DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 24 Honderd en twaalfde Jaargang. 1910. ZATERDAG 29 JANUARI. Onze Tjjd D. Z. B. Z. I."" BINNENLAND. Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor P iktnaar I 0,80; franco door het geheele Rijk f I, A' ynderlijke nummers 3 Cents. Prijs der gewone advertentiên: Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat Qroote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan dt N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/ho HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. VeJcffoomimanwr 8. O Dit nummer bestaat uit 2 bladen. O fc M fc N O D JSItuvo s, OPROEPEN VAN EFFECTENBEZOEKERS. PATER BROM NAAR DEN PAUS. VAN DE KERK NAAR DEN DIJK. VAN EEN VREEDZAME REVOLUTIE. a COURANT. Onze tijd kon een dergelijken bijnaam hebben als de onsterfelijke Hallemannetjes uit Multatuli's Idee ën. Hij zou dan zijn de tijd, Die Zoo Bizonder Zede lijk Is. Deze tijd staat geheel en al in het teeken der zedelijkheid. Dat is een buitengemeen heuglijk ver schijnsel. De wetgever zoowel als de burger, de publi cist zoowel als de hofjesjuffrouw, de auteur zoowel als do courantenschrijver, officieele en officieuze men- schen, allen denken aan, spreken van zedelijkheid. Wij beoefenen de matigheid, niet alleen omdat wij van onmatigheid nadeel voor onszelf vreezen, maar ook omdat wij propaganda voor de zedelijkheid in dit op zicht willen maken. Wij bestrijden de onzedelijkheid, in woord en beeld. De eerbaarheid en de kuischheid zullen binnenkort in Nederland wanneer het voor stel van Mei, verleden jaar wet is geworden ten zeerste worden gehuldigd. Bij het minste of geringste wat aanstoot geeft gevangenisstraf van één, twee jaar, geldboete van ten hoogste vijf duizend gulden. Zoo ten minste wordt in het wetsontwerp van minis ter Melissen thans voorgesteld. En als men nu be denkt, dat de hoogste geldboetes voor de meeste an dere misdrijven 300 of 600 bedragen, is gemakke lijk in te zien, wat een geweldige zedelijkheid-run er tegenwoordig is, als men zoo ineens van 300 op 5000 komt. Een ander bloempje op het veld der zedelijkheid is de antipathie tegen de ridderorden. Wij willen hier niet spreken over de wijzen waarop sommige ridder orden wel verkregen en gegeven zijn, wij spreken over de beweging van den laatsten tijd om die Koninklijke onderscheiding te beperken. „Niet meer zoo royaal met de lintjes geen lintjes dan voor werkelijke ver diensten en voor diplomaten" zoo klinkt de ernstig- zedelijke eisch. En nog dieper zit het gevoel voor zedelijkheid. De eene helft van het menschdom verklaart en bewijst dat de andere helft onzedelijk is en moet zijn. En vast gelooft die helft, dat men met een paar handgrepen de maatschappij zoo kan veranderen, dat alle onzede lijkheid met één slag zal zijn weggevaagd. Inderdaad wij gaan een schoone toekomst tege moet. En wij erkennen, dat die moreele restauratie, die herleving van het gevoel voor wat zedelijk is, in derdaad bestaat en een zeer gelukkig verschijnsel is. Edoch er is een schaduwzijde. Tartufe, die zich vroeger in hoofdzaak met den godsdienst had bezigge houden, doet in den laatsten tijd in steeds toenemende mate aan zedelijkheid. En de zaak gaat goed. Hij is overal, hij gaat rond bij de politieke partijen en zetelt in de ministeries, of zij van rechts, van links of uit het midden zijn. Tartufe wandelt over straat en be dekt zich telkens het gelaat wanneer hij een boeken winkel voorbij gaat. Hij. spreekt in de gemeenteraden en in de Kamer, dringt zich overal voorop en wordt