DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No
285
Honderd en elfden Jaargang,
1909.
Deze Courant wordt eiken avond, behnlve op Zon- en
feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor ikmaar f 0,80? franco door het geheele Rijk f 1,
P* jnderlijke nummers 3 Cents.
Prijs der gewone advertentiën:
Per regel f 0,10» Bij groote contracten rabat Oroote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan dt N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 0.
MAANDAG
6 DECEMBER.
9de Volkstelling-
Uit Hof- en Hoofdstad.
BINNENLAND.
IFeSeSoettuffisaisier S.
Overtreding van de voorschriften betref
fende de volkstelling w^rdt krachtens art.
20 der wet van 15 April 1886 (Staatsblad
No. 64) gestraft met hechtenis van ten hoog
ste veertien dagen ot geldboete van ten
hoogste honderd gulden
Op verzoek der Regeerieg nocdigen Bur
gemeester en Wethouders allrn 'met aan
drang uit door nauwkeurige on volledige
invulling der kaarten tot het welslagen der
volkstelling mede te werken.
blood
COURANT.
.1 j. r-—
tm
(Wet van 22 April 1879, Staatsblad no. 03).
(Koninklijk besluit van 16 April 1909, Staatsblad
no. 109).
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van ALK-
MAAR brengen ter algemeen© kennis, dat dit jaar zal
gehouden worden de 9de ALGEMEENE TIEN JAAR-
LTJKSdlIE VOLKSTELLING.
Deze heeft ten doel de aanwijzing van allen, die te
middernacht tusschen 31 December 1909 en 1 Januari
1910 hunne werkelijke woonplaats binnen Nederland
hebben.
Deze allen worden aangewezen, onverschillig of zij
op genoemd tijdstip in hunne woning al dan niet
aanwezig zijn.
Ook worden aangewezen zij die1, zonder werkelijke
woonplaats binnen Nederland te, hebben, op genoemd
tijdstip aldaar aanwezig zijn.
Omtrent deze allen moeten de opgaven verstrekt
worden, die gevraagd worden op kaarten, welke tus
schen 26 December 1909 en 1 Januari 1910 zullen wor
den ronclbezorgd en dadelijk na Nieuwjaar zullen wor
den teruggehaald.
Door of voor ieder moet aan zijne woning worden
ingevuld:
ecne GELE KAART voor een man (of jongen) niet
in gestichten of instellingen;
eene WITTE KAART voor eene vrouw (of meisje)
niet in gestichten of instellingen;
eene BLAUWE KAART voor een man (of jongen)
in. gestichten of instellingen;
eene GRIJZE KAART voor eene vrouw (of meisje)
in gestichten of instellingen.
Bovendien moet door of voor ieder aan de woning
waar hij tijdelijk aanwezig is ingevuld worden
eene ORANJE KAART voor een tijdelijk aanwezi
gen man (of jongen)
of eene ROSE KAART voor eene tijdelijk aanwezi
ge vrouw (of meisje).
Het hoofd van ieder gezin, elke afzonderlijk levende
persoon of de bestuurder van iedere instelling, ge
bouw, gesticht of schip, waar de kaarten worden be
zorgd, is verplicht voor de behoorlijke invulling zorg
te dragen.
Deze zorge er dus voor, dat aan den teller, wanneer
hij de kaarten bezorgt, worde opgegeven hoeveel gele,
witte, blauwe, grijze, oranje en rose kaarten, er in de
woning noodig zijn.
De nauwkeurige, door de volkstelling te verkrijgen
kennis der .bevolking is eene zaak van algemeen be
lang. Tot het verkrijgen dier kennis is noodig, dat alle
vragen op elke kaart met de meest mogelijke nauwkeu
righeid en volledigheid worden beantwoord.
Alkmaar, 4 December 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. RIPPING.
De Secretaris,
DONATIE
ALKMAAR, 0 December.
