DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 60 Honderd en twaalfde Jaargang. 1910. ZATERjD AO 12 MAART. BINNENLAND. Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor P ikmaar f franco door het geheele Rijk f 1,—. Af ^nderiijke nummers 3 Cents. Prijs der gewone advertentiëm Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat, Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9. De Nationole Tentoonstelling voor Huisvlijt te Scheveningen. 15 Juli-15 Sept 1910. fslsSssBisnramief S. Dit nummer bestaat uit 3 bladen. GEMENGD NIEUWS. ALKMAARSCHE COURANT. Toen een aclittal jaren geleden de beweging voor Huisvlijt zich hier te lande begon te ontplooien, zal wellicht niemand gedacht hebben, dat deze bewe ging een zoodanige vlucht zou nemen, dat zij zoo spoe dig reeds de aandacht zou trekken van plaatselijke au toriteiten en regeeringspersonen. Dank zij de mach tige propaganda van vele Volksbondafdeelingen in ons land, dank zij mede de aandacht, die de geestelijkheid, vooral in het Zuiden, aan de ontwikkeling van Huis vlijt schenkt, is de bekendheid met hetgeen „Huisvlijt' wil, meer en meer toegenomen, doorgedrongen tot in alle hoeken van ons vaderland en straks zal die be kendheid zich uiten in tal van kunstvolle, merkwaar dige voorwerpen bijeengebracht op de Nationale Ten toonstelling' voor Huisvlijt, uitgaande van den Volks bond, van 15 .Juli tot 15 September in den 'Haag, of om juister uit te drukken, in Scheveningen. Alles is daar welkom, mits de ingezonden voorwerpen een eigen karakter dragen, d.w.z. mits daarin een ont werp, een denkbeeld, een gedachte schuile. Huisvlijt-beoefenaars, hetzij mannen of vrouwen, jongens of meisjes, moeten onderscheid maken tus- schen gedaehteloozen arbeid, waartoe o.a. figuurzaag- werk gerekend moet worden en arbeid, waarbij de mensch zichzelf ontwikkelt, die vergt een ernstig over denken, een zoeken, een raadplegen, een arbeid, die ten slotte de grootste zelfvoldoening schenkt, „Ik ken niks," zei een jongen, toen hem gevraagd werd, iets voor de Tentoonstelling te maken, onver schillig wat dan ook. „Zeg dat niet, jongen," werd hem geantwoord, „je weet nog niet wat je kunt." En diezelfde jongen was het, die met behulp van de kromme takken, welke bakkers gebruiken bij het aan maken hunner oven, en van een oude, buiten gebruik gestelde waschtobbe zijner moeder, met behulp van die bijna waardelooze grondstoffen dus, wat zwarte lak en kurkschors, een bloemenmand maakte, die een sie raad van de Tentoonstelling vormde. Voor eenige jaren terug was op de Zaandamsche Tentoonstelling voor Huisvlijt een eigengemaakte phonograaf te zien, samengesteld uit een veer van een afgedankten wekker, een dekseltje van een poetspo- madedoosje, een stukje mika, een plank en een stuk blik. Met bijgekochte rollen wist de jeugdige knutse laar zijne huisgenooten te vergasten op muziek, die een dure phonograaf niet zou kunnen verbeteren. En op de Amsterdamsche Handvlijt-Tentoonstellmg was in het afgeloopen jaar een automobiel te zien, waarvan blik, houten wieltjes en het uurwerk van een ouden wekker het grondmateriaal vormden en een lo comotief, waartoe een inlegbus en verscheidene Ver- kade's blikken trommels gebezigd waren. Dergelijke voorwerpen en zoo zijn er nog vele worden hoog gewaardeerd door hen, die zich met de organisatie van de Nationale Tentoonstelling voor Huisvlijt hebben belast. Die voorwerpen toonen, dat er meer in onze jongens zit, dan men oppervlakkig zou denken, dat een ieder meer kan dan hij meent, als "de lust maar wordt gaan de gemaakt. En ze toonen, dat een ieder rijker is