DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
i
Gemeenteraad van Alkmaar.
De Zoon van het Volk.
No. 289
Honderd en elfden Jaargang.
1909.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor P iktnaar f 0,80^ franco door het geheele Rijk f 1,
M hinderlijke nummers 3 Cents.
VRIJDAG
Prijs der gewone advertentiënj
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
10 DECEMBER.
FEUILLETON.
?ari®f®CJS3Sffluser 3.
Zijdie zich met 1 Januari
op dit [blad abonneeren, ont
vangen de tot[d(en datum verschijnende
nummers gratis en franco.
p;e* U rt gevers;
VERGADERING van den
op Woensdag 15 Dcc 1SC9, 'sbiit. l^tur.
ÜiNMtMLANU.
ALKMAARSCHE COURANT.
tr -a.—rr- j.
Punten van behandeling:
1. Vaststellen der notulen van de vorige vergade-
ring'. Mededeelingen. Ingekomen stukken.
2. Benoeming van een leeraar in de oude talen aan
het gymnasium. (Bijlage No. 127).
3. Benoeming van vier regenten en twee regentes
sen van het Burgerweeshuis. (Bijlage No. 126).
4. Voorstel van B. en W. tot overneming van grond
aan de 1ste Kabelstraat. (Bijlage No. 116).
5. Als voren, tot aanvulling van den Staat van
deolgerechtig'den in het gemeentelijk pensioenfonds.
(Bijlage No. 117).
6. Voorstel van den heer Van den Bosch, inzake
uitkeering salaris aan een eervol ontslagen tijdelijk
leeraar aan het gynniashun. (Bijl. No. 118.)
7. Voorstel van B. en W. tot wijziging der verorde
ning, regelende het beheer van heit gemeente-slacht
huis. (Bijlade No. 119).
8. Als voren tot rioolverbetering en -vernieuwing.
(Bijlage No. 120).
9. Als voren, tot het overnemen van straten. (Bij
lage No. 121).
10. Als voren, naar aanleiding' van een verzoek van
de afd. Alkmaar van den Bond van Ned. onderwijzers,
om herziening van de regeling der jaarwedden van de
onderwijzers aan de openbare lagere scholen. (Bijlage
No. 122).
11. Voorstel van de Commissie voor belastingza
ken enz. betreffende de begroeting van de huishoud
en industrieschool, dienst 1910. (Bijlage No. 123).
12. Als voren, tot goedkeuring' van de rekening
van het Burgerweeshuis, dienst 1908. (Bijlage No.
124).
13. Als voren, tot vaststelling der begrooting van
het Burgerweeshuis, dienst 1910. (Bijlage No. 125).
14. Behandeling van de 1ste suppletoire gemeente-
begrooting, dienst 1909.
15. Als voren, van de. 1ste suppletoire gemeente-be-
grooting, dienst 1910.
16. Als voren, van reclames tegen aanslagen in
den hoofdei ijken omslag, dienst 1909.
t
ALKMAAR, 10 December.
Wij hebben gisteren het een en, ander medegedeeld
uit de presidentieele boodschap van den heer Taft. Er
wordt in de bladen, druk over dit staatsstuk gesproken.
Men vertelt, dat in denzelfden hoek van de werkka
mer in het Witte Huis, waarin tijdens het president
schap van den heer Roosevelt een blinkend geweer
stond, thans een welgevulde kast .met juridische wer
ken geplaatst is. Op den opgewekten strijder en den
doordraver, die ook in zijn ambtelijke staatsstukken
de woorden niet op een goudschaaltje placht te we
gen, volgde de vredelievende en bedachtzame rechter,
wiens politiek er op gericht is met wijsheid en zacht
heid de tegenstellingen te verzoenen. In dezen geest
door
BARONESSE OROZY,
Schrijfster van „De Roode Pimpernel".
Naar het Engelscli door
ED. VAN DEN GHEIJN.
EERSTE HOOFDSTUK.
