DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Vader Kondellk en bruidegom Wejiara.
Honderd en elfden Jaargang.
Voorbereidend militair
onderricht.
No. 280
1909.
Deze Courant wordt eiken avond* behalve op Zon- en
reestdagemuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor P ikmiar f 0,80? franco door het geheele Rijk f I,
Pf aderlijke nummers 3 Cents.
DINSDAG
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Qroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/ho HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 0.
30 NOVEMBER.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
TaMooismiiiisMr
ALKMAARSCHE COURANT.
2r
zal
I V B U R G E MEES TE R der gemeente ALKMAAR
brengt, naar aanleiding van een desbetreffende circu
laire van den heer commissaris der Koningin in deze
provincie, ter kennis van belanghebbenden, dat het
onderzoek naar de geoefendheid van
lo. LOTELI NGEN, die dingen naar het bewijs, hetzij
voor militaire bekwaamheid, hetzij voor lichamelij
ke geoefendheid, dan wel voor beidC;
JONGELIEDEN, die dingen naar liet getuig
schrift, vereischt tot het aangaan eener verbinte
nis bij liet RESERVEKADER, hetzij der Infante
rie of der vesting-artillerie, dan wel der genie,
plaats vinden in het tijdvak VAN EN MET 4
TOT EN MET 15 JANUARI 1910; j
dat het onderzoek voor eiken deelnemer in één dag
afloopt en voor lotelingen en jongelieden, woonachtig
en verblijf houdende in de gemeente ALKMAAR zal
worden gehouden te HELDER; i
dat tot het onderzoek uitsluitend worden toegelaten:
a. zij, die hebben deelgenomen aan de loting voor de
lichting 1910;
b. de lotelingen der lichting 1909, die, ingevolge het
bepaalde bij de tweede zinsnede van art. 99 der Mi-
litiewet 1901, in 1910 worden ingelijfd;
e. de reeds ingelijfde lotelingen, in het genot van uit- j
stel van eerste oefening, die, om in aanmerking te
kunnen komen voor verlenging van uitstel, in ver
band met de bepaling van het op 2 na laatste lid
van art. 92 van het K. B. van 2 December 1901
(Staatsblad No. 230), zooals dit artikel is gewijzigd
en aangevuld bij de K. B. van 17 October 1904
(Staatsblad No. 234) en van 9 Januari 1909
(Staatsblad No. 10) hun bewijs van voorgeoefend
heid wensehen te vernieuwen;
servekader der Infanterie, Vesting-Artillerie of 1
d. jongelieden, adspiranten-vrijwilliger voor het Re- j
Genie. i
Belanghebbenden, die zich niet VóóR DEN lOden
DECEMBER 1909 ter gemeente-secretarie tot deelne
ming aan het onderricht hebben aangemeld, worden
niet tot dat onderzoek toegelaten.
Zijdie bij de schietoefeningen tot verhooging van
lands weerkracht een schietbewijs' hebben verkregen,
leggen dit bij de aanmelding over
De Burgemeester voornoemd,
G. RIPPING.
Alkmaar, 30 November 1909.
ALKMAAR, 30 November.
In onze Tweede Kamer is gisteren met de stemmen
van rechts tegen links aangenomen een voorstel van
minister Kolkman, om den accijns per hectoliter ge
distilleerd van 50 proeent sterkte, welke bij de wet
van 1892 was bepaald op 63, te verhoogen tot 90,
een niet onaanzienlijke verhooging dus. Men moet
niet meenen, dat de stemming verband houdt met ze
kere beginselen welke men in een veeldaagsch debat
tevergeefs heeft getracht nader vast te stellen. Links
stemde met uitzondering van den heer Van Kar-
nebeek vóór bij- wijze van protest, omdat de regee
ring niet tegelijkertijd een verlaging van den suiker
accijns had voorgesteld.
Overigens als links had kunnen vermoeden, dat
deze daad van protest een verwerping ten gevolge zou
kunnen hebben, dan ware zij stellig achterwege geble
ven. Het feit ligt er nu eenmaal: er is geld noodig.
Er staat een tekort van 12 millioen te dekken en nu
heeft de regeering 6.700.000 gevonden door de ver
hooging van den accijns op het gedistilleerd.
Steeds meer gaat men in den laatsten tijd om te
gen haar op te nemen.