dan hij meent, dat ook oogenschijnlijk waardelooze grondstof fen gebruikt kunnen worden, om voorwerpen te ver vaardigen, die terecht veler aandacht trekken. Wat toch kan men al niet van sigarenkistenhout maken! Doosjes, kistjes, spaarpotten, naaidoosjes, inktstellen, schenkblaadjes, portretlijstjes, poppenmeu- beien, molens, werktafeltjes, ja, zelfs de Sint Pieters kerk te Rome is van sigarenkistenhout nagemaakt. Nu is sigarenkistenhout wel niet een artikel, om practische voorwerpen van te maken, doch uit de om geving nagebootste modellen, vernist en hier en daar beschilderd, voldoen als versiering goed. Welkom, hartelijk welkom zijn alzoo al die voorwer pen, welke van waardelooze grondstoffen zijn vervaar digd, doch groote waarde wordt tevens gehecht aan die inzendingen, waarbij van kostbaarder grondstof ge bruik is gemaakt. En daarbij denken we dan onwillekeurig aan die ve le en velerlei besneden of beschilderde voorwerpen, die de woonkamer tot sieraad strekken, in elk geval een nog open hoekje thuis vullen. Geduld en tijd zijn er voor noodig geweest, met eenvoudige hulpmiddelen is .wellicht een kunstwerk ontstaan. En wat geen kunst werk is, dat heeft den mensch toch doen denken, dat heeft hem doen streven naar een doel, dat heeft hem kracht bijgezet om dit doel te bereiken. Huisvlijt is niet altijd knutselwerk of prutswerk, zooals sommigen wel eens beweren. Huisvlijt kan kunstwerk zijn. En vergeten we niet, dat onze uit vinders en kunstenaars in hun jeugd ook knutselaars zijn geweest, dat men door vallen en opstaan voor waarts gaat, dat de kunstvaardigheid van een men- schenhand verre die van eene machine overtreft. Anderen noemen Huisvlijt „ongereglementeerde slöjd." Zeker, we geven gaarne toe, dat slöjd als op voedingsmiddel, Huisvlijt krachtig bevorderen kan, en de handvaardigheid van den mensch op onmiskenbare wijze verhoogt. Doch vernuft, vindingrijkheid laat zich niet reglementeeren; de scheppende kracht is reeds jong in den mensch aanwezig en zoekt zich een uitweg door nabootsing in de eerste plaats van dat gene, wat in de naaste omgeving gevonden wordt. Zien we toch niet in Zaandijk het verschijnsel, dat de jongens met de aller-primitiefste hulpmiddelen scheepjes gaan. maken - sommigen uit een afgedra gen klomp, anderen uit boomschors waarmede ze in de Sluissloot wedstrijden gaan houden? En het zijn niet altijd de kostbaarste vaartuigjes, die het in zeil- vlugheid van de anderen winnen. Een open oog voor 'al wat ons omringt, doet reeds veel. Kunstig nagemaakte molens, forten, bruggen, schepen, gebouwen treft men aan in het bezit van vele familiën, sommige in miniatuur, andere in grootere uitvoering, doch bijna zonder uitzondering alle zorg vuldig de zich in de plaatselijke omgeving bevindende voorwerpen nabootsend. Ook dit soort van voorwerpen vraagt de Nationale Tentoonstelling voor Huisvlijt. Yan Vlissingen, Den Helder, Hellevoetsluis kunnen we scheepsmodellen, misschien zelfs zeer mooi getuigde exemplaren tege moet zien, doch ook van andere plaatsen wordt ver wacht, dat de beoefenaars van Huisvlijt ook dat zullen nzenden wat hunne omgeving het meest typeert. Wat ge schept is voor U, voor uwe familie, kostbaar, doch laat hetgeen ge schept ook kunstwerk zijn. Van postzegels bijv. worden soms wanstaltige voor stellingen gevormd, doch het postzegelwerk van Eelix Wijlick uit Brussel vindt zeer veel bijval en wordt door vorsten gekocht en vorstelijk betaald. Scherven-mozaïek wordt een enkele maal op bloem potten of klompjes toegepast, men kent dit werk als een bonten, kleurenrijken, spoedig vervelenden