weer algemeen gehuldigd. Hij is geweldig matig. Onlangs heeft hij alcohol gevonden in een duinwaterleiding en zoo drinkt hij niets dan rivierwaterleiding in het openbaar. Wel neemt hij het kunstje heeft hij zich in Amerika ei gen gemaakt eiken middag maagbitter, een glas en drie halfjes. Doch dat is voor de gezondheid en komt dan ook uit de apotheek. Op straat wij zeiden het reeds wandelt hij met versnelden pas langs eiken platenwinkel. Want hij weet het wel: daar zal wel „eenig geschrift, eenige af beelding of eenig voorwerp, aanstootelijk voor de eer baarheid" zijn, gelijk het nieuwe wetsontwerp het stelt. Of als dat niet bet geval is kan er eenig ge schrift zijn „waarvan de leesbaar gestelde titel, omslag of inhoud" aanstootelijk is voor de eerbaarheid (art. 451 bis). En als dat alles er niet is, dan is er nog de kunst en de wetenschap, wien de staat uitdrukkelijk het recht gaat geven aanstootelijk te zijn voor de eer baarheid (art. 240 nieuw). Tartufe gaat dus snel die vensters voorbij. Het is waar hij ziet nog meer aanstootelijks en heeft dan ook een voorstel klaar om de korte rokken en bloote beentjes van kleine meisjes te verbieden, om decolleté, doorzichtige blouses, provocante blikken, strak getrok ken rokken, lange haren, uitgesneden halzen, roei-, fiets- en voetbalpantalons enz. enz. weg te vagen, ja, hij overweegt of het niet het best zou zijn alle men- scben te pakken in een loshangende zak met kijkgaten voor de oogen. En hij zou zeker een daartoe strek kend voorstel al gedaan hebben, als die kijkgaten van wege de provoceeren.de blikken niet nieuw en gecon centreerd gevaar opleverden. Intusschen leest Tartufe spannende romannetjes, waar de crue realiteit met een romantisch sausje ge worden is tot zachte zinnekitteling. Hij kijkt illustra ties, waarvan de uitgevers handiger dan de wetge ver weten, dat niet het naakt interesseert maar het handig verhulde naakt. Tartufe begrijpt, dat hier een kunstvaardigheid verborgen is, die altijd zal blijven prikkelen, dikwijls voor voorstellingen, die zoo on schuldig mogelijk schijnen en nooit zouden vallen on der eenig zedelijkheidswetartikel, evenmin als de be doelde romannetjes. Tartufe voelt zich veilig, totdat een nieuwe Molière zal zijn opgestaan en opnieuw dat schrikkelijke woord in aller ooren zal donderen: Vervloekte huichelaar. Intusschen zoover zijn wij nog niet. Tartufe, die zoo bizonder fatsoenlijk is, wordt nog algemeen ge- eerd. Hij groeit dagelijks, gedragen en gevoed als hij wordt door een respectabel streven naar werkelijke ze delijkheid. Och dat de vele eerlijke strijders tegen drankmis bruik en speculatie op zinnekitteling, tegen lintjes ijdelheid enz. toch vooral oppassen, dat Tartufe niet te veel invloed krijgt. Want hij groeit onrustbarend. En portuur van Molière zijn niet velen. NIEUWE REIZIGERSTARIEVEN. De Minister van Waterstaat heeft zijne goedkeuring gehecht aan het voorstel der betrokken spoorwegmaat schappijen, om de nieuwe reizigerstarieven op 1 Janu ari 1911 in te voeren. t NED. POL1TIE-BOND. In Café Brinkman vergaderde gisteren te Haarlem de afdeeling Noord-Holland van den Ned. Politiebond onder voorzitterschap van den heer Van Leeuwen van Hilversum. Bij de ingekomen stukken werd mededeeling ge daan van een schrijven der weduwe van den gemeen teveldwachter van Schermerhom om financiëelen steun, stelde de voorzitter voor, zich per adres tot den Raad dier gemeente te wenden met verzoek, die we duwe (haar man had 25 jaren dienst) een jaarlijksche toelage te verleenen. Besloten werd 50 te