RASSENTROTS.
Alles was leven en beweging op het kasteel, in de
keuken, in de stallen, op de boerderij, in het park en
den tuin van Bideshüt, in het Poolsche laagland. De
talrijke bedienden, koetsiers, koks en meiden ijlden
heen en weer, als losgelaten hoenders, ieder bezig met
haar of zijn werk, warm, hijgende en opgewonden. De
gravin zelf, gewoon als zij was aan de onbegrensde
gastvrijheid van een Hongaarscfa edelman, kon de ei
genaardige opwinding, die het heele huis vervulde,
niet geheel van zich afschudden. De feesten, haar
verjaardag' ter eere, verbonden met die voor dé ope
ning van de fabriek, waren in drukke voorbereiding.
Vandaag nog was het huis zoo goed als zonder gasten,
maar waarschijnlijk morgen zou de stroom beginnen
en den geheelen dag aanhouden.
Hoe groot het getal gasten zou wezen, was volko
men onbekend; over het geheele graafschap verluidde
het dat den 23sten Augustus gravin Irma verjaarde,
dat het kasteel zoowat zestig logeerkamers had en
ieder Hongaarsch edelman, van ver of nabij, met zijn
geheele gezin welkom zou wezen gedurende de feestda
gen, die jaarlijks bij deze gelegenheid gehouden wer
den met groote overdaad en een keur van de beste
wijnsoorten, waarvoor de Hongaarscbe laaglanden se
dert eeuwen beroemd zijn. Daarom waren Gyuri Bi-
deshüty en de gravin Irma, zijn vrouw, in dit deel
kan hij in een land, waarin de „ïxartijxnachine" de po
litiek beheerscht, een paar jaar regeeren. Of het de
weg is, om de natie vooruit te brengen, is echter zeer
de vraag.
De boodschap, waarin de president voor de een en
zestigste zitting' van het congres zijn plannen ont
vouwde getuigt van gematigdheid. Zij bespreekt de
vele binnen- en buitenlandscke zaken op kalme wijze
en de congresleden hebben haar met kalmte aange
hoord. Het vriendelijke lachje, dat den president in
het openbaar zoo zelden verlaat het portret van
den heer William Howard Taft in de Almanach de
Gotha voor 1910 geeft een prettig gelaat te aanschou
wen schijnt ook over zijn boodschap te zweven.
Maar met een lachje regeert men i:x Amerika
niet. Men kan dat als minister-president do<: n in een
Kamer, waarin men zeker is van twee derde van het
aantal stemmen. President Taft verkeert echter niet
in zulk een gunstige conditie. De aanhangers van
Roosevelt willen dat de president krachtig de trusts
zal bestrijden. De reactionnaire heerschera in het
congres, de advocaten van de groote trust-maatschap-
pijen eischen daarentegen, dat hij met beslistheid hun
zijde zal kiezen, indien hij er prijs op stelt over drie
jaar als president te worden herkozen.
Roosevelts kalme opvolger wil blijkbaar eerst eens
op echt-Hollandsche manier de kat uit den boom kij
ken en daarom heeft hij een boodschap samengesteld,
waarmede hij handig' tusschen de beide partijen door-
laveert. Zooals wij gisteren reeds schreven de con
servatieven moeten dan ook evenzeer over deze bood
schap tevreden zijn als de radicalen. Het voornaam
ste deel van de boodschap is, dat die president voor de
gewichtigste aangelegenheden nog eens met afzonder
lijke boodschappen zal komen. En wat zij wel ver
meldt, zal de gemoederen niet bijzonder in beweging
brengen. Bovendien het congres mag kiezen.
