voorts zijn nog aan het Bureau van Politie te be
vragen de navolgende voorwerpentien zweepen, zeven
parapluies, een jas en vest, drie mandjes, een zak
waarin grijze voering, kerkboek enz.drie fietspompen,
drie hamers, een wit en een bont boezelaar, twee hoe
den, een troffel, een strijkstok, drie witte zakken, een
kinderkraag', drie banden van kinderwagens, twee
boorden met fronts en twee losse boorden, een voetbal
schoen, twee matrozenmutsen, een pakje lappen, een
gewichtenblok, een overschoen, een kinderschort, een
teekenboek, twee muziekboeken, een lantaarn, ©enige
papieren bloempotten en een rijwielketting.
Alkmaar, 24 November 1909.
De Commissaris van Politie,
W. Th. VAN GRIETHUIJSEN,
Gemeentelijk grondbedrijf
In" de „Haagsehe sprokkelingen" van liet Utr. Dag
blad lezen we:
In een van die lucide oogenbliltken, die onze ge
meenteraad had bij zijne meereudeels extra-oommunale
beraadslaging naar aanleiding van de gemeente-be-
grooting, sprak een der leden ook even over de cijfers
en in verband daarmede over het Grondbedrijf.
't Zal wel aan den geestverwarrenden invloed der
afdwaling van dat debat te wijten zijn, dat bedoeld
lid daarbij het zonderlinge verwijt liet hooren, dat wet
houder Simons bij zijn raming voor 1910 alreeds met
de uitkomsten van dat bedrijf en haar invloed op de
belasting-percentages rekening had moeten houden.
Te midden van een debat, waarin om. een Kamerlid
tegenover den Raad betoogde, dat de leerplichtleef
tijd behoorde te worden uitgebreid, was 't ook niet te
verwonderen, dat dezelfde of een ander vergat,
dat verordeningen als die tot instelling van een grond
bedrijf krachtens de Gemeentewet de goedkeuring vat\
Gedep. Staten behoeven, en dat deze i. c. nog niet was
ingekomen.
Dat de wethouder, die deze kleinigheid even deed
opmerken, van mieer financieel beleid heeft blijk gege
ven, hebben we deze week bewezen gezien. Trouwens,
de heer Simons had ex goede gronden voor; want als
praktisch man heeft hij al vooraf met Gedep. Staten
onderhandeld en wist hij dus, hoe deze er over dach
ten.
Gedeputeerden hebben nu laten weten, dat zij aan
de verordening hun goedkeuring onthouden, zoodat
deze aangenomen dat de Kroon de Gemeente in 't
gelijk zal stellen zeker in het eerste halfjaar niet
in werking zal kunnen komen.
De kwestie loopt over de aflossing van het kapitaal,
dat do Gemeente in grond steekt en dat zij uiteraard
door leening moet opnemen.
Bij deze leeningen nu is natuurlijk bepaald, dat de
gemeente een zeker bedrag 's jaars zal aanwenden voor
rente en aflossing, dat zij moet vinden uit haar gewo
ne inkomsten. Feitelijk zijn wij alzoo, reeds sedert ja
ren, bezig om uit onze inkomsten (belastingen) een
aardig kapitaal in den vorm van grondeigendom
men voor het volgende geslacht ter zijde te leggen.
En can dei' bedoelingen met het Grondbedrijf is nu
geweest, aan dien toestand, een eind te maken. Op
grond, die in waarde toeneemt, heeft zelfs een gemeen
te zeker niet af te schrijven; het volgende geslacht zal
er toch al reeds winst genoeg van krijgen. En de vorm,
daarvoor gevonden, is nu deze, dat het Grondbedrijf
jaarlijks onder waarborg voor de juistheid door pe
riodieke herschattingen db waardevermeerdering
zal bijschrijven, waardoor de stadskas uit dat bedrijf
ook jaarlijks een redelijke winst hoopt te maken, die
dus indirect de uitgaven voor schuldaflossing op de
gronden zal goedmaken.
Men kan dit financièrskunst noemen, de juistheid is
moeilijk te betwisten; allerminst, omdat de gemeente
ook de kwade kansen op zich nam, voor 't geval do
waardestijging bij de taxatie minder groot blijken
mocht.
HOFLEVERANCIER.
.Jai
Onmisbaar voor Sprekers, Zangers en alle
die aan Zwakheid der keel lijden.