Tri Rusland heersclit koning Alcohol onbelemmerd
en onverzwakt. Niet de J apanners hebben het over
wonnen, niet de terroristen hebben zijn positie als
groote mogendheid ondermijnt, de drank heeft dit ge
daan. De voornaamste bron van inkomsten is de
kunnen voldoen aan de voortdurend stijgende uitga- j drank; de verkoop hiervan wordt van overheidswege
ven zich wenden tot Koning Alcohol. Een bekend j bevorderd, de vergiftiging der bevolking wordt stel-
Duitscli journalist, de heer Domburg vestigde juist j selnnitig ter hand genomen. Een overmachtig Rusland
dezer dagen op dit. verschijnsel de aandacht. j kan men niet wenschelijk achten, maar smartelijk, ja
Sinds de laatste zittingen hangt er nog- een zekere
KLEINE GEBEURTENISSEN UIT HET
LEVEN VAN EEN PRAGER GEZIN
NAAR HET BOHEEMSOH
f VAN.
IGNAT HERRMANN
door
S. J. BARENTZ—SCHöNBERG.
In den handel verkrijgbaar ingen. 2.90; geb. 3.50.
59)
Beste .Frans, je hebt ons verrast en beschaamd.
Josefine heeft ook een klein geschenk voor je, maar
het is nog niet thuis. Het monogram erop is pas mor
gen gereed,
Wejwara verzekerde dat hij gaarne wilde wachten
en dat het hem morgen dubbel plezier zou doen. Hij
vroeg' Josefine de broche op haar japon te steken om
te zien hoe die haar stond. Mevrouw Kondel ik en de
tante ruimden de tafel af en de meester schonk versch
bier in de glazen. In den hoek bij dien spiegel maakte
Josefine do broche vast en hier gelukte het Wejwara
ook eenige kussen te stelen. Hij had er een kinderlijk
genoegen in dat niemand erop lette.
Slavitschek veegde wel zijn lippen af, maar dat
was na het avondeten.
Wel, mijnheer Slavitschek legt u nu al de wa
pens neer? De dames nemen wel het- meeste weg',
maar een kleine epiloog wacht ons nog: een stukje
kaas en het een of andere zeemonster. Dat is goed
voor de spijsvertering. Daarbij drinken wij een glaasje
wijn dat lusten de dames zoo graag. En dan zullen
wij echt vroolijk worden het is immers Wejwara's
laatste dag tot aan zijn levenseinde zal hij nooit
meer zoo vrij zijn.
Wat zegt u, papa vroeg Josefine, plotseling
achter hem komend en hem zacht aan beide ooren
foezellucht binnen de muren van den Rijksdag, zegt
hij, ja, deze lucht bezwangert op het oogenblik de ge
heele politieke atmosfeer in Duischland. Er is op het
oogenblik geen belangrijker punt dan de vraag of de
brandewijn- en bierbelasting al of niet goed geregeld
is. Van de centen, welke bier en brandewijn thans
meer kosten, hangen bij de eerstvolgende verkiezingen
wel en wee der partijen en daardoor de lotgevallen van
het geheele rijk af.
In Engeland verwachten de lords in den strijd, wel
ke zij aanbinden, de overwinning doordat zij de men
schel! steunen, die belang hebben bij brandewijn en
bier. In de branders en in de slijters hebben zij in
vloedrijke verkiezingsagenten wij zouden hier in
Nederland misschien zeggen „zonder aanstelling"
van wie zij in den strijd tegen de begrooting met ver
hoogde belasting op alcohol -profijt kunnen trekken.
Sociale rechtvaardigheid, afgunst jegens de rijken,
grondwettige bezwaren staan tegenover de lords, maar j
Koning Alcohol werpt zijn gewicht in dé schaal en
wie weet hoe zij zal overhellen. De beslissing is van
verbazend groot belang, niet alleen voor Engeland,
maar ook voor andere landen. De Engelschie regeering,
welke thans heen gaat, heeft zich vredelievend ge
toond; de partij, die met behulp van de lords naar de
macht dingt is meer imperialistisch gezind. In de foe
zellucht, welke uit haar verkiezingstaktiek stroomt,
vermengt zich de reuk van kruitdampen.
Frankrijk heeft, zooals andere staten, zijn vlootpro-
gram en zijn tekorten; ook de Fransche minister van
financiën verlangt dekking door een dergelijke belas
ting, ook in Frankrijk balanceert de regeering op deze
kwestie, ook daar gebiedt Koning Alcohol over zeer
talrijke en zeer invloedrijke hulptroepen, welke zich
reeds op straat begeven: de couranten maken melding-
van protest-betoogingen door café-bedienden en kel
ners, in de groote- steden. Weldra zullen er verkiezin
gen plaats hebben. Zonden de- afgevaardigden er
niet voor vreezen het bij de café's te bederven, de ca
fe's, waarin de openbare meening gevormd wordt?