stellen ter beschikking van het bestuur, om na onderzoek aan de weduwe uit te keeren. Voor den politiehonden-wedstrijd in Hoorn te hou den, vanwege de afdeeling der Holl. Maatschappij van Landbouw werd een zilveren medaille beschikbaar ge steld, uitsluitend te winnen door een politieman. BURGEMEESTERSTRAKTEMENT. Naar verluidt overwegen Gedeputeerde Staten van Noord-Holland de wenschelijkheid om de jaarwedde van den burgemeester (welke, naar men weet, zou worden gebracht van 8000 op 15.000) alsnog te verhoogen, en wordt in verband hiermede ook onder de oogen gezien het in de raadsvergadering van 12 dezer door den heer Wibaut geopperde denkbeeld om een officieele ambtswoning ter beschikking van het hoofd der gemeente te stellen. GOEDKOOPER KANONNEN. De Amsterdamsche correspondent der Frankf. Ztg. weet te melden, dat het bekende onderzoek voor Krupp gunstig loopt en dat Krupp eenige vereenvoudigingen aan de 22 nieuwbestelde kanonnen zal aanbrengen, om ze daardoor goedkooper te kunnen leveren. DE EEDSKWESTIE. In de memorie van antwoord wordt o.m. gezegd: Wat het eedsvraagstuk betreft, stelt de Regeering op den voorgrond, dat de overheid het recht heeft de eedsaflegging te vorderen, voor zooveel zulks voor de vervulling van haar taak noodzakelijk is. Tot de taak der overheid behoort in de eerste plaats de verplich ting om te zorgen voor een behoorlijke rechtsbedee- ling. De verklaringen der getuigen moeten alle waarbor gen van waarheid bieden; die waarborg wordt in den eed gevonden. Al is dus de Regeering mede van oordeel dat het aantal gevallen, waarin de aflegging van een eed wordt gevorderd, kan en behoort te worden vermin derd, aan geheele afschaffing dier verplichting kan naar haar meening niet worden gedacht. In het bur gerlijk- en strafproces kan de eed met name niet ge heel worden gemist. Doch kan aan de eene zijde aan afschaffing van de verplichting tot eedsaflegging niet worden gedacht, van de andere zijde mag aan het geweten geen geweld worden aangedaan. Zij die wegens ernstige gemoeds bezwaren zich verzetten tegen het afleggen van den eed bebooren daartoe niet te worden gedwongen. Daar in is de moeilijkheid ©ener regeling gelegen. Het komt der Regeering niet wenschelijk voor om in het algemeen eed en belofte gelijk te stellen, het geen op een algeheele vrijstelling van den eed zou neerkomen. Naar het aanvankelijk oordeel der Regee ring behoort aan den rechter de bevoegdheid te wor den gelaten om hen, die geroepen worden den eed af te leggen, op grond van ernstige gemoedsbezwaren van het afleggen van den eed te ontheffen. Of ook den alleen-sprekenden rechter die bevoegdheid behoort te worden gegeven, dan wel of alleen aan een rechter lijk college het oordeel over den ernst der gemoedsbe zwaren behoort te worden toevertrouwd, zal nader wor den overwogen. Den rechter zal dus de gegrondheid der gemoedsbe zwaren moeten blijken. In hoever regelen kunnen worden gegeven op welke wijze daarvan zal moeten blijken, zal bij de wettelijke regeling moeten worden overwogen. VREEMDELINGENVERKEER. In de algemeene jaarvergadering van het Centraal bureau voor Vreemdelingenverkeer werd uitgebracht het jaarverslag, waarin melding gemaakt wordt van het groote succes van het in het Engelsch uitgegeven geschrift over de Friesche meren. Een overeenkomst werd afgesloten met de Continental Express, tenge volge waarvan in dit Engelsche maandschrift geïllu streerde artikelen omtrent ons land verschenen. Door de medewerking van enkele V. V. V.'s werd een verzameling van ruim 300 lantaarnplaatjes