Het belangrijkste feit van de afgeloopen week is
wel, dat in Engeland, waar de bakermat van het parle
mentarisme heeft gestaan, de teerling geworpen en de
strijd tusschen de beide parlementaire huizen ont
brand is. In den nacht op Woensdag heeft liet IIoo-
gerhuis met 350 tegen 75 stemmen de motie aangeno
men van lord Lansdowne, waarin wordt gezegd, dat
het Huis de begrooting van minister Lloyd George
bij de debatten, socialistisch, revolution nair onwettig
etc. geheeten niet kan goedkeuren, voordat liet volk
er uitspraak over gedaan heeft. Het Lagerhuis heeft
hierop twee dagen later reeds het antwoord gegeven.
De minister-president Asquith verdedigde in een ste
vige rede een motie, waarin de handelwijze van de
lords een schending van de g-rondwet wordt genoemd
en een aanmatiging van de rechten van het Lager
huis; deze motie werd met 349 tegen 134 stemmen
aangenomen. Den volgenden dag 3 December
werd het parlement verdaagd. De oorlog is dus door
het Iloogerhuis verklaard en door het Lagerhuis aan
genomen. Met het oog op het Kerstfeest, dat in En-
gelang van nog meer beteeke-nis is dan bij ons het St.
Nikolaas, is de strijd nog' eenige weken uitg-esteld.
Intusschen wordt er reeds betoogd. Zaterdagmiddag
heeft er een groote tegen het Iloogerhuis gerichte
Volksbetooging op liet Trafalgarplein plaats gehad.
De meeting was wel druk bezocht, maar er heersclite
niet. overmatig veel geestdrift. De meeste levendigheid
werd nog- veroorzaakt door stemrechtvrouwen, die
trachtten de bijeenkomst in de war te sturen, doch het
lukte haar niet do orde te verstoren. De betooging
bleef zoo ordelijk mogelijk, zoodat de politie niet be
hoefde op. te treden.
Aan de Nelson-zuil, welker treden dienst deden als
spreketstribunes waren verschillende banieren beves-
tigd waarop men las: „Weg met de lords! Het land 1
voor het volkBelasting op liet land beteekent werk j
voor het volk!" Ook een Kalebas werd vertoond met j
een pairskroon en het opschrift: „de eerst geborene."
Uitdrukkelijk deden de sprekers uitkomen dat het
thans ging tusschen lords, liberalen of socialisten, 1
niet om vrijhandel of protectie. Het volk kon later
doen wat het wilde, dc rijken belasting laten betalen
of de armen, het kon oorlogsschepen bouwen of niet, 1
maar het moest zelf beslissen en behoefde niet eerst
aan mama te vragen of het dit of dat doen mocht.
Af en toe werd er door de menigte een of andere
kreet geslaakt en die klonk niet vriendelijk voor de
lords.
De volgende motie werd aangenomen:
„Deze meeting van burgers van Londen protesteert
luide tegen de verwerping van de begrooting' en ver
oordeelt deze handeling als een onloochenbare schen
ding van de grondwet, als een voorbedachte verkrach
ting- van de rechten van het Lagerhuis en als een
ernstig dreigement voor de met moeite bevochten vrij
heden van het volk. De bijeenkomst is voorts van rnee-
ning, dat deze vrijheden slechts door algeheel© ophef
fing' van het vetorecht, zooals het thans door het erfe
lijke Iloogerhuis wordt uitgeoefend, kunnen worden
gehandhaafd,"
De menigte ging daarna uiteen. Zij was heel kalm
leden in rok voor de vensters stonden en zich vroolijk
en zelfs voor de conservatieve club gebouw, waar de
maakten over de betooging kwam het niet tot ernstige
feiten. Voor de vensters vgn liet Junior Liberale club
gebouw sprak een lid de betoogers toe, en noodigde
hen uit zooveel mogelijk urbeidersvertogenwoordigers
naar liet parlement te zenden: „Gesproken is er nu
genoeg. Thans getoond, wat ge in het belang der zaak
kunt doen. De hoofdzaak is, voor den rechten man te
stemmen en -thans kalm naar liuis te gaan."
