DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
>5 Honderd en twaalfde Jaargang. '910.
MAANDAO
31 JANUARI.
BINNENLAND.
Uit Hof- en Hoofdstad.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagenuitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor P ikmaar f 0,80? franco door het geheele Rijk f 1,
M aderlijke nummers 3 Cents.
Groote
Pr?]» der gewone advertentiën:
Per regel 0,10. Bij groote contracten rabat
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan dt N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/ho HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 0.
o
ALRMAARSCHE COURANT.
ALKMAAR, 31 Januari.
De groote week voor Engeland is voorbij, de ver
kiezingen zijn afgeloopen.
Op het oogenblik waarop wij dit schrijven is de uit
slag voor 663 zetels bekend, derhalve voor 7 nog niet.
Van die 663 zetels worden er 271 door unionisten, 272
door liberalen, 40 door leden der arbeiderspartij en 80
door Ieren bezet.
De unionisten hebben dus gewonnen, maar de re-
geeringspartijen behouden de meerderheid.
De Engelsehe minister-president, de heer Asquith
is, om weer wat op zijn verhaal te komen, naar het
Zuiden vertrokken. Hij kan vrij onbezorgd de toe
komst tegemoet gaan, al zijn de liberalen in het La
gerhuis dan ook geheel afhankelijk van de socialisten
en de Ieren. Na een verwoeden strijd zal er eerst wel
een korte wapenstilstand worden gesloten. In de
tweede helft van Februari komt het nieuwe Lagerhuis
bijeen. Dan zal echter de strijd om de begrooting
weer beginnen. Ongetwijfeld zal de heer Lloyd Geor
ge voor zijn ontwerp een meerderheid vinden in het
Lagerhuis, niet te voorspellen valt evenwel, wat het
Hoogerhuis zal doen. Er is reeds getracht overeen
stemming tusschen de conservatieven en liberalen tot
stand te brengen, maar er schijnt geen kans te zijn,
dat deze bereikt zal worden. Bedriegen de voortee
kenen niet, dan is een tijdperk van heftigen politieken
strijd in Engeland met de verkiezingen niet afgeloo
pen, maar slechts ingeleid.
In den Duitschen rijksdag is Zaterdag bij helderen
hemel plotseling een heftige storm opgestoken. Men
had zeer kalm en zakelijk geredeneerd over de mili
taire begrooting, toen de afgevaardigde Oldenburg de
tribune besteeg, die niet gewend is van zijn hart een
moordkuil te maken. Hij heeft vroeger wel eens ge
zegd, dat hij een volksvertegenwoordiging eigenlijk
een onding vond, maar Zaterdag liet hij zich een uit
drukking ontvallen, welke eerst vroolijkheid maar
daarna verontwaardiging teweeg bracht. Hij zeide dat
de Koning van Pruisen en de Keizer van Duitschland
elk oogenblik in staat moest zijn, een Pruisischen lui
tenant het bevel te geven: „Neem tien man en sluit
den Rijksdag."
Het geroep van: ongehoord, schandalig, brutaliteit,
schending van de grondwet, waar is de president
klonk na deze uitlating boven het applaus van de rech
terzijde uit.
Een conservatief afgevaardigde gooide nog olie in
het vuur, toen hij naar de linkerzijde riep: „Is er geen
veearts
De vice-president, erfprins v. Hohenlohe, die gewe
zen werd op het verzuim, dat hij den spreker niet tot
de orde geroepen had, verklaarde de uitlating niet ern
stig te hebben opgenomen en ook de spreker zelf ver
klaarde toen maar gauw, dat het een grapje was.
Maar verschillende afgevaardigden protesteerden te
gen de aansporing tot schending van de grondwet.
De vloed der welsprekendheid, zoo plotseling opge
komen, daalde spoedig, maar het laatste woord is over
deze zaak nog niet gezegd.
In Frankrijk is men verheugd over die daling van de
Seine. Het hooge water, gestegen tot een zeldzaam
peil, heeft buitengewoon veel schade en last veroor
zaakt. Het heeft een nationale ramp gevormd.