ver kregen, ter beschikking voor lezingen over Nederland in het buitenland. Van deze verzameling wordt reeds gebruik gemaakt. Waar bet zeer wenschelijk wordt geacht deze verzameling nog uit te breiden, wordt 't door het Bureau van belang geacht dat V. V. V.'s in Nederland voor dit doel lantaarnplaatjes afstaan. DE ECHTSCHEIDINGSPROCEDURE. Een wetsvoorstel is ingediend, strekkende om tus- schen de artikelen 827 en 828 van het Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering een nieuw artikel te voe gen, waarin wordt bepaald dat behoudens het bepaal de bij artikel 265 van het Burgerlijk Wetboek de vor dering tot echtscheiding niet zal worden toegewezen, zoo de rechtbank niet door wettelijke bewijsmiddelen is overtuigd van het bestaan der gronden, uit hoofde waarvan de echtscheiding wordt gevorderd. I den. Ze bekende de verschillende kostbaarheden ge- stolen te hebben en is deswege gevankelijk naar Haar lem overgebracht. Binnenkort zal op de Effectenbeurs een nieuw stel sel worden ingevoerd voor het oproepen der bezoekers door personen, die geen leden der „Vereeniging voor den Effectenhandel" zijn en, zooals men weet, daarom geen toegang tot de beurs hebben. Men zal een inrichting laten maken, waarbij het op roepen van bezoekers der Effectenbeurs zal geschieden door het doen verschijnen van verlichte nummers. De ze nummers worden, in voldoende grootte, om door iedereen in de verste hoeken der zaal gezien te kun nen worden, aangebracht op den zuidelijken achter wand en een gedeelte der zijwanden, en wel voor iede re firma een nummer, zoodat er evenveel nummers zijn, als leden der vereeniging. Wordt er nu naar de een of andere firma gevraagd door een niet-lid der vereeniging, dan wordt op een schakelbord een contact gemaakt, waardoor het electrisch licht achter het ge perforeerde nummer dezer firma ontstoken wordt. Ziet deze haar nummer in vurige cijfers op den wand staan, dan weet zij, dat men haar verlangt te spreken. Enkele firma's, wier nissen ondër den zuidelijken wand liggen, en die haar nummers dus niet zouden kunnen zien, worden afzonderlijk gewaarschuwd door dat in haar nissen een rood lampje gaat gloeien. Men is thans op de Effectenbeurs bezig te onder zoeken, hoe de inrichting het best aangebracht kan worden. Is men daarmee gereed, dan zal tot de uitvoe ring worden overgegaan. Reuter seint uit Rome d.d. 28 Januari dat de Paus pater Brom, directeur van het Nederlandsche Histori sche Instituut, ontvangen heeft, die hem twee deelen over de archieven van Italië en de archieven van het Vaticaan ter hand stelde. STRAF, DIE NIET GEHOLPEN HEEFT. Te Rotterdam werd Donderdag wegens inbraak te gen L. E. S. 5 jaar gevangenisstraf geëischt. Hij heeft pas 10 jaar gevangenisstraf te Leeuwar den ondergaan, wegens diefstal met geweldpleging, ongeveer 11 jaar geleden, op den Plantageweg te Rot- terdam. Dat men langs de zeedijken soms steenen vindt, die oorspronkelijk daar niet thuisbehooren en daar zelfs een zonderlingen indruk maken, ondervonden wij eeni- gen tijd geleden, toen wij, zegt het Hbld., langs de voeringen van een der zeedijken op het eiland Tholen stukken steen aantroffen, waarop gegrift gedeelten van grafschriften, als„Hier leyt begraven." „Bid voor de ziel," enz. Het bleek bij informatie, boe bij aankoop van steen voor oever-verdediging gebruik was gemaakt van afbraak eener Zeeuwsche kerk, en dat de steenen der bevloering natuurlijk in stukken - mede werden gebezigd als materiaal voor de zeedij ken. Zoo vonden wij verder aangeteekend, hoe men ook elders