Vroeger was de boodschap een spijslijst, waarvan de
gerechten achtereenvolgens werden opgediend, thans
is zij een spijskaart, waaruit het congres zelf een par
lementairen maaltijd moet samen stellen. Zoo is het
de vraag, of het congres wel gehoor zal geven aan den
met aandrang- geuiten wensch om een wet te maken
tot stichting van postspaarbanken. Wel is waar stond
dit punt op het program, waarop de heer Taft geko
zen is, maar tijdens zijn verkiezingsredevoeringen
moet hem gebleken zijn, dat het Amerikaansche volk
hierop niet zoozeer gesteld is als hij en een deel van
zijn partij, waiit niet alle republikeinen achten invoe
ring van postspaarbanken gewenscht, omdat zij
eigenaardig standpunt de concurrentie voor de par
ticuliere banken vreezen. Overigens dringt de presi
dent niet alleen aan öp spaarzaamheid bij de burgers,
doch wenscht hij, dat de regeering het voorbeeld zal
geven. Hij wil zuinig zijn ten aanzien van de uitga
ven voor leger en vloot. Dat lÉ^een verschilpunt met
zijn voorganger, die de sterkste vloot en het beste le
ger' de zekerste waarborgen voor den vrede vond. Het
van het jaar steeds erop voorbereid een aantal gasten
te ontvangen. Ossen, schapen, lammeren werden
zonder onderscheid geslacht, ook ganzen, eenden en
allerlei gevogelte; het blankste brood werd gebakken,
de oudste vaten wijn afgetapt, de fijnste tafellakens,
servetten en lakens uitgespreid, alles gereed gemaakt
voor de verwachte honderd gasten, hun kinderen, koet
siers en bedienden, him lijfknechten en hun kame
niers.
In een van de ouderwetseke ruime kamers van het
familiegoed Bideshüt hadden cle eigenaar en zijn aris
tocratische vrouw het over de laatste beschikkingen
voor het bezoek vap al de verwachte en niet-verwachte
genoodigden. Met mooie oude eiken- en mahoniehou
ten stoelen en tafels, gedraaid en gesneden door de
bekwame hand van een dorpstimmerman, was de ka
mer gemeubeld, terwijl gordijnen van dik ongebleekt
linnen, geborduurd met keurige patronen, in velerlei
kleuren, voor de kleine in lood gevatte glasruiten hin
gen en den gloed temperden van de middagzon.
Gym' Bideshüty zat in goed humeur zijn lievelings-
pijp te rooken, terwijl gravin Irma op haar vingers
wist na te tellen al de verschillende families, die zij
morgen verwachtte.
„De Egresgyis komen stellig", zei ze peinzend, „de
Kahtassys, de Vécserys, de Palotoys, de Aranys, de
Miskolczys en de Bartocz: van die is het volkomen ze
ker. Men kan niet- op minder dan vier bedienden voor
ieder rekenen en met hun kinderen en eenige vrien
den, die zij misschien meebrengen, maakt dat stellig
zeventig. Dan komen er nog" altijd ©en veertig of
vijftig behalve de verwacht wordenden. Je herinnert
je zeker, dat we verleden jaar met honderefzeventig
aan tafel zaten."
„Wel, lieve", antwoordde de landheer, „je geeft je
bevelen, zooals jezelf goeddunkt en laat slachten al
wat je wenscht voor te zetten. Goddank, er is vol
doende voedsel in Bideshüt voor iederen vriend met
z;jn gezin zoolang het hem goeddunkt hier te verblij
ven. Is er niet voldoende ruimte om ieder een af
zonderlijk bed te geven, dan zullen wij stroo leggen in
de rijschool, de jongeren kunnen daar slapen en da
voornemen van president Taft is dus goed. Maar we
weten dat er ook in Eui'opa reeds sinds eenigen tijd
dergelijke voornemens bestaan en toch worden de
leger- en marine-begrootingen nog steeds opgevoerd 1
TWEEDE KAMER.
Op voorstel van den voorzitter werd gisteren beslo
ten thans niet het vraagstuk der sociale verzelferings-
wetgeving te bespreken, maar dit uit te stellen tot
Februari, al of niet gelijktijdig met de behandeling-
van eene suppletoire begrooting tot dekking van het
tekort der Eijks-Verzekeringbank.