Tot de dagelijksclie gebruiken der Franschen behoort
het absint voor den maaltijd en de cognac daarna. De
stuiver, die op deze genotmiddelen meer geheven
wordt kan een steen worden, waarover menig geacht
afgevaardigde struikelt. De afkeer der meeste Fran
schen jegens militaire verwikkelingen kwam tot dus
ver voor den dag. Doch de radicale republiek heeft ve
le vijanden van rechts zoowel als van links en allen
trachten met de drankpolitiek als basis den strijd te-
trekkend.
Och, ik raad mijnheer Slavitschek juist, zoo
spoedig mogelijk te trouwen, er bestaat niets beters.
En hij zegt dat er geen tweede meisje is zooals jij en
dat hij daarom waarschijnlijk ongetrouwd blijft. Maar
jelui hoort niet dat er gescheld woa-dt.
Mevrouw Kondelik had gelijk gehad. Het was Ama-
lia Myschka, die door het dienstmeisje werd gebracht
en later door haar broer gehaald zou worden.
Het was over elven, het gezelschap was in de opge-
ruimdste stemming. Amalia Myschka lachte voortdu
rend en zat reeds heel dicht bij mijnheer Slavitschek,
wiens oogen als sterren schitterden. Mijnheer Konde-
lik's wijn had het bloed van het gezelschap in bewe
ging gebracht.
Na twaalven nam het gezelschap afscheid en Wej
wara, die als de laatste, in het portaal van Josefine
nog een bartel ijken kus kreeg, hoorde zacht de waar
schuwing-
XXVIII. i
NAAK HET ALTAAR.
Alsof zij den wekker in haar hoofd had, ontwaakte
mevrouw Kondelik op den trouwdag om zes uur. Of
schoon zij gisteren tot na middernacht was op ge
weest, nogal heel wat wijn en bier en ten slotte nog
likeur gedronken had, gevoelde zij niet de minste ver
moeidheid. Met heldere oogen keek zij in het licht
van den herfstmorgen, ze was heelemaal frisch of
schoon het haar toescheen dat zij pas een uur geleden
was gaan liggen. Zoo dicht stond gisteren bij van
daag.
Haar eerste gedachte was Josefine. Werktuigelijk
trok zij haar hand onder de deken uit, maakte het
teeken des kruizes en begon zacht het Onze Vader te
bidden. Dat deed zij driemaal en stond toen geraisch-
loos op. Zij wilde haar man niet wakken- maken. Pa
pa moest nog een uurtje lekker slapen.
weerzinwekkend moet men worden getroffen door de
verwoesting van zoovele menschen. Naast de licha
melijke en geestelijke gaat ook de zedelijke kracht in
do ruwheid van drankzeden verloren, ook in de zooge
naamde hoogere standen, in de beambtenkringen, die
voor een g-root deel dieven-organisaties zijn. Het voe
len van dezen ongelukkigen toestand drukt zwaar op
het land, en de bitterheid, die hiervan het gevolg is,
wreekt zicli jegens, den Duitschen buurman, enkel en
alleen omdat het dezen beter gaat.
Voor het wankelend® financiëele gebouw van Rus
land is de alcoholbelasting onontbeerlijk en ook de
nieuwe millioenen en milliarden, welke Frankrijk en
Engeland thans hun entente-genoot leenen, zijn op
den drank gebaseerd.
Koning Alcohol, zoo betoogt de schrijver verder, be
zit niet alleen een sociale macht, maar een politieke.
Men kan die macht beperken, doch niet vernietigen.
Zij neemt reeds af en haar grootste bestrijder is de
techniek, die steeds meer onze levensvoorwaarden wij
zigt, andere genietingen geeft, bevordering van de ge
zondheid van lichaam en géést ten gevolge heeft en
aldus te velde trekt tegen de broeinesten van den
drank.
De groote mogendheid, die techniek heet, zal den
troon van koning Alcohol zoo niet omverwerpen, dan
toch doen wankelen en aan diens politieke invloed een
einde maken.
Voor het zoover is zal evenwel nog menige regeering
tot dekking van tekorten op hem een beroep doen, of
vreezen we.... aankloppen bij zijn betstrijder, dé tech
niek en deze aan banden leggen.
TWEEDE KAMER.
