DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No 141
Honderd er? twaalfde Jaargang»
1910
ZATERDAG
18 JUNI
Het Tekort van het Armbestuur.
BINNENLAND.
Deze Courant wordt eiken avond, behalve op Zon- en
Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden
voor Alkmaar f0,80; franco door het geheele Rijk fl,—
Afzonderlijke nummers 3 Cents.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentiën
Per regel f 0,10. Bij groote contracten rabat. Groote
letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9.
SPREEKT IN BRUSSEL UW MOEDERTAAL.
AL&MAARSGHE COURANT
ARiaVI
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Zijdie zicli met 1 JUUI op dit
blad aboimeerenontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers franco
en gratis. De Uitgevers.
Op de agenda van de tegen Woensdag uitgeschre
ven raadsvergadering vindt men. als punt 8 het voor
stel van de commissie voor de belastingzaken enz.,
tot vaststelling eener suppletoire begrooting voor het
Burgerlijk Armbestuur, dienst 1909.
Het Burgerlijk Armbestuur heeft namelijk een te
kort. Uit den door bet bestuur overgelegden staat
blijkt, dat de gezamenlijke ontvangsten de oorspronke
lijke raming met 125.35 hebben overschreden, terwijl
echter ook de uitgaven hooger waren dan de raming,
n.l. 804.87, zoodat er een tekort is van 678.52.
In verband hiermede wordt aangevraagd een nader
subsidie van 678.52.
Geheel onverwacht komt de mededeeling over het
tekort niet. Bet verslag omtrent den toestand van
het armwezen over het jaar 1908 bereidde reeds op
een stijging der uitgaven voor. Daar toch lezen we:
„De directe bedeeling in geld blijft steeds hoog, en
is er geen uitzicht dat dit zal verminderen, maar wel
vermeerderen."
Bij de toelichting tot de subsidie-aanvrage wordt
thans deze stijging nader verklaard. Doordien zich
steeds minder arbeidswaardige krachten in de ge
meente vestigen, worden de verdiensten van de losse
arbeiders minder en daar levensmiddelen en huishuur
hoog zijn, wordt de aanvraag om onderstand steeds
grooter, wordt de directe bedeeling aan geld en brood
voortdurend hooger.
Prettig is dit verschijnsel natuurlijk niet, maar
er valt niet aan te tornen. Men kan de gemeentelijke
grenzen niet sluiten voor minder arbeidswaardige
krachten, men kan ook niet dan in uiterste noodzake
lijkheid de bedeeling inkrimpen. Jaar op jaar nemen
de uitgaven voor de armenj-bedeeling toe. Bedroeg'
bijv. in 1903 het gemeentelijk subsidie aan het burger
lijk armbestuur 13.500, in 1908 werd door de ge
meente 16.900 aan het burgerlijk armbestuur gege
ven. De stijging valt echter niet te keeren, en we mo
gen nog blij zijn, dat jaarlijks in het verslag van den
toestand der gemeente nog steeds niet misplaatst is
het stereotype zinnetje
„De algemeene toestand van het armwezen was over
het afgeloopen jaar niet onbevredigend."
De commissie voor de belastingzaken erkent in haar
schrijven de noodzakelijkheid van de uitgaven van het
B. A., en zij stelt in verband hiermede voor de inge
diende suppletoire begrooting tot een bedrag van
804.87 in ontvang en uitgaaf goedi te keuren.
Nu zal er wel niemand wezen, die twijfelt aan de
noodzakelijkheid der uitgaven. Ook schijnt opper
vlakkig geen twijfel mogelijk aan de moreele verplich
ting van de gemeente, om het te kort aan te vullen.
Het burgerlijk armbestuur toch is als het ware de
zaakwaarnemer voor de gemeente, die haar kosteloos
het werk uit handen neemt, en wanneer nu het be
stuur met de stukken kan aantoonen, dat het tekort
moest komen, dan is de gemeente moreel verplicht
liet verzoek om meer subsidie in te willigen. Maar
er is nog een wet, de armenwet, en het zou de vraag
kunnen zijn, of die wet een dergelijk extra-subsidie
toelaat. De vraag heeft zich dezer dagen inderdaad
voorgedaan en aanleiding gegeven tot een meenings-
verschil tusschen een college van B. en W. en de
meerderheid van een gemeenteraad. Het gebeurde te
Nijmegen. liet burgerlijk armbestuur had een nader
subsidie over 1910 aangevraagd van 1100 gulden. B.