WAARSCHUWING: Eiscft beslist „Owbrldge"
en neem geen andere.
s de beste, goedkoopsteen veiligste weg ter genezing.
Vervaardigd door
W. T. OWBRIDGE, Ltd.,
Fabrikanten, The Laboratory, HULL.
Gevestigd 1874.
Verkrijgbaar tegen 67H cents bij
alle Apothekers en Drogisten of
bij den Agent VI P HUISMAN,
ip -VK. Javasfraet 82,
Amsterdam. jÉföJRfo
C/ad P or 8 kONGHERS TELLER ia o. verkrijgbaar ts Alkmaar bijNIE-
KOP SLOTHOUBER, Lmgestraatta IJmuideu bij H. SANT, Wiiiemsplein, H. SUK, Bioeraitraat
te Vels«f o*o]r d bij: H. SUK. in drogerijen.
Pil de methode id bovendien noodig', als men wil dat
tie gemeente op die ruime schaal, die èn voor een
vruchtbaar Grondbedrijf, èn voor het algemeen be
lang gewenscht is, gronden zal aankoopen, die, door
dat zij nog ver van de bebouwde kom liggen, thans
voor matigen prijs te bekomen zijn, daar zij eerst in
een meet' verwijderde toekomst in bouwterrein zullen
zijn om te zetten.
Dat is ieder begrijpt 't dat wat een gemeente
lijk grondbedrijf sterk maakt tegenover particuliere
speculanten, die geen menschenleeftijd kunnen wach
ten met realiseeren van de' waardestijging. En alleen
op die wijze kan dte gemeente, zonder inmiddels een
deel der winst aan particulieren te laten toevallen,
zich en de aan de gemeenschap toekomende waarde
stijging èn de suprematie ten aanzien der bestemming-
van de omliggende gronden verzekeren.
Gedep. Staten echter, die voor zulke grondpolitiek
niet veel schijnen te gevoelen er zitten nogal
groot-grondbezitters in het college, die dus uitteraard
niet erg- voor „landnationalisatie" kunnen zijn heb
ben er nu wat op gevonden om zich te verzetten. Dat
iets zijn de voorwaarden, waaronder de gemeente tot
dusver leende. Daarin, zeggen zij, is ten bate van de
geldleeners bepaald, dat de gemeente ook zal aflossen;
en dit mag nu h. i. niet worden weggecijferd met be-
hi^p van de „vermeende" waardestijging van den
grond.(Dat woord „vermeende" wijst op de eigenlijke
bedoeling). En daarom verlangen Gedep. Staten, dat
t althans met de bestaande leeningen bij het oude
blijven zalook aflossing uit de belastingen.
Natuurlijk gaat de Raad in beroep bij de Kroon.
Het was al vooraf vastgesteld.
Dat de eindbeslissing van groote beteekenis zal zijn,
zal ieder inzien. Voor alle uitbreidende gemeenten is
t de vraag, wie voortaan het voordeel zal hebben van
omzetting van weiland in bouwterrein: de gemeente,
iie de lasten der uitbreiding te dragen krijgt en de
waardevermeerdering veroorzaakte, of de particulier,
die, als hij zijn tijd afwacht, ten koste van het alge
meen (d. i. van de huurders der woningen) rijk wordt.
Arror.disseröCiits Rechtbank te Alkmaar.
Zitting van Dinsdag 23 Nov.
Vernieling.
De eerste zaak hedenmorgen was die tegen Catha-
rina B„ werkster te Helder, Jacob S., arbeider te
Helder, Jannetje R. en Johanna S. te Helder. Hun
was ten laste gelegd, dat zij den 3en September had
den vernield ruiten en een lamp in het huis van juf
frouw Brederode, dat. staat in een steeg, die uitkomt
in de Vischstraat.
Behalve Jannetje R., bekennen beklaagden het hun
ten laste gelegde.
Dirk Stuyvenberg, agent van politie te Helder,
ging', nadat hij gewaarschuwd was, dat er een oploop
was voor het huis van Guurt Brederode, op onderzoek
uit. Ilij zag dat er ruiten verbrijzeld waren en da
lamp, dia in het vertrek hing, stukgegooid was.
Albertus Brederode te Helder verklaart den 3den
September van zijn werk te zijn geroepen, omdat het
zijn dochter Guurt lastig werd gemaakt. Hij spoedde
zich naar de Vischstraat en stond versteld van de
verwoesting, die was aangericht.