arbeid. Doch de heer Semler uit Rijperkerk vormt van die scherven fraai gepolijste tafelbladen en vuurschermen, waarin wapens en allegorische voorstellingen de micl- denversiering vormen, een arbeid, die voor het zoo be- oemde marmermozaïek uit Italië niet behoeft onder te doen. En vergeten wij niet de voorbeelden van been-snij werk, die in étagère-voorwerpjes, als duiventillen, Zwitsersche huisjes, klompjes, stoeltjes, tafeltjes, euz. te koop worden geboden en meerendeels van den be kenden beensnijder Van der Gronden uit Oosterleek afkomstig zijn, of de stoommachine, met uurwerk ge dreven en uit been gesneden door den heer H. Scliol- tens van Koog aan de Zaan. Zij allen zijn beoefenaars van Huisvlijt en trachten hun werk, waaraan zij zich, buiten hun dagelijkscliaR. arbeid wijden, zoo goed en zoo nauwkeurig mogelijk te maken. Ge kent toch de fabel van het viooltje? Zoo niet, dan zal ik ze u mededeelen. Een hovenier loopt door zijn tuin en beschouwt nauwkeurig hoornen en planten. Deze beginnen te klagen, de een al erger dan de an der. Daar is de trotsche eik, hij klaagt: waar ben ik nuttig voor, ik breng geen enkele blo'em voort. Iets verder staat de roos in vollen bloei. Zij klaagt: ik kan evengoed sterven, ik draag toch geen vruchten. Elders de wijnstok, beladen met trossen, hij klaagt: wat voor goed doe ik in de wereld, ik verspreid niet eens scha duw. De tuinman gaat verder en staat stil bij het nederig viooltje; wat zal hij hier voor klaagtoon vernemen! Waar de eik en de roos en de wijnstok klagen, wat zal het viooltje dan wel! Wat is het viooltje, vergeleken bij eik en roos en wijnstok! Maar dat kleine ding steekt heel tevreden het frissche kopje omhoog en ziet den hovenier vergenoegd aan. En deze vraagt ver wonderd: wat maakt je zoo vroolijk, de anderen kijken allen zoo treurig? En het eenvoudige antwoord was: gij hebt mij hier geplant; ik dacht dat ge mij hier noodig hadt, daarom doe ik mijn best om een goed viooltje te zijn. Zie, als alle eenvoudige menschen eens probeerden frisch uit de oogen te kijken en hun best deden in den kring, waarin ze nu eenmaal zijn geplant en even gaarne deden wat hun krachten niet te boven gaat, hoe zou dit de achting, die men voor zichzelf behoort te hebben, bevorderenKlein van zichzelven denken is zeer zeker beter dan het overschatten van eigen betee kenis, maar het kan leiden tot een valsche bescheiden heid, waardoor men nooit tot stand kan brengen wat men met zijn vermogens wel zou kunnen. Een eenvoudig tuinman maakte in zijn vrijen tijd een bureaustoel en een schrijftafel, beiden zeldzaam mooi bewerkt en gepolitoerd, en een miniatuur-stoom- draaimolen. Het draaiorgel, dat door de stoommachine in beweging werd gebracht, was het eenige voorwerp dat geheel gereed was gekocht, al het overige, tot zelfs de stoommachine, was door den knutselaar zelf vervaardigd. En terecht trok het vernuftig mechanisme, vervaar digd door J. Elzinga van Suameer, de aandacht onzer geëerbiedigde Koningin en die van haar doorluchtigen gemaal bij hun bezoek aan Leeuwarden, het-mechanis me, Salomo's rechtspraak voorstellende. Toch kan dit kunstwerk, dat ook reeds, elders werd geëxposeerd, als een product van Huisvlijt beschouwd worden. En was het Planetarium te Eraneker, dat thans nog steeds de aandacht trekt van vreemdeling en landgenoot, en dat tot heden nog door niemand is nagemaakt kunnen worden, ook niet het werk van een Huisvlijtbeoefe- naar? En welk een genie moet niet in dien jongen man uit Schermerhorn schuilen, die, zonder ooit een stoommachine in werkelijkheid te hebben gezien, een model-machine