Men weet dat de arbeiderspartij met eigen Candida-
ten uitkomt. Dat kan gunstig worden voor de lords,
immers er zijn herstemmingen in Engeland en hoe
meer Candida ten er zijn, hoe liever het hun moet zijn.
Officieel is gemeld, dat de parlements-ontbinding is
vastgesteld op 8 Januari; de nieuwe verkiezingen be
ginnen 13 Januari 1910.
In Duitschland is Dinsdag na een tijdperk van rust
van meer dan 4 maanden de parlementaire periode
geopend met een troonrede, welke zeer mat en zeer
weinig zeggend was. Alleen in de passage over het bui
tenland klonk een warmere toon. Over de binnenland-
sohe politiek, over den strijd -denzelfden die thans
feitelijk in Engeland gevoerd wordt tusschen con
servatisme en democratie werd geen woord gezegd. De
rijksdag heeft evenwel gezorgd, dat het Duitsche volk
aan dien strijd werd herinnerd. De anders nogal vlug-
van stapel 1 oopende verkiezing van president en vice-
presidenten heeft thans tot moeielijkheden geleid. De
liberalen hebben geweigerd langer met de conservatie
ven en de clericalen samen te werken. Aan het conser-
vatief-liberale blok is dus voorgoed een einde geko
men, dank zij de financieele hervorming.
Evenals de Duitsch© rijkskanselier is thans ook de
Italiaansche minister-president Giolitti gevallen, om
dat het parlement van het ontwerp der financieele her
vorming niet wilde weten. liet kabinet is Donderdag
afgetreden, omdat de afdeelingen der Kamer rappor
teurs benoemden die tegen het ontwerp gekant waren,
waardoor de Kamer dus te leemten gaf, dat zij in de
regeering g-ecn vertrouwen meer stelde. Eigenlijk
geldt het alweer de zelfde kwestie als in Engeland en
Duitschland: de kwestie, of het grootste deel van de
lasten van den staat moet worden gelegd op de schou
ders van de groote massa van het volk, dan wel op de
weinige groot-bezittere. Het vermoeden wordt uitge-
sproken dat de Kamer en de heer Giolitti elkaar nog
w-, eens zullen terugzien.
It d° Belgische Kamer is de legerwet aangenomen,
waarbij plaatsvervanging en loterij zijn afgeschaft en
die diensttijd eenigszins verkort wordt. Slechts één
zoon uit elk gezin behoeft dienst te doen. Vroeger
was een eenige zoon uit een behoeftige familie vrij.
Thans is bepaald dat dit alleen het geval is wanneer
liij onmisbaar voor zijn familie is.
Voorts wordt de vrijstelling van geestelijken in wat
ruimer zin opgevat.
Tenslotte vermelden we de in Amerika genomen
maatregelen tot het uitzenden van een vloot naar Ni
caragua, dat men in Spanje orders heeft verzonden
om alle reservisten van Melilla, Marokko, af te dan
ken en dat er oneenigheid is uitgebroken tusschen
Turkije en i erzië, in verband met een botsing tus
schen Turksche ongeregelde troepen en Perzen in de
Turksch-Perzische grenszone. Turkije weigert zijn
troepen terug te trekken van liet betwiste grondgebied
aan de Perzische grens.