zulke zonderlinge steenen op den zeebodem nog kan vinden, en dat een nu geheel verdwenen dorp in Zuid-Beveland, eenmaal een kerk had, die een ge lijk lot onderging. De kerk en toren van Coudorpe werd in de 18e eeuw gesloopt om het afkomend mate riaal te doen diénen voor ballast op bezinkingswerken aan de watering van genoemd eiland. Met zorg be werkte gevelsteen, kunstig gebeitelde raamtraceerin- gen en eerkieijpuias-dige grafgesteenten met oude in- scriptiën, aBas werd qp last van dijk- en polderbestu ren aan zijn bestemming onttrokken. De oude kerk, in welke zoo dikwijls de Missen en de plechtige Re quiems voor de overledenen waren aangehoord, doch onder welker gewelven men ook nog de Psalmen van Datheen heeft gezongen, werd afgebroken op een wij ze, waarbij niets voor het nageslacht bleef gespaard. Zelfs de gedenkteekenen op de graven, in de gewijde aarde aan de zonzijde der kerk, verdwenen. Geen wonder, dat men soms zonderlinge vindplaat sen van steenen aantreft.» EEN NIEUWE CACAOFABRIEK. Amsterdam heeft er een cacaofabriek bij gekregen. De eigenaar der nieuwe fabriek noodigde ons uit eens een kijkje te nemen in zijn bedrijf, zoo schrijft het „N. v. d. Dag", en op verzoek nemen wij dit over, omdat hij er niet bevreesd voor was, Üat wij met het geheim van den smid aan den baal zouden gaan. De nieuwe Cacaofabriek is the American Cacao Choco lade Cij van Gebroeders Sickesz., Brouwersgracht alhier. De firma heeft daar een flink gebouw laten zetten. De fabriek ziet er keurig uit. In alle ver trekken zijn licht gn lucht in overvloed. Wie er bin nen komt, zal getroffen worden door een bijzondere reinheid in alle lokalen, waar gewerkt wordt. De fir ma heeft zich de nieuwste machines aangeschaft, die door electriciteit gedreven worden. De machines zijn van dien aard, dat bet fabrikaat zoo min mogelijk door de arbeiders met de handen aangeraakt wordt, uit een hygiënisch oogpunt wel een groot voordeel. Wij zagen in de fabriek op welke wijze de cacaoboo- nen van uit het pakhuis haar loop maken door het be drijf om ten slotte in de expeditiezaal te landen te ko- men als tabletten chocolade of als poederchocolade ia blikken. De firma Gebr. Sickesz legt zich uitsluitend toe op het fabriceeren van eerste qualiteit cacao en chocolade. DAT VIEL MEE. De omroeper te Heerenveen belde Donderdagmor gen rond, dat een reiziger, logeerende in een hotel al- i daar, een portefeuille met 200 aan bankpapier ver loren had. De eerlijke vinder zon goed beloond wor den. Maar deze kwam niet opdagen, zoodat de reizi ger in de grootste ongerustheid verkeerde. Hij ging naar zijn kamer en.vond daar de portefeuille, die hij er had laten liggen! HET KACHELTJE WEL! In Krasnapolsky te Amsterdam is aangekomen het grootste fornuis, dat ooit hier te lande werd ge plaatst. In den loop der volgende week wordt dit „kacheltje" van 81/2 meter lengte en 1.80 M. breedte ruim 16.000 K.G. wegende, in de groote „Kras"-keu- kens geplaatst. WEER TERECHT. Het 17-jarig meisje, dat het Vincentiusgesticht te Lisse ontvluchtte, is te Zwolle bij familie aangeliou- Den 16den Juni 1909 heeft de gemeenteraad van Amsterdam een besluit genomen, dat ver strek kende gevolgen, hebben kan. De vroedschap besloot de stad te verdeelen in 115 buurten, stelde van die buurten de grenzen en den inhoud nauwkeurig vast. En aangezien de gemeente tot dien slechts een vijftig tal buurten kende, geeft die nieuwe lettering naar een geheel nieuw verdeelingsplan een totalen ommekeer op dat stuk. Y Y is géén Y Y meer, heeft haar roemruchte let ters