en W. adviseerden tot afwijzing van dit verzoek. Zij
beriepen zich in hun advies op artikel 60 der Armen
wet, waarin wordt bepaald dat bij het subsidie-besluit
van den gemeenteraad moet blijken: „dat de volstrek
te noodzakelijkheid van het subsidie is bewezen door
de rekening' en verantwoording der inkomsten en uit-
gavenvan het betrokken bestuur over het laatst afge
loopen, en de begrooting voor het loopend of eerst
volgend dienstjaar." Bij de begrooting voor 1910 was
daaraan voldaan, het aangevraagde subsidie was toe
gestaan en nu meenden B. en W. dat het niet aanging
een suppletoire begrooting in te dienen, omdat in het
raadsbesluit op dezelfde rekening en op dezelfde be-
grooting andermaal een beroep moest worden ge
daan, hetgeen zij in strijd zouden achten met de strek
king van het aangehaalde wetsartikel. In de raads
vergadering lichtte de voorzitter dit advies nog loe
door te verklaren, dat het niet aanging, nadat een re
kening was vastgesteld, te zeggennu zullen we nog
eens 1100 er aan toe voegen.
Deze opvatting vond van uit den Baad bestrijding,
en het was vooral een raadslid lid van 't B. A., die
zich in een welsprekend pleidooi tegen haar kantte.
Wanneer, zoo betoogde liij, het Burg. Armb. geen
subsidie kan aanvragen, dan zal de gemeente ook niet
kunnen helpen in geval er eens een groote ramp over
de stad komt. Dat kan de bedoeling van den wetge
ver niet geweest zijn, en toch zou het de consequentie
wezen van het advies van B. en W. en van hun wets-
uitlegging.
De bestrijding van het advies van B. en W. lijkt
aanmerkelijk sterker dan de verdediging. De Baad
verwierp met 13 tegen 7 stemmen het voorstel. In een
volgende vergadering zal nu het besluit moeten wor
den genomen, waarbij het gevraagde subsidie wordt
verleend. Van dat besluit dient mededeeling te wor
den gedaan aan het college van Gedeputeerde Staten
van Gelderland. Deze zien toe zegt art. 61 dei-
even aangehaalde wet dat niet dan bij volstrekte
onvermijdelijkheid subsidiën verleend worden en net-
men alle maatregelen, waartoe zij bevoegd zijn, om de
vermindering' ervan te bevorderen. Indien zij het
standpunt van B. en W. deelen, dan kunnen ze aan dit
artikel de bevoegdheid ontleenen om het raadsbesluit
te casseeren en tegen deze beslissing is geen beroep
op de Koningin toegelaten. Zoowel vanaf den voorzit
terszetel als vanaf de wethouderstafel is het tendeele
toegelichte vermoeden uitgesproken, dat Gedeputeerde
Staten het besluit van de «neerderheid1 van den Baad
ongedaan zullen maken. In hoeverre dit vermoeden
juist is zal nog moeten blijken de kwestie deed zich
eerst Zaterdag j.l. in den Nijmeegschen Baad voor.
Inmiddels zal eenzelfde; zaak Woensdag in den Alk-
maarschen Baad een punt van behandeling uitmaken.
Vroeger moet onze Raad wel eens een dergelijk ver
zoek hebben ingewilligd, wij hebben echter in de ver
slagen van de laatste jaren niets er over kunnen vin
den. Zal de Baad thans het verzoek afwijzen? Zullen
Gedeputeerde Staten een voor het B. A. gunstig be
sluit van den Baad' ongedaan maken?
Wij weten het niet, maar hopen, dat een interpreta
tie, als in de stad Nijmegen werd geleverd en wellicht
in de provincie Gelderland wordt gedeeld, in Alkmaar
zoomin als in Noord-Holland ingang moge vinden.
Het zou immers ten zeerste te betreuren zijn om
geen sterker uitdrukking te gebruiken indien, ge
lijk Nijmegens burgemeester in den Raad voorstelde,
het te kort maar door het Burgerlijk Armbestuur....
bijelkaar gebedeld moest worden!
PRINS HENDRIK NAAR ASSEN.
Prins Hendrik komt Maandagmorgen half elf per
auto van het Loo te Assen. Hij heeft een bijeenkomst
met het bestuur der Nederlandsche Heidemaatschap
pij in het hotel Somer, waarna aldaar de lunch wordt
gebruikt. Te half drie vertrok men per rijtuigen naai
de beide-ontginning in het Zeijerveld.
OUD-MINISTER NELISSEN.