Naar aanleiding van opmerkingen van de heeren
De Klerk, Schaper en Treub stelde de voorzitter in
uitzicht, dat er alsdan gelegenheid! zou zijn het verze-
keringsvraagstuk in zijn geheelen omvang te bespre
ken.
Na eenig debat nam de minister', de heer Talma, te-
nig den subsidie-post van 1000 voor de Nederl.
Weerkxxndige Vereeniging voor Luchtvaart, ter tege
moetkoming aan den door de commissie van rappor
teurs bij monde van den beer Bolsixxs gexxiten wensch
om deze zaak over te laten aan het Kon. Ned. Meteo
rologisch Instituut, met bevoegdheid dat dit Insti
tuut aaxx vcreenigingen, die ernstige weerkundige
waarnemingen ton doel hebben, instrumenten in
bruikleen kan afstaan.
Bij de afdeelixig arbeid klaagde de heer Schaper
over de tegx nwoordige toepassing vaxx de rechtspraak
in zake de Arbeidswet. Hij drong' voorts aan op ern
stiger kinderbescherming, en criiiseerde het, dat, niet
tegenstaande de motie voor een 10-urigen arbeidsdag
voor volwassenen is aangenomen, er een Kon. beslxxit
bestaat, waarbij 11-urige arbeid voor beschermde ar
beiders, dus vrouwen en jeugdige persouexx, wordt toe
gelaten. Spreker schetste verschillende verkeerde toe
standen, welke zich xxog voordoen in onderscheidene
bedrijven.
De quaestie van het loodgebruik besprekende, hul
digde spreker de houding der Maastrichtsche fabrikan
ten tegenover de arbeidsinspectie.
Spreker drong er verder op aaxx de Veiligheidswet
van toepassing te maken op alle arbeiders bij bouw
bedrijven.
Wat de Zondagsrust-regeling aangaat, drong spre
ker er bij den minister op aan ook beschermend op te
treden ten opzichte van dienstboden.
De heer Helsdingen drong aan op eene wettelijke
regeling tegen het gebruik van loodwithoudende ver
ven.
De heer Treub keurde ook af 's ministers standpunt
in zake den 10-urigen arbeidsdag.
De heer De Klerk betoogde eveneens, dat 's minis
ters beleid in zake arbeidswetgeving geen vaste hand
verraadt en geen vaste leer.
De heer Aalberse, bésprekende de houding des mi
nisters tegexxover de 10-xnendag-motie, oordeelde, dat
de minister in zijn memorie van antwoord moeilijk an
ders kon zeggen dan door hem gedaan is.
Spreker is er zeker van, dat aan het vraagstuk van
den 10-urendag binnen afzienbaren tijd eene oplossing
zal worden gegeven.
De heer Van de Velde sprak eveneens vertrouwen
in den minister uit en wenschte een bijzondex-e ar-
beidswetregeling voor jeugdige persoxxen in het cou-
rantenbe drijf.
De heer Nolens stelde voor terug te komen op het
besluit om aanstaanden Zaterdag ook te vergaderen.
Daartoe werd besloten.
goede kamers laten voor de dames en de kinderen.
Slacht wat je wilt, gevogelte naar believen, haal uit
den grond alle soorten van kool en wortelen, er is ge
noeg, en zelfs meer dan dat!"
En Bideshüty, trotsch en zeker in zijn vette landen,
die hem alles afwierpen om hem in staat te stellen tot
die buitensporige gastvrijheid, waarvoor zijn graaf
schap bekend staat, leunde in zijn armstoel en trok
genoegelijk aan zijxx lange kersexxhouten pijp.
„Ik wou, dat ik voor deze gelegenheid Ilonka een
nieuwe zijden japon had kunnen geven", zei gravin
Irma ernstig nadenkend.