aan een ander stuk stad moeten afstaan. En zoo is het geschied. Twee goede vrienden waren diep uit het achterland naar de hoofdstad gekomen; ook tot hen was de faam van Y Y doorgedrongen. Toen hebben ze een „aapje" genomen, en aan den koetsier vertelden ze, niet zonder schroom, dat ze toe ren wilden doorbuurt Y Y. Eilacie! De verstrekkende gevolgen. De heeren stapten in, koetsiertje beklom den bok, ondeugend glimlachend, haalde 'n afdeeling 3 van 't gemeenteblad uit z'n zak, sloeg (de nieuwe) buurt Y Y open, zeit: „hurt Siekll" tot zijn knolletje. En voort ging het: „Zuidzijde spoorbaan tegenover de brug vóór hel Mariniersplein, in oostelijke richting doorgaande tol het verlengde der 2e Conradstraat, van daar noord waarts de spoorbaan overstekende, tusschen de lood sen B en 0 tot aan den Noordwal der Oostelijke Han delskade, van daar oostwaarts langs dien wal en die der Ertskade tot vóór den mond van het Merwedeka- naal, dan n.-oostwaarts langs de westzijde van het ka naal naar Nieuwendam, van daar zuid-westwaarts in het verlengde van genoemd kanaal, langs de zuidelij ke grens van Buurt X X tot aan een punt in 't ver lengde van de aslijn tusschen de zuidzijde van de IJ- kade en noordzijde Oostelijke Handelskade, oostwaarts die aslijn volgende tot in het verlengde der brug vóór het Mariniersplein, vervolgens zuidwaarts tot punt van uitgang." Bij het uitstappen aan 't „punt van uitgang" moe ten de vrienden elkaar met verbijsterde blikken heb ben aangezien. Wat ze straks aan de biertafel in hun dorp over dat beroemde Y Y vertellen zullen, vraagt het Hbld. SNEEUW EN ZOUT. De Haagsche Tramweg-Maatschappij heeft sedert den jongsten sneeuwval tot op gisteren voor het vrij houden van de rails van de massa's sneeuw, niet min der dan 112 000 kilogrammen zout moeten gebruiken. DE VRIJE UNIVERSITEIT. Bij gelegenheid der viering van het 25-jarig bestaan der Vrije Universiteit heeft gisteren te Amsterdam in de Senaatskamer uit naam der commissie" van oud studenten en studenten dr. P. J. Wijninga aan de directeuren het voorloopig bijeengebrachte deel over handigd van de 50.000, voor een nieuw universi teitsgebouw benoodigd. ZIEKENHUISKWESTIE. Van den houw van een R.-K. Ziekenhuis te Schie dam zal waarschijnlijk niet veel komen. Aan de leden van den gemeenteraad toch is schriftelijk door den voorzitter medegedeeld, „dat van den heer H. J. C. A. Coppens bericht is ingekomen, dat zijn lastgeefster, de betrokken congregatie, bij gebreke van goedkeuring door de hoogste kerkelijke autoriteit, van den aankoop van den grond aan de Verlengde Nassau- en School straat, voor de oprichting van een R.-K. Ziekenhuis afziet." Hierdoor zal dus nu de bouw van een nieuw ge meente-ziekenhuis meer op den voorgrond komen, want de toestand van het tegenwoordige ziekenhuis eischt dringend verbetering. UIT TEXEL. Alhier wordt tegenwoordig met groote belangstel ling een plan besproken om door middel van electrici teit aan al de dorpen van het eiland licht te verschaf fen, eene bemaling tot afvoer van binnenwater in be weging te brengen en tevens beweegkracht te ver schaffen voor een over het eiland aan te leggen tram. UIT OTERLEEK. Al wil het niet geluidken een voldoend aantal dames en heeren te vinden tot 'e vormen van 'n Gemengd- of Dameskoor in kleine dorpen is 't bestaan van der gelijke vereenigingen afhankelijk van de wisseling dei- bevolking de lust tot het beoefenen der muziek is er nu eenmaal, en openbaart zich op velerlei wijze.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1910 | | pagina 1