Het was voor de departementsambtenaren hier, al
dus dc Haagsche medewerker van de Nijm. Ct„ een
onaangename verrassing dezer dagen te moeten ver
nemen dat er in den ministerraad besloten was jaar-
lijksche volkstelling buiten te sluiten. En dat er in
onze ambtenaarskringen, waar 't verloop der hun-in-
uitzicht gestelde periodieke tractementsregeling al
heel wat misnoegen en ontstemming had opgewekt,
eveneens over bedoelde regeeringsbeslissing heel wat
gemopper is vernomen, laat zich verstaan. Want nu
gaat aan de ambtenaren uit die ministerieele bureaux,
voor wie de werkzaamheden, welke zij voor de volks
telling verrichten, een niet onaardig buitenkansje op
leverde, den neus voorbij. Terwijl zich bij vorige gele
genheden nimmer een bezwaar deed gelden. Naar ik
hoorde zou liet de verbazing van mr. Th. Heemskerk
hebben gaandie gemaakt, dat de ambtenaren van zijp
departement, die anders direct klaar staan met bezwa
ren, wanneer de chefs bij bijzondere drukte vau werk
zaamheden avonddienst van hen verlangen, zich nu
voor het avondwerk dier volkstelling zelfs niet voor een
avond, ja zelfs voor ze-er geruimem tijd wilden verbin
den zonder ©enig- bezwaar te opperen. Hoewel de
hoeren voor het grootste deel zelf oorzaak zijn, dat zij
zoo in-de-kijkert zijn geloopen, zijn zij met dat besluit
toch wel wat straf aangepakt. Vooral nu er over die
lotsverbetering tusschen Regeering en Kamer zooiets
van een raket-spel gaande is!
Eu de gemeente Amsterdam is dan eindelijk verlost
van het terrein van de oude Beurs, zegt de Anister-
damsche briefschrijver van de Prov. Gron. Ct. Jaren
lang' heeft dat braak -en renteloos gelegen, tot ergernis
van velen en tot verbazing van eiken vreemdeling,
rot een ondernemend lid van den „ge-drukten midden
stand" een stuk er van voor korten tijd huurde om- er
een noodwinkel op te bouwen voor den tijd, dien hij
noodig had om in dc plaats Van zijn ouden winkel „de
Bijenkorf" op den Nieuwendijk een reusachtig maga
zijn te doen verrijzen. In een minimum van tijd werd
dat hulpgebouw in elkaar getimmerd -en de tijdelijke
„Bijenkorf" had zooveel aanloop, dat- de eigenaar tot
de overtuiging kwam, dat het jammer zou wezen in
dien hij-daar niet bleef. Hij nam toen -een kloek be
sluit en, ofschoon hij den bouw van zijn nieuwen win
kel op den Nieuwendijk al had uitbesteed, deed hij eten
bod voor het oude Beursterrein, zoo royaal en flink,
dat ons gemeentebestuur nieit geaarzeld heeft het aan
te nemen. Nu 825.000 is dan ook geen peulschilletje
en zeer aannemelijk, al is het bedrag dan ook niet zoo
g'root, dat aan alle verwachtingen kan worden beant
woord en in geen geval het renteverlies ove-r de jaren
van braakliggen is gedekt. De raad heeft er gelukkig
ook zoo over gedacht, in geheime zitting heeft hij
reeds zijn instemming- -er mede betuigd -en binnenkort
kunnen we de. voordracht tot verkoop verwachten, die,
natuurlijk, zonder verdere discussie zal worden goed
gekeurd. Wat nu de eigenaar van „de Bijenkorf" zal
beginnen met zijn uitgestrekt terrein aan den Nieu
wendijk is mij niet bekend, vermoedelijk hoopt hij
er spoedig een kooper of verschillende koopers voor te
vinden, doch ik begrijp, dat hij met den bouw van zijn
magazijn op liet oude Beursterrein niet lang zal wach
ten, maar zoo gauw mogelijk zich er op zal vestigen.
Van groot belang voor de stad is li-et echter, dat h-et
gebouw, dat hij zal doen verrijzen, beantwoordt aan de
eisehen van goede architectuur en in harmonie zal zijn
met de omgeving. Wie zal daarvoor waken? Laten we
hopen, dat het bemoeizieke „Architecture et Amici-
tia" zich nu eens ook daarover zal laten hooren, dat
„Bouwkunst" mede -er een woordje over zal zeggen en
dat de eigenaar van „de Bijenkorf" zal zorg dragen,
dat niet de eerste de beste beunhaas met den bo-uw
wordt belast. Ik hoop alleen, dat hij den heer Berlage
er maar buiten laat. Anders dreigt ons de kans, dat we
oen pendant krijgen van de nieuwe Beurs, dat model
van een sigarenfabriek of eavallerie-kazerne
GEMENGD NIEUWS.