„Lieve", lachte de landvoogd gul, „Iloxika ziet er
uit om te stelen in het moesselien, dat ik van den
Jood kocht voor een paar guldens, en je weet heel
goed, dat de vieze banknoten en andere beeltenissen
vaxx, onze beminde Majesteit, Frans Joseph, heel
sehaarsch zijn in ons landje. En ik ben er God dank
baar voor! Wij hebben nooit gebx-ek aan iets dat we
xxiet kunnen krijgen. „Wel", voegde hij er genoegelijk
grinnekexxd bij„als het niet was voor mijn fabriek
en mijrx machinerieën, zou ik wenschen van primo Ja-
xxuari tot ultimo December geen enkele banknoot te
zien."
„Eu nu ga je ze verspillen aan die vex*wenschte fa
briek exx xnaaiwerktuigen, door de boeren gevreesd en
gehaat, exx ik moet zeggen, dat ik het huxx niet kwalijk
neem. Zij zijn een vinding van deix duivel, Gyuri. en
ik vrees, dat ze kwaad zullen broeden."
„Praat jij nu ook als een bijgeloovige boer? Jelui
VEouwen kunnen niet begrijpen, welke enox-nxe winsten
het voor mij zal afwerpen en hoe het ook den grond
ten goede komen, wanneer mijn stoommolen eenmaal
werkt."
„Voordeel mag er al dan niet uit voortkomenik
erken, dat ik van die dingen geen verstand heb, maar
wat ik wel weet, is, dat je oixmogelijk kunt voortgaaxx
xxxet volle handen geld weg te gooien aan die uitvin
dingen van Beëlzebub, want anders zijn het niet."
Bideshüt deed er het zwijgen toe. Langdurige on
dervinding had hem geleerd, als de beste tactiek, te
genover zijn radtoixgige wederhelft den stomme te spa-
De heer S meen ge onderschreef hetgeen de heer Duys
heeft gezegd over de schrijvers bij de Rijksverzeke-
ringbank. Ook het vakexamen keurt spreker af.
De mixxister heeft het verzoek der schrij vers en
klerken gesteld in handen van het bestuur.
De quaestie van het Oei-amiqxxe bedrijf is uit en ter
na besproken.
Ten aanzien van den tienurendag heeft de minister
geen oogenblik zijn verleden verloochend. De bewe-
giixg heeft zijn volledige sympathie en de minister wil
alles doen om de beweging te versterken.
Na replieken werden de algemeen© beschouwingen
over de afdeeling Arbeid gesloten.
De heeren Eeenstra, Duys en De Klerk zien, na het
's morgens gevallen besluit om het debat over de Ar
beidersverzekeringswetten ln Februari te houden, van
het woord af.
Bij artikel 167 (Aandeel van den Staat in de be
zoldigingen van het personeel der Rijksverzekexing-
bank) betoogde de heer Dxxys, dat de benoeming van
het personeel is geschied zonder eenig stelsel naar de
behoefte van het oogenblik. Dit leidt tot allerlei te
leurstellingen en tot ontevredenheid bij het personeel.
Verder zette spr. xxiteen, dat de tegenwoordige sala-
risregeling niet deugt. De positie van het klerkenper-
soneel is allertreurigst. De reorganisatie, zooals die
heeft plaats gehad, beteekent geen steek.
De minister beantwoordde verschillende détails.
Bij artikel 174, (subaidiën ten behoeve van het 9o
Internationale Congres voor arbeidersverzekex-ing in
1910 te 's-Gravenhage te houden 5000), zei de heer
Duys het nut van die Congressen te betwijfelen.
De minister verdedigde den post en het nut dei'
Congressen.
De post werd goedgekeurd.
Om 8 uur 's avonds werd de vergadering heropend.
Aan de orde was de behandeling der waterstaatsbe-
grooting. De heeren De Ram en Van Idsinga ont
wikkelden bij art. 2 bezwaren tegen de benoeming
van een referendaris voor postzaken.