samenstelde, wier zuiverheid van af werking door een vakman zou worden benijd! Die jonge man werkt nog op het land en haalt te genwoordig het kroos uit de slooten, doch zou men niet meenen, dat de expositie van zijne machine op de a.s. Nationale Tentoonstelling er toe zou kunnen lei den, dat hij „ontdekt" werd als de drager van eene ge heel andere levensbestemming, als die, welke hij thans schijnt te hebben? Zulke „ontdekkingen" zijn reeds meer gedaan en ze hebben geleid tot verrassende resultaten. Een koper werker, die in zijn vrijen tijd sierlijke modellen van rijtuigjes, scheepjes e. a. vervaardigde, zag zich bij een goudsmid eene betrekking aangeboden, waaraan een salaris verbonden was, driemaal zoo groot, als dat waarvoor hij werkzaam geweest was; een bekwame houtsnijdster werd aan een meubelfabriek verbonden, waar zij thans tot de uitnemendste krachten behoort. Wie zegt ons, dat zich onder onze Nederlandsche jongens ook geen verborgen talenten bevinden? Huis vlijt wordt druk door hen beoefend, ze knutselen reeds veel en vervaardigen tal van uitnemende voorwerpen. En wat volwassenen kunnen presteeren, een blik in de catalogi van de wel op 60 verschillende plaatóen gehouden locale of provinciale Huisvlijt-tentoonstel- lingen doet ons reeds vaag een voorstelling vormen van de groote verscheidenheid van voorwerpen, die jaarlijks door een groot aantal mannen en vrouwen vervaardigd wordt, deels uit zucht om de ledigheid van zich af te weren, deels uit zucht om uit te beelden, wat er leeft in hunne fantasie. Hun zij deelneming aan de Nationale Tentoonstel ling aanbevolen! Daar kan men het werk ook van anderen zien, daar kan men vergelijken, daar leert men 't terrein, waarop men zich beweegt, verkennen, daar krijgt men gelegenheid eigen fouten en tekortko mingen op te merken, daar kan men aanschouwen, wat een mensch met geringe hulpmiddelen kan ver vaardigen. Zend de voorwerpen die ge vervaardigt, of reeds vroeger vervaardigd hebt, in, wend u daartoe tot de Correspondenten van de Nationale Tentoonstel ling voor Huisvlijt in uwe gemeente Mej. A. Schram, Koorstraat 18 en den lir. M. L. C. Pool, Hofdijkstr. 1, en alle inlichtingen, die ge wenscht, zullen u verstrekt worden. Om de kosten behoeft men 't niet te laten, die zijn nihil of bijna nihil. Komt, laat de plaats uwer inwoning op de Tentoon stelling een goed figuur maken; veel is reeds toege zegd, maar nog meer, nog veel meer moet daaraan worden toegevoegd. Wilt dan de Huisvlijt bevorderen, door haar zelf te beoefenen, door de Huisvlijt-voorwerpen aan anderen tot leering en tot voorbeeld te doen strekken, door den lust er voor bij uw huisgenooten op te wekken en moge het zijn daardoor uw huiselijk leven te ver aangenamen. G. J. BLEES Kz. De strafbepalingen op overtreding .van de bepalin gen in dit wetsontwerp zijn: hechtenis van ten hoogste zes dagen of geldboeten van ten hoogste 25. Verder is er nog een artikel in het ontwerp, waarbij tegemoet gekomen wordt aan eventueele wenschen der belanghebbende winkeliers, behoorende tot één vak, om bij een uit te schrijven stemming omtrent de wen- schelijkheid van 'n vervroeging van het wettelijk slui tingsuur, dit megelijk te maken. Twee derden van het aantal winkeliers, dat aan deze stemming heeft deel genomen, moeten zich daarbij voor een dergelijke ver vroeging uitspreken. Het gemeentebestuur is dan verplicht een verordening vast te stellen, waarbij het sluitingsuur, door die bepaalde groepen van bedrijven gewenscht, wordt voorgeschreven en binnen 3 maanden na de gehouden stemming in werking te doen treden. PRINS