DE OPZIENBARENDE ARRESTATIE.
Vrijdag is te Bussum door de Groniugsche politie
gearresteerd de heer H. Dieters Jzn., vroeger lid van
Gedeputeerde Staten dier provincie.
Op vordering van den officier vaii justitie had de
rechtbank last tot gevangenneming gegeven en
Woensdag begaven de inspecteur van politie, de heer
Mulder, en rechercheur Slag zich naar Bussum.
Ze kwamen daar aan en vernamen, dat in de nabij
heid van Busssum doer een stiefdochter van den heer
Dieters een kleine vil-le was gehuurd, die door den
heer D. en echtgenoot© zou worden betrokken.
Toen zij zich bij genoemde villa aanmeldden, ver
namen de politiemannen, dat de heer D. naar Am
sterdam was vertrokken. Ze begaven zich met den
eerstvolgenden trein derwaarts, doch al hun zoeken
was vruchteloos, ze vonden den heer D. niet.
Ze gingen nu naar Bussum terug, omdat ze wel
wisten, dat de lieer D. daar zou terugkomen.
En werkelijk kwam de heer Die tere met echtgenoote
uit Amsterdam in Bussum terug.
I oen beiden zich van liet- station naar meergenoemd
villaatje wilden begeven, werd de heer D. door den in
specteur aangehouden en hem een kort onderhoud ver
zocht.
De heer Diet-ers ging met beide politiemannen weer
het station binnen, waar hem door den inspecteur
werd medegedeeld, dat hij last had hem onmiddellijk
in hechtenis te nemen.
Literlijk kalm hoorde de heer D. déze mededeeling
aan en vroeg verlof zijn vrouw mot de zaak op de
hoogte te stellen.
Het onderhoud, dat man en vrouw hadden, was hart
verscheurend.
Zij wrong wanhopig' de handen en vroeg' maar steeds
aan haar man: „'Waarom heb je mij toch niet beter
met je zaken op de hoogte gehouden?" Hij daarente
gen wist vrij wel z'n kalmte te bewaren.
De politiemannen namen met hun arrestant den
eersten trein, die hen naar Groningen zou brengen,
nadat aan het station nog' een tragische scène tus
schen den heer D. en zijn vrouw was voorgevallen.
Met den trein van 5.12 kwam de gearresteerde daar
aan. Aan het station werd hij opgewacht door den
commissaris van politie, den heer Van Rosmalen, die
daar met een gesloten rijtuig aanwezig was. Met dit
rijtuig werd Je heer D. naar het huis van Bewaring
overgebracht, waar de vereischte stukken werden ge-
teekend.
Zaterdag had naar het N. v. h. N. meldt, in het ge
rechtsgebouw de instructie van den heer Dieters
plaats. Hij droeg nog het ridderkruis van de Oranje-
Nassau-Orde.
EEN WOLF LOSGEBROKEN.
De inspecteur van politie Lokerse te Bloemendaal
heeft onlangs een wolf gekocht, om door kruising een
politiehondenras te verkrijgen. Groote schrik lieerscht
thans in de gemeente door het ontsnappen van het
gevaarlijke dier.
EEN WINDHOOS.
Nabij Hillegom werden Zaterdagmorgen in de
vroegte een zestal arbeiders door een windhoos opge
nomen en in een vrij diepe sloot g'eworpen.
EEN REDDING.
Een kranig stukje reddingswerk werd te Lemmer
gistermorgen door de vissehers uitgevoerd. Het tjalk
schip „Maria," schipper Bakker van Zuidwolde, sloeg
door het slechte wem- tusschen Urk -en Lemmer lig
gende. achter hare ankers weg en trachtte nu onder
hevigen storm voor een wrakkig nood-zeiltje de Lem-
sterhaven nog te bereiken. De geheele plaats in -span
ning. Ieder vakman zag onmiddellijk het gevaar in
voor het ankerlooze schip om bij zulke hooge zee en
ontredderde zeilage de haven aan te doen of om het
vrij te houden van de zoo gevrecsden lagerwal. De
schipper begreep zijn toestand- ook en lieesch de nood
vlag.