De Haagsehe correspondent van de Leeuw. Ct.
schrijft:
„Naar ik hoor, zou het zoogoed als zeker zijn, dat
de oud-minister Nelissen de eerste candidaat zal we
zen voor de door de Tweede Kamer op te maken voor
dracht voor het lidmaatschap van den Iloogen Raad,
vacature Laman Trip. Mr. Nelissen zal dan naar rang
orde van benoeming weer op zijn oude plaats in ons
hoogste rechtscollege terugkomen."
Gelijk men weet, komt de naam van mr. Nelissen
niet voor op de lijst van aanbeveling, door den Iloogen
Raad aan de Tweede Kamer ingezonden.
FRIESLAND.
Omtrent het resultaat' van de verkiezingen in deze
provincie schrijft de Leeuw. Ct.
In de Staten van Friesland waren tot dusver 30 le
den links en 20 leden rechts.
Daarvan traden af: 15 leden links en 10 leden
rechts.
De stemmingen hebben tot uitslag gefyad, dat er
gisteren zijn gekozen 5 chr.-historischen, 4 anti-revolu
tionairen en 1 roomsch-katholiek, zoodat thans in de
Staten reeds zitting hebben 15 leden links en 20 le
den rechts.
Er zijn 30 herstemmingen tusschen 14 liberalen, 1
vrijz.-dem., 8 sociaal-democraten, 3 anti-revolutionai
ren, 3 chr.-historischen en 1 roomsch-katholiek.
GEMENGD NIEUWS.
DE IIAAGSCHE POLITIE.
Naar aanleiding van de kwestie-Van Rossen van
Raalte merkt de N, Rott. Ct. o. m. op
Uit eigen aanschouwing weten wij, dat er in Den
Haag somwijlen al te lichtvaardig wordt gearresteerd.
Daartegen op te komen schijnt ons plicht der pers.
Doch zij streve dit doel na met onberispelijke midde
len; zij critiseere waar zulks pas1 geeft, doch hoede
zich ervoor, alle perken der gerechtvaardigde critiek
te buiten te gaan. Het laatste geschiedt wij spre
ken nu niet van de groote pers -helaas nog al te
dikwijls.
Daartegenover sta onze verzekering, dat niet slechts
tot critiek, doch ook tot waardeering alle aanleiding
bestaat, dat er in alle rangen van het Haagsehe poli-
ticorps mannen gevonden worden, wier namen met
eere genoemd mogen worden; dat men veeleer door
een eerlijke, niet-opgeblazen critiek hen, die uit routi
ne en sleur zekere min-lieflijke eigenaardigheden ver-
toonen, van hun ongelijk overtuigt dan door een sterk-
overdrijvende, de meest krasse voorstellingen niet ver
smadende en geen wapen te gering achtende bestrij
ding a outrance.
Dit laatste houde men ook ten aanzien der betreu
renswaardige zaak-Van Rossen-Van Raalte in het
Het Zeitschrift des Allgemeinen Deutscben Sprach-
vereins geeft den Noord-Nederlanders een les, welke
taal zij moeten spreken, wanneer zij opgaan naar de
wereldtentoonstelling te Brussel. Dit blad schrijft
„De Brusselsche wereldtentoonstelling zal vele
Duitschers naar het mooie en merkwaardige landje
trekken. Duitschers, houdt daar uw moedertaal iu
eere!. Daardoor sterkt gij middellijk de felbestook-
te Vlaamsche beweging, want zij toont dat het
Fransch niet de alleenzaligmakende taal is. Maar ook
in andere opzichten kunt gij helpen.
Wanneer er spoorboekjes, gidsen, prentbriefkaarten
enz. in verschillende talen bestaan, kiest dan de Duit-
sche uitgave, of, als die niet in voorraad is, de Vlaam
sche. Gebruikt ook alleen de mooie, oude geschied
kundige plaatsnamen ieder verstaat die zegt dus
Antwerpen tm niet Anvers, spreekt van het Neder-
landscli-gemoedelijke en toch krachtige Brugge en niet
van het weekelijke Bruges. Spreekt geen Fransch,
waar het voor den omgang niet noodzakelijk is; kent
ge geen Vlaamsch, beproeft het dan kalm met het
Hoogduitseh of met het stamverwante Platduitsch."
(Neerlandia.)
ONTSLAG VAN EEN ONDERWIJZER.
De heer Beishuizen, onderwijzer te Garsthuizen, lid
der Provinciale Staten van Groningen en lid van het
hoofdbestuur van den Bond van Nederlandsche On
derwijzers, is ontslagen wegens niet-naleviug zijner
instructie.
De heer B. is woonachtig in de gemeente Loppersum,
waar hij zich een eigen woning Jieeft laten bouwen, en
beweert in Garsthuizen geen geschikt huis te kunnen
vinden. De instructie luidt, dat de heer B. te Garst
huizen moet wonen.