De minister van waterstaat zegt, dat de nieuwe
ambtenaar hem behulpzaam zal moeten zijn bij de af-
deeliugen van postzaken, maar geen oogenblik is het
zijn bedoeling geweest de zelfstandigheid van den di
recteur-generaal aan te randen. Een klerk kan hier
voor niet gebruikt worden.
Het artikel werd goedgekeurd.
Bij de 2e afdeeling (Waterstaat) in het algemeen
betoogde de heer Roessingh dat het ter hand nemen
van kleinere waterstaatswerken noodzakelijk is, in het
bijzonder om den bodem productief te maken.
De heer Van Eoreest is door den uitslag der Juni-
verkiezingen onaangenaam getroffen, maar hij zou het
betreurd hebben als deze Mixlis ter zijn departement
had moeten verlaten, de Minister is een man van
veelzijdige kennis en weet van zaken doen. Spr. heeft
in hem dan ook groot vertrouwen en gelooft stellig
dat hij een eind zal maken aan den bureaucratisohen
geest waardoor het departement van waterstaat zich
steeds heeft gekenmerkt, dat hij zal weten te bezuini
gen waar dat noodzakelijk is. Spr. hoopt verder in
den Minister een voorstander te vinden van de droog
making der Zuiderzee, een maatregel waarvan het nut
nog eens door hem wordt bepleit, en die op economisch
gebied veel voordeel zal afwerpen. Van de uitvoer
baarheid van de plannen der Zuiderzee-vereeniging is
spr. ten volle overtuigd, laat de Minister de zaak zoo
spoedig mogelijk aanpakken. Spr. is er zeer enthusi
ast voor en zou zich schamen indien het anders ware;
want.
De voorzitter verzoekt kortheid. De zaak is feite
lijk niet in stukken behandeld.
len zoodra zijn kostbaar lievelingsthema ter sprake
kwam.
„Gyuri," hernam gravin Irma, „het is niet te laat.
Zou je die dwaasheid maar niet laten varen en het ge
not van mijn jaardag niet bedeiwen met dat heilloos
stoomgemaal aan den gang te brengen?"
„Maar beste wijfje," antwoordde haar echtgenoot,
ditmaal door een vraag op den man af uit zijn ver
schansing van stilzwijgendheid gedreven, „ik zie je
aan voor een verstandige vrouw; je zult toch niet on
derstellen dat ik, na een millioen florijnen ongeveer
aan den bouw van de fabriek besteed te hebben, van
plan- ben haar niet te laten werken nu alles gereed
is?"
„Je hebt alleen uit stijfhoofdigheid het werk voort
gezet, Gyuri; het is niet te laat het er nu aan te ge
ven. Niemand is er, die je niet heeft afgeraden je met
die nieuwigheden in te laten waardoor je al heel wat
van je populariteit op je goederen erbij hebt ingescho
ten."
Nogmaals stelde haar echtgenoot zich verdekt op
achter zijn borstwex-ing van stilzwijgen. Dfroomerig
ging hij voort de rookwolken uit zijn pijp voor zich uit
te blazeD, onderwijl de gravin den stortvloed harer
welsprekendheid uitgoot over zijn geen weerstand bie
dend hoofd.
„Gyuri," vervolgde de gravin, „ik heb opgemerkt
dat je in den laatsten tijd heel wat bezoeken van Jo
den, hebt ontvangen. Toen we pas getrouwd waren,
heeft geen hunner onzen drempel overschreden. Je
weet dat ik een hekel heb aan al je gedoe met machi
nes, daarom zeg je me niets- van wat je met die men-
schen onderhandelt, maar geen Jood zal hier wel zijn
voet zetten of hij moet iets te versehacheren hebben,
geld leenen tegen woekerrente of zoo iets. Je zult
ons wezenlijk schande aandoen als je begint met land
te verkoopen, je graan- of wijnbouw, want Joden slaan
bij lxun negotie al het mogelijke in. Een Hongaarsch
edelman dient zich met dergelijke kwanselarijen niet
af te geven."
Wordt vervohrL