Bleven overheid en particulieren niet achter met hulp
verschaffing, ook het buitenland liet zich niet onbe
tuigd. De Tsaar zond 10.000 roebels, koning Albert
van België 10.000 francs, de Paus eveneens, en overal
vormden zich commissies om den nood te helpen leni
gen. De minister van financiën heeft verklaard dat
er geen enkele dwangmaatregel zal worden toegepast
op de belastingschuldigen, die van de overstrooming
hebben geleden.
Minister-president Briand heeft maatregelen geno
men om te zorgen dat de meelhandelaars in verschil
lende streken van Frankrijk aanzienlijke hoeveelheden
meel naar Parijs kunnen zenden. Voor het geval er
personen mochten zijn, die in aardappelen zouden spe
euleeren, zouden dezen vervolgd worden.
Het schijnt nu dat het ergste te Parijs geleden is.
Maar naarmate de toestand daar stroomopwaarts ver
betert, wordt hij stroomafwaarts onrustwekkend.
Griekenland zit op het oogenblik in een lastige mi-
nisterieele krisis. Het kabinet is afgetreden en het
schijnt dat er extra-parlementair ministerie zal ko
men. De telegrammen melden, dat de koning de bij
eenroeping van een nationale vergadering ingewilligd
heeft en dat de militaire bond ontbonden zal worden
na de afkondiging van de boodschap tot bijeenroeping
van de vergadering.
Ook Hongarije heeft een dergelijke krisis. Het
Huis van afgevaardigden heeft Vrijdag met groote
meerderheid een motie van wantrouwen aangenomen
in het nieuwe kabinetKhuen. Hedervary. De Ko
ning heeft geweigerd de ontslagaanvrage van den mi
nister-president te aanvaarden en heeft goedgekeurd
het voorstel tot het uitschrijven van nieuwe verkiezin-
BEZOEK VAN DEN KONING DER BELGEN
De Brusselsche Soir deelt mede, dat de Koning be
sloten heeft in het aanstaande voorjaar een officieel
bezoek te brengen aan koningin Wilhelmina.
EERSTE KAMER.
In de Memorie van Antwoord op het afdeelingsver-
slag nopens de Waterstaatsbegrooting zegt de minis
ter o.m.
Op het voorstel, de verbetering van de Hondsbos-
sche zeewering te brengen ten laste van het Rijk met
steun van de provincie, kan de minister niet ingaan,
daar dit in strijd zou zijn met ons Waterstaatsrecht,
dat de zorg daarvoor aan liet gewestelijk, niet aan het
centraal bestuur oplegt.
rnrnrnrnrnrnrnmimmmm—mmmmm*
SOCIAAL-DEMOCRATISCHE PARTIJ.
Gisteren hield1, te Amsterdam bovenstaande vereeni-
ging een congres, waarop blijkens die stemming 202
personen aanwezig en 10 afdeelingen vertegenwoor
digd waren.
De heer Wijnkoop hield de «openingsrede, betoogde
dat zoolang in de sociaal-democratische arbeiderspartij
geen volkomen plaats is voor de Marxisten de soc. de
mocratische partij zal blijven, verklaarde dat de S. D.
P. pal zal blijven staan tegenover die S. D. A. P. en
ried aan te trachten de anarchisten voor de revoluti-
onnaire sociaal-democratie te winnen.
De conceptstatuten en bet huishoudelijk reglement
werden met een paar wijzigingen goedgekeurd.
De naam der partij werd vastgesteld als„Sociaal
democratische partij in Nederland"; de partij is ge
vestigd te Amsterdam. Het doel der partij, zooals dat
is neergelegd in haar beginselverklaring, werd reeds
vroeger vastgesteld.
in eenige provinciën een voldoend aantal leden telt
deze uit te noodigen een provinciaal comité te vor-
Iedere provincie toch heeft hare eigenaardigheden
en haar eigen karakter. Dit karakter kan het best tot
zijn recht komen door in iedere provincie de leiding
in handen te stellen van hen, die met de behoeften
der provincie bekend zijn.