Daarna werd het dochtertje Catharina van de derde
beklaagde gehoord, zij heeft het oploopje gezien en
weet, dat Jacob S. en Catharina de B. met steenen
gooiden, zoodat de ruiten en de lamp verbrijzeld wer
den.
Ook Herman us Boon zag het bombardement op het
huis van Brederode. Hij zag de derde en vierde be
klaagde meermalen gooien, maar weet niet, of zij de
ruiten raakten.
Elisabeth Zijp, huisvrouw van Johannes van der
Bel, was eveneens getuige van het relletje en heeft al
de beklaagden zien gooien.
De laatste getuige is de echtgenoot© van Johannes
Christel. Ook zij verklaart, dat de beklaagden alle
gegooid hebben, 't zij met steenen of met cokes.
De officier van justitie is vad meening, dat er een
hoogst afkeurenswaardige daad is gepleegd voor het
huis van Brederode en eischt voor ieder der beklaag
den een week gevangenisstraf.
Mishandeling.
Machiel BL, Jan BI., beiden te Sint-Maarten en
Pieter B. en Cornells B., beiden te Tuitjehorn hadden
zich den 19den September tijdens de kermis te Tuitje
horn aan mishandeling schuldig gemaakt.
Als eerste getuige werd Jan van Diepen gehoord,
die was op bovengenoemden avond in de herberg van
Klaas Kossen. Toen hij daar met een paar vrienden
zat, kwamen de gebroeders binnen, die hem
vroegen mee naar buiten te gaan. Zij pakten hem
toen aan en sloegen hem terdege.
Klaas Molenaar te Warmenhuizen verklaart ook in
de herberg van Kossen te zijn geweest, tegelijk met de
gebr. Bi. en den vorigen getuige. Volgens hem hebben
ben de gebroeders Jan Diepen zonder ©enige aanlei
ding een regen van vuistslagen toegediend. Er ont
stond toen een algemeene vechtpartij, waarbij getuige
zelf, die evenwel niet meedeed, een paar gevoelige
klappen opliep.
de gebroeders BI. Jan Diepen zonder eenige aanlei-
l ilk Slot was eveneens getuige van de vechtpartij,
hij zag, dat Diepen door de gebr. BI. werd aangeval
len. Ook Gerrit Jongejan vertelt hetzelfde, hij verliet
daarop de herberg; op den weg naar Warmenhuizen
kwam hij Jan BI. met Cornelis B. tegen, die hem aan
vielen. Na veel moeite gelukte het hem zich los te
rukken. Hij verschool zich achter een boom, gleed
evenwel uit en kwam in een sloot terecht, waarop Cor
nelis B. riep: „Als je eruit komt, sla ik je dood."
Getuige had ook gezien, dat Pieter B. in de zaal
van Kossen, Klaas Molenaar met een stoel sloeg.
Anton Nannes verklaart in de herberg gekomen te
zijn, terwijl de vechtpartij aan den gang was. Hij zag
Pieter B. staan met een stoel in z'n handen, waarmee
hij later Molenaar op z'n hoofd sloeg. Hij verliet de
herberg' met Jongejan, die onder weg werd aangeval
len.
f* lK
Willem Kemper zag eveneens de mishandeling van
Jongejan en deze even later in het water liggen. Jan
BI. en Oomelis B. hadden hem aangevallen.
Beklaagden ontkennen het hun ten laste gelegde,
waarop de President de gebroeders BI. onder 't oog-
brengt, dat het niet de eerste maal is dat zij
terechtstaan en een dergelijke houding aannemen.
I)o officier van justitie acht beklaagden schuldig en
eiselit voor den len en 2en beklaagde een gevangenis
straf van 1 maand, tegen den 3den en 4den 2 weken
gevangenisstraf.
Beleediging.
Jan P. was niet verschenen. Hij had den léden Oc
tober den opzichter-hulp-keurmeester van het gemeen
te-slachthuis te Alkmaar, Petrus Jau van Dijk, belee-
digend© woorden toeg-evoegd.
Petrus van Dijk werd ails getuige gehoord, hij ver
klaart, dat hij beklaag'de eenige malen gelast had bloed
op te ruimen. Beklaag'de wilde aan deze lastgeving
niet voldoen. Toen getuige dreigde het aan den di
recteur te zullen rapporteeren, beleedigde beklaagde
hem.