De algemeen© beschouwingen over de Staatsbegiroo-
ting 1910 werden gisteren voortgezet.
De minister van Binnenlandsehe Zaken wilde zoo
kort mogelijk nog eene nalezing- houden. Het is hem
aangenaam te constateeren, dat de heer Van Doorn
zijn aanval heeft teruggenomen. Volhouden dat het
vorig Kabinet gevallen was tengevolge van een wei-
overlegd plan, zou onbehoorlijk zijn geweest-. 0-ok con
stateert- de Minister, dat de heer Tydleman heeft toe
gegeven, dat het historisch betoog dei- Regeering j.l.
Woensdag juist was en de aard van het Kabinet naar
waarheid was get eekend.
Wat de Christelijke beginselen aangaat, deze kan
men noch dood debateeren noch op eenige andere wij
ze doodmaken.
Onjuist is dat het R.-K. element door dit Kabinet
op den achtergrond is geschoven.
De heerlijke warmte van gisteren was weliswaar
's nachts -verdwenen, maar mevrouw Kondelik voelde
de Novemberkoude niet. Het bewustzijn dier betee-
kenis van den dag van heden deed haar bloed sneller
stroomen en een aangename opwinding maakte zich
van haar meester. In het donker greep zij haar huis
japon, stapte in haar muilen en liep zaöht over den
drempel van de zijkamer, waar Josefine sliep.
Vandaag voor het laatst! Nooit meer zal zij met
haar ouders samen wonen! De lippen der liefheb
bende moeder begonnen te trillen en die vroolijke
stemming veranderde plotseling in smartelijke ont
roering.
Ze was hier gekomen met het plan Josefine te wek
ken, maar zij deed het niet. Het kind moest flink
uitslapen, voor het laatst onder het ouderlijk dak.
Op de teenen sloop de moeder naar het bed om haar
kind te beschouwen. Tijdens de weinige stappen die
zij daarvaar moest doen, trok Josefine's heele levens
loop haar geest voorbij, van het oogenblik dat haar
eerste zwakke kreetjes geklonken hadden. Hoe het
dierbare kind de eerste tandjes kreeg en ziek was van
het kiezen krijgen; hoe ernstig zij haar eerste pop
wiegde; hoe deftig zij voor het eerst naar school ging,
haar sehooltasch trots aan den arm; hoe zij na ver
loop van jaren in haar wit jurkje haar eerste commu
nie deed; hoe zij in haar eerste lange japon naar de
dansles ging en toen zag zij Wejwara naast haar
kind en van dat oogenblik tot heden verliep alles pijl
snel.
Zacht sloop zij nader, toen een stemmetje fluis
terde
Bent u het, mama?
Slaap je niet,'kind? vroeg' de moeder.
O, al zoo lang niet.
Josefine zat in bed1 overeind en hield onder de de
kens haar opgetrokken knieën met haar handen om
spannen.
Waarom slaap je- niet Ik wilde je niet wakker
maken, ik wilde alleen maar naai- je zien, dochtertje.
Vandaag liadt je flink moeten uitslapen, dan was je
'a avonds niet zoo vermoeid.
Aan do formuleering der Christelijke rechtsbeginse
len, welke trouwens van verleden ja aar is, heeft nie
mand van Katholieke zijdie zich gestooten.
Het zich bewegen in de neutrale zin der Christelijke
rechtsbeginselen is volstrekt nog niet een loslaten der
Christelijke beginselen.
De minister zal op dit punt niet verder ing-aan, daar
hem bij de discussie gebleken is, dat men niet zijn
best- doet om te begrijpen. De taak der rechterzijde
meent de minister duidelijk uiteengezet te hebben. In
de eerste plaats heeft de Regeering te zorgen voor de
gezonde ontwikkeling van eigen beginselen; inde
tweede plaats het vormen van een kern om de sociale
wetten tot stand te brengen; in de derde plaats het
vinden van de middelen daartoe en in de vierde plaats
het kiesrecht op beteren grondslag. Wil de linkerzijde
daaraan nu niet medewerken, dan moet zij dat we
ten.
De minister had gedacht, dat de soc. dem. met de
Unie-Liberalen zouden samengaan, maar de heer
Troelstra heeft den heer Borgesius danig de les gele-
n.
Er is dus geen eenheid wat aangaat de linkerzijde.
Zij bijten en eten elkaar op.
De heer Borgesius verweet aan spreker, dat hij van
het Kiesreehtvraagstuk een kapstok maakte en noem
de hem brutaal en allerbrutaalst. De minister maakt
zich daarover niet boos.