Het hoofdbestuur der Vereeniging zal te vormen
zijn uit afgevaardigden dier provinciale comités, en
eenige door deze aan te wijzen leden.
Als lid kan ieder, die den leeftijd van 16 jaren be
reikt heeft, toetreden. De contributie wordt door
leder provinciaal comité bepaald in overleg met het
hoofdbestuur.
Van elk lid wordt aan het hoofdbestuur ter bestrij
ding der algemeene onkosten afgedragen een bedrag
door de jaarlijksche algemeene vergadering te bepa
len.
de
NEDERLANDSCH GYMNAST1EKVERBOND
Op de gisteren te Amsterdam gehouden algemeene
bondsvergadering van bovenstaand© vereeniging werd
besloten Mr. W. F. van Leeuwen, afgetreden burge
meester van Amsterdam, eerelid te maken, als bewijs
van waardeering voor bet vele, door hem gedaan tij
dens zijn burgemeesterschap van dé hoofdstad in het
belang van de lichamelijke opvoeding, in het bijzonder
voor de tumzaak.
Voorts werd aan den president van den Franschen
Turnbond, den heer Cazalet, te. Bordeaux, een tele
gram gezonden, betuigende deelneming in de: ramp,
welke Frankrijk beeft getroffen.
Het volgende Bondsfeest zal in den Haag worden
gehouden.
DE RIDDERORDEN-ZAAK.
De Standaard meldt:
Naar men ons bericht, heeft dr. Kuyper reeds voor
geruimen tijd den heer J. E. N. baron Schimmelpen-
ninck v. d. Oye van Hoevelaken, voorzitter van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal, verzocht, zich wel
met de samenstelling van ©en commissie van beoor-_
deeling in de bekend© zaak te willen belasten. Deze
heeft hieraan welwillend gevolg gegeven, en thans kan
worden medegedeeld, dat in deze commissie hebben
zitting genomen de heeren
jhr. mr. P. J. van Swinderen, vice-president van
den Raad van State;
mr. H. J. Kist, oud-procureur-generaal bij bet ge
rechtshof te Amsterdam en lid van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal,
en jhr. mr. A. P. O. van Kamebeek, oud-minister van
Buitenlandsche Zaken, minister van Staat en lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
VEREENIGING VOOR VOLKSKUNST.
Op een vergadering van belangstellenden zijn eeni
ge personen aangewezen ter voorbereiding van de op
richting ©ener Nationale Vereeniging voor Volks
kunst-
Deze Vereeniging stelt zich ten doel
lo. het opsporen van reeds bestaande Volkskunst,
2o. het ter beschikking stellen van goede voorbeel
den van oudé kunstnijverheid in natura of in afbeel
dingen, welke vooral in de verschillende Musea en
Oudheidkamers aanwezig zijn, ter leering en ter na
volging.
3o. het doen ontwerpen van nieuwe voorbeelden
door moderne kunstnijveren.
4o. het onderricht doen geven in alle yormen van
huiskunstvlijt, b. v. rietvlechten, houtsnijden, houtin
legwerk, weven, kantwerk, kralenwerk, enz., welk on
derricht aanleiding zou kunnen geven tot herleving
van de Volkskunst en tot vervaardiging van die voor
werpen, welke in het binnen- en buitenland verkoop
baar zijn.
5o. het verschaffen van deugdelijke grondstoffen
tegen lagen prijs en ingeval de provinciale Comité's
dit gewenscht achten, zoo mogelijk op voorschot.
6o. het aankoopen, tentoonstellen en verhandelen
in binnen- en buitenland van karakteristieke vioorwer-
pen van Volkskunst.
7o. het uitgeven van populaire geïllustreerde pu
blieaties, zoowel ter gedachtenwisseling van de leden
onderling als tot het verspreiden van inlichtingen en
voorbeelden.