De officier eischt wegens deze beleediging een geld
boete van 10 of 10 dagen hechtenis.
r o o p e r ij.
Jan BI. uit Westwoud, was eveneens niet versche
nen. Hem was ten laste gelegd, dat hij zich den 15den
October wederrechtelijk bagger had toegeëigend. De
rijksveldwachter Jan Tesebeld betrapte beklaagde, die
's morgens zeer vroeg uit de dijkgracht onder West
woud met een ijzeren beugel bagger ophaalde.
Tesebeld maakte proces-verbaal van de zaak op.
Eisch 5 boete of 5 dagen hechtenis.
L andloope r ij.
Maarten K. te .Alkmaar was door den agent van po
litie Pieter Oorstanje den 22sten October aangehou
den. Beklaag'de zwierf reeds sedert 7 October zonder
middel van bestaan in Alkmaar rond. Hij was den
léden Maart ontslagen uit een rijkswerkinrichting.
Bij zijn aanhouding was beklaagde slechts in het bezit
van een halve cent en had hij reeds tien nachten op
het bureau van politie onderdak gehad1.
De officier eischt wegens landlooperij een hechte-
nisstraf van 3 dagen, daarna opzending naar een
rijkswerkinrichting voor den tijd van 3 jaar.
B e d e 1 a r
ij-
Petrus Wilhelmus R. was niet verschenen. Hem was
ten laste gelegd, dat hij te Oostwoud, gem. Midwoud
den Ssten October had gebedeld'.
Bij Jacoba de Leeuw was beklaagde 's morgens aan
de deur geweest. Hij bood potlooden enz. te koop aan.
Daar zij evenwel niets noodig had; vroeg beklaagde
haar een kleinigheid, die zij echter niet gaf. Beklaag
de liep toen kwaad weg.
Aris Koster, timmermansknecht te Oostwoud, zag-
den Ssten October dat er een man ging naar de wo
ning van de Leeuw. Nadat hij koopwaar aangeboden
had, zag getuige hem kwaad weggaan.
Johannes de Koekoek te Oostwoud werd gewaar
schuwd, dat er een persoon rondliep, die het d© men-
schen lastig maakte. Getuige spoorde beklaagde op
en ging met hem naar het huis van Jacoba de Leeuw,
die beklaagde herkende.
De officier acht het wettig en overtuigend bewijs
geleverd en eischt wegens bedelarij 12 dagen hechtenis.
V erduistering.
Klaas 8. te Spanbroek was ten lajste gelegd, dat hij
einde Sept. of begin Oct. 1909 een haan had weggeno
men ten nadeele van Klaas Korver. De haan liep bij
beklaagde's kippen, beklaagd© ving hem op en ver
kocht hem.
Klaas Korver, vrachtrijder te Spanbroek verklaart
den 28sten September een paar patrijs-kleurige leg
horn-hanen gekocht te hebben van Sohuytemaker. Ge
tuige had ze beide gekortwiekt. Twee weken nadat ze
in zijn bezit waren gekomen, vermiste hij één van de
twee. Later zag getuige hem bij Buning aan den
Zomerdijk loopen. Hij gaf hiervan kennis aan den
veldwachter Koene, met wien hij naar Bruning is toe
gegaan. Getuige, die erg' op den haan gesteld was,
kocht hem weer terug.
Jan Bruning, arbeider te Spanbroek verklaart den
haan van beklaagde gekocht te hebben door hem er
een andere voor in de plaats te geven.
Dirk Sohuytemaker, café-houder te Spanbroek ge
tuigt, dat hij einde September twee patrijs-kleurige
Kg'horn-hanen aan Korver had verkocht.
Door den officier van justitie werd wegens dezen
verduistering één maand gevangenisstraf gevraagd.
W e d e r s p a n n i g h e i d.
Steven H. en Jacob K. te Urk waren niet versche
nen. Zij hadden zich den 24en Juli verzet tegen den
veldwachter Jongkees, die als getuige werd gehoord.
Getuige pakte H. beet, die erg dronken was, om
hem naar het arrestantenlokaal over te brengen. Be
klaagde verzette zich hiertegen krachtdadig en werd
daarbij nog geholpen door K., die hem trachtte los te
rukken.
Wegens wederspannigheid werd tegen ieder der be
klaagden een gevangenisstraf van 1 week geëischt.