DE EEUWIGE CANDIDAAT.
De heer Aug. Kamps, de zichzelf aanprijzende eeuwi
ge candidaat te Sittard, heeft ook thans weer van zich
laten hooren.
In „De L. K." vinden wij het slot van een circulai
re, door hem in het district Sittard rondgezonden aan
de „WelEdele ILeeren Kiezers":
Wat in andere Landen kan, kan hier ook.
Weet dat ik niet op mijn mondje ben gevallen en zal
als oud-strijder voor recht en welzijn uwe rechten be
hartigen.
Die groote geleerden hebben wij niet noodig, een
practischen man, zie daar de eenige weg tot verbete
ring en nu beveel ik mij beleefd in Uwe geëerde gunst.
Hoogachtend,
J. J. AUG. KAMPS,
Candidaat.
VAN TEXEL.
In „de Muij", een uitgestrekt terrein op Texel, waar
de in 't wild broedende vogels beschermd' worden, gin
gen de bewakers dezer dagen eens op verkenning uit.
Zij vonden toen niet minder dan 1600 eieren van ver
schillende weide-, water- en moerasvogels. Eer deze
maand! ten einde is, zullen uit die eieren wel reeds de
jonge vogels te voorschijn zijn gekomen.
EEN OPLICHTER.
Den 8sten Juni is te Baaru spoorloos verdwenen een
Duitscher, genaamd B. Kroger, die als techniker
werkzaam is geweest, gedurende enkele dagen bij den
tandarts Overduin, aldaar.
Bij zijn vertrek werden vermist de na te noemen
voorwerpen, die vermoedelijk door hem zijn medege
nomen
1 gouden bovenplaat 18 karaats met 10 tanden; 1
linker gouden bovenstukje met 22 tanden 18 karaats;
1 rechter idem met- één'tand, 18 karaats; 3 platina
stiften voor stifttanden; verscheidene platina stiftjes,
afkomstig uit tanden; eenig zilverblik en zilversol-
deer; 3 buigtangen; verscheidene draadzaagjes.
Het vermoeden bestaat, dat de verdachte zich naar
Harderwijk zal begeven.
Signalement: 22 jaar, vrij lang, zwarte snor, aanko
mend baardje, een fatsoenlijk voorkomen; gekleed in
blauw colbertpak. Op de linkerhand waren bij zjjn
vertrek een paar stukjes Engelsch pleister geplakt.
Kroger was in 't bezit van eenige Duitsche getuig
schriften en een adres van het hotel „Germania,"
Warmoesstraat te Amsterdam.
De burgemeester van Baarn verzoekt aanhouding
van den verdachte en mocht verduistering blijken,
hem te doen voorleiden.
BOEFJE.
Een breede stille straat.Slenterend: vóór me twee-
boefjes; één van beiden met een splinternieuwen ten
nisbal in de hand.
„Joh, waar hei jij die vendaan?", dit met jaloersch-
bewonderenden blik de eene.
„Gekaaid netuurlijk," vol zelfvoldoening de andere.
„Waar dan?"
„Wel, bij de Betaaf. Vlieg me daar een bal, fijn,
vlak voor me voeten in het gras. Ik stak 'm netuurlijk
dadelijk in me zak en dachvoor den eerlijken vin
der."
Stomme bewondering van den eene.
„Liepie toen weg?"
„Bè je gek, joh?" met een schaterlach. „Ze benne
nog aan me weze vrage of ik 'm gezien had, maar kö
je begrèpeIlij kaats zoo mooi zè
En meteen begint hij te kaatsen, 't Balletje rolt met
kleine huppelpasjes tot midden op de straat en blijft
er liggen. Helaas! Daar komt een zware „Van Gend
en Loos" en met een knal blaast het onder een der
onmeedoogende wielen zijn laatsten adem uit:
„Daar hé je 't al met je gestole goed; dat gedèt
nooit!" („Vad.")
OVERREDEN.
Gistermiddag waren een 5-tal Boxtelsche schooljon
gens naar Sluis I gegaan om er naar het schutten der
schepen te kijken. Een hunner, de 14-jarige Gerard
Kronen, schijnt langs den weg te zijn gaan zitten met
den voet op de rails en heeft niet gemerkt, dat de
stoomtram in aantocht was. Liet gevolg was, dat de
tram hem over den voet ging. De schoen is van boven
doorgesneden, de groote teen is verbrijzeld' en de ande
re teenen zijn min of meer ernstig gekwetst.