Het Voorloopig Comité bestaat uit: Douaurière Ba
ronesse van Harinxma thoe SlootenCollot d'Escu
ry, den heer R. P. J. Tutein Nolthenius, voorzitter,
mej. I. C. E. Peelen, secretaresse, de h.h. H. A. J.
Baanders, C. W. LI. Baard, G. J. Blees Kjzn.
Het voornemen bestaat om, zoodra de vereeniging
Over den verjaardag van Jozef Israëls schrijft
Haagsche briefschrijver van de Leeuw. Ct.
„Vandaag is hij jarig voor den zes-en-tachtigsten
keer 't kleine manneke, waarin wij van de levenden
den hoogsten roem van onze nationale schildersbent
belichaamd vinden. Wie zou 't aan hem zeggen, wan
neer hij daar in al zijn eenvoud, bijna niet opgemerkt,
zijn dagelijksche wandeling maakt en 't gezelschap
van zijn trouw-zorgende secretaresse hem blijkbaar
nog voert tot zoo geanimeerd discours, dat hij haar
van tijd tot tijd even stilstaan noopt. Hem dan te
zien, onopgemerkt hem dan volgend, doet den eerbied
stijgen voor dezen kleinen man, die nog zulke groote
dingen doet. Wat blijft er over van veel grandioos-
vertoon en aanstellerige praal van minder-beduidende
figuren, wanneer wij hem daar zien wandelen in al
zijn eenvoud of hem ontmoeten in het heiligdom dat
zijn werkplaats is. Niet uitsluitend in zijn persoonlij
ke verschijning maar evenzeer in zijn atelier zijn het
eenvoud en soberheid. En wij weten 't immers, hoe
anders en hemelsbreed verschillend zulk een interieur
in den regel wezen kan.
Van dat pracht-vol décor van meubelen en tapijten
zien wij hier hoegenaamd niets, in de geheimnis-volle
stilte waar „le trésor des humbles" opbloeit tot één
wonderschoon poëem van kleur en glans. Het zou de
moeite waard kunnen zijn Jozef Israëls daar bezig te
zien zonder dat bij daar van onze aanwezigheid be
wust was. Maar te graag laat men zich mee-sleepen
door zijn vroolijk gebabbel, wanneer hij u door die lan
ge gang zijn werkplaats heeft binnengeleid. Wanneer
uw bewonderende oogen dan te gast gaan aan dien
schat van studie's die daar hangen, is 't koddig 't uit
zijn mond te hooren dat zijn bezoekers hem hebben ge
noodzaakt ze stevig te bevestigen, want.1
En hij verhaalt u dan met de hem nog steeds eige
ne opgewektheid, hoe die aan bet publiek van eigen en
Vreemden zoo ruimschoots toegemeten hospitaliteit
niet voldoende was, maar de menschen zelfs niet kon
terughouden van die waardevolle dingen nog 't een en
ander in den zak te steken.
Na zijn groote Spaansche reis met Erens en zijn
zoon Isaac, is 't nu zijn hartewensch dezen zomer naar
Venetië te kunnen gaan, waar hem op de jaarlijksche
internationale kunsttentoonstelling een eere-
wordt ingericht. Menschelijkerwijze gesproken kan 't
niet anders dan verbazen van dit voornemen te hoo
ren uit den mond van een 86-jarige. En hoe zouden
wij geneigd zijn aan vrienden of verwanten zulk een
gril van den ouderdom af te raden. Wie deze mau
hoort en ziet en gade-slaat, met nog steeds zulk een
klaren, frisschen kijk in die geestige oogen en hem
hoort vertellen met een vuur en geestdrift die menig
jongere zou kunnen beschamen.hem zal 't niet in
de gedachten komen tegen dat verlangen in te gaan,
Hoe zou 't mogelijk kunnen wezenWant de ouder
dom drukt hem niet en de last der jaren geeft dezen
wonderen man verjongde kracht!