HENDRIK. In Mei zal de Prins een bezoek brengen aan Noor wegen, waar hij 3 a 4 weken zal verblijven. Voor den overtocht zal gebruik gemaakt worden van de Heems- kerek, die dan voor een dienstreis derwaarts vertrekt. GRONDWETSHERZIENING. De Haagsche correspondent der Tel. meldt Naar ik verneem, zal de samenstelling der staats commissie voor grondwetsherziening thans spoedig bekend worden. Ben ik wel ingelicht, dan treedt mi nister Heemskerk als voorzitter op, terwijl jhr. mr. J. Röell het ondervoorzitterschap en o.a. mr. II. L. Druc- ker het lidmaatschap der commissie is aangeboden. UIT St. PANORAS. Deze week werden hier reeds de eerste wortelen uit gezaaid. In duizenden broeiramen staat het nieuwe koolgewas fJ flink op stuk. Jonge slaplantjes worden uitgepoot; vele akkers zijn bedekt met een frisch groen kleed van spinazie. UIT PURMEREND. Bij de aanbesteding van het ophoogen, bestraten en rioleeren van een gedeelte tot bouwterrein bestemd weiland in den Zuiderpolder werd ingeschreven als volgt A. Groot te Woude voor 10863. L. v. Zon te Pur- merend voor 10680. J. Roemer te Medemblik voor 11002. J. Obdam te Ileilo voor 10480. J. Leeuw te Oudendijk voor 13735. J. Ooms tè Avenhorn voor 9781. P. de Groot te Purmerend voor J 9480. O. de Vries te Purmerend voor 9168. Daar de laagste inschrijving belangrijk meer dan de raming is, werd het werk voorloopig niet gegund. UIT WEST-GRAETDIJK. Donderdagavond j.l. werd alhier een uitvoering ge geven ten voordeele van het te bouwen koloniehuis te Egmond aan Zee. Op verzoek van de afdeeling Graft van het „Centraal Genootschap voor herstellings- en vacantiekoloniën" hadden de Rederijkerskamer „O. V." het Fanfarecorps en het Meisjeszangkoor belange loos hunne medewerking toegezegd. Voor een vrij talrijk opgekomen publiek werd door de Rederijkers kamer opgevoerd: „Eerloos" door Van Nouhuijs. Zoo wel deze opvoering als de zang van het Meisjeskoor met de muziek van het fanfarecorps maakten dezen avond tot een feestavond voor de aanwezigen. HET ENQUêTE-VOORSTEL TROELSTRA. Het ligt, naar de Tel. van invloedrijke zijde in het parlement vernam, in de bedoeling ,het enquête- voorstel-Troelstra betreffende de lintjeszaak, zoo gauw mogelijk na het Paaschreces te behandelen, daar verwacht wordt, dat mr. Troelstra zijn memorie van antwoord zeer spoedig zal inzenden. CIVIEL BESTUUR OP ATJEH. Naar de N. Ct. van zeer betrouwbare zijde verneemt, zal het militair bestuur van het gouvernement Atjeh en Onderhoorigheden binnenkort worden vervangen door civiel bestuur. Gouverneur-generaal A. W. E. Idenburg- moet zich reeds vóór zijn vertrek naar Insu- linde met die wisseling hebben beziggehouden, zoodat bij zijn vertrek van hier de regeling reeds was uitge werkt. Kolonel PI. N. A. Swart, thans civiel- en militair gouverneur, zal als zoodanig aftreden en als bestuur der worden vervangen door A. J. baron Quarles de Quarles, thans gouverneur van het gouvernement Ce lebes en Onderhoorigheden, die op 4 Mei 1908 den toenmaligen overste Swart in die functie opvolgde. Nader verneemt het blad dat kolonel Swart naar Nederland zal terugkeeren om hier op te treden als commandant van de Koloniale Reserve te Nijmegen. ONTWERP-WET OP DE WINKELSLUITING. Men meldt uit 's-Gravenhage aan de Tel.: Naar men weet, werd indertijd door de staatscom missie voor den middenstand 'n ontwerp-wet gemaakt, regelende de winkelsluiting. Door de regeering werd besloten, zooals wij indertijd meedeelden, dit wetsont werp te publiceeren. Deze publicatie nu kan men eerstdaags tegemoet zien. Van welingelichte zijde vernemen wij het volgende: Het