De sluisknecht zette den geblesseerden jongeman op
het stuur vau zijn fiets en bracht hem zoo naar het
ziekenhuis, waar de voet voorloopig werd verbonden.
GESCHORST.
Ds. A. Veenhuijsen, pred. bij de Ned. Herv. Gem. te
Nederhorst-den-Bei'g is door het classicaal bestuur van
Amsterdam voor 2 maanden geschorst in de uitoefe
ning van zijn ambt, wegens het plegen van een ver
zuim (2 maal), een vergrijp (2 maal) en verstoring
van orde en rust in zijne gemeente.
UIT KOEDIJK.
De heer V. E. Vethalte, candidaat tot den heiligen
dienst, zal Zondag 19 Juni te half tien bevestigd wor
den door zijn vader Ds. Vethalte van Leiden en des
namiddags te twee ure zijn intrede doen als predikant
der Ned. Herv. Gemeente.
UIT RUSTENBURG.
De vergadering der afdeeling Ursem van de II. M.
v. L., den 17den Juni alhier gehouden, was goed be
zocht.
De punten op de agenda gaven aanleiding tot le
vendige gedachtenwisseling.
De heer J. Wonder pleitte voor eene billijkere ver
goeding van reis- en verblijfkosten, uit te keeren aan
leden ter algemeene vergadering gezonden. De heer J.
Smit betoogde, dat bij verkoop van vee, ter slachtbank
bestemd, het onbillijk was den boer de verzekerings
premie te laten betalen. Bij inkoop van vee is hij
reeds genoopt het te verzekeren, om zich voor de te
groote risico te dekken, bij verkoop moet hij opnieuw
assurantie-premiën betalen, wil hij geen schade lijden.
Dergelijke assurantiën achtte hij onbillijk, zoo niet
verkeerd. Het slachtvee voetstoots verkoopen, dat
moest regel zijn. Zijn voorstel vond geduchte bestrij
ding; met overgroote meerderheid werd het verwor
pen.
Het voorstel, de vereeniging tot oprichting eener
vakschool voor aanstaande kaasmakers te Hoorn te
steunen, vond algemeenen bijval. Men besloot, voor
het jaar 1910, eene subsidie van 5 te verleenen. Het
laatste punt op de agenda, het houden eener afdee-
lingstentoonstelling in het najaar werd met het oog
op de groote expositie in Hoorn en Alkmaar in dat
zelfde seizoen verworpen.
Tenslotte benoemde men tot afgevaardigde naar de
algemeene vergadering te Hoorn den heer W. de Geus
en tot diens plaatsvervanger den heer N. O. Zuurbier.
Een voorstel van den heer Napjes tijdens de verga
dering ter tafel gebracht, werd) tot eene volgende bij
eenkomst aangehouden.
UIT St. PANGEAS.
Bij verschillende tuinbouwers te St. Pancras, ko
men reeds weer voor de bekende draailiarten, zoowel
op de plantenbanen, als op verschillende koolakkers.
UIT SIJBEKARSPEL.
Tot onderwijzer aan de O. L. school alhier is be
noemd mej. Yeldmeier te Medemblik. De voordracht
bestond uit mej. Veldmeier, Van 't Veer te Valkoog,
Hetterschij te Iloorn en Nierop te IJmuiden.
UIT DE EGMONDEN.
Deze week is door den' heer J. Kraakman in de
vaart gebracht een motorboot, genaamd' „Egmond II".
Dit is de tweede boot, die door genoemden onderne
mer thans in gebruik is.
De inrichting der boot is een goede reclame voor de
Gebroeders Vlam, scheepsbouwers te Schoorldam.
De beweegkracht wordt geleverd door een motor van
810 P. K., die het vaartuig eene snelheid geeft van
12 K.M. per uur.
Het plan der ondernemers is, eenmaal per week,
en wel des Dinsdags, een vasten1 dienst te openen op
Purmerend voor vervoer van vee, en een keer per week
naar Amsterdam.
De ondernemingsgeest van den heer Kraakman ver
dient toejuiching en het is te hopen, dat zijn plannen
met den besten uitslag worden bekroond.
UIT HEER-IIUGOWAARD.
In de laatst gehouden vergadering van het polder
bestuur werd tot Heemraad gekozen de heer J. Schil
der. Tot verschillende ingezetenen werd een aan
schrijving gericht tot het vervangen van hunne dam
men in de wegslooten door bruggen.
- In de door de harddraverij „De Hengstman" ge
houden algemeene vergadering onder voorzitterschap
van den heer G. Bos, burgemeester te Oudorp, werden