Onmiddellijk togen een paar honderd vissehers met
trossen en vletten voorzien op de havendammen uit
om te trachten, wanneer het binnenloopen der haven
mislukte, verbinding met het in nood verke-erende
schip te krijgen. Wat men algemeen verwachtte, ge
beurde. Voor de haven gekomen bleek de zeilage ge
heel onvoldoende om aan het -schip de noodige- voort
stuwing te geven en de haven binnen te loopen; het
dreef nu dwartsweg naar den nog' een 600 M. ver ver
wijderden lagerwal.
Toch gelukte liet den vissehers de trossen -aan het
schip te bevestigen en na een paar uren van groote in
spanning van de vissehers en niet minder groote
spanning der toeschouwers-, kreeg men het schip en
de opvarenden (er waren 10 kinderen aanboord) in
behouden haven.
Gaat m-en -even na, dat de stortzeeën aanhoudend de
havendammen onzichtbaar maakten, dat soms een
zoom wit schuim alleen nog de strekking der dammen
aanwees, dat de redders bijna voortdurend tot aan het
middel te water stonden, dan begrijpt men misschien
eenigszins den omvang, het gevaarlijke en moeilijke
van dit. reddingswerk en tevens de omstandigheden
waaronder het werd verricht. Voor de zoovee-l-ste maal
voelde men nu ook weer de behoefte om de pieren van
onze zoo druk bezochte haven van behoorlijk remming'-
werk te voorzien en tevens reddingsmateriaal be
schikbaar te hebben, hetgeen, ook weer in dit geval,
door particulieren moest worden verstrekt.
INBRAAK.
Zaterdagnacht is er ingebroken, in de Tiendstraat te
Rotterdam, waarin is gevestigd de Schiedamsche
Voorschotbank van J. P. van der Helm. De daders
zijn door een dakraam binnengekomen. Van daar
klommen zij naar een plat, braken een koekoek open
en kwamen in het benedenhuis. Twee daar geplaatste
brandkasten lieten zij onaangeroerd, maar uit een uit
stalkast is een groot aantal gouden en zilveren voor
werpen gestolen. Bij bet gestolene zijn verscheidene
dameshorloges. De houder van de voorschotbank is
tegen inbraak verzekerd. De dieven zijn langs denzelf
den weg' die zij kwamen, vertrokken.
Tevens is -er Zaterdagnacht te Rotterdam ingebro
ken in de R. K. kerk in de Leeuwenstraat. Gebleken is
dat er in de kerk een belangrijke diefstal was ge
pleegd. Eenige zilveren beelden, voorstellende Petrus,
Paules en anderen, een zilveren plaat, een voorstelling-
van het avondmaal gevende, enz., te zamen elf stuks,
waaronder beelden van een kwart meter hoogte, wa
ren verdwenen van liet altaar en van andere plaatsen
in de kerk. De daders lieten zich vermoedelijk inslui
ten en ontkwamen over het dak met behulp van een
ladder, in de sacristie, gevonden. Zij zijn tot nog toe
onbekend.
Gistermorgen hebben rechercheurs het ges-tolene op
een van de daken in de buurt teruggevonden. De beel
den, enz. waren gewikkeld in een jas, waarschijnlijk
aan een van de daders toebehoorende.
Ook is in de kerk een offerblok opengebroken.
DE STORM.
AI zijn de oevers van den Schinkel, die door den
Amstelveenscheweg' te Amsterdam begrensd worden,
laag te noemen, toch komt het niet vaak voor dat het
riviertje zoo geducht de perken overschrijdt als Zater
dag het geval geweest is. Door de woedende stormen
uit het Zuiden opgezweept, werd, het water met zulk
een kracht over de lage weilanden gejaagd, dat van de