Wat de kiesreehtherziening op zich zelf aangaat,
het vorige Kabinet wilde de grondslagen van het kies
recht wegnemen; deze Regeering wil de grondslagen
voorbereiden, maar niet wegnemen.
Deze Regeering wil de sociale verzekeringen tot
stand brengen en de Grondwetsherziening voorberei
den. Zij wil volstrekt de Grondwetsherziening niet op
de lange baan schuiven.
Aan de sociale wetten moet voorshands nog de prio-
iteit worden gegeven, maar het is staatsmansbeleid
zich niet te binden, tegenover onvoorziene omstandig
heden.
Over de droogmaking- van de Zuiderzee zal de mi
nister van Waterstaat bij Hoofdstuk IX spreken.
In ernstige overweging wil dei Regeering nemen het
denkbeeld om eene commissie te benoemen tot het on
derzoeken van ambtenaarstoestanden. Eveneens om
weer over te gaan tot de periodiek© tractementsverhoo-
gingen.
's Ministers opmerkingen over de gemeentennanca.-
ën waren objectief en noch aan het adres van de soc.-
dem. of van de vrijz.-dem.
Terwijl het wetsontwerp voor verruiming der uit-
keeringen aan de gemeenten op behandeling wacht,
kan de minister geen voorstel doen om aan de een of
andere gemeente een hoogere uitkeering te geven.
Unaniem heeft de Staatscommissie verworpen het
denkbeeld om de uitgaven der gemeenten voor onder
wijs, armenzorg en politie voor Rijksrekening te ne
men.
Tenslotte het recht der Regeering om al of niet in
lichtingen aan de Kamer te geven. Wanneer de zaak
normaal loopt is er geen besluit van de Kamer noo
dig'. Ook om inlichtingen omtrent ambtsvoorgangers
moet men het der Regeering niet te moelijk maken.
Dat is een quaestie van regeeringsbeleid. De Regee
ring meent dat zij haar plicht heeft gedaan en daarin
niet is te kort geschoten.
'De minister van Financiën beantwoordde nog de bij
repliek gemaakte opmerkingen omtrent den financiee-
len toestand des lands en zijn financieel beleid.
Spr. houdt vol, dat met de verhooging der belastin
gen niet gewacht kan worden op de uitkomsten van
1909 en 1910.
Het algemeen debat wordt gesloten en Hoofdstuk I,
Huis der Koningin, wordt aangenomen.
Ik kon niet, mama. Ik ben- wakker geworden
alsof iemand mij had geroepen.
Ik ook, kind, zie je, zoo zijn wij vrouwen, wij sla
pen zoo licht. Papa snurkt nog lekker en Wejwara
zeker ook
In plaats van te antwoorden gleed Josefine het bed
uit, sloeg haar armen om den hals harer moeder en
fluisterde
Ik wou, mama, dat het al vandaag over acht da
gen was.
Die tijd zal ook wel voorbijgaan, kindje, en je
zult zelf niet weten hoe snel. En nu je toch op bent,
kleed je vlug aan en help mij het ontbijt klaar maken.
Kaatje was al in de keuken bezig en het duurde
niet lang of men hooide het huiselijke geknars van de
koffiemolen.
Tegen acht uur kroop mijnheer Kondelik uit de
veeren. Hij had honger en ging nog voor hij zich had
geschoren, aan de ontbijttafel zitten.
Het werd reeds lichter, en mevrouw Kondelik zei
tot haar man:
Zie je, mannie, hoe goed het is de bruiloft in
den4nidldiag te vieren? Men is dan behoorlijk uitge
slapen en kan alles flink in oude maken.
Ik verbaas mij dan ook telkens dat er menschen
zijn, die lust hebben voor dit doel om zes uur 's mor
gens op te staan. Dan was ik liever niet getrouwd.
Hond je bedaard, mannie, dan hadt je het ook
gedaan. Maar zoo is het veel beter. En zeg, heb je
in de Reseda den tijd precies opgegeven?
Ik heb gezegd dat de huwelijksvoltrekking om
vier uur zal plaats hebben.
Ja dan gaan wij naar de kerk. Maar hot di
ner moet tegen vijf uur beginnen.
Ze weten er alles van, Betty, zei de meester drif-
tig.
Mevrouw Kondelik, die voor niets ter wereld van
daag onaangenaamheden wilde hebben, sprak kal
meerend
Wordt vervolgd.