Ten slotte een grap (maar een historische) uit de
kunstwereld, aldus de Haagsche medewerker van de
N. Vlaard. Ct.
Half muzikaal den Haag studeert dezer dagen op
Strauss' Electra, die hier half Februari opgevoerd
wordt. Koren en een versterkt orkest repeteert er
voor, dag aan dag, uren achtereen. Het heele werk
zal slechts een goed uur duren, maar het is een bui
tengewoon moeilijk werk, dat veel studie vereischt. Op
een der eerste repetities richtte zich de dirigent van
het orkest, mr. Viotta tot een der blazers, die overi
gens zeer goed zijn partij geblazen had, met de vraag
of hij het werk al goed had kunnen volgen.
„Best, mijnheer, best" luidde het antwoord waar
op de dirigent droogjes antwoordde: Ik niet!
Het belooft een schitterende opvoering te worden.
De solisten hebben allen een goeden naam; de entrée-
prijzen zijn zeer hoog (tot 15 gulden toe), zoodat heel
uitgaand Den Haag op de been zal zijn. Of Strauss'
werk nu inderdaad zoo mooi is, ziedaar een andere
vraag.
Aan den Amsterdamschen brief van het Utr. Dagbl.
ontleenen we het volgende:
Voor aanstaanden Zondag is te Amsterdam aange
kondigd een muziekavond door de heeren Schafer en
Hekking. Een tweetal kunstenaars waar men mee
voor den dag komen kan. Een paar nummers van de
ze beide uitnemende musici iu een gevarieerd pro
gramma zouden de glanspunten in een schoonen avond
kunnen zijn.
Doch van een gevarieerd programma is geen sprake.
Men laat de beide heeren den ganschen avond vullen
en wel met een partij muziek waar het geroutineerd
concertgebouwpubliek te veel aan hebben zonBeet
hoven's vijf sonates voor cello en piano.
Waarlijk, dit is te veel van het allerbeste!
Maar wel voorziende dat de timmerman, de schilder
en zijn vrouw, het atelier-naaistertje, de roosjessnijd
ster, voor wie men het concert aanricht, niet aan
stonds deze zware muziek zouden kunnen verwerken,
gaf men een toelichting. En nu zitten op alle werk
plaatsen van x\msterdam, overal waar het licht van
„Kunst aan het Volk" is doorgedrongen, de arbeiders
te smullen aan het proza van onzen meest woordenrij
ken prozaïst, den heer Is Querido.
De heer Querido namelijk schrijft voor de Wereld
bibliotheek van den heer Simons ik ben geen uit
gever, dus kan ik hem voor zijn kostelijk initiatief
prijzen een boek over Beethoven. In hoeverre hij
daartoe de rechte man is, moge hij zelf en mogen meer
bevoegden beootdeelen. Zeker is hij niet bevoegd van
onderop iets aan menschen mede te deelen, die van den
grootmeester der toonkunst zoo goed als niets weten.
Zijn verhandeling over de vijf sonates embrouilleert
de muzikale gedachten meer dan ze te verhelderen.
Ziehier een staaltje van de wijze waarop Querido on
der zegening van de bestuurderen van „Kunst aan het
Volk" zoo'n sonate toelicht voor den timmerman en
den metselaar:
,,'t Is een eenwig vragen en antwoorden, een kruis-
gesprek van zielen, een telkens wèg- en weer terugkee-
ren van en naar den grondtoon der verschillende the
ma's. En ten slotte stijgt en orkaant het óp naar een
overweldigenden climax, tot het orgelpunt, een on
weer-zware bastriller^ vulkanisch en dreigend, waar
boven een vuur uitregent van klank-kleuren, een ho
sannageroep van reuzen, tusschen wólkendrommen in-
gekneld."