beginsel dezer wet is de bescherming der per soonlijke vrijheid, n.l. om te zorgen dat de winkelier niet door concurrenten genoodzaakt kan worden later open te blijven dan hij behoeft. In het eerste artikel spreekt het geheele wetsont werp. Dit luidt n.l. „liet is verboden een winkel voor het publiek ge opend te hebben of in een winkelhuis klanten te be dienen, in welken zin ook, tusschen des avonds 9 uur en des ochtends 5 uur." Als uitzonderingen worden genoemd: „apotheken, voorzoover betreft de uitoefening der artsenijbereid- kunst, en inrichtingen, waar spijzen en dranken voor verbruik ter plaatse worden bereid en verkocht." Op Zaterdag, benevens een twintigtal andere dagen zooals voor St. Nicolaas en Kerstmis, zullen deze be palingen in zooverre niet gelden, dat het sluitingsuur voor die dagen bepaald wordt op 's avonds 11 uur. UIT SCHERMERHORN. In de gisterenavond gehouden vergadering van de afdeeling Schermerhorn en Mijzen van de N. TI. Ver- eeniging „Het Witte Kruis" werden herkozen tot be stuursleden de heer J. de Leeuw, J. P. Hermes en T. J. Natzijl. De rekening over het afgeloopen jaar bedroeg in ontvangsten 209.255, in uitgaven 201.655, alzoo ee<gi batig saldo van 7.60. De begrooting voor 1910 werd vastgesteld in ontvangsten en uitgaven tot een bedrag van 186.655. Door het overlijden van den heer W. Broms moest worden voorzien in de betrekking van bode, magazijnmeester en ontsmetter. Aangezien hiervoor geen sollicitatiestukken waren ontvangen werd besloten eene oproeping van sollicitanten te doen. Gegadigden hiervoor moeten zich aanmelden voor 20 Maart. Alleen leden der vereeniging komen in aanmerking. Tenslotte werd besloten het salaris van den heer W. Brom aan de wed. uit te betalen,zoolang Brom in functie was. UIT SCHAGEN. liet aantal inzendingen voor de Paaschtentoonstel- ling, den 16den Maart alhier te, houden, is verdeeld over 318 nummers, waarvan 180 nummers vet vee, 25 stieren, 25 stuks melk- en fokvee, 150 overhouders, 50 andere schapen, 50 vette varkens en een ongehoord groot aantal inzendingen voorwerpen ter opluistering naast vele opgaven kippen, koijnen, geiten, bloemen en planten. De tentoonstelling van 1910 belooft in derdaad schitterend te zullen worden. UIT HEER-HUGOWAARD. Het schijnt wel of het Noordelijk, deel van onzen polder tengevolge van den bouw der nieuwe R. Kath. kerk in een minimum van tijd een geheel ander aan zien zal krijgen. Tegenover het bouwterrein der kerk worden nu reeds naast elkaar twee koffiehuizen met winkel gebouwd. Dientengevolge is, de wagenmakerij van den heer F. Mammen verplaatst naar den hoek van Middelweg en. Donlterenweg; tegenover „Het Paardenbosch" wordt door bijbouwing een woonhuis ingericht tot timmerzaak; iets noordelijker is men aan het onderhandelen over terrein voor een te bouwen ga lanteriewinkel, terwijl reeds door een aantal belang hebbende een adresbeweging op 't touw wordt gezet, voor doortrekking van den Schapenweg naar den groo- ten Middelweg. De afd. van den bond van Nederl. Onderwijzers besloot in hare laatst gehouden vergadering o. a. lid te zijn van de vereeniging „Avondjes voor de Jeugd,'' tegen een contributie' van 2.50, en lid te zijn der op haar initiatief tot stand gekomen afd. van het-Cen traal Genootschap voor Kinderherstellings- en vaean- tie-kolonies te Langendijk, Ileer-Hugowaard en Sint- Pancras tegen een contributie elk van 1.50. Opgericht werd door eenige afdeelingsleden een tooneelclub, die voorstelling zal trachten te geven ten bate van Bondsinstellingen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1910 | | pagina 1