Men denke zich even in. Die reuzen, in een vuur
van klankkleuren, tusschen wolkendrommen ingekneld,
hosanna roepende, en men denke zich in den toestand
van den argeloozen brave, die zijn avond aan Schafer,
Hekking, Beethoven en Querido toevertrouwd heeft
Zal de man zich niet bekocht rekenen, wanneer hij
voor zijn oogen geen vuur heeft gezien, geen onweer
heeft gehoord, geen klankkleuren heeft aanschouwd,
geen reuzen zag knellen tusschen wolkdrommen
wanneer hij alleen maar aemeehtig heeft zitten ver
langen naar het einde van al die sonates, die hem in
den aanvang een wondere bekoring gaven, maar waar
van hij na een kwartier luisteren al geen noot meer
begreep? Hij d'acht muziek voor zijn geld te zullen
krijgen, en men geeft hem reuzen, alleen in de bran
dende fantasie des heeren Querido aanwezig. Al die
„opduikende motieven," die „eindelooze verschieten,"
die „gebroken jubelingen," die „wentelende werelden,"
waarvan zijn toelichting spreekt, hij heeft er niets van
bemerkt. Hij heeft geslapen, de arme. De volle zaal,
het licht, de benauwdheid, de toelichting in het kran
tje, de streeling van Hekkings strijkstok over Hek-
king's violoncel hebben 't hem gedaan.
,An maen laef geen pollenaise"vloekt de ontstich
te bij 't naar huis gaan.
En juist zoo'n polonaisetje had hem verkwikkende
afwisseling kunnen brengen.
Een nieuwe attractie noemt de Amsterdamscha
briefschrijver van de Noordh. Ct. de telefoontoestellen,
waarbij de twee personen die spreken, elkanders beel
tenis voor zich zien.
Ja, ja, dat is nog eens een uitvinding. En vermake-
lijk!
Je neemt eenvoudig de hoorn in je hand en wacht
een oogenblikje tot de telefoonjuffrouw komt. Daar is
ze al: „Wat blieft U?" En meteen, alsof er eensklaps
een wonder gebeurd is, flap! daar heb je het gezicht
van de telefoniste voor je neus. Natuurlijk raak je
heelemaal van streek door deze vertooning, je vergeet
totaal welk nummer je moest opbellen en inplaats van
aansluiting te vragen, begin je dood-leuk een praatje
te maken met het aardige meisje want, ik wil het
den lezer wel even in het geheim vertellen, die tele
foonjuffrouw heeft een heel lief gezichtje. Goeien
morgen, juffrouw! U ziet er vandaag best uit, en die
blouse staat U uitstekend', werkelijk.
De telefoniste begint eerst te lachen, maar dan valt
ze me in de rede. „Mijnheer, zegt U mij maar liever
welk nummer U moest hebben."
„Och juffrouw, ik moet er geen hebben. Wat ziet U
er toch lief uit, bent U al verloofd? of
PatsIk hoor niets meer.
Natuurlijk heeft de telefoniste, die beleedigd was
door mijn vraag, de verbinding afgebroken.
Daar sta ik nu: zonder lachend gezicht voor me
en.... zonder te kunnen telefoneeren. En. is het nu
wel mijn schuld? Dau had men maar geen „moderne"
telefoontoestellen moeten maken! Vroeger is het me
nooit ingevallen met vreemde dames door de telefoon
pret te maken.
Ja, zoo gaat het mij nu, dag in, dag uit, den gehee-
len dag door bel ik allerlei nummers op, waar ik maar
meisjes of dames denk te vinden. Alle modemagazij
nen, costuumnaaisters, ateliers en meerdere soortge
lijke inrichtingen krijgen achter elkander in alphabe-
tische volgorde een beurt van mij. Ik knoop vriend
schap aan, maak afspraakjes, zal mij binnenkort met
twintig meisjes tegelijk verloven.
Daar ik en dat kan heusch niemand mij kwalijk
nemen een vijand ben van hard werken, kom ik
's morgens altijd eerst om half elf op mijn kantoor en
ben des middags om vier uur geblazen. Doch dit ver
andert voortaan, in het bezit van zoo'n nieuwe tele
foontoestel, heb ik al te veel „werk" om zoo laat mijn
„bezigheden" te beginnen en ze zoo vroeg te beëindi
gen, mijn kantoortijd wordt daarom van 8 uur v.m. tot
8 uur n.m.
Ik ben echter waarlijk niet die eenige, die van de
nieuwe uitvinding zal profiteeren; het aantal liefheb-
